ID.nl logo
Welke ssd's bestaan er en welke wil je?
© PXimport
Huis

Welke ssd's bestaan er en welke wil je?

Al jaren verkondigen we dat een ssd een onmisbare schakel in je computer is. Gelukkig wordt het elk jaar lastiger om nog desktops of laptops te vinden waar geen ssd in zit, en voor de prijs hoef je het vaak ook niet te laten. Toch blijken ssd’s nog flink van elkaar te verschillen, zowel in prestaties als in prijs. Welke ssd's bestaan er?

Niets heeft zo’n positieve invloed gehad op de snelheid die we ervaren bij het computeren als de komst van de ssd. Deze impact is groter geweest dan welke processor- of geheugenupgrade dan ook. Met een ssd start de pc veel sneller op en reageert hij rapper op letterlijk alles wat je van hem vraagt. Bovendien is de kans op storingen kleiner dan bij gebruik van een mechanische harde schijf met bewegende en kwetsbare onderdelen.

Ook de prijs is al enige tijd geen argument meer om nog voor een mechanische harde schijf te kiezen. Een goede 1TB-ssd kost pak ’m beet 100 euro en biedt voor de meeste gebruiksdoeleinden voldoende opslag. Alleen gebruikers die vele terabytes aan data willen opslaan, geven harde schijven nog enig bestaansrecht.

Lees ook:Zo upgrade je van hdd naar ssd

Van SATA naar M.2

Een ssd sluit je normaliter aan op een SATA- of M.2-poort op je moederbord. SATA is een bejaarde aansluiting waarmee we al jaren onze mechanische harde schijven aan de computer koppelen, en was ook de aansluiting die gebruikt werd door de eerste generatie ssd’s.

Maar ssd’s lopen al enkele jaren tegen de beperkingen van die SATA-poort aan. Daardoor wonnen M.2-PCIe-ssd’s sinds circa 2014 aan populariteit. Die waren niet beperkt tot de bescheiden snelheidslimieten van de SATA-poort (grofweg 550 à 600 MB per seconde). Bovendien waren ze kleiner en lichter. En omdat ze direct op het moederbord van je pc of laptop zitten, zijn er ook geen extra kabels voor nodig.

 In die eerste dagen waren M.2-ssd’s duurder dan SATA-ssd’s, maar dat is nu verleden tijd.

NVMe-ssd

Recente laptops en de betere computers van de afgelopen vijf à zes jaar hebben meestal wel een M.2-sleuf aan boord. Maar om zeker te weten of jouw pc ook daadwerkelijk ruimte heeft voor zo’n ssd, moet je je computer even controleren. Bij laptops geldt hetzelfde: sommige laptops hebben ruimte voor twee of zelfs drie M.2-ssd’s, maar lang niet allemaal. Controleer dus of er plek is alvorens je iets aanschaft. In sommige ultracompacte laptops kun je de opslag enkel uitbreiden door de fabrieks-ssd eruit te halen.

Heeft jouw systeem een M.2-aansluiting, dan moet je nog even checken welk communicatieprotocol gebruikt wordt. Praktisch alle M.2-aansluitingen ondersteunen zogeheten NVMe-ssd’s. Deze uitvoeringen zijn flink sneller dan SATA-ssd’s. Maar er bestaan ook M.2-aansluitingen die alleen overweg kunnen met M.2-SATA-ssd’s, al zijn die wel vrij zeldzaam. In deze test kijken we alleen naar snellere NVMe-ssd’s.

©PXimport

SLC, MLC, TLC en QLC

Lange tijd was de hoeveelheid bit aan data per cel de beste graadmeter voor kwaliteit en duurzaamheid. Als vuistregel gold: hoe minder data per cel, des te minder slijtage. Ssd’s die één bit per cel opsloegen (SLC), waren dus duurzamer dan ssd’s die twee of drie bit per cel opsloegen.

Tegenwoordig bestaan SLC-ssd’s voor consumenten niet meer vanwege de onredelijk hoge kosten, en ook 2bit-ssd’s zijn vanwege de kosten op hun retour. Het gros van de moderne ssd’s slaat drie bit data per cel op (3bit-MLC of -TLC), en een aantal uitzonderingen doet vier bit (4bit-MLC of -QLC). Dit kan helpen kosten te besparen, maar maakt ook grotere capaciteiten mogelijk. Zo zijn de enige twee QLC-ssd’s in deze test (Corsair MP400 en Sabrent Rocket Q) ook leverbaar met een capaciteit van 8 TB.

In de basis is een lager bitaantal beter, maar let op: sommige ssd’s passen handige technieken toe om ze in de praktijk alsnog sneller te maken. Staar je dus niet volledig blind op hoeveel bit er in een geheugencel past.

PCIe-gen4-ssd’s

Omdat de ontwikkelingen op het gebied van ssd’s elkaar rap opvolgden, werd al snel de volgende bottleneck bereikt: de PCIe-gen3-aansluiting die M.2-ssd’s in de periode 2014-2019 gebruikten. Deze interface had een overdrachtslimiet van zo’n 3500 MB per seconde en je kon er dus in iets meer dan een seconde een hele dvd mee wegschrijven, maar de overige ssd-componenten waren al tot veel meer in staat. 

Dankzij de introductie van de vierde generatie PCIe-aansluiting in 2019, met een theoretische doorvoer van circa 7000 MB per seconde, was er weer wat ruimte voor vooruitgang. Dat maakte de weg vrij voor de komst van zogeheten PCI Express gen 4.0 NVMe M.2-ssd’s, of kortweg gen4-ssd’s.

Wanneer heb je nu écht zo’n rappe gen4-ssd nodig? Als je een high-endsysteem hebt waarop je zware applicaties uitvoert (denk aan videobewerking), dan profiteer je zonder twijfel. Als je slechts een lichte pc-gebruiker bent (denk aan een beetje browsen of wat tikwerk), dan heeft gen 4 welgeteld nul meerwaarde.

Maar het mooie van technologische ontwikkelingen is dat ze heel snel op de prijs werken. Het gevolg is dat je vandaag de dag al rappe gen4-ssd’s kunt vinden voor de prijs van oudere SATA- of gen3-ssd’s. Op dit moment is het antwoord dan ook eenvoudig: waarom niet een sneller product kopen voor hetzelfde geld als een tragere variant?

©PXimport

Compatibiliteit

De meeste moderne systemen (vanaf 2019) kunnen profiteren van de extra snelheid van gen4-ssd’s. Dit geldt voor zowel AMD- als Intel-systemen, en voor zowel laptops als desktops.

Bovendien zijn deze ssd’s ook backward compatible, waardoor ze net zo goed bruikbaar zijn in minder moderne computers met wat oudere M.2-sloten. Omdat ssd’s normaliter vele jaren meegaan (de meeste hebben een garantieperiode van vijf jaar), haal je met deze ssd’s dus een product in huis dat prima een pc-upgrade of twee meekan.

Tot slot bestaan er tegenwoordig ook nog externe ssd's. Net zoals draagbare harde schijven sluit je die simpelweg via usb op je pc of laptop aan, waarbij je het meeste van de extra snelheden profiteert als je de ssd rechtstreeks via usb-c koppelt. Maar ook met een usb-a-aansluiting moet je al verschil merken. 

Voor externe ssd's betaal je wel meer voor minder opslagruimte vergeleken met een harde schijf, hoewel we ook hier zien dat de prijzen telkens verder worden gelijkgetrokken. 

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 smartphones met eSim onder de 400 euro
Huis

Waar voor je geld: 5 smartphones met eSim onder de 400 euro

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Op zoek naar een betaalbare smartphone, maar dan wel eentje met een virtuele simkaart? De redactie van ID.nl is voor je op zoek gegaan naar smartphones met een prijskaartje van onder de 400 euro.

Met een eSim ben je niet meer afhankelijk van een fysiek simkaartje en heb je geen gepriegel meer met het plaatsen van je sim in de telefoon. Je kunt daardoor snel van provider wisselen zonder gedoe. Ideaal als je veel op reis bent, omdat je op deze manier eenvoudig internationale abonnementen kunt activeren. Daarnaast kun je op die manier ook gebruik maken van meerdere telefoonnummers op een enkel toestel, bijvoorbeeld eentje voor werk en prive. De mooiste toestellen met eSim en onder de 400 euro vind je hier.

Sony Xperia 10 VI

De Sony Xperia 10 VI is een compacte smartphone met een focus op multimedia. Het 6,1-inch FHD+ OLED-scherm met een 21:9 beeldverhouding is ideaal voor het bekijken van films. Aangedreven door de Snapdragon 6 Gen 1-chipset en uitgerust met 8 GB RAM, biedt het toestel soepele prestaties.

De 48 MP hoofdcamera legt gedetailleerde foto's vast, terwijl de 5000 mAh batterij zorgt voor langdurig gebruik. Met IP68-certificering is het toestel bestand tegen water en stof.

Samsung Galaxy A26 5G

De Galaxy A26 5G combineert een slank ontwerp met krachtige prestaties. Het 6,7-inch FHD+ Super AMOLED-display biedt levendige kleuren en vloeiende beelden dankzij de 120 Hz verversingssnelheid. Onder de motorkap bevindt zich de Exynos 1380-chipset, ondersteund door 4 tot 8 GB RAM, wat zorgt voor soepele multitasking.

De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, zelfs bij weinig licht. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en IP67-certificering is dit toestel zowel duurzaam als betrouwbaar. Bovendien belooft Samsung tot zes jaar beveiligingsupdates, wat de levensduur van het apparaat verlengt.

Motorola Edge 60 Fusion 

De Motorola Edge 60 Fusion is een elegant middelklasse-smartphone die indruk maakt met zijn moderne design en degelijke prestaties. Hij beschikt over een indrukwekkend 6,67‑inch pOLED‑scherm met Super‑HD-resolutie (1 220 × 2 712 pixels), 120 Hz ververssnelheid en HDR10+, beschermd door Gorilla Glass 7i — en dat op alle vier de schermranden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie (OIS) en 13 MP ultragroothoeklens leveren scherpe beelden, terwijl de 32 MP frontcamera mooie selfies maakt.

Motorola Moto G35 5G

De Motorola Moto G35 5G biedt solide prestaties voor een betaalbare prijs. Het 6,72-inch LCD-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor vloeiende beelden. De 50 MP Quad Pixel-camera levert scherpe foto's, zelfs bij weinig licht.

Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 5G-connectiviteit blijf je de hele dag verbonden. Hoewel de Unisoc T760-processor niet de snelste is, biedt het toestel voldoende kracht voor dagelijks gebruik.

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G biedt premium functies in een betaalbaar jasje. Het 6,6-inch FHD+ Super AMOLED-display met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor heldere en vloeiende beelden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, terwijl de 13 MP selfiecamera zorgt voor duidelijke zelfportretten.

Aangedreven door de Exynos 1380-chipset en beschikbaar met tot 12 GB RAM, biedt het toestel krachtige prestaties. De 5000 mAh batterij ondersteunt 25W snelladen, en Samsung belooft tot vijf jaar beveiligingsupdates.

▼ Volgende artikel
Nieuwe Fairphones standaard geleverd met 'digitaal rijbewijs' voor jongeren
© insta_photos
Huis

Nieuwe Fairphones standaard geleverd met 'digitaal rijbewijs' voor jongeren

Fairphone gaat vanaf deze maand elk nieuw toestel in Europa standaard leveren met ChatLicense, een app die jongeren en ouders helpt verantwoord om te gaan met de eerste smartphone. De samenwerking moet bijdragen aan meer digitale weerbaarheid en sluit aan bij Fairphones missie om technologie niet alleen duurzaam te produceren, maar ook bewust te gebruiken.

ChatLicense is bedoeld voor gezinnen die hun kind een eerste smartphone geven. De app neemt kinderen mee in een leertraject met korte video's, animaties en quizvragen over onderwerpen als sociale media, chat-apps en online veiligheid. Bij elke stap verdienen ze een stukje van hun 'digitale rijbewijs'. Voor ouders is er een begeleidende gids met gespreksstarters en uitleg, zodat het gesprek thuis vanzelf op gang komt. De methode is gebaseerd op onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam en legt de nadruk op leren en weerbaarheid, in plaats van alleen beperken en controleren.

Lees hier onze review van de Fairphone 6

Fairphone Moments

Voor Fairphone sluit de samenwerking aan op eerdere stappen richting bewuster gebruik. Bij de introductie van de Fairphone 6 kwam ook Fairphone Moments, een fysieke knop waarmee gebruikers hun toestel direct in een minimalistische modus kunnen zetten. In die stand worden meldingen en apps sterk teruggebracht, zodat schermtijd vanzelf afneemt. Dat blijkt niet alleen handig voor jongeren, maar ook voor volwassenen die wat meer rust zoeken. Met ChatLicense komt daar nu een educatieve laag bovenop, die vooral gezinnen met jonge kinderen helpt bij de eerste kennismaking met een smartphone.

©Fairphone

Zorgen over schermtijd

De timing is niet helemaal toevallig. Steeds meer ouders maken zich zorgen over hoeveel tijd hun kinderen online doorbrengen en of ze wel voldoende zijn voorbereid op risico's als cyberpesten of misleidende informatie. Uit onderzoek blijkt dat kinderen vaak al rond hun tiende of elfde verjaardag een eigen toestel krijgen, terwijl duidelijke afspraken thuis niet altijd aanwezig zijn. Scholen en gemeenten proberen die digitale opvoeding wel te ondersteunen, maar het gesprek blijft in gezinnen vaak lastig. Door ChatLicense standaard mee te leveren bij elk toestel, hoopt Fairphone een praktische drempel weg te nemen en gezinnen direct iets in handen te geven.

Wat is ChatLicense?

ChatLicense werd eind 2023 in Nederland gelanceerd en heeft zich sindsdien uitgebreid naar meerdere Europese landen. De app kreeg goede beoordelingen in de appstores, onder meer door de speelse insteek en het ontbreken van advertenties of dataverzameling voor commerciële doeleinden. Voor veel ouders is dat een geruststelling, omdat juist die afhankelijkheid van techbedrijven vaak een punt van zorg is. De makers benadrukken dat de inhoud in samenwerking met wetenschappers en pedagogen wordt ontwikkeld, zodat kinderen niet alleen technische kennis opdoen, maar ook vaardigheden om bewust en kritisch online te zijn.

©Fairphone

Een bredere standaard

Met de bundeling van ChatLicense en Fairphone krijgen kinderen die hun eerste smartphone ontvangen voortaan dus niet alleen een mooie nieuwe telefoon, maar ook een digitale opleiding. Daarmee gaat Fairphone verder dan alleen het maken van duurzame hardware; het bedrijf wil immers ook bijdragen aan bewuster gebruik van zo'n toestel. Of het daadwerkelijk leidt tot een nieuwe standaard in de industrie, zal de komende jaren moeten blijken. Maar hé, een stukje bewustwording kan natuurlijk sowieso geen kwaad.