Als je een beetje gemiddeld leeft, sta je waarschijnlijk in enkele honderden databases. Jij wordt namelijk op veel manieren gevolgd, zowel door de overheid als door bedrijven. Via je betaalgedrag, bonuskaarten, internetgedrag, sociale netwerken, gps-tracking via je mobieltje tot zelfs het afluisteren in je eigen huis via je slimme tv of andere apparatuur. Is er eigenlijk nog wel zoiets als privacy, en hoe houd je daar zelf nog controle over?

Het is inmiddels vier jaar nadat er miljoenen documenten van de NSA werden ontvreemd. Sinds de onthullingen van klokkenluider Edward Snowden weten we hoe de Amerikaanse inlichtingendiensten iedere beweging die we online maken, kunnen volgen. Ook in Nederland is er weinig wat je online nog kunt doen dat niet kan worden opgemerkt. Enkele maanden geleden kwamen er nóg meer geheime documenten bovendrijven, dit keer over een andere inlichtingendienst (de CIA), waaruit bleek dat maar weinig ‘slimme’ apparaten zijn die níet te hacken zijn. Zulke onthullingen doen vermoeden dat het slecht gesteld is met onze privacy. Dat lijkt niet echt te verbeteren onder het bewind van de nieuwe Amerikaanse president Trump.

Ook nu we in ons eigen land verregaande bevoegdheden geven aan de AIVD en de politie, (zoals de twee recente beveiligingswetten die in het afgelopen jaar door de Tweede Kamer zijn goedgekeurd, zie paragraaf ‘Hacken door de politie’), lijkt het soms wel alsof we weinig hebben geleerd van de grootste onthullingen ooit. Maar dat is niet helemaal waar. Uit de CIA-lekken blijkt weliswaar dat de inlichtingendiensten veel mogelijkheden tot afluisteren hebben, maar ook dat encryptie werkt. Bovendien groeit het bewustzijn over veiligheid en privacy onder gebruikers. Steeds meer Nederlanders zijn zich bewust van waar ze kunnen worden afgeluisterd, maar ook van wat ze delen op diensten als Facebook en Google. En uiteindelijk is dat wat privacy is: kunnen kiezen wat je deelt en met wie je dat doet.

©PXimport

Honderden databases

Encryptie

Een van de belangrijkste tools om zelf te bepalen met wie je jouw data deelt, is encryptie. Hiermee houd je berichten geheim voor iedereen behalve de ontvanger en jijzelf. Encryptie is de laatste jaren steeds meer gemeengoed geworden. Een paar jaar geleden was het nog bijzonder als een chat-app zich specifiek richtte op privacy en veiligheid. Dat is ook waarom Telegram begin 2014 zoveel aandacht kreeg: het was één van de weinige apps die encryptie en veiligheid van gebruikers zo serieus leek te nemen. Al bleek later dat het zelfontworpen encryptieprotocol zo lek als een mandje was.

Geen luxe, maar een vereiste

Anno 2017 is goede versleuteling geen luxe meer, maar bijna een vereiste voor nieuwe apps. Zeker op smartphones is goed te zien dat het belang van encryptie wordt ingezien. Apple voegde al in 2010 versleuteling toe aan iOS 4, maar het werd pas standaard in iOS 8. In navolging daarvan is ook de opslag van Android-toestellen vanaf versie 6.0 standaard versleuteld, zodat je er alleen in kunt komen met een pincode of swipe-beweging. Ook binnen apps wordt encryptie steeds meer de standaard, een norm die door het veelgebruikte WhatsApp werd gezet. De chat-app kondigde in 2015 aan standaard end-to-end-versleuteling in te schakelen voor alle gesprekken. De uitrol ging langzaam, en gold eerst alleen voor Android- of juist iOS-gebruikers onderling en werd pas veel later voor groepsgesprekken uitgerold. Inmiddels is iedere versie van WhatsApp voorzien van aes256-encryptie, dezelfde standaard die ook wordt gebruikt bij opensource-alternatief Signal. Ook bedrijven waarvoor het bestuderen van je gesprekken een verdienmodel is, zoals Facebook en Google, moesten met respectievelijk Messenger en Allo toegeven dat gebruikers behoefte hadden aan versleuteling.

De in maart dit jaar uitgelekte CIA-documenten bevestigen dat encryptie werkt. Opsporingsdiensten worstelen er namelijk mee. Ondanks de duizenden zero-days die het agentschap tot haar beschikking had, was het ¬– als één van de machtigste instellingen ter wereld – toch niet opgewassen tegen de versleuteling die het gratis WhatsApp en Signal aanbieden. Als de CIA of NSA een bericht van WhatsApp of Signal wil onderscheppen, moet het gebruikmaken van een lek in het onderliggende besturingssysteem.

©PXimport

(On)veilig Telegram

De beste privacy met pgp

Encryptie is één van de belangrijkste onderdelen in de strijd voor privacy. Pgp (‘Pretty Good Privacy’) is een encryptiestandaard die zelden in opspraak komt. Het protocol wordt gebruikt om veilige e-mails te versturen en bestaat al sinds 1991. Waar de versleuteling van WhatsApp in 2014 voor veel discussie onder veiligheidsspecialisten zorgde, ligt pgp amper onder vuur. Het was de manier waarop Edward Snowden contact zocht met Guardian-journalist Glenn Greenwald... en als het voor zo’n zaak wordt gebruikt, weet je dat het met de beveiliging wel snor zit.

Dat pgp nooit zo’n probleem is geweest voor de opsporingsdiensten, heeft mogelijk te maken met het gebruiksgemak – of liever het gebrek daaraan. Wie een mail wil versturen via pgp moet daarvoor gebruikmaken van een privésleutel én een openbare sleutel. Dat is meer dan alleen een wachtwoord: iemands openbare sleutel is vaak een flinke lap tekst dat in de vorm van een asc-bestand moet worden gedownload en daarna nog in een emailcliënt moet worden geïmporteerd. Mailen met pgp lukt bovendien ook niet vanuit ieder mailprogramma, je hebt er meestal add-ons of andere extra software voor nodig. Toch zou het goed zijn als iedereen pgp zou gebruiken. Privacy begint bij jezelf. In dit artikel leggen we uit hoe je e-mail versleutelt met pgp.

©PXimport

De strijd om de iPhone

Hacken door de politie

Ondanks alle veranderingen en de bekendheid die er door NSA- en CIA-lekken zijn gekomen, lijken we in Nederland niet veel te hebben geleerd van hoe zinloos grootschalig aftappen is. Bij verschillende terroristische aanslagen kwam bijvoorbeeld opnieuw naar voren dat de daders al in beeld waren bij de politie, en dat het grootschalig aftappen van meer berichten de aanslag nooit had voorkomen. Er zijn twee belangrijke wetten in Nederland grotendeels doorgevoerd die zowel de politie als de opsporingsdiensten veel bevoegdheden geven. Namelijk de Wet op Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten en de Wet Computercriminaliteit III. Eerst meer over de laatste. In november 2016 stemde de Tweede Kamer in met de Wet Computercriminaliteit III, een opvolger van een oudere wet met dezelfde naam. De Wet Computercriminaliteit III moet moderner worden en meer op de toekomst zijn gericht, want op het moment dat de oude wet in het leven werd geroepen, had nog niet iedereen een smartphone bij zich en ging vrijwel alle internetcommunicatie nog over de kabel.

De wet is controversieel. Er staat een aantal zaken in het voorstel waar je flinke vraagtekens bij kunt zetten. De wet wordt ook wel de terughackwet genoemd, naar één van de opvallendste onderdelen: de politie mag met de nieuwe bevoegdheden op de computers van verdachten inbreken om daar bewijs te verzamelen of bijvoorbeeld keyloggers te plaatsen. Dat vinden veel critici al te ver gaan, maar de manier waarop de politie dat straks kan doen, is misschien wel het grootste probleem van de wet. Opsporingsdiensten mogen namelijk zogeheten zero-days gebruiken om terug te hacken: gaten in software die nog niet bekend zijn bij een fabrikant.

Het gebruik van zero-days door overheidsinstellingen is controversieel, want als de politie weet van een gat in bijvoorbeeld Windows dat Microsoft zelf nog niet heeft ontdekt, betekent het dat iedereen zo’n gat kan misbruiken. Waarom zouden bijvoorbeeld de Russen niet van datzelfde gat weten? Daar komt nog bij dat dit ervoor gaat zorgen dat zero-day-lekken nog meer geld waard worden. Behalve aan criminelen kun je, als je zo’n lek ontdekt, hem ook aan de overheid verkopen. Dit gaat ervoor zorgen dat onze software en hardware langer onveilig blijft dan nodig.

©PXimport

Decryptiebevel

Het is niet alleen de politie die steeds meer bevoegdheden krijgt. Ook de Nederlandse veiligheidsdiensten hebben onder de Wet op Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (de ‘WIV’, ook wel de sleepnetwet genoemd) meer mogelijkheden gekregen. Namelijk de mogelijkheid om in bulk informatie af te tappen van mobiele telefoons in een bepaald gebied. Die ‘sleepnetmethode’ werd ook genoemd in de documenten van Edward Snowden, en – erger nog – in de afgelopen jaren is keer op keer duidelijk geworden dat zulke sleepnetten helemaal niet werken om bijvoorbeeld terrorisme tegen te gaan. Daarvoor is gerichte onderschepping van data veel nuttiger.

Privacy Shield

In de strijd om privacy gaat het niet alleen om privégegevens die we zelf opslaan, maar ook om dingen die we delen op sociale media. De grote hoeveelheid informatie die we al dan niet vrijwillig aan ‘gratis’ diensten zoals Facebook en Google geven, wordt ergens opgeslagen. De vraag waar dat gebeurt is een punt van debat. Facebook is opgericht in Amerika, en hoewel het merendeel van de servers in dat land staat, heeft het bedrijf ook hoofdkantoren in Ierland en andere Europese landen. Het feit dat ieder land ter wereld eigen wetten en regels heeft voor de bescherming van persoonsgegevens, maakt het adequaat beheren van de gegevens van 1,8 miljard gebruikers van Facebook een lastig probleem. Welke regels zijn waarop van toepassing? En hoelang?

Veilige haven

Om dat te regelen hadden Europese landen tot oktober 2015 een overeenkomst met de Verenigde Staten genaamd ‘Safe Harbor’, wat een ‘veilige haven’ moest garanderen voor persoonsgegevens van Europese gebruikers. Door Safe Harbor waren de Europese privacyregels van toepassing op de gegevens van Europese burgers die in Amerika waren opgeslagen. In theorie was Safe Harbor een goed akkoord, maar in de praktijk bleken er toch een hoop haken en ogen aan te zitten. Ook dat kwam naar voren uit de gelekte documenten van Edward Snowden. Die toonden namelijk aan dat de Amerikaanse inlichtingendiensten de Europese gegevens op grote schaal aftapten, en dat dat niet rechtmatig was.

Safe Harbor werd tweeënhalf jaar geleden dan ook ongeldig verklaard door het Europees Hof. Het verdrag moest van tafel, maar dat zorgde voor problemen, omdat er dan helemaal geen goede manier was om gebruikersgegevens uit te wisselen tussen de landen. Het gevolg was een nieuw verdrag, genaamd ‘Privacy Shield’. Ook daar is veel kritiek op. Zo moet het nieuwe akkoord gebruikers wederom beschermen tegen ‘massasurveillance’, maar wordt er nergens in het verdrag gespecificeerd wat daar precies onder verstaan wordt.

©PXimport

Privacyvoorvechter

Hoop

Ligt onze privacy echt zo onder vuur? En is die nog wel te redden? Wie het nieuws leest krijgt al snel het idee dat de overheid en commerciële bedrijven er alleen maar op uit te zijn om ons af te luisteren, om onze data te verzamelen. En ook dat die data bij die overheden en bedrijven helemaal niet per se veilig zijn. Toch zijn er ook positieve trends gaande. Door de Snowden-lekken zijn gebruikers veel beter op de hoogte van hoe hun privacy wordt ingeperkt. En dat betekent dat ze bewuster maatregelen kunnen nemen. Bedrijven zijn steeds meer bezig met het beschermen van gebruikersgegevens en het gebruik van beveiligingsapps en speciale privacy-vriendelijke diensten groeit hard. Google mag dan wel veel van ons weten, maar het bedrijf werkt er wel hard aan om die gegevens goed te beschermen tegen inbrekers of overheidsdiensten. Zo wordt het voor gebruikers een bewuste keuze om iets te delen en krijgen ze meer controle over de manier waarop dat gebeurt.

Privacy is een kwestie van kiezen met wie je welke gegevens wilt delen, of dat nou een overheid is, een bedrijf, of je vrienden. Het is verstandig om het heft zoveel mogelijk in eigen handen te nemen. Maak bijvoorbeeld geen gebruik van de cloud van Google of Evernote, maar bouw je eigen applicatie! Zet ook zoveel mogelijk encryptie aan, maak gebruik van veilige diensten, en bedenk vooral goed welke informatie je waar plaatst. Zo word je al snel weer de baas over je eigen gegevens!

Mijn privacy is van mij!

Ben je het zat dat je je bladwijzers verliest zodra je overstapt naar een andere browser? Of dreigt je steeds maar toenemende verzameling bladwijzers een zootje te worden? Er is een oplossing: een browseronafhankelijke bladwijzerbeheerder. Deze houdt al je favorieten strak in het gelid, ongeacht de browser die je gebruikt.

Iedereen is ooit begonnen met het opslaan van interessante internetadressen in zijn favoriete browser. Voor veel mensen was dat Internet Explorer. Maar daarna kwamen Firefox en Chrome en misschien daarna ook wel Brave. Waarschijnlijk heb je toen een oplossing gevonden om al je bladwijzers van de ene browser over te dragen naar de andere. Alleen onderling synchroniseren die verschillende browsers deze bladwijzers niet. Om nog maar te zwijgen over de uitwisseling van favorieten tussen je computer en je mobiele toestel. Om alles vlot te synchroniseren heb je een hulpprogramma nodig. Zo’n bladwijzermanager kan ook nog eens heel wat meer dan alleen internetadressen organiseren.

Brug tussen browsers

Wat heeft zo’n bladwijzermanager wat de bladwijzerfunctie van jouw browser niet heeft? Een browseronafhankelijke bladwijzerbeheerder is een tool waarmee je de bladwijzers in verschillende webbrowsers opslaat en ordent. Deze oplossing werkt als brug tussen alle browsers die je gebruikt. Belangrijk is dus dat zo’n bladwijzerbeheerder compatibel is met zo veel mogelijk populaire browsers. Op die manier heb je toegang tot je collectie bladwijzers op meerdere apparaten, zoals je laptop, desktop, smartphone en tablet.

Een bladwijzerbeheerder moet met zo veel mogelijke webbrowsers compatibel zijn.

Veiligheid

De bladwijzermanager moet ook voldoende functies hebben om een brede verzameling overzichtelijk te maken met behulp van tags, categorieën of collecties. Het is tenslotte de bedoeling dat je eenvoudig een bladwijzer terugvindt, zelfs als je die maanden of jaren geleden hebt opgeslagen.

In een tijd waarin privacy steeds belangrijker wordt, moet zo’n tool ook je collectie favoriete internetadressen met encryptie beveiligen. Stiekemerds met een ongezonde nieuwsgierigheid naar de internetbronnen die je regelmatig bezoekt, mogen geen toegang krijgen tot deze gegevens.

Ook online moeten je bladwijzers veilig worden opgeslagen.

Beheermogelijkheden

Op ons verlanglijstje staan nog enkele andere eisen. Uiteraard willen we ook een geavanceerde zoekfunctie om de speld in de hooiberg te vinden. Daarnaast willen we onze bladwijzers makkelijk kunnen delen met anderen. Dat is handig als je elkaar wilt inspireren bij bijvoorbeeld groepsprojecten.

Sommige browseronafhankelijke bladwijzerbeheerders kun je zelfs benaderen als je niet met het internet bent verbonden. Tot slot zijn er bladwijzermanagers waarvan je het uiterlijk en het gedrag naar eigen wens kunt aanpassen. Ze werken met een aanbod aan thema’s, lay-outs en weergave-opties.

Je kunt het uiterlijk en het gedrag van zo’n bladwijzermanager aanpassen.

Zelfs offline bereikbaar

We steken van wal met een topper: Raindrop. Je mag een onbeperkt aantal links gratis opslaan. Het maakt niet uit of je met Windows, Android, iOS of macOS of met Linux werkt. Deze tool gebruikt een eigen AI-gestuurde analyse die automatisch dode links detecteert en zorgt dat je bladwijzers overzichtelijk blijven.

Je categoriseert de links met pictogrammen, zodat je ze snel kunt terugvinden. Je kunt ook tags toevoegen en met collecties werken. Raindrop maakt permanente bibliotheken aan die zelfs offline bereikbaar zijn. De communicatie verloopt via een veilige ssl-verbinding en je kunt de toegang extra beveiligen met tweefactorauthenticatie.

De weergave wijzig je in de web- of desktopmodus. De thema’s zijn alleen aanpasbaar in de mobiele versie. In deze tool is het ook mogelijk om gratis bestanden te uploaden, tot 100 MB per maand. De meeste basisfuncties zijn trouwens gratis. Maar voor 3,61 euro per maand of 33,64 euro per jaar beschik je over een functie om volledige teksten te doorzoeken in alle webpagina’s en pdf’s die je hebt vastgelegd. De betaalde versie zorgt ook voor een permanente kopie van alles, zelfs als de webpagina niet langer op het web beschikbaar is.

Kies de weergave als lijst, kaarten, koppen of moodboard.

Ook tekstselecties

Raindrop heeft extensies voor de gangbare browsers, zodat je met één muisklik vanuit de browser de tool aanspreekt. Als je de extensie installeert, kun je kiezen wat er gebeurt als je op het pictogram klikt. Wil je een miniversie van Raindrop openen? Of kies je voor de optie Clipper waarmee je direct de pagina vastlegt?

Erg interessant is de functie Highlights. Hiermee sla je een geselecteerd tekstfragment van een webpagina op, in plaats van de volledige pagina. Dit maakt Raindrop interessant voor onderzoeksprojecten. Raindrop heeft een functie waarmee je alle geopende tabbladen van je browser bewaart in een map met de datum van vandaag.

Je kunt Raindrop samen met andere mensen gebruiken als gezamenlijk bladwijzersysteem. Ook is het mogelijk om collecties te delen. Dat betekent dat de andere gebruiker items mag toevoegen, aanpassen en verwijderen. Tot slot kan Raindrop automatisch een back-up van de collecties maken op Dropbox en op Google Drive.

De optie Clipper is de snelste manier om bladwijzers toe te voegen in Raindrop.

Volledig online

Een stevige concurrent is Bookmark Ninja. Er is geen gratis versie, de toepassing kost ongeveer 2 euro per maand. Je mag Bookmark Ninja wel dertig dagen kosteloos proberen. Je hoeft hiervoor niets te installeren. Nadat je bent ingelogd, sleep je gewoon je twee knoppen (bookmarklets) naar de bladwijzerbalk. De ene knop is om bladwijzers toe te voegen aan Bookmark Ninja, de andere om het dashboard te openen.

Bij Bookmark Ninja worden je internetfavorieten in de cloud bewaard. Deze tool kun je dus niet offline gebruiken. De manager werkt zonder synchronisatie en de bladwijzers worden niet lokaal opgeslagen. Je hoeft alleen maar Bookmark Ninja in je webbrowser op te starten om toegang te krijgen tot je bladwijzers. Er is geen mobiele app-installatie nodig. Je opent gewoon Bookmark Ninja in je mobiele browser. Net zoals bij de vorige tool is het makkelijk om alle reeds vastgelegde bladwijzers uit browsers te importeren.

Zo’n bookmarklet sleep je direct naar de knoppenbalk.

Weergaven en catalogus

Bookmark Ninja bekijk je in twee verschillende weergaven. Met de modus Dashboard krijg je een strak georganiseerde weergave met tabbladen en categorievakken. Je kunt de lay-out aanpassen naar drie, vier of vijf kolommen. Het is mogelijk om bladwijzers van het ene vak naar het andere slepen. Je beschikt verder over verschillende sorteer- en zoekhulpmiddelen.

Nieuw is de dynamische tabbladenbalk. Die wordt actief als de tabbladen niet meer naast elkaar passen. De dynamische tabbladenbalk zorgt ervoor dat je maar één rij tabbladen ziet en dat het overschot aan tabbladen uit beeld worden gehouden. Wil je die toch zien? Dan klik je op Meer tabbladen. Je kunt de tabbladen die je altijd zichtbaar wilt hebben, ook vastpinnen. Dan is er ook nog de weergave My Bookmarks, dat is de naam voor de gedetailleerde lijstweergave.

Bookmark Ninja beschikt verder over een Catalogus, dat is een archief waar je oude of minder vaak gebruikte bladwijzers onderbrengt. Dat is vooral handig als je heel veel bladwijzers hebt en je wilt de meestgebruikte zichtbaar houden. Ook deze tool heeft een functie om dubbele internetadressen te vinden en te verwijderen. Je kunt niet alleen het uiterlijk van de tabbladen aanpassen, het is zelfs mogelijk om bepaalde tabbladen te delen met vrienden of collega’s.

Bookmark Ninja organiseert je bladwijzers in tabbladen en tabellen.

Volop AI bij het beheer

SaveDay integreert volop AI in het bladwijzerbeheer. Vooral wie houdt van YouTube-video’s en blogs zal deze tool waarderen. Om SaveDay te gebruiken heb je een Google- of Apple-account nodig, want er is geen traditioneel inlogsysteem met een gebruikersnaam en wachtwoord. De toepassing werkt het beste met Chrome of met Chromium-gebaseerde browsers.

Je kunt op verschillende manieren inhoud van het web vasthouden. Klik met de rechtermuisknop op een afbeelding en sla die rechtstreeks op in SaveDay. Hetzelfde geldt voor tekst die je hebt geselecteerd op een webpagina. Je kunt ook volledige webpagina’s, links of elementen zoals tweets bewaren. Wanneer je tekst opslaat, wordt niet alleen de tekst bewaard, je markeert de tekst ook op de oorspronkelijke pagina. Dat is dus handig als je referenties verzamelt voor een studieproject.

Een van de meest opvallende eigenschappen is dat je van een artikel dat je opslaat een samenvatting kunt vragen. SaveDay genereert een overzicht van de kernpunten. Dit helpt als je lange artikelen snel wilt verwerken. Een tweede krachtige AI-functie is dat je rechtstreeks vragen kunt stellen over de inhoud van opgeslagen artikelen. SaveDay zal je vragen beantwoorden. We merken op dat dit het beste werkt in het Engels. Ook zien we dat er af en toe sprake is van losse eindjes. Soms gaf de app niet de samenvatting van de bedoelde pagina, maar van een andere pagina die verbonden was met de bron die we bezochten.

SaveDay geeft antwoord (in het Engels) als je een vraag stelt over een opgeslagen internetpagina.

Plaknotities

SaveDay beschikt ook over de functie Sticky Notes. Daarmee voeg je eigen plaknotities toe aan delen van een webpagina. Werk je regelmatig met YouTube-filmpjes, dan kun je in deze app notities met tijdstempels vastleggen, terwijl je de video’s bekijkt. Op die manier is het mogelijk om achteraf snel naar bepaalde sequenties te schakelen.

De webapp fungeert dus als centrale hub voor alle opgeslagen inhoud. Die inhoud kun je organiseren in collecties voor verschillende onderwerpen. De basisversie is gratis, maar daarmee mag je slechts honderd items per maand vastleggen. Ook kun je maar vijf artikelen laten samenvatten. Wil je meer dan is er de Standard-versie voor ongeveer 4 euro per maand, of de Essential-variant voor bijna 9 euro per maand.

Ook SaveDay waarschuwt wanneer webbronnen niet langer bereikbaar zijn.

Samenwerken met Dropmark

Dropmark is vooral bedoeld voor de visuele organisatie van internetbronnen voor teams. Het is typische samenwerkingssoftware. Met deze tool kun je alles opslaan op een centrale doorzoekbare locatie, van afbeeldingen tot video’s, tekstfragmenten en volledige webpagina’s. Het programma werkt met zogenaamde stacks, of stapels. Je kunt ook foto- en pdf-bestanden van de harde schijf slepen en neerzetten en delen met anderen.

Je organiseert het materiaal in collecties die je eenvoudig deelt. Daarnaast heeft Dropmark een prima zoekmachine. Leuk extraatje: je kun je collectie afspelen als slideshow. Je mag Dropmark gratis gebruiken. Voor meer mogelijkheden zijn er ook een Solo-abonnement voor bijna 4 euro per maand, en een Team-versie voor ongeveer 5 euro per maand.

Organiseer je bladwijzers voor het team waarmee je samenwerkt.

Booky voor slechts 1 euro

Ook Booky is een bijzondere bladwijzermanager die geruisloos zijn werk doet. Je kunt lid worden zonder advertenties, zonder spam en zonder verborgen kosten. Je mag betalen wat je wilt, zelfs 1 euro, om zogenaamd Booky-supporter te worden. Daarmee beschik je over alle mogelijkheden.

Booky is een bijzonder complete bookmarkmanager voor wie geen budget heeft om maandelijkse abonnementskosten te betalen. Ook hier plaats je de bladwijzers het eenvoudigst via de extensieknop. Opnieuw worden je bladwijzers online opgeslagen. En je beschikt over thema’s en kleurcombinaties om deze manager een meer persoonlijke toets te geven.

Booky maakt het je makkelijk om je bladwijzers te organiseren, zowel op de desktop als op een mobiel toestel. Bovendien werk je met openbare collecties en privécollecties die je deelt met anderen.

Ook de weergave van Booky kun je verregaand aanpassen.

Diigo met aantekeningen

Een erg krachtige maar eenvoudige bladwijzermanager is Diigo. Bladwijzers leg je vast met een extensie als je met Chrome werkt of met een bookmarklet (de Diigolet) voor de andere browsers. Elke keer wanneer je een bladwijzer toevoegt, is het mogelijk om een schermafbeelding, pdf of een notitie toe te voegen. Die annotatiefunctie onderscheidt Diigo van de concurrentie. In de aangelegde bibliotheek bekijk je de bladwijzers, de tags en de aantekeningen.

Daarnaast is er de functie My outliners waar je in een gesplitst scherm tegelijk het overzicht en de content bekijkt. Een andere functie is My groups, ontworpen als collaboratieve onderzoeks- en leertool. In de gratis versie mag je vijfhonderd bladwijzers beheren (met reclame), de standaardversie kost ongeveer 38 euro per jaar.

Aan elke bladwijzer kun je een notitie, een schermafbeelding of een pdf toevoegen.

Sony introduceert de WH-1000XM6, de nieuwste draadloze koptelefoon in de bekende 1000X-serie. Het model bouwt voort op zijn voorganger met nog betere ruisonderdrukking, helderdere gesprekskwaliteit en meer comfort. De koptelefoon is vanaf mei verkrijgbaar voor 450 euro.

Noise cancelling met twaalf microfoons

De WH-1000XM6 gebruikt een nieuwe processor die de ruisonderdrukking in realtime aanpast. De koptelefoon beschikt over twaalf microfoons – vier keer zoveel als bij de WH-1000XM5 – en detecteert storende geluiden nauwkeuriger. De adaptieve algoritmes passen zich automatisch aan op basis van je omgeving en de luchtdruk.

Verbeterd draagcomfort en opvouwbaar ontwerp

Sony heeft het ontwerp aangepast met een bredere hoofdband en zachtere oorkussens van veganistisch leer. De pasvorm is ontworpen voor langdurig gebruik, zonder druk op het hoofd. Het opvouwbare frame is verstevigd met metaal en de case heeft nu een magnetische sluiting.

©Sony

Audio in studiokwaliteit

De nieuwe driverunit zorgt voor meer detail en helderheid. Dankzij ondersteuning voor LDAC en High-Resolution Audio Wireless levert de koptelefoon ook draadloos hoge geluidskwaliteit. Met DSEE Extreme worden gecomprimeerde audiobestanden in realtime opgewaardeerd. Voor ruimtelijk geluid is er ondersteuning voor 360 Reality Audio, inclusief een upmix-functie voor films.

Helder bellen met AI-gestuurde microfoons

Voor telefoongesprekken gebruikt de WH-1000XM6 zes beamforming-microfoons die achtergrondgeluid actief onderdrukken en je stem isoleren. Daardoor blijf je goed verstaanbaar, ook in rumoerige omgevingen.

©Sony

Slimme functies en snelladen

De koptelefoon ondersteunt multipoint-connectiviteit, LE Audio en schakelt automatisch tussen apparaten. Via de Sound Connect-app pas je het geluid aan, stel je equalizers in of gebruik je functies zoals Quick Access en Scene-based Listening. Opladen gaat snel: drie minuten laden is goed voor drie uur luisteren.

Prijs en beschikbaarheid

De Sony WH-1000XM6 is beschikbaar in drie kleuren: Black, Platinum Silver en Midnight Blue. De adviesprijs bedraagt 450 euro.