Wil je graag notities bijhouden met een dienst als Evernote, maar wil je niet dat zo’n bedrijf alles over jou te weten komt? Met Joplin zet je een veelzijdig alternatief op dat functioneel vrijwel net zo compleet is. Het verschil: je hebt het helemaal in eigen beheer. Zelfs de opslag op een server, als je dat wilt, voor nóg meer privacy. In dit artikel laten we zien hoe je het opzet en wat je er mee kunt.

1 Breed inzetbaar

Je kent vast wel de programma’s als OneNote en Evernote voor het bijhouden en organiseren van notities. Met het gratis en opensource Joplin kun je vrijwel hetzelfde, zoals je in deze workshop zult lezen. Zowel op de desktop (Windows, macOS en Linux) als op mobiele apparaten (Android en iOS) kun je hiermee je notities bewerken of takenlijsten bijhouden. Gebruik het bijvoorbeeld voor notities voor studie of werk, het documenteren van programmeerprojecten, bijhouden van boodschappenlijstjes of lijsten met klusjes in de tuin. Uiteraard voorziet Joplin ook in synchronisatie, met als meerwaarde dat je zelf kunt kiezen waar notities worden opgeslagen.

©PXimport

2 Opslag van notities

Hoewel je Joplin op één apparaat zou kunnen gebruiken, is het aannemelijk dat je notities ook op andere apparaten wilt bekijken, bewerken én synchroon houden. Voor de centrale opslag van je notities zijn er verschillende opties, waaronder Nextcloud, Dropbox, OneDrive of WebDAV. We laten eerst zien hoe je gebruik kunt maken van Dropbox. Daarna nemen we de opslag in eigen beheer, door een eenvoudige server met het Linux-besturingssysteem Ubuntu in te richten, de webserver Apache en de uitbreiding voor WebDAV. Je zou desgewenst ook een Raspberry Pi met Raspbian kunnen gebruiken: er worden geen bijzondere eisen aan de hardware gesteld. Bewaar je je notities op een micro-sd-kaartje, kies dan wel een betrouwbaar merk.

©PXimport

3 Installatie

We beginnen met de installatie van Joplin op een Windows-pc, zodat we het programma kunnen uitproberen. Om Joplin te downloaden, ga je naar https://joplinapp.org. Als je Joplin voor het eerst start zie je dat er standaard al een notitieboek met de naam Welcome! is aangemaakt, met daarin enkele notities met uitleg. Lees deze tips door, het geeft meteen wat inzicht in het gebruik van het Markdown-formaat. Je kunt het notitieboek daarna verwijderen: rechtsklik op het notitieboek en kies Verwijderen. Met regelmaat verschijnen nieuwe versies van de toepassing, het is verstandig die te installeren om van nieuwe features te profiteren. Via Tools / General Options kun je de taal van Joplin naar Nederlands wijzigen, maar weet dat (nog) niet alles is vertaald.

©PXimport

4 Gebruikersinterface

In het navigatievenster links zie je een overzicht van je notitieboeken en de notities daarin. Het hoofdvenster is gesplitst in tweeën: in het linkerdeel kun je notities invoeren in het zogenaamde Markdown-formaat, rechts zie je het resultaat in leesweergave. Via View / Toggle editor layout (Ctrl+L) kun je deze indeling wijzigen. Boven de editor zie je een reeks knoppen die je helpen met bijvoorbeeld tekstopmaak of het toevoegen van bestanden en tags. In het navigatievenster kun je gemakkelijk bladeren door alle tags die je aan notities hebt toegekend. Via het zoekvak kun je ook op trefwoord in je notities zoeken.

Sinds kort kun je overigens ook eerdere versies van een notitie bekijken en eventueel herstellen via de i-button.

©PXimport

5 Notities schrijven

Het schrijven van notities in Joplin wijst zich voor het grootste deel zelf. Let vooral op het gebruik van de hekjes (# en ##) voor headers in verschillende niveaus. Gebruik ook de bekende toetsencombinaties zoals Ctrl+B (vet), Ctrl+I (schuin). Wil je programmacode toevoegen of bijvoorbeeld regels voor een script? Een enkele opdracht kun je tussen zogenaamde back-ticks zetten zoals in `echo hallo`. Dat is het karakter links van de 1-toets op een standaard toetsenbord. Voor meerdere regels programmacode zet je drie backticks voor en na die code.

©PXimport

6 Synchronisatie via Dropbox

Zo dadelijk laten we zien hoe je een eigen server gebruikt voor de opslag van notities, zodat je alles in eigen beheer hebt. Maar dat is niet verplicht: Joplin kan ook synchroniseren met bijvoorbeeld Dropbox of OneDrive. Voor Dropbox ga je naar Tools / Algemene opties. Zorg dat Dropbox als synchronisatiedoel is ingesteld. Druk nu op Synchroniseer (of Ctrl+S). De eerste keer moet je de synchronisatie met Dropbox autoriseren: volg de opgegeven link, log in bij Dropbox en geef toestemming voor de toegang. Hierna ontvang je een code. Neem de code over in Joplin en klik op Submit. Hierna is de koppeling geslaagd en kun je notities synchroniseren.

©PXimport

7 Installeer Apache

Om notities volledig in eigen beheer te houden, gaan we nu de bekende webserversoftware Apache installeren op een server, inclusief de module voor Apache voor WebDAV. We nemen hier een eenvoudige Linux-server met Ubuntu 18.04 LTS als uitgangspunt, maar een Raspberry Pi met het besturingssysteem Raspbian is ook een optie. De stappen zijn hetzelfde. Log in als root, zorg dat het systeem up-to-date is met apt-get update en apt-get upgrade. Installeer vervolgens Apache met apt-get install apache2. De modules voor WebDAV zijn samen met Apache geïnstalleerd maar moet je wel activeren met a2enmod dav en a2enmod dav_fs. Als je in een browser in je netwerk het ip-adres van de server intikt, zie je nu als het goed is de standaardpagina van Apache.

©PXimport

8 Voorbereiden WebDAV

De in de vorige stap geopende html-pagina vind je in de map /var/www/html en de configuratie in /etc/apache2/sites-available/000-default.conf. Deze standaardwebsite schakel je uit met a2dissite 000-default zodat onze site straks de standaardwebsite wordt. In de volgende stap voegen we daarom een eigen configuratie toe inclusief WebDAV. Maak voor WebDAV alvast een map om notities in te bewaren met mkdir /var/www/webdav. Hierin worden notities straks in de vorm van tekstbestanden bewaard met de Markdown-opmaak. Zorg dat Apache, dat draait onder de gebruiker met de naam www-data, de eigenaar is voor deze en onderliggende mappen met het volgende commando:

chown -R www-data:www-data /var/www/

©PXimport

9 Configuratie van Apache

Maak nu een nieuw configuratiebestand voor WebDAV met:

nano /etc/apache2/sites-available/webdav.conf

Zet daarin onderstaande regels (zie ook afbeelding):

<VirtualHost *:80>

ErrorLog ${APACHE_LOG_DIR}/error.log

CustomLog ${APACHE_LOG_DIR}/access.log combined

Alias /webdav /var/www/webdav

<Directory /var/www/webdav>

Options Indexes

DAV On

AuthType Basic

AuthName webdav

AuthUserFile /etc/apache2/webdav.password

Require valid-user

</Location>

</VirtualHost>

Maak de configuratie actief met a2ensite webdav gevolgd door systemctl reload apache2. Let op of er bij die laatste stap fouten worden ontdekt. Is dat het geval, kijk dan de configuratie goed na. We kiezen in deze configuratie voor de zogenaamde Basic Authentication, om compatibel met Joplin te blijven.

©PXimport

10 Gebruiker toevoegen

De configuratie in de vorige stap gaat ervanuit dat gebruikers die toegang mogen krijgen in /etc/apache2/webdav.password worden opgesomd. Om dit bestand te maken en meteen een gebruiker toe te voegen, geef je de opdracht:

htpasswd -c /etc/apache2/webdav.password gebruikersnaam

Hierbij vervang je gebruikersnaam door je eigen naam en voer je, direct na het commando, twee keer het gewenste wachtwoord in. Voor iedere volgende gebruiker doe je hetzelfde maar laat je -c weg. Zorg er vervolgens voor dat Apache het bestand kan lezen met chown www-data:www-data /etc/apache2/webdav.password. Start Apache opnieuw met systemctl restart apache2.

©PXimport

11 Test je configuratie

Nu de configuratie actief is, kunnen we via een browser eenvoudig testen of toegang werkt. Maak een bestandje aan in de map voor WebDAV met

echo welkom > /var/www/webdav/test.txt

Ken dit met aan de juiste gebruiker toe met

chown www-data:www-data /var/www/webdav/test.txt

Blader nu met een browser naar het ip-adres van je server met daarachter /webdav. Er wordt nu als het goed is gevraagd om in te loggen, waarbij je de aangemaakte gebruikersnaam met wachtwoord invoert. Hierna kun je het bestand test.txt openen en de inhoud lezen. Je kunt nu ook in de Windows-verkenner een koppeling met de map maken.

©PXimport

12 Configuratie in Joplin

We zijn nu klaar om de server in Joplin te gebruiken, zodat notities voortaan hiermee worden gesynchroniseerd. Ga hiervoor naar Tools / Algemene opties en blader naar onderen. Bij Synchronisatiedoel kies je WebDAV. Achter WebDAV URL voer je de link in, in de vorm http://ipadres/webdav/. Voer ook je gebruikersnaam en wachtwoord in. Zet een vinkje bij Ignore TLS certificate errors. Dat is vooral van toepassing als je voor https (met self-signed certificaat) kiest. Klik dan op Check synchronisation configuration. Als alles goed is ingesteld, krijg je en melding dat synchronisatie succesvol is.

©PXimport

13 Versleutel je notities

Het is verstandig om je notities met end-to-end-encryptie te beschermen, zodat de inhoud tijdens het synchroniseren, op de pc én op de server niet leesbaar is. Hiervoor wordt een zelf te kiezen hoofdwachtwoord gebruikt. Om versleuteling aan te zetten ga je naar Tools / Versleutelopties en kies Schakel encryptie in. Voer het gewenste hoofdwachtwoord in en zorg dat je dat niet kwijtraakt, want dan verlies je ook toegang tot de notities. Je notities zullen hierna worden versleuteld en bijgewerkt op de server. Doe dit bij voorkeur op je pc, want bij een groot aantal notities vraagt dit wat computerkracht. Op elk apparaat zal (eenmalig) om het hoofdwachtwoord worden gevraagd, naast natuurlijk de inloggegevens voor WebDAV zelf.

©PXimport

14 Haal meer uit Joplin

Uiteraard is het zinvol op Joplin ook op je smartphone of tablet te installeren. De apps voor Android en iOS zijn relatief eenvoudig maar werken goed. Ook een aanrader is de zogenaamde Web Clipper, een extensie voor Chrome en Firefox waarmee je webpagina’s en screenshots van je browser kunt bewaren in Joplin.

Ben je overtuigd van de mogelijkheden van Joplin? Joplin biedt een mogelijkheid om notities van Evernote te importeren, inclusief opmaak, afbeeldingen, bijlagen en alle metagegevens. Wil je ook buiten je lokale netwerk notities kunnen synchroniseren, zorg dan dat poort 80 in je router wordt doorgestuurd naar je server. In zo’n geval zou je ook een https-verbinding met Let’s Encrypt-certificaat kunnen overwegen.

©PXimport

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!