Er kunnen natuurlijk verschillende oorzaken zijn waarom je niet meer bij je data kunt en aangezien niet elke oorzaak dezelfde remedie heeft, doe je er goed eerst na te gaan wat er precies fout is gegaan. Dan pas mag je het proberen op te lossen, voorzien van optimale tool(s). Dit zijn je opties om verwijderde bestanden terug te halen.

Veel paniekerige gebruikers laten zich er al snel toe verleiden enkele datahersteltools te installeren op dezelfde partitie waarop ze hun gegevens zijn kwijtgeraakt. Dat is een slecht idee, omdat ze hierdoor juist verloren data zouden kunnen overschrijven. Het is zelfs af te raden zulke tools op een andere partitie van dezelfde schijf te installeren, aangezien je niet kunt uitsluiten dat Windows niet ook op andere partities gegevens schrijft, zoals naar je profielmap of het register.

Live herstel

Om ongewenste overschrijvingen te vermijden, kun je eventueel je systeem met een live bootmedium opstarten. Best geschikt zijn oplossingen die zelf al datahersteltools bevatten, zoals SystemRescue en Hiren’s BootCD PE. Geef je de voorkeur aan een Windows-omgeving. dan is deze laatste het ideale hulpmiddel omdat deze volledig rond Windows 10 PE is gebouwd. Bovendien komt deze bootschijf met wel zeventig systeemtools, inclusief datahersteltools als Puran Data Recovery, Recuva, ReclaiMe Recovery en Lazesoft Windows Recovery.

In een notendop maak je hiervoor als volgt een live usb-stick. Download ISO2USB, klik met rechts op het exe-bestand en kies Als administrator uitvoeren. Selecteer een (lege) usb-stick van minimaal 8 GB en verwijs naar het iso-bestand. Laat beide vinkjes staan en klik op Process en Ja. Wanneer je je systeem van deze stick opstart, verschijnt het vertrouwde Windows-bureaublad. Je vindt de belangrijkste datahersteltools bij All Programs / Hard Disk Tools / Data Recovery.

Zo’n live medium is ook handig wanneer je de data op je schijf niet meer kunt benaderen, bijvoorbeeld doordat de bootsector beschadigd is.

©PXimport

Vergeten back-ups

Je zou de eerste gebruiker niet zijn die allerlei datahersteltools gebruikt om dan pas te beseffen dat de data niet eens echt verdwenen waren. Zo voorzien de meeste besturingssystemen standaard in een vangnet in de vorm van een prullenbak.

Of wellicht heeft Windows voor automatische back-ups van je bestanden gezorgd via de module Bestandsgeschiedenis, in te stellen via Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Bestandsgeschiedenis / Inschakelen. Een voorwaarde hiervoor is wel dat ook het systeemherstel is ingeschakeld. Druk hiervoor op Windows-toets+R, voer sysdm.cpl uit en open het tabblad Systeembeveiliging. Daar selecteer je het station en via Configureren kies je de optie Systeembeveiliging inschakelen.

Was deze functie al ingeschakeld, dan zoek je via Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Bestanden vanuit een back-up terugzetten met Bestandsgeschiedenis in je bestandsgeschiedenis naar eerder bewaarde bestandsversies. Of je klikt in Verkenner met rechts op een abusievelijk overschreven bestand, je kiest Eigenschappen en opent het tabblad Vorige versies.

Een laatste oplossing is om de portable tool PreviousFileRecovery te gebruiken om snel naar vorige bestandsversies te zoeken.

En wat gebruikers ook weleens uit het oog verliezen: de meeste cloudopslagproviders voorzien eveneens in een versiegeschiedenis. Doorgaans klik je met rechts op een overschreven bestand en selecteer je opties als Versie beheren of Versiegeschiedenis.

©PXimport

Gewiste bestanden

We gaan er even van uit dat je inderdaad enkele bestanden hebt gewist en dat die zich niet meer in de prullenbak of in een back-up bevinden. We beginnen met de datahersteltools: er zijn diverse gratis applicaties beschikbaar (zie bijvoorbeeld https://kwikr.nl/retools), maar de gouwe ouwe Recuva blijkt nog altijd een van de betere. In het kort ga je er als volgt mee aan de slag.

Standaard start de tool op in wizardmodus, waar je aangeeft naar welke bestandstypen je zoekt (zoals Afbeeldingen, E-mails of Gecomprimeerd) en op welk medium die zich bevinden. Gedeelde netwerkmappen kun je hier helaas niet selecteren. In het volgende venster kun je een vinkje plaatsen bij Uitvoerig Scannen inschakelen, maar dat doe je alleen als de minder grondige methode onvoldoende succes oplevert. Immers, uitvoerig scannen is veel tijdrovender aangezien niet alleen de Master File Table, maar ook de dataclusters zelf worden ingelezen om aan de hand van headers bestandstypen te herkennen.

Bij elke scanronde geeft Recuva de kans op herstel van de bestanden aan, van Uitstekend tot Onherstelbaar. Vanuit het contextmenu kun je vervolgens bestanden herstellen naar een geschikte locatie, bij voorkeur op een andere schijf.

©PXimport

Partitieproblemen

Dat je bepaalde bestanden plotseling niet meer kunt bereiken, kan natuurlijk ook liggen aan partitieproblemen. Heb je een partitie abusievelijk geformatteerd, dan kan wellicht Recuva misschien ook helpen. Start de app en klik op Annuleren in het startvenster van de wizard. In het uitklapmenu linksboven selecteer je de geformatteerde partitie. Lukt het zo niet, klik dan op Opties, open het tabblad Acties en plaats een vinkje bij Uitvoerige scan (Langere scantijd), waarna je het nogmaals probeert.

Een degelijk alternatief is Lazesoft Recovery Suite Home (ook te vinden in Hiren’s BootCD PE). Zodra je op Data Recovery klikt, verschijnt een wizard met vier opties. Kies hier Unformat en duid het station met de geformatteerde partitie aan. Bevestig met Next / Automatic drive recovery / Start search. Open Lost File Results en duid de extensies aan van de gezochte bestanden. Hopelijk duiken die vervolgens op in het rechterdeelvenster.

Gaat het om een onbereikbare (want beschadigde) partitie, dan kies je Deep Scan in de Lazesoft-wizard en duid je de fysieke schijf met de verdwenen partitie aan. Via Options / Partition Recovery kun je de zoektocht beperken tot specifieke partitietypen, zoals FAT32 en NTFS. Eventueel plaats je een vinkje bij Specify the sector range for the search en geef je de vermoedelijke startsector en hoeveelheid sectoren aan, zoals je die bijvoorbeeld met een fysieke schijfeditor hebt uitgevist. De app toont nu een lijst van alle mogelijke partities op. Selecteer deze in het linkerdeelvenster. Als het goed is, verschijnen de bijbehorende bestanden aan de rechterkant en laten die zich van hieruit herstellen.

©PXimport

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.