🚱 7 dingen die je niet met water moet schoonmaken
Wie schoonmaken zegt, zegt water … toch? Niet altijd: sommige materialen en spullen kunnen daar niet goed tegen. Gelukkig zijn er slimme alternatieven. In dit artikel lees je waarvoor je beter geen water kunt gebruiken – en wat je dan wél kunt doen.
7X: Liever geen water!
1. Elektronische apparaten
2. Houten meubels
3. Gietijzeren pannen
4. Leer en suède
5. Fluweel en zijde
6. Muziekinstrumenten
7. Marmer
Natuurlijk lees je ook wat je dan wél kunt gebruiken!
Lees ook: Dit zijn de 10 meest gemaakte fouten tijdens het schoonmaken
1. Elektronische apparaten
❌ In elektronische apparaten zoals smartphones, laptops, televisies en andere gadgets zitten gevoelige interne circuits. Zelfs een kleine hoeveelheid water kan door openingen in het apparaat lekken en kortsluiting veroorzaken. Vooral bij moderne elektronica met veel aansluitingen en ventilatieopeningen is het risico groot.
✅ Gebruik voor het schoonmaken van elektronische apparaten een droge microvezeldoek om stof en vingerafdrukken te verwijderen. Voor hardnekkige vlekken kun je de doek licht bevochtigen met een oplossing van isopropylalcohol. Dit verdampt snel en laat geen vocht achter. Daarnaast kun je voor plekken zoals tussen toetsen of ventilatieroosters een busje perslucht gebruiken om stof en vuil weg te blazen.
Iso-wattes? Isopropylalcohol, ook wel bekend als IPA (niet te verwarren met het bier), is een veelgebruikt schoonmaak- en desinfectiemiddel. Het is een kleurloze, vluchtige vloeistof met een sterke geur, en het verdampt snel. Isopropylalcohol is populair vanwege zijn ontsmettende eigenschappen en omdat het snel droogt zonder resten achter te laten. In tegenstelling tot water, kan isopropylalcohol geen kortsluiting veroorzaken, omdat het geen elektrische stroom geleidt en snel verdampt zonder resten of vocht achter te laten. Hierdoor is het een veelgebruikt middel voor het schoonmaken van toetsenborden, schermen, en andere elektronica. Isopropylalcohol is meestal niet verkrijgbaar in gewone supermarkten, maar je kunt het wel vinden bij drogisterijen (zoals Kruidvat, Etos of DA), apotheken of gespecialiseerde winkels. Ook online is het makkelijk te bestellen. Het wordt vaak verkocht in verschillende concentraties, zoals 70% of 99%, waarbij de 70%-variant populair is voor desinfectie en schoonmaken. Bij een supermarkt kun je soms schoonmaakalcohol (ethanol) vinden, maar dit is niet hetzelfde als isopropylalcohol en heeft iets andere eigenschappen.
2. Houten meubels
❌ Hout is een natuurlijk, poreus materiaal dat water absorbeert. Door te veel water kan het uitzetten, waardoor het kromtrekt, scheurt of beschadigd raakt. Daarnaast kunnen er waterkringen of vlekken ontstaan, vooral op onbehandeld hout, die moeilijk te verwijderen zijn.
✅ Gebruik bij voorkeur een speciale houtreiniger of een mengsel van gelijke delen azijn en olie om houten meubels schoon te maken. Dit voedt het hout, voorkomt uitdroging en geeft een mooie glans. Wil je toch water gebruiken? Zorg er dan voor dat je een lichtvochtige doek gebruikt die goed uitgewrongen is, zodat er geen overtollig water op het hout blijft liggen. Maak na het schoonmaken het hout direct droog met een andere doek om te voorkomen dat vocht in het hout trekt.
3. Gietijzeren pannen
❌ Gietijzer heeft een natuurlijke anti-aanbaklaag die ontstaat door het inbranden van olie. Deze laag beschermt de pan tegen roesten en maakt koken makkelijker. Water kan deze laag beschadigen en ervoor zorgen dat het ijzer gaat roesten, vooral als de pan na het schoonmaken niet goed wordt afgedroogd.
✅ Om gietijzeren pannen schoon te maken, wrijf je de pan in met grof zout en een zachte doek of spons. Het zout werkt als een mild schuurmiddel dat etensresten verwijdert zonder de beschermende laag aan te tasten. Spoel de pan daarna kort af en droog hem grondig af met een doek. Vet de pan vervolgens licht in met een beetje olie om de beschermlaag intact te houden en roestvorming te voorkomen.
©Zarina Lukash - stock.adobe.com
4. Leer en en suède
❌ Zowel leer als suède zijn gevoelig voor vocht. Leer kan uitdrogen, verkleuren of stug worden als het met water in aanraking komt. Dit kan leiden tot barsten of vervorming. Suède, dat een ruwere textuur heeft, kan vlekken krijgen en vervormen als het nat wordt, waardoor de structuur ervan verloren gaat.
✅ Gebruik voor leren meubels een speciale leerreiniger, die vuil verwijdert zonder het leer te beschadigen of uit te drogen. Toch met water? Ook hier geldt: zo min mogelijk. Een lichtvochtige doek dus, met een beetje zachte zeep. Daarna meteen afdrogen! Voor suède gebruik je een suèdeborstel om vuil en stof te verwijderen. Bij hardnekkige vlekken kun je voorzichtig witte azijn aanbrengen met een doekje. Suède mag nooit nat worden, omdat het daardoor blijvend kan beschadigen.
5. Fluweel en zijde
❌ Misschien heb je een bank met fluwelen bekleding, of zijden sierkussentjes. Als daar vlekken op komen, is schoonmaken met water geen goed idee. Zowel fluweel als zijde zijn gevoelig voor waterschade. Fluweel kan stug worden, terwijl zijde kan gaan vlekken of verkleuren als het nat wordt, vooral als het niet goed gedroogd wordt.
✅ Gebruik voor fluweel een speciale borstel om stof en vuil voorzichtig van het oppervlak te verwijderen. Een kledingstomer kan ook een goede optie zijn om kreukels en vuil te verwijderen zonder dat het materiaal nat wordt. Voor zijde gebruik je een speciale zijdereiniger, en hooguit een klein beetje koud(!) water. Wring vochtige zijde niet uit, maar laat het altijd liggend drogen, uit de buurt van direct zonlicht.
6. Muziekinstrumenten
❌ Veel muziekinstrumenten zijn gemaakt van hout, dat gevoelig is voor vocht. Water kan ervoor zorgen dat het hout vervormt. Bij metalen onderdelen kan water roest veroorzaken.
✅ Reinig houten instrumenten met een droge, zachte doek om stof en vingerafdrukken te verwijderen. Voor metalen onderdelen kun je een licht vochtige doek gebruiken, maar zorg ervoor dat je het instrument daarna direct droogt om roestvorming te voorkomen. Voor houten oppervlakken is het verder verstandig om een speciale houtreiniger of een wax te gebruiken.
©kvladimirv
7. Marmer
❌ Marmer is een poreus materiaal dat gemakkelijk vlekken absorbeert, vooral als het in contact komt met water in combinatie met zure schoonmaakmiddelen of etensresten zoals citroensap. Te veel water kan ervoor zorgen dat marmer dof wordt en kan kringen of blijvende vlekken achterlaten.
✅ Maak marmeren oppervlakken schoon met een mengsel van milde zeep en water, maar gebruik het in kleine hoeveelheden en zorg ervoor dat je het oppervlak direct droogt met een zachte doek. Het is belangrijk dat er geen water achterblijft. Voor hardnekkige vlekken kun je een speciaal marmerreinigingsproduct gebruiken, dat het oppervlak niet aantast en het marmer zijn glans behoudt.
Water? Soms dus niet!
Het is dus niet altijd het beste idee om meteen naar een emmer water of een natte vaatdoek te grijpen wanneer je iets wilt schoonmaken. Voor sommige voorwerpen en materialen kun je beter iets anders gebruiken. In de tabel hieronder hebben we alles nog even voor je op een rijtje gezet.
P.S. Maar vaak gewoon wél!
Er blijven genoeg dingen in huis over die je wel met water mag schoonmaken. Denk aan tegels in je badkamer en keuken, glas en ramen en zelfs roestvrijstalen oppervlakken (RVS). Zorg er wel voor dat je RVS na het schoonmaken nadroogt om strepen te voorkomen.
