Apple's AirPort Extreme Base Stations (AEBS) zijn nooit een koopje geweest, maar ze hebben altijd goede snelheden en een goed bereik geleverd. Maar waar ze zich echt door onderscheiden is het gemak waarmee ze te configureren zijn en de mogelijkheid om van op afstand verbinding te maken.

Als je Base Station meer dan een paar jaar oud is, kan het zijn dat de prestatiekloof tussen de Base Station en nieuwere routers zo groot is dat je geneigd bent hem te vervangen. Lees ook: 15 tips voor sneller internet.

Dat kan voor een dilemma zorgen: je kunt hem vervangen door een nieuwere maar relatief dure AirPort Extreme Base Station (€199), of je kunt overstappen op een goedkopere (en potentieel beter presterende) wifirouter van derden. Als je voor de eerste optie gaat, vervang je functionaliteit die nog steeds prima werkt terwijl je veel geld uitgeeft aan iets wat misschien niet de allerbeste prestaties levert. Als je de tweede optie kiest loop je de eenvoudige configuratie en toegang op afstand mis. (En als de router die je overweegt te vervangen een AirPort Time Capsule is, verlies je handige netwerk-back-ups via Time Machine.)

Er is echter een derde optie: laat je huidige Base Station waar hij is, en voeg een wifirouter aan je netwerk toe. Op deze manier heb je nog altijd de voordelen van Back to My Mac en de mogelijkheid om AirPort Utility te gebruiken, en krijg je bovendien een snelle, robuuste dual-band-wifirouter, terwijl je ook nog wat geld bespaart. Je kunt er ook een flexibeler netwerk aan overhouden, aangezien je je AEBS op een bepaalde plek kunt neerzetten en je nieuwe router op een andere plek, waar hij een beter signaal aan je apparaten kan leveren.

Botsen

De truc is om elk apparaat te laten weten voor welke netwerktaken hij verantwoordelijk is, zodat ze niet met elkaar in botsing komen. Als beide apparaten als router dienen, kan dit tot netwerkproblemen leiden. Bovendien kan het ervoor zorgen dat draadloze en bekabelde apparaten elkaar niet kunnen vinden. Dus om AirPort Utility en Back to My Mac te kunnen blijven gebruiken, laten we de AirPort Base Station nog altijd het verkeer op ons netwerk verzorgen, en schakelen we die functie uit op ons wifi-apparaat.

In ons voorbeeld voegen we een TP-Link Archer C8 wifirouter toe aan een netwerk dat op een tweede generatie AirPort Extreme Base Station draait. De Archer C8 (die op het punt staat vervangen te worden door de C9) is een hoog aangeschreven router die aardige functies biedt, zoals een dual-band-gastnetwerk, "beamforming" voor een beter signaal en snellere doorvoer, en Wifi Protected Setup (WPS) om eenvoudig een draadloze printer aan te sluiten.

Locatie

Laten we de plaatsing van onze routers overwegen. In mijn huis is mijn kabelmodem verbonden met het internet op een netwerkplank in de kelder. Mijn huidige AEBS is verbonden met mijn kabelmodem en ik heb een aantal andere apparaten die er via een kabel aan gekoppeld zijn, waaronder een VoIP-box voor mijn telefoonsysteem en een lijn naar een kantoor in de kelder. De kelder is een goede locatie.

©PXimport

De Archer C8 is een goede router en is een stuk goedkoper dan een nieuwe AirPort Extreme.

Waar die locatie niet goed voor is, is het leveren van een sterk wifisignaal aan de rest van het huis. Ik gebruikte eerder zelfs een AirPort Express om de dekking uit te breiden. Daarom wil ik dat mijn wifirouter zich op de eerste verdieping bevindt. Dit is een ander voordeel van het niet vervangen van mijn AEBS - het geeft me de flexibiliteit om mijn apparaten op een logische plek neer te zetten (mits, in mijn geval, ik er een ethernetkabel naartoe kan laten lopen, zoals ik later zal bespreken). Dit betekent dat ik mijn verouderde, trage AirPort Express van het netwerk af kan halen, waar het al mijn draadloze apparatuur vertraagd zou hebben.

De boel instellen

Nu we besloten hebben waar onze apparaten komen te staan, moeten we ze gaan configureren. Laten we beginnen met de AirPort Extreme Base Station, omdat we ermee vertrouwd zijn en er niet veel aan gedaan moet worden.

Verbind je computer met de AEBS via ethernet. (Onthoud dat we de wifi-radio uit gaan zetten, dus binnen een zeer korte tijd zal dat de enige manier zijn waarop je er verbinding mee kunt maken.) Open AirPort Utility, klik op het icoon van je Base Station, en klik op Edit. Selecteer het Wireless-tabblad, klik op het pop-up-tabblad naast Network Mode, en kies Off. Klik op de Update-knop en klaar is Kees. Het enige wat je nu gedaan hebt is de wifi-radio uitschakelen. Er verandert verder niets - je AEBS biedt nog steeds alle functies zoals voorheen, maar nu kan hij ze alleen aan apparaten leveren die er via ethernet mee verbonden zijn.

©PXimport

Een oudere AirPort Extreme kan je wifi-netwerk nogal vertragen.

Om je router te configureren, verbind je je computer ermee via ethernet en voer je het standaard IP-adres ervan in in je webbrowser. (Maar aangezien we de wifi-radio aan laten staan, kun je er ook een draadloze verbinding mee maken.)

Volg de instructies van de fabrikant om je wifinetwerk in te stellen, waaronder de SSID-naam en beveiligingsinstellingen. Om met je geüpgradede setup te kunnen werken, moet je de routingfunctie van je wifi-apparaat uitschakelen. Afhankelijk van je apparaat kan dit onder een tabblad met de naam Advanced staan, maar zoek in ieder geval naar een gedeelte dat DHCP Settings heet. Kies daar de instelling om de DHCP-server uit te schakelen.

©PXimport

Twee apparaten tegelijkertijd als router laten fungeren is geen goed idee.

Maar er is meer

Er is nog een heel belangrijke stap. Normaal gesproken moet je, wanneer je een router instelt, deze via de WAN (Wide Area Network)-poort met het internet verbinden. Het vertelt het apparaat dat dit de bron is die je moet gebruiken om IP-adressen toe te kennen aan alle apparaten die je bedient. Maar ons wifi-apparaat 'bedient' niets meer. Het stuurt simpelweg de verbinding van de apparaten op afstand door naar het Base Station. Dus in plaats daarvan moet je een ethernetkabel van je AirPort Extreme Base Station naar de LAN (Local Area Network)-poort van je wifi-apparaat leggen. Die vertelt je wifi-apparaat dat er niets speciaals aan de hand is - het is gewoon een of ander apparaat op het netwerk van het Base Station. Misschien een nare boodschap voor het ego van je router, maar het zorgt voor een gelukkiger netwerk.

Klik op Save in op de configuratiepagina van je wifi-apparaat, klik op OK om het opnieuw te laten opstarten, en je hebt een geheel modern, supersnel netwerk dat nog steeds het gebruiksgemak heeft van je oude comfortabele Base Station.

Er is een aantal dingen waar je met een dergelijke setup op moet letten. Omdat je wifi-apparaat nu slechts een bezoeker op het netwerk is, worden externe drivers en printers die aan de usb-poorten van het apparaat zijn gekoppeld niet langer door andere apparaten gezien. Maar het positieve is dat het apparaat als netwerkswitch zal werken, zodat je er andere apparaten aan kunt koppelen via de overgebleven LAN-poorten. Je moet wel de WAN-poort leeg laten.

Conclusie

Als je bereid bent om in het begin wat meer te configureren, kan een combinatiesetup als deze je netwerk extra snelheid, extra ethernetpoorten en een heleboel flexibiliteit bieden. En bovendien bespaar je er geld mee.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.