Schijf vol? Grootste bestanden verwijderen doe je zo
Schijven bieden tegenwoordig zoveel opslagruimte dat ze uitnodigen tot het onbeperkt bewaren van (media)bestanden en het continu installeren van software. Daar komt nog bij dat we dit vaak totaal ongestructureerd doen. Voor het weet heb je toch een overvolle en wanordelijke schijf. Daar kun je gelukkig iets aan doen. Zo kun je de grootste bestanden verwijderen.
Voor je bestanden gaat verwijderen, doe je er goed aan eerst enig inzicht in je huidige schijfgebruik te krijgen. Zo weet je meteen waar de meeste opslagruimte naartoe is gegaan en kun je gerichter aan je opschoonoperatie beginnen. Windows zelf beschikt over zo’n analysefunctie. Ga naar het instellingenvenster in Windows (Windows-toets+I) en kies Systeem / Opslag. Even later krijg je een overzicht van het actuele schijfgebruik.
Je verneemt hoeveel ruimte de categorieën Apps en onderdelen, Documenten, Video’s, Tijdelijke bestanden en Overige in beslag nemen. Kies Meer categorieën weergeven voor extra onderdelen als E-mailberichten, Afbeeldingen enzovoort. Klik op een onderdeel voor meer gedetailleerde informatie.
Gaat het om een app, dan kun je die van hieruit eventueel meteen verwijderen; bij de andere data kun je de bijbehorende mappen in Verkenner openen. Let wel, het gaat hier uitsluitend om je systeempartitie. Voor andere partities klik je op Geavanceerde opslaginstellingen en kies je Opslag gebruikt op andere stations.
Windows geeft je een inkijk in het actuele schijfgebruik.
Ruimteanalyse
Het overzicht hiervoor geeft je al een aardig idee van je schijfgebruik. Toch gebruiken wij hiervoor graag nog een tweede tool, omdat die nog duidelijker de grootverbruikers in beeld brengt: WizTree (ook portable en gratis voor persoonlijk gebruik).
Selecteer het gewenste station en druk op de knop Scannen om bij elke map op het tabblad Boomstructuur het relatieve percentage schijfgebruik te zien. Klik op de kolomtitel Grootte om de mappen volgens schijfgebruik te ordenen. Je kunt ook in één keer bestanden van hetzelfde type selecteren. Rechtsklik hiervoor in het rechterpaneel op de gewenste extensie en kies Selecteren. Vanuit het contextmenu verwijder je desgewenst direct je ongewenste data. Ook handig is het tabblad Bestandenoverzicht. Hier vind je namelijk standaard de duizend grootste bestanden terug.
WizTree wijst supersnel de grootste bestanden en mappen aan.
Automatisch wissen
Vanuit de Opslag-instellingen van Windows en WizTree kun je bestanden weliswaar selectief gaan verwijderen, maar dit kan tot op zekere hoogte ook automatisch gebeuren via het zogeheten opslaginzicht. Ga opnieuw naar Opslag in de Windows-instellingen en kies Opslaginzicht (voorheen Slim opslaan genoemd). We raden je aan een vinkje te plaatsen bij Windows probleemloos laten werken door automatisch tijdelijke systeem- en app-bestanden op te schonen.
Als je dat wenst kun je hier ook de optie Gebruikersinhoud automatisch opschonen inschakelen. Deze functie moet je nog wel configureren. Zo geef je aan wanneer dit opslaginzicht moet worden uitgevoerd (standaard is de optie Bij weinig vrije schijfruimte geselecteerd, maar dit kan ook op gezette tijden gebeuren), hoelang bestanden maximaal in je prullenbak en eventueel ook in de map Downloads mogen blijven. Druk op de knop Opslaginzicht nu uitvoeren om deze functie meteen uit te voeren met de gekozen instellingen.
Tijdelijke en gedownloade bestanden evenals data in de prullenbak kun je automatisch laten verwijderen.
Schijfopruiming
Sinds Windows 10 duwt Microsoft de gebruikers steeds meer in de richting van de functie Opslaginzicht, maar ook de tool Schijfopruiming is nog beschikbaar en heel wat gebruikers vinden dit venster overzichtelijker. Je kunt het venster Schijfopruiming onder meer starten door Windows-toets+R in te drukken en cleanmgr.exe uit te voeren. Vervolgens selecteer je het station dat je wilt opruimen en even later krijg je de gebruikte schijfruimte van een tiental bestandscategorieën te zien, die je meteen ook selectief kunt verwijderen.
Met de knop Systeembestanden opschonen herstart de tool met meer machtigingen en komt ook de optie Windows Update opschonen beschikbaar. Afhankelijk van (de leeftijd van) je Windows-installatie kun je hiermee vaak enkele gigabytes aan schijfruimte vrijmaken door oude updatebestanden te verwijderen, voornamelijk in de map WinSxS, een submap van C:\Windows.
De tool Schijfopruiming is nog steeds beschikbaar, maar hoelang nog?
Systeemherstelpunten
Je kunt Schijfopruiming overigens ook rechtstreeks met meer machtigingen opstarten door de Opdrachtprompt als administrator uit te voeren, het commando cleanmgr.exe in te tikken en met Enter te bevestigen. Naast het tabblad Schijfopruiming krijg je dan ook het tabblad Meer opties te zien. Dit is vooral interessant wanneer je op het gekozen station de ingebouwde functie Systeemherstel had geactiveerd – dit kun je nagaan door herstel in te tikken in de Windows-zoekbalk en Een herstelpunt maken te selecteren. Op het tabblad Meer opties vind je namelijk de knop Opruimen bij de rubriek Systeemherstel en schaduwkopieën, waarmee je alle eerder gemaakte systeemherstelpunten behalve de recentste kunt weghalen. Ook hiermee kun je vaak heel wat schijfruimte vrijmaken.
Het is helaas niet uitgesloten dat Microsoft de functie Schijfopruiming helemaal laat verdwijnen in een volgende versie-update van Windows. In dit geval kun je nog terecht bij een paar externe en vergelijkbare tools, zoals Cleanmgr+ of de kloon Burnbytes (klik hier op Latest).
Het weghalen van oude systeemherstelpunten kan ook behoorlijk wat ruimte schelen.
De-installatie
Op het tabblad Meer opties van Schijfopruiming tref je tevens de rubriek Programma’s en onderdelen aan. Klik je hier op de knop Opruimen, dan voert die je naar het venster dat je ook bereikt via Configuratiescherm / Een programma verwijderen. Van hieruit kun je ook geïnstalleerde software weghalen. Dit is zeker een aanrader wanneer het gaat om toepassingen die je niet langer nodig hebt.
Helaas kun je in het venster Programma’s en onderdelen slechts één programma tegelijk verwijderen. Een flexibelere tool is (de gratis versie van) Iobit Uninstaller. Hier kun je namelijk meerdere applicaties tegelijk selecteren. Klik in de interface van Iobit Uninstaller op Instellingen en zet bij voorkeur een vinkje bij de optie Maak een herstelpunt voordat u de installatie ongedaan maakt, bij Snel Verwijderen inschakelen […] en bij Automatisch verwijderen van residu-bestanden.
Als je ook een vinkje plaatst bij de optie Voegt krachtige Uninstall-optie toe aan het contextmenu van Windows, dan kun je deze verwijdertool ook starten wanneer je met rechts op (een snelkoppeling naar) een toepassing klikt. Installeer je wel vaker een reeks toepassingen die je na een testronde weer wilt verwijderen, dan kan Iobit Uninstaller je best veel tijd besparen.
Een nog krachtigere de-installatietool is Revo Uninstaller Pro, maar deze is helaas niet gratis, op een proefperiode na. Daarna kost een licentie tussen de 12 en 25 euro, afhankelijk van lopende aanbiedingen.
Met Iobit Uninstaller verwijder je programma’s ook in batch.
Sluimerstand kan veel ruimte innemen
Je kunt een Windows-sessie op verschillende manieren beëindigen. Er is de klassieke optie Afsluiten waarmee je pc daadwerkelijk wordt uitgeschakeld, maar er zijn ook energiebesparingsmodi die ervoor zorgen dat je systeem sneller weer opstart: slaapstand en sluimerstand. Bij de eerste wordt je systeem in een staat van laag energieverbruik gebracht. Bij de tweede wordt de pc volledig uitgeschakeld, maar hierbij wordt de inhoud van het werkgeheugen wel eerst op schijf bewaard, in het systeembestand hiberfil.sys. De grootte van dit bestand is mede afhankelijk van de hoeveelheid RAM in je systeem. Je maakt dit bestand zichtbaar als je op de Opdrachtprompt deze opdracht uitvoert:
dir /AH c:\
Kun je het zonder de sluimerstand (en dus het bestand hiberfil.sys) stellen, open dan de Opdrachtprompt als administrator en voer deze opdracht uit:
powercfg -h off
Na je bevestiging met Enter verdwijnt het bestand hiberfil.sys. Je kunt deze functie altijd weer reactiveren met:
powercfg -h on
Op sommige systemen is er nog een derde energiebesparende modus beschikbaar, de hybride slaapstand, die de klassieke slaapstand en sluimerstand slim combineert. Deze modi kun je beheren vanuit het Configuratiescherm waar je Energiebeheer kiest en vervolgens Het gedrag van de aan/uit-knoppen bepalen selecteert.
Je zult trouwens merken dat er zich in de rootmap van je systeempartitie nog een ander verborgen bestand ophoudt: pagefile.sys, dat eveneens behoorlijk wat gigabytes groot kan zijn. Dit is het zogeheten wisselbestand en dit laat je voor een vlotte systeemwerking het best ongemoeid.
Heb je geen sluimerstand (of hybride slaapstand) nodig, dan bespaar je al snel enkele gigabytes aan schijfruimte uit.
Andere tools
We hebben in de vorige tips al twee opschoontools van Windows besproken: Opslaginzicht en Schijfopruiming, maar er zijn natuurlijk ook externe tools die nog flexibeler zijn en ook grondiger werken. Eén ervan is CCleaner, dat zijn populariteit door twee malware-infecties in 2017 en 2019 zwaar aangetast zag. Met de huidige versies (6.x) zit je weer helemaal goed (zie ook deze link naar VirusTotal die CCleaner volledig schoon verklaart: www.kwikr.nl/vtcc).
Na een scanronde verschijnen onder meer de knoppen Privacy en Ruimte. Met de eerste kun je standaard categorieën als Cookies, Geschiedenis (surfsessies) en Tijdelijke internetbestanden verwijderen, met de tweede gaat het vooral om tijdelijke bestanden van Windows en toepassingen. Via het tabblad Aangepast opschonen en de knop Analyseren kun je vaak nog veel meer schijfruimte vrijmaken, zowel op het tabblad Windows als Toepassingen. Via vinkjes bepaal je zelf wat je wilt laten analyseren en eventueel verwijderen.
Je verneemt ook in detail wat en hoeveel je in elk onderdeel kunt verwijderen. Dit doe je met de knop CCleaner uitvoeren / Doorgaan. In de Pro-versie van CCleaner (vanaf circa 15 euro) kun je via Opties / Slim opschonen bepaalde browserdata automatisch laten opruimen en via Opties / Plannen kun je opschoonoperaties ook inplannen.
Mocht je toch geen fan zijn van CCleaner, er zijn natuurlijk nog andere kandidaten, waaronder Bleachbit en PrivaZer. Deze laatste is wat complexer, maar is een van de grondigste tools als het op het verwijderen van privacygevoelige sporen aankomt.
Je bepaalt nauwgezet welke data je door CCleaner wilt laten verwijderen.
Duplicaten
Heb je veel mediabestanden opgeslagen, dan kan het ook de moeite lonen naar dubbele of verglijkbare bestanden te speuren. Het gratis AllDup kan daarbij helpen.
Eerst duid je via de (wat verwarrende) knop Bestemmingsmappen de mappen aan waarbinnen AllDup naar duplicaten moet zoeken. Klik met rechts op een lege plek en kies Toevoegen voor specifieke mappen. Vervolgens druk je op de knop Zoekmethode. Standaard staat hier de optie Vind dubbele bestanden op basis van hun eigenschappen geselecteerd, waar je eigenschappen als Naam, Extensie, Grootte kunt selecteren. Gebruik de optie Bevat als je ook in de bestandsinhoud wilt laten zoeken. In het deelvenster Bestandsinformatie geef je aan hoe dat precies moet verlopen. Weet wel dat zoeken in inhoud het proces langer maakt. Er zijn nog enkele andere opties, maar je kunt al de knop Start zoeken indrukken.
Je kunt het vergelijkingsproces volgen in een afzonderlijk venster waar na afloop de resultaten verschijnen. Hier kun je dan eventuele duplicaten selecteren en die vanuit het contextmenu weghalen, bij voorkeur via Bestandsacties / Verplaats bestand naar Windows prullenbak. Na enige tijd kun je ze dan ook uit de prullenbak verwijderen, want je weet maar nooit dat Windows of een applicatie zo’n ‘duplicaat’ toch nodig had.
Wees wel zeker dat een of andere toepassing een duplicaat niet langer nodig heeft.
Alternatief: cloudopslag
De beste manier om schijfruimte vrij te maken, is natuurlijk je data elders op te slaan. Nu kun je bestanden die je zelden of nooit gebruikt bijvoorbeeld archiveren op een usb-stick of externe schijf, maar dit is niet handig voor veelgebruikte data.
Een tussenoplossing is die data bij een cloudopslagprovider bewaren, op zo’n manier dat je er met een muisklik toegang toe krijgt, zonder dat die data ruimte innemen op je lokale schijf. De meeste providers bieden zo’n optie aan. We nemen OneDrive als voorbeeld, aangezien die vanaf Windows 10 standaard in Windows zit ingebakken. Klik op het OneDrive-icoon en op het tandwielpictogram Help & Instellingen. Kies Instellingen en open het tabblad Instellingen waar je een vinkje plaatst bij Ruimte besparen door alleen de bestanden te downloaden die u gebruikt.
Google Drive biedt een vergelijkbare functie aan. In plaats van Bestanden spiegelen kies je hier Bestanden streamen. Je data blijven dan online en je krijgt toegang via een virtuele schijf. Om data ook lokaal te bewaren, klik je met rechts op een bestand of map en kies je Offline toegang / Offline beschikbaar.
Er zijn nog veel meer van dit soort diensten beschikbaar. Lees hiervoor ook ons artikel over de beste gratis cloudopslagdiensten van het moment.
Streamen of spiegelen in Google Drive: vooral een kwestie van schijfruimte.
Heb je snel behoefte aan meer opslagruimte, dan kun je tenslotte ook nog een extra schijf aanschaffen. Of wellicht heb je aan een goedkope usb-stick genoeg om snel even wat bestanden op te parkeren. Hier vind je alle apparaten voor dataopslag bij Bol.com.