Stiekem droomt bijna iedereen er wel eens van om astronaut te worden. Die jongensdroom is moeilijk te vervullen, maar gelukkig hoef je geen carrière bij NASA te volgen om de ruimte te kunnen verkennen. In 2018 doe je dat gewoon vanuit huis.

Weinig dingen spreken zo tot de verbeelding als het ontdekken van de ruimte. De eindeloosheid van het heelal, de vervreemdende planeten, manen en sterrenstelsels; het universum zit vol met mogelijkheden en ontdekkingen. Gelukkig maakt moderne technologie het heel eenvoudig om vanuit je luie bureaustoel een tripje door het universum te maken. Er zijn namelijk tientallen programma’s, games en apps beschikbaar waarmee je het heelal kunt verkennen. Opstijgen in een raket, zelf een ruimtestation bouwen, landen op de maan of een echte ster van dichtbij bekijken, het kan tegenwoordig zonder je woonkamer te verlaten.

1. Google Maps

We weten hier op de redactie nog goed hoe indrukwekkend het was toen Google Earth meer dan tien jaar geleden werd uitgebracht. Google Maps heeft nog een andere verborgen functie die ons weer net zo enthousiast maakt: 3D-kaarten bekijken van planeten en manen in ons zonnestelsel. Je vindt deze optie door in Google Maps de satellietweergave te kiezen en dan net zolang (bijvoorbeeld met je muiswieltje) uit te zoomen tot je de planeet Aarde ziet vanuit de ruimte. Aan de linkerkant van je venster verschijnt dan automatisch een menu met alle planeten en een flink aantal manen. Dat zijn ze overigens niet allemaal - Jupiter heeft bijvoorbeeld tientallen minimaantjes, maar die zijn niet allemaal in maps gecategoriseerd. De grote en belangrijke manen staan hier allemaal wel in, inclusief beschrijvingen. Het leuke is dat van deze planeten niet alleen gedetailleerde kaarten te vinden zijn, maar dat je ook de namen van kraters en bergen kunt zien. Daar kun je vervolgens op klikken om er wat meer informatie over te lezen, zoals de grootte of waar ze naar vernoemd zijn.

Ook leuk: in deze lijst staat het internationale ruimtestation ISS, waar je via Streetview binnen kunt kijken. Je kunt zo door het station zwieren en zien hoe het dagelijks leven voor de bewoners eruit ziet. Ook hier vind je talloze beschrijvingen van apparaten en technieken.

©PXimport

2. Space Engine

Google Maps is een leuke manier van ruimteverkenning, maar tevens wat basaal. Over het handjevol planeten staat beperkte informatie en we willen graag wat meer zien. In dat geval moet je bij Space Engine zijn. Het desktop-programma is veruit de beste manier het heelal te verkennen zonder de deur uit te gaan.

Space Engine werkt een beetje als een game, al kun je niet winnen of verliezen. Je vliegt rond door het zonnestelsel en kunt van planeet naar planeet gaan. De besturing gaat een beetje zoals andere games met de toetsen A, W, S en D, en je kunt met toetscombinaties naar andere sterrenstelsels springen. Het kost wat moeite om de besturing onder de knie te krijgen, maar als je eenmaal weet hoe je je virtuele ruimteschip bestuurt verlies je de tijd al snel uit het oog. Space Engine is één van de leukste en mooiste manieren om het heelal te verkennen.

©PXimport

3. Celestia Space

Space Engine is niet het enige simulatieprogramma voor ruimteverkenning. Je kunt ook terecht bij Celestia Space. Het idee daarvan is hetzelfde als Space Engine: je kunt virtueel de ruimte in. Wat Celestia Space uniek maakt is het feit dat je verschillende add-ons kunt installeren. Die worden door de community gemaakt, want Celestia is beschikbaar voor ontwikkelaars. De broncode is weliswaar niet helemaal open source, maar er is genoeg ruimte voor hobbyisten om hun eigen toepassingen te ontwikkelen. Een voorbeeld van wat je dan kunt: in de basisversie van het programma kun je alleen een beperkte hoeveelheid informatie zien van een maan of planeet, maar als je die in meer detail wil zien download je daar de add-on voor. Die bevat veel meer informatie, en foto’s in hogere resolutie van sondes die het hemellichaam daadwerkelijk hebben bezocht. Veel add-ons bevatten ook informatie over de missie zelf, zodat je ook daar veel over leert. Zo kun je het programma aanpassen aan je eigen voorkeuren.

©PXimport

4. Solar System Scope

Solar System Scope is een applicatie die weliswaar niet buiten de grenzen van ons zonnestelsel kijkt, maar dat maakt de app niet minder uitgebreid. Met Solar System Scope kun je ongeveer hetzelfde als bij Celestia Space of Space Engine, maar dan vanuit je browser. Er is ook een desktop-applicatie beschikbaar, maar die is dus niet per se nodig.

Het interessante aan Solar System Scope is vooral het volgen van de banen van de hemellichamen. Als je precies wilt weten waar dwergplaneet Eris zich over 50 jaar op 23 januari in het zonnestelsel bevindt, dan kun je dat heel simpel opzoeken.

Daarnaast kun je met Solar System Scope ook de sterrenbeelden aan de nachtelijke hemel opzoeken. Je kunt ook daarbij de datum en tijd opgeven zodat je ziet wat er op een willekeurig moment boven je hoofd te zien is en hoe de constellaties bewegen. Handig voor als je bijvoorbeeld op vakantie gaat en je wilt weten wat je daar kunt zien.

©PXimport

5. Stellarium

Stellarium doet ongeveer hetzelfde als het bovenstaande Solar System Scope. Het is een planetarium met informatie over de nachtelijke hemel en wat je kunt zien, met informatie over meer dan 177 miljoen sterren en andere hemellichamen. Eén opvallend verschil is dat je met Stellarium niet alleen de sterrenhemel vanaf aarde kunt bekijken, maar ook die van bijvoorbeeld de maan of Mars. Zo kun je alvast lekker wegdromen over hoe het straks is als je zelf een astronaut bent! Je kunt de applicatie bovendien niet alleen voor Windows downloaden, maar ook voor macOS en zelfs Linux.

©PXimport

6. Kerbal Space Program

Als je je ruimtevaartkennis liever wat interactiever wil maken dan moet je bij Kerbal Space Program zijn. Het spel heeft inmiddels een flinke schare trouwe fans opgebouwd, en dat is niet voor niks. Kerbal Space Program simuleert een echt ruimtevaartprogramma, waarbij je met vrijwel niets begint en voorzichtig je eerste raketje lanceert. De truc is om dat dan uit te bouwen tot een raket die in een baan om de aarde komt, en dan steeds grotere en geavanceerdere machines te bouwen. Met een beetje kennis en heel veel googelen eindig je dan met ruimtestations en een landing op de maan (of, zoals het in het kerbals heet, Mun).

Nou klinkt het opbouwen van een ruimteprogramma misschien wat droog, maar Kerbal maakt het geheel erg vermakelijk door de trouwe ‘Kerbals’ (je astronauten) zoals de inmiddels legendarische Jebediah Kerman, die altijd vrolijk zijn en het spel een luchtig en komisch tintje geven.

Daar komt ook bij dat Kerbal Space Program voor een game verrassend gedetailleerd en accuraat is. Het is niet genoeg om alleen wat motoren onder je raket te plaatsen, maar ook om zaken als de zwaartekracht, de apogee en perigree in de gaten te houden – of überhaupt te leren wat dat betekent … Dat maakt KSP niet gewoon een leuk spelletje, maar een heuse simulator.

Er is nog een ander aspect waar Kerbal Space Program in uitblinkt: de gemeenschap. KSP heeft één van de trouwste fanbases, en als je een vraag hebt of ergens niet uitkomt zijn er tientallen websites en fora waar je terecht kunt met je problemen. Neem Reddit, één van de belangrijkste communities voor het spel. Daar laten ervaren spelers hun nieuwste creaties zien, waar je altijd genoeg inspiratie uit kunt halen. Van de andere kant staat de gemeenschap erg open voor nieuwkomers en kun je ook als newbie gerust ‘domme’ vragen stellen.

©PXimport

7. ISS Detector

Natuurlijk hoef je niet alleen maar achter je computer te blijven zitten om de ruimte te verkennen. Er zijn ook genoeg smartphone-apps beschikbaar die het mogelijk maken je even buiten de aarde te wanen. Om te beginnen zijn er de tientallen apps waarmee je in de gaten kunt houden wanneer het International Space Station komt overvliegen - altijd leuk om even te bekijken! Het ISS is meer dan honderd meter breed en is daarmee goed te zien met het blote oog, maar je moet wel weten waar en wanneer je naar boven moet kijken.

Voor zowel iOS als Android zijn er tientallen apps die bijhouden waar het ruimtestation zich bevindt. Persoonlijk raden we ISS Detector aan (voor zowel Android als iOS), vanwege zijn gedetailleerde informatie over de hoogte, tijd en helderheid, en het feit dat je ook andere objecten zoals het Chinese ruimtestation, Iridium-communicatiesatellieten, of planeten en kometen kunt zien. Je kunt bovendien instellen waar je wel of geen melding van krijgt.

©PXimport

8. Mobile Observatory

Je kunt op je telefoon veel meer dan alleen het ruimtestation bijhouden. Als je verder wil kijken dan alleen die lage aardbaan zijn er applicaties zoals Mobile Observatory. Die kost een paar euro, maar is de prijs meer dan waard. De naam zegt al genoeg. Met de app heb je een mobiel observatorium in je hand met héél veel informatie over de sterrenhemel. Je kunt je telefoon naar de hemel richten om zo te zien wat die ene heldere ster nou eigenlijk is.

Er zijn ook dergelijke apps voor iOS. Voor zowel de iPhone als de iPad is dat GoSkyWatch Planetarium, een extreem uitgebreide app met heel veel informatie over hemellichamen. Een mooie toevoeging is dat je er sterrenbeelden op kunt zien met leuke animaties, zodat je kunt zien waar een term als ‘Grote Beer’ nou eigenlijk vandaan komt.

Voor de iPad is ook Solar Walk erg interessant. Dat is een virtueel zonnestelsel dat weliswaar iets minder uitgebreid is dan de planetaria-apps, maar dat wel volop gebruik maakt van het schitterende scherm van de iPad en vooral erg mooi is.

©PXimport

9. Virtual reality

Er zijn maar weinig dingen die iets zo tot leven kunnen brengen als virtual reality. Er zijn dan ook meerdere applicaties waarmee je heel realistisch door het heelal kunt vliegen - afhankelijk van welke bril je hebt. Met een dure, high-end bril zoals de HTC Vive of de Oculus Rift krijg je vanzelfsprekend de mooiste resultaten. Overview voor de Vive is populair en erg goed, en voor de Oculus Rift is er het pragmatisch genaamde Discovering Space. Let wel op dat games voor zulke brillen over het algemeen wel prijzig zijn!

Als je niet zoveel geld te besteden hebt of toevallig al een Samsung Gear VR in huis hebt moet je vooral Titans of Space proberen. Dat is er ook voor de Vive, de Rift en de goedkopere Gear, en werkt erg goed. Met Titans of Space vlieg je door het zonnestelsel heen en ondertussen word er informatie over planeten en manen voorgelezen. De tour die je op die manier volgt duurt ruim een uur en is verrassend accuraat, dus probeer dat vooral! Er is overigens ook een (gratis) versie voor Android, zodat je Titans of Space met iedere Cardboard-achtige headset kunt proberen, maar die zit vol met bugs en lag, en het ziet er minder mooi uit dan het origineel. De app is er helaas niet voor iOS.

©PXimport

10. Online bronnen

Natuurlijk kun je ook heel veel informatie over de echte ruimtevaart van dit moment vinden op internet. Dat begint bijvoorbeeld bij het volgen van lanceringen. Wat is er nou mooier dan enorme raketten die met veel bombarie en vuurwerk de lucht in gaan? De meeste van die lanceringen kun je live meekijken op internet. Sommige worden alleen gefilmd met een GoPro op een afstandje, maar bedrijven als SpaceX hebben een hele studio met experts, presentaties en achtergronden tijdens het aftellen. Het nadeel is dat er niet één plek is waar je alle lanceringen kunt zien - de videostreams zijn verdeeld over eigen websites van bedrijven en overheden, of op verschillende YouTube- of Vimeo-kanalen. Eén praktische plek om ze te kijken is de door de auteur van dit stuk gemaakte site www.livelancering.nl, maar over het algemeen kun je veel Amerikaanse lanceringen op de website van NASA zien. Een andere site die lanceringen met liveblogs bijhoudt is www.spaceflightnow.com.

Er zijn ook applicaties te downloaden waarin je kunt zien wat de volgende lancering wordt. Daar staat ook welke raket en satelliet er de lucht in worden geschoten, én een linkje naar een livestream. Die apps hebben als voordeel dat ze een notificatie sturen bij de volgende lancering. Voor Android is Space Launch Now een goede (en gratis!) app, voor iOS is er LaunchTime.

Een kleine maar leuke website is www.howmanypeopleareinspacerightnow.com. Die naam verklapt eigenlijk al genoeg; je ziet er hoeveel mensen er nu in de ruimte zijn - inclusief een overzichtje van astro- en cosmonauten. Zo ben je altijd een beetje bij ze!

Sociale media

©PXimport

Nog niet zo heel lang geleden was een elektrische deken vooral iets voor omaatjes. Maar sinds de gasprijzen eind 2021 enorm opliepen, hebben we allemaal de warmtekussen en -dekens omarmd. Welk deel van je lichaam je ook wilt verwarmen: het aanbod is enorm. Tijd voor een uitgebreide test dus. Zaten we er warmpjes bij?

Het van oorsprong Duitse bedrijf Beurer richt zich vooral op producten die te maken hebben met beauty, medical en wellbeing. Dat loopt van haardrogers tot weegschalen en bloeddrukmeters. Maar van oorsprong – en we hebben het dan over 1919(!) – hield Beurer zich bezig met de productie van warmtekussens. Het is dan ook niet vreemd dat het bedrijf een aanzienlijk aantal warmteproducten in het assortiment heeft. Voor deze test probeerden we vier producten uit: een verzwaarde warmtemat (HK 145), een oplaadbaar warmtekussen (Heaty HK 77), een voetenwarmer met massagefunctie (FWM 45) en tot slot een elektrische bovendeken (HD 82 Stockholm). 

Voor gerichte warmte: HK 145 Cosy Weight Green Planet

We beginnen met de HK 145. Hoewel de HK 145 Cosy Weight door Beurer zelf als verwarmingskussen wordt aangeduid, zouden wij het toch eerder een warmtemat noemen. Dat komt door de langwerpige vorm (60x30 centimeter) en de geringe dikte (iets minder dan 9 centimeter). Heel geschikt dus om op specifieke delen van je lichaam te leggen – denk aan een stijve schouder of pijnlijke knieën. Ook als je bijvoorbeeld menstruatiekrampen hebt, kan de HK 145 helpen.

Bij het uit de doos halen viel meteen het gewicht van de mat op: ongeveer anderhalve kilo. Door de vulling van glaskralen is hij een stuk zwaarder dan traditionele warmtekussens. Wie wel eens onder een verzwaringsdeken heeft geslapen, weet hoe rustgevend dat werkt. Bovendien zorgen de kralen ervoor dat de warmte langer wordt afgegeven. Fijn is dat de mat gemaakt is van superzachte materiaal (100% gerecycled – de HK 145 maakt deel uit van de duurzame Green Planet-lijn).

©AK | ID.nl

De werking is heel simpel: stekker in het stopcontact en de gewenste stand kiezen. In totaal zijn er zes warmtestanden. Omdat wij enorme koukleumen zijn, vonden we de hoogste stand het lekkerst, maar dat is een persoonlijk iets. We hebben het kussen eerst uitgeprobeerd op onze de buik. Dat voelde door het verzwarende effect vooral heel ontspannend. Daarna was onze schouder aan de beurt (de combinatie een zekere leeftijd + 40 uur per week achter de laptop zitten is daar niet al te best voor). De warmte werkte snel en gericht: na een minuut of vijftien voelde de schouder duidelijk soepeler. Langer doorgaan was minder prettig, vooral door het gewicht en de harde rand van de mat, die in onze nek begon te drukken.

Om mee te knuffelen: HK 77 Heaty warmtekussen

Zeg je cosy warmte, dan zeg je al snel: warmtekussen. Maar dan wel eentje die in je interieur past. Dat hebben ze bij Beurer goed begrepen: het HK 77 Heaty kussen is verkrijgbaar met een corduroy hoes (in crème, oudroze, blauwgroen) of een velvet hoes (in taupe, roze. blauw). De hoes is wasbaar.

Net als bij de andere producten in deze test wordt ook de Heaty (wij probeerden de velvetblauwe versie) geleverd met een handleiding met een duidelijke schematische tekening waarop alle onderdelen en functies staan uitgelegd. Het enige wat we in de handleiding niet helemaal duidelijk vonden, was of je de accu kunt opladen terwijl hij nog in het zakje van het binnenkussen zat, of dat je hem eerst moet verwijderen. Voor de veiligheid hebben wij hem eruit gehaald. Het opladen zelf wijst zich vanzelf. Drie witte ledjes op het bedieningspaneel (het bruine label aan de buitenzijde) geven de voortgang van het opladen aan. Is de accu helemaal opgeladen, dan regel je via de drukknop op het paneel de hoogte van de warmte. Als het kussen aan staat, zie je zowel de ingestelde temperatuur-indicator als de ledjes van het batterijniveau.

©AK | ID.nl

Om met die warmte te beginnen: we kunnen niet anders concluderen dan dat het ultiem comfort is, snuggelen met een warm kussen. Wij als koukleumen opteerden natuurlijk voor de hoogste stand, maar ook na terugschakelen naar een lagere stand gaf het kussen nog steeds behaaglijke warmte af.

Wel vonden we dat de accu redelijk snel leegliep.Na ongeveer een uur op de hoogste warmtestand waren al twee van de drie witte ledlampjes uit. Volgens Beurer heeft de accu een maximale gebruiksduur van vier uur, maar dat geldt alleen voor de laagste stand. Op de hoogste stand haal je dus waarschijnlijk nét het einde van een romantische kerstfilm niet.

Warmte en ontspanning voor je voeten: FWM 45 voetenwarmer

Wie vaak koude voeten heeft, heeft niets aan een warmtekussen. Speciaal voor die mensen is er de FWM 45: een voetenwarmer met een teddyvoering, die twee verschillende warmtestanden heeft én twee verschillende massagestanden. Je kunt zowel de warmte als de massage afzonderlijk of tegelijkertijd gebruiken. Variatie genoeg dus.

Op een thuiswerkdag waarop het buiten behoorlijk koud was hebben wij de voetenzak onder het bureau gezet. Stekker in het stopcontact, even laten opwarmen en voeten erin. Aanvankelijk hielden we daarbij onze sokken aan. Dat voelde oké, maar echt warm: nee. Met blote voeten ging dat wat beter, hoewel het van ons nog wel wat warmer had gemogen. Jammer is dat de warmte alleen van een verwarmingselement aan de onderkant komt en dat de bovenkant niet elastisch sluit, waardoor er een opening blijft waardoor koude lucht naar binnen glipt. Kleine tip: vouw de teddyvoering uit in plaats van die over de zak te laten hangen, zodat je onderbenen beter bedekt zijn. Doen, wat ons betreft.

©AK | ID.nl

Bijzonder aan deze voetenwarmer (geschikt voor voeten tot en met maat 47) is dat er een massagefunctie op zit. Je kunt daarbij kiezen uit twee standen: rustgevend en verkwikkend. De rustgevende modus (stand 1) doet precies wat hij belooft. Je voelt de trilling in je voeten en kuiten. Het is niet hinderlijk en vooral ontspannend. We kunnen ons voorstellen dat dit een prettige stand is bij het tv-kijken na een dag hard werken. Tv-kijken terwijl de verkwikkende modus (stand 2) aan staat, zouden we zelf niet zo snel doen. Het masseren gaat in deze stand namelijk een stuk harder (en maakt ook wat meer geluid). Voelt het vervelend? Nee, dat niet. Maar het voelt ook niet heel lekker – je bent je vooral heel de tijd bewust van het getril onder je voeten. Wij vonden het lastig om ons tijdens deze stand te focussen op ons werk.

Om nooit meer onderuit te kruipen: HD 82 Stockholm warmtedeken

Reviewen is soms hard werken, maar soms is het een feestje. Het uitproberen van de HD 82 warmtedeken was zo'n feestje. Dankzij zijn afmetingen (130x180 centimeter) kun je er helemaal in wegkruipen. Op de handig verlichte bedieningseenheid kun je kiezen uit zes warmtestanden, waarbij koukleumen zoals wij ook bij een lagere stand dan de hoogste nog heerlijk warm blijven.

©AK | ID.nl

De deken is heel zacht (fleece) en ziet er luxueus uit. Geen deken die je na gebruik opbergt omdat hij lelijk staat in je interieur, maar echt een deken om standaard op de bank te hebben liggen. Een fijn idee daarbij is dat er een veiligheidssysteem is ingebouwd: bij een storing schakelt de deken automatisch uit. Ook wanneer hij drie uur heeft aangestaan, schakelt hij automatisch uit. Dat voorkomt dat je hem zelf vergeet uit te zetten. Scheelt weer op je energierekening! Niet veel, want een gemiddelde warmtedeken verbruikt ongeveer 100 watt per uur. Na drie uur is dat dus ongeveer 0,3 kWh. Bij een gemiddelde elektriciteitsprijs van 0,28 euro per kWh (niveau november 2025; bron: ANWB) kom je uit op net iets meer dan 9 cent. Dat is veel goedkoper dan drie uur de kachel aan… 

FRITZ! heeft de Mesh Set 1700 uitgebracht, een nieuwe wifi 7-oplossing die je gewoon in het stopcontact prikt. De compacte set bestaat uit kleine repeaters die samen één groot draadloos netwerk vormen, bedoeld om in elke hoek van het huis snel en stabiel internet te bieden.

De set draait om de vernieuwde FRITZ!Repeater 1200 AX, nu uitgerust met wifi 7 en goed voor snelheden tot 3.600 Mbit/s op de 2,4- en 5GHz-banden – een toename van ongeveer 600 Mbit/s ten opzichte van het vorige model. Dankzij multigigabit-wifi kunnen meer apparaten tegelijk verbonden zijn zonder dat de snelheid merkbaar daalt. De nieuwe wifi 7-functie Multi-Link Operation maakt het mogelijk om data gelijktijdig via beide frequentiebanden te versturen, wat de stabiliteit verder verbetert. Voor vaste apparaten is er bovendien een gigabitpoort aanwezig.

Omdat de repeaters direct in het stopcontact worden gestoken, nemen ze nauwelijks ruimte in en zijn ze eenvoudig te installeren. Gebruikers kunnen kiezen voor een set met twee of drie repeaters, afhankelijk van de grootte van de woning. De FRITZ!Mesh Set 1700 werkt het best samen met een FRITZ!Box, maar kan ook worden gekoppeld aan routers van andere merken. In dat geval fungeert de eerste repeater als centrale wifi-regelaar.

Goed om te weten: alle FRITZ!Box-routers en repeaters worden in Europa geproduceerd, krijgen vijf jaar garantie krijgen en ontvangen gratis beveiligings- en functie-updates.

Beschikbaarheid

De FRITZ!Mesh Set 1700 is per direct verkrijgbaar als set van twee of drie repeaters. De afzonderlijke repeater is ook los te koop onder de naam FRITZ!Repeater 1700.