We kennen Dropbox, Google Drive en Microsoft OneDrive. Het nadeel van de clouddiensten is de beperkte opslagruimte van een gratis account. Wens je meer capaciteit om data op te slaan en wil je daarvoor liever niet betalen? Kijk dan eens naar de gratis diensten voor megaopslag die we voorschotelen.

Google Drive en Microsoft OneDrive bieden respectievelijk 15 en 5 GB gratis opslagruimte. Dropbox geeft met 2 GB opslagcapaciteit nog minder ruimte cadeau. Voor de opslag van wat foto's en documenten volstaan de gratis accounts van deze diensten prima. Lees ook: De 9 beste gratis clouddiensten onder de loep.

Wil je een kopie van je volledige fotoverzameling, privéfilms en muziekbestanden in de cloud bewaren? In dat geval ontkom je niet aan een account met meer capaciteit. Je kunt ervoor kiezen om iedere maand een bedrag te betalen voor meer opslag, maar bij jarenlang gebruik lopen de kosten fors op.

Zo betaal je voor 1 TB opslag bij Dropbox en Google Drive respectievelijk 9,99 euro en 9,99 dollar per maand. Lucratiever is het om over te stappen naar een gratis aanbieder met hogere limieten, al liggen die niet voor het oprapen. Wie echter goed zoekt, bewaart 25, 50, 100 of 250 GB data voor nop in de cloud. Er is zelfs een aanbieder van Nederlandse bodem die 1000 GB opslagruimte weggeeft!

Instapaccounts

Serverruimte is kostbaar en daarom is het natuurlijk de vraag waarom bedrijven gratis opslagruimte zomaar weggeven. Bij gerenommeerde diensten als Dropbox, Google Drive en Microsoft OneDrive betreffen het instapaccounts waarbij de eigenaren hopen dat gebruikers op den duur overstappen naar een betaald account.

Google en Microsoft hebben daarbij nog andere belangen, aangezien hun opslagdiensten verweven zitten in hun (mobiele) besturingssystemen. Het is dus ook een beetje service aan hun klanten. Ook de aanbieders van gratis megaopslag leveren gratis instapaccounts in de hoop dat gebruikers op den duur meer opslagruimte nodig hebben. De betaalde accounts herbergen vaak 2, 4, 8 of zelfs 10 TB online opslagruimte. Verder zijn er soms advertenties zichtbaar om een deel van de kosten te dekken.

Testverantwoording

In deze test voelen we acht online opslagdiensten aan de tand die behoorlijk wat GB's aan online opslagruimte voor nop weggeven. Hierbij zijn we benieuwd naar hoe snel de diensten werken en welke functies ze bieden. We vergelijken de diensten onderling met elkaar op het gebied van functionaliteit en prestaties, maar we kijken ook met een schuin oog naar de betrouwbaarheid. Je wilt je waardevolle bestanden tenslotte wel een veilig onderkomen geven.

Flickr

Wie louter een back-up van foto's in de cloud wil opslaan, kan prima uit de voeten met Flickr. Deze betrouwbare dienst stamt uit 2004 en is onderdeel van Yahoo. In de afgelopen twaalf jaar is Flickr geëvolueerd tot een zeer interessant hulpmiddel om je voltallige fotocollectie online te bewaren. De gratis opslagcapaciteit bedraagt maar liefst 1000 GB, waarbij er wel geregeld advertenties zichtbaar zijn. Naast kiekjes zet je desgewenst ook korte videofragmenten online, waarbij er onder meer ondersteuning is voor mp4-bestanden.

©PXimport

Naast online opslag van foto's is Flickr ook prima geschikt om korte filmpjes online te bewaren.

Voor het gebruik van deze dienst is een Yahoo-account vereist. Zodra je eenmaal bent ingelogd, kun je direct foto's uploaden. Je gebruikt hiervoor uitsluitend de browser. Weliswaar ontvang je telkens aanbevelingen om een client te installeren, maar die werkt helaas alleen voor betaalde accounts. Flickr onderscheidt zich ten opzichte van andere diensten vanwege de uitstekende beheertools voor foto's. De cloudtool herkent op eigen houtje objecten en groepeert kiekjes waarop bijvoorbeeld een dier, boot of auto is te zien. Handig, want je hoeft dus geen tags handmatig toe te voegen. Er is zelfs een volwaardige fotobewerker aanwezig.

Naast een online opslagdienst fungeert Flickr tevens als sociaal netwerk, dus ook het delen van kiekjes met andere personen is geen enkel probleem. Alle fotobestanden behoren standaard tot je privédomein, al kun je er ook voor kiezen om ze openbaar te maken. De mobiele apps zijn fraai uitgewerkt en zijn vooral handig voor diegenen die kiekjes van hun smartphone online willen opslaan.

HubiC

HubiC valt onder de vlag van de Franse hostingprovider OVH. Dit bedrijf beheert datacenters op drie verschillende plekken in Europa, zodat je bestanden op verschillende fysieke plekken worden bewaard. Extra veilig dus! Naar eigen zeggen maken inmiddels 750.000 personen gebruik van HubiC, waarbij ieder lid 25 GB opslagruimte cadeau krijgt. Na aanmelding kom je in een ietwat sobere Nederlandstalige webinterface terecht. Standaard zijn er al mappen aanwezig om documenten, afbeeldingen en video's te bewaren, maar je voegt eventueel zelf ook een map toe.

©PXimport

Geef aan hoeveel dagen je de downloadlink beschikbaar wilt maken voor familie en vrienden.

Je kunt de weergave niet naar eigen wens aanpassen, dus alle bestanden verschijnen in een lange lijst. Aangezien alle servers in Europa staan, gaat het uploadproces behoorlijk vlot. Sowieso navigeert de webinterface razendsnel. HubiC geeft voorvertoningen van mp4-filmpjes en foto's, maar met mp3'tjes en pdf-documenten weet deze online opslagtool geen raad en daar kan het geen voorvertoningen van laten zien. Handig is dat je bij het delen van een bestand aangeeft hoeveel dagen de downloadlink beschikbaar is. Er zijn clients voor Windows, OS X en Linux beschikbaar waarmee je een map op de pc synchroniseert met de cloud. HubiC heeft apps ontwikkeld voor Android, iOS en Windows Phone.

MEGA

De opvallendste naam in dit overzicht is zonder twijfel MEGA. Deze online opslagdienst werd in 2013 opgericht door Kim Dotcom (zie kader Kim Dotcom), nadat voorganger MegaUpload door de Amerikaanse overheid offline werd gehaald vanwege grootschalige auteursrechtinbreuk. Om voor zichzelf en alle gebruikers extra veiligheid te bieden, versleutelt MEGA nu standaard alle data. De registratieprocedure is hierdoor uitgebreider vergeleken met concurrerende diensten. Zo genereert MEGA een unieke privésleutel waarmee je jouw data kunt ontsleutelen. Wanneer je een bestand deelt met een vriend, heeft diegene alleen toegang tot de inhoud middels de meegestuurde decoderingssleutel.

Zodra je in de Nederlandstalige interface terechtkomt, staat het je vrij om 50 GB data voor nop op te slaan.

©PXimport

Als je een bestand met iemand deelt, dien je de decoderingssleutel mee te sturen.

Een minpunt is dat MEGA behalve foto's nauwelijks bestanden in de cloud weergeeft. Pdf-bestanden, filmpjes en muziek dien je altijd eerst te downloaden. Sinds kort heeft MEGA een chatfunctie waarmee je gesprekken voert met contactpersonen die je eerder hebt toegevoegd. In Windows, OS X en Linux synchroniseer je eventueel een map met de servers van MEGA. Hierbij zijn de gegevens van begin tot eind gecodeerd, zodat niemand de inhoud van de data kan zien. Verder zijn er voor alle bekende platformen ook mobiele apps beschikbaar.

Kim Dotcom

Kim Dotcom zag onder zijn oude naam Kim Schmitz in 1974 het levenslicht in het Duitse plaatsje Kiel. Na een reeks hackersincidenten richtte de excentrieke Duitser de online opslagdienst MegaUpload op. In de praktijk werd deze website vooral door leden gebruikt om mediabestanden illegaal uit te wisselen. In 2012 haalde de FBI MegaUpload offline en Kim Dotcom werd in Nieuw-Zeeland in zijn riante villa gearresteerd.

Hij wordt door de Amerikanen onder meer beschuldigd van grootschalige auteursrechtinbreuk en het witwassen van geld. Uitlevering naar de Verenigde Staten op korte termijn dreigt, maar dat weerhield de Duitser niet om van MEGA de afgelopen jaren een succesvol project te maken. Inmiddels is Dotcom niet meer bij MEGA betrokken, want het bedrijf kwam na een vijandige overname in handen van een Chinese investeerder.

PromptFile

De online opslagdienst van PromptFile bestaat vooralsnog alleen uit een webpaneel, al beloven de makers wel op korte termijn een desktopprogramma en mobiele apps te introduceren. Een groot pluspunt is dat deze aanbieder maar liefst 250 GB cadeau geeft aan zijn leden. De bestandslimiet is hierbij 5 GB, dus voor de opslag van ruimtevretende films of back-up-images is deze dienst niet geschikt. Verder heeft PromptFile nog een aantal bijzondere eigenschappen. Zo verloopt het uploadproces verbazingwekkend snel. Bovendien kun je ervoor kiezen om bestanden via het ftp-protocol naar de server te transporteren.

©PXimport

PromptFile is misschien niet zo gelikt als andere online opslagdiensten, maar levert wel gratis 250 GB webruimte.

Handig is bovendien dat je een YouTube-filmpje rechtstreeks in de cloud bewaart door hiervan de url op te geven. De interface oogt vrij basaal en zou wel iets sprankelender mogen. Opmerkelijk is dat de dienst wel voorbeeldweergaven van foto's, video's en muziek opent in een nieuw tabblad van je browser. De inhoud van documenten wordt niet in de browser getoond. Gebruikers delen van ieder bestand desgewenst een unieke downloadlink met vrienden. Opvallend is dat PromptFile geen betaalde abonnementen aanbiedt, dus de vraag is hoe lang deze ietwat mysterieuze clouddienst het volhoudt.

RSAplay

RSAplay bestaat sinds 2015 en is qua techniek vergelijkbaar met het eerder besproken MEGA. Ook hier genereer je tijdens het maken van een account een privésleutel om gecodeerde data te ontsleutelen. De dienst richt zich uitsluitend op gebruikers die hun eigen mediabestanden willen opslaan en streamen. Je kunt dus direct vanuit de browser diverse mediaformaten afspelen, zoals mp3, mp4, mov, mkv, flv en avi, maar voor documenten en foto's is er geen ondersteuning. Met 250 GB gratis opslagruimte sla je behoorlijk wat liedjes en video's op.

©PXimport

De encryptie vertraagt het uploadproces van mediabestanden aanzienlijk.

Een groot minpunt is dat RSAplay bestanden verwijdert wanneer ze dertig dagen niet zijn afgespeeld. Gebruik de dienst dus niet voor permanente opslag! De bestandslimiet is met 500 MB ook niet om over naar huis te schrijven. Veel video's hebben namelijk meer ruimte nodig. Het webpaneel ziet er overigens keurig uit. Vanwege de toegepaste encryptie duren uploadtaken wel wat langer vergeleken met andere aanbieders. Je deelt bestanden inclusief de decoderingssleutel. Verder kan deze online opslagdienst video's insluiten ('embedden') binnen een bestaande website. RSAplay heeft helaas geen mobiele apps uitgebracht, al komt daar volgens de makers wel op korte termijn verandering in.

SFshare

SFshare zegt op zijn website dat het gratis accounts met 50 GB opslag voor een gelimiteerde periode aanbiedt. Hoe lang dat precies is, laat de dienst niet weten. Deze aanbieder hanteert een aantal beperkingen, want de bestandslimiet bedraagt slechts 400 MB. Wanneer jezelf of iemand anders de bestanden downloadt, verwijdert SFshare de betreffende data na dertig dagen van zijn server. Verder is er een downloadvertraging ingebouwd.

©PXimport

De gebruikersomgeving van SFshare verdient niet bepaald de schoonheidsprijs.

Vergeleken met de concurrentie is SFshare vanwege deze beperkingen wel wat lastiger in gebruik. Wie evengoed besluit om een account aan te maken, komt in lelijke gebruikersomgeving terecht waarin je maximaal vijf bestanden per keer vanaf de harde schijf kunt uploaden. Daarnaast staat het je ook vrij om webfilmpjes op te slaan via het opgeven van url's. In de met advertenties omgeven interface gebruikt SFshare de Nederlandse en Engelse taal door elkaar. Na het uploadproces is er van ieder bestand een downloadlink beschikbaar, die je eventueel deelt met vrienden. Een rechtstreekse downloadfunctie is echter niet voorhanden en bovendien kun je geen voorvertoning van de bestanden opvragen. Voor mobiel gebruik is SFshare niet zo geschikt, want er zijn geen mobiele apps voorhanden.

STACK

De Nederlandse hostingprovider TransIP geeft onder de naam STACK maar liefst 1000 GB gratis opslagcapaciteit weg. Ideaal, want het gebruik van Nederlandse servers heeft een gunstig effect op upload- en downloadtijden. Wel is het zo dat je een uitnodigingscode nodig hebt om de dienst te gebruiken. Die vraag je via de website probleemloos aan, maar houd wel rekening met een wachttijd van ongeveer drie maanden! Krijg je eenmaal de code toegezonden, dan heb je slechts een week de tijd om die te verzilveren. Deze aanmeldprocedure is natuurlijk omslachtig, maar alle moeite wordt wel beloond met een degelijke online opslagdienst.

Zo gelden er geen bestandslimieten en de gebruikersomgeving is zeer fraai uitgewerkt. Via een unieke STACK-url heb je toegang tot je eigen cloud. Fijn is dat er verschillende opties zijn om de bestanden te sorteren, zoals op naam, bestandsgrootte en datum. Alle afbeeldingen voegt STACK toe aan een eigen fotoviewer, zodat je simpel door de kiekjes kunt bladeren. Ook videobestanden speelt deze clouddienst moeiteloos in de browser af, bijvoorbeeld flv- en avi-filmpjes. Er is zelfs een geïntegreerde pdf-lezer aanwezig.

©PXimport

Gedeelde bestanden scherm je eenvoudig af met een wachtwoord.

Wanneer je een bestand met iemand wilt delen, verspreid je hiervan de downloadlink. Eventueel beveilig je gedeelde data met een wachtwoord. Interessant is dat je een account ook kunt delen met meerdere gebruikers. Zo geef je ieder gezinslid eenvoudig een stukje webruimte. STACK heeft clients voor Windows, OS X en Linux ontwikkeld waarmee je de inhoud van verschillende lokale mappen met de online server synchroniseert. De apps voor Android en iOS werken prima, waarbij je onderweg persoonlijke bestanden rechtstreeks vanuit de cloud opvraagt en nieuwe data toevoegt. Voor mobiele toegang heb je wel de persoonlijke STACK-url nodig.

SurDoc

In principe biedt SurDoc 100 GB gratis opslagcapaciteit met uitzondering van wat de dienst naar eigen zeggen 'speciale bestanden' noemt. Dit betreft data die je niet kunt afspelen of uitprinten, zoals exe- en zip-bestanden. Hiervoor geldt maximaal 5 GB opslagruimte. Wie online opslag voornamelijk gebruikt voor de opslag van mediabestanden en documenten heeft dus geen last van deze beperking.

©PXimport

SurDoc verwerkt uploadtaken vanuit de browser zeer traag.

Bij de registratie heb je keuze om van een datacenter in China of de Verenigde Staten gebruik te maken. Deze keuze is later niet meer aanpasbaar. Verder is het noodzakelijk om een beveiligingsvraag in te stellen. De Engelstalige interface oogt weliswaar degelijk, maar de navigatie verloopt niet erg soepel. SurDoc heeft nogal moeite om uploadtaken te verwerken vanuit het webpaneel, waardoor de dienst in de praktijk onprettig is om te gebruiken. Als alternatief download je eventueel het back-upprogramma van SurDoc waarmee het beter lukt om (automatisch) data naar de online server weg te schrijven.

Conclusie

STACK is met vlag en wimpel winnaar van deze test en krijgt daarom ons keurmerk Best getest. Op het gebied van functionaliteit, gratis opslagcapaciteit en snelheid steekt deze dienst ver boven de rest uit. Serverruimte in Nederland is relatief duur en daarom valt het te waarderen dat TransIP voor nop 1000 GB weggeeft. Wel houdt het Leidse bedrijf graag de controle, want de wachttijd bedraagt ongeveer drie maanden voordat je een toegangscode krijgt opgestuurd. Wil je meteen data in de cloud opslaan? Het gebruiksvriendelijke MEGA is met 50 GB gratis opslagcapaciteit een prima alternatief voor Dropbox, Google Drive of Microsofts OneDrive.

©PXimport

In de bovenstaande tabel vind je alle testuitslagen. Klik hier voor een grotere versie.

Je stem gebruiken om supersnel te typen wordt steeds makkelijker en veelzijdiger! De dicteerfunctie in Microsoft Word is zowel beschikbaar in de desktop-, web- als mobiele versie. Bovendien kan deze toepassing een audio-opname transcriberen en samenvatten.

Microsoft Word luistert naar je. Letterlijk. Het programma kan de tekst die je uitspreekt direct uitschrijven. Ook kan het een opname van een monoloog of zelfs een gesprek tussen verschillende mensen uitwerken. De spraakherkenning maakt deel uit van Microsoft 365 voor Windows en macOS. Het werkt ook op Microsoft Word online en in de mobiele Word-app voor Android en voor de iPad en iPhone.

Start met dicteren

Start Microsoft Word en open een nieuw leeg document. In het tabblad Start in de groep Spraak klik je op Dicteren. Als je deze knop ingedrukt houdt, heb je de keuze tussen Dicteren en Transcriberen. Op die tweede optie komen we dadelijk terug. Nadat je Dicteren hebt geselecteerd, verschijnt er een werkbalkje waarin een pictogram van een microfoon staat. Klik op deze knop en begin met praten.

Belangrijk: spreek ook alle leestekens uit die je wilt toevoegen. Klik opnieuw op het pictogram van de microfoon als je klaar bent met dicteren. Het is tijdens het inspreken mogelijk om via het toetsenbord tekst te corrigeren of gewoon iets extra bij te typen. Dan moet je natuurlijk even zwijgen en als je klaar bent, plaats je de cursor op de plek waar je verder wilt gaan met dicteren.

Wanneer de microfoonknop blauw is, weet je dat de opname loopt.

Instellingen regelen

In het werkbalkje staat een tandwieltje waarmee je de instellingen van de dicteerfunctie regelt. Bovenaan selecteer je de Gesproken taal. De functie is standaard ingesteld in het Nederlands. Daaronder kies je de microfoon die je aanspreekt. In dit voorbeeld werken we bijvoorbeeld met een laptop, waarop we een externe microfoon hebben aangesloten. Wij hebben er in de instellingen voor gezorgd dat Word onze woorden via een goede externe microfoon opvangt en niet via de interne microfoon van de laptop.

Daaronder kun je de Automatische interpunctie inschakelen. Met automatische interpunctie hoef je de leestekens als punt en komma in principe niet uit te spreken. De interpunctie wordt dan bepaald door de pauzes tijdens het dicteren. De onderste functie, Gevoelige woordgroepen filteren, gebruik je om grof taalgebruik te censureren. Wanneer de spraakherkenning een grof woord waarneemt, wordt de gemaskeerde versie getypt. Als je bijvoorbeeld het F-woord uitspreekt, typt Word ****. Ook deze optie staat standaard ingeschakeld.

Let erop dat de juiste microfoon is ingesteld.

Interpunctie

Zelfs als je de Automatische interpunctie hebt ingeschakeld, kun je voor de duidelijkheid toch nog de leestekens uitspreken. Word begrijpt dat en plaatst deze niet dubbel. Bij het inspreken van leestekens moet je ervoor zorgen dat ze op een manier worden uitgesproken die past bij hoe de dicteerfunctie ze verwerkt. Als je bijvoorbeeld zegt: “Nu moet je een komma plaatsen”, dan schrijft de dicteerfunctie deze woorden letterlijk uit in plaats van dat er daadwerkelijk een komma wordt ingevoegd.

De dicteerfunctie begrijpt daarnaast diverse opdrachten, zoals nieuwe regel, nieuwe alinea, euroteken, apostrof s, enkel aanhalingsteken, afbreekstreepje, vierkante haak openen, vierkante haak sluiten, aanhalingsteken open en aanhalingsteken sluiten. Tekst opmaken in vet of cursief en woorden verwijderen lukten bij ons met de dicteerfunctie niet. Dat moesten we handmatig doen. Na het inspreken kun je de tekst ter controle nog even laten voorlezen door Word. Gebruik de toetscombinatie Ctrl+A om alles te selecteren. Daarna ga je naar het tabblad Controleren en je klikt op de knop Voorlezen.

De dicteerfunctie begrijpt ook speciale tekens.

Opname voor transcriptie

Microsoft Word kan ook opnamen transcriberen. Transcriberen is alles wat wordt uitgesproken omzetten in tekst. Je kunt hiervoor een live-opname maken of een bestaand audiobestand importeren. Windows heeft voor het opnemen een uitstekende tool in het systeem zitten. In Windows 10 heet deze toepassing Voicerecorder, in Windows 11 heet de nieuwe versie Geluidsrecorder.

Plug een microfoon in en open de app. In de linkerbenedenhoek controleer je of Geluidsrecorder de juiste microfoon gebruikt. Vervolgens start je de opname met de rode knop onderaan of door de toetscombinatie Ctrl+R (met de R van record) in te drukken. Om de opname te pauzeren, gebruik je de Pauzeknop of druk je op Alt+P. Herhaal dit om de opname verder te zetten. Ben je klaar, dan druk je op de Stop-knop, of druk op Enter of Escape.

In de nieuwe versie van Geluidsrecorder wordt het geluid met een diagram weergegeven.

Benoemen en lokaliseren

In de linkerkolom van de app lees je de namen van de opname. Iedere opname krijgt standaard de naam Aan het opnemen gevolgd door de datum en tijd. Ook zie je hoelang de opname duurt. Geef het bestand dat je dadelijk wilt transcriberen een eigen naam door met de rechtermuisknop in de linkerkolom op het bestand te klikken. Selecteer vervolgens de opdracht Naam wijzigen. Typ een nieuwe naam en bevestig.

Alle opnamen worden samen opgeslagen. Klik met de rechtermuisknop op het geluidsbestand dat je nodig hebt en selecteer in het contextmenu de opdracht Weergeven in map. Windows Verkenner opent de juiste map. Eventueel kun je het bestand hier kopiëren om het bijvoorbeeld tijdelijk op je bureaublad te plaatsen.

Via de rechtermuisknop open je de locatie waar het geluidsbestand staat.

Transcriptie starten

Terug naar Microsoft Word waar je de opdracht Transcriberen onder de knop Dicteren terugvindt. Deze functie zit in de Windows-versie van Microsoft Word, maar niet in de macOS-variant. Wat die laatste betreft, geen nood. De Apple-club die deze functie toch wil gebruiken, kan net zo goed een beroep doen op de webversie van Word die minstens even goed werkt. Ga naar https://office.com en klik op de knop Aanmelden. Typ het e-mailadres en wachtwoord van je Microsoft-account en klik op Aanmelden.

Klik nu links op het Word-pictogram, open een nieuw leeg document en daarna vind je ook hier in het tabblad Start de knop Dicteren / Transcriberen. Het maakt niet uit of je de online- of desktop-versie gebruikt. Door op de knop Transcriberen te klikken, opent aan de rechterkant een zijbalk waar je eerst de taal selecteert voor de transcriptie. In het keuzemenu vind je de lijst van alle talen waaronder het Nederlands. Deze lijst is alfabetisch gerangschikt, maar Nederlands staat hier net onder Deens. Waarschijnlijk is dit een overblijfsel van de alfabetische rangschikking op basis van de term ‘Dutch’.

Selecteer de taal om het audiobestand te interpreteren en start de opname.

Live-opname starten

Wil je rechtstreeks gesproken tekst transcriberen? Klik dan op de blauwe knop Opname starten. Hiermee opent rechts het deelvenster Transcribe. Laat het deelvenster open tijdens de opname. Je ziet in het midden een blauwe microfoonknop. Als je daarop klikt, kun je de opname pauzeren. Klik er opnieuw op om door te gaan. Je kunt zo vaak starten en stoppen als je zelf wilt. Ondertussen loopt een teller die aangeeft hoelang de opname bezig is.

In tegenstelling tot bij de dicteerfunctie wordt tekst die je uitspreekt nog niet automatisch in het geopende Word-document toegevoegd. Alle geluidsopnamen die je op deze manier maakt, worden opgeslagen als wav-bestanden in de cloud in de map Onedrive / Documenten / Geluidsopnamen. Ben je klaar, dan gebruik je de knop Nu opslaan en een transcriptie maken. Zodra het bestand is geüpload, gaat Word aan de slag met het converteren van de gesproken tekst naar geschreven woorden. Voor langere opnamen kan het transcriberen echt even duren.

Tijdens de opname loopt een teller die de duur aangeeft.

Transcriptie invoegen

Het resultaat krijg je te zien in de rechterbalk. Bovenaan staan de besturingsknoppen om de audio te beluisteren. Daaronder lees je de transcriptie. Is de tekst door dezelfde persoon ingesproken, dan lees je naast iedere tijdstempel Spreker 1.

Het transcript wordt opgeslagen en je kunt dit deelvenster sluiten en later teruggaan. Om de transcriptie in het Word-document in te sluiten klik je op de knop Toevoegen aan het document. Daarmee verschijnt er een keuzemenu met vier opties: Alleen tekst, Met sprekers, Met tijdcodes en Met tijdscodes en sprekers. Geef aan wat je nodig hebt. In het Word-bestand staat bovenaan een link naar het wav-bestand met de opname en daaronder komt de uitgeschreven versie. Helemaal rechts onderaan in de zijbalk staat de knop om een Nieuwe transcriptie te starten.

Er zijn vier manieren om de transcriptie in de Word-tekst toe te voegen.

Opname inladen

De functie werkt ook met audio-opnamen die je vooraf hebt gemaakt met Windows Geluidsrecorder zoals we eerder hebben uitgelegd. Op die manier maak je rustig de opname om die achteraf thuis te verwerken. Nadat je in het tabblad Start de opdracht Dicteren / Transcriberen hebt gekozen, selecteer je eerst weer de taal en daarna gebruik je de knop Audio uploaden.

Voor de gelegenheid hebben we een dialoog opgenomen tussen twee personen. Opnieuw verschijnt het geluidsbestand bovenaan en de transcriptie in de zijbalk. Deze keer zie je duidelijk wat Spreker 1 heeft gezegd en hoe Spreker 2 heeft gereageerd. Om duidelijker te maken wie wat gezegd heeft, ga je met de muisaanwijzer over Spreker 1 en gebruik je het potloodje dat verschijnt. Op die manier wijzig je ‘Spreker 1’ bijvoorbeeld in de naam van deze persoon. Vink daarbij de optie Alles wijzigen Spreker 1 aan, zodat de aanpassing in de volledige transcriptie wordt uitgevoerd. Wanneer je met de muisaanwijzer over zo’n stukje tekst gaat, zie je niet alleen het potloodje, maar ook een plusteken. Door daarop te klikken voeg je dit stukje tekst toe aan het document zonder de link naar het audiofragment. Doorloop de tekst in de rechterbalk. Zitten er nog fouten in de tekst, dan kun je die daar corrigeren voordat je de inhoud toevoegt aan het openstaande Word-document.

Het is mogelijk om de aanduiding ‘Spreker 1’ en ‘Spreker 2’ te vervangen door namen of persoonsaanduidingen.

Transcriptie samenvatten

Heb je op deze manier een transcriptie gemaakt van een vergadering, dan kan dit behoorlijk uit de klauwen lopen. Om de tekst samen te vatten, zodat de lezer van dit verslag niet alles woordelijk moet verwerken, kun je een beroep doen op de AI van Copilot. Klik in het tabblad Start op de knop Copilot en voer een prompt in. Een prompt is een geschreven opdracht. Geef bijvoorbeeld als prompt: Dit document samenvatten. Klik op Enter en laat AI het werk doen.

Je kunt altijd Copilot inschakelen om een transcriptieverslag te laten samenvatten.

Wat hebben organisaties als KRO-NCRV, NS, Bits of Freedom en Oxfam Novib met elkaar gemeen? Dat ze niet langer actief zijn op het socialmediaplatform X. Waarom willen ze dat niet meer? Wat speelt er bij X? Welke alternatieven zijn er?

Sinds juli 2023 voegden veel media maandenlang ‘Twitter’ toe achter elke vermelding van X. Velen moesten namelijk nog wennen aan de nieuwe naam. Elon Musk, die Twitter in oktober 2022 voor 44 miljard dollar kocht, vond dat X beter paste bij zijn visie om het microblogging-platform om te vormen tot een allesomvattend digitaal ecosysteem, vergelijkbaar met WeChat in China. Musk lijkt trouwens een opvallende affiniteit te hebben met de letter X, wat ook zichtbaar is in projecten als SpaceX, Tesla Model X en xAI. Veel gebruikers waren niet gerust op deze overname, en niet geheel onterecht, want Musk heeft inmiddels ingrijpende veranderingen doorgevoerd.

X: aanpassingen

Kort na de overname herstelde Musk eerder geschorste accounts, waaronder die van controversiële figuren als Donald Trump, Andrew Tate en Kanye West. Het platform stopte bovendien met het handhaven van het beleid tegen desinformatie rond Covid-19. En waar vroeger een gratis verificatiesysteem was, waarbij Twitter invloedrijke personen en organisaties een blauw vinkje gaf, is dat nu puur commercieel: wie betaalt, krijgt een vinkje. Het staat niet langer voor authenticiteit, maar toont enkel aan dat een gebruiker betaalt voor X Premium en zo extra functionaliteit en zichtbaarheid krijgt.

Daarnaast introduceerde X de For You-feed, een sectie met aanbevelingen op basis van gebruikersvoorkeuren en -gedrag, maar ook beïnvloed door strategische beleidsbeslissingen. Dit gebeurt via een AI-gestuurd algoritme, waarvan slechts delen openbaar zijn gemaakt, wat vragen oproept over transparantie en mogelijke bias.

Het moderatiebeleid veranderde eveneens. Tweets die de richtlijnen schenden, worden niet meer verwijderd, maar zijn enkel minder zichtbaar (‘Freedom of Speech, Not Reach’). Daarnaast is er een verschuiving naar gemeenschapsgestuurde moderatie (‘Community Notes’), waardoor factchecking minder centraal en vaak trager verloopt.

De algoritmen van X roepen bij velen vragen op over de transparantie en mogelijke bias.

Fediverse

Musk zelf noemt deze aanpassingen democratischer, maar voor veel gebruikers hebben deze aanpassingen geleid tot een meer toxische inhoud. Daarbij worden specifieke groepen kritisch bekeken en beoordeeld, onder wie liberalen en de LGBTQ+-gemeenschap.

De cijfers lopen uiteen, maar de meeste bronnen zijn het er wel over eens dat heel wat gebruikers en organisaties het platform hebben verlaten sinds de overname door Musk.

Twee jaar geleden leek er maar één echt alternatief te zijn: Fediverse, dat gebruikers meer controle gaf over hun data en de moderatie.

Fediverse is een samentrekking van ‘federated’ en ‘universe’ en kun je zien als een netwerk van onderling verbonden platformen en servers, die onafhankelijk worden beheerd door organisaties of individuen. Bij traditionele socialmediaplatforms ben je afhankelijk van één centrale organisatie. Daardoor kun je met bijvoorbeeld een Instagram-account niet zomaar gebruikers van X bereiken. De gemeenschappelijke protocollen binnen het Fediverse, zoals het populaire ActivityPub, maken onderlinge communicatie juist wel mogelijk. Je kunt dus een account aanmaken op een server en vervolgens communiceren en gegevens uitwisselen met gebruikers op andere platformen. Binnen het Fediverse beweeg je dus vrijelijk tussen verschillende servers en platformen.

Het Fediverse-netwerk bevat talrijke platformen, waarvan de meeste door het ActivityPub-protocol zijn verbonden (afbeelding: Per Axbom, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons).

Mastodon

Mastodon was – en is nog steeds – het populairste Fediverse-platform, maar dat bleek helaas niet geschikt voor het grote publiek. Veel (mainstream) gebruikers vonden het namelijk verwarrend dat ze zelf een server moesten kiezen bij registratie. Ook de interface en gebruikerservaring waren minder gestroomlijnd dan bij Twitter/X. Door de decentrale structuur werkten sommige servers ook traag of werden ze slecht beheerd.

Daarnaast bood Mastodon slechts beperkte ondersteuning voor video en live-updates en ontbraken universeel doorzoekbare inhoud en trending topics, waardoor populaire discussies moeilijker te volgen waren. Bekende personen waren er ook nauwelijks actief, en veel gebruikers hadden moeite om hun sociale netwerk opnieuw op te bouwen. Eind 2023 bereikte Mastodon een piek in regelmatige bezoekers, maar de groei vlakte al snel af.

De interface van Mastodon, met vertrouwde ingrediënten als tijdlijn, meldingen en favorieten.

Threads

Mastodon behoudt weliswaar een niche bij privacybewuste en opensource-enthousiastelingen, maar bleek dus te ingewikkeld en gefragmenteerd voor de doorsneegebruiker. Vanaf eind 2023 zochten velen daarom hun toevlucht tot traditionelere sociale netwerken als LinkedIn, Instagram en vooral Threads.

Dit laatste platform werd medio 2023 door Meta (Mark Zuckerberg) gelanceerd als reactie op de groeiende kritiek op Twitter/X. Het is direct gekoppeld aan Instagram, waardoor gebruikers hun bestaande account kunnen gebruiken.

De interactiemogelijkheden binnen Threads lijken sterk op die van X, met opties als liken, citeren, posten en reageren. Ook doet het veel denken aan het oude Twitter: je volgt zelf mensen of vertrouwt op het algoritme. Volgens veel gebruikers is dit algoritme vooral ontworpen om politieke discussies en nieuwsverwijzingen te mijden. Al kun je zelf wel bepaalde mensen volgen. Het platform toont daarnaast vaak berichten die reacties willen uitlokken (‘engagement bait’). Op dit platform vind je veel beroemdheden en influencers, en de meeste content is vrij luchtig.

Threads werkt trouwens ook aan ondersteuning voor het ActivityPub-Fediverse, wat de dienst compatibel maakt met onder meer Mastodon.

Ook bij Threads kun je zelf bepalen wie je wilt volgen.

Bluesky

Hoewel Threads momenteel veel meer maandelijkse gebruikers heeft (circa 275 miljoen), trekt ook het microblogging-platform Bluesky tegenwoordig een groeiend aantal voormalige X-gebruikers aan (circa 30 miljoen). Ter vergelijking: X zou nu nog zo’n 500 miljoen maandelijkse gebruikers tellen, terwijl Mastodon er ongeveer 15 miljoen heeft.

Bluesky wordt gerund door Bluesky Social. Het werd begin 2023 officieel gelanceerd, maar ontstond al in 2021, opgericht door Jack Dorsey, medeoprichter van Twitter.

Net als Mastodon is Bluesky een gedistribueerd netwerk, maar het is wel gebruiksvriendelijker, mede dankzij het modernere, open protocol AT (Authenticated Transfer). Het platform streeft naar transparantie en wil ook gebruikers zelf hun eigen algoritme laten maken en verfijnen.

Er zijn nog geen advertenties en de tijdlijn toont berichten in chronologische volgorde, zonder verborgen algoritme. In principe kun je ook zelf een server kiezen, al is dat in de praktijk nagenoeg altijd hostingprovider bsky.social. Gevorderde gebruikers kunnen zelfs een eigen server hosten (PDS, personal data server).

Bluesky wordt momenteel vooral bevolkt door Amerikaanse gebruikers, en het valt nog af te wachten in welke mate ook het aantal actieve Nederlandse en Vlaamse gebruikers zal toenemen. In het vervolg van dit artikel maken we grondiger kennis met Bluesky, waarbij we vooral focussen op hoe je volgaccounts en berichtgeving meer naar eigen hand kunt zetten, met onder meer migratie, startpakketten, lijsten, feeds en ook extra diensten.

Meer dan Threads verwelkomt Bluesky ook politieke discussies.

Account

Je kunt Bluesky gebruiken via je browser of de app, beschikbaar in de officiële appstores van Android en Apple. Na installatie kies je de interface-taal (waaronder Nederlands) en registreer je je met een e-mailadres, wachtwoord, geboortedatum en ‘gebruikershandle’. Vervolgens upload je een profielafbeelding of kies je een avatar, en na het aanduiden van je interesse(s) kun je direct aan de slag. Je moet nog wel even een verificatiecode invullen die je via e-mail krijgt.

Bluesky: na een snelle registratie ben je er klaar voor.

Ontdekken en volgen

Wanneer je de startpagina opent, zie je twee secties: Discover en Following. In Discover verschijnen direct berichten, gebaseerd op de interesses die je bij registratie hebt opgegeven. Je ziet hier ook trending topics en populaire posts binnen de gemeenschap. Je kunt deze feed personaliseren via aangepaste feeds, door er zelf een te creëren of een passend algoritme te kiezen.

In de sectie Following zie je berichten van accounts die je volgt. Aanvankelijk is deze leeg, behalve het Bluesky-account. Om iemand te volgen, houd je de muis boven de post header (met accountnaam, tijdstip en berichttitel) en klik je op +Volgen. Dit verandert in Volgend; klik hierop als je het account niet langer wilt volgen. Berichten van gevolgde accounts verschijnen vervolgens in de sectie Following.

Het vergt slechtsr een muisklik om iemand te (ont)volgen.

Zoeken en migreren

Er zijn verschillende manieren om snel extra accounts aan je volglijst toe te voegen. Open de rubriek Zoeken (tik in de mobiele app op het pictogram met drie streepjes) en vul in de zoekbalk een onderwerp in, zoals Artificial intelligence. Selecteer een geschikt account en klik op +Volgen.

Wil je accounts van Twitter/X ook op Bluesky volgen, dan gaat dit het snelst met de browserextensie Sky Follower Bridge, beschikbaar in de officiële Chrome- en Firefox-webstores. Na installatie start je de extensie en meld je je aan met je Bluesky-handle of e-mailadres en een app-wachtwoord.

Om zo’n wachtwoord (met beperkte machtigingen) te maken, ga je in Bluesky naar Instellingen, kies je Privacy en beveiliging, selecteer je App-wachtwoorden en klik je op +App-wachtwoord toevoegen. Geef het een naam, bijvoorbeeld SkyFollowerBridge, bevestig met Volgende, kopieer of noteer het wachtwoord en klik pas daarna op Gereed.

Na aanmelding open je je lijst met gevolgde accounts op X via www.x.com/<je_accountnaam>/following. Klik op de extensieknop en kies Find Bluesky Users. De extensie zoekt naar actieve Bluesky-accounts in je lijst. Klik op View Detected Users en daarna op Follow on Bluesky om de gewenste accounts te volgen.

Sky Follower Bridge automatiseert het migratieproces van gevolgde accounts van X naar Bluesky.

Startpakketten

Een andere handige manier om je volglijst uit te breiden is met startpakketten. Als je een interessant account vindt, klik je erop om de profielpagina te openen en ga je naar het onderdeel Startpakketten. Met wat geluk heeft deze persoon al pakketten aangemaakt: dit zijn verzamelingen accounts rond een specifiek onderwerp. Open zo’n pakket, bekijk de tabbladen Personen en Berichten en volg gewenste accounts via de knop +Volgen.

Je kunt ook zelf startpakketten maken. Ga naar Profiel en open het tabblad Startpakketten. Klik op Aanmaken, geef je pakket een naam en voeg een beschrijving toe. Druk op Volgende en voeg minstens acht accounts toe die relevante berichten posten. Klik weer op Volgende om eventueel feeds toe te voegen of kies voor Overslaan. Daarna kun je anderen uitnodigen via een QR-code of door de link te kopiëren.

Je kunt ook je eigen startpakketten creëren en deze met anderen delen.

Lijsten en feeds

Je kunt zelf ook een reeks gebruikers opsommen en deze lijsten eventueel delen. Open hiervoor de rubriek Lijsten en klik op +Nieuw. Vul een naam en omschrijving in en bevestig met Opslaan. Voeg gebruikers toe en bekijk hun berichten vanuit de lijst. Klik op Vastzetten op startpagina om de lijst als aparte feed naast Discover en Following te tonen.

Je beheert feeds rechtstreeks via de rubriek Feeds. Onder Ontdek nieuwe feeds kun je voorgestelde feeds toevoegen of zelf zoeken via de zoekbalk. Klik op een feed bij Mijn feeds om de berichten te bekijken.

Gebruik het tandwielpictogram bij Feeds om feeds via het pinicoon op je startpagina vast te zetten of hieruit weg te halen. Niet-vastgezette feeds kun je hier ook verwijderen.

Je kunt eigen feeds creëren, bijvoorbeeld met een no-code tool als Skyfeed.app. Meld je aan met je Bluesky-account en een app-wachtwoord (zie ook de paragraaf ‘Zoeken en migreren’). Klik op Create your first feed en voeg in de Visual Editor (of JSON Editor) de gewenste blokken toe, zoals Input, Remove, RegEx, Sort by en Limit. Bevestig met Publish Feed.

Kopieer de feed-ID achteraan de gegenereerde link en deel deze met anderen. Zij hoeven alleen de rubriek Feeds in Bluesky te openen en het ID in de zoekbalk Search feeds te plakken om je feed toe te voegen.

Met een app als Skyfeed kun je ook eigen feeds creëren en deze met anderen delen.