We testen zes laser/led-printers die bedoeld zijn voor thuiswerkers en kleine teams. Hoe brengen deze instapmodellen het er vanaf in de snelheids- en kwaliteitstesten, ofwel: wat zijn de beste laserprinters voor zakelijk gebruik?

Laser- en led-printers gebruiken een droog drukprocedé: ze printen pagina’s in één keer en niet regel voor regel (of balk voor balk) zoals inkjetprinters. Hoewel inkjets steeds sneller printen, behouden laserprinters op het vlak van pure printsnelheid een voorsprong. Sommige gebruikers vinden bovendien dat een ‘one pass’ droog afdrukprocedé zoals dat van laser- en led-printers doorgaans mooiere afdrukken oplevert, hoewel dat ook samenhangt met het gebruikte papier. De led-technologie is een moderne variant op de laser-technologie en heeft diverse voordelen zoals een wat betere betrouwbaarheid.

We vroegen fabrikanten om een instapmodel met een maximale prijs van driehonderd euro. Kleur of monochroom maakte daarbij niet uit, evenmin of de technologie laser of led was. We ontvingen drie monochrome en evenveel kleurenprinters met een aankoopprijs tussen 87 en 289 euro (gemiddelde straatprijs). De geteste printers zijn bedoeld voor een gemiddeld maandelijks afdrukvolume van duizend tot iets meer dan drieduizend A4-pagina’s.

De aankoopprijs vormt maar een deel van de printkosten. Laser- en led-printers verbruiken méér ‘consumables’ of verbruiksgoederen dan inkjets. Behalve de toner moeten ook de drum en soms nog andere onderdelen zoals ‘fuser’, tonerafvalopvangbakjes of aandrijfriemen op gezette tijden vervangen worden. Bij de berekening van de paginakostprijs hielden we daarmee rekening.

Daaruit blijkt dat de gemiddelde paginakostprijs van deze laserprinters niet wezenlijk verschilt van die van eerder geteste inkjetprinters uit het hogere marktsegment. Je kunt dus niet stellen dat één van beide printtechnieken ‘beter’ is dan de andere. Wel is het zo dat laser- en led-printers meer geschikt zijn om er grotere volumes mee te printen en dat ze dit gemiddeld sneller doen dan inkjetprinters.

Laser- en led-printers verbruiken veel meer energie dan inkjetprinters; twee- tot vijfhonderd watt of meer tijdens het printen is normaal. En kleurenlaserprinters verbruiken weer meer dan monochrome printers. In ruststand valt het verbruik gelukkig terug naar een normaal niveau tussen 10 en 40 Watt en in slaapstand daalt het nog verder tot typisch minder dan een watt.

©PXimport

Brother HL-L2350DW

©PXimport

Deze laserprinter met 64 MB werkgeheugen is net als de HP LaserJet Pro M15w bedoeld voor gebruikers die niet al te veel printen. Het relatief lage gewicht van de Brother komt mede door het chassis dat grotendeels van grijze en zwarte kunststof is vervaardigd. Het eenregelige lcd-scherm en de drukknoppen vormen de bedieningsinterface. De afdrukresolutie is 1.200 dpi en de opgegeven afdruksnelheid bedraagt dertig pagina’s per minuut enkelzijdig en vijftien dubbelzijdig. Verbindingen lopen via usb 2.0 of 2,4GHz-wifi (b/g/n). Drum en toner zitten samen in één cassette, maar je kunt wel apart van de drum een nieuwe tonercassette plaatsen. Dit kan tot drie keer als je de XL-toner koopt die drieduizend afdrukken meegaat.

Via wps is deze printer snel met je router verbonden en binnen de twee minuten gebruiksklaar. Een dvd met drivers en hulpsoftware is meegeleverd, maar Windows 10 vindt deze printer automatisch. Hij is ook volledig mobiel te gebruiken via AirPrint (Apple), Mopria (Android) of Brother iPrint & Scan (Apple en Android). Een sticker op de bovenkant bevat hiervoor een qr-code waarmee je de nodige apps downloadt.

Via de ingebouwde webserver kun je informatie opvragen, instellingen wijzigen en firmware updaten update (ook in het Nederlands). Die server is standaard niet ssl-beveiligd, al kan je dat via het beheer wel instellen. In de aanschafprijs is een starttoner van slechts zevenhonderd pagina’s inbegrepen. Printen gaat behoorlijk snel, veel sneller dan de vergelijkbaar compacte HP-printer. De kwaliteit van de zwart-wit afdrukken is zeer goed.

Brother HL-L2350DW

8Score80

HP LaserJet Pro M15w

©PXimport

De HP LaserJet Pro M15 en M28-serie behoren tot de kleinste laserprinters en zijn bedoeld voor kleine werkplekken met een of enkele gebruikers. Deze nieuwe generatie is dertig procent kleiner dan de vorige (de M14 en M25/27). Toch halen ze snelheden tot achttien à negentien pagina’s per minuut. De M28-serie is een compacte multifunctional die ook kopieert en scant. Wij testten de nog kleinere M15w die alleen print. Het plastic toestel is met voorsprong de kleinste en lichtste printer in deze test.

De LaserJet Pro M15w werkt via een usb 2.0-aansluiting (de usb-kabel is meegeleverd, als enige in deze test) of over het netwerk via een wifi-verbinding op 2,4 GHz (b/g/n). Printen gebeurt met maximaal 600 dpi. WiFi Direct printing en mobiel printen via Google Cloud Print, Mopria en Apple AirPrint worden allemaal ondersteund. Met de mobiele app van HP kan je ook bijvoorbeeld een document fotograferen en direct printen. Op die manier kun je ‘scannen’, zelfs al is dit geen multifunctional.

Deze printer wordt geleverd met een starttoner die maar driehonderd pagina’s meegaat. Een nieuwe tonercartridge gaat duizend pagina’s mee. De printsnelheid is redelijk. De kwaliteit van de monochrome afdrukken is zeer goed.

HP LaserJet Pro M15w

7Score70

Kyocera ECOSYS P2235dw

©PXimport

De Kyocera P2235dw is een monochroom instapmodel uit de zakelijke reeks ECOSYS-printers. Het is een betaalbare laserprinter met een afdrukresolutie tot 1.200 dpi en een opgegeven afdruksnelheid van 35 pagina’s per minuut. De printer werkt via gigabit-ethernet, wireless-b/g/n in de 2,4GHz-frequentie en usb 2.0. Er bestaat overigens ook een verder identieke dn-versie zonder draadloos netwerk. WiFi Direct printing, Apple AirPrint en mobiel printen met Google Cloud Print, Kyocera Mobile Print en Mopria worden ondersteund. Verder heeft deze printer een ingebouwde e-mailserver en ingebouwde webserver die is beveiligd met de nieuwste technologie, waaronder een geldig beveiligingscertificaat. Deze printer heeft dezelfde uitgebreide waaier aan netwerkprotocollen als alle andere ECOSYS-printers, iets wat vooral van belang is voor grotere bedrijven.

Er is geen lcd-scherm maar een eenvoudig bedieningspaneel met verlichte tiptoetsen. Deze printer is met zijn bijna veertien kilo bepaald geen lichtgewicht.

Na het inschakelen start de printer direct met het laden van de toner. Die procedure duurt iets meer dan tien minuten en gaat gepaard met vrij veel lawaai. Het lijkt aanvankelijk alsof er iets aan het apparaat scheelt, maar uiteindelijk wordt de printer weer stil en geeft een groen ledje aan dat het apparaat gebruiksklaar is.

Windows 10 herkent de printer probleemloos. De Kyocera Mobile Print app, die in tegenstelling tot de rest van de software en de printer zelf niet in het Nederlands werkt, heeft directe links tot cloudopslag van Box, Dropbox, OneDrive, Evernote en Google Drive. Een starttoner van duizend pagina’s is begrepen en vervangtoners hebben een capaciteit van drieduizend pagina’s. De paginakostprijs is even laag als bij de OKI-printer. Printsnelheid en afdrukkwaliteit zijn goed.

Kyocera ECOSYS P2235dw

8Score80

Kyocera ECOSYS P5021cdw

©PXimport

Dit is in essentie de kleurenuitvoering van de P2235dw. Doordat er vier toners in de zijkant schuilgaan (zwart, cyaan, magenta en geel), is dit een grotere en veel zwaardere printer die nog net op een stevige bureautafel past. De opgegeven printsnelheid bedraagt 21 ppm voor kleur zowel als zwart-wit, met een maximale resolutie van 1.200 dpi, al is 600 dpi de standaard ingestelde afdrukkwaliteit. Voor de rest zijn de kenmerken hetzelfde als bij de mono P2235dw.

De printer wordt geleverd met vier voorgeïnstalleerde kleurentoners. Na keuze voor de taal van het lcd-display – waaronder Nederlands - wordt de drum vernieuwd tijdens een vijf minuten durend proces. De printer produceert hierbij allerlei geluiden, maar maakthierbij wel veel minder lawaai dan zijn broertje. Voor de rest is alles hetzelfde als bij de monochrome versie.

De ECOSYS P5021cdw wordt met een starttoner van ongeveer twaalfhonderd pagina’s geleverd. Vervangtoners bestaan in twee capaciteiten: twaalfhonderd of 2.600 pagina’s (XL). Deze printer is trager dan de monoversie, maar biedt wel een hoge printkwaliteit, zowel in zwart-wit als in kleur.

Kyocera ECOSYS P5021cdw

8Score80

OKI C332dnw

©PXimport

Dit instapmodel van OKI is bedoeld voor werkgroepen tot vijf gebruikers. Het geteste dnw-model beschikt over b/g/n-wifi. Er is ook een wifi-loos dn-model met gigabit-ethernet, die je eventueel later alsnog zelf kunt upgraden met de wifi-module. De opgegeven printsnelheid is 26 ppm in kleur en tot 30 ppm in zwart-wit met een maximale resolutie van 1200 x 600 dpi.

De vier tonercartridges zijn al in de drumcassette geïnstalleerd. De printer is niet zo hoog, maar het oppervlak is met 41 bij 50 cm aanzienlijk en ook de 22 kg gewicht is fors.

De bedieningsknoppen zitten aan de bovenkant, onder een blauw lcd-scherm. De printerinstallatie duurt maar enkele minuten. Windows 10 vindt de C332 zelf en er is een mobiele-afdrukken-app van OKI verkrijgbaar voor Android en iOS. Verder worden AirPrint, Mopria en e-mailprinten ondersteund.

De C332 heeft een uitgebreide, optioneel met ssl beveiligde webinterface. Het printermenu heeft een Nederlandstalige optie, maar de webinterface is alleen Engelstalig.

OKI heeft gewone toners met een capaciteit van vijftienhonderd pagina’s en XL-varianten die gemiddeld 3.000 A4-pagina’s printen in kleur en 3.500 in zwart-wit. De meegeleverde starttoner houdt er echter na zo’n 1.000 pagina’s mee op. Volgens OKI is de C332 de snelste kleurenprinter in zijn prijssegment. Het is in elk geval de snelste in deze review. In de kwaliteitstesten scoort deze led-printer het best van alle kleurenprinters en in mono vrijwel even goed als de daar winnende Xerox-printer.

OKI C332dnw

10Score100

Xerox Phaser 6510V/DNI

©PXimport

De Phaser 6510 is een led-kleurenprinter voor thuiswerkers of kleine werkgroepen. De vier toners (zwart, geel, cyaan en magenta) zijn eenvoudig te verwisselen. De printer past op een bureaublad, maar is relatief omvangrijk en zwaar. Er zijn drie modellen: de goedkopere N-versie die enkelzijdig print, de iets duurdere DN-variant die automatisch dubbelzijdig print en nog iets duurdere DNI-versie met dubbelzijdig printen en wifi standaard ingebouwd. Bij de twee goedkopere modellen kan men de wifi eventueel ook later nog toevoegen. De modellen bestaan ook in een multifunctionele WorkCentre-versie.

Deze zes modellen delen dezelfde ‘consumables’, zoals de vernieuwde Xerox EA-toner, die kleinere tonerdeeltjes heeft, zodat ook fijne details tot 1200 x 2400 dpi geprint kunnen worden. Deze toner bovendien produceert minder afval en smelt bij lagere temperaturen, waardoor de printer minder energie verbruikt. WiFi Direct printing, Apple AirPrint (iOS & OS X), e-mailprinten, ftp-printen en mobiel printen zijn mogelijk. Kleurafdrukken zijn te kalibreren volgens het PANTONE-procedé.

De installatieprocedure neemt niet meer dan drie minuten in beslag en Windows 10 vindt de Phaser 6510 automatisch. Geavanceerde instellingen en netwerkbeheer regel je in een browser met behulp van de i gebouwde webserver. De (Engelstalige) webinterface is uiterst verzorgd en responsive, dus ook bruikbaar op een mobiel scherm.

De starttoner is goed voor 1.500 pagina’s in zwart en 1.000 in kleur. Reguliere tonersets hebben capaciteiten voor ongeveer 1.000, 2.500 of 5.500 pagina’s. Printsnelheid en -kwaliteit zijn zeer goed, maar de paginakostprijs is vrij hoog.

Xerox Phaser 6510V/DNI

9Score90

Europese consumenten geven duidelijk de voorkeur aan routers die binnen Europa worden ontwikkeld. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van marktonderzoeksbureau YouGov. De resultaten sluiten aan bij de vandaag gehouden European Summit on Digital Sovereignty 2025, waar de controle over digitale infrastructuur centraal staat.

Het onderzoek, uitgevoerd in augustus onder ruim 5.000 consumenten in vijf Europese landen, laat zien dat routers van Europese merken als het meest betrouwbaar worden gezien. In Nederland zegt bijna de helft van de respondenten weinig vertrouwen te hebben in apparaten uit China of Rusland, terwijl Europese merken juist als veilig worden ingeschat. Betrouwbaarheid, snelheid en beveiliging zijn voor vrijwel alle deelnemers de belangrijkste aankoopcriteria. De Nederlandse steekproef, goed voor 1.030 respondenten, sluit aan bij de trend in andere landen.

©YouGov

Fritz!Box populair

In alle onderzochte landen komt FRITZ!Box naar voren als het merk met de hoogste aanbevelingsscore. In Nederland is de Net Promoter Score +18, terwijl veel andere merken negatief scoren. Een derde van de FRITZ!Box-gebruikers noemt zichzelf zeer tevreden over de router.

Als woorden niet meer op een regel passen, dan plaatst Word deze op de volgende regel. Gaat het om lange woorden, dan wordt het woord vaak gesplitst door een afbreekstreepje. In Word Je kunt dit zelf bepalen: handmatig afbreken, dit aan Word overlaten of kiezen voor een semi-automatische manier. Hoe dat werkt, leggen we je hier uit.

Veel mensen gebruiken Word als een veredelde typmachine. Wanneer er een woord moet worden afgebroken, typen mensen zelf een afbreekstreepje. Dat kan, maar het gevaar van deze manier is dat wanneer je achteraf een woord aan de zin toevoegt of verwijdert, dit afbreekstreepje ergens halverwege in de regel komt te staan. Hierdoor moet je handmatig alle afbreekstreepjes corrigeren.

Als je in het tabblad Indeling in de groep Pagina-instelling naar Woordafbreking gaat, zie je drie mogelijkheden: Geen, Automatisch en Handmatig. Kies je de eerste optie, dan zal Word nooit zelf een afbreekteken plaatsen. Dit is ook de standaardinstelling van de tekstverwerker. Als hierbij in het laatste woord van een regel toch zelf een afbreekteken typt, zal Word daar wel rekening mee houden en de rest van het woord op een nieuwe regel plaatsen.

Automatisch

Kies je de optie Automatisch, dan zal Word zelf bepalen waar de afbrekingen komen. Dit heeft het voordeel dat als je de lettergrootte wijzigt of iets in de tekst verandert, Word de afbrekingen zelf zal aanpassen. Wijzig je iets in de tekst, dan zal Word eventueel nieuwe afbrekingen toevoegen en overtollige afbrekingen opheffen.

Semi-automatisch

De laatste optie heet Handmatig, maar Semi-automatisch zou een betere naam zijn voor deze instelling. Word bekijkt welke woorden ervoor in aanmerking komen om afgebroken te worden. Je krijgt dan elke keer de vraag of je wilt afbreken of niet? Bovendien kun je kiezen op welke plek in het woord het afbreekstreepje moet komen. Ook in deze instelling zal Word de afbreking ongedaan maken wanneer je de tekst wijzigt en het woord hierdoor toch op dezelfde regel past.

Soms wil je absoluut niet dat een woord ongelukkig gesplitst wordt. Je wilt bijvoorbeeld niet dat bij ‘e-mail’, de ‘e’ op de ene regel komt en ‘mail’ op een andere. In dat geval druk je de sneltoets Ctrl+Shift in en dan typ je het koppelteken.