U wilt downloaden zonder er veel bij na te denken en toch de zekerheid hebben dat het veilig gebeurt? Dan is usenet de plek waar u moet zijn. Met dit stappenplan hebt u zo die leuke film of muziek gevonden, naar uw computer gehaald en kunt u alles ook afspelen!

Haken en ogen

Downloaden lijkt zo gemakkelijk, maar in de praktijk blijken er toch best wat haken en ogen aan te zitten. Een peer-to-peer-programma als LimeWire kunnen we allemaal installeren, maar wie niet oplet, deelt zijn hele harde schijf op internet of maakt zich schuldig aan het illegaal verspreiden van films en muziek. Op een veilige manier downloaden is dankzij usenet gelukkig helemaal niet zo moeilijk.

©PXimport

Peer-to-peer-programma’s zijn leuk, maar kunnen zowel technisch als juridisch gevaarlijk zijn.

Downloadmethodes

Er zijn twee downloadmethodes gangbaar, waarvan de bekendste het gebruik van een peer-to-peer-programma is. U deelt dan uw muziekcollectie en sluit u aan bij een peer-to-peer-netwerk, waarin u bestanden kunt uitwisselen met anderen die ook hun collectie hebben gedeeld. Het voordeel van peer to peer (p2p) is dat het aanbod zeer groot is. Werkelijk alles is te vinden, maar het downloaden gaat helaas niet altijd even snel en het komt vaak voor dat de kwaliteit van de films of muziek te wensen overlaat. Ook zitten er in juridische zin nogal wat haken en ogen aan. In de meeste gevallen kunt u niet voorkomen dat u verspreidt en dat is illegaal. De jacht op individuele uploaders is in Nederland nog niet geopend, maar in landen als Frankrijk al wel. In plaats van downloaden van een netwerk, kunt u er ook voor kiezen om dat te doen van een centrale bron. Voorbeelden hiervan zijn ftp en usenet. Het downloaden daarvan gaat meestal erg snel en de kwaliteit is hoog, maar het aanbod is wat beperkter. Alle populaire cd’s en films zijn terug te vinden, maar als uw smaak wat minder mainstream is, dan wordt het lastiger om leuke bestanden te vinden.

©PXimport

Downloaden van usenet is meestal niet gratis,

maar wel veel veiliger.

De voorbereiding

Usenet is de laatste jaren niet voor niets zo ontzettend populair geworden. Communities als FTD die zich specifiek op dit platform richten, hebben ruim een half miljoen leden. Er kleeft echter één nadeel aan deze methode: het is vaak niet gratis omdat u toegang nodig hebt tot een nieuwsserver die zogenaamde binaries voert. Dat zijn groepen waar bestanden in geplaatst kunnen worden. Voor dergelijke nieuwsdiensten moet u meestal betalen. Sommige providers bieden toegang tot een nieuwsdienst; controleer daarvoor de website van uw internetprovider. Als u die toegang niet hebt, dan zit er weinig anders op dan een abonnement te nemen op een commerciële usenet-dienst. Dat kan al voor ongeveer 3 euro per maand. Neem bijvoorbeeld een kijkje op eweka, hitnews of newsxs en sluit een abonnement af. In de meeste gevallen is het geen doorlopend abonnement. Aan het einde van deze stap hebt u toegang tot een nieuwsserver die binaries voert.

©PXimport

Usenet is een rijke en relatief veilige bron om van te downloaden.

Het nieuwsprogramma

Om te kunnen downloaden van usenet hebt u een nieuwsprogramma nodig. Twee goede programma’s zijn GrabIt en SABnzbd+. Het eerste is een traditioneel programma dat het downloaden voor u afhandelt en eventuele nabewerkingshandelingen kan automatiseren. Een goed alternatief is SABnzbd+, dat als een soort achtergronddienst op uw computer kan draaien en dat kan interessant zijn als u handiger bent geworden met downloaden. SABnzbd+ is te downloaden van www.sabnzbd.org. In dit artikel gebruiken we echter GrabIt, dat u kunt downloaden van www.shemes.com.

©PXimport

GrabIt is een eenvoudig te bedienen programma dat helaas alleen in het Engels werkt.

GrabIt installeren

Na het downloaden start u de installatie. Klik op Next in het eerste scherm om bij de licentieovereenkomst te komen. Die moet u accepteren om verder te kunnen gaan. In de volgende stap wordt u gevraagd om een map aan te geven waar u het programma wilt installeren. De standaardwaarde is een goede keus. Klik vervolgens op Next om verder te gaan. Wijzig eventueel de naam van het programma in het menu Start en klik wederom op Next. Bij Additionele taken kunt u aangeven of u een snelkoppeling wilt op het bureaublad, in de werkbalk Snel starten en of u het programma standaard nzb-bestanden wilt laten openen. Die laatste optie dient u in ieder geval te kiezen door een vinkje in het vakje te laten staan. Klik op Next om verder te gaan. Vervolgens klikt u op Install om het programma te installeren. Klik op Finish om de installatie af te ronden.

©PXimport

Met de bovenste twee opties plaatst u snelkoppelingen op het bureaublad en de werkbalk Snel starten.

GrabIt configureren

De eerste keer dat u GrabIt start, verschijnt de installatiewizard. In het eerste scherm dient u het adres van de nieuwsserver in te vullen. Die hebt u gekregen bij het afsluiten van een usenet-abonnement of is te vinden op de website van uw provider. Dit is bijvoorbeeld iets als newszilla.xs4all.nl. Plaats een vinkje bij Newsserver requires a username and password als u inloggegevens hebt ontvangen en dat is het geval bij bijna iedere betaalde nieuwsdienst. Vul in het volgende scherm uw inloggegevens in en ga verder. Een klik op Finish haalt de groepenlijst van de server en de basisconfiguratie is dan klaar. Het is niet nodig om de groepenlijst in te zien na afloop. Downloads kunnen enorm groot worden, zeker als u bijvoorbeeld een blu-ray-film binnen wilt halen. Die zijn al snel zo’n 40 GB groot. Zorg ervoor dat u voldoende vrije schijfruimte hebt. Eventueel kunt u op het tabblad Folders (via Edit, Preferences) de mappen aanpassen. Doe dat alleen voor de mappen Download en Extracted Files en niet voor de map Cache. Sla de instellingen op. GrabIt is gereed om te downloaden.

©PXimport

Vul het adres van de nieuwsserver in en in het

volgende scherm uw inloggegevens

©PXimport

Pas eventueel de mappen aan als de standaard schijf niet voldoende vrije ruimte heeft.

Downloads vinden

Uw pc is klaar om te downloaden. Nu dient GrabIt nog gevoed te worden met downloadopdrachten. Zo’n opdracht staat in een nzb-bestand. Die bestanden maakt u op speciale websites, maar voor het zover is, moet u eerst interessante bestanden vinden. Daarbij komen de communities van pas. Surf naar www.ftd.nu en download het programma. Let op, op de website wordt er vanuit gegaan dat u al een oudere versie op uw pc hebt. Dat hoeft niet, u kunt gewoon de updateversie downloaden. Pak het zip-bestand uit en start de installatie. Klik op I Agree en vervolgens twee keer op Next. Een klik op Install maakt de installatie af. Start FTD en klik op de knop Nieuw Account. Vul een gebruikersnaam, wachtwoord en e-mailadres in en maak het account. U keert dan terug naar het beginscherm en kunt direct inloggen. In het hoofdscherm klikt u op Updaten. Van de FTD-server wordt dan een lijst met op usenet geplaatste bestanden gehaald. Blader door de rubrieken om op zoek te gaan naar interessante bestanden.

©PXimport

Op de FTD-website gaan ze er vanuit dat u een update wilt installeren, maar deze versie werkt ook prima bij de eerste keer installeren.

©PXimport

U kunt door verschillende categorieën bladeren om leuke bestanden te vinden.

Waarschuwing

Downloaden wordt heel vaak illegaal genoemd en dat komt niet in de laatste plaats door de succesvolle lobby van de belangenbehar­tiger van de entertainmentindustrie, de Stichting Brein. Downloaden is in de meeste gevallen echter helemaal niet illegaal. U mag voor eigen gebruik films, muziekbestanden of zelfs e-books downloaden. Dat geldt echter niet voor software omdat daar in de negentiger jaren van de vorige eeuw andere wettelijke bepalingen voor zijn gekomen. Wat niet mag, is uploaden of het verspreiden van auteursrechtelijk beschermde bestanden. Bij de meeste peer-to-peer-programma’s gebeurt dat automatisch en dan bent u dus wel illegaal bezig. Ter compensatie voor het downloadrecht betaalt u een flinke toeslag op blanco media als lege cd’s of dvd’s. Maar ook al hebt u het recht om te downloaden, houd er rekening mee dat de artiest of filmmaker dan nauwelijks betaald wordt voor zijn of haar werk.

Koala FTD

Bij iedere post staan de bestanden genoemd die u kunt gebruiken om mee te downloaden. Het is echter veel gemakkelijker om een hulpprogramma te installeren zodat u direct nzb-bestanden kunt downloaden. Surf naar www.koalabear.nl en download Koala FTD. Pak het zip-bestand uit en start de installatie. U krijgt een nieuwe icoon op het bureaublad. Deze dient u voortaan te gebruiken om FTD te starten. Doe dat en merk op dat er in de knoppenbalk bovenin een extra icoon is gekomen. Klik daar met rechts op en kies voor Binsearch. Vervolgens gaat u op zoek naar een leuke film of muziek-cd. In FTD worden ook spelletjes en programma’s aangeboden, maar het is niet legaal om die te downloaden. Als u een interessante film hebt gevonden, klikt u op Koala-knop die nu het label Binsearch heeft gekregen. Internet Explorer zal starten. Koala heeft de bestandsnamen doorgeven aan een nzb-website en gezocht naar de ­gewenste bestanden. De resultaten worden weergegeven in een venster onderin. In veel gevallen worden meerdere resultaten getoond. Kijk dan goed welke bestanden u nodig hebt. Een dvd zal vaak een grootte van circa 5 of 10 GB hebben, terwijl een XviD meestal tussen de 700 en 1400 MB zit. Ook kan de naam van de poster en de groepsnaam soms helpen omdat deze informatie ook in FTD te vinden is. Plaats een vinkje voor het gewenste bestand en klik op Create NZB.

©PXimport

Klik met rechts op de Koala-knop om een nzb-dienst te kiezen. NZBIndex,Yabsearch en Binsearch zijn goede keuzes.

©PXimport

Plaats een vinkje voor het gewenste bestand en

klik op Create NZB.

Downloaden

Na het maken van het nzb-bestand, krijgt u de vraag of u het wilt downloaden of direct wilt openen. Kies voor dat laatste. Doordat u bij stap 5 hebt gekozen voor het gebruik van GrabIt bij nzb-bestanden zal dit programma nu starten. Het nzb-bestand bevat een soort downloadopdracht voor GrabIt en het programma zal beginnen met downloaden. Onderin kunt u zien hoeveel tijd het nog kost voordat alles binnen is. Dat is een kwestie van afwachten.

©PXimport

GrabIt zal direct beginnen met downloaden als het nzb-bestand is geopend.

Kwaliteit nieuwsservers

De kwaliteit van een nieuwsserver wordt door verschillende factoren bepaald. Een belangrijke maat is de retentie. De binnenkomende stroom berichten wordt opgeslagen op harde schijven en om plaats te maken worden de oudste berichten weer verwijderd. ­Hoe meer opslagcapaciteit, hoe ouder de bestanden kunnen zijn. Dat wordt de retentie genoemd. Een retentie van ongeveer 100 ­dagen is tegenwoordig vrij gangbaar. Posts die ouder zijn, kunt u niet meer binnenhalen. Een tweede factor is de kwaliteit, maar daar zit het tegenwoordig wel goed mee. Er zijn maar weinig servers met veel incomplete bestanden. Een laatste factor is het aantal gelijktijdige verbindingen dat u mag opzetten. Meestal ligt dat tussen de 2 en 12. Klik in GrabIt met rechts op Default server en kies voor Server properties. Pas bij Maximum allowed connections het aantal toegestane gelijktijdige verbindingen aan. Hoe meer, hoe efficiënter de download.

©PXimport

Het maximum aantal gelijktijdige verbindingen kunt u opvragen bij uw usenet-provider.

FTN

Een andere interessante community is FTN en deze kunt u vinden op www.ftn2day.nl. Surf er naartoe, registreer u en log vervolgens in. Ook nu kunt u weer bladeren door de geplaatste bestanden op usenet. Door een reactie in de vorm van een bedankje achter te laten bij een post krijgt u bovenin de mogelijkheid om op Click to view files te klikken achter Download NZB. Een nieuw venster zal openen met daarin alle losse bestanden van de post. Klik op Download Files om net als bij stap 9 een nzb-bestand te downloaden. GrabIt zal het vervolgens weer verwerken.

©PXimport

Plaats op FTN een reactie om de verborgen link naar het nzb-bestand tevoorschijn te halen.

Na het downloaden

Op usenet raken bestanden makkelijk beschadigd. Dikke kans ook dat dit met uw bestanden is gebeurd. Dat is echter geen probleem omdat vrijwel altijd reparatiebestanden worden meegeleverd. Die herkent u aan de extensie .par2. De eerste stap na het downloaden is de bestanden controleren met behulp van de par2-bestanden. GrabIt doet dit automatisch voor u. Indien er beschadigingen worden gevonden, worden deze direct hersteld. De derde stap is het uitpakken van de bestanden. Een dvd van 5 GB wordt vaak in 100 stukjes van 50 MB opgedeeld. Dat in stukken hakken gebeurt meestal met WinRar. GrabIt zal ook het uitpakken voor u verzorgen. In de downloadmap vindt u ten slotte het eindresultaat. GrabIt zal de gedownloade bestanden direct verwijderen als het uitpakken is geslaagd.

©PXimport

GrabIt zal automatisch controleren, repareren en uitpakken na het downloaden.

Handmatig repareren

Het automatisch controleren, repareren en uitpakken gaat niet altijd even goed. Het is prettig om te weten hoe u dat ook handmatig kunt doen. Download QuickPar en installeer het. Start het een keer en geef aan dat u het programma wilt gebruiken voor par- en par2-bestanden. Download vervolgens de probeerversie van WinRar en installeer deze ook. Let op tijdens de installatie: integratie in de Windows Shell is niet nodig, maar zorg er wel voor dat het programma is geassocieerd met de rar-extensie. Als automatisch uitpakken niet lukt, dubbelklik dan op een par2-bestand om QuickPar te starten. Het programma zal eerst een controleslag uitvoeren en als u op de knop Repareren klikt of een vinkje plaatst voor Automatisch repareren, dan zal QuickPar ook herstellen. Pak het bestand vervolgens met WinRar uit door te klikken op filmnaam.part01.rar of bij een alternatieve naamgeving op filmnaam.rar.

©PXimport

Als het misloopt, is het handig om te weten dat u ook handmatig kunt repareren en

uitpakken.

Wat hebt u gedownload?

Afhankelijk van wat u hebt gedownload, dient u nu de vervolgstappen te bepalen. Muziek wordt vrijwel altijd als losse mp3’s verspreid en die kunt u direct op uw mp3-speler plaatsen. Voor films ligt het anders. Bij HD-films hebt u meestal extra codecs nodig. Daar gaan we in de volgende stap op in. Doorloop de volgende stap ook als u veel met ondertitels werkt, want die ondersteuning wordt dan geïnstalleerd.

HD-films

De meeste films kunnen zonder problemen op uw computer worden afgespeeld. Daar hebt u echter wel de juiste codecs voor nodig. Een codec is een stukje software dat een mediaplayer kan gebruiken om de indeling te herkennen en beeld en geluid af te kunnen spelen. Voor XviD en DivX hebt u waarschijnlijk al een codec, maar het wordt anders bij HD-formaten. Een geschikte verzameling codecs hiervoor is het CC

Codec Pack, beter bekend onder de afkorting CCCP. Surf naar www.cccp-project.net en download het codec pack. Start de installatie vervolgens. Dat is een kwestie van stug door blijven klikken op Next en tot slot op Install. Na de installatie start de configuratie. Geef in het eerste scherm uw audioconfiguratie aan (2/0/0 bij twee boxjes bijvoorbeeld). Klik op Next en vervolgens op Apply. U bent nu in staat om de meeste HD-formaten af te spelen en ondertitels worden ook ondersteund.

©PXimport

Het CC Codec Pack installeert vrijwel alle codecs

die u nodig hebt.

Mediaplayers

Mediaplayers zijn steeds meer in opkomst. Dat zijn kastjes die u aan de televisie koppelt en in de meeste gevallen ook aan het netwerk. Vaak hebben ze een ingebouwde harde schijf die u vol kunt stoppen met films en muziek. HD-mogelijkheden zijn standaard en met een mediaplayer haalt u dan ook het maximale uit een HD-televisie. Deze spelers zijn al verkrijgbaar voor rond de 120 euro voor een Xtreamer, en de prijs loopt op tot bijna 400 euro voor een high end-speler als de PopCorn Hour.

Ondertitels zoeken

In modernere mediabestanden als .mkv kunnen ondertitels al zijn meegeleverd. In sommige andere gevallen zijn ze hard ingebakken. Als ondertitels er niet zijn, is zelf zoeken ook geen probleem, bijvoorbeeld op de website www.nlondertitels.com. Plaats het srt-ondertitelingsbestand in dezelfde map als de film en geef het exact dezelfde naam, dus echteenleukefilm.avi en echteen­leukefilm.srt. Start de film en de ondertitels worden getoond. Zo niet, doorloop dan stap 13.

©PXimport

Ondertitels kunt u downloaden van bijvoorbeeld www.nlon

dertitels.com.

Direct branden

Dvd’s of de HD-varianten als blu-ray komen in twee vormen voor: als image (meestal één groot bestand van 5 tot 10 GB) of als map. Beide kunt u direct branden op een dvd. Download daarvoor ImgBurn. Start het programma na de eenvoudige installatie. In het hoofdmenu kiest u voor Write image file to disc. Blader bij Source naar de image en open deze. ImgBurn zal de image laden en analyseren. Plaats vervolgens een lege dvd in de speler en klik op de grote knop links onderin. Het branden zal starten. Hebt u te maken met bijvoorbeeld een VIDEO_TS-map, dan kan het branden op een vergelijkbare wijze. Kies dan voor Write files and folders to disc in het hoofdmenu. In plaats van branden, is het ook mogelijk om een VIDEO_TS-map of image naar een mediaplayer te kopiëren (zie kader ‘Mediaplayers’), omdat de meeste apparaten deze formaten direct ondersteunen.

©PXimport

Dvd’s kunt u branden op een schijfje, maar een op uw televisie aangesloten mediaplayer gebruiken is nog handiger.

Tot slot

Downloaden is zo moeilijk nog niet, en veilig downloaden dankzij dit artikel ook niet meer. Haal geen bestanden binnen zonder een goede virusscanner en lees bij iedere post op FTD of FTN ook de reacties van de anderen. Daar staat vaak waardevolle informatie in en als er een probleem is, dan kunt u zich het downloaden besparen.

De afgelopen drie jaar heeft Sony hard gewerkt aan de Sony WH-1000XM6-koptelefoon. De voorganger, de XM5, is ondanks verwoede pogingen van Bowers & Wilkins, Bose en Apple al die tijd marktleider geweest. Staat de XM6 wederom aan de top?

Als je het hebt over de topklasse koptelefoons van Sony, dan kom je eigenlijk altijd uit bij dezelfde lijn: de WH-1000XM-serie. Deze modellen staan al jaren bekend om hun indrukwekkende noise cancelling, waarmee omgevingsgeluid effectief wordt weggefilterd. Tel daar een rijke audiokwaliteit bij op – inclusief ondersteuning voor Hi-Res Audio en LDAC – en je snapt waarom ze zo populair zijn. Voeg daar nog een lange accuduur, comfortabel draagcomfort en slimme functies als Speak-to-Chat en Adaptive Sound Control aan toe, en je hebt een hoofdtelefoon die voor veel mensen als de ideale allrounder geldt.

Sony levert keer op keer een betrouwbaar totaalpakket af, wat deze lijn tot een vaste waarde maakt onder muziekliefhebbers die meer willen dan alleen goed geluid. Gesprekskwaliteit, een fijne app en sterke ruisonderdrukking horen daar inmiddels gewoon bij. Nu Sony met de WH-1000XM6 de zesde generatie op de markt brengt, twijfelt niemand eraan dat deze koptelefoon weer aan alle verwachtingen voldoet. Maar in een markt waarin de concurrentie flink is toegenomen, is de vraag wel gerechtvaardigd: is dit model het prijskaartje van 450 euro nog steeds waard? Dat is tenslotte 30 euro méér dan de XM5 bij zijn lancering kostte.

©Wesley Akkerman

Wederom op te vouwen

Sony heeft de afgelopen drie jaar duidelijk niet stilgezeten. De WH-1000XM6 is voorzien van een nieuwe processor, extra microfoons, verbeterde noise cancelling en een verfijnd audioplatform. Op het eerste gezicht oogt hij misschien identiek aan de XM5, maar ook het ontwerp is op meerdere punten aangepakt. Zo is het lichte model nog steeds makkelijk op te vouwen dankzij de draaibare oorschelpen met zacht schuim. Handig, want daardoor past hij moeiteloos in de meegeleverde case en neem je 'm makkelijk mee.

Sommige aanpassingen zijn klein maar doordacht. Zo is de powerknop nu iets verzonken, waardoor je hem sneller op de tast vindt. De knop voor noise cancelling heeft bovendien een extra functie gekregen: je kunt er de microfoon mee dempen of activeren tijdens een telefoongesprek. De rest van de bediening verloopt via het aanraakgevoelige oppervlak op de rechter oorschelp. Dat werkt op zich prima, maar je moet wel even wennen aan de precieze gebaren. Bovendien blijft de aanraakbediening gevoelig voor fouten, waardoor we zelf liever kiezen voor fysieke knoppen of de bijbehorende app.

Wie kritisch naar het ontwerp kijkt, komt nog een paar kleine minpunten tegen. Zo trekt de behuizing – vooral bij het zwarte model – snel vlekken aan van je vingers, die je makkelijk uitsmeert als je niet uitkijkt. En dan is er nog de hoofdband, die tijdens het dragen soms in je haar blijft haken, vooral als de koptelefoon iets verschuift. Dat levert een wat ongemakkelijk gevoel op. Gelukkig zijn dat allemaal kleinigheden die verder weinig afdoen aan het totaalplaatje.

©Wesley Akkerman

Luisteren tijdens het laden

Een van de prettigste verbeteringen van de WH-1000XM6 ten opzichte van zijn voorganger is dat je hem tijdens het opladen gewoon kunt blijven gebruiken. Bij de XM5 was dat nog niet mogelijk: zodra je die aan de lader hangt via de usb-c-poort, stopt het afspelen. Dat probleem is nu dus verholpen. Wel is de meegeleverde oplaadkabel vrij kort, dus handig is het niet altijd. Qua aansluitmogelijkheden zijn er verder weinig verschillen: beide modellen ondersteunen bluetooth (met bij de XM6 een nieuwer versienummer) én hebben een fysieke audio-ingang. Sony levert standaard een usb-c-kabel en een audiokabel mee in de verpakking.

Ook op codec-gebied is er weinig te klagen. Net als zijn voorganger ondersteunt de WH-1000XM6 AAC, SBC en Sony’s eigen LDAC voor high-res audio. Maar er zijn ook twee nieuwe toevoegingen: LC3 en Auracast. Vooral LC3 is interessant als moderne codec die zich qua prestaties laat vergelijken met Qualcomms aptX Adaptive. Afhankelijk van de verbindingskwaliteit past deze codec automatisch de sample rate aan voor optimale geluidskwaliteit en stabiele prestaties. Qualcomm-codecs zelf zijn overigens niet aanwezig, maar met het huidige aanbod valt er genoeg te kiezen – je mist er weinig aan.

Wat wel onveranderd is gebleven, is de batterijduur. Je haalt nog steeds zo'n 30 uur met noise cancelling ingeschakeld en 40 zonder. Dat is netjes, maar inmiddels niet meer indrukwekkend. Concurrenten zoals de Sennheiser Momentum 4 Wireless gaan met gemak twee keer zo lang mee op een volle lading. Snelladen kan gelukkig wel: 3 minuten aan de oplader levert tot 3 uur speeltijd op. Toch is er op dit punt nog wat ruimte voor verbetering, zeker als Sony koploper wil blijven.

©Wesley Akkerman

Ruisonderdrukking en audio

Met de WH-1000XM6 zet Sony opnieuw stappen op het gebied van noise cancelling. De koptelefoon heeft nu twaalf microfoons aan boord, vier meer dan voorheen, en die helpen actief om storend geluid van alle kanten weg te filteren. Of het nu om wind, voorbijrazend verkeer of een drukke coupé vol kletsende mensen gaat: de XM6 laat zich er niet door van de wijs brengen. En dat geldt ook als je op een normaal volume luistert; je hoeft het geluid dus niet op standje maximaal te zetten om in alle rust te genieten.

Qua geluidskwaliteit heeft deze serie sowieso een sterke reputatie, en de XM6 weet die opnieuw waar te maken. De 30 mm-drivers zijn flink onder handen genomen en leveren nu nog meer detail, heldere zanglijnen en extra finesse in de hoge tonen. Sony heeft zichtbaar gezocht naar een betere balans tussen lage, midden- en hoge frequenties, en met succes. Alles klinkt krachtig en vol, zonder dat het op een bepaald gebied tekortschiet.

Bijzonder is ook dat Sony dit keer samenwerkte met mastering engineers uit de muziekindustrie om het geluidsprofiel nog preciezer af te stemmen. Dat merk je: muziek klinkt natuurlijker, gelaagder en gewoon meeslepender. En alsof dat nog niet genoeg is, kun je nu ook stereogeluid omzetten naar een ruimtelijke audio-ervaring via een nieuwe vorm van upmixing. Dat is iets anders dan de bestaande 360 Reality Audio-ondersteuning of DSEE Extreme-technologie – het resultaat is dat je met dezelfde koptelefoon meer uit je muziek haalt dan ooit tevoren.

Maar we zijn er nog niet

De Sony WH-1000XM6 weet een open, gelaagd en dynamisch geluidsbeeld neer te zetten dat vrijwel elk muziekgenre aankan. Luister je naar een intieme opname – denk aan stem en piano – dan vallen meteen de fijne details op: je hoort hoe elke toetsaanslag zijn eigen ruimte krijgt en hoe zanglijnen haast betoverend in de mix zweven. Ook bij drukker geproduceerde nummers blijft het overzicht bewaard. De hoge en middentonen houden hun helderheid, waardoor je makkelijk onderscheid maakt tussen de verschillende lagen in een track.

Wat betreft de bas heeft Sony de balans goed gevonden. Lage tonen zijn krachtig en vol, maar nooit modderig – ze blijven strak en gecontroleerd. Drums en percussie klinken precies en direct, zonder overbodig nagalmen. Daardoor voelt elke luisterbeurt fris en levendig aan. Sterker nog: de kans is groot dat je ineens details hoort die je eerder niet opvielen in nummers die je al tientallen keren hebt afgespeeld. De koptelefoon legt daarbij net wat extra nadruk op zang en vocalen, wat de verstaanbaarheid en het gevoel van betrokkenheid alleen maar vergroot.

Ook op het gebied van slimme functies blijft Sony zijn voorsprong behouden. Bekende features als Adaptive Sound Control zijn weer van de partij en passen automatisch instellingen aan op basis van je gedrag en locatie. Speak-to-Chat herkent wanneer je iets zegt, pauzeert de muziek en laat omgevingsgeluid binnen – handig tijdens telefoongesprekken, al kan een kuchje soms per ongeluk hetzelfde effect hebben. Uniek is daarnaast het gespreksbeheer via hoofdbewegingen: door ja te knikken neem je een gesprek aan, schud je nee dan sla je het af.

©Wesley Akkerman

Sony WH-1000XM6 kopen?

Met de WH-1000XM6 borduurt Sony voort op de sterke reputatie van eerdere modellen, en dat doet het merk met succes. De noise cancelling is opnieuw verbeterd dankzij een nieuwe processor en extra microfoons, terwijl de geluidskwaliteit wederom tot de top behoort. Sony heeft daarnaast goed geluisterd naar gebruikersfeedback: het opvouwbare ontwerp is terug en je kunt nu ook tijdens het opladen gewoon blijven luisteren. Geen revolutionaire vernieuwingen misschien, maar wel slimme aanpassingen die het totaalplaatje merkbaar sterker maken. Soms zit vooruitgang in de details.

Natuurlijk zijn er ook wat minpunten. De accuduur is gelijk gebleven terwijl concurrenten inmiddels meer uithoudingsvermogen bieden. En hoewel het design stijlvol is, trekt de afwerking op de zwarte versie snel vlekken aan. De hoofdband is bovendien niet ideaal voor langere luistersessies; hij trekt soms aan je haar bij het verschuiven. Ook over de aanraakbediening kun je van mening verschillen – wij vinden fysieke knoppen prettiger, al biedt de app gelukkig ook genoeg controle. Geen dealbreakers, maar wel goed om te weten.

Wat de WH-1000XM6 vooral interessant maakt, is hoe Sony de audiokant verder verfijnt. De toevoeging van nieuwe codecs, de mogelijkheid om stereo te upgraden naar ruimtelijke audio en het afgestemde geluidsprofiel – met hulp van professionals uit de muziekindustrie – zorgen voor een ervaring die weer een stap verder gaat. En ja, hij is duurder dan z'n voorganger. Maar voor wie het maximale uit z'n muziek wil halen, blijft dit een van de meest complete en overtuigende draadloze koptelefoons die je kunt kopen.

De Motorola razr 60 ultra vouwt dicht als een ouderwetse klaptelefoon, wat allerlei handige functies mogelijk maakt. Daar vertellen we je over in deze review, waarin we ook ingaan op hoe de razr 60 ultra als smartphone bevalt. De verwachtingen zijn namelijk hoog, want de adviesprijs van het toestel bedraagt liefst 1299 euro.

Om met die adviesprijs te beginnen: de ultra is al snel na zijn lancering tweehonderd euro in prijs gezakt. Dat past bij de geschiedenis van oudere Motorola razr-toestellen: die kun je na een paar maanden serieus goedkoper in huis halen. Stof om over na te denken als een razr je aanspreekt, maar je de adviesprijs – begrijpelijk – te hoog vindt. Een alternatief is kiezen voor de razr 60, zonder ultra-aanduiding. Die heeft een adviesprijs van 799 euro en is technisch minder geavanceerd dan de ultra-versie.

Handig, luxe vouwontwerp

Dat Motorola de razr 60 ultra als topsmartphone in de markt zet, merk je direct. Het toestel komt heel degelijk over en de vouw in het midden van het scherm voel je nauwelijks. Het gewicht is met 199 gram vergelijkbaar met een normale smartphone.

Uitgevouwen in je hand is de razr 60 ultra een erg lange smartphone, wat komt omdat hij een langwerpig scherm van 7 inch heeft. Dat is erg groot. Dat scherm oogt lekker scherp dankzij de resolutie van 2912 x 1244 pixels en scoort ook op andere punten erg goed.

©Rens Blom

Klap je de smartphone dicht, dan kijk je tegen een vierkant 4inch-scherm aan. Het scherm loopt door rond de camera's, wat een futuristisch gevoel geeft. Op het scherm (1272 x 1080 pixels) zie je veel meer dan de tijd en inkomende telefoongesprekken. Je kunt meldingen bekijken, een hele andere playlist binnen Spotify opzetten, door de weersvoorspelling bladeren en andere apps zoals Instagram gebruiken.

©Rens Blom

Wij zijn vooral fan van het fotograferen via het externe scherm. Door de telefoon uitgevouwen om te draaien of ingeklapt voor je te houden, kun je selfies maken met de camera's op de achterkant van de smartphone. Dat zijn hartstikke goede camera's, waardoor je veel betere selfies schiet dan met andere smartphones. Ook handig voor vloggers.

©Rens Blom

Op onderstaande foto's zie je een selfie gemaakt met de camera aan de achterkant en een selfie gemaakt met de speciale selfiecamera aan de binnenkant van de razr 60 ultra. Die laatste foto is veel minder scherp.

©Rens Blom

Een scherpe selfie met de camera aan de buitenkant.

©Rens Blom

Een minder scherpe selfie met de camera aan de binnenzijde.

Aandachtspunten

De razr 60 ultra kent als vouwsmartphone enkele belangrijke aandachtspunten. Zo is er een speciale laag op het scherm aangebracht ter bescherming. Die mag je niet verwijderen. Doe je dat wel, dan vervalt je garantie. De smartphone kan tegen een val in het zwembad, maar is niet waterdicht. Van stof, zand en vuil wordt de telefoon niet blij. Vermijd ook hard drukken op het middelste deel van het langwerpige scherm, stelt Motorola.

©Rens Blom

Motorola geeft adviezen om de smartphone niet te beschadigen.

Wij ontvingen de razr 60 ultra in een fraaie donkergroene kleur, met zachte alcantara-afwerking. Dat materiaal voelt lekker aan maar komt ook met aandachtspunten. Prettig is dat Motorola een (vouwbaar) hoesje meelevert om de smartphone veiliger te gebruiker.

©Rens Blom

Heel complete specificaties

Van een dure smartphone mag je uitstekende specificaties verwachten, ongeacht of 'ie vouwt of niet. Motorola heeft dat goed begrepen. De razr 60 ultra draait op een razendsnelle Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor met 16 GB werkgeheugen en maar liefst 512 GB opslagcapaciteit. De 4700mAh-accu gaat een normale dag mee, maar moet daarna wel opladen. Dat kan lekker snel via de usb-c-poort en ook redelijk vlot via een draadloze oplader. Het toestel is geschikt voor contactloze pinbetalingen in winkels.

©Rens Blom

Korter updatebeleid

Bijzonder is Motorola's ondergemiddelde updatebeleid. De razr 60 ultra krijgt slechts drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Dat is gek genoeg korter dan sommige goedkopere Motorola-smartphones en ook korter dan de zeven jaar die merken als Google en Samsung beloven voor hun premium smartphones.

©Rens Blom

Verschillende functies om het buitenste scherm te benutten.

Conclusie: Motorola razr 60 ultra kopen?

De Motorola razr 60 ultra is de beste verticale vouwsmartphone die je op moment van schrijven kunt kopen. Het ontwerp is doordacht en maakt gebruik van slimme softwarefuncties en het toestel heeft uitstekende specificaties. Motorola's korte updatebeleid is een onnodig minpunt. De adviesprijs is stevig, maar de geschiedenis leert dat razr-smartphones snel in prijs zakken.