Waar het mis ging met BlackBerry
ACHTERGROND - BlackBerry, het bedrijf dat eerder jarenlang opereerde onder de naam Research in Motion (RIM), houdt waarschijnlijk binnen een jaar op te bestaan. Overnamegesprekken zijn in volle gang. Waar ging het mis?
De fabrikant was ruim een decennia lang bepalend in de mobiele communicatie-industrie, maar moet noodgedwongen de strijd staken. Vrijdag bleek dat, ondanks het verschijnen van het nieuwe BlackBerry 10 platform, de omzet maar de helft was van eerder begroot, waardoor een koerswijziging noodzakelijk is en 4500 mensen ontslag zal worden aangezegd.
Waar ging het mis? BlackBerry heeft een flink aantal jaar koppig vastgehouden aan een smartphonestrategie die niet meer werkte: het bieden van veilige messaging-apparaten in een wereld waar apps de dienst uitmaken en gebruikers van alles met hun devices willen doen. De meeste journalisten voorspelden daarom al lange tijd dat het vroeg of laat afgelopen zou zijn. Afgelopen winter kwam BlackBerry nog, na het wegbonjouren van de oprichters, met het BlackBerry 10 OS op de proppen en de BlackBerry Z10 smartphone. Eindelijk was er dan toch een capabel modern mobiel computerplatform, terwijl het bedrijf tegelijkertijd het handelsmerk, de hoogstaande security, kon blijven bieden. Een toestel met het karakteristieke toetsenbord, de BlackBerry Q10, volgde enkele maanden later.
Securitykoning
Hoewel BlackBerry 10 geen bedreiging kon vormen voor iOS of Android, was het in veel opzichten wel het platform dat bedrijven zouden moeten kiezen om met goed beveiligde smartphones te werken. Daarbij denk ik vooral aan organisaties in finance, defensie, zorg en aan bestuurders. Een aantal sectoren heeft lange tijd geroepen dat ze zo'n platform nodig hadden en dat iOS en Android niet geschikt is geweest. Maar kennelijk niet - bedrijven kopen geen BlackBerry's, ondanks prima apparaten waarop BB10 draait. De nieuwe BlackBerry haalt het in veel opzichten niet bij de iPhones en high-end Android smartphones, maar als het draait om security, dan is de BlackBerry Z10 en Q10 goed genoeg, vooral als communicator-device.
Het trieste van alles is dat de meeste bedrijven die nog vasthouden aan BlackBerry vooral de oudere BlackBerry 7-modellen kopen en niet de nieuwe BlackBerry 10-types. Ik begrijp daar niets van. Misschien komt het omdat IT-organisaties niet in de nieuwe BlackBerry server willen investeren die nodig is om BlackBerry 10 te ondersteunen.
Ondertussen hebben iOS en Android afgelopen jaren flinke stappen geboekt op gebied van security, maar konden zij nooit tippen aan de standaarden van BlackBerry. Afgelopen week werd zelfs Windows Phone 8 nog gecertificeerd voor de belangrijke FIPS 140-2 encryptiestandaard. Het gevolg hiervan is dat veel bedrijven reden hebben gezien van BlackBerry af te stappen. Voormalig Gartner-analist Philip Redman heeft me onlangs verteld dat uit onderzoek onder bedrijven blijkt dat bijna niemand meer geïnteresseerd is in het aanschaffen van nieuwe BlackBerry's - laat staan BES10.
Bedrijven keerden Canadese fabrikant de rug toe
Ook Forrester schetst hetzelfde beeld. "De meeste klanten en ondervraagde bedrijven lopen weg van BlackBerry", zegt analist Charles Golvin. "Deze bedrijven zijn meestal tevreden met het niveau van de security in iOS en Android als deze worden aangevuld door goede MDM-oplossingen. Er zijn kleine niches waar BlackBerry sterk blijft vanwege de securitykroon, maar dit is marginaal te noemen."
De resultaten die BlackBerry presenteerde zijn zeer teleurstellend te noemen. Het bestuur van de fabrikant onderzoekt "strategische opties" als de verkoop van een deel of zelfs het gehele bedrijf. Reuters laat weten dat de interesse in BlackBerry klein is; in de smartphone-divisie zou zelfs niemand geïnteresseerd zijn. De patenten die de firma bezit zijn minder waard dan verwacht omdat ze afhangen van standaarden, wat betekent dat een koper vastzit aan vastgestelde licentiegelden. En BlackBerry's twee andere inkomstenstromen - zijn BlackBerry Enterprise Service (BES) beheerplatform en zijn netwerk operationscenter voor beveiligd berichtenverkeer - hebben alleen waarde als er BlackBerry's circuleren waarvan de berichten beveiligd moeten worden.
Het is daarom niet verassend dat afgelopen week bericht werd dat BlackBerry 40 procent van zijn medewerkers de wacht aanzet voor het einde van het jaar. Het bedrijf kan niet anders. Het maakte vrijdag bekend dat het afgelopen kwartaal maar 1,6 miljard dollar omzet draaide, terwijl 3,2 miljard dollar verwacht werd. Ook moest voor bijna 1 miljard dollar aan onverkochte apparaten afgeschreven worden.
Ik heb eerder als grap gesuggereerd dat de NSA een geschikte partij zou zijn om BlackBerry op te kopen en dat is niet zo'n gekke gedachte. Overheidsdiensten hoven hun securitystandaarden niet te laten supporten door Apple, Google, Samsung en Microsoft en vormen een nichemarkt. Het kan daarom best zijn dat BlackBerry door een overheid wordt opgekocht.
BlackBerry heeft officieel gezien het bijltje er nog niet bij neer gegooid en zal dat ook niet doen. Vorige week kondigde het bedrijf nog de BlackBerry Z30 aan, een verbeterde, grotere versie van de Z10 die later deze herfst in de winkels zal liggen - mits de carriers besluiten het apparaat te verkopen. De eerste uitrol vindt plaats in het Verenigd Koninkrijk en het Midden-Oosten; markten waar BlackBerry beter presteert dan in Europa en de Verenigde Staten. Voor de rest van de wereld houdt BlackBerry het op "later dit jaar", wat in sommige delen van de wereld ook "nooit" zou kunnen betekenen.
BBM-mislukking aanstaande
BlackBerry zou afgelopen weekend een versie uitbrengen voor iOS en Android van zijn ooit populaire BlackBerry Messaging service (BBM), maar dat lukte niet vanwege technische problemen na het uitlekken van een vroege versie voor Android. Forrester-analist Golven zegt dat BlackBerry vooral hoopt hiermee geld te verdienen aan bedrijven die op een veilige manier berichten, voice en video willen behandelen. Maar hij heeft sterke twijfels bij het succes van deze strategie, aangezien de kleine klantenbasis van BBM en de beschikbaarheid van talloze (gratis) concurrerende diensten.
Het is nog te vroeg om te zeggen dat BlackBerry opgegeven is, maar er zijn genoeg signalen die daarop wijzen. Ik hoop dat ik het verkeerd heb, maar ik denk dat de BlackBerry Z30 de laatste BlackBerry is geweest.
Bron: ComputerWorld.