ID.nl logo
Voorkom en genees malware op je smartphone
© PXimport
Huis

Voorkom en genees malware op je smartphone

Er zijn verschillende soorten malware voor smartphones, maar vrijwel allemaal zijn ze gericht op het verkrijgen van beheersrechten en het buitmaken van jouw account- en privégegevens. Met deze tips voorkom je besmetting van malware op je smartphone en los je problemen op.

Europol waarschuwt

Cybercriminelen richten hun pijlen in toenemende mate op smartphones, zo constateert Europol in zijn jaarlijkse trendrapport over digitale criminaliteit. De onderzoeksorganisatie geeft aan dat mobiele malware een groeiend probleem is en ziet dat aanvallers hun vaardigheden aanscherpen. Ergens is dat wel logisch: we gebruiken smartphones allang niet meer alleen voor bellen en sms’en, maar ook voor internetbankieren, online winkelen en onze belastingaangifte. Er staat steeds meer gevoelige informatie op onze toestellen, wat ze erg interessant maakt voor kwaadwillenden. De meeste virussen worden geschreven voor Android, maar cybercriminelen hebben ook iOS in hun vizier. Op beide platforms wordt anno 2017 volop gevist naar gebruikersgegevens. Bovendien hebben de vele gratis apps die mensen installeren toegang tot een hoop privégegevens. Denk aan je locatie, camera, microfoon en het telefoonboek. In tip 4 laten we zien waarom je daar kritisch op moet zijn.

Tip 01: Officiële kanalen

Het ligt voor de hand, maar de beste manier om te voorkomen dat je smartphone besmet raakt met malware is door alleen apps via officiële kanalen te downloaden. Ontwikkelaars en apps die je vindt in Google Play en de App Store zijn uitvoerig gescreend door beveiligingsexperts. Hetzelfde geldt voor apps in de Amazon App Store. In tegenstelling tot iOS is het bij Android relatief eenvoudig om buiten de bekende kanalen om aan apps te komen, maar dat raden we met klem af. Het is vaak lastig te achterhalen of de aanbieder betrouwbaar is en of er misschien is gesjoemeld met het installatiebestand. Zonder dat je het doorhebt, kunnen je gegevens zomaar naar de servers van een cybercrimineel worden gestuurd. Vaak gaat het mis met betaalde apps die gratis via het illegale circuit worden aangeboden. Je bespaart misschien een paar euro, maar betaalt uiteindelijk met je privégegevens.

©CIDimport

Tip 02: Beoordelingen

Google Play komt geregeld negatief in het nieuws als er weer eens malware wordt aangetroffen in apps die gewoon op het platform beschikbaar zijn. Vaak is de malafide code verstopt in een variant van een bekende app of game, maar het komt ook voor dat populaire apps geïnfecteerd blijken. Procentueel valt de malware in Google Play enorm mee, maar let toch altijd goed op wat je precies op installeert. Sommige apps, die veelal gratis zijn en titels als ‘Free Sexy Ringtones’ dragen, bevatten mogelijk malware. Ze kunnen de controle van je smartphone overnemen en bijvoorbeeld dure betaalde sms’jes verzenden. Of pop-ups tonen met het advies om op een link te klikken om de beveiliging van je smartphone te checken. Niet doen! Kies voor populaire apps van betrouwbare ontwikkelaars die vaak zijn gedownload én positief worden beoordeeld. Lees de reviews op de pagina van de desbetreffende app in Google Play en beoordeel of die voor jou overtuigend genoeg zijn om de app te downloaden.

©CIDimport

Veel malware wordt buiten Google Play en de App Store verspreid

-

Tip 03: Blijf up-to-date

Misschien heb je al eens van Stagefright gehoord, het ernstige lek in Android dat eind 2015 de gemoederen flink bezighield. Of de Pegasus-malware voor iOS die aan een enkele klik genoeg had om wachtwoorden te verzamelen en gebruikers te volgen. Beide vormen van malware werden onschadelijk gemaakt na een update van het besturingssysteem. Omdat vrijwel elke software-update belangrijke beveiligingslekken dicht, is het belangrijk om je toestel bijgewerkt te houden. Updates verschijnen doorgaans automatisch, maar het is slim om zo nu en dan de instellingen in te duiken en te checken of er een nieuwe softwareversie beschikbaar is. Maak je gebruik van een ouder Android-toestel of een iPhone die geen updates meer ontvangt, dan is het verstandig om te upgraden naar een nieuwer model. Zie ook tip 13.

©PXimport

Tip 04: Check permissies

Prettig aan Android is dat het systeem inzicht geeft in welke permissies een app vereist. Download je bijvoorbeeld een navigatie-app, dan is het logisch dat die toegang moet hebben tot je locatie, internetverbinding en opslag (voor het bewaren van kaartgegevens). Dat hoeft natuurlijk niet voor elke app te gelden. Wees tijdens het installeren kritisch op de machtigingen die apps vereisen en klik informatievensters niet bij voorbaat weg. Vraagt een relatief eenvoudige app toegang tot vrijwel alle onderdelen van je smartphone, dan is het beter om een alternatief te zoeken. Bij het updaten van apps worden soms ook meer machtigingen vereist. Ga na of je je daarbij prettig voelt. Heb je een toestel met Android 6.0+, dan beheer je app-permissies zélf via Instellingen / Apps / App-rechten. Let wel op dat een app soms niet meer functioneert als je bepaalde rechten intrekt.

Tip 05: Blijf alert

Door alert te zijn, kun je veel nare problemen voorkomen. Heb je het idee dat je toestel trager werkt dan gebruikelijk of loopt de accu veel sneller leeg? Valt je telefoonrekening om onverklaarbare redenen opeens veel hoger uit? Of staan er vreemde sms’jes op je toestel waarvan je je niet kunt herinneren dat je ze ooit hebt verstuurd? Dan is er mogelijk iets niet in de haak. Malware hoeft niet meteen de oorzaak te zijn, maar toch is het slim om recente geïnstalleerde apps te verwijderen en een scan uit te voeren met een betrouwbare antivirus-app (tip 6). Vraag indien nodig bij je provider na op welke dagen je sms- en internetgebruik bovengemiddeld hoog was. Met behulp van tip 11 kun je er ook achter komen wie de mogelijke boosdoener is.

©PXimport

Tip 06: Antivirus-apps

Er wordt nog al eens getwijfeld aan het nut van antivirus-apps voor smartphones. Critici zijn van mening dat makers van dit soort apps de dreiging van malware zwaar overdrijven en inspelen op de angst die bij gebruikers leeft. Als je alleen apps via de officiële kanalen downloadt, dan is het gevaar dat je loopt klein. Komt het wel eens voor dat je apps via andere kanalen downloadt, dan bieden antivirus-apps uitkomst, omdat ze niet-geverifieerde apps vóór installatie kunnen scannen op malware. Toch lopen dergelijke apps ook geregeld achter de feiten aan: nieuwe aanvalstechnieken worden niet altijd ontdekt en dan loop je alsnog de kans geïnfecteerd te raken. Heb je het idee dat er malware op je toestel staat, gebruik dan gratis apps als Lookout of Avast Mobile Security om een scan uit te voeren. Maar ga ook zeker na of je onlangs apps hebt gedownload die problemen zouden kunnen veroorzaken.

©PXimport

Je gezonde verstand gebruiken kan een malware-aanval voorkomen

-

Tip 07: Onbekende bronnen

In de eerste tip hadden we het al kort over de mogelijkheid om apps buiten de officiële kanalen om te downloaden. Bij iOS vergt het de nodige stappen om dit mogelijk te maken, terwijl het bij Android een kwestie is van het aanvinken van de optie Onbekende bronnen (via Instellingen / Beveiliging). Vervolgens kun je handmatig via elke gewenste bron installatiebestanden voor Android (zogenoemde apk’s) downloaden en installeren. Het is aan te raden om deze functie in principe uit te laten staan om misbruik te voorkomen. In hetzelfde menu als Onbekende bronnen vind je ook een functie om wél ingeschakeld te houden: VerifieerApps. Die is niet feilloos, maar kan in veel gevallen malware herkennen in apps die buiten Google Play om zijn geïnstalleerd. De precieze locatie van deze optie kan per type smartphone verschillen.

Tip 08: Waarschuwingen

Neppe veiligheidswaarschuwingen komen niet alleen voor op pc’s, maar kunnen ook opduiken in de browser van je smartphone. Geregeld wordt er in een pop-up gewaarschuwd dat je toestel ‘ernstig gevaar loopt’ en dat je op een link moet klikken om het systeem te repareren. Op slinkse wijze proberen kwaadwillenden je hiertoe te verleiden, maar in 99 procent van de gevallen gaat het om troep die veel schade aanricht. Klik dit soort meldingen direct weg, maar niet voordat je een notitie hebt gemaakt van de inhoud van de melding. Gebruik die vervolgens om te onderzoeken of en waardoor je toestel (of browser) besmet is geraakt. Soms lijken de meldingen afkomstig van de politie en wordt ‘losgeld’ gevraagd om ‘malware’ te verwijderen, maar ga hier niet op in. Zelfs als je betaalt is de kans klein dat je ervan af bent.

©PXimport

Tip 09: Alternatief browsen

Standaard gebruik je Chrome op Android en Safari op iOS om over het web te surfen met je smartphone. Beide browsers doen hun werk op zich prima, maar er zijn alternatieven die je privacy en veiligheid beter waarborgen. Onze favoriet is Firefox (gratis in Google Play en in de App Store), een browser die soepeler werkt dan bijvoorbeeld Chrome en ondersteuning biedt voor browserextensies. Daardoor kun je extensies als uBlock Origin (adblocker) en Ghostery (om trackers te blokkeren) installeren. De combinatie van de twee voorkomt bijvoorbeeld dat gehackte websites malafide advertenties of vervelende pop-ups kunnen tonen. Voor websites die je vertrouwt en hun broodnodige advertentie-inkomsten gunt, kun je een uitzondering maken door ze aan een witte lijst toe te voegen.

©PXimport

Tip 10: Ga op onderzoek uit

©PXimport

Het kan natuurlijk gebeuren dat je toestel ondanks het volgen van eerdere tips besmet is geraakt met malware. Bijvoorbeeld omdat je per ongeluk hebt geklikt op een vreemde link op Facebook of Twitter. Je bent waarschijnlijk niet de eerste, en in dit geval is dat goed nieuws. Probeer te achterhalen waardoor de besmetting is veroorzaakt door bijvoorbeeld te googelen naar de tekst van de terugkerende pop-up of advertentie. Is het een wijdverspreid probleem, dan is de oplossing vaak nabij. Doet je telefoon raar door een recent geïnstalleerde app, verwijder die dan en voer een scan uit met een antivirus-app (tip 6). In sommige gevallen zijn er apps beschikbaar in Google Play om specifieke vormen van malware te verwijderen. Wees hier echter kritisch op en onderzoek eerst goed waar je mee te maken hebt en wat je opties zijn.

Lastig te verwijderen apps? Opstarten in de veilige modus kan uitkomst brengen

-

Tip 11: Veilige modus

Soms is een malafide app lastig van je toestel te krijgen, omdat hij beheersrechten heeft verworven. Via Instellingen / Apps is de malware dan niet te verwijderen. Start in dat geval je telefoon op in de veilige modus. Dit doe je door hem helemaal uit te schakelen, opnieuw op te starten en gedurende dat proces de volumeknop omlaag ingedrukt te houden. Nu werkt je toestel in de veilige stand en worden geïnstalleerde apps van derden niet opgestart. In veel gevallen kun je de schadelijke app vervolgens wel verwijderen. Is dat nog steeds niet mogelijk, ga dan na of de app bij Instellingen / Beveiliging / Apparaatbeheerders staat en schakel hem daar uit. Vervolgens kun je de software alsnog verwijderen. Door je toestel opnieuw op te starten, verlaat je de veilige modus.

©PXimport

Tip 12: Fabrieksinstelling

Het herstellen van de fabrieksinstellingen is een laatste redmiddel als het niet lukt om malware van je toestel af te krijgen. De handeling is relatief eenvoudig, maar zorgt wel dat alle gegevens op je smartphone verloren gaan. Als je contact-, app- en inloggegevens met de cloud van Google of Apple synchroniseert, dan is het gelukkig eenvoudig om de data later weer terug te zetten. Op Android ga je naar Instellingen / Back-up & herstel / Fabrieksinstellingen herstellen. In sommige gevallen moet je bij Privacy of SD-kaart en telefoongeheugen zijn om de fabrieksinstellingen te herstellen. Op iOS-apparaten ga je naar Instellingen / Algemeen / Stel opnieuw in en kies je voor Wis alle inhoud en instellingen. Zorg vooraf dat je toestel voor tenminste 50 procent is opgeladen.

©PXimport

Oudere versies van Android en iOS zijn kwetsbaarder voor malware

-

Tip 13: Upgrade op tijd

Veel vormen van malware maken gebruik van bekende kwetsbaarheden in het besturingssysteem. Of je nu gebruikmaakt van Android of iOS, ernstige lekken worden doorgaans met software-updates gedicht. Helaas komt het maar al te vaak voor dat – vooral oudere – toestellen niet meer van updates worden voorzien. Als je een Android-toestel hebt dat ouder is dan twee jaar, hoef je in de regel niet meer op software-ondersteuning te rekenen. Je mist daardoor fijne nieuwe features en loopt een verhoogd veiligheidsrisico. Apple is consequenter met updaten: doorgaans blijft een nieuwe iPhone zo’n vier jaar bijgewerkt. Ook de Nexus- en Pixel-lijn van Google krijgt langere én snellere software-ondersteuning. Fabrikanten van budgettelefoons als Huawei, Lenovo en Acer zijn op dat gebied een stuk lakser, iets om te onthouden bij de aanschaf van je volgende smartphone.

©CIDimport

▼ Volgende artikel
Inbouw-magnetron installeren: zelf doen of laten doen?
© Samuel Perales
Huis

Inbouw-magnetron installeren: zelf doen of laten doen?

Een inbouw-magnetron past naadloos in je keukenontwerp, maar het is wel belangrijk dat hij goed en veilig wordt geïnstalleerd. Daar komt meer bij kijken dan simpelweg een stekker in het stopcontact steken. In dit artikel leggen we stap voor stap uit waar je allemaal op moet letten. Ook lees je wanneer je het zelf kunt doen en wanneer het slim is om een vakman in te schakelen.

Magnetron (laten) inbouwen? Dit is belangrijk:
  • De juiste afmetingen: past het in de nis die je wilt gebruiken?
  • Stroomvoorziening: hitte en vochtigheid spelen een rol
  • Hier let je op tijdens de montage
  • Zelf installeren of laten installeren?
  • Fabrieksgarantie en zelf-installatie

Lees ook: Deze functies kun je tegenkomen op een magnetron

Een goede installatie van een inbouw-magnetron begint bij de nis: de ruimte in het keukenmeubel waarin de magnetron moet komen. Die nis heeft vaste maten, afhankelijk van het model. De hoogte is meestal 38, 45 of 60 centimeter, maar je moet ook letten op de breedte, de diepte en de dikte van de kastwanden. Zelfs de afstand tot de muur of achterwand speelt een rol. Een paar millimeter speling kan al het verschil maken tussen een goede pasvorm en een apparaat dat klemt of scheef staat. Zeker bij combi-magnetrons, die ook als oven functioneren, is er vaak meer ventilatieruimte nodig. Sommige modellen voeren warme lucht aan de voorzijde af, andere aan de achterkant of bovenkant. Heb je die ruimte niet, dan kan het apparaat zijn warmte niet kwijt en raakt het oververhit. 

Zo zit het met de stroomvoorziening

Naast een passende nis is ook de stroomvoorziening belangrijk. Vrijwel alle inbouw-magnetrons werken op een standaard geaard stopcontact, maar dat mag niet in de nis zelf zitten. De hitte en vochtigheid in die ruimte maken het ongeschikt voor elektra. Vaak wordt het stopcontact geplaatst in een aangrenzende kast of er net boven. Bij zwaardere modellen – bijvoorbeeld met oven- en grillfunctie – kan het vermogen oplopen tot 3000 watt. In dat geval is het verstandig om na te gaan of je groepenkast dit aankan of dat er een aparte groep nodig is. 

Zo verloopt de montage

Als alles klopt – de nis, de ventilatie en het stroompunt – kun je de magnetron zelf plaatsen. De meeste modellen worden geleverd met een montageset of een omlijsting waarmee je het apparaat vastzet. Dit gebeurt meestal met een paar schroeven aan de zijkant of via het front. De magnetron moet stevig zitten, zonder speling, maar ook niet te strak geklemd. Zorg dat hij waterpas staat, want anders kunnen het draaiplateau of de ovenfuncties minder goed werken. Bij een model dat op ooghoogte zit, moet je extra opletten bij het tillen en vastzetten. Die apparaten kunnen namelijk flink wat wegen. 

©Samuel Perales

Wanneer kun je een inbouw-magnetron zelf installeren?

Heb je wat kluservaring en is je keuken goed voorbereid, dan kun je de montage dus prima zelf doen. Maar als er meer nodig is dan alleen plaatsen – bijvoorbeeld het aanpassen van een keukenkast, het verplaatsen van een stopcontact of het ophangen van een zwaar model – dan is het veiliger en slimmer om een installateur in te schakelen. Die weet precies waar je op moet letten en zorgt dat alles netjes wordt afgewerkt. Zo voorkom je schade aan je keuken of het apparaat zelf.

Voor installatie doen: check de garantievoorwaarden

Wat veel consumenten niet weten, is dat fabrikanten voorwaarden stellen aan de installatie voor het behoud van de garantie. In de handleiding staat vaak dat een 'deskundige installateur' of 'erkend monteur' de installatie moet uitvoeren. In de praktijk betekent dit dat je bij schade of defecten mogelijk geen aanspraak kunt maken op fabrieksgarantie als blijkt dat het apparaat verkeerd is geplaatst. Zeker als er problemen ontstaan met de stroomvoorziening of ventilatie – denk aan kortsluiting of oververhitting – kan de fabrikant zich beroepen op onjuiste installatie. Wie het dus zelf wil doen, doet er goed aan om precies de instructies uit de handleiding te volgen en bewijs van correcte montage te bewaren. Een foto van de situatie of een installatierapport kan dan uitkomst bieden.

Zelf doen of laten doen: de keuze is aan jou

Een inbouw-magnetron installeren is geen hogere wiskunde, maar het vraagt wel om aandacht, voorbereiding en een veilige werkwijze. Zelf doen is prima als alles klopt en je handig bent, maar zodra je moet improviseren of twijfelt over de aansluiting, is een professionele installateur geen overbodige luxe. Vraag eventueel aan de winkel waar je de magnetron koopt of zij een instalaltie-service hebben of je anders kunnen doorverwijzen naar een erkend vakman. Zo weet je zeker dat je magnetron veilig werkt én dat je geen garantie misloopt bij problemen.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 steelstofzuigers voor een schoon huis zonder gedoe
© Lazy_Bear
Huis

Waar voor je geld: 5 steelstofzuigers voor een schoon huis zonder gedoe

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. Nu de vakantie voorbij is en het huis weer volop gebruikt wordt, kan een krachtige en handige stofzuiger veel verschil maken. Steelstofzuigers zijn populair omdat ze licht, flexibel en vaak multifunctioneel zijn. Sommige modellen kunnen zelfs dweilen of functioneren als robotstofzuiger. Wij vonden vijf steelstofzuigers die veel waar voor hun geld bieden.

eufy Clean Robotstofzuiger 3-in-1 E20

De eufy Clean E20 is een echte multitasker. Dit model werkt zowel als robotstofzuiger, steelstofzuiger én kruimeldief. Zo laat je hem zelfstandig door het huis rijden, maar pak je hem ook snel in de hand voor trap of bank. Met zijn indrukwekkende zuigkracht tot 30.000 Pa en een accuduur tot 180 minuten ben je verzekerd van een grondige schoonmaak. Het laadstation leegt bovendien automatisch het stofreservoir, waardoor je daar wekenlang geen omkijken naar hebt. Een slimme keuze voor wie gemak én veelzijdigheid zoekt.

Pluspunten
  • 3-in-1: robot, steel- én handstofzuiger
  • Krachtige zuigkracht tot 30.000 Pa
  • Automatische stofafvoer tot 75 dagen

Rowenta X-Clean 10 GZ7540

De Rowenta X-Clean 10 is ideaal voor wie stofzuigen en dweilen in één beweging wil combineren. De gemotoriseerde borstelrol pakt zowel droog vuil als natte vlekken aan. Met een gebruiksduur tot een uur kun je een complete schoonmaakronde maken zonder tussendoor op te laden. Ook fijn: de steelstofzuiger reinigt zichzelf na gebruik, zodat je weinig onderhoud hebt. Handig voor huishoudens die tijd willen besparen zonder in te leveren op resultaat.

Pluspunten
  • Stofzuigen en dweilen tegelijk
  • Tot 60 minuten batterijduur
  • Zelfreinigende borstelrol

Samsung Jet 60 Turbo (VS15A6031R1)

De Samsung Jet 60 Turbo is een lichtgewicht steelstofzuiger die vooral handig is voor kleinere huishoudens of snelle schoonmaakbeurten. Hij weegt slechts 2,5 kilo, waardoor je hem moeiteloos de trap op tilt of boven je hoofd gebruikt. Het filtersysteem vangt zelfs microscopisch kleine stofdeeltjes op, waardoor de lucht in huis veel schoner aanvoelt, ook bij allergieën. De Jet 60 levert krachtige prestaties op zowel harde vloeren als tapijt en komt met verschillende borstels voor uiteenlopende klussen.

Pluspunten
  • Weegt slechts 2,5 kilo, makkelijk hanteerbaar
  • Filtert 99,999 procent fijnstof uit de lucht
  • Geschikt voor meerdere vloertypen

Dyson Wash G1

De Dyson Wash G1 is geen standaard steelstofzuiger, maar een innovatieve vloerreiniger die nat en droog vuil tegelijk aanpakt. Twee roterende rollen gebruiken schoon water voor het dweilen, terwijl vuil water apart wordt opgevangen. Met een looptijd van 35 minuten maak je moeiteloos een groot oppervlak schoon. Na gebruik reinigt het apparaat zichzelf, zodat het bij volgend gebruik direct klaar is voor een nieuwe ronde. Perfect voor gezinnen met kinderen of huisdieren, waar vlekken en kruimels dagelijkse kost zijn.

Pluspunten
  • Reinigt nat en droog tegelijk
  • Gescheiden schoon- en vuilwatertank
  • Zelfreinigende functie

Philips 3000 Series XC3031/01

De Philips 3000 Series is een praktische allrounder. Hij heeft een geïntegreerde kruimelzuiger, ideaal voor kleine klusjes zoals kruimels op tafel of zand in de auto. Het mondstuk is voorzien van ledverlichting, waardoor je stof in donkere hoekjes niet overslaat. De accu houdt het tot 60 minuten vol in Eco-modus, en de krachtige motorborstel levert ook op tapijt uitstekende prestaties. Een degelijke keuze voor wie op zoek is naar een betrouwbare steelstofzuiger zonder franje.

Pluspunten
  • Inclusief geïntegreerde kruimelzuiger
  • Led-verlichting in de zuigmond
  • Tot 60 minuten accuduur