ID.nl logo
Houd zelf de controle over je privacy
Huis

Houd zelf de controle over je privacy

Als je een beetje gemiddeld leeft, sta je waarschijnlijk in enkele honderden databases. Jij wordt namelijk op veel manieren gevolgd, zowel door de overheid als door bedrijven. Via je betaalgedrag, bonuskaarten, internetgedrag, sociale netwerken, gps-tracking via je mobieltje tot zelfs het afluisteren in je eigen huis via je slimme tv of andere apparatuur. Is er eigenlijk nog wel zoiets als privacy, en hoe houd je daar zelf nog controle over?

Het is inmiddels vier jaar nadat er miljoenen documenten van de NSA werden ontvreemd. Sinds de onthullingen van klokkenluider Edward Snowden weten we hoe de Amerikaanse inlichtingendiensten iedere beweging die we online maken, kunnen volgen. Ook in Nederland is er weinig wat je online nog kunt doen dat niet kan worden opgemerkt. Enkele maanden geleden kwamen er nóg meer geheime documenten bovendrijven, dit keer over een andere inlichtingendienst (de CIA), waaruit bleek dat maar weinig ‘slimme’ apparaten zijn die níet te hacken zijn. Zulke onthullingen doen vermoeden dat het slecht gesteld is met onze privacy. Dat lijkt niet echt te verbeteren onder het bewind van de nieuwe Amerikaanse president Trump.

Ook nu we in ons eigen land verregaande bevoegdheden geven aan de AIVD en de politie, (zoals de twee recente beveiligingswetten die in het afgelopen jaar door de Tweede Kamer zijn goedgekeurd, zie paragraaf ‘Hacken door de politie’), lijkt het soms wel alsof we weinig hebben geleerd van de grootste onthullingen ooit. Maar dat is niet helemaal waar. Uit de CIA-lekken blijkt weliswaar dat de inlichtingendiensten veel mogelijkheden tot afluisteren hebben, maar ook dat encryptie werkt. Bovendien groeit het bewustzijn over veiligheid en privacy onder gebruikers. Steeds meer Nederlanders zijn zich bewust van waar ze kunnen worden afgeluisterd, maar ook van wat ze delen op diensten als Facebook en Google. En uiteindelijk is dat wat privacy is: kunnen kiezen wat je deelt en met wie je dat doet.

©PXimport

Honderden databases

Het is moeilijk te zeggen in hoeveel databases een gemiddelde Nederlandse burger staat, omdat dat vaak moeilijk te controleren is. Het zijn er waarschijnlijk wel veel meer dan je denkt. Schattingen lopen uiteen van honderden tot enkele duizenden bestanden. Dat zijn zowel overheidsdatabases als gegevensbestanden van commerciële partijen. Juist omdat Nederlanders in zoveel databases staan, is de overheid een programma begonnen waarmee een flink aantal overheidsinstellingen door al die databases naar bepaalde burgers zoeken en gegevens aan elkaar koppelen, bijvoorbeeld om fraude op te sporen. Dat programma, SyRI, werkt automatisch met big data en algoritmes. Een huis waar op papier bijvoorbeeld vijf kinderen wonen maar waar weinig water wordt verbruikt, is dan al verdacht.

Encryptie

Een van de belangrijkste tools om zelf te bepalen met wie je jouw data deelt, is encryptie. Hiermee houd je berichten geheim voor iedereen behalve de ontvanger en jijzelf. Encryptie is de laatste jaren steeds meer gemeengoed geworden. Een paar jaar geleden was het nog bijzonder als een chat-app zich specifiek richtte op privacy en veiligheid. Dat is ook waarom Telegram begin 2014 zoveel aandacht kreeg: het was één van de weinige apps die encryptie en veiligheid van gebruikers zo serieus leek te nemen. Al bleek later dat het zelfontworpen encryptieprotocol zo lek als een mandje was.

Geen luxe, maar een vereiste

Anno 2017 is goede versleuteling geen luxe meer, maar bijna een vereiste voor nieuwe apps. Zeker op smartphones is goed te zien dat het belang van encryptie wordt ingezien. Apple voegde al in 2010 versleuteling toe aan iOS 4, maar het werd pas standaard in iOS 8. In navolging daarvan is ook de opslag van Android-toestellen vanaf versie 6.0 standaard versleuteld, zodat je er alleen in kunt komen met een pincode of swipe-beweging. Ook binnen apps wordt encryptie steeds meer de standaard, een norm die door het veelgebruikte WhatsApp werd gezet. De chat-app kondigde in 2015 aan standaard end-to-end-versleuteling in te schakelen voor alle gesprekken. De uitrol ging langzaam, en gold eerst alleen voor Android- of juist iOS-gebruikers onderling en werd pas veel later voor groepsgesprekken uitgerold. Inmiddels is iedere versie van WhatsApp voorzien van aes256-encryptie, dezelfde standaard die ook wordt gebruikt bij opensource-alternatief Signal. Ook bedrijven waarvoor het bestuderen van je gesprekken een verdienmodel is, zoals Facebook en Google, moesten met respectievelijk Messenger en Allo toegeven dat gebruikers behoefte hadden aan versleuteling.

De in maart dit jaar uitgelekte CIA-documenten bevestigen dat encryptie werkt. Opsporingsdiensten worstelen er namelijk mee. Ondanks de duizenden zero-days die het agentschap tot haar beschikking had, was het ¬– als één van de machtigste instellingen ter wereld – toch niet opgewassen tegen de versleuteling die het gratis WhatsApp en Signal aanbieden. Als de CIA of NSA een bericht van WhatsApp of Signal wil onderscheppen, moet het gebruikmaken van een lek in het onderliggende besturingssysteem.

©PXimport

(On)veilig Telegram

Toen Telegram in 2014 werd uitgebracht, was het een van de meest toegankelijke apps die zich op veiligheid richtte. WhatsApp had toen nog geen versleuteling en Signal werkte nog niet op iedere telefoon. Als snel bleek Telegram echter helemaal niet zo veilig. Zo werden alle berichten op een centrale server opgeslagen en beveiligd met een inmiddels achterhaalde versleuteling (SHA1-hash). Ook bleken de makers een eigen encryptieprotocol te hebben geschreven, dat al snel door beveiligingsonderzoekers werd afgeschoten. Inmiddels lijkt Telegram juist één van de minste veilige chat-apps te zijn. Waar WhatsApp en Signal beide dezelfde encryptie gebruiken, raden we toch het gebruik van Signal aan. WhatsApp slaat namelijk nog wel metadata op en verstuurt je contactenlijst naar eigenaar Facebook. Signal slaat geen metadata op en verstuurt ook geen gegevens naar derde partijen. Nog lang niet iedereen zit op Signal, maar als jij alvast overstapt, volgen er vast meer.

De beste privacy met pgp

Encryptie is één van de belangrijkste onderdelen in de strijd voor privacy. Pgp (‘Pretty Good Privacy’) is een encryptiestandaard die zelden in opspraak komt. Het protocol wordt gebruikt om veilige e-mails te versturen en bestaat al sinds 1991. Waar de versleuteling van WhatsApp in 2014 voor veel discussie onder veiligheidsspecialisten zorgde, ligt pgp amper onder vuur. Het was de manier waarop Edward Snowden contact zocht met Guardian-journalist Glenn Greenwald... en als het voor zo’n zaak wordt gebruikt, weet je dat het met de beveiliging wel snor zit.

Dat pgp nooit zo’n probleem is geweest voor de opsporingsdiensten, heeft mogelijk te maken met het gebruiksgemak – of liever het gebrek daaraan. Wie een mail wil versturen via pgp moet daarvoor gebruikmaken van een privésleutel én een openbare sleutel. Dat is meer dan alleen een wachtwoord: iemands openbare sleutel is vaak een flinke lap tekst dat in de vorm van een asc-bestand moet worden gedownload en daarna nog in een emailcliënt moet worden geïmporteerd. Mailen met pgp lukt bovendien ook niet vanuit ieder mailprogramma, je hebt er meestal add-ons of andere extra software voor nodig. Toch zou het goed zijn als iedereen pgp zou gebruiken. Privacy begint bij jezelf. In dit artikel leggen we uit hoe je e-mail versleutelt met pgp.

©PXimport

De strijd om de iPhone

Het werd ook wel de strijd om de iPhone genoemd. De FBI riep in 2016 de hulp in van Apple om een iPhone van een terreurverdachte te bekijken. Door de encryptie die standaard op iPhones staat, bleek het voor de politiedienst niet mogelijk te zien welke informatie er op de telefoon stond. Apple weigerde echter mee te werken, zelfs toen het bedrijf daardoor voor de rechter moest verschijnen. “Als de FBI één telefoon kan kraken, kan het dat straks bij allemaal en dat is slecht voor de veiligheid van iedere iPhone-gebruiker”, redeneerde de fabrikant. De strijd bleek exemplarisch voor hoe opsporingsdiensten worstelen met achterdeuren en encryptie. En hoewel de FBI uiteindelijk via een dure methode (met NAND-mirroring) het toestel wist uit te lezen, leek vooral Apple de winnaar van het juridische conflict te zijn.

Hacken door de politie

Ondanks alle veranderingen en de bekendheid die er door NSA- en CIA-lekken zijn gekomen, lijken we in Nederland niet veel te hebben geleerd van hoe zinloos grootschalig aftappen is. Bij verschillende terroristische aanslagen kwam bijvoorbeeld opnieuw naar voren dat de daders al in beeld waren bij de politie, en dat het grootschalig aftappen van meer berichten de aanslag nooit had voorkomen. Er zijn twee belangrijke wetten in Nederland grotendeels doorgevoerd die zowel de politie als de opsporingsdiensten veel bevoegdheden geven. Namelijk de Wet op Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten en de Wet Computercriminaliteit III. Eerst meer over de laatste. In november 2016 stemde de Tweede Kamer in met de Wet Computercriminaliteit III, een opvolger van een oudere wet met dezelfde naam. De Wet Computercriminaliteit III moet moderner worden en meer op de toekomst zijn gericht, want op het moment dat de oude wet in het leven werd geroepen, had nog niet iedereen een smartphone bij zich en ging vrijwel alle internetcommunicatie nog over de kabel.

De wet is controversieel. Er staat een aantal zaken in het voorstel waar je flinke vraagtekens bij kunt zetten. De wet wordt ook wel de terughackwet genoemd, naar één van de opvallendste onderdelen: de politie mag met de nieuwe bevoegdheden op de computers van verdachten inbreken om daar bewijs te verzamelen of bijvoorbeeld keyloggers te plaatsen. Dat vinden veel critici al te ver gaan, maar de manier waarop de politie dat straks kan doen, is misschien wel het grootste probleem van de wet. Opsporingsdiensten mogen namelijk zogeheten zero-days gebruiken om terug te hacken: gaten in software die nog niet bekend zijn bij een fabrikant.

Het gebruik van zero-days door overheidsinstellingen is controversieel, want als de politie weet van een gat in bijvoorbeeld Windows dat Microsoft zelf nog niet heeft ontdekt, betekent het dat iedereen zo’n gat kan misbruiken. Waarom zouden bijvoorbeeld de Russen niet van datzelfde gat weten? Daar komt nog bij dat dit ervoor gaat zorgen dat zero-day-lekken nog meer geld waard worden. Behalve aan criminelen kun je, als je zo’n lek ontdekt, hem ook aan de overheid verkopen. Dit gaat ervoor zorgen dat onze software en hardware langer onveilig blijft dan nodig.

©PXimport

Decryptiebevel

Het is niet alleen de politie die steeds meer bevoegdheden krijgt. Ook de Nederlandse veiligheidsdiensten hebben onder de Wet op Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (de ‘WIV’, ook wel de sleepnetwet genoemd) meer mogelijkheden gekregen. Namelijk de mogelijkheid om in bulk informatie af te tappen van mobiele telefoons in een bepaald gebied. Die ‘sleepnetmethode’ werd ook genoemd in de documenten van Edward Snowden, en – erger nog – in de afgelopen jaren is keer op keer duidelijk geworden dat zulke sleepnetten helemaal niet werken om bijvoorbeeld terrorisme tegen te gaan. Daarvoor is gerichte onderschepping van data veel nuttiger.

Privacy Shield

In de strijd om privacy gaat het niet alleen om privégegevens die we zelf opslaan, maar ook om dingen die we delen op sociale media. De grote hoeveelheid informatie die we al dan niet vrijwillig aan ‘gratis’ diensten zoals Facebook en Google geven, wordt ergens opgeslagen. De vraag waar dat gebeurt is een punt van debat. Facebook is opgericht in Amerika, en hoewel het merendeel van de servers in dat land staat, heeft het bedrijf ook hoofdkantoren in Ierland en andere Europese landen. Het feit dat ieder land ter wereld eigen wetten en regels heeft voor de bescherming van persoonsgegevens, maakt het adequaat beheren van de gegevens van 1,8 miljard gebruikers van Facebook een lastig probleem. Welke regels zijn waarop van toepassing? En hoelang?

Veilige haven

Om dat te regelen hadden Europese landen tot oktober 2015 een overeenkomst met de Verenigde Staten genaamd ‘Safe Harbor’, wat een ‘veilige haven’ moest garanderen voor persoonsgegevens van Europese gebruikers. Door Safe Harbor waren de Europese privacyregels van toepassing op de gegevens van Europese burgers die in Amerika waren opgeslagen. In theorie was Safe Harbor een goed akkoord, maar in de praktijk bleken er toch een hoop haken en ogen aan te zitten. Ook dat kwam naar voren uit de gelekte documenten van Edward Snowden. Die toonden namelijk aan dat de Amerikaanse inlichtingendiensten de Europese gegevens op grote schaal aftapten, en dat dat niet rechtmatig was.

Safe Harbor werd tweeënhalf jaar geleden dan ook ongeldig verklaard door het Europees Hof. Het verdrag moest van tafel, maar dat zorgde voor problemen, omdat er dan helemaal geen goede manier was om gebruikersgegevens uit te wisselen tussen de landen. Het gevolg was een nieuw verdrag, genaamd ‘Privacy Shield’. Ook daar is veel kritiek op. Zo moet het nieuwe akkoord gebruikers wederom beschermen tegen ‘massasurveillance’, maar wordt er nergens in het verdrag gespecificeerd wat daar precies onder verstaan wordt.

©PXimport

Privacyvoorvechter

Safe Harbor werd ongeldig verklaard nadat een Oostenrijkse man eiste dat Facebook zijn gegevens verwijderde. Max Schrems had zijn Facebook-profiel verwijderd, maar het bedrijf hield zijn gegevens. Na een jarenlange juridische strijd eindigde Schrems en Facebook voor het Europees Hof van Justitie, wat resulteerde in het opzeggen van Safe Harbor. Eén van de belangrijkste nieuwe onderdelen van Privacy Shield is dat een burger altijd inzicht mag vragen in de gegevens die een bedrijf van hem/haar heeft, en dat burgers het recht hebben die gegevens te laten verwijderen. In 2015 werd er ook een andere rechtszaak gevoerd door een Spanjaard die eiste dat Google zijn naam censureerde. Sindsdien is het mogelijk om zoekmachines te vragen je naam te verwijderen uit te zoekresultaten.

Hoop

Ligt onze privacy echt zo onder vuur? En is die nog wel te redden? Wie het nieuws leest krijgt al snel het idee dat de overheid en commerciële bedrijven er alleen maar op uit te zijn om ons af te luisteren, om onze data te verzamelen. En ook dat die data bij die overheden en bedrijven helemaal niet per se veilig zijn. Toch zijn er ook positieve trends gaande. Door de Snowden-lekken zijn gebruikers veel beter op de hoogte van hoe hun privacy wordt ingeperkt. En dat betekent dat ze bewuster maatregelen kunnen nemen. Bedrijven zijn steeds meer bezig met het beschermen van gebruikersgegevens en het gebruik van beveiligingsapps en speciale privacy-vriendelijke diensten groeit hard. Google mag dan wel veel van ons weten, maar het bedrijf werkt er wel hard aan om die gegevens goed te beschermen tegen inbrekers of overheidsdiensten. Zo wordt het voor gebruikers een bewuste keuze om iets te delen en krijgen ze meer controle over de manier waarop dat gebeurt.

Privacy is een kwestie van kiezen met wie je welke gegevens wilt delen, of dat nou een overheid is, een bedrijf, of je vrienden. Het is verstandig om het heft zoveel mogelijk in eigen handen te nemen. Maak bijvoorbeeld geen gebruik van de cloud van Google of Evernote, maar bouw je eigen applicatie! Zet ook zoveel mogelijk encryptie aan, maak gebruik van veilige diensten, en bedenk vooral goed welke informatie je waar plaatst. Zo word je al snel weer de baas over je eigen gegevens!

Mijn privacy is van mij!

Eigenlijk is het te gek voor woorden dat je voortdurend moet verantwoorden waarom de overheid niet alles van je mag weten. Het lijkt namelijk alsof privacy het dan altijd verliest van bijvoorbeeld terrorisme. Het feit dat je je privacy wilt behouden, speelt vooral in op een gevoel: het gevoel dat niet iedereen alles van je hóeft te weten als je dat niet wilt. Astrid Oosenbrug (PvdA), vertelde onlangs: “Google en Facebook hoef je niet te gebruiken, er zijn alternatieven. Maar bij de overheid kan dat niet, daar is het vaak verplicht. Bovendien gaat het vaak om gevoeligere gegevens, zoals je BSN”. Eén van onze belangrijkste bezwaren tegen de dataverzameling is de slechte beveiliging. De overheid verzamelt van alles maar blijkt lang niet altijd in staat te zijn dit geheim te houden voor – potentieel kwaadwillende – individuen dan wel georganiseerde misdaad. En doordat de overheid ook je BSN aan gegevens koppelt, ligt identiteitsfraude of gegevensdiefstal op de loer. Tegelijkertijd zijn er talloze voorbeelden waarom het wel degelijk gevaren kan opleveren. Een hypothetische situatie: er wordt in meerdere gemeentes gebruikgemaakt van kenteken-parkeren. Hiervoor rijdt een scanauto rond, die registreert welke auto waar staat. Stel dat jij je auto had geparkeerd in straat X, waar op die dat ook een misdrijf wordt gepleegd. Jij was stiekem in de stad om te kijken naar trouwringen, dus wilt niet dat iemand weet dát jij daar was en waarom. De politie komt aan de deur en vraagt jou waarom je daar bent geweest. Je toekomstige vrouw staat ernaast, dus je twijfelt bij het vertellen of je daar was en waarom dan. Direct ben je verdacht!

▼ Volgende artikel
Zo haal je meer uit de Samsung Galaxy S25
© Samsung
Huis

Zo haal je meer uit de Samsung Galaxy S25

Aangezien de Samsung Galaxy S25 – ongeacht het model dat je kiest – flink wat opties huisvest, is een handig overzichtsartikel wel op z’n plaats. In dit artikel behandelen we enkele Good Lock-opties, het Always on Display en nog veel meer.

Wat kun je van dit artikel verwachten?

  1. Reflecties verwijderen uit foto’s
  2. Alles over Edge-vensters en hoe je ze gebruikt
  3. Zo gebruik je het Always on Display
  4. En enkele Good Lock-tips

Voor meer tips en trucs over je Galaxy S25 kun je terecht in het artikel Dit is wat One UI 7 op de Samsung Galaxy S25 te bieden heeft.

Als je net in het bezit bent van een Samsung Galaxy S25, kan er een hoop op je afkomen. Now Brief, Now Bar, de persoonlijke conciërge – om over al die andere AI-functies nog maar te zwijgen. Daardoor zou je bijna niet meer de moeite nemen om het systeem verder te verkennen, omdat je in één klap veel te veel informatie moet verwerken.

Met dit artikel helpen we je een handje op weg in die zoektocht, zodat je weet waar je kunt beginnen of waar je specifieke functies kunt vinden. We beginnen met een AI-optie – de enige die we benoemen in dit stuk.

Reflecties verwijderen

Het is namelijk mogelijk reflecties uit fotomateriaal te verwijderen. Zulke reflecties leg je vaker op foto's vast dan je zou willen en kunnen echt afdoen van het onderwerp dat je wilt vastleggen. Daarom is het handig om te weten dat je die kunt verwijderen. Dat kon ook al op de Galaxy S24, maar voor dit jaar is de optie handig genoeg om het nog eens te benoemen. Als je een reflectie wilt verwijderen, open je de galerij op je S25 en selecteer je de foto waar die op te zien is. Veeg nu een keer omhoog, zodat er meer informatie in beeld komt te staan.

©Wesley Akkerman

In de foto zie je een aantal opties, zoals Remasteren, Live effect, Achtergrondvervaging en (de belangrijkste) Reflecties wissen. Het kan zijn dat je even horizontaal moet scrollen als de laatste optie niet in beeld staat. Tik nu op Reflecties wissen. Geef de smartphone een paar seconden om z'n magie de ruimte te geven. Je ziet de inmiddels bekende Galaxy AI-sterren in beeld verschijnen en zodra die verdwenen zijn, is (als het goed is) de reflectie ook verwijderd. Mocht je de laatste knop niet tegenkomen, dan zijn er simpelweg geen reflecties in de foto te vinden.

Alles over Edge-vensters

De Edge-vensters zijn ook een onderdeel dat we al eerder tegenkwamen, maar nog steeds relevant zijn. Deze optie is standaard geactiveerd binnen One UI 7 en is bereikbaar via de slimme balk aan de rechterkant. Je opent het venster door vanaf de rand over het balkje te vegen. Daar vind je een aantal AI-mogelijkheden terug, evenals apps die je recent hebt gebruikt. Mocht het venster bij jou toch zijn uitgeschakeld, ga dan naar Instellingen en zoek in het zoekveld op ‘edge’. Selecteer Edge-vensters en zet de schuifregelaar om.

©Wesley Akkerman

Als je het venster wilt aanpassen, kun je dat het best doen via de balk. Roep het Edge-venster op en tik daarna op het tandwielsymbooltje onderin. Nu kun je kiezen uit Apps, Personen, Taken en nog veel meer onderdelen. Selecteer de optie die je wilt gebruiken. Dat kunnen er eventueel meer zijn; een tweede venster bereik je door nogmaals over de balk te vegen.

Als je de inhoud van de omgeving wilt aanpassen, druk je onderin op het potloodsymbooltje. En goed om te weten: via de instellingen kun je het Edge-venster naar de linkerkant te verplaatsen. Handig voor linkshandigen.

Het Always on Display

Het Always on Display staat als het goed is ook standaard aan. Is dat niet het geval, open dan de instellingen en tik in het zoekveld AOD in. Selecteer vervolgens de bovenste optie. Tik op de nieuwe pagina op Always on Display. Zet de schuifregelaar naar rechts om hem aan te zetten.

Nu we hier toch zijn, kunnen we net zo goed wat instellingen aanpassen. Dat doe je door op de tekst Always on Display te tikken (naast die schuifregelaar). Dat is de plek waar je de achtergrond verandert en waar je de eventueel aanwezige Now Bar kunt uitschakelen.

©Wesley Akkerman

Overige opties staan helaas op een andere plek. Daarvoor ga je naar het thuisscherm en houd je een lege plek ingedrukt. Tik nu binnen het contextuele menu dat omhoog komt op Thema’s. Navigeer daarna naar de knop AOD. Hier kun je een ander Always on Display uitkiezen. Zit er een tussen die je wilt hebben, selecteer hem dan en druk op de downloadknop. Na het downloaden moet je nog op de knop Toepassen drukken om je keuze te bevestigen. Let wel op, want sommige achtergronden kosten geld – maar er zitten genoeg gratis opties tussen.

Vergeet Good Lock niet

Tot slot leggen we de nadruk op Good Lock. Dit is een app vol experimentele functies voor Samsung Galaxy-toestellen. Je moet de app eerst downloaden uit de Galaxy Store. Rechts bovenin zie je een vergrootglas – als je daarop tikt, kun je vervolgens Good Lock invoeren en de zoekopdracht starten. Tik op de app en vervolgens op de downloadknop om de installatie te beginnen. Zodra je de app opent, zie je een horizontaal scrolbare balk met verschillende onderwerpen. Maar je kunt ook beginnen met verticaal scrollen.

©Wesley Akkerman

Binnen Good Lock zie je een aantal handige modules die de ervaring met de Samsung Galaxy S25 zeker kunnen verhogen. Modules die we aanraden zijn One Hand Operation + (voor bediening met één hand), Theme Park (waarmee je zelf thema's samenstelt) en Keys Cafe (waar je zelf een toetsenbord mee instelt). Maar ook RegiStar (voor het instellen van het snelmenu) en de Camera Assistant kunnen van grote waarde zijn. Binnen deze omgeving tref je nog veel meer modules aan, dus neem zeker even de tijd om de omgeving goed te verkennen.

▼ Volgende artikel
Review Sony Bravia Theatre Bar 6 - Kleine soundbar doet z'n best
© Sony
Huis

Review Sony Bravia Theatre Bar 6 - Kleine soundbar doet z'n best

Sony brengt met de Bravia Theatre Bar 6 een 3.1.2-soundbar die niet veel plaats inneemt en toch Dolby Atmos-geluid belooft. Hoe bevalt deze soundbar in de praktijk? In deze review lees je daar alles over.

Uitstekend
Conclusie

De Sony Bravia Theatre Bar 6 is een 3.1.2-soundbar die goed presteert, weinig plaats inneemt en makkelijk te bedienen is. Vooral voor films en games een betere keuze in dit prijssegment, muziekliefhebbers zullen een stukje beleving en streamingopties missen.

Plus- en minpunten
  • Gebruiksgemak
  • Behoorlijk krachtig (voor een kleinere soundbar)
  • Compact en makkelijk te plaatsen
  • Heldere app
  • Produceert een groot geluidsbeeld vooraan
  • Weinig streamingopties
  • Via bluetooth klinkt muziek heel verzadigd
  • Geen aansluitingen voor consoles of mediaspelers
  • Geen uitbreiding met draadloze achterspeakers mogelijk

De Bravia Theatre Bar 6 is de meest recente soundbar van Sony. Het is een goedkoper model (adviesprijs 499 euro) vergeleken met de twee Bravia Theatre Bar-soundbars die vorig jaar verschenen. Dat waren twee forse topmodellen, hier spreek je over een compacter 3.1.2-model dat voor een lagere prijs en uitgerust met minder speakertjes toch een Dolby Atmos-ervaring wil bieden. Heb je een kleinere tv of wil je gewoon geen immens grote geluidsbalk in je woonkamer? Dan ben jij de doelgroep van deze Sony.  

Toch is de Bravia Theatre Bar 6 geen budgettoestel. Hij kost iets meer dan budget en komt met een draadloze subwoofer en Sony's eigen Geluidsveld-technologie. Bij de high-end Theatre Bar 9 en Theatre Bar 8 (en ook bij de prijzige Bravia Theatre Quad met vier aparte speakers) is deze virtuele geluidstechniek (Virtual Surround Engine) heel effectief in het creëren van een grote geluidsbubbel in de woonkamer. De Theatre Bar 6 heeft echter veel minder speakers ingebouwd (5) dan die andere toestellen.

©Sony

De Geluidsveld-functie creëert een geluidsbubbel in de woonkamer.

Focus op de essentie

De Bravia Theatre Bar-soundbars horen bij een nieuwe generatie toestellen bij Sony, met een nieuwe naamgeving. Vergeleken met oudere modellen én heel wat soundbars van concurrenten, ligt de nadruk nu heel sterk op een heldere bediening met een minimum aan functies. Dit moet het gebruik minder ingewikkeld maken. Een focus op de essentie, zo zou je het kunnen stellen.

Bij de Bravia Theatre Bar 6 merk je die sobere aanpak op verschillende vlakken. Streaming via wifi (zoals AirPlay of Chromecast) ontbreekt en veel ingangen ga je hier niet vinden. Er is één HDMI-eARC-ingang die je gebruikt voor de verbinding met de tv. Mocht je televisie ouder zijn en geen HDMI-eARC of -ARC hebben, dan is er nog een terugvaloptie in de vorm van een optische ingang. Die kun je echter niet gebruiken voor iets anders, zoals een cd-speler. Extra HDMI-ingangen zijn er niet, dus eventuele consoles of mediaspelers moet je rechtstreeks met het tv-toestel verbinden.

©Sony

De optische ingang gebruik je als HDMI-ARC niet beschikbaar is.

Weinig streamingopties

Muziek afspelen? Dat kan, via bluetooth. Ondersteuning is er ook voor het AAC-codec; het is ongewoon dat een soundbar een betere bluetooth-codec lust. Zoals altijd bij een soundbar heb je mogelijk een tweede optie. Slimme tv's hebben meestal ook apps van muziekdiensten zoals Spotify of Apple Music. Door zo'n app op je tv kun je dus ook playlists en albums beluisteren via de Sony-soundbar. 

Werken via de tv is zelfs een echte aanrader. 'Josephine Street' van Kiiōtō en 'Burn Alive' van The Birthday Party klinken stukken beter via de Apple Music-app op een LG 65OLEDC25 dan gestreamd vanaf Apple Music op een Samsung Galaxy S24 Ultra. Misschien komt dat wel omdat de LG-tv de muziek in Dolby Atmos aanlevert.

Maar ook 'Sterrenwacht' van Tourist LeMC en Guusje zijn in stereo via de tv voller en boeiender. Los van dat verschil, zet de Bravia Theatre Bar 6 muziek redelijk aangenaam neer. Vocals komen het sterkst uit de verf en beats zijn voor een soundbar relatief strak, maar heel breed werpt de soundbar muziek niet de kamer in. Goed voor een feestje en popmuziek in de achtergrond, kritische luisteraars zullen meer willen.

Zeer heldere app

De Bravia Theatre Bar 6 bezit niet echt veel extra functies. Dat verklaart ook waarom de Bravia Connect-app in dit geval zo sober oogt. Ook de meegeleverde mini-afstandsbediening heeft weinig knoppen. Aan de pluskant wil dat zeggen dat het bedienen van deze Sony-soundbar vlot verloopt. Verwarrend is het nooit.

In de app vind je drie geluidsmodi: Nachtmodus (dat bassen sterk tempert zodat de buren niet wakker worden), Geluidsveld en Stemmodus. Het is niet kiezen tussen de drie; je kunt een, twee of alle drie op hetzelfde moment activeren. Daarnaast is het mogelijk om het hoofdvolume en de lage tonen apart in te stellen.

Duik je dieper in de geluidinstellingen, dan blijkt de Bravia Theatre Bar 6 je toch meer instelmogelijkheden te bieden dan eerst verwacht. De meeste geluidsopties zijn echter voor specialisten. Audio DRC instellen op Automatisch is wel handig, met name in kleinere woonkamers. Het haalt wel wat dynamiek weg, waardoor knallende geluidseffecten zoals explosies en geweerschoten minder spectaculair worden. Maar het contrast tussen stille en luide momenten wordt kleiner, wat sommigen aangenamer zullen vinden.

Minimalistische lijnen

De Japanse wortels van Sony zijn vaak zichtbaar in het design van zijn AV-producten. Ook de Bravia Theatre Bar 6 is echt een toonbeeld van minimalisme. De soundbar is een bescheiden 95 cm breed, en dankzij sterk afgeronde hoeken lijkt hij nog kleiner.  Echt hoog is hij ook niet (6,4 cm), waardoor je deze soundbar probleemloos kunt plaatsen onder de meeste televisies die op een voet staan.

©Sony

Schuif de Bravia Theatre 6 echter niet helemaal onder het scherm (of in een nis in een AV-meubel). Zoals de meeste Dolby Atmos-klare soundbars heeft hij twee speakers bovenaan. Die moeten vrij richting het plafond geluid kunnen uitsturen om 3D-geluid mogelijk te maken. 

Grote subwoofer

De meegeleverde subwoofer is draadloos en kun je dus makkelijk plaatsen. Overal? Dat weer niet. Je zet de sub bij voorkeur vooraan in de buurt van het scherm, want anders klopt het qua geluid niet helemaal. Vergeleken met de soundbar is de subwoofer best fors, maar er komt dan ook aardig wat bas uit. Zo veel, dat we in onze woonkamer toch snel het subwoofervolume via de app verlaagden. 

In combinatie met Sony-tv's 

Je komt het steeds vaker tegen bij soundbars van fabrikanten die ook televisies bouwen: speciale functies als je tv en soundbar van hetzelfde merk combineert. Zowel LG, Samsung als Sony doen het. Bij de Theatre Bar 6 mis je de speciale functies van de Bar 8 en Bar 9, zoals S-Center om de soundbar tegelijkertijd met de speakers in de tv te laten spelen. Wel is er Voice Zoom 3 als je de Theatre Bar 6 hangt op een recente Bravia-tv (vanaf Bravia 5).

©Sony

De centerspeaker levert al heldere dialogen, bij Sony-tv's komt daar een 'zoom'-functie bij.

Betere dialogen

Maar ook met een andere televisie belooft de Sony betere dialoogweergave bij films en vocals bij muziek. De Bravia Theatre Bar 6 beschikt over een aparte speaker in het midden voor het centerkanaal bij surroundgeluid. Dit kanaal wordt voornamelijk gebruikt voor dialogen. Soundbars met zo'n aparte middenspeaker zijn doorgaans véél beter qua verstaanbaarheid van spraak.

Best met films

Voor we een reeks filmfragmenten en games loslaten op de Bravia Theatre Bar 6, doorlopen we enkele testtracks van Dolby en DTS. Deze bekende demo's zijn ontworpen om surround te demonstreren en ook audiosystemen te testen. Het eerste dat opvalt is dat in onze woonkamer demofilms als Santeria en Horizon beter klinken met Geluidsveld uitgeschakeld. Het is heel wat drukker en minder dynamische met de functie aan.

Bij het Audiosphere-filmpje, dat echt ontworpen is geluidjes hoog in de kamer te laten weerklinken, zorgt Geluidsveld dan wel weer voor een groter 3D-ervaring. Met wel met een iets scherpere klank. Het is dus niet altijd een goed idee en die ervaring is er ook bij het kijken op een gewone tv-avond. Soms zorgde Geluidsveld net voor scherpte en voor 'snel, zet het stiller'-momenten als er in een film actie losbarstte. Zoals gezegd is DRC inschakelen een aanrader om dat probleem te voorkomen.

Met reguliere content, zoals het derde seizoen van 'The Wheel of Time' op Amazon Video, creëert de Bravia Theatre Bar 6 wél een intense geluidsbubbel rond de 65-inch LG-tv die in de woonkamer aan de muur hangt. Deze reeks heeft een goede Dolby Atmos-soundtrack en dan merk je hier wel. Het geluidsbeeld is voor een 3.1.2-soundbar heel groot, met geluidseffecten die hoog worden gepositioneerd.

©Jamie Biesemans

De Bravia Theatre Bar 6 doet het goed met grootse Atmos-mixes zoals van Dune en Dune 2.

Ook tijdens de inleiding van 'Gravity', waarbij astronauten rondzweven in de ruimte en via de radio praten met Mission Control in Houston, worden stemmen heel breed geplaatst. George Clooneys stem verschijnt op een gegeven moment bijvoorbeeld helemaal links van het scherm, terwijl de countrymuziek echt overal lijkt te hangen. De geluidsproductie van deze film is dan ook puik, en het is fijn dat de Sony je daar van laat proeven.

De Sony-soundbar levert ook wel wat detail. Het moment dat Paul Atreides die in de eerste Dune-film een zandstorm invliegt, klinkt mét Geluidsveld ingeschakeld intensief en druk, maar kleine zaken zoals de zandstorm die langs de ramen raast komen er wel goed uit. Het is misschien geen heel luchtige, grootse surroundervaring, iets dat toch een grotere en gesofisticeerdere soundbar vereist. Maar het doet wel wat moet om je onder te dompelen, zonder je echt te omhullen.  

Conclusie 

De Sony Bravia Theatre Bar 6 is een 3.1.2-soundbar die goed presteert, weinig plaats inneemt en makkelijk te bedienen is. Grote soundbars met veel meer speakers creëren een grootser surroundgeluid dan dit kleinere toestel, maar kosten natuurlijk heel wat meer. Kijk je echter naar andere soundbars op dit 500-euro prijspunt, dan levert de Bar 6 een bovengemiddelde prestatie af. Hij is vooral sterk met films en series in Dolby Atmos; op muziekvlak overtuigt het een stuk minder. Wie toch even wil ontspannen met een playlist, raden we aan om muziek af te spelen via een app op de tv. De stemmodus werkt bovendien heel goed om de verstaanbaarheid te verbeteren.