Als u de vorige workshops rondom het gratis maar Engelstalige Photobie hebt gelezen en uitgeprobeerd (of van welk andere fotobewerker dan ook gebruik hebt gemaakt) hebt u ontdekt dat er heel veel mogelijk is zonder te werken met lagen. Toch maakt met name Photobie wel degelijk gebruik van lagen: elk onderdeel dat u toevoegt (of in sommige gevallen: verwijdert) wordt op een aparte laag geplaatst.

Als u de vorige workshops rondom het gratis maar Engelstalige Photobie hebt gelezen en uitgeprobeerd (of van welk andere fotobewerker dan ook gebruik hebt gemaakt) hebt u ontdekt dat er heel veel mogelijk is zonder te werken met lagen. Toch maakt met name Photobie wel degelijk gebruik van lagen: elk onderdeel dat u toevoegt (of in sommige gevallen: verwijdert) wordt op een aparte laag geplaatst. Om echt de voordelen van lagen te leren kennen gaan we in deze workshop wat dieper in op het fenomeen. Heel moeilijk is het allemaal niet, dus laat u zeker niet afschrikken door deze toch wat professioneel klinkende term!We gaan er in deze workshop vanuit dat u destijds (nummer 11/06) voor eerdere workshops Photobie hebt gedownload (photobie.com/download). Er is momenteel een nieuwere versie waarbij knoppen wat door elkaar gehusseld blijken te zijn in vergelijking met de voorgaande versies. Jammer, maar er valt prima mee te leven als u simpelweg op het knopsymbooltje let, dát is namelijk hetzelfde gebleven.

Stap 1

[afbeelding0]Zodra u een afbeelding opent in Photobie beschikt u over de eerste laag. In de LayerManager (lagenbeheerder) wordt deze Background (achtergrond) genoemd. Telkens als u iets toevoegt aan deze achtergrondlaag (ofwel de originele foto) wordt dit onderdeel op een nieuwe laag geplaatst. Snijdt u iets uit de foto, dan wordt het gat zelf een laag. Alle lagen die samen de totale afbeelding vormen, vindt u in de LayerManager. Elke laag is aanklikbaar en laat een klein voorbeeldafbeeldinkje zien. U kunt vervolgens besluiten om alleen aan een enkele laag te werken, mocht dat voor de overzichtelijkheid nodig zijn. Dat selecteren en al dan niet isoleren doet u met de rij knoppen onder de lagenlijst.

Stap 2

[afbeelding0]De knop met het kruisje is de meest simpele: door hierop te klikken verwijdert u de geselecteerde laag. Controleer áltijd of de lagenbeheerder de juiste afbeelding laat zien voordat u iets verwijdert. Gaat het per ongeluk toch mis, dan is er geen ramp gebeurd. Druk simpelweg op de toetsencombinatie Ctrl + Z en de situatie is weer als voorheen. Na verwijderen is de genoemde laag verdwenen, samen met de eventueel aanwezige afbeelding op de laag. Behalve de Delete-knop vindt u ook een Merge- ofwel samenvoegknop. Zie bijgaande afbeelding voor zowel de oude als de nieuwe versie van Photobie. Maak van deze knop alleen gebruik als u helemaal klaar bent met bewerken en u er zeker van bent dat alle losse onderdelen op de juiste plek staan.

Stap 3

[afbeelding0]Een andere handige knop is de Lagenkloner. Ondanks de wat eng aandoende naam is dit feitelijk een geautomatiseerde kopieer- en plakfunctie ineen. Selecteer allereerst de laag die u wilt dupliceren en klik vervolgens op de kloonknop. Mocht u onderdelen (bijvoorbeeld een plaatje) van de ene naar een andere laag willen kopiëren, maak dan gebruik van de kopieer- en plakknoppen. Zijn de knoppen voor u wat nietszeggend, houd dan uw muis even stil boven een knop waarna een (Engelstalige) omschrijving verschijnt.

Stap 4

[afbeelding0]Met de knoppen die een omhoog en omlaag gericht pijltje bevatten kunt u lagen omhoog of omlaag bewegen in de lijst. In dit voorbeeld wordt de eerste kat van laag nummer 2 naar laag nummer 4 in de lijst verplaatst. Als u deze kat vervolgens een beetje naar rechts verplaatst, komt deze vóór de rossige kat in plaats van erachter te staan.

Stap 5

[afbeelding0]Met de volgende knop (zie bijgaande afbeelding) kunt u de transparantiekleur van een laag instellen. Deze kleur is zichtbaar in het lijstje onder de lagenknoppen, in ons voorbeeld dus geel. Tekent u met deze kleur op een laag, dan is deze onzichtbaar. Hetzelfde geldt voor (delen van) voorwerpen die deze transparantkleur bevatten. Op die manier kunt u (delen van) voorwerpen doorzichtig maken.

Stap 6

[afbeelding0]Merkt u dat bepaalde delen van een toegevoegde laag plus bijbehorende afbeelding onbedoeld doorzichtig worden, dan moet u een andere transparantkleur kiezen. Neem in dat geval een kleur die niet in de afbeelding voorkomt, klik daarvoor op het naar beneden gerichte pijltje achter de transparantkleur en kies een kleur uit de geboden mogelijkheden. In dit voorbeeld worden de witte draden zichtbaar, terwijl dat voorheen niet het geval was.

Stap 7

[afbeelding0]Een handige optie is ook die waarmee u een laag zichtbaar of verborgen kunt maken. Standaard is van elke laag de waarde achter Hide (verberg) op False (nee) gezet, wilt u een laag verbergen klik dan op Hide en selecteer in het keuzemenu erachter de optie True (ja). De laag wordt nu verborgen maar niet verwijderd, zo kunt u zien wat het weglaten van een laag voor effect heeft op de afbeelding. Wilt u de verborgen laag weer zichtbaar maken, kies dan achter Hide weer voor de optie False.

Stap 8

[afbeelding0]Direct onder Hide vindt u de optie Lock (vastzetten). Die werkt op dezelfde manier met True en False als het in de vorige stap uitgelegde Hide. Door een laag vast te zetten voorkomt u dat die per ongeluk schuift. Ook handig als u een deel van de lagen al hebt samengevoegd en tijdelijk andere lagen wilt vastzetten, terwijl u met een andere laag nog even aan de slag wilt.

Stap 9

[afbeelding0]Met Opacity (dekking) kunt u de mate van dekking ofwel doorschijnendheid van een laag instellen. Normaal gesproken is deze dekking 100%, ofwel: er schijnen geen andere lagen doorheen. Wilt u bijvoorbeeld een spookkat maken, dan kunt u de dekking op iets als 50% instellen door dit getal in het veld achter Opacity in te voeren. Als alternatief kunt u ook in het menu Image op Adjust Layer Color klikken. Sleep in het geopende venster de regelaar achter Alpha een eind naar links en klik op OK. In oudere versies van Photobie is deze actie echter niet meer ongedaan te maken!

Stap 10

[afbeelding0]De optie ShowBorder omlijst de geselecteerde laag. TPRangeColor(s) biedt ook een manier om een laag of deel daarvan transparant te maken. Handig om de achtergrond van onze katten zodanig transparant te maken dat deze echt niet meer te zien zijn. De katten uit ons voorbeeld zijn officieel op een witte achtergrond geplaatst, maar zoals u ziet is er in de voorgaande afbeelding toch nog wel degelijk een witte omtrek om de dieren te zien. Door met de waarden achter TPRangeBlue, TPRangeGreen en TPRangeRed te spelen is dit randje helemaal weg te werken. In dit geval blijkt wit toch niet helemáál Omo-wit te zijn.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.