Het is één van de wederzijds afgeschoten pijlen in de al jaren lopende pc-Mac-oorlog: security. De onveiligheid van de pc versus de veiligheid van de Mac. Maar OS X begint nu serieus gevaar te lopen.

Nee, dit komt niet door de omhoog gesjorde beveiliging van Windows, dat gebruikers al jaren niet meer default beheerdersrechten geeft. En nee, het komt ook niet doordat Mac OS X de desktop (inclusief laptop) verovert en dus ineens meer aandacht van malwaremakers krijgt. En ja, er is al vele, véle malen eerder alarm geslagen voor Mac OS X. Maar toch: 5 redenen om de noodklok te luiden.

Tussen keyboard en stoel

De grootste oorzaak van fouten en problemen: de gebruiker. Zeker als je ict’ers en helpdeskmedewerkers mag geloven. Natuurlijk, die gebruiker werkt in de omgeving en met de mogelijkheden die hem of haar worden geboden door de ict’er (programmeur, websitebouwer, besturingssysteemmaker, enzovoorts). Voor Mac OS X is die omgeving al sinds de oorsprong een stuk beter opgezet dan Windows toentertijd. En Apple is in staat om drastische wijzigingen, bijvoorbeeld ten nadele van compatibiliteit, door te voeren. Maar de gebruiker blijft een zwakke schakel.

Zeker de gebruiker die ‘switcht’: het veelgeplaagde Windows verlaat omdat het een ‘high maintenance girlfriend’ is, en dan een bestendige relatie aangaat met de Mac. De nu gedumpte Windows-pc is vaak ook onveilig omdat er van alles wordt uitgeprobeerd en bij opspringende vensters consequent blind op Ja, Ok, Verder, Akkoord, enzovoorts is geklikt. Bovendien: mist de gemiddelde computergebruiker anno nu niet wat fundamentele ict- en security-kennis? Hoe werkt een computer en de software erop? Ja, dat kennisgebrek speelt alle platformen parten, maar het komt in de onaantastbaar geachte Apple-wereld harder aan. ‘Er zijn toch geen virussen voor de Mac’, is de onveilige overtuiging van velen.

En dat geldt niet alleen voor de Mac, maar voor praktisch alle Apple-producten. Ook de antivirus-loze iPhone en iPad worden onkwetsbaar geacht. En worden achteloos gebruikt, niet gehinderd door diepgaande kennis. De gebruiksvriendelijkheid van Apple’s apparaten maakt dat ook goed mogelijk.

Praktijkvoorbeeld: een gelukkige bezitter van een iPhone 4 bleek de dubbelklikfunctie van de Home-knop helemaal niet te kennen. De dubbelklik waarmee alle openstaande apps op rij worden getoond. Wat op dit toestel dus vele rijen bleken te zijn: met alle apps die ooit waren gebruikt en uitgeprobeerd sinds de prachtige iPhone was aangeschaft. Nu heeft dit geen directe security-impact, maar het geeft wel het gebruik aan van een gewone consument. Die vertrouwt erop dat het apparaat het gewoon doet, en dat doet het dus ook. Zij het na verloop van tijd flink langzamer. En dan kan het als het om security gaat al te laat zijn.

Java, Flash

Apple-ceo Steve Jobs had wederom een vooruitziende – en mogelijk haarscherpe – blik toen hij naast Oracle’s Java ook Adobe Flash van zijn OS X-platform verbande. Tenminste, verbande wat meelevering betreft. Jammer genoeg voor de beveiliging van de Mac is het niet alleen mogelijk om zelf software te installeren, zoals ook Java en Flash, maar krijgt de gemiddelde gebruiker vaak genoeg de suggestie om dat te doen. ‘Deze website vereist Flash, klik hier om het te installeren’, ‘Voor deze toepassing is Java nodig. Wil u het installeren?’, en meer van dat soort meldingen van applicaties, websites, webapps en games.

Het veilige antwoord van Apple is de Mac App Store, waar alleen applicaties in mogen die OS X gebruiken zoals het is; zonder aanvullende software te vereisen. Dus geen onveilige, ongewenste Flash- of Java-code daar. Maar nogmaals: elke gebruiker kan zelf software installeren, en doet dat ook. En de malwaremakers weten dat ook.

OS X niet onkwetsbaar

Bovendien is zelfs een Mac zonder aanvullende zaken als Java en Flash toch te kraken. Ja, OS X is echt niet onkwetsbaar. Dat bewijzen hackers bijvoorbeeld elk jaar op de Pwn2Own hackwedstrijd van securitybedrijf TippingPoint (dat is ingelijfd door HP). Veel van de hacks gaan via webbrowser Safari, die op elke Mac aanwezig is. Net zoals Internet Explorer dat is op Windows.

En of de Mac nou moeilijker te kraken is dan Windows? Dat is ook maar de vraag. Zeker als de aanvaller rekening houdt met – of eigenlijk: rekent op – de gewone gebruiker. Social engineering is nog altijd een belangrijk deel van het wapenarsenaal van hackers, crackers en cybercriminelen. Maar ook zonder misleiding, zonder op-Akkoord-laten-klikken, zijn Macs in luttele seconden gekraakt.

Tel daar nog enkele verzwarende omstandigheden bij op. Namelijk dat Apple niet gewend is aan snel patches uitbrengen. Daar heeft nota bene zwart schaap Adobe al openlijk kritiek op geleverd. Aan de andere kant gaat het hierbij vaak om Apple’s eigen implementaties van andermans software Flash en Java, die nu simpelweg in de ban zijn gedaan. En Apple lijkt wel sneller te patchen nu, de noodzaak is immers groter.

Tegenover die toenemende patch-snelheid staat de geslotenheid van Apple. Het bedrijf is niet altijd open of eenduidig over gevoelige kwesties. Een andere verzwarende omstandigheid is dat Apple het als officieel beleid heeft om alleen de huidige en voorgaande versie van OS X te ondersteunen, ook wat betreft security-patches voor openstaande gaten. Veilig blijven, betekent blijven upgraden. En doet elke gebruiker dat netjes? Ook de gewone gebruiker in wiens ogen de computer het toch gewoon doet?

Populariteit iPhone, iPad

Een belangrijke reden voor de toenemende aandacht van malwaremakers voor Mac OS X is niet de groei op de pc-markt. Hoe graag Apple-fans ook wijzen op het gestaag groeiende marktaandeel, wat nog altijd zeer klein is. En hoe graag Windows-verdedigers redeneren dat dat besturingssysteem doelwit is omdat nu eenmaal zo groot is.

Nee, wat de cybercriminelen lokt als vliegen op de honingpot is de groei van Apple’s platform in totaliteit. Want besturingssysteem iOS van de populaire iPhone en iPad is een afgeleide van Mac OS X. Nee, niet hetzelfde, maar wel gelijkend genoeg. De iPhone en iPad zijn hot, verkopen goed en vormen dus een interessant doelwit voor kwaadwillenden. Die daarmee meteen kennis opdoen voor het Mac-computerplatform dat niet aan één enkele app store is gebonden.

Groei Google Chrome

Het marktaandeel van OS X is dus klein op de desktop (inclusief de laptop, waar de Mac relatief groter is) en het marktaandeel van OS X-variant iOS is flink groter. Maar wat nog veel groter is, is het totale bereik van de basis van Apple’s browser Safari. Dat is de open source-browserengine WebKit, die niet alleen dienst doet in de browser van Mac OS X. En natuurlijk in de Windows-variant van Safari.

Zwaarwegender dan Safari op Mac plus Windows is het feit dat WebKit ook wordt gebruikt door internetreus Google. Zijn browser Chrome wint flink marktaandeel, ten koste van Internet Explorer én ten koste van de groei van Mozilla’s Firefox. Oh, WebKit draait ook in Apple’s veelgebruikte iTunes (op Mac én Windows). Dat heeft het bedrijf al genoopt tot iTunes-patches in de aanloop naar hackwedstrijd Pwn2Own in maart dit jaar. Andere, voor malwaremakers interessante WebKit-‘gebruikers’ zijn natuurlijk smartphones: naast de Blackberry’s van RIM ook Apple’s eigen iPhone en het snelgroeiende Android van Google.

Veel van de in Safari gevonden beveiligingsgaten zijn eigenlijk WebKit-gaten. In theorie zijn daarmee dus meerdere browsers op meerdere besturingssystemen te pakken te nemen. Jawel, de browser is het platform, wat oerbrowsermaker Netscape in de jaren negentig al voorspelde. Een platform wat anno 2011 commercieel en cybercrimineel gezien zeer interessant is. Dus doe de WebKit-optelsom maar. Ja, niet elk WebKit-gat is op elk besturingssysteem zo even – laat staan op gelijke wijze – uit te buiten. Maar de buit lokt: waar geld te halen valt, wordt een weg gevonden.

De afgelopen drie jaar heeft Sony hard gewerkt aan de Sony WH-1000XM6-koptelefoon. De voorganger, de XM5, is ondanks verwoede pogingen van Bowers & Wilkins, Bose en Apple al die tijd marktleider geweest. Staat de XM6 wederom aan de top?

Als je het hebt over de topklasse koptelefoons van Sony, dan kom je eigenlijk altijd uit bij dezelfde lijn: de WH-1000XM-serie. Deze modellen staan al jaren bekend om hun indrukwekkende noise cancelling, waarmee omgevingsgeluid effectief wordt weggefilterd. Tel daar een rijke audiokwaliteit bij op – inclusief ondersteuning voor Hi-Res Audio en LDAC – en je snapt waarom ze zo populair zijn. Voeg daar nog een lange accuduur, comfortabel draagcomfort en slimme functies als Speak-to-Chat en Adaptive Sound Control aan toe, en je hebt een hoofdtelefoon die voor veel mensen als de ideale allrounder geldt.

Sony levert keer op keer een betrouwbaar totaalpakket af, wat deze lijn tot een vaste waarde maakt onder muziekliefhebbers die meer willen dan alleen goed geluid. Gesprekskwaliteit, een fijne app en sterke ruisonderdrukking horen daar inmiddels gewoon bij. Nu Sony met de WH-1000XM6 de zesde generatie op de markt brengt, twijfelt niemand eraan dat deze koptelefoon weer aan alle verwachtingen voldoet. Maar in een markt waarin de concurrentie flink is toegenomen, is de vraag wel gerechtvaardigd: is dit model het prijskaartje van 450 euro nog steeds waard? Dat is tenslotte 30 euro méér dan de XM5 bij zijn lancering kostte.

©Wesley Akkerman

Wederom op te vouwen

Sony heeft de afgelopen drie jaar duidelijk niet stilgezeten. De WH-1000XM6 is voorzien van een nieuwe processor, extra microfoons, verbeterde noise cancelling en een verfijnd audioplatform. Op het eerste gezicht oogt hij misschien identiek aan de XM5, maar ook het ontwerp is op meerdere punten aangepakt. Zo is het lichte model nog steeds makkelijk op te vouwen dankzij de draaibare oorschelpen met zacht schuim. Handig, want daardoor past hij moeiteloos in de meegeleverde case en neem je 'm makkelijk mee.

Sommige aanpassingen zijn klein maar doordacht. Zo is de powerknop nu iets verzonken, waardoor je hem sneller op de tast vindt. De knop voor noise cancelling heeft bovendien een extra functie gekregen: je kunt er de microfoon mee dempen of activeren tijdens een telefoongesprek. De rest van de bediening verloopt via het aanraakgevoelige oppervlak op de rechter oorschelp. Dat werkt op zich prima, maar je moet wel even wennen aan de precieze gebaren. Bovendien blijft de aanraakbediening gevoelig voor fouten, waardoor we zelf liever kiezen voor fysieke knoppen of de bijbehorende app.

Wie kritisch naar het ontwerp kijkt, komt nog een paar kleine minpunten tegen. Zo trekt de behuizing – vooral bij het zwarte model – snel vlekken aan van je vingers, die je makkelijk uitsmeert als je niet uitkijkt. En dan is er nog de hoofdband, die tijdens het dragen soms in je haar blijft haken, vooral als de koptelefoon iets verschuift. Dat levert een wat ongemakkelijk gevoel op. Gelukkig zijn dat allemaal kleinigheden die verder weinig afdoen aan het totaalplaatje.

©Wesley Akkerman

Luisteren tijdens het laden

Een van de prettigste verbeteringen van de WH-1000XM6 ten opzichte van zijn voorganger is dat je hem tijdens het opladen gewoon kunt blijven gebruiken. Bij de XM5 was dat nog niet mogelijk: zodra je die aan de lader hangt via de usb-c-poort, stopt het afspelen. Dat probleem is nu dus verholpen. Wel is de meegeleverde oplaadkabel vrij kort, dus handig is het niet altijd. Qua aansluitmogelijkheden zijn er verder weinig verschillen: beide modellen ondersteunen bluetooth (met bij de XM6 een nieuwer versienummer) én hebben een fysieke audio-ingang. Sony levert standaard een usb-c-kabel en een audiokabel mee in de verpakking.

Ook op codec-gebied is er weinig te klagen. Net als zijn voorganger ondersteunt de WH-1000XM6 AAC, SBC en Sony’s eigen LDAC voor high-res audio. Maar er zijn ook twee nieuwe toevoegingen: LC3 en Auracast. Vooral LC3 is interessant als moderne codec die zich qua prestaties laat vergelijken met Qualcomms aptX Adaptive. Afhankelijk van de verbindingskwaliteit past deze codec automatisch de sample rate aan voor optimale geluidskwaliteit en stabiele prestaties. Qualcomm-codecs zelf zijn overigens niet aanwezig, maar met het huidige aanbod valt er genoeg te kiezen – je mist er weinig aan.

Wat wel onveranderd is gebleven, is de batterijduur. Je haalt nog steeds zo'n 30 uur met noise cancelling ingeschakeld en 40 zonder. Dat is netjes, maar inmiddels niet meer indrukwekkend. Concurrenten zoals de Sennheiser Momentum 4 Wireless gaan met gemak twee keer zo lang mee op een volle lading. Snelladen kan gelukkig wel: 3 minuten aan de oplader levert tot 3 uur speeltijd op. Toch is er op dit punt nog wat ruimte voor verbetering, zeker als Sony koploper wil blijven.

©Wesley Akkerman

Ruisonderdrukking en audio

Met de WH-1000XM6 zet Sony opnieuw stappen op het gebied van noise cancelling. De koptelefoon heeft nu twaalf microfoons aan boord, vier meer dan voorheen, en die helpen actief om storend geluid van alle kanten weg te filteren. Of het nu om wind, voorbijrazend verkeer of een drukke coupé vol kletsende mensen gaat: de XM6 laat zich er niet door van de wijs brengen. En dat geldt ook als je op een normaal volume luistert; je hoeft het geluid dus niet op standje maximaal te zetten om in alle rust te genieten.

Qua geluidskwaliteit heeft deze serie sowieso een sterke reputatie, en de XM6 weet die opnieuw waar te maken. De 30 mm-drivers zijn flink onder handen genomen en leveren nu nog meer detail, heldere zanglijnen en extra finesse in de hoge tonen. Sony heeft zichtbaar gezocht naar een betere balans tussen lage, midden- en hoge frequenties, en met succes. Alles klinkt krachtig en vol, zonder dat het op een bepaald gebied tekortschiet.

Bijzonder is ook dat Sony dit keer samenwerkte met mastering engineers uit de muziekindustrie om het geluidsprofiel nog preciezer af te stemmen. Dat merk je: muziek klinkt natuurlijker, gelaagder en gewoon meeslepender. En alsof dat nog niet genoeg is, kun je nu ook stereogeluid omzetten naar een ruimtelijke audio-ervaring via een nieuwe vorm van upmixing. Dat is iets anders dan de bestaande 360 Reality Audio-ondersteuning of DSEE Extreme-technologie – het resultaat is dat je met dezelfde koptelefoon meer uit je muziek haalt dan ooit tevoren.

Maar we zijn er nog niet

De Sony WH-1000XM6 weet een open, gelaagd en dynamisch geluidsbeeld neer te zetten dat vrijwel elk muziekgenre aankan. Luister je naar een intieme opname – denk aan stem en piano – dan vallen meteen de fijne details op: je hoort hoe elke toetsaanslag zijn eigen ruimte krijgt en hoe zanglijnen haast betoverend in de mix zweven. Ook bij drukker geproduceerde nummers blijft het overzicht bewaard. De hoge en middentonen houden hun helderheid, waardoor je makkelijk onderscheid maakt tussen de verschillende lagen in een track.

Wat betreft de bas heeft Sony de balans goed gevonden. Lage tonen zijn krachtig en vol, maar nooit modderig – ze blijven strak en gecontroleerd. Drums en percussie klinken precies en direct, zonder overbodig nagalmen. Daardoor voelt elke luisterbeurt fris en levendig aan. Sterker nog: de kans is groot dat je ineens details hoort die je eerder niet opvielen in nummers die je al tientallen keren hebt afgespeeld. De koptelefoon legt daarbij net wat extra nadruk op zang en vocalen, wat de verstaanbaarheid en het gevoel van betrokkenheid alleen maar vergroot.

Ook op het gebied van slimme functies blijft Sony zijn voorsprong behouden. Bekende features als Adaptive Sound Control zijn weer van de partij en passen automatisch instellingen aan op basis van je gedrag en locatie. Speak-to-Chat herkent wanneer je iets zegt, pauzeert de muziek en laat omgevingsgeluid binnen – handig tijdens telefoongesprekken, al kan een kuchje soms per ongeluk hetzelfde effect hebben. Uniek is daarnaast het gespreksbeheer via hoofdbewegingen: door ja te knikken neem je een gesprek aan, schud je nee dan sla je het af.

©Wesley Akkerman

Sony WH-1000XM6 kopen?

Met de WH-1000XM6 borduurt Sony voort op de sterke reputatie van eerdere modellen, en dat doet het merk met succes. De noise cancelling is opnieuw verbeterd dankzij een nieuwe processor en extra microfoons, terwijl de geluidskwaliteit wederom tot de top behoort. Sony heeft daarnaast goed geluisterd naar gebruikersfeedback: het opvouwbare ontwerp is terug en je kunt nu ook tijdens het opladen gewoon blijven luisteren. Geen revolutionaire vernieuwingen misschien, maar wel slimme aanpassingen die het totaalplaatje merkbaar sterker maken. Soms zit vooruitgang in de details.

Natuurlijk zijn er ook wat minpunten. De accuduur is gelijk gebleven terwijl concurrenten inmiddels meer uithoudingsvermogen bieden. En hoewel het design stijlvol is, trekt de afwerking op de zwarte versie snel vlekken aan. De hoofdband is bovendien niet ideaal voor langere luistersessies; hij trekt soms aan je haar bij het verschuiven. Ook over de aanraakbediening kun je van mening verschillen – wij vinden fysieke knoppen prettiger, al biedt de app gelukkig ook genoeg controle. Geen dealbreakers, maar wel goed om te weten.

Wat de WH-1000XM6 vooral interessant maakt, is hoe Sony de audiokant verder verfijnt. De toevoeging van nieuwe codecs, de mogelijkheid om stereo te upgraden naar ruimtelijke audio en het afgestemde geluidsprofiel – met hulp van professionals uit de muziekindustrie – zorgen voor een ervaring die weer een stap verder gaat. En ja, hij is duurder dan z'n voorganger. Maar voor wie het maximale uit z'n muziek wil halen, blijft dit een van de meest complete en overtuigende draadloze koptelefoons die je kunt kopen.

De Motorola razr 60 ultra vouwt dicht als een ouderwetse klaptelefoon, wat allerlei handige functies mogelijk maakt. Daar vertellen we je over in deze review, waarin we ook ingaan op hoe de razr 60 ultra als smartphone bevalt. De verwachtingen zijn namelijk hoog, want de adviesprijs van het toestel bedraagt liefst 1299 euro.

Om met die adviesprijs te beginnen: de ultra is al snel na zijn lancering tweehonderd euro in prijs gezakt. Dat past bij de geschiedenis van oudere Motorola razr-toestellen: die kun je na een paar maanden serieus goedkoper in huis halen. Stof om over na te denken als een razr je aanspreekt, maar je de adviesprijs – begrijpelijk – te hoog vindt. Een alternatief is kiezen voor de razr 60, zonder ultra-aanduiding. Die heeft een adviesprijs van 799 euro en is technisch minder geavanceerd dan de ultra-versie.

Handig, luxe vouwontwerp

Dat Motorola de razr 60 ultra als topsmartphone in de markt zet, merk je direct. Het toestel komt heel degelijk over en de vouw in het midden van het scherm voel je nauwelijks. Het gewicht is met 199 gram vergelijkbaar met een normale smartphone.

Uitgevouwen in je hand is de razr 60 ultra een erg lange smartphone, wat komt omdat hij een langwerpig scherm van 7 inch heeft. Dat is erg groot. Dat scherm oogt lekker scherp dankzij de resolutie van 2912 x 1244 pixels en scoort ook op andere punten erg goed.

©Rens Blom

Klap je de smartphone dicht, dan kijk je tegen een vierkant 4inch-scherm aan. Het scherm loopt door rond de camera's, wat een futuristisch gevoel geeft. Op het scherm (1272 x 1080 pixels) zie je veel meer dan de tijd en inkomende telefoongesprekken. Je kunt meldingen bekijken, een hele andere playlist binnen Spotify opzetten, door de weersvoorspelling bladeren en andere apps zoals Instagram gebruiken.

©Rens Blom

Wij zijn vooral fan van het fotograferen via het externe scherm. Door de telefoon uitgevouwen om te draaien of ingeklapt voor je te houden, kun je selfies maken met de camera's op de achterkant van de smartphone. Dat zijn hartstikke goede camera's, waardoor je veel betere selfies schiet dan met andere smartphones. Ook handig voor vloggers.

©Rens Blom

Op onderstaande foto's zie je een selfie gemaakt met de camera aan de achterkant en een selfie gemaakt met de speciale selfiecamera aan de binnenkant van de razr 60 ultra. Die laatste foto is veel minder scherp.

©Rens Blom

Een scherpe selfie met de camera aan de buitenkant.

©Rens Blom

Een minder scherpe selfie met de camera aan de binnenzijde.

Aandachtspunten

De razr 60 ultra kent als vouwsmartphone enkele belangrijke aandachtspunten. Zo is er een speciale laag op het scherm aangebracht ter bescherming. Die mag je niet verwijderen. Doe je dat wel, dan vervalt je garantie. De smartphone kan tegen een val in het zwembad, maar is niet waterdicht. Van stof, zand en vuil wordt de telefoon niet blij. Vermijd ook hard drukken op het middelste deel van het langwerpige scherm, stelt Motorola.

©Rens Blom

Motorola geeft adviezen om de smartphone niet te beschadigen.

Wij ontvingen de razr 60 ultra in een fraaie donkergroene kleur, met zachte alcantara-afwerking. Dat materiaal voelt lekker aan maar komt ook met aandachtspunten. Prettig is dat Motorola een (vouwbaar) hoesje meelevert om de smartphone veiliger te gebruiker.

©Rens Blom

Heel complete specificaties

Van een dure smartphone mag je uitstekende specificaties verwachten, ongeacht of 'ie vouwt of niet. Motorola heeft dat goed begrepen. De razr 60 ultra draait op een razendsnelle Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor met 16 GB werkgeheugen en maar liefst 512 GB opslagcapaciteit. De 4700mAh-accu gaat een normale dag mee, maar moet daarna wel opladen. Dat kan lekker snel via de usb-c-poort en ook redelijk vlot via een draadloze oplader. Het toestel is geschikt voor contactloze pinbetalingen in winkels.

©Rens Blom

Korter updatebeleid

Bijzonder is Motorola's ondergemiddelde updatebeleid. De razr 60 ultra krijgt slechts drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Dat is gek genoeg korter dan sommige goedkopere Motorola-smartphones en ook korter dan de zeven jaar die merken als Google en Samsung beloven voor hun premium smartphones.

©Rens Blom

Verschillende functies om het buitenste scherm te benutten.

Conclusie: Motorola razr 60 ultra kopen?

De Motorola razr 60 ultra is de beste verticale vouwsmartphone die je op moment van schrijven kunt kopen. Het ontwerp is doordacht en maakt gebruik van slimme softwarefuncties en het toestel heeft uitstekende specificaties. Motorola's korte updatebeleid is een onnodig minpunt. De adviesprijs is stevig, maar de geschiedenis leert dat razr-smartphones snel in prijs zakken.