Allerlei partijen hebben er baat bij om te zien wat jij zoal online doet en laat. Adverteerders bijvoorbeeld. Een van de meest sneaky manieren om je te volgen is fingerprinting. Welke fingerprinting-methodes zijn er zoal?

Lees eerst: Fingerprinting - Agressieve opvolger van de cookie

Een unieke digitale vingerafdruk wordt gebouwd op basis van tientallen verschillende eigenschappen van het systeem van een gebruiker. Zo kijkt het naar de tijdzone waarop de computer is ingesteld, de schermresolutie en kleurdiepte, welke browser-extensies je hebt geïnstalleerd, welk platform je gebruikt, en welke lettertypen je hebt geïnstalleerd op je computer. Die informatie wordt al bij ieder bezoek aan een website via http-headers ingeladen en verstuurd naar de server van de tracker.

In sommige gevallen wordt die informatie opgevraagd door de website zelf, bijvoorbeeld door middel van een script op een pagina dat een unieke ID toekent aan een bezoeker. Dat is handig als die in de toekomst weer terugkomt. In andere gevallen gaat het echter ook om advertertentienetwerken of sociale media, die met fingerprinting-methodes proberen om te zien wat een gebruiker op het web doet.

Trackers vinden steeds geavanceerdere methodes om een gebruiker te kunnen volgen. Daarbij wordt allang niet meer alleen gekeken naar de instellingen in de browser, maar ook naar de computer zelf. Zo kan een tracker bijvoorbeeld kijken naar welke fonts geïnstalleerd zijn op het systeem. Hoewel het mogelijk is via Flash een lijst daarvan op te vragen, is die methode niet erg populair omdat veel gebruikers Flash tegenwoordig uitschakelen en steeds minder websites Flash gebruiken. Steeds meer trackers renderen tegenwoordig een groot aantal fonts en controleren in unicode met Javascript welke daarvan geïnstalleerd zijn.

Canvas fingerprinting

Eén van de meer recente manieren van browser-tracking is canvas-fingerprinting. Dat ontleent zijn naam uit het bekijken van het ‘canvas’ van het scherm; alle informatie die op dat moment in beeld staat. Dat gebeurt doorgaans met een html5-canvas-element dat een dynamische bitmap laadt in de browser. Een voorbeeld van een grote partij die dat doet is AddThis, een sociale-mediaplug-in die op miljoenen websites draait. AddThis werd in 2016 overgenomen door Oracle, en profileert zich met ‘een missie om het web persoonlijk te maken’.

Wanneer een bezoeker op een site komt waar AddThis op draait, wordt de browser geïnstrueerd om gegevens door de sturen over de exacte weergave van de plug-in. Andere websites die aan canvas-printing doen tekenen bijvoorbeeld een kleine (onzichtbare) lijn en kijken naar dat ‘canvas’. Het systeem kijkt vervolgens naar minuscule verschillen in de rendering van het canvas, bijvoorbeeld het lettertype of een kleur, en maakt op basis daarvan een uniek ‘token’ aan dat wordt gehasht. De verschillen worden veroorzaakt door een combinatie van de gpu, de browser en andere systeemeigenschappen van de gebruiker, en door kleine imperfecties in de videokaart die bij iedere gebruiker voor een unieke hash zorgt.

Canvas-fingerprinting is een relatief nieuwe technologie, die voor het eerst werd beschreven in een paper in 2012. Daarin werd gekeken naar de theoretische mogelijkheden om gebruikers op die manier te volgen. Het was daarna lang stil rondom de technologie, maar in 2014 kreeg de technologie wat meer bekendheid in de media nadat onderzoekers van de Universiteit van Leuven het fenomeen beschreven en het sindsdien vaker werd ingezet door adverteerders en websitebouwers.

AddThis is de grootste partij die canvas-printing op grote schaal inzet, al zegt het bedrijf dat aanvankelijk alleen te doen ‘voor onderzoek’. De techniek wordt overigens niet erg effectief genoemd door sommige beveiligingsonderzoekers. De methode is bijvoorbeeld niet geschikt om op grote schaal in te zetten. Op dit moment wordt er vooral gekeken naar een paar systeemconfiguraties waarvan de kans groot is dat andere gebruikers die ook hebben.

Op het moment dat je miljoenen gebruikers wil gaan volgen wordt die kans alleen maar groter. “Canvas-fingerprinting is alleen geschikt voor het volgen van groepjes gebruikers in bijvoorbeeld kleine online gemeenschappen”, schreef AdBlock Plus-oprichter Wladimir Palant ooit.

Cross-browser fingerprinting

Het is voor trackers veel efficiënter om op andere manieren een vingerafdruk toe te voegen, en vingerafdrukken hebben de voorkeur boven tracking-cookies. Ze zijn minder opdringerig, dus zijn gebruikers minder snel geneigd ze te blokkeren of te verwijderen. Bovendien is het veel moeilijker voor browsers om te zien wanneer een vingerafdruk wordt opgebouwd. Maar er zat ook een groot nadeel aan fingerprinting, want dat bleef altijd beperkt binnen de browser zelf. Het gebruik van meerdere browsers leverde altijd een probleem op voor veel trackers, want daarmee waren gebruikers niet overal te volgen.

Dat trucje is echter niet meer zo waterdicht als vroeger. Omdat trackers bij fingerprinting steeds vaker kijken naar hardware-eigenschappen of de gpu is fingerprinting niet meer alleen afhankelijk van een browser. Begin dit jaar brachten onderzoekers een rapport uit waarin zij lieten zien hoe ze met de juiste tracking-methodes 99,24 procent van alle respondenten wisten te achterhalen op basis van een unieke vingerafdruk wanneer die twee of meer browsers gebruikten. Dat kon door te kijken naar OS- en hardware-features.

Evercookies

Toch is fingerprinting nog steeds vaak afhankelijk van cookies en andere informatie waar browsers steeds vaker maatregelen tegen nemen. Zo integreerde Firefox in versie 52 een manier om font-based-fingerprinting te blokkeren. De heilige graal voor een tracker is om iets te maken dat gebruikers niet eens kúnnen verwijderen, zelfs als ze het zouden willen. Zoiets is er inmiddels ook al, zegt forensisch IT-onderzoeker en ethisch hacker Mischa van Geelen. Hij doelt op de ‘evercookie’, een opvolger van de ‘supercookie’ waarmee gebruikers al via hun provider over meerdere websites konden worden gevolgd. “Een evercookie is een cookie die vrijwel niet te verwijderen valt, omdat hij van zoveel verschillende tracking-methodes gebruik maakt.”

Zo’n evercookie is een cookie die met verschillende mechanismes wordt opgebouwd, met bijvoorbeeld zowel een html5 localStorage als een database storage, als https-eTags of als Flash- of Silverlight-storage. “Als je in een browser je cookies verwijdert wordt een evercookie op 14 van de 15 methodes weggegooid, maar op één manier blijft hij gewoon staan. De volgende keer dat je je browser dan weer opstart verspreidt die ene cookie zichzelf weer, zodat je op de één of andere manier altijd met zo’n cookie zit opgescheept.”

Volgens Van Geelen zijn zulke evercookies de volgende logische stap die trackers zullen inzetten, ook al bestaat het idee van zo’n cookie al een paar jaar. “Nu staat het hele proces nog in de kinderschoenen, maar wacht maar tot adverteerders of websitebeheerders straks weten hoe ze zulke dingen effectief kunnen inzetten. Dan wordt dat een heel aantrekkelijke manier van volgen.”

Op smartphones

Naast het gebruiken van meerdere browsers en het verwijderen hebben trackers nóg een probleem: browsen wordt steeds vaker gedaan op mobiele apparaten en dus met mobiele browsers. Traditionele fingerprinting-methodes voor de desktopbrowser werken daardoor niet zo goed op mobiele browsers, bijvoorbeeld door het gebrek aan plug-ins. Ook het feit dat gebruikers vaak verschillende browsers gebruiken zoals die in applicaties als Facebook is het lastig om een gebruiker te fingerprinten op één toestel – maar de opkomst van de smartphone is geen bedreiging voor adverteerders en bedrijven die zich met zulke trackingmethodes bezig houden. Ze moeten alleen hun fingerprinting-manieren aanpassen en waar de smartphone-browsers dat minder makkelijk maken, bieden telefoons meer dan genoeg andere volgmogelijkheden.

Wifi- en bluetooth-tracking zijn een logische manier om mobiele apparaten te volgen, en een methode die op dit moment al veelvuldig wordt toegepast. Er zijn bijvoorbeeld veel steden waar gratis wifi-netwerken liggen die gebruikers volgen, maar veel gemeentes gebruiken ook beacons om burgers op bepaalde plekken te volgen.

Statische en dynamische mac-adressen

Zowel Google als Apple probeert zijn gebruikers daartegen in bescherming te nemen. Apple voegde in 2014 mac-adres-randomization toe aan iOS 8, waarbij een telefoon constant semi-willekeurige mac-adressen aanmaakte dat pas een uniek adres werd als het daadwerkelijk met een netwerk verbond. Op die manier kunnen wifi-scanners geen mac-adressen koppelen aan unieke apparaten. Inmiddels is die functie op vrijwel iedere iPhone doorgevoerd.

Google volgde een paar maanden later, maar hoewel de functie beschikbaar is in Android 5 of hoger hebben maar weinig fabrikanten de feature ook daadwerkelijk geïmplementeerd. Uit een onderzoek in maart bleek dat slechts zes procent van alle Android-telefoons gebruikmaakt van zulke willekeurige mac-adressen. Dat maakt het nog steeds erg makkelijk om telefoons via een unieke ID te volgen.

Maar mac-adressen zijn slechts één manier om mobiele apparaten te fingerprinten. Onderzoekers vonden in juni 2016 tientallen manieren om telefoons te volgen – al zijn veel van die mogelijkheden vooral theoretisch. Het gaat niet alleen om basisinformatie zoals het aantal geïnstalleerde apps of de tijdzone van de telefoon, maar ook om veel subtielere informatie. Zo wisten de onderzoekers in een merendeel van de gevallen telefoons te fingerprinten op basis van sensoren zoals de gyroscoop. Op basis van kleine imperfecties kan een specifiek apparaat met redelijke zekerheid gevonden worden.

Maar goed, wat kun je nu zelf tegen fingerprinting ondernemen? Daarover in een later artikel meer.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Wanneer je met een smartwatch je gezondheid in de gaten wilt houden en bijvoorbeeld tijdens activiteiten je hartslag wilt meten, is het handig als zo'n slim horloge ook waterdicht is. En met een GPS-functie kun je ook goed bijhouden welke afstand je hebt afgelegd.

Een smartwatch is meer dan alleen een horloge: het is een slimme assistent om je pols. Met een smartwatch kun je eenvoudig meldingen van je smartphone ontvangen, zoals berichten, oproepen en agenda-afspraken. Veel modellen bieden daarnaast functies zoals stappentellen, hartslagmeting, slaapregistratie en GPS-tracking. Dat maakt ze ideaal voor wie zijn gezondheid en activiteiten wil bijhouden. Sommige horloges ondersteunen zelfs contactloos betalen of muziekbediening, zodat je minder vaak je telefoon uit je zak hoeft te halen.

Een ander belangrijk voordeel is de waterbestendigheid, wat bij smartwatches wordt aangeduid met een zogeheten ATM-classificatie. ATM staat voor 'atmosfeer' en geeft aan hoe hoog de druk op het horloge mag zijn. Een smartwatch met 5 ATM is bijvoorbeeld bestand tegen waterdruk die overeenkomt met 50 meter diepte. Dat betekent dat je ermee kunt douchen, zwemmen of in de regen lopen, maar dat de watch niet per se geschikt is voor diepzeeduiken.

Amazfit Cheetah Square

De Amazfit Cheetah Square is een smartwatch met een rechthoekig AMOLED-scherm van 1,75 inch. Het model biedt uitgebreide sportondersteuning met meer dan 150 modi en beschikt over dual-band GPS voor nauwkeurige plaatsbepaling. Daarnaast zijn er sensoren voor hartslag, SpO₂ (het percentage zuurstof in je bloed dat via een saturatiemeter wordt gemeten, en aangeeft hoeveel van je rode bloedcellen verzadigd zijn met zuurstof), slaap en stress. De behuizing is lichtgewicht en de horlogeband is van siliconen. De waterdichtheid van 5 ATM maakt hem geschikt voor gebruik in het water. De batterijduur varieert afhankelijk van het gebruik, met tot 8 dagen bij gemiddeld gebruik en tot 28 uur met GPS ingeschakeld.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 8 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,75 inch

Huawei Watch Fit 2

De Huawei Watch Fit 2 is een relatief compacte smartwatch met een AMOLED-display van 1,74 inch. Het model ondersteunt verschillende trainingsmodi en beschikt over sensoren voor onder andere hartslag, SpO₂ en slaapmonitoring. Hoewel deze watch geen ingebouwde GPS heeft, maakt hij gebruik van verbonden GPS via een smartphone. De batterijduur is met maximaal 10 dagen redelijk lang. De smartwatch is waterbestendig tot 5 ATM en is beschikbaar in verschillende edities en kleuren.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 10 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,74 inch

Fitbit Sense 2

De Fitbit Sense 2 biedt een combinatie van gezondheidsmetingen, zoals een ECG-app, cEDA-sensor voor stressdetectie en SpO₂-metingen. Het horloge is uitgerust met een 1,58 inch AMOLED-scherm en een ingebouwde GPS. De batterij gaat bij normaal gebruik ongeveer 6 dagen mee. Daarnaast is de Sense 2 waterbestendig tot 50 meter (5 ATM). Het model ondersteunt contactloze betalingen via Fitbit Pay, maar mist functies zoals muziekopslag of volledige ondersteuning voor apps van derden.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 6 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,58 inch

Garmin Venu 2

De Garmin Venu 2 heeft een 1,3 inch AMOLED-display en legt de nadruk op gezondheid en sport. De smartwatch beschikt over onder meer hartslagmeting, ademhalingsregistratie, Body Battery, stressmeting en Pulse Ox. GPS is ingebouwd, en de batterij gaat tot 11 dagen mee in smartwatch-modus. Bij gebruik van GPS en muziek is dit korter. Het horloge is waterdicht tot 5 ATM, wat standaard is voor dit soort toepassingen.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 11 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,3 inch

OnePlus Watch 2

De OnePlus Watch 2 draait op Wear OS 4 en gebruikt een dubbele chipsetstructuur om prestaties en batterijduur te balanceren. Met een 1,43 inch AMOLED-scherm, ondersteuning voor dual-band GPS, en sensoren voor hartslag en slaap is hij geschikt voor dagelijks gebruik. De batterijduur is echter niet heel lang, maar het horloge is wel IP68-gecertificeerd en bestand tegen waterdruk tot 5 ATM.

🚿 Waterdichtheid: IP68 / 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 100 uur
📱 Schermdiagonaal: 1,43 inch

De Enchant 1100 is de nieuwste top-soundbar van Harman Kardon. Ondersteuning voor Dolby Atmos en een streepje Scandi-design maken het een interessante optie.

De grotere Enchant 1100 soundbar werd begin dit jaar samen met de kleinere Enchant 900 voorgesteld. Het is een echt topmodel dat veel speakers inzet om omhullende 3D-geluid te bieden, inclusief twee aan de bovenzijde. Dit is niet de eerste of enige soundbar van Harman Kardon die de naam 'Enchant' draagt, maar eigenlijk lijkt hij meer op de voorgaande Citation-reeks van Harman Kardon. Citation was bedoeld als een volledig antwoord op Sonos, met multiroom-functionaliteit en met een design dat luxueuze textiel van Kvadrat toepaste. 

De Enchant 1100 neemt veel van de Citation-eigenschappen over, waaronder het design (maar zonder Kvadrat-stofjes) en de uitbreidbaarheid. Hij gebruikt ook een knappe techniek van Harman, Multibeam, om geluid breed de kamer in te sturen. Met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X, veel streamingopties, een extra HDMI-ingang (geschikt voor 4K en Dolby Vision) en uitbreidingsopties spreken we hier over een veelzijdige soundbar. 

©Jamie Biesemans

Uitbreiden met speakers kan

Wie meer wil, kan de Enchant 1100 uitbreiden met de Enchant Sub (adviesprijs 399 euro) en/of een paar Enchant-draadloze speakers (adviesprijs 229 euro/stuk). Het is daarmee een directe uitdager van de Sonos Arc Ultra, nog een topmodel dat je op eigen tempo kunt uitbreiden met extra speakers. De Harman Kardon is wel nog iets scherper geprijsd. Het koppelen met speakers in andere kamers kan via Google Cast of AirPlay 2. Een pluspunt: dat kan ook met luidsprekers van verschillende merken.

Zacht en harmonieus design

Ontsnappen aan de klassieke balkvorm van een soundbar doet de Enchant 1100 niet. Maar omdat de afgeronde behuizing helemaal bedekt is door een fraai zwart stofje en verder geen opvallende elementen toont, verdwijnt hij netjes in de achtergrond. Minimalisme ten top, totdat je het volume of een optie aanpast. Dan zie je een grote display in een coole dotmatrix-stijl oplichten. Dat zorgt dan weer voor vleugje retro-gevoel. In tegenstelling tot bij de Citation-soundbars, lijkt er deze keer geen lichtgrijze versie te bestaan.

Onder het strakke uiterlijk zitten aardig wat speakers verborgen: elf stuks. Twee daarvan zitten bovenaan en zorgen voor de driedimensionale geluidservaring. De Enchant 1100 is slechts 6,5 cm hoog en kan dus bij een tv op een voet geplaatst worden. Maar het beste resultaat krijg je als je hem 10 à 20 cm vóór het scherm zet, zodat de bovenliggende speakers vrij naar het plafond gericht zijn. Ook de zijkanten moeten helemaal vrij blijven. Aan elke zijde is er een opening waar je een speaker kunt zien; die zorgen voor een heel breed geluidsbeeld rond de tv.

©Harman Kardon

Aan weerszijden is er een opening met een tweeter die schuin gemonteerd is.

Ontspannen kan ook

In de doos vind je een kleine afstandsbediening, maar je kunt ook de Harman Kardon One-app gebruiken. Welke optie je ook kiest: het volume regelen, een aantal audio-instellingen veranderen en muziek pauzeren zijn mogelijk. Een unieke optie heet Moment, dat zelfs zijn eigen knop op de remote heeft.

Als je hierop drukt, rollen er uit de soundbar rustgevend geluiden. Je kunt via de app kiezen of je dan even kunt relaxen met het geluid van regen, een bos of de zee. Misschien wel leuk voor meditatieoefeningen, maar wel een apart iets om zo'n prominente plek te geven.

Muziek spelen kan op vele manieren

In een app kun je muziek en internetradio afspelen van bepaalde diensten, waaronder Amazon Music, Napster, Qobuz, Tidal en TuneIn. Bij Amazon en Tidal wordt zelfs het afspelen van muziek in Dolby Atmos-formaat ondersteund, dat kom je zelden tegen.

In het lijstje ontbreken natuurlijk heel wat belangrijke diensten, zoals Apple Music of Spotify. Ze afspelen kan echter makkelijk via AirPlay, Chromecast of Spotify Connect. De soundbar kan ook bediend worden met Roon, de audiofiele muzieksoftware van een Harman Kardon-zusterbedrijf die vooral in de hifi-wereld wordt gebruikt. Ten slotte is de Enchant 1100 uitgerust met bluetooth. Manieren genoeg dus om muziek af te spelen.

Eenvoudige installatie

Het instellen van de Enchant 1100 gebeurt via de One-app. Een visueel stappenplan maakt het heel eenvoudig. Wat je ook in de app (of via de remote) kunt doen is het geluid "kalibreren". De soundbar verspreidt dan twintig seconden luide testgeluiden om zo de woonkamer te leren kennen. Na deze meting wordt de weergave aanpast zodat de soundbar beter klinkt. Zo'n functie wordt stilaan standaard op een high-end soundbar; hier blijkt het zeer effectief in het balanceren van bassen en helderheid. 

©Jamie Biesemans

In de Harman Kardon One-app vind je heldere uitleg.

Geslaagd in 3D

Bij het bekijken van demovideo's van Dolby en een aantal filmfragmenten valt in de eerste plaats de zuivere weergave van de Enchant 1100 op. Het klinkt luchtig en ruim, waardoor geluidseffecten los in de kamer verschijnen. Bij de Shattered-demo bewegen de geluiden van brekend glas echt van rechts naar ver links.

©Jamie Biesemans

De Enchant 1100 heeft goede dialogenweergave.

Ook bij drukke actiescènes, zoals tijdens de finale veldslag op Scarif in Star Wars: Rogue One – waarvan Andor op Disney+ de prequel vormt – houdt de Harman Kardon een goede controle. Het is een goed resultaat dat vooral heel detailrijk en gebalanceerd overkomt, met name na de kalibratie. Wel is het in onze woonkamer wat minder 'cinematisch' (of je mag ook zeggen 'bombastisch') bij bijvoorbeeld de race in Ready Player One. Je wordt wel omgeven door geluid, inclusief hoog boven de tv, dat wel. Maar het is niet zo knallend of dynamisch als bij bijvoorbeeld JBL.

Een subwoofer erbij of niet?

Het toevoegen van een subwoofer of extra speakers kan daar iets aan doen. Dat verloopt eveneens via de app. Je hebt er wel even tijd voor nodig, want elk toestel moet met de wifi verbonden worden. Vervolgens moet er nog een update worden geïnstalleerd, wat ook even kan duren. Ten slotte combineer je bijvoorbeeld de Enchant 1100 met de Enchant Sub via de app. Dat ging tijdens het testen vlot, en de app maakt het proces ook heel transparant. Wel spijtig: de kalibratiefunctie werkt niet langer als je een sub toevoegt aan een soundbar. Hopelijk komt die mogelijkheid er nog.

©JORDI HUISMAN

De Enchant Sub zet je bij voorkeur naast de soundbar.

Mét Enchant Sub wordt de Enchant 1100 een stukje spectaculairder, al blijft het vooral het mooie detail en de controle die indruk maken bij het zeer intense vuurgevecht in het Witte Huis in Civil War. Dit zijn goede prestaties, ook voor gaming. Toch is de stap naar een extra sub geen verplichting. De Enchant Sub is niet zo krachtig of verfijnd, dus in een kleinere woonkamer ga je aan de soundbar zelf voldoende hebben. Positief wel is dat die Sub vergeleken met optionele subs bij sommige concurrenten relatief goedkoop is.

Conclusie

De Enchant 1100 is een soundbar die zeer gelikt oogt en sterk presteert. Kamervullend de soundtrack van een film of tv-serie neerzetten doet hij goed, net als muziek afspelen. Zonder extra apparaten levert de Harman Kardon al een topprestatie, waarbij detail en helderheid de grootste troeven zijn. Spraak en geluidseffecten klinken duidelijk en zijn goed gepositioneerd. Al mag het niet een basmonster zijn, je wordt goed ondergedompeld in een film.