We kunnen ons goed voorstellen dat er een hoop op je af komt wanneer je van plan bent te investeren in slimme verlichting voor in huis. Er bestaan namelijk veel soort lampen en armaturen, die allemaal net even op een andere manier werken. En dan zijn er ook nog de opties met betrekking tot connectiviteit, apps en smarthomeplatformen. Kortom: genoeg om te bespreken.

Slimme verlichting en slimme thermostaten hebben één ding gemeen: ze vormen vaak de eerste stap in de richting van een smarthome (een slim huis). Beide apparaten bieden slimme opties aan waar mensen snel bekend mee raken én aan wennen, waardoor dat vaak naar meer smaakt.

In het geval van slimme lampen kun je ze met je smartphone of stem bedienen. Daarnaast werken ze via vaste schema’s en is het mogelijk ze op afstand uit te schakelen. En wanneer je ze opneemt in een smarthomenetwerk, dan krijg je toegang tot meer functies en mogelijkheden.

De basis van slimme verlichting

Maar voor we bij dat soort functies aankomen, kan het geen kwaad om nog even de basis van slimme verlichting te bespreken. We kijken in dit geval specifiek naar de opties met betrekking tot verlichting voor binnen. Daarnaast bestaat er ook slimme verlichting voor buiten, mocht je daar interesse in hebben.

Slimme lampen voor binnen heb je tegenwoordig in allerlei soorten in maten. We beginnen bij de standaard lamp; de simpele doch slimme peer die je in bestaande houders draait.

De slimme peer bestaat in twee soorten, met verschillende fittingen. Je moet eerst kijken naar die aansluitingen (denk dan bijvoorbeeld aan E14, E27 of GU10) om te checken of de lamp wel past in de houder die je hebt staan of op het oog hebt. Daarna kijk je naar het verbindingstype. Want de ene lamp sluit je direct aan op je wifi-netwerk, terwijl je voor een andere lamp een Zigbee- of Z-Wave-hub nodig hebt. Sommige fabrikanten bieden starterspakketten aan waarin enkele lampen en zo’n smarthomehub zit. Tot slot zijn er ook lampen die alléén bluetooth ondersteunen.

Er bestaan ook slimme lampen voor specifieke kamers of situaties. Denk dan bijvoorbeeld aan de plafonnière, een hanglamp, de ouderwetse tafellamp en een wandlamp. Daarnaast zijn er ook vloerstaanders, spotlampen en sierlijke verlichtingsopties. De laatste categorie is een bijzondere, aangezien je daarmee heuse kunstwerken aan de muur kunt ophangen. Dergelijke lampen nemen de vorm aan van een led-paneel in de vorm van een vierkant of hexagon, waarmee je zelfs vormen kunt maken aan de muur. Niet de handigste optie voor dagelijks gebruik, maar wel erg sfeervol.

Daarnaast zijn er bijvoorbeeld nog led-strips. Die zijn strips met daarin kleine led-lampen, die je bijvoorbeeld onder een kast of bank kunt hangen. Sommige mensen hangen dergelijke producten ook achter een televisie, allemaal met hetzelfde doel: sfeervolle verlichting aanbrengen.

Tot slot zijn er nog wat kleinere categorieën, die enkele producten soms combineren. Denk dan een make-upspiegel met daaromheen een led-rand, die voor optimale lichtinval zorgt tijdens het opmaken. Zo zie je altijd perfect wat je aan het doen bent en wat het resultaat is van je werk.

©PXimport

Slimme verlichting bedienen

Wat de bovenstaande lampen allemaal gemeen hebben is dat ze via apps te bedienen zijn; ongeacht de installatiemanier. In de meeste gevallen is het zo dat je die lampen bedient per groep of kamer, maar soms moet je ze per stuk aansturen. Voordat je zo’n groep beschikbaar is, moet je die nog wel even aanmaken. Maar wanneer je slimme verlichting voor het eerst installeert, dan laat een app zien hoe de belangrijkste functies werken. Wees dus gerust: er komt inderdaad soms veel op je af, maar de software neemt je aan de hand, waardoor je snel weet waar je aan toe bent.

Binnen de app kun je heel veel zaken regelen. Ondersteunen je lampen kleur? Dan kun je precies de kleuren selecteren die je mooi of handig vindt. Door middel van steekwoorden kun je vaak een sfeer uitkiezen die bij een moment past. En anders heb je de handmatige kleurenkiezer. Je kunt de lampen allemaal eenzelfde kleur meegeven of je geeft ze allemaal een andere kleur. Middels thema’s stel je meerdere lampen in één keer in en kun je een avondje Dungeons and Dragons ineens heel bijzonder en meeslepend maken. Als je het kunt bedenken, is het vaak wel mogelijk met zo’n system.

Sommige lampen bieden alleen verschillende wittinten aan. Dergelijke informatie wordt goed gecommuniceerd via de doos van het product; dus let daar goed op wanneer je iets aanschaft. De kleurtemperatuur (zoals dat ook genoemd wordt) wordt uitgedrukt in Kelvin. Meestal ligt die temperatuur ergens tussen de 2.600 en 6.500 K. Dat is vergelijkbaar met lichtbronnen als gloeilampen en TL-buizen. Sommige lampen gaan nog iets verder daarin en bieden opties voor kaarslicht (1.500 K) en daglicht (tot 7.000 K) aan. Dit stel je gewoon in via de app.

Binnen diezelfde app regel je vaak ook de ondersteuning voor smarthomeplatformen (en anders moet je dat via externe partijen regelen). Zo bieden veel systemen voor slimme verlichting ondersteuning aan voor Google Home, Apple HomeKit en IFTTT, om maar wat voorbeelden te geven. Dit zijn tevens toegankelijke opties om te experimenteren met routines en automatiseringen; doorgewinterde smarthomegebruikers hebben wellicht al andere opties voor zichzelf ingebouwd. Met een systeem als Fibaro heb je bijvoorbeeld al veel meer opties tot je beschikking.

Geld besparen met slimme lampen?

Een vraag die vaak naar voren komt is of je geld kunt besparen met slimme lampen in huis. Het antwoord is eigenlijk altijd ja, maar we kunnen enkele feiten hieromtrent niet negeren. Zo merk je wellicht weinig tot geen verschil wanneer je ‘domme’ led-lamp vervangt met slimme varianten. Heb je in huis nog allerlei oude peertjes in gebruik, zoals de ouderwetse gloeilamp, dan merk je al snel een groot verschil op je energierekening. Led-lampen (slim of dom) zijn namelijk al gauw negentig procent energiezuiniger dan gloeilampen. Dat is toch een fijne wetenschap.

Maar wat we hier niet kunnen negeren, is de vaak hoge instapprijs. Natuurlijk heb je zelf in de hand wat je aan een slimme lamp uitgeeft en kun je altijd kiezen voor goedkopere alternatieven. Wil je niet teveel betalen, check dan de laagste prijzen voor slimme lampen via Kieskeurig.nl.

De allergoedkoopste opties bieden wellicht niet altijd de mogelijkheden aan waar je naar op zoek bent. Sommige lampen ondersteunen bepaalde platformen niet (al kan daar met Matter gelukkig verandering in komen), terwijl andere lampen specifieke functies missen waar je naar op zoek bent. Kortom: ook hier is het belangrijk goed te kijken naar de opties van zo’n lamp.

Daarnaast dien je vaak te moeten investeren in hulpmiddelen en accessoires. Denk dan aan zo’n eerdergenoemde smarthomehub en wellicht zelfs nieuwe lichtschakelaars (die de lampen kunnen bedienen via dezelfde hub). Sommige systemen kennen een hoge instapprijs, maar bieden daarentegen ook enorm veel opties en functies aan. Je kiest dan duidelijk voor gemak en daardoor kun je mogelijk – op de langere termijn – veel geld besparen. Je kunt in elk geval altijd de lampen uitdoen wanneer je dat vergeten bent – tenzij ze alleen bluetooth ondersteunen.

Slimme verlichting voor binnen: de systemen

Nu je weet welke soorten lampen er zijn en waar je zoal rekening mee moet houden, is het tijd om de bekendste systemen onder de loep te leggen. Hieronder volgt een overzicht van bestaande systemen die slimme verlichting voor binnen aanbieden. Ook plaatsen we hier relevant nieuws, tests en reviews en aanverwante achtergrondartikelen.

Philips Hue

Dit is waarschijnlijk het merk dat iedereen kent wanneer die het over slimme lampen heeft. Maar het is ook één van de duurste, bestaande uit tal van lampsoorten en accessoires. Aan opties dus geen gebrek en datzelfde geldt voor de ondersteuning van smarthomesystemen. Daarnaast bepaal je zelf of je de bediening wil regelen via wifi (maar in feite Zigbee via de hub) of bluetooth. Via de app kun je alles regelen: van kleuren tot helderheid en van bediening tot schema’s.

Review: Philips Hue Centris

Review Philips Hue Wall Switch

Wiz

Het moederbedrijf van Signify biedt nog een merk aan voor slimme verlichting: Wiz. Dit merk heeft eveneens een uitgebreid aanbod van verschillende slimme lampen voor binnen. De overzichtelijke app is uitgebreid en je hebt volop keuze uit verscheidene accessoires. In vergelijking met Philips Hue zijn deze producten net even wat goedkoper, waardoor je niet helemaal dezelfde kwaliteit kunt verwachten. Desondanks kan dit een prima alternatief vormen. Je bedient de lampen via wifi (zonder tussenkomst van een hub) of bluetooth. Ook is er volop smarthome-ondersteuning.

Nieuws: SpaceSense van Wiz doet lampen zelf aan of uit

Nanoleaf

We benoemden net al even lichtpanelen die je aan de muur kunt hangen, waarmee je zelf vormen kunt maken. Eén van die systemen komt van Nanoleaf af. Dit is een modulair lichtsysteem, waar je zelf dus extra panelen aan kunt toevoegen. Hoewel de starterkits vrij prijzig zijn, kun je hiermee wel een fijne sfeer creëren in een kamer. Bovendien is het goed om te weten dat Nanoleaf ook externe systemen ondersteunt, zoals platformen als Google Home en Apple HomeKit.

Lifx

Lifx is een merk dat traditionele lampen en modulaire sfeerverlichting aanbiedt. Daarmee concurreert het bedrijf dus met de bovenstaande merken. Via de app kun je allerlei zaken regelen: zo kies je één van de duizenden soorten wittinten uit (de kleurentemperatuur) of één van de miljoenen kleuren. Je kunt veel van deze lampen direct koppelen aan je wifi-netwerk; dan hoef je dus géén smarthomehub aan te schaffen, maar het nadeel is wel dat het wifi-netwerk dan snel volloopt.

Innr

Het Nederlandse merk Innr zet zichzelf in de markt als een goedkoper alternatief voor Philips Hue. Je bedient dit systeem via Zigbee, waardoor je dus wel een hub nodig hebt. Mocht je eerder al geïnvesteerd hebben in Philips Hue en zo’n hub hebben, dan kun je de lampen daar gewoon aan koppelen. Mocht je nog niets in huis gehaald hebben, dan is het goed om te weten dat dit merk ook zijn eigen hub aanbiedt, waardoor je die dus ook voor een lagere prijs kunt scoren.

Ikea

Tot slot kijken we nog even naar Ikea. De Zweedse meubelmaker investeert hevig in het smarthomesegment, met onder meer de Tradfri-lampen. Je kunt deze lampen opnemen in bestaande Zigbee-netwerken en dat is goed nieuws: want ze zijn zeer goedkoop. Check wel even eerst van tevoren of ze alle functies aanbieden die je zoekt, want wellicht bieden ze net niet genoeg aan voor die prijs. Maar voor simpele bediening en opties, is dit een prima alternatief.

Ben je benieuwd geworden naar slimme verlichting voor in huis? Bij Bol.com vind je een hoop interessante producten!

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.