Overmatig schermgebruik kan je gezondheid op een breed spectrum schaden, van ogen en lichaamshouding tot slaap en mentaal welzijn. Daarom geven we je een aantal tips en technieken om je schermtijd wat te beperken, zowel voor Windows als voor mobiele apparaten (Android en iOS).

Wie nagaat welke gevolgen langdurig en frequent schermgebruik op de gezondheid heeft, stuit al snel op weinig geruststellende termen als CVS, asthenopie, cervicale spondylose, circadiaanse ritmestoornis, insomnia, RSI, CTD, metabool syndroom, enzovoort. Om dergelijke klachten te voorkomen, is het verstandig om regelmatig schermvrije rustpauzes in te lassen. Lukt dat je niet zo goed, dan zijn er diverse technieken en tools om je hierbij te ondersteunen. We starten met tips voor Windows en bekijken daarna handige oplossingen voor mobiele apparaten. Vergeet ook niet je computerscherm op ooghoogte te plaatsen, op ongeveer een armlengte afstand. Meer van dit soort tips lees je in het artikel: Tips en tools voor het gebruik van je monitor.

Windows Klok

In Windows kun je de ingebouwde Klok-app gebruiken om de Pomodoro-techniek toe te passen, waarmee je je concentratie kunt verhogen door werktijd op te delen in intervallen van ongeveer 25 minuten, gevolgd door een korte pauze. Open de app, kies Focussessies en stel de timer in op 26 minuten, zodat automatisch een pauze van 5 minuten wordt ingepland. Laat het vinkje bij Pauzes overslaan uitgeschakeld en klik op Focussessie starten. Andere Pomodoro-opties zijn bijvoorbeeld de online app TomatoTimer.

Pomodoro-timemanagement via de ingebouwde Klok-app.

Microsoft Family Safety

Een andere nuttige tool is Microsoft Family Safety. Hiervoor is een Microsoft-account vereist, maar het programma is goed in Windows geïntegreerd. Ga naar Instellingen in Windows, kies Accounts en daarna Familie. Klik op Iemand toevoegen om het Microsoft-account van een gezinslid toe te voegen.

Vervolgens log je zelf in op https://account.microsoft.com/family/home om de ingestelde familie-accounts te beheren. Hier kun je bijvoorbeeld de functies Activiteitenoverzicht en Limieten inschakelen om na te gaan hoeveel tijd er aan welke apps wordt besteed en om de dagelijkse schermtijd te beperken.

ActivityWatch

Een krachtige, gratis opensource-tool om bij te houden hoeveel tijd je aan applicaties besteedt, is ActivityWatch, beschikbaar voor Windows, macOS, Linux en Android. Na installatie draait er een webserver waarmee je het dashboard kunt openen via http://localhost:5600. Klik bovenaan op Activity en vervolgens op Summary voor een overzicht van de gebruikte applicaties en geopende vensters. Je kunt de tijdsperiode afbakenen en filters instellen, bijvoorbeeld voor zelf gedefinieerde categorieën in Settings. Om te zien hoeveel tijd je op websites doorbrengt, installeer je de browserplug-in ActivityWatch web Watcher, te vinden in de Chrome- en Firefox-webstores. Deze plug-in toont de bezochte sites op het Activity / Browser-tabblad van je dashboard.

Het dashboard bevat ook de knoppen Timeline (die geregistreerde activiteiten op een tijdlijn plaatst) en Stopwatch (een eenvoudige module voor het meten van de looptijd van een project).

Andere krachtige apps voor schermtijdregistratie zijn RescueTime en ManicTime, maar deze zijn helaas niet langer gratis na een proefperiode.

Op het dashboard krijg je een gedetailleerd overzicht van de gebruikte toepassingen.

Android

Veel gebruikers zijn sterk gehecht aan hun smartphone, vaak zelfs meer dan aan hun desktop of laptop. Gelukkig zijn er op mobiele apparaten ingebouwde functies om je schermtijd te monitoren en te beperken.

Op Android vind je onder Instellingen / Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht een overzichtelijke sectie. Kies Activiteitsdetails weergeven voor een gedetailleerd historisch overzicht van je schermtijd per app. Met App-limieten kun je tijdslimieten per app instellen, en de Bedtijdstand zorgt voor een rustige slaapomgeving door de telefoon stil te zetten en de achtergrond te dimmen of in grijswaarden te zetten, binnen een door jou bepaalde periode. De Focusmode blokkeert tijdelijk afleidende apps, zodat je beter kunt focussen op je taken. Daarnaast is er een heuse ouderlijk toezichtmodule om de schermtijd van kinderen te monitoren en beperken.

iOS

Ook iOS (vanaf versie 12) biedt uitgebreide schermtijdopties per app via Instellingen / Schermtijd, waar je dagelijkse app-limieten en apparaatvrije tijd (downtime) kunt instellen, zodat specifieke apps worden geblokkeerd tijdens rusttijden. Met focusmodi beperk je meldingen op basis van activiteit, zoals werk, slaap of ontspanning, voor een doelgerichte en rustige omgeving.

Ook iOS heeft enkele ingebouwde functies voor schermbeheer.

Apps om schermtijd te beperken

Er zijn diverse apps beschikbaar die je schermgebruik op Android en iOS kunnen beheren en optimaliseren. Voor Android vermelden we graag StayFree (ST Pulse), verkrijgbaar in de Play Store. StayFree biedt een helder overzicht van je dagelijkse schermtijd met mooie grafieken. Je kunt jezelf vergelijken met andere gebruikers en afleidende apps en websites blokkeren. StayFree is inmiddels ook beschikbaar als desktopapp voor Windows, macOS en Linux en als browserplug-in voor verschillende browsers. Door apps te koppelen via een QR- of cijfercode kun je het schermgebruik op meerdere apparaten vanuit een dashboard beheren.

Een andere nuttige Android-app is YourHour (Mindefy Labs), ook beschikbaar in de Play Store. YourHour geeft regelmatig schermtijdrapporten en daagt je uit je favoriete apps minder te gebruiken met 'challenges', zoals 2 Hours No Phone of 10 Minutes Diet Challenge (waarbij je een app slechts 10 minuten in 24 uur mag gebruiken). Gepersonaliseerde uitdagingen zijn beschikbaar in de Premium-versie.

De app Forest (Seekrtech), eveneens te vinden in de Play Store, werkt met een beloningssysteem. Wanneer je de app opent en je telefoon niet gebruikt, groeit er een virtuele boom op je scherm. Blijf je van je telefoon af, dan ontwikkelt zich een heel bos, wat motiveert om je schermtijd te beperken.

De app Forest is eveneens beschikbaar voor iOS, met dezelfde functionaliteit. Verder is er nog Flipd (Android én iOS). Deze app biedt verschillende focusstanden waarbij je kunt kiezen welke apps toegankelijk moeten blijven tijdens een ingestelde schermlimiet. Min of meer vergelijkbaar hiermee is OffScreen (MD Studio) voor iOS (eveneens beschikbaar in de officiële App Store), dat je tevens stimuleert allerlei activiteiten te ondernemen zonder je telefoon.

Met StayFree kun je je schermtijd op diverse apparaten vanuit een dashboard beheren (links: Windows; rechts: Android).

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Zin in een lekkere maaltijd, maar niet in een vette hap? Dan is een airfryer wellicht iets voor je. De redactie van ID.nl zocht er vijf uit, die bovendien van bijzondere functies zijn voorzien.

Aan een airfryer kun je niets meer verbeteren, horen we je denken. Toch is dat niet zo, want hoewel deze handige apparaten al in menig keuken te vinden zijn, wordt er nog veel doorontwikkeld. Daarom valt de keuze dit keer op airfryers met bijzondere functies die je niet direct op iedere airfryer tegen komt.

Tefal EY905D Easy Fry & Grill Dual 8.3L XXL

Deze Tefal-airfryer heeft twee gescheiden kookzones waarmee je verschillende gerechten tegelijkertijd kunt klaarmaken. Beide zones kunnen apart worden ingesteld qua temperatuur en tijd. Hierdoor kun je gerechten bereiden die niet dezelfde bereidingstijd nodig hebben, maar wel op hetzelfde moment klaar moeten zijn, bijvoorbeeld kip en friet. De inhoud van 8,3 liter is ruim genoeg voor huishoudens van 3 tot 5 personen.

De bediening van deze airfryer is digitaal, met knoppen en een overzichtelijk scherm. Het apparaat heeft verder een timer, instelbare temperatuur tot 200 graden en antiaanbaklaag. Er zijn geen geavanceerde voorgeprogrammeerde standen, maar de basisfuncties zijn voldoende voor alledaags gebruik. De manden zijn uitneembaar en kunnen met de hand of in de vaatwasser worden schoongemaakt. Met de Tefal-app vind je handige gerechten voor deze airfryer.

Inventum GF1200HLD

Dit model van Inventum combineert de functies van een airfryer en heteluchtoven. Het apparaat heeft een inhoud van 12 liter en beschikt over een roterende mand, waarmee je bijvoorbeeld friet automatisch kunt laten draaien voor een gelijkmatig resultaat. Daarnaast zijn ook een grillrek, bakplaat en draaispit meegeleverd, zodat je verschillende bereidingswijzen kunt toepassen. De temperatuur is instelbaar tot 200 graden en de timer tot 90 minuten.

LEES OOK: Airfryer met één of twee lades? Zo kies je slim

De bediening bestaat uit fysieke knoppen met een klein digitaal display. Gebruikers geven aan dat de prestaties stabiel zijn, en dat vooral de draaimand goed werkt bij snacks en aardappelproducten. Er is geen stoomfunctie of slimme aansturing. De buiten- en onderkant worden tijdens gebruik warm, dus plaatsing op een hittebestendig oppervlak is aanbevolen.

Ninja Foodi SP101EU

De Ninja Foodi SP101EU is opvallend in die zin dat het eruit ziet en werkt als een oven, maar toch airfryer-functionaliteit heeft. Het heeft dan ook acht functies: heteluchtfrituren, bakken, braden, grillen, drogen, roosteren, warmhouden en een aparte bagelstand. De oven heeft een vermogen van 2400 watt en verwarmt snel op, met een opwarmtijd van ongeveer 60 seconden. Door de combinatie van zes infrarood verwarmingselementen en luchtcirculatie wordt voedsel gelijkmatig bereid. De temperatuur en bereidingswijze worden digitaal ingesteld via een bedieningspaneel.

Bij de oven worden standaard een bakplaat, een heteluchtfrituurmand en een rooster geleverd. Het apparaat is geschikt voor verschillende soorten gerechten, van ovenschotels tot broodjes en gegrilde groenten. Dankzij het ontwerp en de functies kan de oven ook worden gebruikt als alternatief voor een traditionele heteluchtoven.

Ninja Foodi Dual Zone AF400EUWH

De Ninja Foodi AF400EU beschikt over twee aparte manden van elk 4,75 liter. Dit maakt het mogelijk om twee gerechten tegelijk te bereiden, met verschillende instellingen qua tijd en temperatuur. De zogenaamde 'Match Cook'- en 'Sync Finish'-functies zorgen ervoor dat je gerechten op hetzelfde moment klaar zijn, zelfs als deze andere bereidingstijden hebben. De bediening is volledig digitaal, met zes automatische kookprogramma’s zoals max crisp, air fry, roast en bake.

LEES OOK: Dit zijn de meestgemaakte fouten met airfryers (en zo voormijd je ze)

Je kunt de temperatuur instellen vanaf 40 tot 240 graden Celsius en het maximum vermogen is 2470 Watt. De binnenmanden zijn voorzien van een keramische antiaanbaklaag en kunnen in de vaatwasser. Het apparaat is relatief groot, dus dat is wel iets om rekening mee te houden als de ruimte in je keuken beperkt is. Gebruikers van de AF400EUWH waarderen de stille werking en de mogelijkheid om flexibel te koken zonder tussendoor schoon te maken of het apparaat opnieuw in te stellen.

Princess 1.182068.01.001

Met de Princess 1.182068.01.001 Double Basket Airfryer kun je twee gerechten tegelijk bereiden, dankzij de dubbele mand. Het apparaat staat los op het aanrecht en heeft een zwart ontwerp dat in de meeste keukens past . Je bedient het eenvoudig via het LED-display en de touchknoppen. Er zijn acht programma’s, een timer en je kunt de temperatuur zelf instellen tot 220 °C. De totale inhoud is 8 liter, genoeg voor ongeveer zes porties.

Tijdens het gebruik blijven de handvatten koel, en bij oververhitting schakelt het apparaat zichzelf automatisch uit. De losse onderdelen – inclusief de binnenbakken – mogen gewoon in de vaatwasser. Met een vermogen van 2400 watt warmt de airfryer snel op en bereid je je eten gelijkmatig. Of je nu frietjes bakt of kip grilt, deze airfryer maakt het eenvoudig zonder veel gedoe.

Het is lente, en dat is hét moment om allerlei klusjes in de tuin aan te pakken. Heb je een terras of pad dat in de loop van tijd wat is verzakt? Daarvoor hoef je geen stratenmaker in te huren, dat kun je prima zelf weer herstellen. Hoe je dat doet, lees je in deze uitgebreide handleiding.

Lees ook: Zo leg je zelf een terras aan

Het gebeurt regelmatig dat (sier)bestrating verzakt. Vaak ligt dat aan een instabiele ondergrond, slechte afwatering, zand dat is weggespoeld door regen of een te zware belasting. Door hier bij de aanleg of tijdens het herstel al rekening mee te houden, voorkom je veel problemen. Denk bijvoorbeeld aan voldoende ophoogzand, goede opsluitbanden en een slimme afwatering.

Probleemplekken identificeren

Je ziet het meestal snel als een pad of terras verzakt is. Zeker als regenwater blijft staan op plekken waar het niet weg kan. Vaak ligt dat aan een deel van de bestrating dat letterlijk is ingezakt. Ook als stenen zijn gaan schuiven of er kieren ontstaan, heb je waarschijnlijk te maken met verzakking. Dat gebeurt vaak wanneer opsluitbanden niet stevig genoeg geplaatst zijn en langzaam naar buiten zijn gedrukt of gekanteld.

©MG | ID.nl

👷 Dit heb je nodig voor je klus

• Goede werkhandschoenen

• Waterpas

• Metseldraad

• Balk of lat

• Rubberen hamer

• Bats of spade

• Ophoogzand

Tegels wippen

Zelfs de kleinste verzakking kan er al voor zorgen dat er water blijft liggen, omdat water nu eenmaal de weg van de minste weerstand kiest, dus het is belangrijk dat je goed in kaart brengt waar bij jou alle verzakkingen zitten. Leg een lange, rechte lat over het deel dat is weggezakt of gebruik een waterpas . Zo zie je hoe scheef het ligt. Een lange lat werkt het best als je die op zijn smalle kant neerlegt. Leg je hem plat, dan buigt hij makkelijk door en geeft hij een vertekend beeld.

Heb je duidelijk welk stuk verzakt is en dus opgehoogd moet worden, dan haal je daar de tegels of stenen weg. Bij randen zonder opsluitband lukt dat meestal met je handen of een klein schepje. Zit het probleem ergens in het midden van het terras, dan heb je er iets meer werk aan.

©MG | ID.nl

Doe dat wel voorzichtig: je wilt schade aan de tegels natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen. Ga dus niet wrikken met een spade of schep. Beter gebruik je twee platte schroevendraaiers. Zet ze aan weerszijden van de steen en wip deze voorzichtig los. Geen oude schroevendraaiers bij de hand? Dan kun je ook lange, dikke spijkers of schroeven gebruiken. Draag daarbij wel handschoenen.

Is de eerste steen eruit, dan volgen de andere meestal vanzelf. Haal ze als het kan met de hand eruit, zo blijft het zandbed eronder zoveel mogelijk intact.

Hoogte bepalen

Ligt het verzakte deel open, dan kun je het zandbed ophogen. Gebruik een rechte lat of metseldraad om de juiste hoogte af te stemmen op de rest van het terras. De lat of het draad laat je dan van links naar rechts lopen vanaf de hoogte van de niet-verzakte bestrating. Vervolgens schep je er ophoogzand bij en controleer je – door een tegel of steen neer te leggen – of het zandbed op de goede hoogte is gebracht. Vergeet niet dat je ongeveer 3 tot 5 millimeter hoger legt dan de rest van de bestrating. De tegel of steen sla je er immers nog een stukje in.

©MG | ID.nl

Ligt alles op zijn plek? Leg dan een stevige balk of plank (die je op op z'n kant legt) op de nieuwe bestrating en tik er met een rubberen hamer op. Zo werk je kleine hoogteverschillen weg.

©MG | ID.nl

Tot slot veeg je overtollig straatzand in de voegen. Je kunt ook inveegzand gebruiken dat onkruidwerend is. Dat werkt vooral goed bij nieuw aangelegde terrassen die nog onkruidvrij zijn, dus voornamelijk bij nieuw aan te leggen terrassen.

Lees ook: Het belang van goede tuindrainage

Opsluitbanden (her)plaatsen

Zijn de randen van je terras verzakt of verschoven en heb je daar opsluitbanden liggen? Dan zijn die waarschijnlijk gaan kantelen of wijken ze naar buiten uit. Dat zie je vaak bij opritten die hoger liggen dan de omliggende grond. Zit er aan de buitenzijde te weinig grond, dan geven die opsluitbanden niet genoeg tegendruk.

In zo’n geval kun je proberen de banden opnieuw in te graven. Lukt dat niet, maar wil je ze wel verstevigen? Zet ze dan – nadat je ze natuurlijk in de hoogte ook waterpas hebt gezet – vast in beton. Dat kan gewoon met kant-en-klare betonmortel uit de bouwmarkt. Alleen wat water erbij en het hardt vanzelf uit.

©Bron: YouTube / Papaklust

Beschadigde bestrating door wortels

Wortels van bomen en struiken kunnen ervoor zorgen dat je bestrating niet verzakt, maar juist omhoog komt. Je ziet dan een bult in het terras en losse tegels. In dat geval moet je eerst de wortels aanpakken. Daarnaast moet je extra zand aanbrengen om de vrijgekomen ruimte op te vullen.

©MG | ID.nl

Wortels kunnen ervoor zorgen dat de bestrating omhoog komt.

Verwijder uitgelopen wortels zo veel mogelijk buiten de bestrating zelf: het heeft geen zin om wortels vlak vóór of in het bestratingsdeel af te zagen of af te steken. Binnen enkele maanden zullen ze namelijk weer voor hetzelfde probleem zorgen. Helemaal tegenhouden lukt niet, maar je kunt wel voorkomen dat ze omhoog komen. Gebruik daarvoor worteldoek. Dat stuurt de wortels onder je bestrating horizontaal verder.

Let op: worteldoek werkt vooral bij kleinere wortels. Grote wortels kunnen alsnog schade veroorzaken. Een bijkomend voordeel van worteldoek is dat het onkruidgroei tegengaat. Worteldoek leg je overigens aan bij een compleet nieuw terras of bestrating. Wil je worteldoek gebruiken bij het herstellen van een terras of pad, dan moet je eigenlijk helemaal opnieuw beginnen, omdat het worteldoek onder de gehele bestrating en onder het niveau van het straatzand komt te liggen.

Mollen

Mollen maken niet alleen je gazon kapot, ze kunnen ook zorgen voor verzakking van je bestrating. Door gangen onder je terras te graven, ontstaat er instabiliteit. Storten die gangen in, dan zakken de tegels weg. Bij dit soort verzakkingen heb je vaak veel zand nodig voor herstel.

Lees ook: Acht manieren om je tuin te beschermen tegen ongedierte

©MG | ID.nl

Mollen graven gangen en die kunnen ervoor zorgen dat je bestrating verzakt.

Mollen zijn lastig te weren, maar je kunt het ze wel moeilijker maken. Hoe diverser je beplanting, hoe minder aantrekkelijk je tuin is voor mollen: wortels vormen obstakels. Wil je specifiek je terras beschermen, dan kun je een mollennet plaatsen. Dat graaf je verticaal in langs de randen van je terras, tot zo'n 70 cm diep. Deze klus kun je prima uitvoeren na het ophogen, want je hoeft alleen de zijkanten aan te pakken.