ID.nl logo
Wat kost een e-bike per jaar?
© SimonSkafar
Mobiliteit

Wat kost een e-bike per jaar?

Wat kost een e-bike eigenlijk per jaar of per maand? Want met alleen de aanschaf van de fiets ben je er niet. Je moet hem ook geregeld opladen, netjes onderhouden en eventueel verzekeren. Alvast een spaarpotje aanleggen voor een nieuwe accu is trouwens ook handig, want die is na zo’n vier tot zes jaar aan vervanging toe. Om al die kosten overzichtelijk te krijgen, geven we je een paar voorbeeldberekeningen zodat jij weet waar je aan toe bent en waar je eventueel op kunt besparen.

E-bikes zijn er al vanaf minder dan 1000 euro tot ver boven de 7000 euro. Je kunt het zo gek maken als je zelf wilt. De populairste prijsklassen liggen rond de 2000 en 3500 euro. De gemiddelde prijs van een e-bike lag vorig jaar (2021) op 2400 euro.

Voor onze voorbeeldberekeningen gaan we uit van een stadsfiets van 2000 euro, een luxe stadsfiets of hybride fiets van 3500 euro en een sportieve vrijetijdsfiets van 5000 euro.

Voorbeeld 1: Gazelle Esprit HFB kopen? | Elektrische stadsfiets

Deze stadsfiets van 2000 euro heeft een voorwielmotor en een accu van 450 Wh. Volgens de fabrikant kom je op een volle accu tussen de 40 en 75 kilometer ver. Dat is afhankelijk van de hoeveelheid ondersteuning die je gebruikt. Hoeveel kilometer je in de praktijk haalt valt vaak wat tegen, dus wij gaan voor de berekening uit van een gemiddelde range van 50 kilometer.

Die afstand nemen we meteen als gemiddelde afstand die je per week fietst. Als je alleen doordeweeks fietst, komt dat neer op 10 kilometer per dag.

Deze Gazelle-stadsfiets heeft een accu van 450Wh en komt volgens de fabrikant tussen 40 en 75 kilometer op een acculading.

Voorbeeld 2: Explore E+ 1 625Wh Stagger (2022) | Trekking Fiets | Giant Bicycles Nederland (giant-bicycles.com)

Nemen we een wat luxere fiets van 3500 euro die je in de stad gebruikt en waarmee je ook tochtjes maakt, dan wil je een wat groter bereik, dus een grotere accu is wel zo prettig. Deze fiets heeft een middenmotor en een accu van 625 Wh. Daarmee zou je in de praktijk wel zo’n 75 tot 100 km ver moeten komen. Voor onze berekening houden we 75 kilometer per week aan.

Deze Giant heeft een accu van 625 Wh en heeft een bereik van zo’n 75-100 kilometer.

Voorbeeld 3: Upstreet3 | FLYER E-Bikes (flyer-bikes.com)

Voor 5000 euro heb je een heel luxe fiets met een veel krachtiger motor die het ook goed doet in heuvelachtiger terrein. Bijkomend voordeel is dat dergelijke fietsen vaak een hoger gewicht aankunnen. Handig als je zelf iets meer weegt of als je veel vakantiespullen wilt meenemen. Met een accu van 750 Wh kom je in Nederland zeker meer dan 100 km ver, of je moet alleen maar de Vaalserberg op- en afrijden. Laten we voor deze fiets uitgaan van 100 kilometer per week. We zijn per slot van rekening fanatieke fietsers!

Deze Flyer heeft een extra krachtige accu van 750 Wh, waarmee je zeker meer dan 100 kilometer haalt.

Stroomkosten

Dan de stroomkosten. De energieprijzen zijn sinds eind vorig jaar omhoog geschoten. Jouw stroomprijs is afhankelijk van welk contract je hebt afgesloten en hoelang die stroomprijs nog geldt. Aangezien de meeste mensen al hebben moeten verlengen voor een veel hoger tarief of dat binnenkort moeten doen, gaan we uit van de prijzen die je de laatste maanden ziet. Die liggen zo tussen de 50 en 70 cent per kWh, dus wij rekenen met een gemiddelde van 60 cent per kWh.

Om te berekenen hoeveel stroom je per jaar verbruikt aan het opladen van je accu, moet je rekening houden met laadverliezen van je acculader. Niet alle stroom uit de muur komt daadwerkelijk in je accu; er gaat altijd wat verloren aan warmte. Dat kan oplopen tot zo’n 15 tot 25 procent. Laten we voor nu uitgaan van 20 procent verlies.

Bij de stadsfiets kom je 50 kilometer ver op een acculading, en dat rijd je ongeveer per week. Per jaar moet je dan 52 keer opladen. De capaciteit van de accu is 450 Wh, met 20 procent verlies is dat 540 Wh aan verbruikte stroom per volle accu. Vermenigvuldig je dat met 52, dan kom je aan iets meer dan 28 kWh. Elke kWh kost 60 cent, dus per jaar kost je e-bike je nog geen 17 euro. Dat valt heel erg mee, toch?

Het rekensommetje van de wat luxere fiets met 625Wh-accu en 75 km per week komt uit op een kleine 24 euro. De fiets met 750Wh-accu en 100 km per week kost je per jaar ruim 28 euro. Vergelijk dat maar eens met een zuinige auto. Stel, die rijdt 1 liter benzine op 20 km, dan kost die auto je bij 5000 km rijden al snel zo’n 600 euro aan benzine.

Verzekering

Waarom zou je je fiets willen verzekeren? Het is sowieso niet verplicht. Heb je een WA-verzekering (tegenwoordig heet dat een AVP of Aansprakelijkheidsverzekering Particulieren), dan ben je gedekt voor schade die je anderen toebrengt.

De belangrijkste reden om je elektrische fiets te verzekeren, is diefstal. Niet alleen van de fiets zelf, maar ook van de accu, want ook die is kostbaar. Dus als e-bikes bij jou in de buurt regelmatig worden gestolen, is zo’n diefstalverzekering geen overbodige luxe. Check je verzekering of jouw garage of schuur waar je je fiets bewaart onder jouw inboedelverzekering valt. Soms moet je daar nog een extra module voor afnemen en kan worden gevraagd om je fiets ook in je eigen opslag op slot te zetten.

Behalve diefstal wil je misschien ook schade aan je fiets verzekeren, voor het geval je er een ongelukje mee krijgt. Je kunt zelfs pechhulp erbij verzekeren, zodat je geholpen wordt bij pech onderweg.

Let bij het uitzoeken van een verzekering op de looptijd van de verzekering, de dekking en de polisvoorwaarden. Hoe langer je jezelf vastlegt, hoe lager de maandpremie. Vaak kun je kiezen voor looptijden van drie of vijf jaar of voor onbepaalde tijd. De premie betaal je per maand, soms per jaar of zelfs in één keer als je een pakket van drie of vijf jaar afneemt.

Wat betreft de dekking kun je naast diefstal ook schade, pechhulp, ongevallen- en rechtshulpdekking kiezen. Let goed op de voorwaarden van de verzekeraar. Na een aantal jaar vervalt de nieuwwaardedekking, je eigen risico kan verschillen en vaak moet je een ART-2 of hoger goedgekeurd slot hebben en bij diefstal twee sleutels inleveren waarbij één sleutel echt gebruikt moet zijn. De voorwaarden kunnen per verzekeraar behoorlijk wisselen dus het is verstandig om je vooraf goed in te lezen en te vergelijken.

Verzekeringen vergelijken Op Kieskeurig.nl/fietsverzekering vind je een handige vergelijker van fietsverzekeringen. Daar hebben we de drie voorbeeldfietsen ingevoerd om te kijken wat je ongeveer kwijt bent. We hebben gekozen voor een looptijd van vijf jaar. Daarna moet je je echt afvragen of een verzekering tegen diefstal nog economisch verantwoord is. Vind je pechhulp belangrijk, dan kan het voordeliger zijn om losse pechhulp af te nemen, maar als je ook een schadeverzekering wil, is zo’n alles-in-één-pakket interessanter om te verlengen. Diefstalverzekering met een looptijd van vijf jaar voor de stadsfiets van 2000 euro kost ongeveer 4 euro per maand. Schade- en ongevallenverzekering en pechhulp erbij kost in totaal ongeveer 6,5 euro per maand. De bedragen van de fiets van 3500 euro zijn ongeveer 6,5 en 9,5 euro. Voor een fiets van 5000 euro betaal je 9 tot 13 euro per maand. Hierbij hebben we de goedkoopste verzekering uit de vergelijker gekozen en een postcode in de randstad genomen. Daar worden de meeste e-bikes gestolen, dus zijn de premies wat hoger. In gebieden met minder diefstal betaal je al snel een derde van de premie minder.

Accu vervangen

Na een aantal jaar is je accu versleten. Hoe snel dat gebeurt, hangt helemaal af van je gebruik en hoe je ermee omgaat. Reken erop dat fietsaccu’s vanaf vier tot zes jaar minder range geven. Dat hoeft niet erg te zijn en je kunt er nog jaren probleemloos mee doorfietsen. Maar op een gegeven moment ben je het zat en dan sta je voor de keuze: een nieuwe accu, de accu laten reviseren of een nieuwe fiets? Een accu vervangen is sowieso goedkoper dan een nieuwe fiets, en zeker als je verder nog heel tevreden bent met je huidige fiets, is dat de beste optie.

De 450Wh-accu van de stadsfiets kost los ongeveer 400 euro. Die van de wat luxere fiets met een 625Wh-accu kost ongeveer 800 euro. De 750Wh-accu gaat al richting de 1000 euro. Dat zijn dus wel kosten die je van tevoren goed mee moet rekenen en waar je het liefst al een potje voor aanlegt, zodat je na een paar jaar niet voor onaangename verrassingen komt te staan. In onze berekening gaan we ervan uit dat de accu vijf jaar meegaat en je daarna een nieuwe wilt kopen.

Onderhoud

Je fiets heeft natuurlijk ook onderhoud nodig. Denk aan nieuwe banden en remblokjes, maar ook afstellen en smeren. Fiets je meer kilometers, dan heb je meer onderhoud nodig. Dat onderhoud kun je zelf doen en daarmee bespaar je natuurlijk geld. Vaak zit de eerste servicebeurt inbegrepen bij de aanschaf van je nieuwe fiets. De nieuwere fietsen met meer snufjes, zoals automatische versnellingen, krijgen regelmatig updates, net als je telefoon.

Soms kan dat via je smartphone en soms alleen via specialistische apparatuur van de merkdealer. Ben je niet zo handig, dan kun je het best naar de fietsenmaker gaan. Doe je het onderhoud helemaal zelf, dan ben je per jaar hooguit een paar tientjes kwijt.

In de beginjaren zijn de onderhouds- en vooral slijtagekosten minder dan als je fiets al een paar jaar oud is. Een onderhoudsbeurt bij de fietsenmaker kost je ergens tussen 65 en 100 euro. Voor onze berekening houden we per jaar 75 euro voor de stadsfiets aan, 100 euro voor de luxere fiets en 125 euro voor de duurste fiets, die ook de meeste kilometers maakt.

Kostenplaatje

We rekenen alles om naar vijf jaar gebruik. Dat is een redelijke termijn om de accu te vervangen en komt de vraag of je een nieuwe fiets wilt kopen of nog een keer in een accu investeert en verder fietst. Onze stadsfiets kost de eerste vijf jaar 375 euro aan onderhoud, ruim 84 euro aan opladen en 390 euro aan een uitgebreide verzekering met pechhulp. Inclusief de aanschaf van de fiets kom je dan uit op 2850 euro. Dat is omgerekend 22 cent per kilometer. Reken je een extra accu erbij, dan kom je uit op 3250 euro en 25 cent per kilometer. Rijd je er dan nog vijf jaar mee verder, dan ben je voor die tien jaar ongeveer 4100 euro inclusief opladen, verzekering en onderhoud kwijt. Dat is 16 cent per kilometer. Langer doorrijden is dus duidelijk voordelig!

Bij de duurdere fietsen zien we hetzelfde plaatje. De luxe stadsfiets kost in vijf jaar ongeveer 4700 euro en omgerekend 24 cent per kilometer, of met extra accu 5500 euro en 28 cent per kilometer. Rijd je dan nog eens vijf jaar door, dan geef je in die tien jaar ongeveer 6675 euro uit, wat neerkomt op 17 cent per kilometer.

Dat kleine verschil in kilometerprijs na tien jaar zien we ook bij de duurste fiets. Daarmee ben je na vijf jaar ruim 6500 euro kwijt, wat neerkomt op 25 cent per kilometer. Na tien jaar heb je bijna 9100 euro uitgegeven, maar omgerekend in prijs per kilometer kom je eveneens uit op 17 cent. Dat komt doordat er meer kilometers mee worden gefietst. Hoe meer je fietst, hoe goedkoper dat per kilometer is.

Na vijf jaar heb je ongeveer 30 tot 40 procent van de nieuwwaarde van je fiets uitgegeven aan variabele kosten. En dan moet je nog een potje erbij sparen voor een nieuwe accu. Duidelijk is wel dat het veel geld kan schelen om lang met je fiets te doen!

Leasen of kopen?

Nu we de kosten goed in kaart hebben, is het makkelijk om te vergelijken of leasen misschien een interessante optie is. Het grote voordeel van een fiets leasen is dat je geen groot bedrag in een keer hoeft uit te geven. Je bepaalt een vast bedrag per maand, al moet je je vaak wel voor meerdere jaren vastleggen. Onze stadsfiets kost in de lease bijvoorbeeld 72 euro per maand voor een contract van drie jaar. Daar zit dan al een uitgebreide verzekering bij, dus daar hoef je je geen extra kosten voor te maken. Voor een tientje extra per maand koop je ook de reparatiekosten af.
Als je dat omrekent, dan ben je na die drie jaar ongeveer 3000 euro kwijt. Je kunt iets besparen door zelf het onderhoud bij de fietsenmaker te laten doen, maar dan nog ben je na drie jaar net zo veel geld kwijt als de fiets zelf kopen en hem vijf jaar lang gebruiken. Leasen is dus niet voordeliger.

Subsidies en werkregelingen

Ben je in loondienst, dan zijn er manieren om goedkoper aan je fiets te komen. Dat hangt wel af van de mogelijkheden die je werkgever biedt, want die moet hieraan willen meewerken. In plaats van zelf een fiets te leasen, kun je dat via je werkgever doen, als die die mogelijkheid biedt. Dan betaalt je werkgever de leaseprijs en wordt de waarde van de fiets voor 7 procent bij je inkomen opgeteld. Daar betaal je inkomstenbelasting over. Addertje onder het gras is wel dat je verder geen werkkilometers meer kunt declareren. Je wordt immers geacht die met je fiets te maken.

Een andere mogelijkheid is de fiets te betalen uit de ruimte die de WKR, de WerkKostenRegeling biedt. Afhankelijk van je arbeidvoorwaarden en je werkgever kun je dan je fiets betalen van je brutoloon, of je levert vakantiegeld, eindejaarsuitkering, vakantiedagen of overuren in. Er wordt geteld met brutobedragen, dus netto ben je dan voordeliger uit dan wanneer je de fiets helemaal zelf van je nettoloon koopt.

Let wel op, er zit wel een maximum aan het bedrag waar je belastingvoordeel op krijgt. Daarboven betaal je het volle pond. Check dus bij je werkgever naar de mogelijkheden en reken alles vooraf goed door! Veel op het oog interessante fietsplanprojecten zijn in de praktijk toch minder voordelig dan gewoon zelf de fiets kopen en de verzekering het onderhoud regelen.

Dit zijn drie voorbeeldberekeningen van wat een e-bike in de praktijk kost.

▼ Volgende artikel
Instellingen voor WhatsApp-groepschats: van chaos naar rust
© Tashatuvango
Huis

Instellingen voor WhatsApp-groepschats: van chaos naar rust

Groepschats in WhatsApp kunnen erg nuttig zijn om meerdere mensen tegelijk op de hoogte te stellen van een afspraak of boodschap, maar soms word je werkelijk knettergek van het constante gerinkel en getril. Met de tips in dit artikel ben je daar gelukkig snel vanaf!

Met de instellingen in dit artikel bepaal je helemaal zelf wanneer je wel of niet van op de hoogte wordt gebracht. Zo word je niet onnodig gestoord, maar mis je ook niks belangrijks.

  • Meldingen en trillingen dempen
  • Permissies om berichten te versturen beperken
  • Voorkomen dat je ongewenst aan groepschats wordt toegevoegd

Via deze stappen installeer je WhatsApp op je pc, laptop of tablet.

Meldingen tijdelijk of permanent dempen

Er zijn van die momenten dat je telefoon maar blijft blèren, oplichten en trillen, omdat een aantal mensen in een groep fanatiek berichten met elkaar uitwisselt. Daar zit je helemaal niet op te wachten als jij net geconcentreerd aan het werk bent of ontspannen op een terras zit. Alle notificaties uitschakelen is niet handig, want dan krijg je helemáál niets meer mee... Met de volgende stappen zet je meldingen van specifieke groepschats tijdelijk of permanent uit.

Ga naar de groepschat en klik bovenaan op de naam. Ga naar Meldingen en selecteer de optie Meldingen dempen. Je krijgt vervolgens drie opties te zien: 8 uur, 1 week en Altijd. Kies een instelling zodat je tijdelijk of voor altijd verlost bent van onnodig veel meldingen.

Heb je specifiek last van bellende groepsleden? Ook daar vind je een instelling voor in hetzelfde menu. Onderaan staat onder Bellen een losse setting Meldingen dempen. Je krijgt dezelfde opties te zien als hierboven.

WhatsApp geeft je een nog iets snellere methode om meldingen voor berichten uit te zetten. Ga daarvoor naar de lijst met je contacten in WhatsApp. Houd vervolgens je vinger een paar seconden op de groep die je wilt aanpassen. Bovenin verschijnt er een icoontje van een bel. Klik daarop en bepaal hoelang de groepschat stil moet zijn.

Rechten van leden beperken

WhatsApp-groepen met veel leden lopen de kans om chaotisch te worden. Vooral wanneer deelnemers allerlei berichten sturen die lang niet voor iedereen relevant zijn. Belangrijke mededelingen kunnen hierdoor ondergesneeuwd raken. Daarom kan het handig zijn om alleen bepaalde leden het recht te geven om berichten te sturen. Voor deze instellingen moet je wel zelf een groepsbeheerder zijn.

Ga wederom naar de groepschat en klik bovenin op de naam. Onder Groepsbestemmingen vind je een aantal instellingen. Stel bijvoorbeeld in dat alleen groepsbeheerders berichten kunnen sturen of voorkom dat ieder lid de naam, de omschrijving en de afbeelding van de groepschat kan veranderen.

Voorkomen dat je aan groepen wordt toegevoegd

In WhatsApp is het vrij makkelijk om groepen te maken en daar leden aan toe te voegen. Maar daar zit je lang niet altijd op te wachten. Soms word je namelijk toegevoegd aan spamgroepen of vreemde chats die mogelijk gevaarlijk zijn.

Klik in het hoofdmenu van WhatsApp op de drie bekende verticale stippen bovenin en selecteer Instellingen. Ga naar Privacy en vervolgens naar Groepen. Je komt in een menu waarin je bepaalt wie jou aan groepen kan toevoegen. De standaardinstelling is Iedereen. Kies in plaats daarvan voor Mijn contacten of Mijn contacten, behalve…

Een poll voor minder berichten

Deze laatste tip is in bepaalde situaties erg handig. Want met grote groepen iets afspreken kan een hele klus zijn. Zomaar vragen op welke dag iedereen beschikbaar is, leidt vaak tot een hele bult berichten en doorgaans tot veel meer vragen. In WhatsApp kun je inmiddels gewoon een poll starten om dat te voorkomen. Daarvoor klik je onderaan op de paperclip of het plusje en selecteer je Peiling.

Vul in het volgende scherm je vraag in en de opties waaruit gekozen kan worden. Leden kunnen nu eenvoudig hun keuze maken en de groep wordt niet overspoeld met berichten.

▼ Volgende artikel
Netwerken zonder gedoe: de ultieme gids voor (gevorderde) thuisgebruikers
© xiaoliangge - stock.adobe.com
Huis

Netwerken zonder gedoe: de ultieme gids voor (gevorderde) thuisgebruikers

Een thuisnetwerk bevat vaak allerlei verschillende apparaten en je wilt uiteraard dat alles optimaal verbonden is. Met deze tips en tools beheer je je netwerk en netwerkverbindingen net iets handiger en veiliger.

In dit artikel laten we zien hoe je je thuisnetwerk optimaliseert en beveiligt, zowel vanuit Windows zelf als met externe tools:

  • Maak van je Windows-pc een mobiele hotspot om internet te delen
  • Schakel versleutelde DNS in om je internetverkeer te beveiligen
  • Meet netwerkprestaties en analyseer het dataverbruik
  • Maak diepgaande netwerk- en poortanalyses
  • Beheer je netwerk op afstand
  • Test je wifi-signaal en optimaliseer je verbinding

Ook handig om te weten: Bescherm je thuisnetwerk: DNS-filters voor zorgeloos surfen

Mobiele hotspot

Als je Windows-pc een bekabelde verbinding en wifi heeft, kun je een mobiele hotspot instellen. Ga in Windows naar Instellingen / Netwerk en internet. Open Mobiele hotspot en schakel deze in. Kies bij de optie Mijn internetverbinding delen vanaf de actieve ethernetverbinding. Stel Delen via in op Wi-Fi (of kies eventueel Bluetooth). Druk bij Eigenschappen op Bewerken, voer een Netwerknaam en Netwerkwachtwoord in. Stel Netwerkband in op Beschikbaar (of kies 5 GHz of 2,4 GHz). De optie Energiebesparing laat je het best uitgeschakeld.

Maak van je Windows-pc in enkele muisklikken een mobiele hotspot.

Wakker blijven

Om te vermijden dat je netwerkadapter zomaar uitvalt wanneer je systeem in slaapstand gaat, ga je naar het Apparaatbeheer. Bijvoorbeeld door op Windows-toets+R te drukken en devmgmt.msc uit te voeren. Open Netwerkadapters, klik met rechts op de betreffende netwerkadapter en kies Eigenschappen. Ga naar het tabblad Energiebeheer en verwijder het vinkje bij De computer mag dit apparaat uitschakelen om energie te besparen. Plaats geen vinkje bij Alleen een magic-pakket […].

Je netwerkadapter blijft actief als je systeem slaapt.

Adaptereigenschappen

We blijven even in het Apparaatbeheer. In het contextmenu Eigenschappen van je netwerkadapter vind je het tabblad Geavanceerd. Hier vind je diverse instellingen voor je netwerkadapter. Met Speed & Duplex pas je de verbindingssnelheid aan, bijvoorbeeld bij het oplossen van connectieproblemen. Bij intensieve dataoverdracht binnen je lokale netwerk, zoals naar je NAS, kun je de waarde van de optie Jumbo Packet tijdelijk verhogen, naar bijvoorbeeld 9000 bytes.

Receive Buffers en Transmit Buffers bepalen hoeveel datapakketten de netwerkadapter kan opslaan voordat ze door de cpu worden verwerkt of verzonden. Voor grote datastromen kun je deze eventueel tijdelijk verhogen. Bij Network Address kun je het MAC-adres van je adapter spoofen. Noteer telkens goed de originele waarden.

Geavanceerde eigenschappen voor gevorderde gebruikers.

Versleutelde DNS

Wil je niet dat je provider via je DNS-aanvragen ziet waar je naartoe gaat met je browser, dan kun je deze in Windows versleutelen. Ga naar Instellingen / Netwerk en internet. Kies Ethernet of Wi-Fi en Hardware-eigenschappen. Klik bij DNS-server toewijzing op Bewerken. Stel in op Handmatig (voor IPv4) en zet DNS via HTTPS (DoH) op Aan (automatische sjabloon). Vul bij Voorkeurs-DNS en Alternatieve DNS het ip-adres van een publieke DoH-server in, zoals Google (8.8.8.8 en 8.8.4.4) of Cloudflare (1.1.1.1 en 1.0.0.1). Windows vult zelf de bijbehorende url in bij DNS via HTTPS-sjabloon. Bevestig met Opslaan. De beheerder van de DNS-server ziet uiteraard wel waar je heengaat.

Het bewerken van de DNS-instellingen in Windows.

Prestaties meten

Windows biedt een functie om netwerkverkeer te monitoren. Druk op Windows-toets+R en voer perfmon uit. Open in het linkerpaneel Prestaties / Controlehulpprogramma’s / Prestatiemeter. Klik op de plusknop en kies bij Items van deze computer het onderdeel Netwerkadapter of Netwerkinterface.

Je kunt nu specifieke items selecteren, zoals Ontvangen bytes per seconde en Uitgaande pakketten met fouten. Kies in het onderste deelvenster het gewenste item, zoals je ethernet- of wifi-adapter. Voeg de geselecteerde items toe via de knop Toevoegen en bevestig met OK voor een live grafiekweergave.

Je kunt (de prestatie van) talrijke netwerkparameters in realtime monitoren. 

Netwerktype

In een thuisnetwerk biedt Windows standaard twee netwerktypes: particulier en openbaar. Bij Particulier is je apparaat zichtbaar voor andere netwerkapparaten, wat delen mogelijk maakt. Ben je verbonden met een openbaar of onbekend netwerk, dan kies je beter voor Openbaar. Dit stel je in via Instellingen / Netwerk en internet. Selecteer je verbindingstype (Wi-Fi of Ethernet) en bij de actieve netwerkverbinding onder het kopje Netwerkprofieltype het juiste type. Dit kan ook via PowerShell, uitgevoerd als administrator:

Set-NetConnectionProfile -Name "<netwerknaam>" -NetworkCategory Public

Pas Public aan naar Private voor een particulier netwerk.

Je kunt ook via PowerShell schakelen van netwerkprofiel.

Portforwarding

Bij portforwarding wordt binnenkomend verkeer op een specifieke poort doorgestuurd naar een andere. Dit gebeurt meestal op routerniveau, maar het kan ook op Windows-niveau, bijvoorbeeld om verkeer tijdelijk naar een andere server te leiden. Open de Opdrachtprompt als administrator en voer deze opdracht uit:

netsh interface portproxy add v4tov4 listenport=<poortnummer-x> listenaddress=<ip-adres-computer> connectport=<poortnummer-y> connectaddress=<ip-adres-andere-computer>

Het tweede ip-adres hoeft niet noodzakelijk van een andere computer te zijn als je alleen inkomend verkeer naar een alternatieve poort op dezelfde computer wilt omleiden.

Om deze port-proxy uit te schakelen, gebruik je:

netsh interface portproxy delete v4tov4 listenport=<poortnummer-x> listenaddress=<ip-adres-computer>

Je kunt in Windows een ‘port proxy’ instellen, om (tijdelijk) netwerkverkeer om te leiden.

Statische route

Stel, je hebt een thuisnetwerk met twee routers: de hoofdrouter heeft een ip-bereik van 192.168.0.0/24 (dus met subnetmasker 255.255.255.0). De tweede router, voor een gastnetwerk of je IoT-apparaten, heeft een ip-bereik van 192.168.1.0/24 en heeft het ip-adres 192.168.0.2, binnen het netwerk van de hoofdrouter. Bevind je je in het bereik van de hoofdrouter en wil je direct toegang tot apparaten in het andere subnet, dan moet je systeem de gateway kennen. Dit regel je met een statische route, zonder wijzigingen aan de router, vanaf de Opdrachtprompt (als administrator):

route add 192.168.1.0 mask 255.255.255.0 192.168.0.2

Met route print vraag je de actuele routes op en met route delete 192.168.1.0 verwijder je deze route weer.

Met een eenvoudig commando voeg je een statische route toe.

Reset

Het kan voorkomen dat je plots geen (betrouwbare) netwerkverbinding meer hebt. Als eenvoudige oplossingen niets opleveren, probeer dan de volgende commando’s als administrator op de opdrachtprompt:

ipconfig /release 
ipconfig /renew 
ipconfig /flushdns

Als dit niet helpt, voer dan de volgende opdrachten uit:

netsh int ip reset 
netsh winsock reset 

Voor een ingrijpender troubleshooten ga je in Windows naar Instellingen / Netwerk en internet, open je Geavanceerde netwerkinstellingen en selecteer je Netwerk opnieuw instellen. Bevestig met Nu opnieuw instellen, maar gebruik dit alleen als andere opties niets opleveren!

Het opnieuw instellen van je netwerk is een laatste redmiddel.

Verbruik

Wil je weten hoeveel netwerkdata een applicatie gebruikt? Open dan Instellingen / Netwerk en internet, ga naar Geavanceerde netwerkinstellingen en kies Dataverbruik. Hier zie je per app het dataverbruik voor het uitgaande en binnenkomende verkeer. Met de optie Limiet invoeren stel je een waarschuwing in bij het overschrijden van een ingestelde limiet.

Voor meer details installeer je de gratis tool NetworkUsageView. Hiermee zie je per applicatie, netwerkadapter en gebruiker het dataverbruik, gebaseerd op door Windows opgeslagen data.

Een snel overzicht van de programma’s die het meeste internetverkeer veroorzaken. 

Connecties

Voor de actuele netwerkverbindingen en poortstatus op je computer, voer je deze opdracht uit op de Opdrachtprompt:

netstat -ano

Dit geeft alle actieve verbindingen en luisterpoorten weer (-a), in numeriek formaat (-n), met bijbehorende processen (-o). Via Taakbeheer (Ctrl+Shift+Esc) in de kolom Processen kun je zien welk proces een specifieke verbinding gebruikt. Voor nog meer details is er de gratis tool CurrPorts.

Het Taakbeheer vertelt je welke proces achter een bepaalde netwerkverbinding schuilt.

Netwerkinstellingen

Naast de ingebouwde Windows-opdrachtregelcommando’s en de functies bij Netwerk en internet in de Instellingen van Windows, zijn er ook externe tools die helpen bij het oplossen van netwerkproblemen. Eén ervan is NetAdapter Repair All In One. Hoewel wat ouder, werkt deze nog prima onder Windows 11. De tool focust op het herstellen van foutieve of inefficiënte netwerkinstellingen, of een netwerkadapter die niet goed functioneert. Voer de tool bij voorkeur als administrator uit. Hij biedt zo’n vijftien knoppen voor specifieke herstelacties, zoals het legen van het hosts-bestand, opschonen van de DNS- of ARP-cache, vernieuwen van de DHCP-lease, wisselen van DNS, en resetten van fysieke netwerkadapters of wifi-adapters.

Een vergelijkbare tool is Complete Internet Repair. Voor beide tools is het wel zo slim om eerst een systeemherstelpunt te maken voordat je aanpassingen doorvoert.

Handige netwerkklussen, snel uitgevoerd.

Netwerkprofielen

Werk je met je laptop geregeld op verschillende locaties thuis of op je werk, dan kan NetSetMan handig zijn. Je kunt namelijk allerlei netwerkinstellingen in netwerkprofielen opslaan, zoals gateway, DNS-server, printer en wifi-profiel. De wifi-profielen kun je bekijken, aanpassen en zelf maken via de knop WIFI beheer, waar je Profielen selecteert. Klik je hier op Scan, dan krijg je bovendien een overzicht van de gedetecteerde draadloze netwerken, inclusief signaalsterkte, SSID, MAC-adres, kanaal, snelheid, protocol en gebruikte encryptie.

Stop alle belangrijke instellingen (inclusief wifi) in een netwerkprofiel voor een supersnelle omschakeling.

Snelle scan

Met MiTeC Network Scanner (gratis voor niet-commercieel gebruik) scan je snel je thuisnetwerk. Het detecteert aangesloten apparaten, geeft ip- en MAC-adressen weer, en toont onder meer aangemelde gebruikers, netwerkshares en geïnstalleerde services. De scanner biedt gedetailleerde informatie over netwerkapparaten zoals hostnamen, werkgroepen en actieve systeemtijd. Het volstaat het netwerkbereik in te vullen (bijvoorbeeld 192.168.0.1 – 192.168.0.254) en op de knop IP Range Scan te drukken.

Een netwerkscanner is handig als je snel een overzicht van de aangesloten apparaten wilt (met adressen en services).

Poortscan

De veiligheid van je thuisnetwerk hangt sterk af van het gesloten houden van onnodige netwerkpoorten. Om dit snel van buitenaf te testen, net als een hacker zou doen, is er de gratis webdienst GRC ShieldsUP!. Klik op Proceed en daarna op All Service Ports. De scan onderzoekt de eerste 1056 TCP-poorten van je netwerk. Idealiter kleuren alle poorten groen, wat betekent dat ze onbereikbaar zijn. Zie je rode of blauwe poortvakjes, controleer dan in je router of je deze kunt sluiten, bijvoorbeeld door onnodige services uit te schakelen, zodat de vakjes groen worden.

Gevorderde gebruikers doen er goed aan om hun netwerk ook intern te scannen, aangezien bedreigingen niet altijd van buitenaf komen. Een van je systemen kan bijvoorbeeld al geïnfecteerd zijn, of er kunnen kwetsbaarheden bestaan tussen apparaten in het netwerk. Een gratis en krachtige tool hiervoor is de opensource-opdrachtregeltool Nmap, eventueel in combinatie met de meegeleverde grafische frontend Zenmap.

Nmap gebruikt slimme technieken met datapakketten om te bepalen welke hosts beschikbaar zijn, welke besturingssystemen en services actief zijn, welke firewalls er gebruikt worden enzovoort. De mogelijkheden zijn uitgebreid, maar je kunt eenvoudig beginnen. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile de gewenste scanoptie, zoals Quick scan. Het bijbehorende Nmap-commando wordt automatisch ingevuld, zodat je snel leert hoe de parameters werken:

nmap -T4 -F 127.0.0.1

Deze scan is binnen de seconde afgerond. Voor een grondigere controle kies je Intense scan, wat dit commando oplevert:

nmap -T4 -A -v 127.0.0.1

Wil je weten welke apparaten in je subnet actief zijn, voer dan dit commando uit:

nmap -sn 192.168.0.0/24

Dit controleert via ping welke apparaten online zijn en geeft ook het MAC-adres, de producent en vertraging (latency) weer.

Op internet zijn veel voorbeelden en gidsen te vinden voor meer geavanceerde mogelijkheden, dus experimenteer gerust verder.

Zenmap en Nmap: een krachtig duo voor interne poortanalyse.

Netwerkverkeer scannen met GlassWire

Wil je informatie over je netwerkverkeer, dan is GlassWire een uitstekend programma. Installeer de applicatie en start hem daarna. Vooral de sectie Traffic Monitor is interessant. Standaard is hier de weergave Usage actief (blauwe knop in het midden). In de kolom Apps zie je in realtime welke programma’s netwerkverkeer genereren. In de kolommen Hosts en Traffic Type zie je met welke internetservers er verbinding is en om welk type verkeer het gaat.

Linksboven vind je een filterknop waarmee je de data kunt filteren op bijvoorbeeld Apps, Publishers (de bedrijven achter de apps) en Traffic (specifieke netwerkprotocollen). Met de knop All kun je de data beperken tot het interne netwerkverkeer (LAN) of verkeer van en naar internet (WAN). Het pijltje ernaast laat je inzoomen op binnenkomende, uitgaande of beide verkeersstromen.

Rechtsboven kies je de periode waarover je data wilt bekijken. In de gratis versie kun je kiezen uit 5 Minutes, 3 Hours en 24 Hours. De betaalde versie (jaarlijks circa 36 euro) biedt uitgebreidere opties en meer functionaliteit.

Je krijgt in één oogopslag een goed overzicht van welke applicaties hoeveel data verstoken en via welke servers.

Grafieken in GlassWire

Bij de drie centrale knoppen vind je ook Graph. Hiermee zie je een live-grafiek van het actuele netwerkverkeer: geel voor binnenkomend, roze voor uitgaand, en oranje voor de overlap. Beweeg met de muis over de grafiek of selecteer een deel ervan om onderaan de hoeveelheid data in die periode te zien. Klik op de vermelde apps (links) of hosts (rechts) voor meer details, zoals hoeveel data programma’s met bepaalde servers hebben uitgewisseld.

Als je op een programma in zo’n pop-upvenster klikt, dan zie je rechtsboven de optie Alerts. Hiermee krijg je een historisch overzicht van meldingen die deze applicatie heeft gegenereerd. Deze notificaties heb je waarschijnlijk al eerder gezien in het Windows-berichtencentrum.

Voor een volledig overzicht klik je bovenaan het GlassWire-venster op de optie Log Analysis. Links kun je filteren op verschillende criteria, zoals Important of First Network Activity (in de gratis versie is dit helaas beperkt tot Today).

GlassWire toont het actuele netwerkverkeer live in een grafiek.

Verkeer op afstand

Met GlassWire kun je ook het netwerkverkeer van andere netwerk-pc’s monitoren. Installeer GlassWire op de doel-pc en klik linksboven op GlassWire. Kies vervolgens Settings en ga naar Remote Access. Open het tabblad Remote Access, klik op Unlock en bevestig met Ja. Vink Allow Remote Access by password aan en stel via Change Password een wachtwoord in. Als extra beveiliging kun je ook Allow Access only from IP activeren en het ip-adres van je eigen pc invullen (het commando ipconfig via de Opdrachtprompt vertelt je dit).

Op je eigen pc ga je ook naar Settings en selecteer je Server List. Klik op Add New Server, voeg het ip-adres en eventuele wachtwoord van de andere pc toe. Geef deze een naam en vink Enable connection aan. Bevestig met OK. De remote-pc verschijnt nu links in het hoofdvenster van GlassWire. Vergeet niet om de betreffende poort (standaard 7010) in je firewall of router open te zetten als dat nodig blijkt.

In de gratis versie van GlassWire kun je één systeem op afstand monitoren.

Meer inzicht met SmartSniff

GlassWire is handig om snel te zien welk verkeer je netwerkadapters verwerken, maar het biedt geen inzicht op pakketniveau. Met andere woorden, je ziet niet welke specifieke bytes er in de verzonden datapakketten zitten. Voor wie meer gedetailleerde informatie wil, is een pakketsniffer zoals het gratis SmartSniff geschikt.

Zo’n tool is vooral nuttig voor de wat gevorderde gebruiker. Download de portable tool en pak het Nederlandse taalbestand (smsnff_dutch.zip) uit in dezelfde map.

Voordat je SmartSniff opstart, installeer je ook Npcap. Dit zorgt er namelijk voor dat SmartSniff directe toegang heeft tot netwerkpakketten van zowel bekabelde als draadloze netwerken, en deze in realtime kan vastleggen en weergeven. Ook lokale verkeer, het zogeheten ‘loopback-verkeer’, kun je hiermee monitoren.

Leg de gewenste opvangmethode en netwerkadapter vast in een configuratiebestand.

SmartSniff-analyse

Wanneer je op de groene startpijl klikt, verschijnt er een dialoogvenster waarin je de gewenste methode selecteert. Kies hier bij voorkeur WinPcap Packet Capture Driver (omdat je het compatibele Npcap hebt geïnstalleerd) en selecteer de netwerkadapter waarvan je verkeer wilt opvangen en analyseren. Bevestig met OK en de eerste datapakketten verschijnen in het SmartSniff-venster. Klik op de rode knop om het proces te stoppen.

Elk pakket toont onder andere het gebruikte netwerkprotocol (vaak beperkt tot TCP en UDP) dat verantwoordelijk is voor datatransport tussen hosts, zoals bij webverkeer (HTTP of HTTPS), e-mail (SMTP en IMAP) en bestandsuitwisseling (FTP).

Bij de selectie van een TCP-pakket zie je in het onderste venster de inhoud in zowel ASCII- als HEX-weergave. Je krijgt ook inzicht in lokale en externe ip-adressen, bijbehorende poorten en de hostnaam (als in het menu Opties het item IP-adressen omzetten ingeschakeld is). Een dubbelklik toont alle pakketgegevens in een apart venster. Via het contextmenu kun je met TCP/IP-streams exporteren de data-inhoud van alle pakketten van een specifieke TCP- of UDP-verbinding tussen twee ip-adressen en poorten opslaan in één tekstbestand, wat handig kan zijn voor verdere netwerkanalyse.

Word je overdonderd door de hoeveelheid informatie, dan kun je de weergavelijst filteren (via Opties / Filter instellen) of je doet dit reeds tijdens het opvangproces zelf (via Opties / Capturefilter).

Als je de mogelijkheden van SmartSniff te beperkt vindt, kun je overstappen naar de uitgebreide pakket- en protocol-analysetool Wireshark.

De opgevangen datapakketjes worden onder elkaar getoond, inclusief het gebruikte protocol en de betrokken hosts.

Pakket- en protocol-analyse met Wireshark

Voldoet SmartSniff niet en wil je nóg dieper in je netwerkverkeer duiken, dan is het gratis Wireshark de uitgelezen tool. Installeer de tool, inclusief Npcap, en start Wireshark. Bij het opstarten dubbelklik je op de gewenste netwerkinterface waarna alle datapakketjes op die interface worden vastgelegd en chronologisch weergegeven. Je kunt dit stopzetten met Capture / Stop en ook weer hervatten.

Het analyseren van netwerkverkeer vergt gevorderde kennis, maar er zijn wel handige opvang- en weergavefilters beschikbaar om de data beheersbaar te houden. Zo kun je in het veld boven de pakketlijst filteren op protocollen als http of dns, of op ip.addr == 192.168.0.0/24 voor verkeer van dit specifieke subnet.

Wil je meer weten over Wireshark? Lees dan dit artikel: Netwerkproblemen? Analyseer ze met Wireshark

Wireshark is een erg krachtige pakketsniffer en protocol analyzer.

Snelheidstest

Je wilt waarschijnlijk ook weten hoe goed je netwerk presteert en met de juiste tools kun je dit gemakkelijk meten. Een simpele snelheidstest voor je internetverbinding kun je online uitvoeren, bijvoorbeeld via www.speedtest.net. Klik op Start of Ga, en wacht op de resultaten.

Je krijgt drie waarden: de ping-waarde (voor up- en downloads, in milliseconden) en de download- en uploadsnelheid (in Mbit/s). Een lagere ping-waarde is beter, omdat dit betekent dat er minder vertraging is tussen het versturen van een verzoek en het ontvangen van een reactie. Dit kan vooral ook belangrijk zijn bij online games.

Houd er rekening mee dat bij een snelle internetverbinding de bottleneck vaak in het draadloze netwerk kan zitten. Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met het gebruikte wifi-protocol (zoals wifi 4 versus wifi 6), de afstand tot de router of storing met andere draadloze apparaten.

Dezelfde internetverbinding (gemeten op een smartphone), links via wifi 4, rechts via wifi 6.

Snelheid lokale netwerk

Om de prestaties binnen je eigen netwerk te meten, zijn er verschillende tools beschikbaar. Je kunt bijvoorbeeld het opdrachtregelcommando ping gebruiken om de vertraging ofwel latency te meten.

Voor het meten van de doorvoersnelheid zijn er gratis tools als iPerf of de grafische tool TamoSoft Throughput Test, beide beschikbaar voor diverse platformen.

Maar in dit artikel tonen we je hoe je aan de slag gaat met Microsoft NTTTCP. Klik in de rechterkolom onder Releases op Latest en download ntttcp.exe. Kopieer de tool daarna naar beide computers. Open op de ontvangende pc (de server) de Opdrachtprompt als administrator, en voer de volgende opdracht uit (voor de Windows Firewall):

netsh advfirewall firewall add rule program=<"pad_naar_ntttcp.exe"> name=NTTTCP protocol=any dir=in action=allow enable=yes profile=ANY 

Uiteraard vul je hier het juiste pad naar je ntttcp.exe-bestand in.

Vervolgens voer je vanuit de map met het exe-bestand het volgende uit:

ntttcp.exe -r -m <x>,*,<interne-ip-adres-van-servermachine> -t 10 -P 1 

Vervang <x> bijvoorbeeld door het aantal logische processoren van je cpu en <interne-ip-adres-van-servermachine> door het serveradres. De test duurt 10 seconden (-t 10) op één poort (-P 1).

Ga naar de client-pc en voer hier de volgende opdracht uit:

ntttcp.exe -s -m <x>,*,<interne-ip-adres-van-servermachine> -t 10 -P 1 

Op de client-pc lees je na afloop de testresultaten af, waaronder Throughput (MB/s). Herhaal deze test eventueel met een langer tijdsverloop, bijvoorbeeld -t 300.

NTTTCP levert nauwkeurige testresultaten af met betrekking tot de werkelijke doorvoersnelheid.

Wifi-analyse

De meeste tools zijn eveneens geschikt voor draadloze netwerken. Maar er zijn ook programma’s die specifiek op wifi gericht zijn, zoals het opensource Vistumbler, Acrylic Wi-Fi Home en NetSpot. Vistumbler is volledig gratis, terwijl de andere twee freemium-tools zijn.

We richten ons hier op Acrylic. Installeer de Wi-Fi Analyzer, als onderdeel van de Acrylic Suite, en je kunt alle functies vijf dagen gratis uitproberen.

Op het tabblad Access Points krijg je een overzicht van de gedetecteerde draadloze netwerken, met onder meer het SSID, MAC-adres van het toegangspunt of router, het gebruikte kanaal, bandbreedte, wifi-profiel en de RSSI (Received Signal Strength Indicator). Deze RSSI-waarde wordt uitgedrukt in een negatieve dBM-waarde (decibel-milliwatts), waarbij bijvoorbeeld -40 beter is dan -60 (vanaf ongeveer -70 wordt de verbinding vaak minder betrouwbaar).

Onderaan kun je een live signaalgrafiek bekijken, apparaatgegevens opvragen en diverse aspecten van de netwerkkwaliteit analyseren. In het linkermenu vind je onder meer een Packet analyzer (activeer eerst de knop Packet Viewer), waarmee je inzicht krijgt in de datapakketten van je draadloze netwerk.

Je kunt deze tool gebruiken om eventuele storende kanaaloverlapping te detecteren of om na te gaan wat het effect is van bepaalde ingrepen, zoals het verplaatsen van een toegangspunt of het richten van antennes.

Je krijgt een goed beeld van je eigen draadloos netwerk en andere netwerken in de buurt.

Mobiele netwerkapps

Voor het detecteren en monitoren van netwerkapparaten hebben we ons tot nu toe gericht op desktopapplicaties, maar er zijn ook handige tools beschikbaar voor smartphones.

Een populaire app is FING, beschikbaar voor zowel Android als iOS. Bij een scan toont Fing alle gedetecteerde apparaten, inclusief hostnaam, ip-adres, producent en MAC-adres. Door op een apparaat te tikken, krijg je toegang tot functies zoals ping of traceroute. Je kunt het apparaat ook laten scannen op netwerkdiensten zoals HTTP, FTP of Telnet. Tegen betaling biedt Fing extra functionaliteit, zoals het monitoren van netwerken en het waarschuwen voor wijzigingen of open poorten.

Een andere nuttige app is HE.NET, ook beschikbaar voor Android en iOS. Deze app bevat tools zoals iPerf, een poortscanner, ping, traceroute en DNS-lookup.

Voor Android is ook PingTools Network Utilities nog een goede keuze. Zo kun je de app instellen om een melding te ontvangen wanneer een specifiek netwerkapparaat niet meer bereikbaar is.

HE.NET Network Tools heeft een hele reeks handige netwerkhulpjes aan boord.