De iPad zie je steeds vaker op de bühne. Het apparaat wordt door muzikanten dan ook niet alleen gebruikt om e-mails te checken tijdens het toeren. Fabrikanten hebben de iPad nu ook als volleerd muziekinstrument erkend en daarom verschijnen er steeds betere apps. Maar jij kunt ook zelf aan de slag!

In deze cursus leer je hoe jezelf aan de slag kunt met je iPad als muziekinstrument of mobiele studio. We geven informatie over de verschillende toepassingen en kijken ook hoe professionals hun iPad gebruiken. Lees ook: Happy birthday - De iPad bestaat 5 jaar.

Van studio tot effectpedaal

De iPad is natuurlijk gewoon een kleine computer en daarom zijn er verschillende manieren om de tablet als muziek-apparaat in te zetten. De meest voor de hand liggende keus is als mobiele muziekstudio. Denk daarbij aan de populaire app GarageBand waarmee je elf liedjes kunt componeren, mixen en opnemen. Een tweede optie is om de iPad te gebruiken als instrument.

Er zijn honderden apps waarmee je je tablet in een piano, gitaar, synthesizer of drumstel omtovert. Als je gitaar speelt, kun je zelfs je iPad als versterker gebruiken en sommige apps bieden je eveneens de mogelijkheid om je riffs op te nemen. Een andere optie is om je iPad als digitale muziekstandaard te gebruiken. In plaats van een tas vol partituren mee te nemen, sla je al je partituren digitaal op je iPad op en blader je met een veeg over het scherm of via een aparte voetswitch naar de volgende bladzijde. Speel je in een band, dan kun je je iPad gebruiken voor de weergave van setlisten en songteksten.

©PXimport

De AirTurn ATFS-2, een footswitch om je partituur om te slaan tijdens het spelen.

Hardware

In principe heb je aan alleen een iPad genoeg om muziek te maken, maar voor sommige toepassingen zul je specifieke hardware moeten aanschaffen. Zodra je je zang of een akoestische gitaar wilt opnemen, heb je een zogeheten audio-interface nodig. Een externe audio-interface sluit je aan op de Lightning-poort van je iPad. Heb je een iPad met 30-pins-connector, dan moet je een adapterkabeltje erbij kopen.

Op de interface zit vervolgens een aansluiting voor een gitaar of microfoon en een uitgang voor een hoofdtelefoon. De kwaliteit van je audio is meteen ook nog een stuk beter omdat de componenten in de audio-interface vaak veel beter zijn dan die van je iPad. Ben je toetsenist en wil je graag partijen inspelen op een echt keyboard, dan kun je een usb/midi-controller keyboard op je iPad aansluiten. Er bestaan diverse controllers voor je iPad, sommige hebben alleen toetsen, maar andere bieden ook zogenaamde drumpads, faders (schuiven) en knoppen. En of je nu met of zonder interface werkt, het is sowieso een goed idee om te investeren in een goede hoofdtelefoon.

©PXimport

De Apogee ONE is een audio-interface voor iPad en Mac.

©PXimport

De Korg MicroKEY sluit je zo aan op je iPad.

Instrument leren spelen

Om muziek met je iPad te maken, maakt het niet uit of je veel of weinig muzikale kennis hebt. Je kunt zelfs een instrument leren spelen met bijvoorbeeld Learn Guitar. Aan de hand van duidelijke lessen leer je wat frets zijn, hoe je je gitaar moet stemmen en hoe je akkoorden opbouwt. De gratis versie biedt je drie lessen, de rest van de cursus kost je nog geen twee euro. Een leuke app om piano mee te spelen, is Tiny Piano - Kleine Piano. Je ziet welke toetsen je moet spelen om een bepaald liedje te kunnen spelen. Het grootste nadeel is dat de toetsen erg klein zijn en dit maakt de app niet geschikt voor professioneel gebruik. Ook wil je als gevorderde wel over meer piano-geluiden kunnen beschikken. Goede apps zijn bijvoorbeeld iGrand Piano FREE for iPad of CMP Grand Piano. De laatste kost achttien euro, maar biedt erg goede pianosamples, vandaar dat de app ook heel wat megabytes opslagruimte opslokt.

Learn Guitar ****

€1,99: Gratis (+ in-app-aankopen)

Omvang: 25,2 MB

Tiny Piano - Kleine Piano ***

Prijs: Gratis (+ in-app-aankopen)

Omvang: 14,6 MB

iGrand Piano FREE for iPad ****

Prijs: Gratis (+ in-app-aankopen)

Omvang: 265 MB

CMP Grand Piano ****

Prijs: € 17,99 (+ in-app-aankopen)

Omvang: 666 MB

©PXimport

Gitaar leer je met Learn Guitar FREE.

Synthesizers

Ben je uitgekeken op de standaard pianogeluiden en wil je een stapje verder, kijk dan eens naar één van de vele synthesizers in de App Store. Een synthesizer is een apparaat waarmee je zelf geluiden kunt ontwerpen of gemaakte geluiden van fabrikanten en andere gebruikers kunt bespelen. De meeste synthesizers bieden je een geïntegreerd klavier om de geluiden mee te bespelen.

Bijna alle grote synthesizer-fabrikanten hebben tegenwoordig een synthesizer-app en de resultaten klinken vaak ongelooflijk goed. Net als met echte analoge synthesizers in de jaren zestig, was Moog ook één van de eerste met een iPad-app. De app heet Animoog en is nog steeds een goed verkopende synthesizer in de App Store. De app gebruikt de bediening van de iPad in zijn voordeel, je vindt er namelijk geen klavier, maar een variabel aantal toetsen waar je overheen kunt glijden met je vinger. Zo is het mogelijk om noten aan elkaar te verbinden, iets wat met een traditioneel klavier vrijwel onmogelijk is.

Een andere bekende naam is Waldorf, dit bedrijf heeft een geweldige synthesizer op de markt gebracht onder de naam Nave. De klankopwekking is anders dan bij de Animoog. Waar Animoog zich leent voor warme en vette baslijnen, is Nave juist erg goed in koele en duistere klanken. Voor een goede synthesizer moet je meestal wel een hoog bedrag betalen, 20 euro is geen uitzondering. Maar als je bekijkt dat een gelijkwaardige plug-in voor je pc of Mac vaak een paar honderd euro kost, zijn deze apps hun geld meer dan waard.

KORG heeft onlangs ook een interessant concept uitgebracht als app: KORG Gadget. Dit is een collectie van vijftien verschillende synthesizers en drumcomputers die je in de app aan elkaar kunt verbinden. Zo heb je een complete muziekstudio tot je beschikking. KORG Gadget kost 39,99 euro, maar dis is een prima bedrag als je op een professionele manier muziek wilt maken met je iPad.

©PXimport

Animoog is een app van Moog om bijvoorbeeld vette baslijnen mee te spelen.

Animoog ****

Prijs: € 29,99 (+ in-app-aankopen)

Omvang: 23,3 MB

Nave *****

Prijs: € 19,99

Omvang: 196 MB

KORG Gadget ****

Prijs: € 39,99 (+ in-app-aankopen)

Omvang: 356 MB

Gitaarversterker en effectapparaat

Als je thuis een elektrische gitaar hebt liggen, maar geen versterker tot je beschikking hebt, weet dan dat je met je iPad een digitale versterker in huis hebt. Om goed gebruik van een versterker-app te maken, heb je wel een audio-interface nodig. Hier sluit je je gitaar rechtstreeks op aan. GarageBand heeft een aantal versterkers aan boord, maar als je wat meer eisen stelt aan je virtuele versterker, kies dan voor de app AmpKit+ van Agile Partners. Als je je iPad alleen voor je elektrische gitaar wilt gebruiken, hoef je overigens geen dure audio-interface aan te schaffen. Voor AmpKit+ kun je de speciale Peavey AmpKit LiNK kopen voor een paar tientjes.

De AmpKit LiNK HD is de nieuwste versie, maar is ook een stuk duurder. De app AmpKit+ kost twintig euro, maar daar krijg je dan ook dertig professioneel klinkende gitaarversterkers en dertig virtuele gitaareffecten voor terug. Wil je meer versterkers en effecten, dan kun je deze los kopen vanuit de app. De grootste concurrenten van AmpKit+ zijn IK Multimedia´s AmpliTube en JamUp Pro van Positive Grid. Alle drie deze apps hebben vergelijkbare functies. Van alle apps zijn ook gratis versies met minder versterkers of mogelijkheden in de App Store te vinden. Zo kun je zelf eerst even testen wat voor jou het beste werkt. Je kunt je iPad overigens ook als effectapparaat voor je zangstem of voor synthesizers gebruiken, de app DFX is een erg goed klinkende app met verschillende combineerbare effecten.

©PXimport

AmpKit+ heeft talloze gitaarversterkers en effectpedalen aan boord.

AmpKit+ *****

Prijs: € 19,99 (+ in-app-aankopen)

Omvang: 193 MB

AmpliTube for iPad ****

Prijs: € 19,99 (+ in-app-aankopen)

Omvang: 399 MB

JamUp Pro *****

Prijs: € 19,99 (+ in-app-aankopen)

Omvang: 162 MB

DFX *****

Prijs: € 3,99

Omvang: 20,2 MB

Mobiele studio

Er zijn natuurlijk ook talloze apps die verschillende instrumenten en effecten combineren, GarageBand is veruit de bekendste. Deze app vooral goed als je net met produceren en mixen begint. Als je meer sporen of op een hogere kwaliteit wilt opnemen, kijk dan eens naar apps als Auria of Cubasis. Deze beide apps zitten boordevol professionele functies en doen niet onder voor een mobiele studio op je pc of Mac. Cubasis is de app-versie van het programma Cubase, één van de standaardprogramma's die je in muziekstudio's vindt. De app lijkt qua vormgeving op zijn grotere broer en Cubasis-projecten open je gemakkelijk op je desktop-pc.

Voor kwaliteit betaal je uiteraard wel een hoge prijs, Cubasis en Auria kosten 50 euro, hoewel Auria vaak enkele maanden lang afgeprijsd is naar 25 euro. Auria biedt je ook nog de mogelijkheid om extra plug-ins en functies te kopen vanuit de app. Leuk is dat je effecten van bekende fabrikanten kunt downloaden voor een fractie van de prijs van de plug-in voor een desktop-pc. Zo koop je in de app de delay plug-in Timeless 2 voor 20 euro, de versie voor pc of Mac kost 110 euro. Er is ook een lightversie van Auria voor de helft van de prijs te koop (12,50 of 25 euro, afhankelijk van de aanbieding), hier heb je de beschikking over 24 in plaats van 48 sporen en werken een paar functies niet.

©PXimport

Cubasis lijkt op zijn grote broer Cubase.

GarageBand *****

Prijs: € 4,99

Omvang: 627 MB

Cubasis - Music Production System ***

Prijs: € 49,99

Omvang: 316 MB

Auria ****

Prijs: € 49,99 (+ in-app-aankopen)

Omvang: 316 MB

Audiobus en IAA

In het begin kon je op je iPad slechts één muziek-app tegelijkertijd draaien. Als je naar een andere app wisselde, werd het geluid afgekapt. Apple heeft een techniek ontwikkeld waarmee je audio tussen verschillende apps kunt routen, dit heet IAA (Inter App Audio). Zo kun je bijvoorbeeld een synthesizer bespelen en tegelijkertijd opnemen in GarageBand. Een concurrerende technologie is AudioBus, flexibeler en met meer opties dan IAA, maar dit vereist wel het downloaden van een betaalde app. De app kost vijf of tien euro, afhankelijk van de versie. Je kunt met de app allerlei instrumenten, studio's en effecten met elkaar combineren en presets opslaan.

©PXimport

Audiobus is een app om verschillende audio-apps mee te combineren.

Audiobus ****

Prijs: € 4,99 (+ in-app-aankoop)

Omvang: 17,6 MB

Professionals

Ook professionals hebben de iPad omarmd als muziekinstrument. Veel apps die je in dit artikel hebt kunnen zien, worden in het dagelijkse leven ook door producenten en songwriters gebruikt. Onontbeerlijk voor professioneel gebruik is dat je een audio-interface op je iPad aansluit. Bij de aanschaf van een audio-interface moet je wel goed nagaan hoeveel in- en uitgangen je nodig hebt. Als je tegelijkertijd je zang en je gitaar wilt opnemen, heb je een interface met twee audio-ingangen nodig. Als je met een band speelt, kan het zijn dat je een interface met meerdere uitgangen nodig hebt. Standaard heeft een audio interface twee uitgangen: één voor je linker luidspreker en één voor je rechter luidspreker. Wil je een clicktrack (metronoom) naar een drummer van je band sturen, dan heb je voor de drummer een extra audio-uitgang nodig.

Je kunt de iPad ook gebruiken om je computer mee te besturen, er bestaan verschillende apps die speciaal hiervoor zijn ontworpen. Ableton Live is een populair programma voor live-muzikanten en dj's en met de app TouchAble kun je het programma geheel met veegbewegingen op je iPad besturen. Apples eigen Logic Pro is te besturen met het programma Logic Remote. De verbinding gaat via je draadloze netwerk. Zorg dat zowel de iPad als de pc op hetzelfde wifi-netwerk zijn aangemeld en breng in de app de verbinding tot stand. Als je dit vaak in een live-situatie wilt toepassen, is het handig om te investeren in een oplossing met een kabel.

Sommige clubs, vooral als deze in een kelder is gelegen, hebben last van veel interferentie door betonnen muren en dergelijke. In zo'n geval kan een draadloze verbinding tussen een iPad en een pc niet goed werken. Je kunt speciale interfaces aanschaffen zodat je iPad signalen doorstuurt naar je pc. Het codewoord hier is midi, een taal die al in de jaren tachtig werd ontwikkeld om digitale muziekinstrumenten met elkaar te laten communiceren. Een midi-interface kost een paar tientjes, de iConnectivityAudio4+ heeft midi en audio geïntegreerd in één interface en is dus een prima oplossing voor de veeleisende muzikant.

©PXimport

TouchAble is uitgebreid maar prijzig.

TouchAble ***

Prijs: € 24,99 (+ in-app-aankoop)

Omvang: 9,5 MB

Logic Remote ***

Prijs: Gratis

Omvang: 152 MB

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.