Samsung presenteerde in augustus twee smartphones met vouwbaar scherm, waarvan deze Samsung Galaxy Z Flip3 de toegankelijkste smartphone is. Of de opvouwbare smartphone klaar is voor de massa lees je in deze Samsung Galaxy Z Flip3 review.

Samsung is pionier als het aankomt op smartphones met opvouwbaar scherm. Ondanks dat Samsung al jarenlang opvouwbare smartphones aanbiedt, weten deze helaas nog niet echt aan te slaan. Mogelijk vanwege kinderziektes in de technologie en de enorm hoge aanschafprijs. Met de introductie van de Galaxy Z Fold3 en deze Galaxy Z Flip3 wil Samsung aantonen dat de toestellen technisch klaar zijn voor de markt en toegankelijker zijn, door de adviesprijs te verlagen ten opzichte van de vorige generaties.

De Galaxy Z Fold3 is een smartphone met een volwaardig smartphonescherm aan de voorzijde en een tweede opvouwbaar scherm aan de binnenzijde die toegankelijk is zodra je deze horizontaal openklapt. Deze Flip3 klapt juist andersom open, als een ouderwetse clamshelltelefoon, om een langwerpig vouwbaar scherm naar buiten te klappen. Dit scherm is wat kleiner dan de Fold3, die echt een tabletformaat openklapt. Aan de buitenzijde zit een klein tweede schermpje, voornamelijk om in een korte oogopslag te zien wat de weersvoorspelling is, de tijd of de meldingen.

©PXimport

Stevige bouw en vouw

Samsung bewijst dat de Galaxy Z Flip3 klaar is voor het grote publiek, door de bouwkwaliteit nog beter aan te pakken. Dankzij het metalen frame voelt de smartphone stevig aan en ook het scharnier is goed in de behuizing verwerkt, zodat je je minder zorgen hoeft te maken over stof en zand. Het toestel is zelfs waterbestendig gemaakt, en dat is een hele prestatie. De Galaxy Z Flip3 is helaas wel te zwaar om met één hand open en dicht te klappen, zoals dat vroeger wel kon met de plastic clamshelltelefoons van onder andere Motorola.

Wanneer je de Galaxy Z Flip3 openklapt krijg je een langwerpig scherm voor je kiezen. Het scherm heeft een wat gekke beeldverhouding. Heerlijk om onderweg vanaf te lezen. Maar het is wel wat lastig om de bovenkant te bereiken met één hand. Ook is er een vouw zichtbaar en voelbaar in het scherm, wat vooralsnog onoverkomelijk is bij deze vouwbare schermtechnologie. Fraai is anders.

De vingerafdrukscanner zit bij de opvouwbare Samsung-smartphones niet achter het scherm verwerkt, maar in de aan-uitknop aan de zijkant van het toestel. Dat is wel zo prettig, aangezien deze fysieke vingerafdrukscanner sneller en accurater werkt. Ook zit in de bovenzijde van het grote scherm de frontcamera in een kleine scherminkeping verwerkt. Hierbij doet Samsung geen moeite om deze te camoufleren met een paar bovenliggende schermpixels zoals bij de Galaxy Fold3.

Ingeklapt is de smartphone bijzonder compact en een echte uitkomst voor wie niet continu op pad wil met een gevaarte van een smartphone. Het toestel past in de kleinste broekzakken.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Scherm

De vouwbare amoledschermen kunnen nog niet helemaal de beeldkwaliteit produceren die een regulier glazen scherm, zoals in de Galaxy S21. Qua helderheid lever je wat in, maar ook het plastic met vouw weegt hierin mee. Toch is de beeldkwaliteit goed, vooral de kleurweergave. Qua scherpte zit je met een Full-HD-resolutie ook goed.

Bovendien beschikt het scherm over een verversingssnelheid van maximaal 120 hertz. Dat komt de beleving ten goede. Maar of dit wel zo’n geschikt scherm is vraag ik me af.

Accuproblematiek

Het scherm is dankzij zijn formaat en met name verversingssnelheid een stroomvreter. En de capaciteit van de accu is opvallend laag. Even ter vergelijking: de meeste smartphones beschikken over een accucapaciteit van meer dan 4.000 mAh, waarbij toestellen rond de 5.000 mAh niet ongebruikelijk meer zijn. De Samsung Galaxy Z Flip3 beschikt over een accucapaciteit van slechts 3.300 mAh. Dat houdt in dat de accuduur gewoonweg tegenvalt. Afhankelijk van je gebruik natuurlijk, maar je moet op je gebruik letten om de dag door te komen. Ook accuslijtage speelt bij kleine accu’s een grote rol. De accu van de Flip3 zal snel slijten en daardoor vervangen moeten worden. Dat is zorgelijk en niet duurzaam, helemaal niet voor een smartphone met een vanafprijs van 1049 euro.

Samsung heeft waarschijnlijk deze concessie moeten doen om de smartphone in ingeklapte staat niet té dik te maken. Begrijpelijk. Maar het verhaal rondom de Flip3 rijmt hierdoor niet meer. In deze prijsklasse moet je kunnen verwachten dat je smartphone de hele dag mee gaat op een opgeladen accu en je niet na een jaar al met een accu zit die aan vervanging toe is in een toestel dat zich nauwelijks laat repareren. Functies zoals (draadloos) snelladen verzachten deze pijn niet.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Snelheid met OneUI

Samsung heeft zijn software uitstekend afgestemd voor gebruik met een opvouwbaar scherm. De Android-basis is met Samsung’s OneUI flink onder handen genomen. Leuk is dat de software ook zo is afgesteld dat je het toestel half-uitgeklapt ook gewoon kunt gebruiken. Zo kun je hem neerzetten bij het opnemen van een video of juist een video op YouTube bekijken wanneer je hem half-opengeklapt neerzet.

Minpuntjes zijn er ook, zoals de enorme hoeveelheid voorgeïnstalleerde apps van Samsung, Microsoft, Facebook en de onnodige McAfee-virusscanner (verscholen in de instellingen). Hierdoor houd je van de beschikbare 128GB opslagruimte slechts 100GB over. De mogelijkheid om een geheugenkaart te plaatsen heeft Samsung weggenomen. Dat zijn drie nadelen die leiden tot een gezamenlijk minpunt: de beschikbare opslag is karig, tenzij je meer betaalt voor de 256GB-uitvoering. Naast het ontbreken van een geheugenkaartslot moet je ook andere onnodige nadelen voor lief nemen: er is geen adapter en audiopoort aanwezig.

Samsung heeft de update-ondersteuning opgeschroefd, waarmee het vele andere fabrikanten het nakijken geeft. Je mag drie versie-updates verwachten en minstens vier jaar security updates. Dat gaat de goede kant op, maar er mag nog altijd een tandje bij.

De kans bestaat wel dat toekomstige versie-updates het toestel wat vertragen. Ondanks dat de Snapdragon 888-chipset genoeg rekenkracht (en 5G-ondersteuning) biedt om zo klaar te zijn voor de toekomst, houdt de 8GB aan werkgeheugen ook niet over. Tijdens het testen was het echter genoeg om de smartphone soepel te laten draaien, ook met meerdere apps geopend.

Camera

Een opvouwbare smartphone van Samsung beschikt over uitstekende camera’s, maar als je echt voorop wil lopen met cameraprestaties, kom je uit bij de Galaxy S21- ofiPhone 12-lijnen. De Galaxy Z Flip3 beschikt over twee cameralenzen, die naast het kleine extra schermpje aan de buitenzijde van het toestel geplaatst zijn: een reguliere camera en groothoekcamera. Geen derde zoomlens dus, zoals die op veel andere Samsung-smartphones geplaatst is.

Wanneer je een foto of video maakt is de reguliere camera in staat het beeld het mooist vast te leggen. Vooral in lastigere lichtomstandigheden, zoals bij weinig licht of tegenlicht. Bij de groothoek merkte ik wat beeldvervorming op en heeft de camera zichtbaar meer moeite met lastig licht.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De reguliere camera (links) en de groothoeklens (rechts).

Alternatieven voor de Samsung Galaxy Z Flip3

Ben je echt in de markt voor een opvouwbare smartphone, dan is Samsung je enige reële optie. Alternatieven van Huawei, Motorola of Royole zijn nog niet volwassen genoeg. Hierbij is het handig om te weten dat de Galaxy Z Fold3 een smartphone is die je uitklapt tot tablet en de Galaxy Z Flip3 is een klein kastje dat je uitklapt tot smartphone. Het loont echter om door te sparen voor de Fold-uitvoering, want waar ik in mijn eerdere review schreef dat de Fold3 bijna klaar is voor het grote publiek is dat minder het geval bij de Flip3. Dat heeft met name te maken met de te kleine accu. De schermtechnologie heeft ook nog zijn pijnpuntjes, met de vouwlijn die je ziet en voelt.

Als je in de markt bent voor een smartphone in deze prijsklasse ben je toch nog beter af met een Galaxy S21 of iPhone 12. Beide toestellen vallen in hun reguliere uitvoering nog relatief mee qua formaat - en zijn daarmee ook iets broekzakvriendelijker. Hoewel de Flip3 ingeklapt nog altijd een stuk kleiner is.

Conclusie: Samsung Galaxy Z Flip3 kopen?

De Samsung Galaxy Z Flip3 brengt de vouwbare schermtechnologie weer een stapje verder, waarbij het bijna klaar is voor de massa. Dat is het echter nog niet. De accu is gewoonweg te klein en de prijs nog veel te hoog. Ook heeft de technologie nog pijnpunten, zoals de zichtbare en voelbare vouwlijn. Desondanks is de Galaxy Z Flip3 een prachtige smartphone, met een solide bouw, goede software en natuurlijk een ontzettend gaaf vouwscherm.

AI is inmiddels doorgedrongen tot in bijna elk digitaal domein. Van vertaaltools en chatbots tot beeldmakers en medische toepassingen. Veel gebruikers vinden AI handig, efficiënt en zelfs creatief. Toch brengt deze evolutie ook minder zichtbare risico's met zich mee, op persoonlijk, maatschappelijk en ecologisch vlak.

AI is inmiddels doorgedrongen tot in bijna elk digitaal domein. Van vertaaltools en chatbots tot beeldmakers en medische toepassingen. Veel gebruikers vinden AI handig, efficiënt en zelfs creatief. Toch brengt deze evolutie ook minder zichtbare risico's met zich mee, op persoonlijk, maatschappelijk en ecologisch vlak.

In dit artikel bekijken we verschillende AI-risicozones. Wat is bijvoorbeeld de milieu-impact van AI? Hoe betrouwbaar zijn de antwoorden van chatbots? Wat als synthetische media (alles wat met AI wordt gemaakt) niet meer van echt te onderscheiden zijn? En hoe beïnvloeden AI-systemen onze economie, privacy en ons denkvermogen? De grens tussen mens en machine vervaagt.

Dit artikel is bedoeld voor wie voorbij de hype wil kijken en wil begrijpen wat er op het spel staat. Elk onderdeel behandelt een specifiek risico, met voorbeelden en toepassingen. Zo krijg je een goed beeld van de schaduwkanten van AI. Niet om de technologie af te wijzen, maar om er bewuster en verantwoordelijker mee om te gaan.

Ecologische voetafdruk

Hoewel AI vaak als iets immaterieels en 'in de cloud' wordt voorgesteld, is de milieu-impact allesbehalve onzichtbaar. De menselijke hersenen verbruiken continu ongeveer 20 watt, vergelijkbaar met een gloeilampje. Daarmee worden 86 miljard neuronen en duizenden synapsen per neuron gevoed.

Grote taalmodellen als GPT of Gemini vragen daarentegen enorm veel rekenkracht. De trainingsfase kan duizenden MWh vereisen en miljoenen liters water voor koeling, afhankelijk van het datacenter en de gebruikte hardware. Ook het gebruik (inferentie) is belastend: elke prompt/antwoord-interactie bij modellen uit deze klasse vraagt energie en koeling aan de serverzijde.

AI heeft dus een stevige ecologische voetafdruk. Tegelijk worden oplossingen ontwikkeld, zoals restwarmtehergebruik, luchtkoeling in plaats van waterkoeling, meer hernieuwbare energie en efficiëntere modellen. Denk aan compacte taalmodellen, zoals TinyML, quantisatietechnieken (kleinere getallen en minder geheugen) en lokaal draaiende AI's (edge AI).

©(c) Wikipedia, CC BY-SA

Hallucinaties

AI-chatbots doen de gebruiker graag een plezier. Daarbij zijn ze opvallend overtuigend, ook wanneer ze onzin produceren, oftewel wanneer ze hallucineren.

Hallucinaties kunnen ernstige gevolgen hebben, bijvoorbeeld wanneer juristen verwijzen naar niet-bestaande wetsartikelen of wanneer medische informatie klakkeloos wordt overgenomen. Controleer gevoelige informatie daarom altijd via meerdere bronnen. Doe dit zeker bij gevoelige of complexe thema's. Weet ook dat AI-modellen zich vaak verontschuldigen als je teruggeeft dat er een fout is gemaakt. Vervolgens herhalen ze zich doodleuk.

Hallucinaties zijn hardnekkiger bij fenomenen als data- en conceptdrift. Bij het eerste herkent het model je eigen input minder goed doordat de vorm afwijkt van de trainingsinput. Bij het tweede is de inputvorm hetzelfde gebleven, maar is de betekenis inmiddels veranderd. Meer weten over datadrift en conceptdrift.

Verder kan het model te veel details uit trainingsdata opnemen en zo irrelevante informatie meenemen (overfitting). Of omgekeerd: onvoldoende zinvolle data gebruiken (underfitting). Ook deze fenomenen kunnen het hallucineren versterken.

Bias en manipulatie

AI-modellen krijgen enorme datahoeveelheden van het internet als input. Deze zijn zelden neutraal, waardoor vooroordelen of een westers wereldbeeld in het leerproces sluipen. Dat zorgt voor vertekening of bias (vooringenomenheid). AI-modellen kunnen bijvoorbeeld vrouwen aan zorgberoepen linken en mannen aan leidinggevende functies, of etnische groepen benadelen bij risicobeoordelingen.

Bias is niet alleen maatschappelijk, maar ook technisch. Een model leert niet alleen wat er ín de data staat, maar ook hoe die data zijn verdeeld. Als een bepaalde bron oververtegenwoordigd is, of als een schrijfstijl vaker voorkomt, dan krijgt dat automatisch meer gewicht. De architectuur en trainingsmethode versterken die patronen. Daardoor kunnen antwoorden die objectief lijken toch subtiel een voorkeur bevatten.

Interessant is ook dat onderzoekers political compass-testvragen voorlegden aan grote AI-taalmodellen (LLM's). De conclusie: zowat alle LLM's situeren zich in het links-economische, sociaal-libertaire kwadrant. Besef dat ook deze testvragen een vooroordeel (kunnen) bevatten, wat aantoont hoe moeilijk het is bias correct te beoordelen.

Nog problematischer wordt het bij manipulatie, wanneer deze bias opzettelijk in het model zit. Denk aan AI-toepassingen in advertenties die inspelen op angsten of overtuigingen. Algoritmische sturing kan bovendien gemakkelijk tot gelijkgezinde groepen (echo chambers) en polarisering leiden.

Omdat AI-modellen zo complex zijn, is vaak onduidelijk hoe de output tot stand komt (de black box). Dit vergroot de transparantiebehoefte en verklaart waarom veel wetenschappers pleiten voor explainable AI, of LLM's en AI-algoritmen opensource willen maken.

Synthetische media

De term synthetische media verwijst naar beelden, audio of tekst die volledig of deels AI-gegenereerd zijn. Denk aan deepfakes, nagebootste stemmen of automatisch gegenereerde nieuwsartikelen. Zulke toepassingen lijken creatief en handig, je maakt bijvoorbeeld een marketingvideo zonder camera of acteurs, maar de keerzijde is zorgwekkend.

Deepfakes kunnen personen dingen laten zeggen die zo zijn uitgesproken. Andersom kunnen echte beelden als deepfake worden afgedaan, ook wel 'the liar's dividend' genoemd. Deepnudes (gefingeerde naaktbeelden) kunnen dan weer gebruikt worden voor wraakporno.

Deze technologieën maken ook nepnieuws: desinformatie waarbij feiten doelbewust worden verdraaid. Dit tast het vertrouwen in communicatie en bewijsvoering aan en doet steeds meer mensen geloven in de maakbaarheid van de realiteit. Wat echt is, hangt vooral af van hoe je deze zelf vormgeeft. Feit en fictie raken verstrengeld, waardoor we belanden bij concepten als alternate truth en postrealiteit. Daarin wegen perceptie, gevoel en overtuiging zwaarder dan feiten. Synthetische media vragen daarom niet alleen om kritische blik, maar mogelijk ook om watermerken en regulering.

Zelfbevlekking

AI-modellen gebruiken vrijwel alle beschikbare internetbronnen als trainingsmateriaal. Omdat generatieve AI zelf steeds meer online content produceert, gebruiken modellen ook hun eigen output opnieuw. Zo ontstaat een zichzelf versterkende kringloop waarbij AI zich voedt met AI-gegenereerde inhoud. Deze vorm van zelfbevlekking verhoogt het risico op kwaliteitsverlies in digitale content, ook wel slop of enshittification genoemd.

AI genereert output namelijk op basis van patronen, niet vanuit betekenis of intentie. Als deze patronen ook nog eens uit andere AI-bronnen komen, ontstaat een neerwaartse spiraal met nauwelijks nuancering en steeds herhaalde ideeën. Hierdoor verhoogt ook het risico op hallucinaties en bias en de mens raakt out-of-the-loop. Op termijn dreigt model collapse: AI-modellen worden minder intelligent naarmate ze vaker op eigen output trainen.

Sommigen spreken van een zombie-internet. Zo blijkt inmiddels al zeker vijf procent van de nieuwe Engelstalige Wikipedia-inhoud AI-gegenereerd te zijn. Bovendien nemen mensen typische AI-taal, met herkenbare woordkeuzes, steeds vaker over. Om deze dynamiek te doorbreken, moeten menselijke input en creativiteit centraal blijven staan in het AI-trainingsproces.

Auteursrecht

AI roept fundamentele vragen op rond auteursrecht. Modellen worden getraind op grote hoeveelheden tekst, beeld en audio zonder dat makers altijd toestemming hebben gegeven. Dit leidt tot discussies over schending van auteursrecht.

Er lopen inmiddels meerdere rechtszaken tegen AI-bedrijven. Het gaat onder meer om claims rond ongeoorloofd gebruik van beschermde werken voor training en ongewenste herhaling van fragmenten in AI-output. Bedrijven worden daardoor steeds bewuster van licenties, databescherming en toestemmingseisen.

De VS en Europa hanteren verschillende juridische kaders. In de VS wordt soms gesproken van 'fair use' bij transformatief gebruik, terwijl Europa zich baseert op strengere richtlijnen en opt-out-mechanismen via het TDM-AI-protocol.

AI-output roept ook andere auteursrechtelijke vragen op. Wie is bijvoorbeeld de auteur van een AI-tekening? Is dat de modelontwikkelaar, de gebruiker of niemand? AI kan ook onbedoeld tekst- of beeldfragmenten uit het trainingsmateriaal overnemen, met mogelijk plagiaat. Er bestaat dus een juridische grijze zone en er is behoefte aan duidelijke regelgeving, aangepast aan de AI-evoluties.

Privacy

AI kan verder een bedreiging voor onze privacy vormen. In China zie je dit scherp: gezichtsherkenning en camera's ondersteunen er een sociaal kredietsysteem. Burgers worden continu gevolgd. Wie een overtreding begaat, riskeert sancties.

Ook in het Westen ontstaan zorgwekkende trends. Het Amerikaanse bedrijf Clearview AI bijvoorbeeld bouwt een databank met miljarden gezichten, geplukt uit sociale media en websites, zonder toestemming van de betrokkenen. Beveiligingsbedrijven gebruiken deze beelden om burgers te identificeren, nagenoeg zonder controle.

Een bijkomend gevaar is dat je zelf te veel prijsgeeft. Steeds meer AI-tools gebruiken bijvoorbeeld Retrieval-Augmented Generation (RAG), waarbij je eigen of andere data kunt uploaden voor betere antwoorden. Maar wie garandeert dat deze informatie niet elders wordt opgeslagen of hergebruikt?

Daarnaast ondermijnt AI je informatievrijheid via filterbubbels. Algoritmen tonen vooral inhoud die aansluit bij eerdere voorkeuren, waardoor je blik vernauwt en confirmation bias toeneemt: je vertrouwt vooral informatie die je bestaande overtuiging bevestigt. Gecombineerd met micro-targeting, waarbij je gericht wordt beïnvloed met politieke of commerciële boodschappen, ontstaan risico's op manipulatie.

Geestelijke ontwikkeling

Steeds meer AI-tools nemen cognitieve taken over: ideeën bedenken, teksten samenvatten of wiskundeproblemen oplossen. Dit is handig, maar geeft ook risico's. Als je brein weinig wordt uitgedaagd, komt je mentale ontwikkeling in het gedrang.

Vooral jongeren (digital natives) zijn kwetsbaar. Schoolopdrachten worden sneller aan AI-bots uitbesteed dan zelf uitgewerkt. Daardoor oefenen ze minder op formulering, redenering en foutcorrectie, wat juist belangrijk is voor de intellectuele groei.

Dit daagt ook het onderwijs uit, bijvoorbeeld wat betreft lesmethodes. Mogelijk biedt een aanpak als flip the classroom enig soelaas: leerlingen bereiden thuis (met hulp van AI) de leerstof voor en in de klas worden samen oefeningen gemaakt en besproken.

Bovendien zijn AI-antwoorden vaak vlot geschreven, maar missen ze nuance of tegenstrijdige ideeën. Wie zijn denkproces voortdurend daaraan spiegelt, loopt het risico op vervlakking van mening en expressie.

AI-bots creëren ook onrealistische sociale verwachtingen. Ze zijn vaak opvallend geduldig en meegaand, wat mensen minder sociaal vaardig kan maken. Sommigen raken meer sociaal geïsoleerd of ontwikkelen parasociale relaties met bots als Replika en CharacterAI.

Politiek en economie

AI dreigt ook de politiek-economische verhoudingen grondig te herschikken. Waar staten traditioneel economische groei sturen via beleidsinstrumenten (Keynesiaans model), nemen Big Tech-giganten het steeds meer over. Overheden worden afhankelijker van deze bedrijven, wat machtsasymmetrie versterkt. Er zijn al duidelijke tekenen van deregulatie: regels worden versoepeld om innovatie aan te trekken.

Ook op microniveau is de impact zichtbaar. Ontwikkelingen (zoals agentic AI) kunnen de economie en de productiviteit stimuleren en er ontstaan ook nieuwe functies, zoals prompt engineers, AI-ethici en data-curatoren. Maar helaas gaat het voornamelijk om laagbetaalde ghost workers die AI-modellen helpen trainen. Daarnaast veranderen veel jobs inhoudelijk, zoals in administratie, marketing, financiën en juridische diensten. Andere functies zullen ongetwijfeld verdwijnen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat bijvoorbeeld vertalers, copywriters, klantenservicemedewerkers, boekhoudassistenten en junior programmeurs zich ernstig zorgen maken.

AI zal daarnaast ongetwijfeld ook de internationale machtsverhoudingen beïnvloeden. Geopolitieke spelers als de VS en China dreigen met hun AI-overmacht nog dominanter te worden, ten koste van andere (supra)nationale entiteiten. Is Europa hier een goed voorbeeld van?

Veiligheid

Vooralsnog kwamen vooral risico's aan bod die niet per se bedoeld of gewild zijn, maar er zijn ook partijen die bewust de destructieve kracht van AI inzetten. Zo worden cyberaanvallen steeds geavanceerder. Aanvallers gebruiken zelflerende algoritmen om netwerken te exploiteren. Er bestaan AI-tools die phishingmails opstellen, perfect afgestemd op het slachtofferprofiel.

Ook maatschappelijke structuren staan onder druk. Een AI die (via sociale media) nepnieuws verspreidt over bijvoorbeeld verkiezingen, kan wijdverspreide onrust veroorzaken. Door hun schaal en snelheid kunnen AI-systemen hele informatienetwerken ontregelen, zonder aanwijsbare dader.

Daarnaast loert het gevaar van verkeerde afstemming (misalignment): een AI die geen kwaad wil, maar schade aanricht omdat het doel fout werd geformuleerd. Denk aan een AI die waterverbruik wil beperken en daarom irrigatiesystemen stillegt.

Militaire toepassingen zijn er uiteraard ook. Autonome drones en zelflerende wapensystemen worden volop ontwikkeld. Grote spelers zijn bijvoorbeeld het Amerikaanse Anduril (AI-drones)en Palantir (militaire AI-software). Tekenend is dat een oprichter een ultranationalistisch manifest publiceerde waarin hij stelt dat de VS absoluut de AI-oorlog moet winnen.

Cyborgisering

Misschien wel het grootste gevaar van AI dringt langzaam en ongemerkt ons leven binnen: cyborgisering. Dit is het vervagen van de grens tussen mens en de machine. Denk aan avatars die levensecht reageren, digitale dubbelgangers van echte personen of AI-influencers met miljoenen volgers. Daardoor wordt het steeds moeilijker om te onderscheiden waar de mens stopt en de machine begint.

Nieuwe categorieën digitale wezens duiken op, zoals virtuele klantenadviseurs, AI-therapeuten en synthetische gezelschapsdieren. Een Spaanse vrouw trouwde zelfs met een AI-hologram.

Op termijn ontstaat er een samenleving waarin mensen voortdurend zijn verbonden met AI, via brillen, lenzen, implantaten of herseninterfaces (denk aan Neuralink van Elon Musk: AI-in-the-human). Technieken als de Turingtest of Winograd-challenge volstaan al lang niet meer om mens van machine te onderscheiden. Daardoor komen autonomie en authenticiteit steeds meer onder druk te staan.

Cyborgisering roept fundamentele vragen op. In hoeverre blijven we menselijk? Wellicht is niet iedereen een transhumanist zoals Ray Kurzweil, die reikhalzend uitkijkt naar de singulariteit: het moment waarop AI slimmer wordt dan de mens.

Black Friday staat weer voor de deur en dat betekent dat je overspoeld wordt met aanbiedingen. Maar let goed op voordat je op de bestelknop drukt: uit onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) blijkt dat veel van deze 'megadeals' in werkelijkheid misleidend zijn. Driekwart van de onderzochte winkels houdt zich niet aan de regels.

De toezichthouder nam 24 grote webshops en fysieke winkels onder de loep. De conclusie is schokkend: maar liefst 18 van de 24 winkels gaan de fout in met hun kortingsacties.

Sjoemelen met de 'van-prijs'

De grootste valkuil voor consumenten zit hem in de zogenoemde 'van-prijs'. Wettelijk is vastgelegd dat de doorgestreepte prijs (waar de korting vanaf gaat) de laagste prijs moet zijn die de winkel in de afgelopen 30 dagen heeft gerekend.

In de praktijk lappen veel winkeliers deze regel aan hun laars. Ze baseren de korting bijvoorbeeld op de (vaak veel hogere) adviesprijs, of een oude prijs van maanden geleden. Hierdoor lijkt het alsof je een enorme korting pakt, terwijl je in werkelijkheid soms nauwelijks goedkoper – of zelfs duurder – uit bent.

Volgens Fleur Severijns van de ACM is dit niet alleen oneerlijk tegenover de consument, maar ook tegenover concurrenten die wél netjes de regels volgen. De toezichthouder heeft de overtredende winkels aangeschreven. Vorig jaar kregen ketens als Leen Bakker en Jysk al boetes van boven de een ton voor dit soort praktijken; dat risico lopen de huidige overtreders nu ook.

Ook Bol, Amazon en Wehkamp genoemd

De ACM maakt de namen van de 18 winkels nog niet bekend, omdat zij nog bezwaar mogen maken. De Consumentenbond deed echter eigen onderzoek en noemt man en paard. Volgens de bond gaan onder andere Amazon, Wehkamp en Bol de mist in:

Waarom trappen we erin?

Winkeliers worden steeds creatiever in het verhullen van de werkelijke prijshistorie. Niels Holtrop, universitair docent Marketing, legt aan de NOS uit dat dit een bewust psychologisch spel is. Omdat aanbiedingen vaak tijdelijk zijn, ontstaat er bij consumenten de angst om de deal te missen (Fear Of Missing Out).

Doordat het voor de ACM onmogelijk is om elke (kleine) webshop te controleren, nemen veel winkeliers de gok. "Prijsconcurrentie is een krachtig wapen; klanten zijn er enorm gevoelig voor," aldus Holtrop.

Wat kun je doen?

Controleer zelf of de prijzen van producten niet stiekem zijn verhoord door gebruik te maken van de prijshistorie. Op vergelijkingssites kun je bijvoorbeeld zien wat het prijsverloop van een bepaald product is geweest gedurende een jaar.

Op Kieskeurig.nl kun je bijvoorbeeld de prijsdalers bekijken, hier vind je producten die de afgelopen periode sterk in prijs zijn gedaald.