Mijn wasmachine heeft last van een vervelende alarmtoon. Nu ben ik redelijk handig met een schroevendraaier, maar dit blijkt toch iets te zijn dat in de software moet worden aangepast. Hoe zit het met het recht van reparatie? Je mag niet zomaar je eigen apparaten aanpassen als je daarvoor de software moet aanraken.
Nu denk je misschien: ‘Dan huur je toch een monteur in?’ Dat kan, maar die heeft alleen hetzelfde probleem. Ook al heeft de monteur de juiste onderdelen en kennis in huis, het aanpassen van de software in de wasmachine is simpelweg niet toegestaan. Ook de software in bijvoorbeeld een e-reader, auto of welk apparaat dan ook, mag niet worden aangepast. Op de software rust namelijk auteursrecht.
Mocht je denken dat dit theoretisch is: veel agrariërs willen van hun recente John Deere-tractor af. Reden: het onderhoud mag alleen door een erkend monteur worden gedaan. Die tractors kosten een dikke ton per stuk, maar voor alles, zelfs voor de vervanging van de wielen, is een aanpassing in de software nodig. En dat mag een monteur dus niet zomaar doen.
Opstartcontrole
Nu zou je ervoor kunnen kiezen om gewoon alle software van zo’n apparaat te halen en een alternatief te gebruiken. De opensource-beweging heeft bijvoorbeeld diverse alternatieven voor Android beschikbaar. Bij mijn wasmachine zou dat ook moeten kunnen: de chips zijn vrij verkrijgbaar, dus een beetje techneut kan achterhalen welk platform het is en daar dan een variant van Linux voor weten te vinden.
Dat mag alleen ook niet. Daar kunnen twee redenen voor zijn. Allereerst is het mogelijk dat het systeem bij het opstarten controleert of er ‘echte’ software op geïnstalleerd staat. Blijkt dat niet zo te zijn, dan weigert het apparaat dienst totdat dit is aangepast. En die software is dus niet te verwijderen. De tweede reden ligt iets lastiger. Vaak is het onmogelijk om volledig vanaf nul andere software te plaatsen. Bepaalde stukjes zijn uniek en zou je moeten kopiëren. Dan loop je alleen weer tegen het auteursrecht aan.
Maar zelfs als je erin slaagt om die laatste stap te omzeilen en volledig eigen software te maken, dan nog heeft de advocaat van zo’n bedrijf een juridische truc achter de hand. Jouw software moet waarschijnlijk op de een of andere manier samenwerken met de software van het bedrijf, bijvoorbeeld een registratie, een pushbericht of statusmelding of opdracht doorgeven. Meestal is daar een wachtwoord of code voor nodig. Juridisch noemen we het gebruik daarvan ‘het omzeilen van een beveiliging’. Jouw software is namelijk niet de originele, maar doet zich wel als zodanig voor.
In de praktijk komen we dit bij kleine apparaten niet snel tegen. Reparatie is daarbij al snel te duur. Wat dat voor duurzaamheid betekent, is overigens een andere vraag. Maar voor dure apparaten die lang mee moeten gaan, zullen we dit steeds vaker tegenkomen. De bal ligt bij de politiek, want hoezo mag ik mijn auto meer repareren als de fabrikant dat niet wil?
18-03-2022 08:03
Door: Redactie PCMDe redactie van PCM bestaat uit een groep professionele freelance auteurs, die veelal een eigen specialisme hebben. Zij verzorgen de meeste content in het blad en op de website.Meer van deze auteur >
Review WOLF-Garten multi-star systeem: hoog en laag voor huis en tuin
Trapje op, trapje af, of juist telkens moeten bukken: sommige schoonmaak- en tuinklussen zijn én slecht voor je rug én kosten extra veel tijd. Daar heeft WOLF-Garten iets op gevonden: multi-star. Dit systeem bestaat uit een steel (in verschillende lengtes én als uitschuifsteel verkrijgbaar) waarop meer dan 70 verschillende opzetstukken passen. Handig? Je leest het in deze review.
9
Fantastisch
Conclusie
Met het WOLF-Garten multi-star systeem haal je een allround schoonmaak- en klusarsenaal in huis. Zowel de steel als de geteste opzetstukken zijn solide, makkelijk in gebruik en doen hun werk goed. Handig is dat de Variosteel zowel voor werk op hoogte als voor grondwerk geschikt is, en dat het losse handvat dat bijvoorbeeld bij de 2-in-1 raamreiniger zit ook op andere opzetstukken past. Wel zijn de opzetstukken aan de prijzige kant. Begin daarom met opzetstukken die je regelmatig nodig hebt en kies bewust de juiste lengte steel: dat bespaart geld én gewicht. Al met al is dit een systeem waar we enthousiast over zijn: het resultaat, het gebruiksgemak en de hoeveelheid tijd (en frustratie!) die het scheelt maakt dat wij uitkomen op een dik verdiende 9.
Voor elke schoonmaak- of tuinklus een apart stukje gereedschap: een gemiddeld keukenkastje of schuurtje is zo vol. Het is dan ook niet vreemd dat steeds meer merken komen met combinatie-oplossingen, waarbij je bijvoorbeeld maar één accu nodig hebt die op verschillende soorten elektrisch gereedschap past. Of één steel voor verschillende opzetstukken. Dat is op zich geen uniek idee: er zijn wel meer merken die dat in het assortiment hebben. Maar vaak gaat het dan alleen om opzetstukken waarmee je kunt schoonmaken, of alleen om opzetgereedschap voor in de tuin.
De kracht van WOLF-Garten zit hem vooral in de enorme keuze die je hebt. Behalve dat je kunt kiezen uit verschillende stelen (van verschillende materialen en van verschillende lengtes) is ook het aantal opzetstukken erg groot. Grofweg kun je die verdelen in twee categorieën: voor de tuin of voor de schoonmaak. In die eerste categorie vallen bijvoorbeeld schoffels, voegenborstels, boomscharen, takkenzagen, gazonharken en verticuteerkammen, terwijl je bij schoonmaak moet denken aan bezems, wissers en schrobbers. In totaal kun je kiezen uit ongeveer zeventig verschillende opzetstukken. Waarmee je dus de hoogte in kunt of juist niet te diep door de knieën hoeft.
Voor deze test kregen wij de aluminium Variosteel ZM-V4 (lengte 220-400 centimeter) opgestuurd, samen met vier opzetstukken: een raamwasser, een flexibele ragebol, een twee-in-een dakgootreiniger en een twee-in-een raamreiniger (wasser + wisser). De telescopische steel is ook verkrijgbaar in een V3-uitvoering (170-300 centimeter) en in een V-uitvoering (90-150 centimeter).
Eerste indruk
Zowel de steel als de opzetstukken voelen solide aan. Het uitschuiven van de steel gaat snel en simpel en opzetstukken verwisselen is letterlijk een kwestie van klik-en-klaar. Sommige opzetstukken kun je kantelen of draaien. De stelschroeven waarmee je dat doet zijn groot en makkelijk te bedienen, ook wanneer je wat minder kracht in je handen hebt. Allemaal geen gedoe dus. Fijn, want gedoe wil nog wel eens een reden zijn om (vooral) schoonmaakklussen uit te stellen.
De stelschroeven waarmee je de hulpstukken kunt kantelen of in een andere positie zetten zijn groot en gemakkelijk te draaien.
De steel: lang, langer, langst
De Variosteel die wij opgestuurd kregen, de ZM-V4, meet in niet-uitgeschoven toestand 2,2 meter. Daarmee kom je in de meeste gevallen al een eind. Helemaal uitgeschoven kom je zelfs uit op 4 meter. Dat is ruim voldoende om bijvoorbeeld de ramen van de bovenverdieping te lappen. Ook als hij helemaal is uitgeschoven, is hij nog goed hanteerbaar: hij gaat niet 'zwabberen'.
De uitschuifbuis heeft meerdere ronde gaten, op regelmatige afstand van elkaar. Door op de grote grijze greep bovenaan te drukken, schuif je de buis uit tot de gewenste lengte. Het bijpassende gat klikt dan automatisch over een pal aan de binnenkant. Zo blijft de buis stevig op zijn plek tijdens het gebruik. Je hoeft dus niet bang te zijn dat hij halverwege ineens omlaag zakt.
Wel wordt de steel na wat langer gebruik zwaar. Dat heeft te maken met de uitvoering (de ZM-V4 weegt 1,3 kilo, terwijl zijn kleinere broertje de ZM-V3 ongeveer een kilo weegt), maar ook met het feit dat je boven je hoofd werkt. Wij hebben de steel niet getest met opzetstukken voor de tuin (waarbij je niet de hoogte in gaat, maar er bijvoorbeeld mee schoffelt); we kunnen ons voorstellen dat je in dat geval geen of veel minder last van vermoeide armen hebt.
Omdat de steel zo stabiel blijft, werkt hij lekker accuraat, ook op hoogte. Met het ragebol-opzetstuk hebben we spinrag verwijderd van de daklijst van ons test-object. Dat ging én goed én snel: binnen een minuut of vijf was alles weg. Veel meer dan gewoon een rondje lopen om de stacaravan was het niet. De tijdsbesparing is hierbij enorm: we hebben deze klus ook weleens gedaan met de keukentrap en toen kostte het ruim een uur. Trap neerzetten, trap op, spinnenwebben wegvegen, trap af, trap verzetten en repeat (keer dertig ofzo).
💡 De juiste lengte
Is het multi-star-systeem iets voor jou? Bepaal dan vooraf welke lengte je echt nodig hebt. Behalve het verschil in gewicht zit er uiteraard ook een verschil in prijs. Waar de adviesprijs van de ZM-V4 op ongeveer 68 euro ligt, betaal je voor de ZM-V3 bij de meeste winkels tussen de 40 en 46 euro. Mocht je de extra centimeters niet nodig hebben, dan bespaar je al snel een paar tientjes.
Helemaal uitgeschoven is de steel maar liefst 4 meter lang.
Opzetstukken
Raamwasser: breed en flexibel
De naam 'raamwasser' dekt wat ons betreft niet helemaal de lading. Zeker, de EW-M (prijs ongeveer 29,95 euro) is prima geschikt voor het lappen van je ramen. Maar door zijn riante werkbreedte van 35 centimeter kun je hem ook gebruiken voor het schoonmaken van bijvoorbeeld je zonnepanelen. Wij hebben hem gebruikt voor het schoonmaken van de buitenkant van de caravan. Je kunt hem desgewenst instellen in een hoek tot 110 graden.
De mop neemt veel water op – in de praktijk betekent dat vooral dat je hem niet om de paar tellen weer in de emmer met sop hoeft te hangen. Wat hij ook veel opneemt, is vuil: na gebruik was hij behoorlijk vies. Gelukkig kun je de mophoes er makkelijk afhalen (wat een uitvinding toch, klittenband). In de wasmachine en klaar!
De raamwasser is verstelbaar in verschillende posities.
Ragebol: dág spinnenwebben!
Je kunt nog zo schoon en netjes zijn, er zijn altijd hoekjes en randjes waar toch nog spinnenweb zit. Binnenshuis lossen we dat op door aan zoonlief (bijna 1 meter 90) te vragen of hij even met de stofzuigerslang langs het plafond wil gaan. Maar het zelf kunnen is ook fijn.
Nadat we de flexibele ragebol (BM 25 M; adviesprijs 29,99 euro) op de steel hadden geklikt en de steel hadden uitgeschoven tot de gewenste lengte, hebben we de daklijst spinragvrij gemaakt. Prettig daarbij was dat de kop zich makkelijk laat kantelen (zie foto). Dat en de schuine kanten van de ragebol zorgden ervoor dat we overal goed bij konden, ook in lastige hoekjes.
Eén van de vervelendste klussen om te doen vinden wij de dakgoot schoonmaken. Niet alleen omdat we ook daarvoor weer een trapje nodig hebben, maar vooral omdat het vies is en er altijd bladrommel achterblijft. Fijn aan de GC-M (adviesprijs 50,99 euro) is dat hij twee dingen kan: blad bij elkaar vegen met de borstel en blad uit de dakgoot scheppen met het schepje. Daarbij kun je zowel de borstel als de schep in verschillende hoeken zetten, terwijl je het schepje ook nog kunt kantelen. Op de dag dat we aan het werk waren, scheen de zon. De dagen daarvoor had het niet geregend en de bladermassa in de dakgoot was dus niet kletsnat. Maar het vocht dat erin zat, liep grotendeels weg door de smalle openingen in het schepje. Minder geklieder dus. Ook hier geldt dat het belangrijk is om de juiste stoklengte te gebruiken. Wil je de dakgoot van een schuurtje doen waar je eigenlijk net bij kan? Dan kun je de dakgootreiniger beter op een los handvat klikken (zie de alinea over de raamreiniger).
...waarna je ze er met het schepje makkelijk eruit schept.
2-in-1 raamreiniger: wassen en wissen zonder wisselen
Het opzetstuk waar we het meest enthousiast over zijn is de KW-M/ZM015 (adviesprijs 36,99 euro): aan de ene kant een afneembare en uitwasbare mop (met een werkbreedte van 28 centimeter), aan de andere kant een trekker. Hij wordt geleverd met een apart handvat (zie foto), zodat je hem ook kunt gebruiken voor ramen waar je wel gewoon bij kunt. Handig: de andere opzetstukken passen ook op dit handvat.
Nadat we de raamreiniger op de steel hadden bevestigd (klik-klaar, echt fijn) was het tijd om te beginnen aan onze minst favoriete huishoudklus: de buitenramen lappen. Aangezien uw recensent van dienst slechts 1,60 meter hoog is, betekent dit altijd: de keukentrap en veel gehannes (want: en de spons en de wisser tegelijk beethouden is niet handig. En telkens het trapje af om de spons nat te maken ook niet). Gaat het makkelijker met multi-star?
Kort antwoord: JA! Langer antwoord: Ja, zeker. Met name het feit dat we meteen na het natmaken van de ramen de wisser eroverheen konden halen en in één beweging overal bij konden maakte een wereld van verschil. Geen stukken die al aan het opdrogen waren (en dus strepen), en vooral niet meer die ellendige keukentrap. Binnen twee minuten was de raampartij van de slaapkamer gedaan, waarbij we ook en passant al het houtwerk van de kozijnen hadden meegepakt. Het eindresultaat: schoon en streeploos. En vooral: geen frustratie!
💡 Goed laten uitlekken
Net als bij de raamwasser neemt ook het mopgedeelte van de KW-M/ZM015 erg veel water op. Door hem eerst goed te laten uitlekken, voorkom je dat er erg veel water over je kozijnen loopt.
Met het WOLF-Garten multi-star systeem haal je een allround schoonmaak- en klusarsenaal in huis. Zowel de steel als de geteste opzetstukken zijn solide (je krijgt er 35 jaar garantie op), makkelijk in gebruik en doen hun werk goed. Het feit dat je de Variosteel twee richtingen op kunt gebruiken (de hoogte in of juist voor grondwerk) is prettig, net als het feit dat het losse handvat dat bijvoorbeeld bij de 2-in-1 raamreiniger zit ook op andere opzetstukken past. Wel zijn de opzetstukken aan de prijzige kant. 30 euro voor een ragebol die je misschien hooguit één keer per jaar gebruikt is veel geld. Kies dus, vooral als je start met dit systeem, in eerste instantie opzetstukken die je regelmatig gaat gebruiken. Uitbreiden kan altijd nog. Denk ook goed na welke (uitschuif)lengte je echt nodig hebt. Dat scheelt geld, maar ook gewicht. Al met al is dit een systeem waar we enthousiast over zijn: het resultaat, het gebruiksgemak en de hoeveelheid tijd (en frustratie!) die het scheelt maakt dat wij tot een dik verdiende 9 komen.
Gebruik de groene pijltjes (< en >) om alle besproken producten te kunnen zien
Kleine keuken? Zo maak je slim gebruik van elke centimeter
Niet iedereen heeft een ruime woonkeuken. Misschien woon je in een flat, een klein appartement of heb je bewust gekozen voor een tiny house. Maar ook in een compacte keuken kun je verrassend veel kwijt – zolang je maar slim omgaat met de beschikbare ruimte.
Een kleine keuken betekent dat je wat creatiever om moet gaan met je beschikbare ruimte. In dit artikel geven je een aantal handvatten!
Hoe benut je de beschikbare ruimte nou optimaal?
Waar valt er nog precies winst (mee) te behalen?
Sommige mensen zeggen weleens dat de keuken het kloppende hart van het huis is. Je begint er je dag met een kop koffie, zit er 's middags met de kinderen om de (school)dag door te spreken en kookt er 's avonds een lekkere maaltijd. Het is ook een plek waar je steeds meer spullen verzamelt. Denk aan pannen, borden, potten, snijplanken, schoonmaakmiddelen enzovoorts. Hoe kleiner je keuken is, hoe lastiger het wordt om al die spullen netjes op te bergen. Maar het kán wel: een kwestie van je keuken goed indelen en alle beschikbare ruimte benutten.
Hang planken en rekken op
Heb je weinig plek (over) op je aanrecht maar nog wel ruimte aan de muur? Dan is het ophangen van een paar planken een goed idee. Kies bij voorkeur planken die passen bij de stijl van je keuken. Omdat de planken in een kleine keuken vooral functioneel moeten zijn (elke centimeter ruimte telt) is het slim om er vooral dingen op te zetten die je vaak nodig hebt. Denk bijvoorbeeld aan potjes met specerijen, glazen of borden.
Is je muur stevig genoeg voor planken?
Controleer voordat je gaten boort of schroeven vastdraait wat voor muur je voor je hebt. Een massieve draagmuur van beton of baksteen is ideaal: daar kun je zonder problemen stevige pluggen en schroeven in bevestigen. Gipswanden of voorzetwanden van gipsplaat zijn kwetsbaarder. Daar moet je speciale pluggen voor gebruiken, zoals hollewandpluggen of keilbouten, afhankelijk van het gewicht dat je erop kwijt wilt. Hoe zwaarder de spullen op de plank, hoe belangrijker een goede verankering. Twijfel je? Tik dan met je knokkels op de muur: klinkt het hol, dan heb je waarschijnlijk met een lichte voorzetwand te maken. Zet in dat geval liever geen zware pannen of breekbaar servies op de plank.
Zorg wel voor overzicht. Grote lepels en spatels kun je bijvoorbeeld verzamelen in een glazen pot of een oude vaas. Daarmee geef je spullen die je al hebt meteen een nieuwe functie. Kijk ook of je ruimte hebt voor bijvoorbeeld een magnetische messenhouder, een rekje of haken. Daar kun je dan scharen, gardes en opscheplepels aan ophangen.
Niet alles hoeft in het zicht. Kijk eens naar de binnenkant van je keukenkastjes. Daar kun je vaak nog best aan hoop aan kwijt. Bevestig wat kleine haakjes en hang daar bijvoorbeeld je afwasborstel en pannenlappen aan. Of hang een klein deurrekje op. Daarin kun je spullen als aluminiumfolie, boterhamzakjes of schoonmaakdoekjes in opbergen kwijt. Let wel op dat je de kastdeur nog goed kunt sluiten.
Keukenkastjes slim indelen
Heb je iets meer ruimte in je keukenkastjes tot je beschikking? Dan kun je ook de onderkant van de planken gebruiken om je wijnglazen aan op te hangen. Er zijn bijvoorbeeld metalen ophangsystemen te koop waar je de glazen zo in schuift. Zorg er wel voor dat er onder die glazen voldoende ruimte overblijft.
Schoonmaakspullen nemen ook al gauw veel ruimte in. Je kunt ze natuurlijk allemaal mooi in het gelid achter elkaar zetten, maar je kunt ze ook allemaal in een emmer doen en alles zo in één keer in het kastje zetten. Dat scheelt ruimte, omdat je zo de hoogte van het kastje beter benut. Bonus: als je wilt gaan schoonmaken, heb je dan meteen alles bij de hand!
Ook slim: gebruik mandjes of opbergdozen om kleine spulletjes in op te bergen. Kunststof opbergboxen kun je bovendien makkelijk stapelen. Doe spullen die je weinig gebruikt in de onderste doos. Wanneer je er een etiket op plakt waarop je de inhoud van de box noteert, blijft alles lekker overzichtelijk.
Hoekkast? Draaiplateau!
Tot slot hebben we nog een tip voor als je een hoekkast in de keuken hebt. Die bieden op zich veel ruimte, maar je komt er zo moeilijk bij. Dat ondervang je door er een onderhoekcarrousel (ja mensen, dat is een bestaande term!) in te plaatsen. Het is een soort draaiplateau met verschillende planken waar je veel op kwijt kunt. Zo'n carrousel is vooral handig voor pannen. Wanneer je de kastdeur opent, komt het plateau automatisch naar buiten. Je benut dus echt alle ruimte in de hoekkast, terwijl je tegelijkertijd geen moeite hoeft te doen om er iets uit te pakken.
Je ziet dat je meer ruimte hebt in een kleine keuken dan je misschien zou denken. In een bestaande keuken kun je al de nodige aanpassingen doen zodat je zoveel mogelijk spullen kwijt kunt. Ga je een nieuwe keuken kopen? Zelfs als die niet zo groot is, zijn er veel mogelijkheden. Vraag je keukenleverancier om advies: die hebben vaak nog meer tips voor je!
28-07-2025 11:07
Door: Wesley AkkermanFreelance tech- en gamejournalist die schrijft in begrijpelijke taal waardoor technologische ontwikkelingen, trends en producten voor iedereen toegankelijk zijn. Meer van deze auteur >
