Cloud-opslag wint aan terrein, maar de usb-stick heeft aan populariteit nauwelijks ingeboet. Het insteekgeheugen is compact, goedkoop, werkt plug-and-play en geeft het gevoel dat je de gegevens letterlijk op zak hebt. Waarschijnlijk heb je ook een of meerdere flashdrives waarop belangrijke bestanden staan. Met deze tips en tools worden die usb-sticks nog interessanter.

Vijfentwintig jaar geleden verscheen de eerste zogeheten ThumbDrive in Singapore op de markt, in een periode dat andere opslagmedia zoals de diskette verdwenen en de cd-rom al terrein verloor. Na een kwart eeuw is de flashdrive nog altijd stevig ingeburgerd en nog steeds in ontwikkeling. De geheugencapaciteit varieert van enkele MB’s tot maar liefst 1 terabyte. 

Op het vlak van technologische vernieuwing kunnen we niet om de type-c-usb heen, die een snelheid haalt van 10 GB/s. Er is zelfs aandacht voor milieuvriendelijke behuizing van bamboe, hout of gerecycled papier en de prijs van dit opslagmedium is nog nooit zo laag geweest. Voor een flashdrive van 128 GB waar je meer dan dertig films in opslaat, betaal je nog geen tientje. Wist je dat je ook de volgende zaken ermee kunt?

1 Vergrendelen

Gebruik een usb-stick als sleutel voor je computer. Met Predator vergrendel en ontgrendel je de pc. Je kunt de tool laten opstarten met Windows. Daarna plaats je de usb-drive, je doet je werk en als je niet bij je computer bent, verwijder je de usb-drive. Dan wordt het scherm zwart en blokkeert het systeem. Mocht je de usb-drive verliezen, dan kun je de pc ook ontgrendelen door middel van een wachtwoord. De Home Edition kost tien dollar en mag je tien dagen gratis gebruiken.

©PXimport

2 Platform voor draagbare apps

Draagbare apps zijn programma’s die je niet hoeft te installeren. Je kunt ze dus eenvoudig naar een usb-stick kopiëren en daarna uitvoeren op ieder apparaat waarin je de drive stopt. Dit is een prima oplossing als je bepaalde apps bij de hand wilt houden om te gebruiken op iedere pc die in de buurt is. 

PortableApps is een platform waarmee je een interessante selectie draagbare programma’s kunt downloaden en benaderen via een menu. Op die manier creëer je een draagbaar software-systeem.

3 Ultraveilig systeem

Bij sommige projecten wil je een goede privacybescherming. Tails (The Amnesic Incognito Live System) is een van de veiligste besturingssystemen ter wereld. Je installeert het gratis op een usb-stick van minstens 8 GB en daarna herstart je de computer vanaf de usb-drive. 

Tails gebruikt bijvoorbeeld een Tor-netwerk voor alle internetactiviteit, zodat de verbinding versleuteld en anoniem is. En zodra je de verbinding met Tails verbreekt, verdwijnt alles wat je hebt gedaan inclusief de opgeslagen bestanden. Tenzij je de bestanden expliciet permanent opslaat, maar ook dan worden die gecodeerd. Er is een versie voor Windows, macOS en Linux.

©PXimport

4 macOS installeren

Apple-gebruikers kunnen gemakkelijk een reddings-usb-stick maken die het systeem herstelt zonder gegevens te verliezen. Eerst haal je de gewenste versie van het besturingssysteem binnen via eerstgenoemde onderstaande website, evenwel zonder het uit te voeren. Daarna installeer je DiskMaker X en houd je een usb-stick van 8 GB bij de hand voor alle besturingssystemen vóór Catalina of 16 GB voor Catalina zelf (bij Big Sur werkt dit niet op deze manier). Daarna volg je de wizard van DiskMaker. Het resultaat is een opstartbare usb-stick.

5 ReadyBoost aanspreken

Zit er een oude, trage harde schijf in je computer, dan kun je met ReadyBoost de zaak enigszins versnellen. Stop een usb-stick in de machine, klik er in Verkenner met de rechtermuisknop op en open Eigenschappen. Als de usb-drive snel genoeg is (usb 2 of usb 3) en de harde schijf traag genoeg, kun je ReadyBoost in het gelijknamige tabblad inschakelen. Hierdoor zal Windows de cache van de flashdrive lezen in plaats van de schijf.

©PXimport

6 Versleutelen

Omdat hij zo klein is, raak je een usb-stick snel kwijt. Door de bestanden op de drive te versleutelen, voorkom je dat onbekenden in de gegevens kunnen snuffelen. Rohos Mini Drive is gebruiksvriendelijk en gratis. Als het programma gestart is, zal het de aangesloten pendrive zelf vinden en een venster tonen om een wachtwoord in te geven. Tegelijk maakt de tool een snelkoppeling op het bureaublad die het makkelijker maakt om de beveiligde usb-stick te benaderen. Je zult een nieuw schijfstation in Verkenner vinden: Encrypted disk (R:).

7 Back-up

Sommige usb-drives kunnen zo belangrijk voor je zijn, dat het slim is om er een back-up van te maken. Dat kan eenvoudig met Win32 Disk Imager. Meestal gebruikt men deze tool om opstartbare schijfkopieën naar flashstations te schrijven, maar je kunt er ook images mee maken. Installeer het programma, open het en plaats een usb-stick. 

Selecteer een locatie waar de image wordt opgeslagen, geef de image een naam en klik op de knop Lezen. Als je later de schijfkopie wilt herstellen, open je dezelfde tool. Je selecteert de schijfkopie en je klikt op Schrijven.

©PXimport

8 Beveiligde flashdrives formatteren

Kun je geen gegevens schrijven op de usb-flashopslag en laat de drive zich zelfs niet formatteren? Kijk eerst of de stick een schakelaartje heeft om de schijfbeveiliging uit te schakelen. Is dat niet het geval, dan helpt het gratis programma SD Formatter. Hoewel het bedoeld is voor SD-kaarten werkt dit ook perfect met usb-flashdrives. Zo’n flashstation is eigenlijk gewoon een SD-kaart met een usb-interface.

9 Schijfletter wijzigen

Wie geen toegang tot zijn gegevens krijgt, terwijl de usb-drive wel in Windows Verkenner zichtbaar is, concludeert vaak dat de gegevens dan wel beschadigd zullen zijn. Maar soms kan het gewoon zijn dat Windows geen stationsletter aan de stick kan toewijzen. Open Schijfbeheer door met de rechtermuisknop op de Startknop te klikken. Zoek de usb-stick in de lijst stations, klik er met de rechtermuisknop op en kies Stationsletter en paden wijzigen. Wijzig de letter en kijk of je nu wel toegang krijgt tot de bestanden.

©PXimport

10 Stuurprogramma herinstalleren

Lukt het nog niet, dan is het ook mogelijk dat het usb-stuurprogramma op Windows beschadigd is. Laat de usb-stick in de machine zitten en open Apparaatbeheer door met rechts op Start te klikken. Klik op Schijfstations om het menu uit te vouwen, zodat je alle schijven ziet die zijn aangesloten. Klik met rechts op het schijfstation dat je probeert te repareren en selecteer Apparaat verwijderen.

Haal vervolgens de flashdrive uit de machine en start het besturingssysteem opnieuw op. Daarna stop je de usb-stick wederom in de computer. Windows zal deze automatisch detecteren en de nieuwe stuurprogramma’s installeren.

11 Snel verwijderen

Windows 10 en alle vorige versies maakten gebruik van een schrijfcache-instelling bij het kopiëren van gegevens naar een usb-stick. Haalde je die stick uit de pc zonder die eerst veilig te verwijderen, dan was het mogelijk dat je de schrijfoperatie onderbrak. Microsoft kiest voortaan als standaardinstelling Snel verwijderen, waarbij de cache niet wordt aangesproken.

Wanneer het systeem zichtbaar klaar is met kopiëren, kun je een stick probleemloos uit de machine halen zonder die veilig te verwijderen. Je vindt die instelling bij Schijfbeheer. Rechtsklik onderaan op de verwisselbare gegevensdrager en kies Eigenschappen. Selecteer in het tabblad Beleidsregels de optie Snel verwijderen.

©PXimport

12 Opstartbaar

Er zijn situaties waarbij het zinvol is om op te starten van de usb-stick in plaats van de interne harde schijf. Op die manier kun je een herstelprogramma of anti-virustool laten draaien. Je kunt een pendrive opstartbaar maken met YUMI (Your Universal Multiboot Installer). 

Stop de drive in de pc en start het programma. Je gebruikt deze opensource-tool om Windows-installatieprogramma’s uit te voeren, schijven te klonen en diagnostische hulpmiddelen op opstartbare usb-drives te plaatsen.

13 Snelheid meten

De snelheid van een flashdrive valt soms tegen. Zelfs usb3-sticks zijn behoorlijk langzamer dan de theoretische maximum leessnelheid van 450 MB/s. En de schrijfsnelheid is vaak nog beroerder, veel halen niet eens 100 MB/s. SpeedOut is een kleine, draagbare tool die de lees- en schrijfsnelheid meet van het flashstation. De tool voert vier passes uit en geeft dan het gemiddelde. SpeedOut is gratis en niet-destructief; dat betekent dat er geen bestanden worden overschreven en dat de drive niet hoeft te worden geformatteerd.

©PXimport

14 Grondig wissen

Voor iemand die jouw usb-stick vindt, zijn zelfs verwijderde bestanden niet veilig. Om gevoelige bestanden grondig te wissen, kun je bijvoorbeeld Eraser gebruiken. Eerst maak je een Nieuwe taak aan door op het pijltje naast Erase Schedule te klikken. Je geeft deze taak een naam, bijvoorbeeld usb wissen. Laat bij Task Type de optie op Manual staan. Daarna selecteer je met de knop Add Data wat er moet gewist worden.

Via de optie Drive/Partition kies je in dit geval USB DISK. Ten slotte kies je een wismethode. De Gutmann-methode voert bijvoorbeeld 35 verschillende passages uit om de gegevens te overschrijven, maar in de meeste gevallen volstaat de Schneier 7 pass-methode.

15 Alleen lezen

Maak verwisselbare usb-drives veiliger door ze tegen schrijven te beveiligen. Op die manier kunnen anderen geen gegevens van hun eigen machine op de flashdrive zetten en voorkom je dat virussen van hun machines via jouw usb-drive worden verspreid. 

Usb Disk Manager is gratis en schrijfbescherming aanzetten is een kwestie van een vakje aanvinken. Je kunt de tool ook gebruiken om de Autorun-functie uit te schakelen, zodat geen enkel programma uit zichzelf kan opstarten bij het inpluggen van de drive.

©PXimport

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.