De Thuiskopieheffing gaat meer dan 60 miljoen euro opleveren, veel meer dan staatssecretaris Teeven doet voorkomen. De fabrikanten en importeurs van gegevensdragers zijn woedend en nemen stappen.

De fabrikanten en importeurs van gegevensdragers overwegen stappen tegen staatssecretaris Teeven om de schade die zijn nieuwe Thuiskopieheffing volgens hen veroorzaakt te verhalen op de overheid. Volgens André Habets van de Stichting Overlegorgaan Blanco Informatiedragers (STOBI) gaat de heffing veel meer kosten dan Teeven voorspiegelt. Hij komt op “minimaal zestig miljoen euro" over het gehele jaar 2013.

Staatssecretaris Teeven maakte deze week de tarieven bekend van de Thuiskopieheffing die de industrie vanaf 1 januari moeten rekenen per verkochte gegevensdrager, waaronder ook tablets en smartphones komen te vallen. De bewindsman zegt daarbij dat beoogd wordt eenzelfde bedrag binnen te halen in 2013 als er is binnengekomen in 2011. Volgens Habets van de STOBI geeft Teeven daarmee en onjuiste voorstelling van zaken.

Thuiskopieheffing gaat minimaal 60 miljoen opbrengen

“Wij hebben berekend dat de Thuiskopieheffing in zijn nieuwe vorm minimaal 60 miljoen euro gaat kosten. Dat is veel meer dan de 20 miljoen die Teeven voorspiegelt. En staat ook nog eens in geen verhouding met het berekende bedrag van 12 miljoen euro schade door downloaden uit illegale bron in Nederland, dat op ons verzoek door PricewaterhouseCoopers onlangs is berekend."

Habets wijst erop dat in tegenstelling tot eerdere jaren ook tablets en smartphones worden belast en wel voor het hoogste tarief (5 euro per stuk). “Met de verkoopcijfers over 2011 van tablets en smartphones vermenigvuldigd met het door de staatssecretaris bekend gemaakte bedrag komen we op een totaal van 58 miljoen. Maar de verkopen van tablets en smartphones zijn sinds 2011 sterk gestegen en zullen alleen nog maar stijgen."

STOBI: Teeven geeft onjuistheden

Volgens Habets brengt Teeven meer onjuistheden naar voren in de bijlagen bij zijn wetswijziging. Zo zegt Teeven dat het bedrijfsleven ondanks herhaald verzoek in de laatste maanden geen overleg meer wilde over de invulling van de Thuiskopieregeling. Habets zegt daarentegen dat STOBI vanaf het moment in juli dat duidelijk werd dat Teeven terugkwam op een eerder besluit de Thuiskopieheffing af te schaffen, wel degelijk weer aan tafel is geschoven.

“Tot onze grote verbazing en ergernis zegt Teeven nu dat we niet in overleg wilden, dat is dus niet waar. Maar de huidige wetswijziging is ook helemaal niet gebaseerd op een advies uit het overlegorgaan SONT. Dat orgaan bestaat uit de industrie, dus de betalers, en Thuiskopie, dus de ontvangers. Thuiskopie vindt de nu vastgestelde tarieven te laag, wij te hoog. Dus de overlegpartners in SONT zijn er niet blij mee."

Meer dan 2500 bedrijven getroffen

Habets wijst op nog meer onjuistheden in de redenatie van Teeven. “Hij zegt dat de heffing gevolgen heeft voor zo'n 250 fabrikanten en importeurs. Maar alleen in die branche zijn er in Nederland al 400 tot 500 bedrijven actief. Voeg daarbij ook nog eens 2000 winkeldeuren en je praat dus over een impact op het tienvoudige aan bedrijven dan dat Teeven nu doet voorkomen." Ook zegt Habets dat er opnieuw geen rekening wordt gehouden met de uitzondering van het maken van kopieën voor zakelijk gebruik. Dat is al door het Europese Hof van Justitie in 2010 uitgesloten van de Thuiskopieheffing in het zogeheten Padawan-arrest.

Sinds dat arrest houdt stichting Thuiskopie de ontvangen miljoenen stijf op de bank, omdat fabrikant Imation terugvordering eist van de onterecht betaalde vergoedingen. Tussen Imation en Thuiskopie loopt nog steeds een rechtszaak. Die heeft op 30 november een nieuwe zitting, waarbij beide partijen hun pleidooi houden. In de tussentijd hebben rechthebbenden waarvoor de Thuiskopieheffing is bedoeld, nog geen cent ontvangen.

Update 15:26: Stichting Thuiskopie heeft tijdens het overleg SONT ingebracht zeker 65 miljoen euro te willen innen in 2013. Dat zegt Hester Wijminga, manager van Thuiskopie. Dat Teeven uiteindelijk het advies van de onafhankelijke SONT-voorzitter Pastors heeft opgevolgd, noemt ze onvermijdelijk gezien het gat tussen de 65 miljoen die Thuiskopie wilde hebben en de 12 miljoen die STOBI aanvoerde als redelijke vergoeding. "Maar als je ziet wat er allemaal kan worden opgeslagen op de gegevensdragers, is het bedrag wat nu door de staatssecretaris is vastgesteld niet veel geld."

Wijminga zegt dat het bedrag dat volgend jaar zal worden geïnd eerder 40 miljoen euro zal zijn dan de door STOBI beweerde 60 miljoen. Ze wil binnenkort om de tafel met de industrie om te bezien hoe de nieuwe AMvB (Algemene Maatregel van Bestuur) van de minister het beste kan worden uitgevoerd.

In 2013 moet er worden overlegd over een nieuwe regeling die per 2014 ingaat. "Ik weet niet hoe we de geschillen moeten oplossen", zegt Wijminga, die de hoop vestigt op een uniform Europees beleid. In Frankrijk, waar downloaden uit illegale bron verboden is, is er een voorstel om de thuiskopieheffing op een iPad te verhogen van zo'n 12 euro naar liefst 51,20 euro.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!