Wist je dat je andere versies van Android op je smartphone of tablet kunt installeren? Met zo'n 'custom rom' blaas je een oud toestel dat geen updates meer krijgt nieuw leven in, breid je de mogelijkheden van je toestel uit of geef je het een snelheidsboost. We gaan de aan de slag met CyanogenMod.

Elke Android-telefoon die je in de winkel koopt, wordt geleverd met het mobiele besturingssysteem van Google. Er zijn wel verschillen: zo komen de Nexus-apparaten van Google met de meest 'pure' versie van Android, zoals Google het OS bedoeld heeft. Andere fabrikanten smeren hier hun eigen sausje over. Samsung doet dat met zijn TouchWiz-interface, HTC met Sense en Huawei brengt Emotion UI.

Wie niet gelukkig is met de Android-versie op zijn apparaat, kan een alternatieve Android-versie (een 'rom') op zijn toestel installeren. Daarvoor zijn diverse redenen. De belangrijkste reden is vaak dat heel wat alternatieve roms extra functies bieden die je niet standaard in Android vindt. Ook heb je met de meeste roms geen last van bloatware (voorgeïnstalleerde programma's die veelal niet te verwijderen zijn). Je toestel verbruikt daardoor minder geheugen en werkt sneller.

Tot slot is een alternatieve rom een ideale manier om de nieuwste Android-versie op je toestel te zetten als de fabrikant geen updates meer aanbiedt.

Andere roms

In deze cursus gaan we aan de slag met CyanogenMod, maar dit is niet de enige rom die je op je Android-toestel kunt installeren. Het kan geen kwaad om eens naar andere roms te kijken, omdat ze allemaal in net iets anders gespecialiseerd zijn. Zo is er AOKP (Android Open Kang Project), dat Android uitbreidt met onder andere meer controle over led-notificaties en aangepaste trilpatronen voor personen die je bellen.

Een andere populaire rom is Paranoid Android, maar die werkt enkel op Nexus-apparaten. In China is MIUI (spreek uit "Me You I") populair, een rom met een stevig aangepaste gebruikersinterface. En wie belang hecht aan een volledige opensource-rom kan terecht bij Replicant, dat vooral de Samsung Galaxy-apparaten en enkele vroege Nexus-apparaten ondersteunt.

Beperk je wel tot de bekende roms en download ze enkel van de officiële website. Er zijn immers ook heel wat amateurs die op fora zelfgemaakte roms aanbieden, vaak van bedenkelijke kwaliteit.

©PXimport

De alternatieve rom AOKP beschrijft zichzelf als 'Android infused with magical unicorn bytes'.

CyanogenMod

De populairste Android-rom is CyanogenMod, die wereldwijd meer dan tien miljoen actieve installaties telt. CyanogenMod bestaat al sinds 2009, eerst voor de HTC Dream (T-Mobile G1), de eerste commerciële Android-telefoon. Ondertussen ondersteunt de rom officieel meer dan 220 telefoonmodellen en onofficieel nog meer. CyanogenMod is gebaseerd op de broncode van Android die Google vrijgeeft. Hieraan voegt het heel wat functies toe, waarvan we enkele verder in deze cursus zullen demonstreren.

Er bestaan verschillende versies van CyanogenMod, en niet elke versie wordt al door elk apparaat ondersteund. Je zoekt dus het best eerst op de wiki van CyanogenMod op hoe het met de ondersteuning van jouw apparaat zit. Blijkt de nieuwste ondersteunde versie CyanogenMod 7 te zijn, dan heeft het niet zo veel zin om over te gaan tot installatie, want die is gebaseerd op de stokoude Android 2.3 (Gingerbread). CyanogenMod 9, 10, 10.1 en 10.2 zijn gebaseerd op respectievelijk Android 4.0 (Ice Cream Sandwich), 4.1, 4.2 en 4.3 (Jelly Bean). De meeste relatief recente Android-telefoons worden momenteel ondersteund door CyanogenMod 10.1 of 10.2. Een select aantal apparaten ondersteunt al CyanogenMod 11, gebaseerd op Android 4.4 (KitKat).

Je moet ook weten dat er voor elk apparaat allerlei versies bestaan. De belangrijkste zijn stable, monthly en nightly. De stabiele versie is op dit moment voor veel apparaten Cyanogenmod 10.2. Die is uitgebreid getest. Elke maand komt de versie monthly uit, die een M in het versienummer krijgt, zoals 10.1-M2. De nighly-versies tot slot zijn experimentele versies waarvan er in principe elke nacht een nieuwe uitkomt.

©PXimport

Kijk op de wiki na of CyanogenMod jouw toestel ondersteunt.

©PXimport

CyanogenMod bestaat in heel wat versies.

Cyanogen, Inc.

In september 2013 heeft CyanogenMod-oprichter Steve Kondik een bedrijf opgericht om zijn populaire Android-rom te commercialiseren. Voorheen gebeurde de ontwikkeling volledig door vrijwilligers en werd de broncode vrijgegeven. Een deel van de CyanogenMod-community reageerde dan ook negatief op het oprichten van het bedrif omdat ze wilden dat het project opensource bleef.

Cyanogen beloofde echter dat het opensourcekarakter van CyanogenMod behouden zou blijven. De eerste realisatie van het bedrijf was de CyanogenMod Installer. Ondertussen heeft Cyanogen, Inc. ook een samenwerking met de Chinese telefoonmaker Oppo opgezet, die zijn Android-telefoon N1 met CyanogenMod uitgerust heeft. Een andere Chinese telefoonmaker, OnePlus, gaat tegen het einde van dit jaar een high-end smartphone met CyanogenMod lanceren.

Het ziet er dus naar uit dat de commercialisering van deze rom CyanogenMod binnenkort ook in de winkels brengt, zodat nog meer mensen ermee kunnen kennismaken.

©PXimport

Het bedrijf Cyanogen wil binnenkort ook telefoons met CyanogenMod in de winkels hebben.

Installatie

Een alternatieve rom installeren was tot voor kort niet zo eenvoudig: je moest heel wat googelen, tientallen complexe stappen volgen en vaak ook nog speciale tools downloaden van obscure websites. Tegenwoordig biedt CyanogenMod echter een installatieprogramma aan waardoor de procedure een fluitje van een cent is. Surf op je Android-toestel naar deze website en volg de instructies.

Omdat Google de CyanogenMod Installer niet in Google Play toestaat, moet je eerst in de instellingen van je Android Beveiliging / Onbekende bronnen aanvinken. Bezoek dan http://get.cm/app met je telefoon en druk na de download op OneClick.apk. Kies Installeren en na de installatie Openen. De app geeft je verder instructies en vraagt je op het einde om op een Windows-computer verder te gaan. Maak wel eerst een back-up van je bestanden (zie het kader 'Back-up van je telefoon'), want de installer brengt het toestel terug naar de fabrieksinstellingen.

Download daarna zoals gevraagd op je computer de CyanogenMod Installer voor Windows Vista/7/8 (eveneens op deze website) en volg de instructies op. Je krijgt duidelijk stap voor stap te zien wat je moet doen, zoals je Android via usb aansluiten, de ontwikkelaarsopties inschakelen enzovoort. De juiste details hangen van je toestel af. Daarna wordt CyanogenMod gedownload en na een klik op Install op je toestel geïnstalleerd. Houd de usb-kabel tussen je toestel en je Windows-computer de hele tijd aangesloten.

Let ook op: je computer mag ondertussen niet herstarten. Als het installatieprogramma op je computer uiteindelijk de boodschap toont dat de installatie compleet is, kun je aan de slag met CyanogenMod.

©PXimport

De app CyanogenMod Installer geeft duidelijke instructies op je telefoon om de installatie voor te bereiden.

©PXimport

De CyanogenMod Installer begeleidt je tijdens de hele installatie.

Installer niet ondersteund

De gebruiksvriendelijke CyanogenMod Installer ondersteunt een beperkt aantal toestellen, waaronder de Google Nexus-toestellen, de HTC One en de Samsung Galaxy S II, III, 4, Note en Note II. Geen zorgen als jouw toestel niet ondersteund wordt. Op deze website vind je voor heel wat andere apparaten zipbestanden met de rom.

Die zijn op een wat ingewikkeldere manier te installeren. Als je op de wiki-pagina over ondersteunde toestellen zoekt naar je toestel, dan krijg je een pagina met informatie over welke versies er voor je toestel bestaan, hoe je die daarop installeert en of er problemen bekend zijn. Voor sommige toestellen is de stable-versie misschien wat te oud. Je kunt er dan voor kiezen om een release candidate te downloaden of misschien zelfs een monthly of nightly.

Voor andere toestellen bestaan nog geen officiële versies. Misschien vind je op de wiki dan wel een onofficiële rom. Die versies zijn echter nog niet goed getest, dus wees voorbereid op problemen.

©PXimport

Ondersteunt de Installer je toestel niet? Geen nood, maar de installatie is wel wat ingewikkelder.

Op verkenning

Zodra je telefoon herstart is na de installatie, staat er CyanogenMod op in plaats van de eerdere Android. Je wordt gevraagd om een CyanogenMod-account aan te maken (wat optioneel is) en een Google-account. Meld je je met je bestaande Google-account aan, dan worden automatisch je Gmail- en Google Contacten-gegevens gesynchroniseerd. Had je telefoon eerder een Android-versie die zwaar aangepast was door de fabrikant, zoals bij Samsung, HTC en Huawei het geval is, dan is er nogal een verschil.

Je ziet nu namelijk Android meer zoals Google het bedoeld heeft. Heb je een Nexus-apparaat, een officieel vlaggenschip van Google, dan zie je op het eerste oog niet heel veel verschil.

Zodra je je vernieuwde telefoon begint te verkennen, kom je al snel extra zaken tegen. Eén van de sterktes van CyanogenMod is dat je je telefoon volledig naar de hand kunt zetten. Bijna elk aspect van het uiterlijk of het gedrag van Android is aan te passen.

Kijk maar eens wat rond in de instellingen, vooral onder Uiterlijk en Startscherm. Een percentage toevoegen aan de batterijstatus, het aantal rijen en kolommen op het startscherm aanpassen, het aantal pictogrammen of het aantal pagina's in het dock kiezen, de icoontjes in de snelle instellingen aanpassen, voor elk type notificatie een andere kleur van de led tonen, je favoriete apps met een swipe toegankelijk maken in het vergrendelscherm ... het is allemaal mogelijk met CyanogenMod.

Back-up van je telefoon

Android kan wel back-ups maken van je apps, maar niet van je applicatiedata, sms-berichten, woordenboek en opgeslagen wifi-netwerken. Hiervoor zijn gelukkig wel apps beschikbaar. Titanium Backup root is het uitgebreidst, maar zoals de naam al verklapt heb je hiervoor root-toegang nodig op je Android.

Helium - App Sync and Backup is erg gebruiksvriendelijk en werkt ook zonder root.

©PXimport

Met Titanium Backup kopieer je alle apps en bijbehorende gegevens.

Profielen

Eén van de interessante functies in CyanogenMod is het instellen van profielen. Een profiel is een verzameling instellingen, bijvoorbeeld het in- of uitschakelen van wifi en bluetooth, het volume en het type schermvergrendeling. Je kunt een profiel aanmaken voor 's nachts, eentje voor thuis en één op je werk.

Als je de powerknop ingedrukt houdt, krijg je je profiel te zien en verander je snel van profiel. Maar CyanogenMod gaat nog verder en laat je ook automatisch je profiel aanpassen naargelang je binnen of buiten het bereik van een wifi-toegangspunt (bijvoorbeeld thuis of op je werk) bent. Deze functie is wat verborgen: druk op een profiel en dan onderaan op het icoontje dat een Google Maps-label voorstelt.

Een andere krachtige mogelijkheid is Privacybescherming (Privacy Guard), waarmee je inperkt wat individuele apps mogen doen. Wil je bijvoorbeeld wel de Facebook-app gebruiken om op de hoogte te blijven de bezigheden van je vrienden maar wil je niet dat Facebook je locatie kent, dan stel je dat eenvoudig in. Ga daarvoor in de instellingen naar Beveiliging en dan Privacybescherming.

Vink je een app aan, dan krijgt die geen toegang tot je locatie, je contacten, geschiedenis van oproepen, agenda en sms-berichten. Druk je lang op een app, dan krijg je de mogelijkheid om elk type privacygevoelige actie toe te staan dan wel te weigeren. Zo kun je bijvoorbeeld bepalen dat een app de camera niet mag gebruiken. Kortom, met CyanogenMod ben je weer de baas over je smartphone.

©PXimport

Verander automatisch van profiel als je telefoon binnen of buiten het bereik van een WiFi-toegangspunt komt.

©PXimport

Dankzij CyanogenMods functie Privacybescherming perk je te inhalige apps in.

Beveiliging

CyanogenMod is traditioneel goed uitgerust met beveiligingsmaatregelen. Houdt je ex maar niet op met je telefonisch te stalken? Belt een grappenmaker je al weken midden in de nacht om je te pesten? Ben je die telefoontjes van het callcenter dat maar blijft aandringen om je iets te verkopen echt zat, ook al heb je herhaaldelijk gezegd dat je niet gebeld wilt worden? CyanogenMod heeft een eenvoudige oplossing voor die problemen. Druk in de instellingen onder Beveiliging op Zwarte lijst en dan op het plusteken om een nummer toe te voegen.

Inkomende oproepen en sms-berichten zijn afzonderlijk te blokkeren. Ook drastische maatregelen zijn mogelijk, zoals afgeschermde nummers blokkeren of alle nummers die niet in je contactenlijst staan. CyanogenMod 11 komt zelfs met TextSecure, een technologie om sms-berichten te versleutelen. Stuur je een sms-bericht naar een andere TextSecure-gebruiker, dan wordt dat automatisch versleuteld. Gebruikt je contactpersoon geen TextSecure, dan wordt je bericht als een onversleutelde sms afgeleverd.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.