Wie schoonmaken zegt, zegt water … toch? Niet altijd: sommige materialen en spullen kunnen daar niet goed tegen. Gelukkig zijn er slimme alternatieven. In dit artikel lees je waarvoor je beter geen water kunt gebruiken – en wat je dan wél kunt doen.

Lees ook: Dit zijn de 10 meest gemaakte fouten tijdens het schoonmaken

1. Elektronische apparaten

❌ In elektronische apparaten zoals smartphones, laptops, televisies en andere gadgets zitten gevoelige interne circuits. Zelfs een kleine hoeveelheid water kan door openingen in het apparaat lekken en kortsluiting veroorzaken. Vooral bij moderne elektronica met veel aansluitingen en ventilatieopeningen is het risico groot.

✅ Gebruik voor het schoonmaken van elektronische apparaten een droge microvezeldoek om stof en vingerafdrukken te verwijderen. Voor hardnekkige vlekken kun je de doek licht bevochtigen met een oplossing van isopropylalcohol. Dit verdampt snel en laat geen vocht achter. Daarnaast kun je voor plekken zoals tussen toetsen of ventilatieroosters een busje perslucht gebruiken om stof en vuil weg te blazen.

2. Houten meubels

❌ Hout is een natuurlijk, poreus materiaal dat water absorbeert. Door te veel water kan het uitzetten, waardoor het kromtrekt, scheurt of beschadigd raakt. Daarnaast kunnen er waterkringen of vlekken ontstaan, vooral op onbehandeld hout, die moeilijk te verwijderen zijn.

✅ Gebruik bij voorkeur een speciale houtreiniger of een mengsel van gelijke delen azijn en olie om houten meubels schoon te maken. Dit voedt het hout, voorkomt uitdroging en geeft een mooie glans. Wil je toch water gebruiken? Zorg er dan voor dat je een lichtvochtige doek gebruikt die goed uitgewrongen is, zodat er geen overtollig water op het hout blijft liggen. Maak na het schoonmaken het hout direct droog met een andere doek om te voorkomen dat vocht in het hout trekt.

3. Gietijzeren pannen

❌ Gietijzer heeft een natuurlijke anti-aanbaklaag die ontstaat door het inbranden van olie. Deze laag beschermt de pan tegen roesten en maakt koken makkelijker. Water kan deze laag beschadigen en ervoor zorgen dat het ijzer gaat roesten, vooral als de pan na het schoonmaken niet goed wordt afgedroogd.

✅ Om gietijzeren pannen schoon te maken, wrijf je de pan in met grof zout en een zachte doek of spons. Het zout werkt als een mild schuurmiddel dat etensresten verwijdert zonder de beschermende laag aan te tasten. Spoel de pan daarna kort af en droog hem grondig af met een doek. Vet de pan vervolgens licht in met een beetje olie om de beschermlaag intact te houden en roestvorming te voorkomen.

©Zarina Lukash - stock.adobe.com

4. Leer en en suède

❌ Zowel leer als suède zijn gevoelig voor vocht. Leer kan uitdrogen, verkleuren of stug worden als het met water in aanraking komt. Dit kan leiden tot barsten of vervorming. Suède, dat een ruwere textuur heeft, kan vlekken krijgen en vervormen als het nat wordt, waardoor de structuur ervan verloren gaat.

✅ Gebruik voor leren meubels een speciale leerreiniger, die vuil verwijdert zonder het leer te beschadigen of uit te drogen. Toch met water? Ook hier geldt: zo min mogelijk. Een lichtvochtige doek dus, met  een beetje zachte zeep. Daarna meteen afdrogen! Voor suède gebruik je een suèdeborstel om vuil en stof te verwijderen. Bij hardnekkige vlekken kun je voorzichtig witte azijn aanbrengen met een doekje. Suède mag nooit nat worden, omdat het daardoor blijvend kan beschadigen.

5. Fluweel en zijde

❌ Misschien heb je een bank met fluwelen bekleding, of zijden sierkussentjes. Als daar vlekken op komen, is schoonmaken met water geen goed idee. Zowel fluweel als zijde zijn gevoelig voor waterschade. Fluweel kan stug worden, terwijl zijde kan gaan vlekken of verkleuren als het nat wordt, vooral als het niet goed gedroogd wordt.

✅ Gebruik voor fluweel een speciale borstel om stof en vuil voorzichtig van het oppervlak te verwijderen. Een kledingstomer kan ook een goede optie zijn om kreukels en vuil te verwijderen zonder dat het materiaal nat wordt. Voor zijde gebruik je een speciale zijdereiniger, en hooguit een klein beetje koud(!) water. Wring vochtige zijde niet uit, maar laat het altijd liggend drogen, uit de buurt van direct zonlicht.

6. Muziekinstrumenten

❌ Veel muziekinstrumenten zijn gemaakt van hout, dat gevoelig is voor vocht. Water kan ervoor zorgen dat het hout vervormt. Bij metalen onderdelen kan water roest veroorzaken.

✅ Reinig houten instrumenten met een droge, zachte doek om stof en vingerafdrukken te verwijderen. Voor metalen onderdelen kun je een licht vochtige doek gebruiken, maar zorg ervoor dat je het instrument daarna direct droogt om roestvorming te voorkomen. Voor houten oppervlakken is het verder verstandig om een speciale houtreiniger of een wax te gebruiken.

©kvladimirv

7. Marmer

❌ Marmer is een poreus materiaal dat gemakkelijk vlekken absorbeert, vooral als het in contact komt met water in combinatie met zure schoonmaakmiddelen of etensresten zoals citroensap. Te veel water kan ervoor zorgen dat marmer dof wordt en kan kringen of blijvende vlekken achterlaten.

✅ Maak marmeren oppervlakken schoon met een mengsel van milde zeep en water, maar gebruik het in kleine hoeveelheden en zorg ervoor dat je het oppervlak direct droogt met een zachte doek. Het is belangrijk dat er geen water achterblijft. Voor hardnekkige vlekken kun je een speciaal marmerreinigingsproduct gebruiken, dat het oppervlak niet aantast en het marmer zijn glans behoudt.

Water? Soms dus niet!

Het is dus niet altijd het beste idee om meteen naar een emmer water of een natte vaatdoek te grijpen wanneer je iets wilt schoonmaken. Voor sommige voorwerpen en materialen kun je beter iets anders gebruiken. In de tabel hieronder hebben we alles nog even voor je op een rijtje gezet.

P.S. Maar vaak gewoon wél!

Er blijven genoeg dingen in huis over die je wel met water mag schoonmaken. Denk aan tegels in je badkamer en keuken, glas en ramen en zelfs roestvrijstalen oppervlakken (RVS). Zorg er wel voor dat je RVS na het schoonmaken nadroogt om strepen te voorkomen.

Ook altijd met 💧

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇