Standaard is in een Nederlandse versie van Windows een Amerikaans toetsenbord ingesteld in combinatie met de Nederlandse taal. Maar als u nou eens iets in een andere taal wilt schrijven? Zo eentje waarbij vreemde tekens als ç of ø gebruikt worden?

Standaard is in een Nederlandse versie van Windows een Amerikaans toetsenbord ingesteld in combinatie met de Nederlandse taal. Maar als u nou eens iets in een andere taal wilt schrijven? Zo eentje waarbij vreemde tekens als ç of ø gebruikt worden? Natuurlijk kunt u via de invoegfunctie in bijvoorbeeld Word speciale tekens invoegen, maar dan wordt het schrijven van zelfs de meest simpele mails en brieven een verzoeking. Gelukkig zijn meerdere toetsenbordtalen makkelijk te installeren.

Stap 1

Laten we eerst even bij de grootste ellende van meerdere toetsenbordtalen én toetsenborden beginnen: het soms spontaan en ongewenst schakelen tussen een Nederlands en Amerikaans toetsenbord. Standaard worden namelijk twee toetsenborden in Windows geactiveerd: Nederlands en Verenigde Staten (internationaal). Let wel: het gaat hier om de toetsenborden zélf, de meeste pc’s en notebooks maken gebruik van toetsen volgens de internationale Amerikaanse indeling. Beschikt u niet over een echt Nederlandstalig toetsenbord, dan is deze extra indeling dus overbodig. En soms heel vervelend, want Microsoft heeft lang geleden in zijn oneindige wijsheid bedacht dat het schakelen tussen toetsenborden dient te gebeuren via de toetscombinatie linker Shifttoets en linker Control-toets. Omdat die allebei op een hoekpunt zitten, gebeurt het dus nogal eens dat die per ongeluk ingedrukt worden met als gevolg dat er ineens andere tekens op uw scherm verschijnen dan u op uw toetsenbord indrukt. Oplossing: druk nogmaals - maar nu bewust - op de linker Shift- en Controltoets.

Stap 2

©CIDimport

Om voor eens en voor altijd van deze ellende verlost te zijn, kunt u het Nederlandse toetsenbord verwijderen, zeker als u nooit van plan bent een echt Nederlands toetsenbord te gaan gebruiken. En mocht u dat ooit wel willen: de indeling is achteraf natuurlijk ook zo weer terug te zetten. Verwijderen doet u door allereerst in het menu Start op Configuratiescherm te klikken. Dubbelklik vervolgens - in de Klassieke weergave - op het pictogram Landinstellingen.

Stap 3

©CIDimport

Klik in het venster Landinstellingen op het tabblad Toetsenborden en talen, klik daar op de knop Toetsenborden wijzigen. In het venster Tekstservices en invoertalen vindt u onder het kopje Geïnstalleerde services een lijstje met aanwezige toetsenborden en talen. Onder het kopje Nederlands selecteert u dan onder Toetsenbord de optie Nederlands (1), klik vervolgens op de knop Verwijderen (2). Klik tot slot op Toepassen en u schakelt nooit meer per ongeluk tussen verschillende toetsenborden. Het kleine toetsenbordpictogram rechts onderin beeld, direct naast de systeemwerkbalk is nu verdwenen.

Stap 4

©CIDimport

Nu we deze potentiële irritatiebron hebben verwijderd, blijft natuurlijk nog steeds het probleem met niet ondersteunde toetsenbordtalen. Een taalindeling zorgt ervoor dat u makkelijk met behulp van toetscombinaties of achtereenvolgende tekens niet-standaard tekens kunt produceren. Stel dat u in het Pools wilt corres-ponderen, dan is een Poolse toetsenbordindeling ideaal. Klik hiervoor - nog steeds in het venster Tekstservices en invoertalen - op de knop Toevoegen. In het venster Invoertaal toevoegen zien we een indrukwekkende lijst toetsenbordtalen, scroll naar beneden tot u de optie Pools (Polen) tegenkomt. Klik op het +-teken en daarna op het plusje voor Toetsenbord. Selecteer vervolgens de optie Pools (programmeurs). Klik tot slot op OK.

Stap 5

©CIDimport

De reden dat we als voorbeeld het Poolse toetsenbord namen, is omdat hier iets bijzonders mee aan de hand is: in plaats van de standaard Poolse indeling is de programmeursindeling veel meer ingeburgerd en blijkt deze in de praktijk ook stukken beter te werken. Iets dergelijks geldt (wellicht) ook voor sommige andere talen die de wereld rijk is, vraag dat altijd even na aan iemand die een taal van huis uit spreekt. U kunt desgewenst nog meer toetsenbordtalen toevoegen. Bent u klaar, dan klikt u op OK in alle openstaande vensters. De toetsenbordtalen zijn nu klaar voor gebruik. Een andere toetsenbordtaal kiezen doet u door rechts onderin beeld (links van de systeemwerkbalk) op het taalpictogram te klikken, standaard vinden we hier NL voor Nederlands. Kies een van de nieuw geïnstalleerde talen, waarna het pictogram mee verandert.

Stap 6

©CIDimport

Om te weten hoe u vervolgens de speciale tekens in een gekozen toetsenbordtaal moet produceren, is weer een heel ander verhaal. Gelukkig biedt Wikipedia uitkomst. Ga naar en.wikipedia.org/wiki/Keyboard_layout en scroll naar beneden tot aan het kopje QWERTY. Daar treft u een tamelijk uitgebreide lijst met toetsenbordcombinaties aan van diverse toetsenbordtalen. Mocht de uwe er nou weer net niet tussen zitten, dan is googelen natuurlijk een optie. Overigens geldt dat door het toevoegen van toetsenbordtalen de vervelende toetscombinatie rechter Shift + rechter Control niet ineens weer gaat werken. Deze sneltoets geldt alleen voor het wijzigen van een fysiek toetsenbord, ofwel een toetsenbord met een fysiek andere plek van de toetsen. Het toetsenbord Verenigde Staten (internationaal) zoals op een groot deel van de wereld in gebruik is gelukkig heel flexibel.

Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 15, jaargang 2009.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.