Een ssd is onmisbaar in elk nieuw systeem, maar ook in elke oudere configuratie. De vraag is: wat is de beste ssd? Reden voor ons om de 21 populairste ssd’s van dit moment eens goed aan de tand te voelen.

Een ssd kun je op meerdere manieren testen en beoordelen. Daarbij is het vooral belangrijk om na te denken over je gebruiksdoel, want verschillende ssd’s hebben hun eigen voor- en nadelen. Zo is de ene ssd beter geschikt voor licht gebruik of als extra ssd om bijvoorbeeld games van te laden, terwijl andere beter zijn als primaire schijf voor je besturingssysteem of in zware scenario’s zoals foto- of videobewerking.

We hebben onze test daarom op enkele duidelijke praktijksituaties gericht, die het best worden gesimuleerd door de testsuites van PC Mark 10. Hoe gaat de ssd om met kortstondig intensief gebruik (Quick Test), hoe presteert de ssd als primaire schijf voor je besturingssysteem (Full Test) en hoe gaat de ssd om met een extreem intensief scenario (Consistency test)? 

We nemen de sequentiële test (ATTO Benchmark 2M Test) wel mee om na te gaan of eventuele marketingclaims met betrekking tot maximale snelheden kloppen, maar onze scores zijn gebaseerd op meer praktische testen.

In deze test concentreren we ons op deze gen4-ssd’s. De ontwikkelingen rond oudere poorten staan inmiddels stil. Er verschijnen nauwelijks nog nieuwe ssd’s die zich op SATA- of gen3-interfaces richten. Bekijk hieronder de testuitslag in één oogopslag. Daarna bespreken we uitgebreid waar je bij aanschaf op moet letten en lichten we de beste ssd's er uit.

©PXimport

Betrouwbaarheid

We zouden de betrouwbaarheid graag het zwaarst laten wegen, maar die is – zoals we ook in eerdere tests al schreven – nagenoeg onmogelijk om te testen. De meeste ssd’s zijn gemaakt om een miljoen of meer uren te draaien. Zelfs bij voortdurend gebruik heb je daar meer dan honderd jaar voor nodig, dus daar kunnen we niets mee. 

Ook instap-ssd’s blijven in een test jarenlang werken. Tegen de tijd dat we iets zinnigs zouden kunnen zeggen over de betrouwbaarheid van een ssd, zal dat model allang uit de handel zijn. Bovendien leveren testresultaten van één product onvoldoende relevante data op om iets over andere producten van een bepaald merk te zeggen.

Voor jou is dit overigens goed nieuws, want het betekent dat je bij aanschaf geen rekening hoeft te houden met de levensduur van een ssd.

Let op de temperatuur

Het verwerken van gigabytes aan data per seconde is geen eenvoudige taak voor de controller van een ssd. De temperatuur kan dan ook flink oplopen. Hoewel het voor eenvoudig gebruik geen vereiste is, zal een gen4-ssd bij intensief gebruik gekoeld moeten worden.

Veel moederborden zijn standaard al voorzien van heatsinks voor ssd’s, en sommige ssd’s worden zelf met een heatsink geleverd. Is geen van beide het geval, dan raden we aan om een losse heatsink te bestellen. Dit kost je pakweg een tientje, maar is die investering zeker waard.

Welke capaciteit?

Ssd’s met een hogere capaciteit zijn doorgaans sneller dan varianten met minder opslagruimte. Zeker de echt kleine ssd’s tot 256 GB zijn minder snel in benchmarks. Een grotere ssd is bovendien duurzamer vanwege het grotere aantal geheugencellen.

Ook zijn ssd’s met een hogere capaciteit vaak een stuk goedkoper per gigabyte. Zo hebben ssd’s van rond de 250 GB een slechte prijs-per-gigabyteverhouding, waardoor een ssd met circa 500 GB doorgaans slechts een tientje of twee meer kost. Dat geeft je betere prestaties, meer betrouwbaarheid en extra capaciteit voor de toekomst. Zeker de moeite waard om te overwegen dus.

Migreren of schoon installeren?

De meeste ssd’s komen met een migratietool om je hele systeem over te zetten. In onze ervaring is een ssd-upgrade een goed moment voor een schone installatie. Windows 10 of 11 herinstalleren is zo gepiept, en zo maak je weer echt een schone start met je systeem. Zorg wel voor een goede back-up.

Lees ook: Zo upgrade je van hdd naar ssd

©PXimport

Koopadviezen

We hebben 21 verschillende ssd’s getest, te veel om stuk voor stuk te bespreken. We kiezen ervoor om de beste ssd’s voor verschillende doeleinden uit te lichten.

In de meeste categorieën is de concurrentie stevig en zijn de onderlinge verschillen erg klein. Bovendien kunnen de prijzen van ssd’s van dag tot dag verschillen. We noemen bij elke categorie dan ook enkele alternatieven om naar te kijken. Zie je dat een van die alternatieven stukken goedkoper is dan de testwinnaar, dan kun je gerust voor die alternatieve optie kiezen.

Voor professioneel gebruik

©PXimport

Gen4-ssd’s komen vanwege hun high-end-prestaties het best tot hun recht in zware applicaties. Denk daarbij aan foto- of videobewerking, of aan andere taken waarbij je actief werkt met grote bestanden. Dit zijn vaak (semi-)professionele doeleinden, waarbij zaken als prestaties, stabiliteit en ondersteuning zwaarder wegen dan de prijs. De tijdbesparing die een rappe ssd met zich meebrengt, verdient zichzelf in zo’n scenario normaliter terug. Tegelijkertijd wil je ook tijd besparen op zaken als firmware-updates.

De Samsung 980 PRO presteert over de hele linie, van lichte tot extreem zware taken, simpelweg uitstekend en laat geen steken vallen. Het is niet de allersnelste ssd op de markt, maar verdient voor professioneel gebruik toch de voorkeur. Samsung heeft namelijk met afstand de best uitgevoerde software, met vlot verlopende software- en firmware-updates en uitstekende duurzaamheidsstatistieken.

Andere goede ssd’s voor professionals zijn de WD Black SN850, Kingston KC3000, Corsair MP600 PRO LPX/XT en Seagate Firecuda 530.

Voor allround gebruik

©PXimport

Geef je alleen om snelheid? Dan kijken we simpelweg naar de prestatiescores in de grafieken. Maar ook dat is geen eenvoudige taak, want geen enkele ssd is in élke test de snelste. Daarbij scoren sommige ssd’s goed in specifieke tests omdat ze daar doelbewust voor zijn gebouwd, terwijl ze vervolgens elders weer stevig inleveren.

Kijken we naar de lichte tot middelzware taken die de meeste gebruikers zullen uitvoeren, dan zijn er twee ssd’s die consistent hoog scoren: de WD Black SN850 en de Kingston KC3000. Dit duo gaat praktisch gelijk op in de bovenste regionen van de testgrafieken. De WD Black SN850 was de afgelopen maanden steevast een stuk goedkoper dan zijn concurrent, en bij een praktisch gelijke score wegen we dat natuurlijk ook mee. De WD Black SN850 verdient dan ook het keurmerk Best Getest.

Andere goede keuzes voor consistente allround prestaties zijn dus de Kingston KC3000, maar ook de Corsair MP600 PRO LPX/XT.

Voor non-stop gebruik

©PXimport

Om goed tot zijn recht te komen bij non-stop gebruik, moet een ssd daar eigenlijk specifiek voor ontwikkeld zijn. De meeste exemplaren hebben namelijk rustmomenten nodig om hun rappe prestaties vol te houden, terwijl ze in de consistentietest juist vele uren aaneen aan het werk worden gezet.

Als we de ssd’s voortdurend onder druk zetten, blijken drie uitvoeringen aanzienlijk beter stand te houden dan de andere: de Corsair MP600 PRO LPX en XT, en de Seagate Firecuda 530. Die drie pakken een enorme marge op de rest als het op extreme scenario’s aankomt. Zelfs de eerdergenoemde 980 PRO, KC3000 en SN850 Black delven hier het onderspit.

De Corsairs scoren net wat beter in de gematigd intensieve taken en pakken daarmee de winst in deze categorie. Welke van de twee uitvoeringen je kiest, maakt niet zoveel uit: de LPX heeft een iets slankere heatsink dan de XT, maar de prestaties zijn vergelijkbaar. Het is maar net welke uitvoering op dat moment het goedkoopst is.

Prijs-prestatieverhouding

Wil je een ssd die niet te veel kost, maar wel goed presteert? Dan zien we vier ssd’s met een prijs-per-terabyte tot 125 euro. Daarmee zijn ze nauwelijks duurder dan middenklasse gen3-ssd’s. Twee daarvan, de Sabrent Rocket Q en de WD SN750SE, presteren alleen zoveel slechter dan de rest dat we ze niet echt kunnen aanbevelen.

De Sabrent Rocket NVMe 4 en de Crucial P5 Plus presteren voor een minimale meerprijs een heel stuk beter. Vooral de Crucial valt positief op. De P5 Plus is dan ook onze keuze voor wie op zoek is naar de beste prijs-prestatieverhouding. Althans, zolang dit model scherp geprijsd blijft ten opzichte van zijn concurrenten. Anders is de Sabrent Rocket NVMe 4 een goed alternatief.

Voor Playstation 5

De PlayStation 5 kun je uitbreiden met een gen4-ssd. De eisen die Sony stelt aan een ssd zijn iets anders dan bij een computer. Zo dient hij een leessnelheid van minimaal 5500 MB per seconde te hebben en voorzien te zijn van een heatsink. Bovendien mogen de ssd en heatsink samen niet hoger zijn dan 11,25 mm, al zit daar een klein beetje speling in.

Uit onze tests blijkt dat de prestatieverschillen tussen ssd’s in een PS5 bij het laden van spellen marginaal zijn. Daardoor is een betaalbare ssd die aan de eisen voldoet het interessantst. Overigens kun je een losse heatsink al voor zo’n 10 euro bestellen, dus hoeft een ssd niet standaard met heatsink geleverd te worden. We zien dat de Crucial P5 Plus de beste optie is, gevolgd door de Aorus Gen4 en de Corsair MP600 PRO LPX.

Lees hier hoe je een ssd in je PS5 installeert.

Grote capaciteiten

©PXimport

De meeste ssd’s zijn te koop in capaciteiten tot 2 of 4 TB, genoeg voor de meeste doeleinden. Wil je meer, dan zijn er ook enkele opties van 8 TB. Die kunnen handig zijn om bijvoorbeeld een enorme gamebibliotheek te installeren op een Steam Deck, waar maar één ssd in past.

Om op één klein stukje hardware van slechts 8 cm lang 8 TB aan opslag te bieden, moeten er concessies worden gedaan. Zo maken dergelijke ssd’s gebruik van QLC-geheugen, waardoor ze onderaan de prestatiegrafieken bungelen.

De Corsair MP400 en de Sabrent Rocket Q koop je dus niet vanwege hun snelheid, maar het zijn twee van de weinige opties als je echt meer opslag nodig hebt. Onderling zijn er nauwelijks prestatieverschillen, dus je kunt je door de prijs laten leiden. In de laatste paar maanden was de Rocket Q meestal net iets goedkoper dan de MP400.

Conclusie

Wie tegenwoordig op zoek is naar een nieuwe ssd, kan eigenlijk niet om de gen4-standaard heen. We hebben een aantal aanraders benoemd, waarbij we ook hebben gekeken naar de prijsontwikkelingen van de afgelopen maanden. Zo verdient de WD Black SN850 het keurmerk Best Getest en reiken we het keurmerk Redactietip uit aan de Crucial P5 Plus (beste prijs-prestatieverhouding), de Corsair P600 PRO (non-stop gebruik) én de Samsung 980 PRO (professioneel gebruik).

Elke aanrader wordt op de hielen gezeten door tal van alternatieven die er vaak nauwelijks voor onderdoen, maar hooguit een tientje of twee duurder zijn. Als de prijzen veranderen, kan zo’n alternatief zomaar ineens de beste keuze blijken. Onze testwinnaars zijn uitstekende uitgangspunten, maar blijf dus altijd scherp op de prijzen letten voordat je tot aanschaf overgaat.

De Motorola Moto Watch Fit is een fitnesstracker met een groot scherm, waarop je naast de tijd ook je sportieve activiteiten en smartphonemeldingen kunt volgen. Motorola zegt dat je de wearable slechts eens in de twee weken hoeft op te laden. En hij kost maar 80 euro! In deze review lees je onze ervaringen met deze gadget.

De adviesprijs is een groot pluspunt van de Moto Watch Fit. Bij een bekende webwinkel kun je de fitnesstracker op moment van schrijven zelfs voor minder dan 60 euro oppikken. Voor zo'n prijs is het de vraag wat je wel en niet kunt verwachten. Nou, in elk geval een prima ontwerp. De Moto Watch Fit weegt slechts 25 gram, is waterdicht en kan ook tegen stof. Het meegeleverde stoffen groene bandje voelt wat eenvoudig aan, maar werkt naar behoren en irriteert niet. Fijn is dat Motorola adapters meelevert, zodat je een ander (eigen) bandje aan de fitnesstracker kunt bevestigen.

©Rens Blom

©Rens Blom

Het scherm van de wearable heeft een diagonaal van 1,9 inch (4,8 cm). Dat is vrij fors. De Moto Watch Fit kan daarom wat lomp ogen om een smallere pols en staat beter om een wat bredere pols. Op het grote scherm zie je de tijd, meldingen en andere informatie wel lekker duidelijk. Het scherm kan fel genoeg, oogt scherp en toont dankzij het oleddisplay mooie kleuren. We kunnen zeggen dat we positief verrast zijn door de schermkwaliteit.

©Rens Blom

App en metingen

Houd er rekening mee dat de Moto Watch Fit alleen werkt met een Android-smartphone (dat hoeft geen model van Motorola te zijn). Als je een Apple iPhone gebruikt, kun je niets met de Moto Watch Fit. Na het installeren van de Moto Watch-smartphoneapp en het verplicht aanmaken van een Motorola-account, koppel je de fitnesstracker aan je smartphone. Je kiest een wijzerplaat, stelt in welke app-meldingen wel en niet op je horlogescherm mogen verschijnen en kunt andere zaken aanpassen. De app werkt prima en geeft ook duidelijk inzicht in gezondheidsstatistieken die door het horloge verzameld zijn.

©Rens Blom

De Moto Watch Fit kan aardig wat zaken meten. Van je stappen en je slaap tot sportieve sessies, je hartslag en hoeveel calorieën je verbrandt. Veel metingen vinden we – afgezet tegen nauwkeurig bewezen wearables – goed genoeg, maar de hartslagmeter van de Watch Fit zit vaak te hoog. Gelet op het prijspunt zijn we tevreden over hoe de fitnesstracker onze gezondheid in kaart brengt, maar zoals Motorola zelf ook aangeeft: staar je er niet blind op en gebruik de wearable niet voor medische doeleinden.

©Rens Blom

Niet bellen

Dat we met een spotgoedkope gadget te maken hebben, merken we ook aan het ontbreken van sommige technische functies. Een microfoon en luidspreker ontbreken bijvoorbeeld. Je kunt dus niet bellen met de Moto Watch Fit. De wearable kan überhaupt geen geluid opnemen en ook geen geluid maken. Lekker rustig, kun je ook denken. Meldingen van bijvoorbeeld WhatsApp, je e-mail-app en andere apps kun je bekijken op het horlogescherm, maar niet beantwoorden.

©Rens Blom

Op het horloge vind je wel basale doch nuttige apps als een timer, stopwatch, ademhalingsoefeningen en wekker. Ook kun je je telefoon laten rinkelen, als je die kwijt bent. Die laatste functie werkt alleen als de telefoon en smartwatch via bluetooth met elkaar verbonden zijn.

Geweldige accuduur

De beperkte slimheid van de Moto Watch Fit in combinatie met energiezuinige onderdelen leiden tot een geweldige accuduur. Motorola schermt met een gebruikstijd tot zestien dagen en daar kunnen wij ons in vinden. Na zeven dagen gebruik is de batterij bijna 50 procent teruggelopen. Opladen doet het horloge snel via een meegeleverd kabeltje.

Motorola Moto Watch Fit kopen?

De Motorola Moto Watch Fit is een heel betaalbare kennismaking met het concept fitnesstracker en valt ook positief op met zijn lange accuduur. Zolang je verwachtingen van de slimme functies en nauwkeurigheid van sommige metingen niet te hooggespannen zijn, kun je veel plezier beleven aan dit slimme horloge.

Vakantievoorpret is heerlijk, maar inpakken is vaak een ander verhaal. Te veel, te weinig, iets vergeten of juist drie keer hetzelfde mee: het overkomt iedereen weleens. Een goede voorbereiding scheelt stress én overgewicht op het vliegveld. In dit artikel lees je welke fouten veel mensen maken bij het inpakken van hun vakantiekoffer – fouten die jij nu natuurlijk nooit meer maakt!

Lees ook: Valt de vakantie tegen? Dit is wat je kunt doen (ook achteraf!)

Of je nu met het vliegtuig of met de auto op vakantie gaat: hoe beter je koffer is ingedeeld, hoe makkelijker je alles terugvindt. Je kleding blijft netter, je hoeft minder te graaien én je houdt ruimte over voor souvenirs en andere aankopen die je mee terug naar huis wilt nemen.

Fout 1: Geen checklist gebruiken

Zonder checklist ga je af op je geheugen, en dat blijkt zelden waterdicht. In de haast of vermoeidheid vergeet je al snel iets essentieels: je oplader, een zonnebril, medicijnen of ondergoed. Een lijst geeft overzicht en rust. Je kunt er al een week van tevoren aan beginnen, zodat je tijd hebt om nog iets te kopen of te wassen. Denk in categorieën: kleding, toiletspullen, apparatuur, documenten. Ook handig: check op de dag van vertrek de lijst nog eens terwijl je je tas dichtdoet. Gebruik papier of een checklist-app, zolang je maar iets hebt om letterlijk af te vinken. Het kost je 10 minuten, maar voorkomt veel ergernis op reis.

Tip: op internet kun je op allerlei plekken inpak-checklists downloaden, bijvoorbeeld vanaf de site van de ANWB. Je geeft aan op wat voor soort vakantie je gaat (bijvoorbeeld autovakantie, vliegvakantie of kamperen) en krijgt dan een bijpassende checklist die je kunt downloaden als PDF. Je kunt die lijsten ook prima gebruiken als inspiratiebron, want ze zijn erg uitgebreid (zie Fout 2). Waarschijnlijk heb je een aantal dingen die erop staan niet echt nodig!

Fout 2: Te veel meenemen 'voor de zekerheid'

Iedereen kent het: je stopt nog snel extra kleding of schoenen in je koffer, voor het geval dat. Maar in de praktijk draag je vaak de helft niet. Die dikke trui (voor als het 's avonds afkoelt … spoiler alert: het koelt meestal minder af dan je dacht), dat derde jurkje voor 'misschien een chic diner'… het komt de hele vakantie je koffer niet uit. Kies liever voor kleding die je kunt combineren: een broek die bij meerdere tops past, een jurk die zowel overdag als 's avonds kan. Houd rekening met het klimaat, je geplande activiteiten en wasmogelijkheden op locatie. Als je toch iets mist, kun je het vaak ook ter plekke kopen.

©Mike Watson Images Limited

Fout 3: Vloeistoffen niet apart verpakken

Shampooflesjes, zonnebrand of vloeibare make-up die los tussen je spullen zitten, vormen een risico. Door drukverschillen tijdens de vlucht of simpelweg een loszittend dopje, kan de inhoud gaan lekken. Resultaat: vlekken in je kleding, beschadigde souvenirs of andere schade. Stop vloeistoffen daarom altijd in een aparte toilettas of een afsluitbaar plastic zakje. Reisflesjes met kliksluiting zijn compacter en beter af te sluiten. Zet doppen stevig vast en gebruik een extra stukje plakband als je twijfelt of ze echt goed dicht zitten.

Fout 4: Schoenen los tussen je kleding stoppen

Schoenen zijn stug, onhandig van vorm en vaak ook vies. Als je ze los tussen je kleding stopt, kunnen ze vlekken veroorzaken of je nette kleding kreuken. Beter: stop ze in een plastic zak of speciale schoenenzak en plaats ze onderin je koffer, bij de wieltjes. Zo vormen ze een stabiele basis en blijven andere spullen beschermd. Vul de schoenen met sokken, ondergoed of kleine accessoires: dat bespaart ruimte en houdt de schoenen in vorm. Neem maximaal twee paar mee (naast het paar dat je aan hebt): één comfortabel en één geschikt voor het weer of een nette gelegenheid.

Fout 5: Geen ruimte overlaten voor souvenirs of aankopen

Op vakantie koop je vaak meer dan je van plan was: kleding, lekkernijen, lokale producten of cadeautjes. Als je je koffer op de heenweg al helemaal volstouwt, past dat er niet meer bij. Gevolg: stress bij het inpakken en overbagage (ja, dat is een woord). Vooral als je gaat vliegen moet je flink bijbetalen voor elke extra kilo gewicht die niet binnen de normaal geboekte ruimbagage valt. Laat daarom bewust ruimte over in je koffer. Je hebt speciale kofferorganizers, packing cubes genoemd. Dat zijn rechthoekige zakjes van stof met ritsen die je in je koffer gebruikt om verschillende soorten kleding gescheiden en compact op te bergen - bijvoorbeeld één cube voor ondergoed, één voor shirts en één voor broeken. Zorg er op de heenweg voor dat je er eentje leeg laat, voor de terugreis. En: moet echt álles mee terug naar huis? Een fles shampoo waar nog maar een bodempje in zit, die teenslippers die na al dat flaneren echt helemaal versleten zijn: sommige dingen kun je eigenlijk het beste weggooien op je vakantieadres.

Reis je met de auto? Zorg dan dat je een of twee stevige extra tassen bij je hebt. Je hoeft dan niet je koffer propvol te doen, maar kunt toch alles wat je wilt mee terug naar huis nemen. Ook handig, vooral als je etenswaren meeneemt: een elektrische koelbox die op de sigarettenaansteker kan.

©nito

Fout 6: Kleding niet slim oprollen of verdelen

Veel mensen vouwen hun kleding zoals thuis in de kast: netjes opgestapeld. Maar in een koffer werkt dat onhandig. Vouwen leidt sneller tot kreukels, en opgestapelde kleding maakt het zoeken lastig. Door kleding op te rollen blijft het gladder én neemt het minder ruimte in. Je ziet bovendien in één oogopslag wat je bij je hebt. Wil je het nog georganiseerder aanpakken? Gebruik packing cubes of ziplockzakken om kleding per soort, dag of activiteit in te delen. Zo pak je snel uit en houd je je koffer overzichtelijk.

Fout 7: Geen rekening houden met handbagageregels

Reis je alleen met handbagage, dan gelden er strikte regels. Niet alleen qua afmetingen en gewicht, maar ook voor wat je wel of niet mag meenemen. Zo mogen vloeistoffen alleen in verpakkingen van maximaal 100 ml, en moeten ze samen in één hersluitbaar doorzichtig zakje van maximaal 1 liter passen. Elektronica moet apart getoond worden bij de beveiliging. Controleer daarom vóór vertrek de regels van je luchtvaartmaatschappij, want die verschillen per maatschappij. Een klein verschil in formaat of gewicht kan er al voor zorgen dat je moet bijbetalen of dat je toch op ruimbagage aangewezen bent.

Fout 8: Zware spullen bovenop leggen

Zware items horen onderin je koffer, bij de wielen. Als je ze bovenop legt – denk aan boeken, toilettassen of elektronische apparaten – ligt het gewicht op je kleding. Dat veroorzaakt vouwen en kreukels, en maakt je koffer ook instabiel tijdens het rollen. Leg zwaardere spullen dus eerst in de koffer, plat en dicht bij de wieltjes. Daarbovenop leg je de lichtere kleding. Zo blijft je bagage beter in balans en komt alles netter aan. Reis je met handbagage? Dan geldt dit nog meer, omdat je tas vaak rechtop in het bagagevak staat.

📸 Handzame camera's voor je vakantiefoto's