ID.nl logo
12 tips om je bestanden te beveiligen
© PXimport
Huis

12 tips om je bestanden te beveiligen

Veel computers zijn alleen beveiligd met een wachtwoord, als ze dat al zijn. Dit is onvoldoende om ongewenste toegang tot je bestanden te voorkomen. In dit artikel lees je hoe je dit wel voor elkaar krijgt. Omdat veel bestanden ook online staan in de cloud, gaan we de beveiliging aanscherpen.

Tip 01: Zwakste schakel

Het is onmogelijk om al je bestanden met één trucje te beveiligen. We gebruiken namelijk verschillende soorten 'opslagmedia' door elkaar, waardoor we ook op verschillende manieren moeten beveiligen. De zwakste schakel kan je beveiliging altijd breken. Het kost een kleine moeite de beveiliging aan te scherpen. Lees ook: Het gevaar van openbare wifi.

Zorg allereerst dat je een wachtwoord op je Windows-installatie hebt staan. Maar ook wanneer je een goed wachtwoord instelt, moet je je realiseren dat deze Windows-beveiliging eenvoudig te omzeilen is. Het wachtwoord kan van buitenaf worden verwijderd, maar vaak is het uitbouwen en uitlezen van de schijf voldoende om toegang te krijgen tot je bestanden. Hiertegen kun je je wapenen met encryptie, bijvoorbeeld door een extra bestandskluis te installeren.

©PXimport

Tip 01 Er zijn een hoop tooltjes waarmee je wachtwoorden kunt uitlezen. Een wachtwoord instellen is dus niet altijd voldoende.

Digitale kluis

Tip 02: Veilig opbergen

Het voordeel van een digitale kluis is dat je deze kunt openen en sluiten. Zodra je je kluis hebt geopend, is de inhoud gewoon bereikbaar met je verkenner als een soort virtuele harde schijf. Zodra je de kluis sluit, wordt de inhoud automatisch onleesbaar gemaakt door middel van encryptie. Een andere mogelijkheid om bestanden te beveiligen, is met 'individuele bestandsencryptie'. Hierbij wordt met encryptie de inhoud van een of meerdere bestanden beveiligd (bijvoorbeeld de inhoud van een map). Vanaf tip 6 gaan we verder in op individuele bestandsversleuteling.

Het voordeel van een digitale kluis is dat je meerdere bestanden in één keer kunt beveiligen door ze in je kluis te bewaren. Het nadeel is dat de omvang van je digitale kluis direct wordt geclaimd op je harde schijf. Stel je bijvoorbeeld een kluis in van 100 MB, dan ben je deze ruimte direct kwijt. Ook als je een bestand van slechts 1 MB bewaart in de digitale kluis.

©PXimport

Tip 02 Een digitale kluis wordt in de verkenner als schijf getoond als deze niet afgesloten is.

Tip 03: Toolwiz BSafe

Er zijn meerdere manieren om een digitale kluis aan te maken. We bespreken de oplossing van Toolwiz BSafe omdat deze weinig technische kennis vereist, je bestanden goed worden beveiligd en je snel aan de slag kunt. Download en installeer Toolwiz BSafe. Start Toolwiz BSafe en klik op Create new safe om een nieuwe digitale kluis aan te maken. Klik op Select file en geef aan waar je het bestand van je digitale kluis wilt bewaren, bijvoorbeeld in de map Documenten. Let op: kies een unieke naam om te voorkomen dat je per ongeluk een bestand overschrijft!

©PXimport

Tip 03 Toolwiz BSafe biedt een gebruiksvriendelijke oplossing om snel een digitale kluis aan te maken.

Tip 04: Omvang bepalen

Bepaal de capaciteit van je digitale kluis bij Please specify the size (...). Het getal dat je invult is in megabytes. Wil je 1 GB kunnen bewaren in je kluis, stel dan een omvang in van 1024 MB. Geef twee keer hetzelfde wachtwoord op en bevestig met Create now. De digitale bestandskluis wordt aangemaakt. Het aanmaken van de kluis kan enige tijd duren. Voor de beveiliging wordt de encryptie AES 256 toegepast.

©PXimport

Tip 04 Maak een kluisbestand aan, bijvoorbeeld van een halve GB (512 MB).

Tip 05: Hermetisch sluiten

Na de stappen uit tip 4 is je digitale kluis aangemaakt. Deze wordt direct geopend in Windows Verkenner. Alles wat je bewaart op deze 'virtuele harde schijf', wordt automatisch veilig opgeslagen. In het Toolwiz BSafe-programma zie je je geopende kluis in een lijstje. Klik op de kluis en kies Close selected safe om de kluis hermetisch te sluiten. Je computer uitzetten heeft overigens hetzelfde resultaat. Met Open safe en het juiste wachtwoord kom je weer bij je bestanden.

©PXimport

Tip 05 Schakel je computer uit of klik op Close selected safe om de beveiliging van je digitale kluis te activeren.

Veilig experimenteren

De besproken oplossingen in dit artikel zijn veilig. Helaas ben je zelf vaak de zwakste schakel. Goede wachtwoorden zijn bijvoorbeeld essentieel, maar deze onthouden ook! Experimenteren met encryptie doe je altijd met kopieën van bestanden totdat je zeker weet dat je de beveiligde bestanden ook weer kunt openen. Beveilig alleen je persoonlijke bestanden (zoals documenten, foto's, filmpjes etc.) en laat systeembestanden van Windows altijd met rust.

©PXimport

Experimenteren met encryptie? Gebruik altijd eerst kopieën om bestandsverlies te voorkomen.

Individueel versleutelen

Tip 06: Bestandsencryptie

Als je af en toe één of meerdere bestanden wilt beveiligen, kan dit met bestandsencryptie. We bespreken de oplossing van AxCrypt. Het voordeel van individuele bestandsencryptie met AxCrypt is dat je eenvoudig en snel één bestand (of een map) kunt beveiligen. Het nadeel van individuele bestandsencryptie is dat via de verkenner eenvoudig te zien is dat een bestand voorzien is van encryptie. Ook is de bestandsnaam nog te herleiden. Bij de hiervoor besproken bestandskluis heb je dit probleem niet.

©PXimport

Tip 06 AxCrypt beveiligt de inhoud van je bestanden, maar laat de bestandsnaam nog wel zien.

Tip 07: AxCrypt

Download en installeer AxCrypt. AxCrypt werkt volledig via de rechtermuisknop in de Windows Verkenner. Maak een testbestand aan, bijvoorbeeld het document Mijn geheim.docx. Klik met de rechtermuisknop op dit bestand en kies AxCrypt / Versleutelen. Geef twee keer hetzelfde wachtwoord op en bevestig met OK. Je originele bestand wordt vernietigd en AxCrypt maakt het bestand Mijn geheim-docx.axx aan. Dit bestand is alleen met het juiste wachtwoord te openen. Je kunt AxCrypt op dezelfde manier ook op een map gebruiken, bijvoorbeeld een map met foto's. Alle bestanden in de map worden individueel beveiligd.

©PXimport

Tip 07 Gebruik AxCrypt als je snel een of meerdere bestanden wilt beveiligen met stevige encryptie.

Tip 08: Veilig openen

Het openen van een met AxCrypt beveiligd bestand kan op twee manieren. Dubbelklik op het beveiligde bestand, in dit voorbeeld Mijn geheim-docx.axx, en geef het wachtwoord op. Het bestand wordt geopend, maar blijft wel beveiligd. Je kunt de beveiliging ook opheffen: klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies AxCrypt / Ontsleutelen. Het originele bestand wordt hersteld en de AxCrypt-bestand wordt verwijderd. Wil je dat het bestand na het openen of bewerken weer beveiligd is, dan zal je het opnieuw moeten versleutelen zoals omschreven in tip 7.

©PXimport

Tip 8 Dubbelklik op een met AxCrypt-beveiligd bestand om het origineel te openen.

Extra verificatie

Steeds meer diensten op internet kunnen aan elkaar worden gekoppeld. Je kunt je bijvoorbeeld met je Google-account aanmelden bij sociale media en opslagdiensten. Vooral bij gekoppelde diensten is extra veiligheid een must, maar dat geldt zeker ook voor diensten waar je bestanden bewaart (cloudopslag). Activeer extra beveiligingsopties, bijvoorbeeld verificatie in twee stappen:

Microsoft: Ga naar deze website en klik op Verificatie in twee stappen instellen.

Google: Ga naar deze website en klik op Configuratie starten.

Dropbox: Klik op deze website bij Two-step verification op Enable.

Facebook: Meld je aan en kijk bij Instellingen / Beveiliging.

©PXimport

Gebruik extra veiligheidsmaatregelen om je bestanden (en jezelf!) op internet beter te beveiligen.

Tip 09: Usb-beveiliging

Als je bestanden veilig wilt bewaren op een usb-stick, is encryptie noodzakelijk. Duurdere usb-sticks leveren hiervoor soms extra software mee of bieden een hardwarematige oplossing. Heeft jouw usb-stick dit niet, dan kun je dankzij Rohos Mini Drive elke usb-stick goed beveiligen. Download Rohos Mini Drive en plaats een usb-stick in de computer. Maak de stick leeg door deze te formatteren: klik met de rechtermuisknop op de schijfletter van de usb-stick, klik op Formatteren en kies NTFS als bestandssysteem.

©PXimport

Tip 09 Rohos Mini Drive maakt van elke usb-stick een veilige usb-stick.

Tip 10: Rohos Mini

Start Rohos Mini Drive en klik op Encrypt USB drive. Selecteer met Kies de schijfletter van je usb-stick. Rohos Mini Drive maakt een beveiligd gedeelte aan op de usb-stick. De standaardomvang van de veilige ruimte is 2 GB. Dit kun je eventueel aanpassen bij Schijf details. Geef twee keer een goed wachtwoord op en bevestig met Maak schijf. Het aanmaken van de beveiligde ruimte kan enkele minuten in beslag nemen.

©PXimport

Tip 10 Stel een goed wachtwoord in om je usb-stick te beveiligen.

Tip 11: Usb-stick openen

Rohos Mini Drive maakt net als Toolwiz BSafe een virtuele schijf aan waarvan de inhoud is beveiligd. Zodra je de beveiligde usb-stick hebt aangesloten, kun je in Rohos Mini Drive op Schijf verbinden klikken. Na het opgeven van het juiste wachtwoord, wordt de extra virtuele extra schijf geopend. Alles wat je hierin bewaart, wordt automatisch beveiligd. Het is belangrijk dat je de usb-stick niet zomaar uit de computer trekt, je dient de beveiligde virtuele schijf eerst uit te werpen. Klik hiervoor in het Rohos Mini Drive-programma op Verwijderen.

©PXimport

Tip 11 Open het beveiligde gedeelte op je usb-stick door je wachtwoord op te geven.

Tip 12: Openen op andere pc

Gebruik je de usb-stick op een andere computer waarop Rohos Mini Drive niet geïnstalleerd is? Dan kun je alsnog eenvoudig je beveiligde schijfruimte op de stick benaderen. Op het onbeveiligde gedeelte van de usb-stick zie je het bestand Rohos mini.exe. Dubbelklik hier op, geef je wachtwoord op en je beveiligde opslagruimte wordt geopend.

©PXimport

Tip 12 Werk je op een andere computer? Dubbelklik op Rohos mini.exe om je beveiligde usb-stick te gebruiken.

Wachtwoorden browser

Een browser onthoudt wachtwoorden tijdens het internetten. Hierdoor krijgt iedereen die achter jouw computer plaatsneemt eenvoudig toegang tot bijvoorbeeld je cloudopslag. Het is namelijk eenvoudig om de opgeslagen wachtwoorden weer te geven. Door in je webbrowser de toetscombinatie Ctrl+Shift+Esc te gebruiken, kun de opgeslagen wachtwoorden laten verwijderen. Gebruik je meerdere browsers? Dan ruim je alle opgeslagen wachtwoorden in één keer op met de 'schoonmaakkoning' CCleaner.

©PXimport

Je browser onthoudt wachtwoorden vaak automatisch, ook als deze toegang geven tot bestanden bij clouddiensten.

▼ Volgende artikel
Vuile en aangekoekte oven? Zo maak je deze goed schoon!
© ID.nl
Huis

Vuile en aangekoekte oven? Zo maak je deze goed schoon!

Een schone oven is belangrijk om hygiënisch te kunnen koken. Na verloop van tijd hopen etensresten en vet zich op en dat veroorzaakt nare geurtjes, maar is ook niet goeed voor de prestaties. Gelukkig zijn er verschillende manieren om je oven weer te laten glimmen. En bij sommige ovens gaat dat zelfs helemaal vanzelf.

In dit artikel...

...lees je hoe je een oven schoonmaakt, zowel met de hand als met behulp van zelfreinigende functies zoals pyrolyse, hydrolyse en katalyse. Ook geven we je tips voor onderhoud en het voorkomen van hardnekkig vuil.

Handmatige reiniging

Begin met de basis: handmatige reiniging. Dit is de meest directe methode en vereist wat spierkracht en de juiste middelen. Verwijder eerst alle roosters en bakplaten uit de oven. Die kun je apart schoonmaken in warm sop met afwasmiddel, of in de vaatwasser als ze daarvoor geschikt zijn. Erg vuile roosters kun je ook een tijdje laten weken in een bak met heet water en wat druppels afwasmiddel. Op die manier gaat het vuil er bij het handmatig afwassen of in de vaatwasser er beter af.

Lees ook:Dit zijn de 10 meest gemaakte fouten tijdens het schoonmaken

Voor de binnenkant van de oven kun je een speciale ovenreiniger gebruiken. Volg altijd nauwkeurig de instructies op de verpakking, want sommige reinigers zijn zeer krachtig en vereisen dat je de keuken ventileert. Je kunt ook kiezen voor huis-tuin-en-keukenmiddelen. Een pasta van baking soda en water werkt vaak verrassend goed op aangekoekt vuil. Breng de pasta aan op de bevuilde plekken, laat het een paar uur (of een nacht) intrekken en veeg het daarna weg met een vochtige doek. Hardnekkige plekken kun je voorzichtig schrobben met een zachte borstel of een spons. Spoel de oven na met schoon water om alle resten van reinigingsmiddel te verwijderen.

Oven niet meteen gebruiken

Na het schoonmaken van de oven met een schoonmaakmiddel is het verstandig om even te wachten voordat je de oven weer gebruikt. Veel ovenreinigers bevatten krachtige stoffen die achter kunnen blijven in de oven, zeker als je niet grondig hebt nagespoeld.

Door de oven na het schoonmaken nog even open te laten staan en goed te luchten, voorkom je dat er nare geurtjes of dampen ontstaan bij het voorverwarmen. Heb je een agressief middel gebruikt? Laat de oven dan minstens een halfuur luchten en veeg nogmaals na met een schone, vochtige doek. Zo weet je zeker dat je veilig kunt bakken.

©ID.nl

Veel ovens hebben een makkelijk schoon te maken en te houden emaille binnenwand. Hierdoor volstaat vaak alleen al het schoonmaken met een vochtige doek om vuil eraf te kunnen krijgen. Het gladde oppervlak zorgt er namelijk voor dat vuil zich niet hecht, waardoor je de oven makkelijk schoonhoudt.

Zelfreinigende ovens: pyrolyse, hydrolyse en katalyse

Veel moderne ovens zijn uitgerust met slimme zelfreinigende functies die het werk voor je doen. De drie meest voorkomende systemen zijn pyrolyse, hydrolyse en katalyse. Begrijp goed hoe elk systeem werkt om te bepalen wat het beste bij jouw gebruik past.

Wat doet pyrolyse?

Pyrolyse is een geavanceerde zelfreinigende functie die werkt met zeer hoge temperaturen. Tijdens zo'n pyrolysecyclus wordt de oven verwarmd tot extreem hoge temperaturen, vaak rond de 500 graden Celsius. Op deze temperatuur veranderen vet- en etensresten in as. Dit proces duurt meestal tussen de één en drie uur. De ovendeur vergrendelt automatisch tijdens de cyclus, waardoor jij (of bijvoorbeeld je kinderen) de deur niet kunnen openmaken.

Wanneer de oven is afgekoeld, hoef je alleen nog de overgebleven fijne as met een vochtige doek weg te vegen. Het is weliswaar een effectieve methode voor grondige reiniging, maar verbruikt wel veel energie. Daarnaast kan een lichte geur ontstaan door het verbranden van vet. Zorg daarom voor goede ventilatie.

Hoe werkt hydrolyse?

Bij Hydrolyse wordt de oven gereinigd door stoom. Bij dit proces plaats je een kleine hoeveelheid water in de bodem van de oven. Vervolgens activeer je het hydrolyseprogramma, waarbij de oven wordt verwarmd tot een temperatuur van ongeveer 100 graden Celsius. De stoom die ontstaat, weekt het vuil los van de ovenwanden. Na afloop van het programma, wanneer de oven is afgekoeld, kun je de zacht geworden etensresten eenvoudig wegvegen met een doek. Hydrolyse is een mildere en energiezuinigere methode dan pyrolyse, maar is vooral geschikt voor lichte tot matige vervuiling. Voor hardnekkig, aangekoekt vuil moet je zelf de boel nog nabehandelen met schoonmaakmiddel.

©ID.nl

Het hydrolyseproces maakt gebruik van stoom om vuile deeltjes van de binnenzijde van de oven te verwijderen.

Wat doet katalyse?

Katalyse is een continue zelfreinigende functie, wat betekent dat het reinigingsproces al begint tijdens het koken. Ovens met katalytische wanden zijn bekleed met een speciale, poreuze emaillelaag die de eigenschap heeft om vetspatten te absorberen en te oxideren (verbranden) bij normale kooktemperaturen, meestal boven de 200 graden Celsius. De katalytische laag breekt de vetten af en zet ze om in water en kooldioxide. De wanden van zulke ovens voelen vaak ruw aan. Het voordeel van katalyse is dat het continu werkt en je dus minder vaak handmatig hoeft te reinigen. Wel kunnen de katalytische panelen na verloop van tijd verzadigd raken en dan hun effectiviteit verliezen. Ze kunnen dan niet meer worden gereinigd en moeten mogelijk worden vervangen. Katalyse werkt het beste bij vetspatten en minder goed bij aangekoekte suikers of andere hardnekkige etensresten.

Deur reinigen

Natuurlijk is er ook nog de deur van de oven. De ruit kan al snel behoorlijk vuil raken. Vaak is een gewone ruitenreiniger al voldoende om vetspetters en strepen te verwijderen. Zijn de vlekken hardnekkiger? Gebruik dan wat baking soda of groene zeep op een vochtige doek en wrijf rustig schoon.

©ID.nl

Een vieze ovendeur reinig je het beste met een ruitenreiniger. Voor de binnenkant kun je beter een ontvetter gebruiken.

Onderhoud en preventie

Ongeacht de reinigingsmethode is regelmatig onderhoud de sleutel tot een schone oven. Veeg na elk gebruik eventuele gemorste etensresten direct weg. Gebruik (biologisch) bakpapier of ovenschalen met deksel om spatten te minimaliseren. Een schone oven verlengt niet alleen de levensduur van het apparaat, maar zorgt er ook voor dat de oven beter op temperatuur komt, het eten beter smaakt en er minder stank vrij komt.

▼ Volgende artikel
Offline op pad: navigeren zonder internetverbinding
© MelissaMN - stock.adobe.com
Mobiliteit

Offline op pad: navigeren zonder internetverbinding

Navigeren, bijvoorbeeld met je smartphone, verloopt vlot met een internetverbinding. Maar wat als er geen mobiel netwerk is? Met vooraf gedownloade kaarten is ook offline navigeren gelukkig geen probleem.

In dit artikel laten we zien hoe je offline kunt navigeren met je smartphone:

  • Download de kaarten van je favoriete navigatie-app
  • Maak offline gebruik van turn-by-turn navigatie en spraakbegeleiding
  • Download en importeer kant-en-klare GPX-routes
  • Maak zelf GPX-routes

Tip 1 Wel of geen internet

Navigeren met je smartphone gaat het makkelijkst met een stabiele internetverbinding, maar in het buitenland kan dit hoge roamingkosten opleveren. En wat als je reist in gebieden zonder mobiel netwerk of waar het netwerk plots wegvalt? Offline navigatie, waarbij je vooraf kaarten downloadt, is dan een praktische oplossing. Een gedownloade kaart laadt sneller en verbruikt minder batterij dan een app die constant data ophaalt. Neem tijdens je route bij voorkeur wel een opgeladen powerbank mee om te voorkomen dat je zonder stroom komt te zitten.

Zonder internet bepaalt je smartphone de locatie volledig via gps. Binnen de gedownloade regio kun je meestal routeberekeningen maken en navigatie-instructies ontvangen. Sommige apps bieden in offline modus ook een POI-zoekfunctie (Points of Interest).

Zonder internet werken deze functies niet: realtime verkeersinformatie (zoals files, werkzaamheden en flitsers), live ov-gegevens, bepaalde zoekopdrachten, street view en satelliet- of hybride kaarten (wel standaard wegenkaarten). Controleer vooraf of je eerder gedownloade kaarten nog actueel zijn en werk ze regelmatig bij.

Laten we enkele populaire mobiele apps bekijken die offline navigatie ondersteunen. Het is handig om meerdere apps met offline kaarten bij de hand te hebben. Je kunt dit testen door tijdelijk de vliegtuigmodus in te schakelen of wifi en mobiele data uit te zetten. De populaire navigatie-app Waze laten we hier buiten beschouwing omdat deze geen offline kaarten aanbiedt.

Street view is voorbehouden aan de online modus (hier Google Maps). 

Tip 2 Google Maps

We starten met een van de populairste navigatie-apps: Google Maps. Open de app, tik rechtsboven op je profielfoto of initialen en kies Offline kaarten. Selecteer je eigen kaart via Selecteer je eigen kaart (Android) of Je eigen kaart selecteren (iPhone). Zoom in en uit met twee vingers en verplaats de kaart met één vinger totdat het gewenste gebied binnen het blauwe kader valt. Onderaan zie je hoeveel opslagruimte nodig is. Tik op Downloaden om het gebied op te slaan. Na de download keer je automatisch terug naar Offline kaarten, waar een overzicht van je gedownloade kaarten verschijnt. Om een kaart een andere naam te geven, tik je op het icoon met de drie puntjes en kies je Naamwijzigen.

De kaart is nu klaar voor offline gebruik en je kunt nog extra kaarten downloaden. Navigeer zoals gebruikelijk: de app schakelt automatisch over op de gedownloade kaarten als er geen mobiel internet is.

Werk je offline kaarten regelmatig bij: tik op de drie puntjes en kies Updaten. Hier kun je kaarten trouwens ook verwijderen.

In Google Maps kun je offline kaarten downloaden, hernoemen, bekijken, updaten en verwijderen.

Tip 3 HERE WeGo

Net als Google Maps is HERE WeGo volledig gratis. De kaarten komen van Here Technologies, dat begon als Navteq, werd later door Nokia overgenomen en is nu in handen van Duitse autofabrikanten. Via https://mapcreator.here.com kunnen gebruikers eigen kaartgegevens toevoegen.

Voor offline kaarten trek je de onderste balk omhoog voor het menu. Tik op Kaarten downloaden en schakel bij voorkeur Uitsluitend downloaden via wifi in. Tik opnieuw op Kaarten downloaden, kies het continent en vervolgens het land of de regio die je nodig hebt. De benodigde opslagruimte wordt weergegeven. Tik op het downloadicoon om de kaart op te slaan.

Om te voorkomen dat de app tijdens offline navigatie tevergeefs een internetverbinding zoekt, stel je in het menu de App-verbinding tijdelijk in op Offline. Updates worden bij Kaarten downloaden naast de betreffende kaart aangegeven en kun je direct ophalen. Om een kaart weg te halen, selecteer je deze en kies je Verwijderen.

De volledige offline kaart van Nederland bijvoorbeeld neemt bij HERE WeGo zo’n halve gigabyte in beslag.

Tip 4 OsmAnd

OsmAnd (OpenStreetMap Automated Navigation Directions) is een mobiele app voor offline kaarten en navigatie, gebaseerd op OpenStreetMap-gegevens. Deze worden door een wereldwijde gemeenschap bijgewerkt en je krijgt meestal gedetailleerde en actuele kaartinformatie.

Bij de eerste keer opstarten, kun je de kaart van je huidige regio downloaden. Tik op de drie streepjes, kies Kaarten en hulpmiddelen en open Downloads om zelf een land of regio te selecteren. In de gratis versie kun je tot zeven kaarten downloaden. Naast de kaart zelf kun je voor een gebied ook hoogtelijnen, Wikipedia-informatie, een terreinkaart en weersvoorspellingen installeren, maar deze functies zijn voorbehouden aan de betaalde versie (ongeveer 3 euro per maand).

Om te navigeren binnen het gedownloade gebied tik je op de kaart of gebruik je de optie Zoeken in het menu. Tik op Navigatie, kies het vervoermiddel (auto, fiets of te voet) en tik op Start. Dit biedt turn-by-turn-aanwijzingen met spraakbegeleiding. Wil je de route als GPX-track opslaan, kies dan Details, tik op het downloadknopje en vul een naam in bij Bewaar als nieuwe track. Bevestig met Opslaan. Op Android wordt het bestand standaard opgeslagen in Android/data/net.osmand/files/tracks. Vanuit het menu, bij Plan een route, kun je de tracks direct openen of ook een eigen GPX-route importeren (zie ook tip 8).

OsmAnd geeft ook gesproken turn-by-turn-aanwijzingen.

Tip 5 MAPS.ME

MAPS.ME is een gratis navigatie-app die net als OsmAnd gebruikmaakt van OpenStreetMap-kaarten. In de gratis versie kun je ongeveer tien kaarten downloaden.

Open de app en zoom in op het gewenste gebied totdat een prompt verschijnt om de kaart te downloaden. Dit gebeurt meestal wanneer de indicatie 5 km zichtbaar is. Bevestig met Download.

Een andere en vaak handigere manier om kaarten te downloaden is via de optie Meer, waar je Gedownloadekaarten selecteert. Bovenaan kun je naar een locatie zoeken. Als de app deze herkent, verschijnt direct de downloadknop om het gebied op te halen.

Als je bij de instellingen de optie Markeer gedownloade kaarten hebt ingeschakeld, dan kun je op de kaart zien welke gebieden reeds offline beschikbaar zijn.

Voor navigatie gebruik je de zoekfunctie of tik je op de kaart om een locatie te selecteren. Kies vervolgens Route naar of eventueel Route van en bepaal het vervoermiddel: auto, te voet of per fiets. Ook offline krijg je turn-by-turn-navigatie.

Je kunt gedownloade kaarten updaten door bij Gedownloade kaarten op Controleren te tikken. Om een kaart te verwijderen, selecteer je deze, tik je op de drie puntjes en kies je Verwijderen.

Kleurmarkeringen geven duidelijk aan welke gebieden je al gedownload hebt voor offline navigatie.

Tip 6 Sygic

Sygic is misschien minder bekend in Nederland en België, maar de app biedt wel hoogwaardige 2D- en 3D-kaarten van TomTom. Om Sygic te gebruiken, moet je je eerst registreren. In de gratis versie kun je in principe onbeperkt kaarten downloaden; grotere landen zijn opgesplitst in regio’s. Om kaarten te downloaden, open je het menu en kies je Offline kaarten (toevoegen).

Deze kaarten worden in de gratis versie driemaal per jaar automatisch geüpdatet. In de betaalde Premium-variant gebeurt dit maandelijks en krijg je ook turn-by-turn-navigatie en gesproken instructies en (in de online modus) ook de actuele verkeersdrukte, snelheidslimieten en mobiele flitsers.

Houd er rekening mee dat Sygic zich volledig richt op autoverkeer. Er zijn geen routeberekeningen specifiek voor fietsers of wandelaars.

Je kunt in Sygic een onbeperkt aantal offline kaarten downloaden.

Tip 7 Komoot en RouteYou

Waar Sygic zich vooral richt op autoverkeer, zijn Komoot en RouteYou juist gespecialiseerd in (sportieve en recreatieve) wandel- en fietsroutes. In de gratis versie van Komoot kun je helaas slechts één regio ontgrendelen voor offline navigatie en spraakinstructies. Extra regio’s zijn beschikbaar tegen een prijs tussen circa 4 en 9 euro, afhankelijk van de grootte, of je kunt alle wereldregio’s in één keer aanschaffen voor ongeveer 30 euro.

Ga via de Profiel-knop naar de rubriek Maps, tik op de +-knop en zoek de gewenste regio. Selecteer de ontgrendelde regio en schakel Opslaan voor offline in. Je kunt ook een route plannen (uitsluitend met internetverbinding aangezien de berekening via de Komoot-servers verloopt) en deze vervolgens bewaren. Tik hiervoor op Opslaan en vink Opslaan voor offline gebruik aan. Na bevestiging kun je de route offline volgen, inclusief spraaknavigatie, vooropgesteld dat deze regio is ontgrendeld.

Ook RouteYou biedt de mogelijkheid routes met een achtergrondkaart offline te downloaden, maar dit is alleen beschikbaar in de betaalde versies. Een Plus-account kost ongeveer 36 euro per jaar. Je vindt gedownloade routes dan bij Gedownloade routes via de knop Profiel.

In Komoot kun je ook specifieke regio’s (tegen betaling) downloaden voor offline navigatie.

Alles over Komoot lees je in dit artikel: Wandelen en fietsen buiten de gebaande paden met Komoot

Tip 8 GPX-import via OsmAnd en Komoot

Verschillende navigatie-apps – en gps-handhelds – ondersteunen het importeren van GPX-tracks en -routes, die vervolgens offline kunnen worden gebruikt. In het kader ‘GPX’ lees je meer over dit bestandstype. Gratis import en offline gebruik zijn mogelijk in onder meer OsmAnd en in Komoot voor ontgrendelde regio’s.

In OsmAnd open je het menu, kies je Plan een route en tik je op Importeer track. Vervolgens selecteer je een GPX-bestand. Tijdens tests bleek deze functie helaas niet altijd even betrouwbaar. In Komoot verloopt dit proces vlotter. Ga naar Home, open Profiel, kies Opgeslagen routes en tik bovenaan op Importeren en vervolgens op Importeer een bestand (GPX). Selecteer het gewenste GPX-bestand en kies Bestandopenen om de route of track in de routeplanner te openen en als geplande tour op te slaan, of Bestand opslaan om deze direct als voltooide tour te bewaren.

In beide gevallen geef je het verplaatsingstype aan, zoals Wandelen, Fietsen, Mountainbiken of Bergwandelen, en bevestig je de keuze. Bij het opslaan kun je de tour een naam geven en Opslaan voor offline gebruik aanvinken. Je vindt de route dan terug bij Opgeslagenroutes of bij Voltooide activiteiten. Als de bijbehorende kaart al is gedownload, kun je direct navigeren.

Handig om weten: in Komoot kun je GPX-routes ook via de dienst Garmin Connect met je Garmin-toestel synchroniseren.

GPX-routes werken ook op een smartwatch: Waar voor je geld: 5 waterdichte smartwatches met GPS-functie

Een pas geïmporteerde GPX-route kun je als een ‘tour’ (voor offline gebruik) bewaren in Komoot.

GPX

Doorgewinterde wandelaars en fietsers kennen waarschijnlijk GPX-bestanden (GPS Exchange Format). Dit zijn XML-gebaseerde bestanden waarmee geografische locatiegegevens worden opgeslagen en uitgewisseld. Ze worden vooral gebruikt om gps-tracks, routes en waypoints vast te leggen en te delen tussen apparaten en apps.

Waypoints zijn specifieke punten met coördinaten (lengte- en breedtegraad en soms hoogte).

Tracks bestaan uit reeksen gps-punten die een daadwerkelijk afgelegde route weergeven, doorgaans automatisch geregistreerd door een gps-apparaat of navigatie-app tijdens verplaatsing. Elk punt bevat meestal een tijdstempel en soms ook snelheid.

Routes daarentegen bestaan uit reeksen gps-punten die een geplande route aangeven, zonder exacte tijdstempels. Deze worden handmatig of met een routeplanner opgesteld en bevatten meestal minder gedetailleerde informatie dan tracks.

Sommige apps of diensten ondersteunen geen GPX-import, maar wel KML-bestanden (Keyhole Markup Language). Via www.gpx2kml.com kun je deze gratis converteren, in beide richtingen.

Tip 9 GPX-routes downloaden

In tip 8 lees je hoe je GPX-routes en -tracks in navigatie-apps importeert. Ook in de meeste gps-apparaten is zo’n import mogelijk. In tips 10 en 11 ontdek je hoe je zelf zo’n GPX-bestand maakt, maar dat is niet altijd nodig. Er zijn namelijk diverse sites waar je kant-en-klare GPX-routes en -tracks ook gratis kunt downloaden voor (offline) navigatie.

Een optie is AllTrails. Meld je aan, voer een regio in en kies een voorgestelde trail. Klik onderaan op de groene knop (Hit the trail of Daar gaan we) en selecteer Export map file of Kaartbestand exporteren/ GPXTrack of GPX Route zonder tijdstempels (zie kader ‘GPX’). Andere exportopties zijn onder meer Google Earth KML/KMZ en Garmin FIT.

Ook RouteYou (zie ook tip 7) biedt GPX-routes. Registreer je (gratis) en klik op Zoek een route. Geef het routetype aan, kies locatie en lengte en klik op Toon <x> routes. Selecteer een route, klik op Downloaden en kies GPX. Andere opties zijn bijvoorbeeld Garmin en Google Earth (KML).

Voor talrijke fiets- en wandelroutes in Nederland, België en Duitsland kun je terecht op onder meer Routiq. Kies een route en klik op Download de GPX. Dit vereist wel een Premium-account (circa 15 euro per jaar).

Bij AllTrails kun je routes in diverse formaten downloaden, waaronder GPX.

Tip 10 GPX-routes zelf maken

Je kunt ook zelf GPX-routes maken en deze downloaden naar je navigatie-app of gps-toestel voor offline gebruik. Dit kan gratis via verschillende sites, zoals www.gpx.studio.

Klik op App en zoom in tot je voldoende kaartdetails hebt. Klik op het potloodicoon, laat Routing ingeschakeld en kies een activiteitstype, zoals Bike, Run/hike of Motorcycle. Klik op het potlood-icoon en plaats de routepunten op de kaart. De route wordt automatisch langs bestaande wegen gemarkeerd. Onderaan zie je de routelengte en het hoogteprofiel.

Wil je POI’s (waypoints) toevoegen? Klik op het pin-icoon, vul een naam en beschrijving in, kies een geschikt icoon en bevestig met Create point of interest.

Stel geheel zelf je GPX-route samen in gpx.studio.

Tip 11 RouteYou

Ook op de website van RouteYou kun je zelf routes maken en gratis (openbaar) opslaan. Ze worden dan automatisch beschikbaar in de mobiele app van RouteYou. Als je bent aangemeld met hetzelfde account, vind je ze terug bij Profiel / Mijn routes. Je kunt de routes ook downloaden.

Meld je aan en klik op het pijlknopje bij Plan een route. Kies uit Maak een route, Uploadeen route (voor GPX-import), Wandelknooppunten of Fietsknooppunten. De laatste twee maken handig gebruik van het uitgebreide knooppuntennetwerk in Nederland en België.

Bij Maak een route geef je het routetype aan, met subtypes zoals Recreatieve fietsroute, Gravelbikeroute of Mountainbike route. Voor een A-naar-B-route vul je start- en aankomstlocatie in, bij een lusvormige route kies je de startplaats en lengte (en eventueel de kompasrichting). Bevestig met Opslaan / Route opslaan. Klik op Downloaden en kies (bijvoorbeeld) GPX.

Je kunt ook routes samenstellen op de site van RouteYou en deze als GPX-bestand downloaden.

Watch on YouTube