Cloud-opslag wint aan terrein, maar de usb-stick heeft aan populariteit nauwelijks ingeboet. Het insteekgeheugen is compact, goedkoop, werkt plug-and-play en geeft het gevoel dat je de gegevens letterlijk op zak hebt. Waarschijnlijk heb je ook een of meerdere flashdrives waarop belangrijke bestanden staan. Met deze tips en tools worden die usb-sticks nog interessanter.

Vijfentwintig jaar geleden verscheen de eerste zogeheten ThumbDrive in Singapore op de markt, in een periode dat andere opslagmedia zoals de diskette verdwenen en de cd-rom al terrein verloor. Na een kwart eeuw is de flashdrive nog altijd stevig ingeburgerd en nog steeds in ontwikkeling. De geheugencapaciteit varieert van enkele MB’s tot maar liefst 1 terabyte. 

Op het vlak van technologische vernieuwing kunnen we niet om de type-c-usb heen, die een snelheid haalt van 10 GB/s. Er is zelfs aandacht voor milieuvriendelijke behuizing van bamboe, hout of gerecycled papier en de prijs van dit opslagmedium is nog nooit zo laag geweest. Voor een flashdrive van 128 GB waar je meer dan dertig films in opslaat, betaal je nog geen tientje. Wist je dat je ook de volgende zaken ermee kunt?

1 Vergrendelen

Gebruik een usb-stick als sleutel voor je computer. Met Predator vergrendel en ontgrendel je de pc. Je kunt de tool laten opstarten met Windows. Daarna plaats je de usb-drive, je doet je werk en als je niet bij je computer bent, verwijder je de usb-drive. Dan wordt het scherm zwart en blokkeert het systeem. Mocht je de usb-drive verliezen, dan kun je de pc ook ontgrendelen door middel van een wachtwoord. De Home Edition kost tien dollar en mag je tien dagen gratis gebruiken.

©PXimport

2 Platform voor draagbare apps

Draagbare apps zijn programma’s die je niet hoeft te installeren. Je kunt ze dus eenvoudig naar een usb-stick kopiëren en daarna uitvoeren op ieder apparaat waarin je de drive stopt. Dit is een prima oplossing als je bepaalde apps bij de hand wilt houden om te gebruiken op iedere pc die in de buurt is. 

PortableApps is een platform waarmee je een interessante selectie draagbare programma’s kunt downloaden en benaderen via een menu. Op die manier creëer je een draagbaar software-systeem.

3 Ultraveilig systeem

Bij sommige projecten wil je een goede privacybescherming. Tails (The Amnesic Incognito Live System) is een van de veiligste besturingssystemen ter wereld. Je installeert het gratis op een usb-stick van minstens 8 GB en daarna herstart je de computer vanaf de usb-drive. 

Tails gebruikt bijvoorbeeld een Tor-netwerk voor alle internetactiviteit, zodat de verbinding versleuteld en anoniem is. En zodra je de verbinding met Tails verbreekt, verdwijnt alles wat je hebt gedaan inclusief de opgeslagen bestanden. Tenzij je de bestanden expliciet permanent opslaat, maar ook dan worden die gecodeerd. Er is een versie voor Windows, macOS en Linux.

©PXimport

4 macOS installeren

Apple-gebruikers kunnen gemakkelijk een reddings-usb-stick maken die het systeem herstelt zonder gegevens te verliezen. Eerst haal je de gewenste versie van het besturingssysteem binnen via eerstgenoemde onderstaande website, evenwel zonder het uit te voeren. Daarna installeer je DiskMaker X en houd je een usb-stick van 8 GB bij de hand voor alle besturingssystemen vóór Catalina of 16 GB voor Catalina zelf (bij Big Sur werkt dit niet op deze manier). Daarna volg je de wizard van DiskMaker. Het resultaat is een opstartbare usb-stick.

5 ReadyBoost aanspreken

Zit er een oude, trage harde schijf in je computer, dan kun je met ReadyBoost de zaak enigszins versnellen. Stop een usb-stick in de machine, klik er in Verkenner met de rechtermuisknop op en open Eigenschappen. Als de usb-drive snel genoeg is (usb 2 of usb 3) en de harde schijf traag genoeg, kun je ReadyBoost in het gelijknamige tabblad inschakelen. Hierdoor zal Windows de cache van de flashdrive lezen in plaats van de schijf.

©PXimport

6 Versleutelen

Omdat hij zo klein is, raak je een usb-stick snel kwijt. Door de bestanden op de drive te versleutelen, voorkom je dat onbekenden in de gegevens kunnen snuffelen. Rohos Mini Drive is gebruiksvriendelijk en gratis. Als het programma gestart is, zal het de aangesloten pendrive zelf vinden en een venster tonen om een wachtwoord in te geven. Tegelijk maakt de tool een snelkoppeling op het bureaublad die het makkelijker maakt om de beveiligde usb-stick te benaderen. Je zult een nieuw schijfstation in Verkenner vinden: Encrypted disk (R:).

7 Back-up

Sommige usb-drives kunnen zo belangrijk voor je zijn, dat het slim is om er een back-up van te maken. Dat kan eenvoudig met Win32 Disk Imager. Meestal gebruikt men deze tool om opstartbare schijfkopieën naar flashstations te schrijven, maar je kunt er ook images mee maken. Installeer het programma, open het en plaats een usb-stick. 

Selecteer een locatie waar de image wordt opgeslagen, geef de image een naam en klik op de knop Lezen. Als je later de schijfkopie wilt herstellen, open je dezelfde tool. Je selecteert de schijfkopie en je klikt op Schrijven.

©PXimport

8 Beveiligde flashdrives formatteren

Kun je geen gegevens schrijven op de usb-flashopslag en laat de drive zich zelfs niet formatteren? Kijk eerst of de stick een schakelaartje heeft om de schijfbeveiliging uit te schakelen. Is dat niet het geval, dan helpt het gratis programma SD Formatter. Hoewel het bedoeld is voor SD-kaarten werkt dit ook perfect met usb-flashdrives. Zo’n flashstation is eigenlijk gewoon een SD-kaart met een usb-interface.

9 Schijfletter wijzigen

Wie geen toegang tot zijn gegevens krijgt, terwijl de usb-drive wel in Windows Verkenner zichtbaar is, concludeert vaak dat de gegevens dan wel beschadigd zullen zijn. Maar soms kan het gewoon zijn dat Windows geen stationsletter aan de stick kan toewijzen. Open Schijfbeheer door met de rechtermuisknop op de Startknop te klikken. Zoek de usb-stick in de lijst stations, klik er met de rechtermuisknop op en kies Stationsletter en paden wijzigen. Wijzig de letter en kijk of je nu wel toegang krijgt tot de bestanden.

©PXimport

10 Stuurprogramma herinstalleren

Lukt het nog niet, dan is het ook mogelijk dat het usb-stuurprogramma op Windows beschadigd is. Laat de usb-stick in de machine zitten en open Apparaatbeheer door met rechts op Start te klikken. Klik op Schijfstations om het menu uit te vouwen, zodat je alle schijven ziet die zijn aangesloten. Klik met rechts op het schijfstation dat je probeert te repareren en selecteer Apparaat verwijderen.

Haal vervolgens de flashdrive uit de machine en start het besturingssysteem opnieuw op. Daarna stop je de usb-stick wederom in de computer. Windows zal deze automatisch detecteren en de nieuwe stuurprogramma’s installeren.

11 Snel verwijderen

Windows 10 en alle vorige versies maakten gebruik van een schrijfcache-instelling bij het kopiëren van gegevens naar een usb-stick. Haalde je die stick uit de pc zonder die eerst veilig te verwijderen, dan was het mogelijk dat je de schrijfoperatie onderbrak. Microsoft kiest voortaan als standaardinstelling Snel verwijderen, waarbij de cache niet wordt aangesproken.

Wanneer het systeem zichtbaar klaar is met kopiëren, kun je een stick probleemloos uit de machine halen zonder die veilig te verwijderen. Je vindt die instelling bij Schijfbeheer. Rechtsklik onderaan op de verwisselbare gegevensdrager en kies Eigenschappen. Selecteer in het tabblad Beleidsregels de optie Snel verwijderen.

©PXimport

12 Opstartbaar

Er zijn situaties waarbij het zinvol is om op te starten van de usb-stick in plaats van de interne harde schijf. Op die manier kun je een herstelprogramma of anti-virustool laten draaien. Je kunt een pendrive opstartbaar maken met YUMI (Your Universal Multiboot Installer). 

Stop de drive in de pc en start het programma. Je gebruikt deze opensource-tool om Windows-installatieprogramma’s uit te voeren, schijven te klonen en diagnostische hulpmiddelen op opstartbare usb-drives te plaatsen.

13 Snelheid meten

De snelheid van een flashdrive valt soms tegen. Zelfs usb3-sticks zijn behoorlijk langzamer dan de theoretische maximum leessnelheid van 450 MB/s. En de schrijfsnelheid is vaak nog beroerder, veel halen niet eens 100 MB/s. SpeedOut is een kleine, draagbare tool die de lees- en schrijfsnelheid meet van het flashstation. De tool voert vier passes uit en geeft dan het gemiddelde. SpeedOut is gratis en niet-destructief; dat betekent dat er geen bestanden worden overschreven en dat de drive niet hoeft te worden geformatteerd.

©PXimport

14 Grondig wissen

Voor iemand die jouw usb-stick vindt, zijn zelfs verwijderde bestanden niet veilig. Om gevoelige bestanden grondig te wissen, kun je bijvoorbeeld Eraser gebruiken. Eerst maak je een Nieuwe taak aan door op het pijltje naast Erase Schedule te klikken. Je geeft deze taak een naam, bijvoorbeeld usb wissen. Laat bij Task Type de optie op Manual staan. Daarna selecteer je met de knop Add Data wat er moet gewist worden.

Via de optie Drive/Partition kies je in dit geval USB DISK. Ten slotte kies je een wismethode. De Gutmann-methode voert bijvoorbeeld 35 verschillende passages uit om de gegevens te overschrijven, maar in de meeste gevallen volstaat de Schneier 7 pass-methode.

15 Alleen lezen

Maak verwisselbare usb-drives veiliger door ze tegen schrijven te beveiligen. Op die manier kunnen anderen geen gegevens van hun eigen machine op de flashdrive zetten en voorkom je dat virussen van hun machines via jouw usb-drive worden verspreid. 

Usb Disk Manager is gratis en schrijfbescherming aanzetten is een kwestie van een vakje aanvinken. Je kunt de tool ook gebruiken om de Autorun-functie uit te schakelen, zodat geen enkel programma uit zichzelf kan opstarten bij het inpluggen van de drive.

©PXimport

Spotify verhoogt regelmatig haar abonnementstarieven. Dat is frustrerend, want vergelijkbare diensten als Deezer, Apple Music en Tidal zijn inmiddels goedkoper. Desondanks is Spotify nog ruimschoots marktleider in de wereld van muziekstreaming. Luisteraars hechten nu eenmaal veel waarde aan hun zorgvuldig samengestelde afspeellijsten. Maar wat als je die heel eenvoudig kunt overzetten?

Voor Spotify betaal je inmiddels 12,99 euro voor een individueel abonnement, waardoor het een van de duurste streamingdiensten van dit moment is. Studenten zijn nog wel voordelig uit met 6,99 euro per maand. Je kunt overwegen om over te stappen, want de meeste andere streamingdiensten hebben een vergelijkbare muziekcatalogus, maar op jaarbasis kan een abonnement op bijvoorbeeld Deezer (11,99 euro per maand) of Tidal (10,99 euro per maand) zo enkele tientjes schelen.

Waarom zou je overstappen?

Naast lagere kosten zijn er mogelijk nog meer redenen om naar een andere streamingdienst over te stappen. We zetten een aantal overwegingen op een rij.

Ondanks jarenlange geruchten levert Spotify nog altijd sterk gecomprimeerde audiostreams . Hierbij is het originele muziekbestand een kopje kleiner gemaakt. Dit zorgt voor een lagere netwerk- en server­belasting. Als je een hoge audiokwaliteit belangrijk vindt, ligt een abonnement op Tidal, Deezer of Apple Music meer voor de hand. Deze aanbieders leveren hun audiostreams in ­lossless-kwaliteit. Dat betekent kort gezegd dat je zonder verlies van audiogegevens naar muziek kunt luisteren. Je hebt wel een goede bekabelde hoofdtelefoon of hifi-­installatie (versterker en speakers) nodig om het verschil in audiokwaliteit te kunnen horen. De muziek klinkt in dat geval levendiger en bevat meer details.

Bij alle onlinemuziekdiensten kun je albums van bekende artiesten beluisteren, maar er zijn ook enkele verschillen. YouTube Music bevat bijvoorbeeld veel livemuziek die je nergens anders vindt. Tidal publiceert soms exclusieve interviews met artiesten en Apple Music beheert zijn eigen radiostation met diskjockeys. Hoor je in een winkel of restaurant een leuk liedje? Met de ­SongCatcher-functie van Deezer achterhaal je direct de artiest en de naam van het liedje.

Apparaatondersteuning

Wil je weleens iets anders dan Spotify? Verdiep je dan eerst in de opties van de alternatieve onlinemuziekdienst. Uiteraard wil je met je favoriete apparaten van goede muziek genieten. Voor pc’s, laptops, tablets en smart­phones biedt elke streamingaanbieder ondersteuning.

Let bij het gebruik van een smart-tv, (netwerk)receiver, wifi-speaker, mediaspeler en/of spelcomputer wel even op. Check of er voor jouw afspeelapparaat een app van de streamingdienst beschikbaar is. Zo niet, dan kun je mogelijk vanaf een smartphone muziek op dit apparaat afspelen. Dat werkt via bluetooth, AirPlay of Chromecast. De smartphone fungeert hierbij als afstandsbediening. Dat gaat overigens mogelijk ten koste van de audiokwaliteit.

Proefabonnement

Zodra je een andere muziekdienst hebt gekozen, start je eerst een proefabonnement. Deezer, Apple Music, Tidal en YouTube Music kun je gratis een maand uitproberen. Bedenk wel dat je tijdens de registratieprocedure alvast betaalgegevens moet opgeven, bijvoorbeeld via iDEAL, PayPal of een creditcard. Wanneer je binnen dertig dagen opzegt, schrijft de bewuste muziekdienst geen geld af. Blijf je langer lid, dan start automatisch een betaald abonnement.

Spotify-afspeellijsten

Als je eenmaal bij een andere streamingaanbieder een account hebt aangemaakt, wil je jouw Spotify-omgeving misschien overzetten . Het is bijvoorbeeld prettig wanneer je persoonlijke afspeellijsten ook ergens anders kunt beluisteren. Stel je eens voor dat je tientallen of misschien wel honderden liedjes in een nieuwe afspeellijst moet opslaan. Zeker wanneer je ook nog eens aparte lijsten voor bijvoorbeeld sport, werk, vervoer, feestdagen en nachtrust gebruikt, kost het samenstellen zeeën van tijd. Spotify heeft helaas geen functie om afspeellijsten te exporteren. Gelukkig bestaan er wel diverse andere hulpjes die deze klus voor je klaren. Houd er wel rekening mee dat het mogelijk niet altijd lukt om alle nummers een-op-een over te zetten. Sommige (kleine) artiesten of platenlabels kiezen er namelijk voor om muziek niet bij alle streamingdiensten onder te brengen. Maar zeker bij gerenommeerde artiesten komt dat in de praktijk weinig voor.

Afspeellijsten overzetten

Voor het overzetten van afspeellijsten kun je aparte tools gebruiken. We bespreken deze tools in het kort, zodat je voor jezelf kunt nagaan of die voor jouw wensen geschikt is.

TuneMyMusic

TuneMyMusic is een ideaal tooltje om vlot afspeellijsten tussen verschillende muziekdiensten uit te wisselen. Een groot pluspunt is de brede platformondersteuning. Naast de eerder in dit artikel genoemde namen kan TuneMy­Music ook overweg met onder andere Amazon Music, Qobuz, Napster en SoundCloud. Je kunt er dus alle kanten mee op!

Met de gratis versie zet je tot vijfhonderd nummers over naar een andere streamingdienst. Dat is voor veel gebruikers ruimschoots voldoende. Bevatten jouw afspeellijsten meer liedjes? Een abonnement zonder limiet kost 5,50 dollar per maand (ongeveer 4,60 euro). Betalen kan via PayPal of een creditcard.

Met het Premium-abonnement is het mogelijk om afspeellijsten op verschillende streamingdiensten continu te synchroniseren. Wie eenmalig afspeellijsten naar een andere muziekdienst kopieert, zegt het abonnement gewoon meteen weer op. Voor die paar euro scheelt dat je echt een heleboel tijd.

Afspeellijst(en) selecteren

Nu is het hoog tijd om je favoriete afspeellijst(en) te gaan kopiëren. Ga naar www.tunemymusic.com en klik op het Spotify-logo. Nu zie je een pop-upvenster. Mogelijk ben je al met jouw Spotify-account aangemeld. Zo niet, typ dan de juiste inloggegevens in. Het is namelijk noodzakelijk dat je TuneMyMusic toegang geeft tot jouw ­Spotify-account. Bevestig daarom met Akkoord. Je klikt vervolgens op Laden van Spotify-account.

Standaard staan er voor alle afspeellijsten vinkjes. Wil je een bepaalde muziekverzameling niet overzetten, verwijder dan het vinkje naast de bewuste lijst. Je kunt zelfs specifieke nummers weglaten. Klik in dat geval op de naam van de lijst en wis alle vinkjes voor de ongewenste liedjes . Naast afspeellijsten zet TuneMy­Music op jouw verzoek ook favoriete nummers, albums en artiesten over. Maak een weloverwogen keuze en klik onderaan op Kies Bestemming.

Muziekbestemming kiezen

Je gaat nu de nieuwe bestemming voor jouw geselecteerde afspeellijst(en) selecteren. Klik op de naam van de beoogde onlinemuziekdienst. Voor deze workshop nemen we Tidal als voorbeeld, maar de stappen komen bij andere aanbieders grotendeels overeen. Er opent een pop-upscherm. Misschien ben je al bij de streamingdienst ingelogd. Is dat niet zo, dan typ je een gebruikersnaam en wachtwoord. Mogelijk is het nog nodig om toestemming voor accounttoegang te geven. Klik daarna op Start Overzetten en Doorgaan.

Bekijk na afloop in hoeverre de kopieeractie is geslaagd. Misschien missen er bijvoorbeeld enkele nummers. Je ziet dan een aantal ontbrekende sporen. Klik op het gele getal en check om welke liedjes het gaat. In dit geval zijn dat nummers die niet op Tidal staan. Gebruik je de gratis versie van TuneMyMusic en heb je onverhoopt meer dan vijfhonderd nummers geselecteerd?

De overdracht stopt na het vijfhonderdste liedje automatisch. Je kunt eventueel een Premium-abonnement nemen en daarna de kopieeractie hervatten. Ten slotte kijk je natuurlijk even bij de nieuwe streamingdienst of je de afspeellijsten en overige favorieten ziet staan.

Lokale afspeellijst

TuneMyMusic heeft een optie om een lokaal opgeslagen afspeellijst te importeren. Handig, want in bepaalde muziekprogramma’s kun je metadata van een audio­collectie naar een m3u- of csv-bestand exporteren. Bekende tooltjes als Foobar2000, MusicBee en MediaMonkey zijn hiervoor geschikt. Deze afspeellijsten gebruik je net zo makkelijk in een online muziekdienst.

Ga naar www.tunemymusic.com/transfer en klik onderaan op Bestand uploaden. Via Kies een bestand selecteer je de lokaal opgeslagen afspeellijst op de computer. Je kunt het bestand vanuit Verkenner ook naar TuneMyMusic slepen. Afhankelijk van de aanwezige metadata koppel je vervolgens velden aan de juiste gegevens. Stel onder meer in welke velden de artiest en de naam van het liedje vertegenwoordigen. Klik op Doorgaan. In de volgende stap kun je desgewenst vinkjes voor nummers verwijderen. Die worden dan niet overgeheveld. Bepaal via Kies Bestemming naar welke muziekdienst je de liedjes gaat kopiëren. Ga zo nodig akkoord met toegang tot je account.

Muziekgegevens delen

Een handige functie is dat je muziekgegevens met anderen kunt delen. Zo voorzie je in één klap een familielid of vriend(in) met dezelfde smaak van een flinke lading muziek. Ga naar www.tunemymusic.com/nl/home en klik bovenaan op Nieuw Delen. Kies eerst de bron, bijvoorbeeld Spotify of Tidal. Je bepaalt via Laden van Spotify account (of de naam van een andere aanbieder) welke gegevens je wilt delen. Het ligt voor de hand om hier goede afspeellijsten te selecteren. Klik op Delen. In de volgende stap pas je eventueel de naam en omschrijving van jouw gedeelde bibliotheek aan. Je kunt ook nog een afbeelding selecteren. Kies Bewaren & Delen. Je verzendt de muziekgegevens bijvoorbeeld via WhatsApp, Facebook Messenger of mail . Zodra jouw contactpersoon de link opent, importeert diegene de afspeellijsten in een eigen muziekdienst.

Accounttoegang intrekken

Misschien vind je het niet zo prettig dat TuneMyMusic toegang tot je Spotify-profiel heeft, en eventueel andere accounts van muziekdiensten. Geen zorgen, want je trekt de toegang op ieder moment weer in. Je dient dan wel eerst even een gratis account aan te maken. Klik rechtsboven op Inloggen en volg de stappen voor de registratie. Als alternatief kun je jezelf ook met een bestaand Google-­account aanmelden.

Klik rechtsboven op je profielnaam en kies Account. Je bekijkt onder Koppelingen met welke streamingdienst(en) TuneMyMusic is verbonden. Klik op het picto­gram met de drie puntjes en bevestig met Verbinding verbreken met Spotify of de naam van een andere aanbieder. De muziekdienst verdwijnt meteen uit de lijst.

Tot slot

Van Tidal naar Apple Music of van Deezer naar Qobuz. Naast de voorbeelden in deze workshop zijn er in TuneMyMusic nog veel meer combinaties mogelijk. En wanneer je na een paar maanden toch weer heimwee naar Spotify krijgt, kopieer je alle onlangs gemaakte afspeellijsten probleemloos naar de Zweedse streaminggigant. Veel luisterplezier!

Zie je aan de binnenkant van je waterkoker een donkere of zwartbruine aanslag, vooral ter hoogte van het waterniveau? Dat is een veelvoorkomend verschijnsel bij roestvrijstalen waterkokers die vaak worden gebruikt. Het oogt onfris, maar het is meestal geen vuil of schimmel — en zeker niet gevaarlijk.

Waarom de binnenkant zwart verkleurt

De zwarte aanslag ontstaat niet doordat het metaal zelf oxideert, maar door mineralen uit het water die zich afzetten en bij herhaald verhitten donker kleuren. Kalk, ijzer en vooral mangaan zijn daarbij de belangrijkste veroorzakers.

In Nederland komt dit vaker voor in regio's met hard water, waarin meer mineralen zitten. In sommige delen van het land (zoals Friesland, Gelderland, Overijssel en Drenthe) bevat het leidingwater van nature iets meer mangaan of ijzer. Tijdens de waterzuivering wordt dat grotendeels verwijderd, maar een kleine resthoeveelheid kan bij verhitting reageren tot donkere mangaanoxide. Dat hecht zich aan de wand van de waterkoker, precies op de plek waar het waterpeil meestal eindigt.

Ook aangebrande kalkaanslag kan bijdragen aan de verkleuring. Wanneer kalk zich ophoopt op de bodem of wanden en daarna opnieuw wordt verhit, verkleurt die witte laag naar bruin of zwart.

Hoe verwijder je aanslag?

De aanslag is meestal goed te verwijderen met natuurlijke middelen:

1: Vul de waterkoker met een mengsel van half water en half natuurazijn, of gebruik een eetlepel citroenzuur per halve liter water.

2: Laat dit 30 minuten inwerken en breng het mengsel daarna kort aan de kook.

3: Laat het afkoelen, giet het weg en veeg de binnenkant schoon met een zachte doek of sponsje.

4: Spoel grondig na met schoon water.

Blijft er na het schoonmaken een donkere waas zichtbaar, dan gaat het meestal om een hardnekkige mineraallaag die zich stevig heeft vastgezet. Bij goed roestvrij staal hoort het metaal zelf niet te verkleuren; blijvende vlekken wijzen eerder op hardnekkige aanslag of op een mindere kwaliteit staal.

Zo voorkom je nieuwe aanslag

Laat de waterkoker na gebruik altijd leeglopen en openstaan, zodat hij goed kan drogen. Kook alleen de hoeveelheid water die je nodig hebt, en ontkalk hem eens per maand met azijn of citroenzuur. Zo krijgen mineralen minder kans om zich te hechten en blijft de binnenkant langer schoon.