ID.nl logo
Review Shark Power Detect – Compact en krachtig, maar wel wat zwaar
© Saskia van Weert
Huis

Review Shark Power Detect – Compact en krachtig, maar wel wat zwaar

De Shark Power Detect is een van de twee modellen snoer- en zakloze stofzuigers van het Amerikaanse merk. De fabrikant belooft een lange accuduur een veelzijdige toepassingen, met allerlei technische snufjes voor optimaal zuigresultaat in een prijsklasse die ver onder vergelijkbare modellen van Dyson ligt. Doet deze stofzuiger wat hij belooft?

Uitstekend
Conclusie

Vergeleken met concurrerende modellen – zoals de duurdere Dyson V15 – levert de Shark Power Detect een vergelijkbare prestatie voor een aanzienlijk lagere prijs. Wie bereid is om kleine beperkingen in gebruiksgemak te accepteren, krijgt een krachtige, veelzijdige stofzuiger met een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding.

Plus- en minpunten
  • Draadloos en flexibel in gebruik
  • Lange gebruiksduur
  • Compact op te bergen
  • Geschikt voor verschillende vloertypen en dierenharen
  • Het stofreservoir is wat klein bij intensief gebruik
  • In de hoogste stand loopt de batterij sneller leeg
  • Handstofzuiger vrij zwaar (1,8 kilo)
  • Komt niet goed in hoeken

Producteigenschappen

De Shark Power Detect IP1251EUT is een snoerloze stofzuiger met een oplaadbare accu. Hij wordt geleverd met verschillende accessoires, een oplader en een draagtas. De standaard zuigmond (vloermondstuk noemt Shark het) is voorzien van twee borstelrollen die door de motor worden aangedreven, en die vuil en stof naar binnen 'vegen' in combinatie met zuigkracht. De stofzuiger werkt voorwaarts en achterwaarts, dus als je hem naar voor en achter haalt, wordt hetzelfde stuk twee keer meegenomen.

Je verandert hem met de accessoires in een kruimeldief en er zit ook een plinten-/kierenhulpstuk bij. De zogeheten Anti Hair Wrap Plus-functie verwijdert het haar van de borstelrol, bedoeld voor huisdieren- en mensenharen. Shark meldt tot 70 minuten gebruikstijd en biedt na registratie twee jaar garantie op de accu en vijf jaar op de rest.

In elkaar gezet is de stofzuiger 115,8 centimeter hoog, 26,3 centimeter breed en 39,3 centimeter diep. Hij weegt bijna 4 kilo, waarvan bijna de helft in de kruimelzuiger, het deel dat je in je hand houdt tijdens het stofzuigen.

©Saskia van Weert

Montage en bediening

Na het uitpakken klik je de onderdelen makkelijk in elkaar; dat werkt intuïtief. In de verpakking zitten verder buiten de garantiepapieren een snelstartgids en een uitgebreide gebruiksaanwijzing. Het loont die moeite die door te nemen. Op verschillende plekken vind je drukknoppen. Zo zit midden tussen de motor en de zuigmond een knop waarmee je de stofzuiger dubbelklapt, waardoor hij veel minder ruimte inneemt. Die knop gebruik je ook als je onder een bed wilt stofzuigen, want je 'knikt' de stang hiermee dubbel.

Verder zijn er knoppen om het motorgedeelte los te maken als je hem als kruimeldief wilt gebruiken, een knop om het reservoirklepje te openen en eentje om het gehele reservoir los te maken als je dat wilt schoonmaken.

©Shark Ninja

De bediening is in de basis heel eenvoudig. Je haalt de stofzuiger van rechtopstaande positie af en houdt de aan-knop even ingedrukt. Standaard start de machine in de Detect-modus. In deze modus controleren sensoren de hoeveelheid vuil die op de grond ligt. De zuigkracht wordt daarmee automatisch aangepast. Ook passen de sensoren de zuigkracht aan als je een ander oppervlak wilt stofzuigen, bijvoorbeeld van laminaat naar tapijt. De verlichting aan weerszijden van de zuigmond zorgt ervoor dat je vuil sneller ziet liggen.

Via een knop onder je wijsvinger schakel je tussen de twee andere settings: Eco en Boost. Eco heeft minder zuigkracht, Boost juist meer. De Detect-functie bleek echter voldoende voor alle stofzuigklussen.

Naast zuigen is stoffen ook belangrijk voor een schoon huis

Microvezeldoekjes nemen stof goed op en laten het niet meer los!

Hulpstukken

Er zitten drie accessoires bij de stofzuiger: een klein zuigmondje, bedoeld voor bijvoorbeeld de bekleding van autostoelen, een wat grotere rechthoekige zuigmond met borstelharen, en een kleine gemotoriseerde zuigmond. De toepassingen hiervan waren me op het eerste gezicht niet helemaal duidelijk. Na raadpleging van de handleiding werd duidelijk dat het gemotoriseerde handhulpstuk handig is voor diverse oppervlakken, zoals dierenharen van de bank zuigen. Het uitschuifbare hulpstuk is bedoeld voor plafonds en kieren, maar blijkt ook heel praktisch bij het schoonmaken van LEGO en bijvoorbeeld tafels die vol staan met beeldjes.

©Saskia van Weert

Paarse lichtjes

Net als de (duurdere) Dyson-stofzuigers is de Ninja Power Detect voorzien van aparte lichtjes bij de zuigmond. Die zijn afwisselend wit, roze en paars. Bij wit is de zuigkracht laag, bij roze middelmatig en bij paars ligt er kennelijk veel vuil en is de zuigkracht maximaal. Het ziet er spannend uit, maar biedt verder geen meerwaarde.

Het geluid en zuigkracht

Ben je geen draadloze stofzuigers gewend, dan verwacht je misschien het welbekende loeiende geluid van een stofzuiger. Bij de eerste keer testen bleek al meteen dat dit niet opgaat voor de Shark. Je hoort vooral de motor en een het geluid van de mechanische rollers in de zuigmond. Het doet nog het meest denken aan een bladblazer, alleen dan minder hard. Als de machine vuilere stukken tegenkomt, gaat hij harder lopen en hoor je het geluid ook wat meer 'loeien'.

©Shark Ninja

Gebruiksduur

De fabrikant meldt trots dat je er tot wel 70 minuten mee kunt stofzuigen. Zelfs als je groot woont, is dat een lange tijd om non-stop te stofzuigen. Zeker omdat het motorgedeelte in je hand aan de zware kant is. De 70 minuten gelden uiteraard als je de Eco-stand gebruikt. In de praktijk zul je doorgaans de standaard-instelling gebruiken, omdat die erg geschikt is voor een gemiddelde stofzuigklus.

Op een volle accu ging de machine 51  minuten mee, in de Eco-stand zal dat meer zijn en in de Boost-modus een stuk korter. Binnen een huishouden stofzuig je waarschijnlijk een minuut of 10 voor een gemiddelde kamer of verdieping, en zet je de stofzuiger daarna weg tot de volgende keer.

Opladen en capaciteit

Een indicator op het display geeft met een metertje aan hoeveel capaciteit er nog ongeveer over is. Die was tijdens de testperiode niet heel nauwkeurig – de stofzuiger hield er ineens mee op. Gelukkig bleef dat bij een enkele keer.

Opladen gaat heel gemakkelijk. De accu is met een drukknop los te halen van het motorgedeelte, je klikt hem in een op het stroomnet aangesloten oplader. Het opladen begint pas na het indrukken van de ronde knop; een geel lichtje geeft aan dat het apparaat oplaadt. Is de accu vol, dan gaat het lampje uit.

©Saskia van Weert

Reservoir legen

Na gebruik moet je het reservoir leegmaken. Het reservoir heeft een beperkte capaciteit en het is bovendien wel zo hygiënisch. Je doet dat door de handstofzuiger los te maken van de buis en het reservoir boven de vuilnisbak leeg te kieperen. Wat hierbij opvalt, is dat er in het reservoir een driehoekig gedeelte zit waar stof en haren zich omheen wikkelen. Die kluwen valt er niet uit zichzelf uit en moet je dus met de hand lospeuteren. Niet iedereen zal zich daar prettig bij voelen.

Het reservoir is ook in zijn geheel uit de handstofzuiger te halen. Dat is nodig om het allergeenfilter af en toe uit te spoelen en te laten drogen. Het kan sowieso fijn zijn omdat het reservoir er al na een paar keer gebruiken een beetje stoffig uit gaat zien.

©Saskia van Weert

Opbergen

De stofzuiger laat zich zelfs in een klein kastje goed opbergen. Dat komt door de zogenoemde Flexology, ofwel de techniek waarbij je de stofzuiger dubbelklapt en het accugedeelte onderaan tegen de buis aan staat. Hij is echt heel compact en dat is een voordeel voor kleinbehuisden. Uitklappen gaat net zo makkelijk als inklappen: accugedeelte omhoog bewegen en vastklikken aan de buis. Een duidelijk voordeel vergeleken met vaak lompe stofzuigers met snoer.

©Saskia van Weert

Hoe doet hij het?

Als stofzuiger is de Power Detect een wendbaar apparaat dat je er snel even bij pakt. Je hebt niet het gedoe met snoeren uitrollen en terughangen. Hij is binnen een seconde klaar voor gebruik. Tijdens het zuigen bleek het motorgedeelte dat je in de hand houdt met 1,8 kilo aan de zware kant voor langer gebruik. Hij zuigt echter prima, en in het transparante reservoir zie je meteen hoeveel vuil je hebt opgezogen. Leegmaken vergt wat handigheid omdat het klepje schuin naar beneden opent en je dat dus boven een vuilnisbak moet doen.

Wat wel opvalt, is dat de zuigmond niet goed raad weet met hoeken en randen. Daar blijft telkens toch wat liggen aan kruimels en ander vuil. Als kruimeldief vind ik hem ook minder geschikt, wat vooral komt doordat hij dus vrij zwaar is, en het rechthoekige hulpstuk eigenlijk te groot is voor echt handig gebruik. Het gedeelte met de borstelharen kan niet kantelen, dus ook hiermee kom je lastig in hoeken, bijvoorbeeld bij het stofzuigen van een trap. Daar kun je het kleinste zuigmondje nog wel voor gebruiken, alleen is die dan misschien weer wat te klein. Voor het kleine gemotoriseerde hulpstuk heb ik nog geen handige toepassing kunnen bedenken; die komt vooral van pas als je een hond of kat hebt die veel verhaart.

Shark Power Detect kopen?

De Shark Power Detect IP1251EUT biedt veel functionaliteit in een compacte en draadloze uitvoering. De automatische vermogensdetectie, solide accuduur en flexibiliteit maken dit model tot een aantrekkelijke keuze binnen het middensegment. Vooral gebruikers met beperkte opbergruimte en een voorkeur voor snel en effectief schoonmaken zonder snoeren zullen de voordelen van dit apparaat waarderen.

Toch zijn er wat kleine kanttekeningen. Het motorgedeelte is relatief zwaar, wat bij langer gebruik vermoeiend kan zijn. Ook de effectiviteit in hoeken en randen laat te wensen over. De hulpstukken zijn functioneel, maar niet allemaal intuïtief in gebruik. Daarbij vraagt het legen van het reservoir om enige handigheid en onderhoud.

Vergeleken met concurrerende modellen – zoals de duurdere Dyson V15 – levert de Shark Power Detect een vergelijkbare prestatie voor een aanzienlijk lagere prijs. Wie bereid is om kleine beperkingen in gebruiksgemak te accepteren, krijgt een krachtige, veelzijdige stofzuiger met een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding.

▼ Volgende artikel
Waarom je luchtreiniger in de herfst meer doet dan je denkt
© Leonid Iastremskyi
Energie

Waarom je luchtreiniger in de herfst meer doet dan je denkt

Veel mensen denken dat een luchtreiniger vooral nuttig is in het voorjaar en de zomer, als het pollenseizoen in …uhm volle bloei staat. Maar ook – of juist – in de herfst is zo’n apparaat een echte hulp voor een gezonder binnenklimaat in huis. Hoe dat precies zit, lees je in dit artikel.

Dit artikel in het kort

Een luchtreiniger doet meer dan alleen pollen, rook en huisstofmijt uit de lucht halen. Zeker in de herfst, als we minder ventileren, helpt hij de lucht in beweging te houden, allergenen te verminderen en de luchtkwaliteit op peil te houden. In dit artikel lees je wat er verandert zodra het kouder wordt, hoe je het effect van je luchtreiniger vergroot met slim ventileren en waar je op let bij gebruik en plaatsing voor een stabieler binnenklimaat.

Lees ook: Schimmel in je badkamer? Zo kom je er voor eens en altijd vanaf!

Open deur: minder ventilatie = minder frisse lucht

Waar in de zomer ramen en deuren openstaan, houden we in de herfst juist alles vaker dicht. Dat houdt de warmte binnen, maar doordat de lucht minder goed circuleert blijven vocht, stof en geuren langer hangen. In badkamers, keukens en woonkamers met goed sluitende kozijnen merk je dat direct: de lucht voelt wat bedompter aan en ruikt sneller muf. Een luchtreiniger helpt dat te voorkomen door fijnstof, pollen en andere kleine deeltjes actief uit de lucht te filteren. Zo blijft het binnenklimaat merkbaar frisser, ook wanneer de ramen dicht blijven.

Luchtfiltering uitgelegd

De meeste luchtreinigers gebruiken een HEPA-filter dat microscopisch kleine deeltjes opvangt. Sommige modellen combineren dat met een koolstoffilter dat geuren en vluchtige stoffen neutraliseert. Zo verdwijnt niet alleen stof, maar ook kookluchtjes en sigarettenrook sneller uit de ruimte. Een goed HEPA-filter verwijdert tot 99,97 procent van de deeltjes van 0,3 micrometer of groter, waaronder fijnstof, pollen en schimmelsporen.

Minder allergieklachten

Wie gevoelig is voor huisstofmijt of schimmelsporen, merkt dat klachten vaak toenemen in de herfst. Dat komt doordat vocht en temperatuur in huis precies de omstandigheden bieden waarin deze allergenen goed gedijen. Een luchtreiniger helpt door de lucht continu in beweging te houden en allergenen te vangen. Wat je wel moet weten: schimmelsporen worden door een filter grotendeels uit de lucht gehaald, maar de bron – vaak vochtige muren of slecht geventileerde ruimtes – moet je nog steeds aanpakken. Zonder die bronbestrijding blijft het probleem terugkomen. Een luchtreiniger helpt dus vooral bij de symptomen, niet bij de oorzaak.

De ideale stand

Laat de luchtreiniger liever langdurig op lage stand draaien dan af en toe kort op volle kracht. Zo blijft de luchtkwaliteit stabiel. Veel luchtreinigers meten zelf de luchtkwaliteit met sensoren en schakelen automatisch een tandje bij als dat nodig is. Op lage stand gebruiken ze meestal 20 tot 40 watt, vergelijkbaar met een ledlamp.

©Philips

Ventileren en luchtvochtigheid

Een luchtreiniger is geen vervanger voor ventilatie. Ventileren blijft nodig om koolstofdioxide, vocht en geur af te voeren. Wie de ramen regelmatig openzet en daarnaast een luchtreiniger laat draaien, houdt de lucht zowel vers als schoon. De luchtreiniger pakt de fijne stofdeeltjes aan, terwijl ventilatie zorgt dat nieuwe zuurstof binnenkomt.

In de herfst speelt ook de luchtvochtigheid een rol. Door de verwarming kan de lucht binnen te droog worden, en daar doet een luchtreiniger weinig aan. Wil je het binnenklimaat prettig houden, combineer hem dan met een luchtbevochtiger.

De beste plek om je luchtreiniger neer te zetten

Zet de luchtreiniger niet in een hoek, maar vrij in de kamer zodat lucht rondom het apparaat kan circuleren. In de buurt van een deur of raam werkt vaak het best. Zet hem niet op de grond, maar juist wat hoger – bijvoorbeeld op een kast of bijzettafel. Zo zuivert hij de lucht op borsthoogte (dus de hoogte waarop je lucht inademt) beter en verdeelt hij de schone lucht gelijkmatig door de ruimte.

Betere lucht, beter binnenklimaat

Een luchtreiniger is geen wondermiddel, maar wel een apparaat dat in de herfst meer doet dan veel mensen denken. Hij haalt stof, pollen en schimmelsporen uit de lucht, helpt muffe geur te voorkomen en ondersteunt de ventilatie in huis. Zeker in goed geïsoleerde woningen, waar de lucht snel stil komt te staan, merk je het verschil. De lucht voelt frisser aan, je ademt prettiger en het binnenklimaat blijft in balans – precies wat je nodig hebt in het seizoen waarin we het liefst binnen blijven.



Minder stof = een beter binnenklimaat

Heb jij al een plumeau in huis?
▼ Volgende artikel
Privacygevoelige gegevens verwijderen uit foto's en bestanden
© ID.nl
Huis

Privacygevoelige gegevens verwijderen uit foto's en bestanden

Mediabestanden, zoals foto’s, audio en diverse documenten, bevatten vaak extra informatie over het bestand zelf, de zogeheten metadata. Niet al die gegevens hoeven natuurlijk voor iedereen leesbaar te zijn. Hoe pas je die gegevens aan, en kun je ze ook helemaal verwijderen?

Wat gaan we doen?

We laten je zien hoeveel informatie er in je foto’s, muziek en documenten verstopt zit. Je ontdekt hoe je die metadata zelf kunt bekijken, wissen of juist aanvullen – met slimme tools en praktische ingrepen.

Metadata betekent letterlijk gegevens over gegevens. Het gaat namelijk om informatie die iets over het bestand zelf zegt, maar geen deel uitmaakt van de hoofdinhoud. Bij foto’s kan dit bijvoorbeeld de opnamedatum zijn, maar ook de locatie, cameramodel en instellingen. Muziekbestanden bevatten dan weer gegevens zoals titel, artiest, album, jaartal, albumhoes en songteksten. In video’s vind je informatie terug zoals gebruikte software, resolutie en lengte. Ook in pdf’s en Office-documenten als pdf zitten vaak extra data, zoals auteursnaam, aanmaakdatum en revisies.

Metadata zijn vaak erg handig. Je kunt je vakantiefoto’s bijvoorbeeld automatisch sorteren op locatie of datum, en als fotoliefhebber kun je instellingen zoals iso of sluitertijd analyseren. In muziekbestanden toont je mediaspeler alle informatie in de afspeellijst (inclusief gesynchroniseerde lyrics) en kun je snel tracks per genre of jaar terugvinden. Bij documenten zie je naast de auteur onder meer ook wanneer het bestand is aangemaakt en welke revisies zijn doorgevoerd.

Metadata bevatten vaak interessante informatie over een bestand.

Waarom bewerken?

Metadata zijn dus zeker handig, maar soms bevatten ze informatie die je liever niet deelt of die simpelweg niet klopt. Denk aan foto’s die je online plaatst: je wilt dan meestal geen locatiegegevens meegeven zoals je thuisadres. En misschien ook liever niet welk toestel je gebruikt of dat je bewerkingen hebt uitgevoerd. Anderzijds wil je voor archiveringsdoelen misschien nog trefwoorden toevoegen of locatiegegevens invoeren bij foto’s die je binnenshuis nam.

In veel muziekbestanden zitten onjuiste tags, zoals verkeerd gespelde album- of artiestnamen. Of je wilt ontbrekende albumhoezen of lyrics aanvullen, of extra tags toevoegen om je collectie beter te structureren per jaar, genre of tracknummer.Bij documenten kan het juist gaan om het verbergen van de auteur of doorgevoerde aanpassingen, of om het wissen van revisies met gevoelige inhoud. Soms wil je ook bepaalde metadata eenduidiger gebruiken in meerdere bestanden, bijvoorbeeld voor professionele doeleinden.

De meeste smartphones en camera’s leggen standaard ook de gps-coördinaten van je foto’s vast.

Locatiegegevens in foto's

Laten we starten met foto’s en in het bijzonder met locatiegegevens, want deze kunnen voor veel gebruikers belangrijk zijn. De kans is groot dat je smartphone deze informatie standaard bewaart bij elke foto. Je kunt dit controleren en aanpassen. Op Android open je de camera-app, tik je op het tandwielpictogram voor Instellingen, zoek je naar Locatie opslaan, GPS-tags of Geotagging en schakel je de functie uit. Op sommige toestellen kun je ook instellen dat telkens eerst om je toestemming wordt gevraagd.

Op een iPhone open je Instellingen en ga je naar Privacy en beveiliging. Tik op Locatievoorzieningen, scrol naar Camera en kies Nooit of Vraag volgende keer of wanneer ik deel, om telkens zelf te beslissen.

Bij de meeste digitale fotocamera’s werkt het net zo. Ze gebruiken een gps-module of bluetooth met je smartphone om locatiegegevens toe te voegen. Via het menu kun je deze functie ook hier uitschakelen.

Je kunt in Android via de camera-app aangeven dat je de locatie (niet) wilt opslaan.

Metadata foto’s

Om de vaak talrijke metadata van foto’s gestructureerd te bewaren en weer te geven, zijn er in de loop der jaren verschillende metadata-frameworks ontstaan. Het eerste dat echt als standaard doorbrak, was EXIF (EXchangeable Image File format). Vrijwel alle digitale camera’s en smartphones voegen dit automatisch toe, met informatie zoals datum, tijd, gps-coördinaten, cameramerk en diafragma. Om gebruikers ook zelf metadata te laten toevoegen, werd eind vorige eeuw het IPTC-IIM-formaat ontwikkeld (International Press Telecommunications Council - Information Interchange Model), voor gegevens zoals copyright en beschrijvende tags. Hierop volgden nog diverse uitbreidingen.

Begin deze eeuw lanceerde Adobe XMP (eXtensible Metadata Platform), vooral bedoeld voor metadata tijdens fotobewerking. Deze worden ook opgeslagen in het fotobestand zelf of in een apart xmp-bestand (een sidecar genoemd). Alles bij elkaar is dit dus behoorlijk complex, vooral omdat er in één foto metadata van deze drie frameworks tegelijk kunnen voorkomen.

Locatie aanpassen

Sommige apps en diensten verwijderen locatiegegevens automatisch uit foto’s. WhatsApp bijvoorbeeld stript standaard alle metadata. Toch is het veiliger om gevoelige informatie vooraf zelf te wissen. Op een iPhone doe je dat vanuit de Foto’s-app: selecteer de foto, tik op het info-icoon of veeg omhoog. Je ziet een kaart met locatie, en via Pas aan kun je de locatie wijzigen of instellen op Geen locatie. Met Voeg een locatie toe kun je ook zelf gegevens toevoegen. Op Android is dit wat lastiger. Google Foto’s biedt geen optie om locatiegegevens te verwijderen of aan te passen als die al in de EXIF-metadata zitten. Zelf locatiegegevens toevoegen kan wel, maar slechts beperkt. Externe apps bieden dan meer mogelijkheden.

Photo Metadata Remover geeft je de mogelijkheid om een of meerdere foto’s tegelijk te strippen van locatie en andere metadata. Je kiest de bronmap en de doellocatie voor de opgeschoonde bestanden. Wil je metadata wijzigen in plaats van verwijderen, dan gebruik je een gratis app als Photo EXIF Editor - Metadata. Open een fotomap, selecteer een foto en je ziet een reeks EXIF-tags, zoals Geolocation, Captured time, Aperture en Exposure time. Tik op een tag om deze aan te passen. Bij Geolocation krijg je een kaart te zien waarop je een nieuwe locatie aanduidt, die je bevestigt met het vinkje en het diskette-icoontje.

Losse bestanden in XnView

Het is prettiger om de metadata van je foto’s op je pc te bewerken. In beperkte mate kan dat via Verkenner: klik met rechts op een foto, kies Eigenschappen, open het tabblad Details en beweeg je muis over de kolom Waarde om te zien welke items je kunt aanpassen. Voor meer mogelijkheden zijn er gratis externe tools beschikbaar. We denken bijvoorbeeld aan de uitgebreide opdrachtregeltool ExifTool, de flexibele fotobeheerder XnView MP of het Adobe Lightroom-alternatief darktable.Hier focussen we op de handigste functies binnen XnView MP. Start de tool (ook als portable versie beschikbaar) en open een foto via het menu Bestand of de ingebouwde bestandsbrowser. Icoontjes op de miniatuur tonen welke metadata aanwezig zijn (xmp, ipct-iim en exif). Helemaal onderaan vind je het tabblad Info met de metadata op aparte tabbladen. Op het tabblad Kaart bekijk je de locatie. Controleer in het menu Beeld of alle gewenste opties bij Info panelen zijn aangevinkt.

In het menu Metagegevens kies je bij Opschonen welke soorten metadata je wilt verwijderen. Andere opties, die geen verdere toelichting behoeven, zijn GPS-gegevens bewerken en Tijdstempel wijzigen. Met IPTC bewerken en XMP bewerken pas je metadata aan via meerdere tabbladen. Klik hier op Schrijven om je wijzigingen toe te passen. In het Info-paneel zul je merken dat veel aanpassingen tegelijk op zowel ITPC-IIM- als XMP-niveau doorgevoerd worden.

Je kunt metadata verwijderen, maar ook zelf bewerken in XnView MP.

Batch-aanpassingen in XnView

Met XnView MP kun je metadata ook in meerdere foto’s tegelijk aanpassen of verwijderen. Open Hulpmiddelen / Reeks converteren (Ctrl+U) en voeg bestanden of een hele map toe met Bestanden toevoegen of Map toevoegen. Ga daarna naar het tabblad Acties, klik op Actie toevoegen, kies Metagegevens en selecteer een optie als IPTC-IMM/XMP, Metagegevens wissen of XMP. We gaan even uit van deze laatste. Vul de tagvelden die verschijnen naar wens in.

Op het tabblad Uitvoer bepaal je waar de gewijzigde bestanden terechtkomen (dit hoeft zeker niet de bronmap te zijn). Bevestig met Converteren om de aangepaste metadata op te slaan in de geselecteerde foto’s. Je controleert dit via het Info-paneel op het tabblad XMP (onder meer bij het onderdeel dc). Op vergelijkbare manier kun je ook IPTC-IIM-metadata aan meerdere foto’s toevoegen of aanpassen.

Je kunt metadata in één keer ook in meerdere fotobestanden toevoegen.

Metadata in audio

Net als bij foto’s kunnen ook audiobestanden metadata opslaan, in verschillende headers en op uiteenlopende manieren. Het bekendste formaat is ID3 (voornamelijk bij mp3), met informatie als titel, artiest, album, genre en jaar. De latere versie, ID3v2, ondersteunt ook songteksten, albumhoezen en eigen velden. Andere populaire formaten zijn APE en Vorbis Comments, onder meer gebruikt bij FLAC- en OGG-bestanden.

Zoals eerder genoemd zijn er verschillende praktische redenen om metadata in audiobestanden aan te passen of toe te voegen. Twee uitstekende en gratis tools hiervoor zijn TagScanner en Mp3tag. We nemen deze laatste als voorbeeld. Laat je niet afschrikken door de naam: de tool ondersteunt verschillende audio- en metadataformaten, waaronder de drie hierboven genoemde.

De metadata van een mp3-bestand kan onder andere de albumhoes bevatten die getoond wordt als je het bestand afspeelt.

Losse bestanden in Mp3tag

Download en installeer Mp3tag onder Windows (eventueel als portable versie) en start de app. Sleep een audiobestand naar het hoofdvenster en selecteer het. In het linkerdeelvenster zie je de metadata zoals Titel, Artiest, Album en Jaar. In de kolom Tag verneem je het type metadata, bijvoorbeeld Vorbis Comment, ID3v2.4 of APE. Je past de metadata aan door in een tagveld te klikken en de inhoud te wijzigen of aan te vullen. Klik met rechts op het veld met het cd-icoon, kies Cover toevoegen en verwijs naar een geschikte afbeelding. Gebruik Bestand / Tag opslaan (Ctrl+S) om je wijzigingen te bewaren.

Je kunt ook metadata ophalen via online databases. Mp3tag ondersteunt standaard drie bronnen: freedb (of beter: opvolger gnudb, aangezien freedb niet langer operationeel is), Discogs en MusicBrainz. Deze opties vind je in het menu Tagbronnen. Bij het eerste gebruik van Discogs meld je je aan met een gratis account en autoriseer je Mp3tag met een code. Voor MusicBrainz en freedb is dat niet nodig, al vul je voor freedb wel bij voorkeur een (willekeurig) e-mailadres in via Bestand / Opties bij Tagbronnen / Freedb (de overige gegevens kun je ongewijzigd laten). Je kunt nu allerlei metadata, inclusief coverart, opvragen via deze bronnen.

Je kunt metadata handmatig aanpassen, maar ook online bronnen ter hulp roepen.

Batch-aanpassingen in Mp3tag

Soms wil je metadata van meerdere muziekbestanden tegelijk aanpassen of toevoegen, bijvoorbeeld nummers van dezelfde cd. Dat kan ook in Mp3tag: sleep een map met nummers naar het hoofdvenster of open die via Bestand / Map toevoegen. Selecteer de bestanden die je tegelijk wilt aanpassen; met Ctrl+A selecteer je alles. In het linkerdeelvenster verschijnt dan standaard <houden> bij tagvelden die al ingevuld zijn. Laat je <houden> staan, dan wijzigt Mp3tag dat veld niet. Klik je op het pijlknopje, dan kun je <wissen> kiezen om het veld te legen, een bestaande tag selecteren of zelf iets invoeren. Bevestig ook hier met Ctrl+S om je wijzigingen op te slaan.

Je kunt metadata ook automatisch laten invullen op basis van bestandsnamen. Die bevatten soms bruikbare informatie terwijl de metatags zelf leeg zijn. Selecteer de juiste bestanden en kies Converteren / Bestandsnaam - Tag. Pas het veld Formattering aan zodat het overeenkomt met de structuur van je bestandsnamen, bijvoorbeeld %track% - %artist% - %title%. Onderaan zie je de overeenkomende tags. Klik op Voorbeeld en bevestig met OK. Het omgekeerde kan trouwens ook, via Tag - Bestandsnaam.

Stel je metadata samen op basis van de bestandsnamen (of omgekeerd).

Metadata in documenten

Niet alleen mediabestanden bevatten metadata, dit geldt net zo goed voor ‘gewone’ documenten. Deze informatie kan bijvoorbeeld handig zijn bij het ordenen, zoals op auteur of trefwoorden, en bij het archiveren en zoeken. We beperken ons hier tot twee populaire formaten: pdf en docx. Om de metadata van een pdf te bekijken, open je die in een gratis applicatie als Adobe Acrobat Reader. Klik met rechts op het document en kies Document properties (Ctrl+D). Op het tabblad Description kun je tags invullen zoals Title, Author, Subject en Keywords.

Voor docx-bestanden kun je Verkenner gebruiken: klik met rechts op het bestand, kies Eigenschappen en blader op het tabblad Details door de metadata. Je kunt dit uiteraard ook rechtstreeks in Microsoft Word doen: open het document, ga naar Bestand, kies Info en klik op Alle eigenschappen weergeven.

Ook vanuit Verkenner kun je allerlei metadata van (bijvoorbeeld) docx-bestanden bekijken.

Documenten bewerken

Bij docx-bestanden kun je metadata niet alleen bekijken, maar vaak ook aanpassen, zowel via Verkenner als in Word. Beweeg je muiscursor over een veld en verschijnt er een kader, dan kun je de inhoud wijzigen of wissen. Wil je meerdere metadata tegelijk verwijderen, dan kies je beter een andere aanpak. Dit kan via het tabblad

Details in het eigenschappenvenster van het bestand. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. In het dialoogvenster staat standaard ingesteld dat er een kopie wordt gemaakt zonder eigenschappen, maar je kunt ook de optie De volgende eigenschappen uit dit bestand verwijderen kiezen. Vink dan de gewenste metadata aan of klik op Alles selecteren, en bevestig met OK.

Je kunt ook bewerken vanuit Word: ga naar Bestand, kies Info en klik op Controleren op problemen / Document controleren. Laat alle onderdelen aangevinkt en klik op Controleren. Vervolgens kies je Alles verwijderen bij de onderdelen die je uit het document wilt halen. Rond af met Sluiten.

Vanuit Word kun je aangeven welke extra elementen, waaronder metadata, je uit het document wilt verwijderen.

PDF-bestanden bewerken

Voor het gratis bewerken van metadata in een pdf-bestand gebruik je bijvoorbeeld PDF24 Creator. Start de tool na installatie. In de toolbox onderaan zie je onder meer de knoppen Remove PDFMetadata en Edit PDF metadata. Sleep een of meerdere pdf’s naar het venster. Met de eerste knop verwijder je alle metadata in één keer, met de tweede pas je velden aan zoals Title, Author, Subject en Keywords. Je kunt hiermee helaas geen eigen metadata toevoegen.

Dat kan wel met een zeldzame gratis (online-)tool zoals Sejda. Klik op Change metadata (ook Remove all metadata is hier beschikbaar), vul de gewenste velden in of klik op + Add new field, en geef een naam en waarde op. Bevestig met Add Field en Update PDF Metadata, en download de aangepaste pdf. Je kunt deze eigen velden bekijken met Acrobat Reader, via Document properties op het tabblad Custom.

PDF24 bevat een indrukwekkende toolbox voor pdf-bewerkingen, waaronder verwijderen en aanpassen van metadata.