Zippen en unzippen is een van die veel voorkomende klusjes op een computer. En een verdraaid handig programma daarvoor is het kosteloze 7-Zip. En behalve zippen en unzippen kan dat nog veel meer!

Natuurlijk: je kunt bestanden en mappen ook zippen met Windows 10, net als unzippen. Maar als je echt het onderste uit de kan wil halen wat compressiemogelijkheden betreft is een speciaal daarvoor bedoelde tool altijd beter. Zoals 7-Zip. Deze alleen voor Windows bestaande open source tool kost je geen cent. Qua unzippen ondersteunt het niet alleen het welbekende .zip compressieformaat, maar ook een scala aan andere soortgelijke formaten. Denk aan RAR, ARJ, LZH en vele anderen. Alleen dat maakt het al een must-have stukje gereedschap om altijd achter de hand te hebben.

Het huiseigen .7z-compressieformaat kent nog wat extra aardigheidjes. Het is vaak net iets beter dan .zip en kent ook de optie om bestanden en mappen in een archief stevig te versleutelen. De sterkte van die versleuteling is eigenlijk alleen afhankelijk van de sterkte van je wachtwoord. Je kunt 7-Zip alhier downloaden, pak de meest recente stabiele release en installeer het programma door het .exe-bestand uit te voeren.

Waarom eigenlijk ‘zippen’...?

We beginnen bij het begin. Stel je hebt een map onderverdeeld in submappen met daarin weer diverse bestanden. En die hele handel wil je mailen. Normaal gesproken betekent dat elk bestand apart als bijlage toevoegen; de oorspronkelijke mappenstructuur gaat daarbij verloren. Wil je de mappenstructuur behouden, dan heb je alvast één goede reden om een bestanden- en mappenset te comprimeren naar (bijvoorbeeld) een .zip-bestand. De ontvanger kan het gezipte setje simpelweg unzippen en ervoor kiezen de mappenstructuur te behouden.

Dé reden voor zippen (of met een ander formaat comprimeren) is natuurlijk bestandsverkleining. Hoewel we tegenwoordig allemaal over razendrappe breedband-internetverbindingen beschikken is er meestal nog altijd een limiet aan de te uploaden bestandsgrootte. Met name dingen als Worddocumenten, Excel-sheets en dergelijk lenen zich bij uitstek voor compressie, je kunt dan heel veel winst behalen. Minder goed tot niet gaat comprimeren van .jpg-afbeeldingen. Die zijn immers al gecomprimeerd, natuurlijk. Maar onder de streep geldt dat een mix van verschillende bestandssoorten altijd flink veel minder ruimte inneemt in gezipte vorm dan ‘los’.

Instellingen en zippen

Heb je 7-Zip eenmaal geïnstalleerd, dan heb je er in het contextmenu in Verkenner (of op je bureaublad) een paar extra functies bij. Kopieer om te beginnen maar eens wat (niet al te grote) testbestanden naar je bureaublad om mee te experimenteren. Start nu eerst 7-Zip (of meer precies de 7-Zip File Manager, te vinden in het menu Start. Klik in het menu Extra daarvan op Opties. In principe staan de standaardinstellingen voor de meeste gebruikers goed. Mocht je bepaalde archiefformaten aan de File Manager willen koppelen, dan kan dat op de tab Systeem. Dubbelklik je dan op bijvoorbeeld een .zip-bestand, dan wordt dat geopend in 7-Zip.

Nodig is dat niet, want je zult veelal unzippen middels de rechter muisknop. Maar je weet nu in ieder geval de instellingsopties te vinden voor als je dingen wilt tweaken! Sluit het venster Opties en ook de File Manager. Blader naar de map waarin je de testbestanden hebt geplaatst. Selecteer er een paar (of allemaal) en klik met de rechter muisknop op deze selectie. In het contextmenu zie je de (nieuwe) groep 7-Zip, met daaronder allerlei opties.

Om een zip te creëren waarbij je alles handmatig instelt klik je op de eerste optie Toevoegen aan archief… In het geopende venster geef je in het bovenste veld een archiefnaam op. Kies als archiefformaat voor het universele .zip, daar kan iedereen mee overweg. Het compressieniveau bepaalt de mate van compressie, Ultra is het best maar ook het langzaamst qua zippen (wat unzippen betreft maakt het weinig uit). Langzaam is op de huidige snelle pc’s bovendien relatief!

©PXimport

Als je onder Codering een wachtwoord in de daarvoor bestemde velden invoert, kun je je zipje ook stevig versleutelen. Kies dan achter codeermethode wel voor AES-256, dat is – in combinatie met een sterk wachtwoord – onkraakbaar. Als je niks wilt versleutelen laat je de wachtwoordvelden simpelweg leeg. Alles naar wens ingesteld? Klik dan op OK en het zipje wordt gemaakt.

Unzippen (aka uitpakken)

Verwijder de testbestanden behalve het gemaakte zipje. Om dit zip-bestand weer te unzippen, klik je er met de rechter muisknop op. En dan in het contextmenu onder 7-Zip op (bijvoorbeeld) Uitpakken (hier). Heb je net bij het zippen een wachtwoord ingesteld, dan wordt hierom gevraagd. Er gebeurt trouwens iets grappigs als je het verkeerde wachtwoord intikt. Het unzippen lijkt dan gewoon gewerkt te hebben, maar geen van de uitgepakte bestanden is te openen!

Dat is een tekortkoming van het .zip-formaat, zo lijkt het. Je kunt bestandsnamen namelijk niet versleutelen bij .zip. Hou dat wel in je achterhoofd, want een kwaadwillende kan ook aan de bestandsnamen al achterhalen of een een versleuteld bestand de moeite van een ‘brute force’-kraak waard is. De kans dat die met een simpel wachtwoord slaagt is groot, dus kies echt een veilig wachtwoord hierboven!

©PXimport

Extra veiligheid met .7z

Kies je bij het maken van een archief voor het huiseigen 7-Zip bestandsformaat, dan zijn bestandsnamen overigens wél te versleutelen! Dat maakt het een stuk veiliger. Een ander voordeel van .7z is dat je er desgewenst ook een zelfuitpakkend archief van kunt maken. Ofwel: aan het .7z-bestand wordt een klein stukje uitvoerbare code met de uitpakker toegevoegd. Zo kan iedereen zonder 7-Zip zo’n archief toch openen door simpelweg het resulterende .exe-bestand uit te voeren.

Een nadeel is er ook: .exe-bestanden worden door veel mailproviders geweigerd. Dus mailen zal waarschijnlijk niet lukken. Bovendien is het wellicht beter om mensen maar niet meer te leren op .exe-bestanden in mailbestanden of via file transfers overgehevelde zaken te klikken… Maar goed: het kán! En als je het zo wilt, schakel je simpelweg de optie SFX archief maken in.

©PXimport

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.