We testen zes laser/led-printers die bedoeld zijn voor thuiswerkers en kleine teams. Hoe brengen deze instapmodellen het er vanaf in de snelheids- en kwaliteitstesten, ofwel: wat zijn de beste laserprinters voor zakelijk gebruik?

Laser- en led-printers gebruiken een droog drukprocedé: ze printen pagina’s in één keer en niet regel voor regel (of balk voor balk) zoals inkjetprinters. Hoewel inkjets steeds sneller printen, behouden laserprinters op het vlak van pure printsnelheid een voorsprong. Sommige gebruikers vinden bovendien dat een ‘one pass’ droog afdrukprocedé zoals dat van laser- en led-printers doorgaans mooiere afdrukken oplevert, hoewel dat ook samenhangt met het gebruikte papier. De led-technologie is een moderne variant op de laser-technologie en heeft diverse voordelen zoals een wat betere betrouwbaarheid.

We vroegen fabrikanten om een instapmodel met een maximale prijs van driehonderd euro. Kleur of monochroom maakte daarbij niet uit, evenmin of de technologie laser of led was. We ontvingen drie monochrome en evenveel kleurenprinters met een aankoopprijs tussen 87 en 289 euro (gemiddelde straatprijs). De geteste printers zijn bedoeld voor een gemiddeld maandelijks afdrukvolume van duizend tot iets meer dan drieduizend A4-pagina’s.

De aankoopprijs vormt maar een deel van de printkosten. Laser- en led-printers verbruiken méér ‘consumables’ of verbruiksgoederen dan inkjets. Behalve de toner moeten ook de drum en soms nog andere onderdelen zoals ‘fuser’, tonerafvalopvangbakjes of aandrijfriemen op gezette tijden vervangen worden. Bij de berekening van de paginakostprijs hielden we daarmee rekening.

Daaruit blijkt dat de gemiddelde paginakostprijs van deze laserprinters niet wezenlijk verschilt van die van eerder geteste inkjetprinters uit het hogere marktsegment. Je kunt dus niet stellen dat één van beide printtechnieken ‘beter’ is dan de andere. Wel is het zo dat laser- en led-printers meer geschikt zijn om er grotere volumes mee te printen en dat ze dit gemiddeld sneller doen dan inkjetprinters.

Laser- en led-printers verbruiken veel meer energie dan inkjetprinters; twee- tot vijfhonderd watt of meer tijdens het printen is normaal. En kleurenlaserprinters verbruiken weer meer dan monochrome printers. In ruststand valt het verbruik gelukkig terug naar een normaal niveau tussen 10 en 40 Watt en in slaapstand daalt het nog verder tot typisch minder dan een watt.

©PXimport

Brother HL-L2350DW

©PXimport

Deze laserprinter met 64 MB werkgeheugen is net als de HP LaserJet Pro M15w bedoeld voor gebruikers die niet al te veel printen. Het relatief lage gewicht van de Brother komt mede door het chassis dat grotendeels van grijze en zwarte kunststof is vervaardigd. Het eenregelige lcd-scherm en de drukknoppen vormen de bedieningsinterface. De afdrukresolutie is 1.200 dpi en de opgegeven afdruksnelheid bedraagt dertig pagina’s per minuut enkelzijdig en vijftien dubbelzijdig. Verbindingen lopen via usb 2.0 of 2,4GHz-wifi (b/g/n). Drum en toner zitten samen in één cassette, maar je kunt wel apart van de drum een nieuwe tonercassette plaatsen. Dit kan tot drie keer als je de XL-toner koopt die drieduizend afdrukken meegaat.

Via wps is deze printer snel met je router verbonden en binnen de twee minuten gebruiksklaar. Een dvd met drivers en hulpsoftware is meegeleverd, maar Windows 10 vindt deze printer automatisch. Hij is ook volledig mobiel te gebruiken via AirPrint (Apple), Mopria (Android) of Brother iPrint & Scan (Apple en Android). Een sticker op de bovenkant bevat hiervoor een qr-code waarmee je de nodige apps downloadt.

Via de ingebouwde webserver kun je informatie opvragen, instellingen wijzigen en firmware updaten update (ook in het Nederlands). Die server is standaard niet ssl-beveiligd, al kan je dat via het beheer wel instellen. In de aanschafprijs is een starttoner van slechts zevenhonderd pagina’s inbegrepen. Printen gaat behoorlijk snel, veel sneller dan de vergelijkbaar compacte HP-printer. De kwaliteit van de zwart-wit afdrukken is zeer goed.

Brother HL-L2350DW

8Score80

HP LaserJet Pro M15w

©PXimport

De HP LaserJet Pro M15 en M28-serie behoren tot de kleinste laserprinters en zijn bedoeld voor kleine werkplekken met een of enkele gebruikers. Deze nieuwe generatie is dertig procent kleiner dan de vorige (de M14 en M25/27). Toch halen ze snelheden tot achttien à negentien pagina’s per minuut. De M28-serie is een compacte multifunctional die ook kopieert en scant. Wij testten de nog kleinere M15w die alleen print. Het plastic toestel is met voorsprong de kleinste en lichtste printer in deze test.

De LaserJet Pro M15w werkt via een usb 2.0-aansluiting (de usb-kabel is meegeleverd, als enige in deze test) of over het netwerk via een wifi-verbinding op 2,4 GHz (b/g/n). Printen gebeurt met maximaal 600 dpi. WiFi Direct printing en mobiel printen via Google Cloud Print, Mopria en Apple AirPrint worden allemaal ondersteund. Met de mobiele app van HP kan je ook bijvoorbeeld een document fotograferen en direct printen. Op die manier kun je ‘scannen’, zelfs al is dit geen multifunctional.

Deze printer wordt geleverd met een starttoner die maar driehonderd pagina’s meegaat. Een nieuwe tonercartridge gaat duizend pagina’s mee. De printsnelheid is redelijk. De kwaliteit van de monochrome afdrukken is zeer goed.

HP LaserJet Pro M15w

7Score70

Kyocera ECOSYS P2235dw

©PXimport

De Kyocera P2235dw is een monochroom instapmodel uit de zakelijke reeks ECOSYS-printers. Het is een betaalbare laserprinter met een afdrukresolutie tot 1.200 dpi en een opgegeven afdruksnelheid van 35 pagina’s per minuut. De printer werkt via gigabit-ethernet, wireless-b/g/n in de 2,4GHz-frequentie en usb 2.0. Er bestaat overigens ook een verder identieke dn-versie zonder draadloos netwerk. WiFi Direct printing, Apple AirPrint en mobiel printen met Google Cloud Print, Kyocera Mobile Print en Mopria worden ondersteund. Verder heeft deze printer een ingebouwde e-mailserver en ingebouwde webserver die is beveiligd met de nieuwste technologie, waaronder een geldig beveiligingscertificaat. Deze printer heeft dezelfde uitgebreide waaier aan netwerkprotocollen als alle andere ECOSYS-printers, iets wat vooral van belang is voor grotere bedrijven.

Er is geen lcd-scherm maar een eenvoudig bedieningspaneel met verlichte tiptoetsen. Deze printer is met zijn bijna veertien kilo bepaald geen lichtgewicht.

Na het inschakelen start de printer direct met het laden van de toner. Die procedure duurt iets meer dan tien minuten en gaat gepaard met vrij veel lawaai. Het lijkt aanvankelijk alsof er iets aan het apparaat scheelt, maar uiteindelijk wordt de printer weer stil en geeft een groen ledje aan dat het apparaat gebruiksklaar is.

Windows 10 herkent de printer probleemloos. De Kyocera Mobile Print app, die in tegenstelling tot de rest van de software en de printer zelf niet in het Nederlands werkt, heeft directe links tot cloudopslag van Box, Dropbox, OneDrive, Evernote en Google Drive. Een starttoner van duizend pagina’s is begrepen en vervangtoners hebben een capaciteit van drieduizend pagina’s. De paginakostprijs is even laag als bij de OKI-printer. Printsnelheid en afdrukkwaliteit zijn goed.

Kyocera ECOSYS P2235dw

8Score80

Kyocera ECOSYS P5021cdw

©PXimport

Dit is in essentie de kleurenuitvoering van de P2235dw. Doordat er vier toners in de zijkant schuilgaan (zwart, cyaan, magenta en geel), is dit een grotere en veel zwaardere printer die nog net op een stevige bureautafel past. De opgegeven printsnelheid bedraagt 21 ppm voor kleur zowel als zwart-wit, met een maximale resolutie van 1.200 dpi, al is 600 dpi de standaard ingestelde afdrukkwaliteit. Voor de rest zijn de kenmerken hetzelfde als bij de mono P2235dw.

De printer wordt geleverd met vier voorgeïnstalleerde kleurentoners. Na keuze voor de taal van het lcd-display – waaronder Nederlands - wordt de drum vernieuwd tijdens een vijf minuten durend proces. De printer produceert hierbij allerlei geluiden, maar maakthierbij wel veel minder lawaai dan zijn broertje. Voor de rest is alles hetzelfde als bij de monochrome versie.

De ECOSYS P5021cdw wordt met een starttoner van ongeveer twaalfhonderd pagina’s geleverd. Vervangtoners bestaan in twee capaciteiten: twaalfhonderd of 2.600 pagina’s (XL). Deze printer is trager dan de monoversie, maar biedt wel een hoge printkwaliteit, zowel in zwart-wit als in kleur.

Kyocera ECOSYS P5021cdw

8Score80

OKI C332dnw

©PXimport

Dit instapmodel van OKI is bedoeld voor werkgroepen tot vijf gebruikers. Het geteste dnw-model beschikt over b/g/n-wifi. Er is ook een wifi-loos dn-model met gigabit-ethernet, die je eventueel later alsnog zelf kunt upgraden met de wifi-module. De opgegeven printsnelheid is 26 ppm in kleur en tot 30 ppm in zwart-wit met een maximale resolutie van 1200 x 600 dpi.

De vier tonercartridges zijn al in de drumcassette geïnstalleerd. De printer is niet zo hoog, maar het oppervlak is met 41 bij 50 cm aanzienlijk en ook de 22 kg gewicht is fors.

De bedieningsknoppen zitten aan de bovenkant, onder een blauw lcd-scherm. De printerinstallatie duurt maar enkele minuten. Windows 10 vindt de C332 zelf en er is een mobiele-afdrukken-app van OKI verkrijgbaar voor Android en iOS. Verder worden AirPrint, Mopria en e-mailprinten ondersteund.

De C332 heeft een uitgebreide, optioneel met ssl beveiligde webinterface. Het printermenu heeft een Nederlandstalige optie, maar de webinterface is alleen Engelstalig.

OKI heeft gewone toners met een capaciteit van vijftienhonderd pagina’s en XL-varianten die gemiddeld 3.000 A4-pagina’s printen in kleur en 3.500 in zwart-wit. De meegeleverde starttoner houdt er echter na zo’n 1.000 pagina’s mee op. Volgens OKI is de C332 de snelste kleurenprinter in zijn prijssegment. Het is in elk geval de snelste in deze review. In de kwaliteitstesten scoort deze led-printer het best van alle kleurenprinters en in mono vrijwel even goed als de daar winnende Xerox-printer.

OKI C332dnw

10Score100

Xerox Phaser 6510V/DNI

©PXimport

De Phaser 6510 is een led-kleurenprinter voor thuiswerkers of kleine werkgroepen. De vier toners (zwart, geel, cyaan en magenta) zijn eenvoudig te verwisselen. De printer past op een bureaublad, maar is relatief omvangrijk en zwaar. Er zijn drie modellen: de goedkopere N-versie die enkelzijdig print, de iets duurdere DN-variant die automatisch dubbelzijdig print en nog iets duurdere DNI-versie met dubbelzijdig printen en wifi standaard ingebouwd. Bij de twee goedkopere modellen kan men de wifi eventueel ook later nog toevoegen. De modellen bestaan ook in een multifunctionele WorkCentre-versie.

Deze zes modellen delen dezelfde ‘consumables’, zoals de vernieuwde Xerox EA-toner, die kleinere tonerdeeltjes heeft, zodat ook fijne details tot 1200 x 2400 dpi geprint kunnen worden. Deze toner bovendien produceert minder afval en smelt bij lagere temperaturen, waardoor de printer minder energie verbruikt. WiFi Direct printing, Apple AirPrint (iOS & OS X), e-mailprinten, ftp-printen en mobiel printen zijn mogelijk. Kleurafdrukken zijn te kalibreren volgens het PANTONE-procedé.

De installatieprocedure neemt niet meer dan drie minuten in beslag en Windows 10 vindt de Phaser 6510 automatisch. Geavanceerde instellingen en netwerkbeheer regel je in een browser met behulp van de i gebouwde webserver. De (Engelstalige) webinterface is uiterst verzorgd en responsive, dus ook bruikbaar op een mobiel scherm.

De starttoner is goed voor 1.500 pagina’s in zwart en 1.000 in kleur. Reguliere tonersets hebben capaciteiten voor ongeveer 1.000, 2.500 of 5.500 pagina’s. Printsnelheid en -kwaliteit zijn zeer goed, maar de paginakostprijs is vrij hoog.

Xerox Phaser 6510V/DNI

9Score90

Denk je net goed bezig te zijn met een A+++-wasdroger, blijkt die vanaf juli 2025 opeens een magere C te scoren. Wat is hier aan de hand? Geen paniek: je apparaat is niet plotseling minder efficiënt geworden, het energielabel wordt een stuk strenger. In dit artikel lees je waarom de regels zijn veranderd, wat het nieuwe label precies meet en hoe je wél de juiste conclusies trekt bij je volgende aankoop.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Vanaf 1 juli 2025 – morgen dus! – verandert het energielabel van wasdrogers in heel Europa. De bekende klassen als A+, A++ en A+++ verdwijnen en maken plaats voor een overzichtelijker schaal van A tot en met G. Hierdoor krijgen veel huidige A+++-drogers voortaan een label C. Niet omdat ze slechter presteren, maar omdat de normering strenger en toekomstbestendiger wordt.

Waarom een nieuw energielabel nodig was

Het oude systeem was zijn doel voorbijgeschoten. Doordat fabrikanten steeds energiezuinigere apparaten ontwikkelden, werden er voortdurend plussen aan de A-klasse toegevoegd. Daardoor ontstond een wildgroei aan energielabels die de consument eerder in verwarring bracht dan hielp. Met het nieuwe label keert de rust terug: één heldere schaal die opnieuw ruimte laat aan de top. De zuinigste klasse A blijft voorlopig zelfs leeg, zodat alleen uitzonderlijk efficiënte apparaten die plek mogen innemen.

©Bemmel & Kroon

Wat je ziet op het nieuwe label

Het nieuwe energielabel bevat veel meer informatie dan alleen een letter. Naast de energieklasse geeft het label nu ook inzicht in het verbruik per honderd droogbeurten, gemeten volgens een gestandaardiseerd Eco-programma. Ook de programmaduur, het maximale vulgewicht van de trommel, het geluidsniveau in decibel en de condensatie-efficiëntie staan erop vermeld. Via een QR-code kun je bovendien extra technische details opzoeken in de Europese EPREL-database. Deze toevoegingen zorgen ervoor dat je als consument beter kunt inschatten welk apparaat past bij jouw huishouden en gebruik. Meer informatie vind je op deze pagina.

©Bemmel & Kroon

1. QR-code met link naar de EU database
2. Energie-efficiëntieklasse
3. Energieverbruik in kWh/100 droogcycli*
4. Condensatie-efficiëntieklasse en -percentage

5. Geluidklasse en geluidemissie in dB(A)**
6. Maximale laadcapaciteit (nominale capaciteit in kg)**
7. Duur in uren en minuten**

* Waarden gelden voor een gewogen gemiddelde van halve en volle ladingen met een verhouding van 0,62 (24x volle lading, 76x halve lading).
** Droogcyclus van katoen eco-programma bij volle lading.

Het lastige van vergelijken

Oude en nieuwe energielabels kun je niet zomaar naast elkaar leggen. Een A+++-droger uit 2024 kan volgens de nieuwe testmethodes een label C krijgen, terwijl het apparaat in de praktijk nog steeds even zuinig is. Dat verschil komt puur door de aangescherpte meetnormen, en niet door een verandering in prestaties. Laat je dus niet misleiden door een ogenschijnlijke 'verslechtering' van het label, maar kijk naar de echte verbruiksgegevens en technische kenmerken van jouw wasdroger.

Wat dit voor jouw keuze betekent

Bij het kopen van een nieuwe droger is het dus belangrijk om verder te kijken dan alleen de letter op het label. De vermelding van het energieverbruik per honderd droogcycli geeft je een veel concreter beeld van de stroomkosten op jaarbasis. Ook het geluidsniveau, de capaciteit van de trommel en de duur van het droogprogramma bepalen in sterke mate hoe comfortabel en efficiënt het apparaat in de praktijk is. Dankzij de QR-code kun je bovendien snel en eenvoudig controleren of de technische gegevens aansluiten bij je verwachtingen.

©Viktoria

Slim kiezen met het nieuwe label

De vernieuwde energielabels maken het makkelijker om een slimme, bewuste keuze te maken. Niet alleen zie je in één oogopslag hoe energiezuinig een apparaat is volgens de nieuwste normen, je hebt ook toegang tot de details die er écht toe doen. Zo kun je jouw keuze afstemmen op wat je belangrijk vindt: lage kosten, weinig geluid, korte droogtijd of een groot vulgewicht. Door te letten op de werkelijke prestaties in plaats van alleen op een letter, maak je een duurzame keuze die ook op de lange termijn rendeert.

Wil je hulp bij het kiezen van een energiezuinige droger of persoonlijk advies over welk type het best bij jouw huishouden past? Laat je dan informeren door een specialist, zodat je met vertrouwen de juiste keuze maakt voor nu én de toekomst.

Een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser kiezen begint niet bij het design of de functies – het begint met een meetlint. Want hoe mooi of geavanceerd een apparaat ook is, als het nét niet past, zit je met een kostbare misser. Een paar millimeter speling kan het verschil maken tussen een perfect passende keuken en een frustrerende inbouwervaring. Met deze meetinstructies weet je zeker dat je straks niet voor verrassingen komt te staan.

Goed meten is het halve werk

Voordat je aan de slag gaat met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik altijd een betrouwbare rolmaat en eventueel een digitale schuifmaat voor extra precisie. Meet de binnenafmetingen van de nis (dus niet de buitenkant van je keukenkast) en noteer breedte, hoogte én diepte.

Houd daarnaast rekening met de ventilatieruimte: meestal is 2 tot 5 cm aan de achterkant en zijkanten nodig. En check of er ruimte is voor stopcontacten, wateraansluitingen en kabeldoorvoeren – die bepalen vaak óók of het apparaat goed kan worden geplaatst.

©Andrey Sinenkiy

Waar moet je op letten per apparaat?

Elk soort inbouwapparaat heeft zijn eigen eisen en aandachtspunten. Hieronder lees je per type waar je bij het opmeten en installeren specifiek op moet letten. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.

Inbouwkoelkast of -vriezer

De hoogte van de nis is hier allesbepalend. Veelvoorkomende maten voor inbouwkoelkasten en -vriezers zijn 88, 140 en 178 cm, maar afwijkingen komen vaak voor. Let op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme vraagt meestal om iets meer ruimte in de breedte. Diepte is vaak 55 cm, maar modellen met een ventilator achterop kunnen richting de 60 cm gaan.

Inbouwoven of -magnetron

Standaard? Niet helemaal. De nisbreedte is meestal 56 cm, terwijl het frontpaneel iets breder is (ca. 59,5 cm) voor een nette aansluiting. Hoogtes verschillen: compacte ovens zijn 45 cm hoog, standaardmodellen 60 cm. Magnetrons vragen soms extra ruimte aan de bovenkant voor uitstekende bedieningspanelen.

Inbouwvaatwasser

Hier draait het vooral om hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 cm, met verstelbare poten voor wat speling. Meet ook de plinthoogte (van vloer tot onderkant kast), en vergeet de watertoevoer niet – reken op zo’n 5 cm extra ruimte in de diepte voor de slang.

Inbouw-espressomachine

Kleiner apparaat, maar niettemin precisiewerk. De breedte is vaak rond de 56 cm, maar de diepte varieert sterk. Let vooral op het waterreservoir (dat tot 55 cm diep kan zijn) en op kleppen of deurtjes die naar voren openen: die hebben extra werkruimte nodig.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Veelgemaakte fouten die je makkelijk voorkomt

Zelfs met zorgvuldige metingen kan het misgaan, vaak doordat kleine details worden vergeten. Denk aan ventilatieruimte, uitstekende stekkers of leidingen die net in de weg zitten. Een handige tip: plak een strook tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het apparaat komt, en markeer waar stekkers en leidingen zitten. Zo zie je snel of er iets in de weg zit.

Ook niet onbelangrijk: controleer of de nis waterpas is! Zeker bij koelkasten met uitschuiflades kan een scheve ondergrond voor problemen zorgen. Pas waar nodig je kast of ondervloer aan voordat je installeert.

Bij renovaties gelden vaak afwijkende maten. Oudere keukens hebben soms dikkere wanden of ongebruikelijke dieptes. Meet dus altijd de huidige situatie én de specificaties van je nieuwe apparaat. Twijfel je? Schakel een keukenexpert in, zeker bij combinaties zoals een oven met magnetron, waarbij elk detail telt.

En tot slot: de allerbelangrijkste stap

Het klinkt als een open deur, maar het voorkomt de meeste problemen: meet altijd twee keer! Schrijf je maten op en leg ze naast de officiële productspecificaties. Let daarbij op details als verstelbare voetjes, uitsparingen voor de deur of een uitschuifbaar bedieningspaneel. Zo weet je zeker dat jouw nieuwe inbouwapparaat niet alleen technisch past, maar ook mooi aansluit bij de rest van je keuken. Want uiteindelijk draait het om één ding: alles moet kloppen – tot op de millimeter.