Na de update uit september kunnen PlayStation 5 eigenaren eindelijk een ssd in hun spelcomputer installeren. Niet iedere ssd werkt via het ingebouwde m.2-slot, de ssd moet een razendsnel PCIe 4.0-exemplaar zijn. Wil je weten wat de beste ssd is, lees dan even verder. We hebben de belangrijkste ssd’s voor de PlayStation 5 voor je getest.

Naast de razendsnelle ingebouwde ssd is de PlayStation 5 ook voorzien van een M.2-slot dat ondersteuning biedt aan PCIe 4.0 x4 nvme-ssd’s. Je vindt het M.2-slot onder een klepje dat tevoorschijn komt nadat je de zijpanelen van de Playstation verwijdert. Bij de introductie van de PlayStation 5 was het M.2-slot nog niet actief, maar daar is na een software-update verandering in gekomen waardoor je de opslag van de PlayStation 5 kunt uitbreiden. Hoe je een ssd stap voor stap kunt inbouwen lees je hier.

Hoe hebben we getest

Voor elke ssd hebben we dezelfde test uitgevoerd onder dezelfde omstandigheden. De drives zonder koellichaam hebben allemaal identieke koelelementen gekregen. Na het plaatsen van de drives hebben we de standaard snelheidstest van de PS5 uitgevoerd. Vervolgens hebben we een selectie games met een totale grootte van 363,6 GB verplaatst naar de ssd. Tijdens dit proces hebben we de tijd en de temperatuur bijgehouden. Helaas bleek deze temperatuurmeting niet volledig betrouwbaar, gezien er enorme verschillen zaten in de transfertijd. Als een drive langer bezig is, loopt de temperatuur immers ook hoger op. Daarom hebben we nog een andere test uitgevoerd en de temperatuur na een vijftien minuten durende gameplaysessie gemeten. Ook hebben we de opstarttijd van verschillende games geregistreerd en het moment dat een game daadwerkelijk speelbaar is. Met al deze gegevens samen hebben we een eindconclusie getrokken. Let er wel op dat de conclusies die we in dit artikel trekken enkel voor de PlayStation 5 gelden, gebruik in de pc laten we in dit artikel buiten beschouwing.

Minimale eisen voor een ssd

Niet zomaar elke m.2-ssd past in de PlayStation 5. Er zijn een aantal punten waarop je moet letten. Zo dient de ssd PCIe 4.0 x4 te ondersteunen en minimaal 500 GB groot te zijn. De maximaal ondersteunde grootte is 4 TB. De leessnelheid dient minimaal 5500 MB per seconde te zijn. Trager werkt wel, maar officieel worden deze dus niet ondersteund. De PS5 ondersteunt wel standaardlengtes van 30, 42, 60, 80 en 110 millimeter. Ook is een koelelement voor de ssd een vereiste. Niet alle ssd’s zijn voorzien van een heatsink, gelukkig kun je deze voor een klein prijsje online vinden. De ssd inclusief koelelement mag niet groter zijn dan 110 x 25 x 11.25 millimeter. 

Gigabyte AORUS NVMe Gen4 SSD

Gigabyte AORUS NVMe Gen4 SSD

8Score80

Volgens de snelheidstest van de PlayStation 5 is dit de traagste ssd van allemaal. Dat komt ook overeen met de specificaties die Gigabyte ons geeft. De ssd haalt tot 5,600 MB/s leessnelheid via het PS5 M.2 uitbreidingsslot en een schrijfsnelheid tot 4400 MB/s. We waren stomverbaasd toen uit de test bleek dat de AORUS NVMe Gen4 SSD als eerste klaar was met het verplaatsen van de games. Dit was niet het enige waarin deze ssd uitblonk. De drive zelf zit verpakt in een prachtig koperen koellichaam dat solide en zwaar aanvoelt. De verwachting was dan ook dat deze ssd de temperatuurtest met vlag en wimpel zou doorstaan. Na de transfer komt de temperatuur niet boven 36,5 graden. Gezien het feit dat de drive zo snel klaar was, kon dit ook invloed op de temperatuur hebben gehad. Maar ook na de gamesessie van vijftien minuten komt de temperatuur niet boven de 43,5 graden. Dat is ruimschoots lager dan de rest van de geteste drives. Een koele jongen dus!  

©PXimport

Western Digital WD_BLACK SN850 

Western Digital WD_BLACK SN850

9Score90

Bij Western Digital heb je de keuze tussen een WD_BLACK SN850 met of zonder koellichaam. We hebben beide drives kunnen testen in de PlayStation 5 en zijn erg tevreden over de resultaten. Zoals verwacht blijft het model met vooraf gemonteerd koellichaam iets koeler dan het model waarop we een universeel koelelement hebben aangebracht. Het koellichaam dat de fabrikant meelevert zorgt vrijwel altijd voor een betere warmtegeleiding. Tijdens de transfertest komen de drives op de tweede en derde plaats na de AORUS NVMe Gen4 SSD. Kijken we naar de laadtijden van games dan blijken de drives zelfs de twee snelste te zijn, op de hielen gevolgd door de AORUS Gen4 7000s SSD. De prijs van de drives fluctueert net als andere hardware enorm. Op de website van Western Digital wordt de drive met koellichaam verkocht voor 219,99 euro. Het model zonder koellichaam staat op diezelfde website voor 201,99 euro. De straatprijzen in andere winkels liggen lager. Zo vonden we de WD_BLACK SN850 zonder koellichaam op het moment van schrijven al vanaf 153,90 euro op Amazon. Prijzen veranderen snel, dus het loont om deze via een prijsvergelijkingswebsite in de gaten te houden.  

©PXimport

Samsung 980 Pro 

Samsung 980 Pro

7Score70

De Samsung 980 Pro is voor velen heer en meester waar het gaat om de prestaties en betrouwbaarheid op de pc. Op de PlayStation 5 scoort de Samsung-ssd gemiddeld. Vooral tijdens de transfertest liet de drive het afweten en deed er bijna acht minuten over om de games weg te schrijven. Bij de andere tests kwam de Samsung 980 Pro prima uit de bus. De temperatuur van de ssd die we hebben voorzien van een universeel koellichaam bleef ongeveer gelijk aan de WD_BLACK SN850 met universeel koellichaam. Ook de opstarttijden voor games zijn prima. Overigens zitten de opstarttijden van alle drives binnen één seconden van elkaar. In de praktijk zul je tijdens het gamen geen verschil merken tussen een Samsung, Western Digital, AORUS of Seagate ssd. De prijs voor een 1TB-variant ligt op het moment van schrijven rond de 165 euro en dat is prima. 

©PXimport

Gigabyte AORUS Gen4 7000s SSD 

Gigabyte AORUS Gen4 7000s SSD

9Score90

Na de ervaringen die we hadden met het kleinere broertje van de AORUS Gen4 7000s SSD, waren de verwachtingen van de AORUS Gen4 7000s SSD hoog. De ssd doet het absoluut niet slecht in de test. De transfersnelheid is prima en zit dicht achter de WD_BLACK SN850. Het koellichaam van de AORUS Gen4 7000s SSD is helaas niet gemaakt van koper, maar juist ontworpen om het gewicht te verminderen. Het ontwerp van de koelribben is niet alleen stijlvol, het geleid de warmte ook prima. De temperatuur blijft daarom iets lager dan de WD_BLACK SN850 met koellichaam. De prijs ligt ook iets lager dan de WD_BLACK SN850 met koellichaam. De AORUS Gen4 7000s SSD vonden voor prijzen rond de 200 euro. 

©PXimport

Seagate FireCuda 530

Seagate FireCuda 530

6Score60

Seagate is geen onbekende als het om opslag gaat. Ook op de consolemarkt hebben ze al heel wat ervaring opgedaan. Zo leverde Seagate al externe schijven voor de PlayStation 4, Xbox One en bieden ze als enige een Storage Expansion Card voor de Xbox Series X/S. We hadden dan ook hoge verwachtingen van de Seagate FireCuda 530 die adverteert ‘met zijn grensverleggende snelheden tot 7300 MB/s’. Helaas valt Seagate door de mand als we de drive in de praktijk testen. Tijdens de transfertest deed de FireCuda 530 er meer dan 9 minuten over. Ook de temperatuur liep vrij hoog op. We hebben zelfs een andere thermische koel pad aangebracht om uit te sluiten dat het probleem mogelijk daaraan lag. Helaas mocht dat niet baten en kwam de gemeten temperatuur op 58 graden uit. Er is inmiddels ook een FireCuda 530 verkrijgbaar met koellichaam, deze hebben we helaas niet kunnen testen. De voordeligste prijs die we konden vinden is op het moment van schrijven 214,90 euro.

©PXimport

De testresultaten

Als we de drives vergelijken met het huidige formule 1-kampioenschap, dan zitten de Western Digital WD_BLACK SN850 en AORUS Gen4 7000s SSD elkaar net zo op de hielen als Lewis Hamilton en Max Verstappen dat zitten. We kunnen dan ook moeilijk een winnaar kiezen omdat beide drives als kampioenen presteren in de PlayStation 5. Zowel de WD_BLACK SN850 als de AORUS Gen4 7000s SSD hebben een bovengemiddelde snelheid en de temperatuur blijft onder gemiddeld.

Wie koeling echt belangrijk vindt kan de AORUS NVMe Gen4 SSD overwegen. Deze drive is letterlijk een massief blok koper waar ergens een ssd tussen verstopt zit. Had hetzelfde koelblok op de AORUS Gen4 7000s SSD gezeten dan was onze keuze voor een winnaar een stuk gemakkelijker geweest.

De Seagate FireCuda 530 en Samsung 980 Pro scoren iets minder goed in deze test. Tijdens de transfertest deden beide drives er een stuk langer over om alles te kopiëren. Hoewel de temperatuur van de Samsung nog binnen de marges bleef werd de Seagate FireCuda vrij heet. De Seagate FireCuda 530 stelt echt teleur en is wat ons betreft niet de beste keuze voor je PlayStation 5. 

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Vandaag richten we onze blik op Chromebooks met een 15,6-inch scherm – ideaal voor wie meer werkruimte wil zonder te diep in de buidel te tasten. We hebben vijf modellen geselecteerd die uitblinken in prestaties, bouwkwaliteit en gebruiksgemak.

Acer Chromebook Plus 515 (CB515-2H-32UH)

Deze Chromebook is een stevige allrounder met een prettig groot scherm van 15,6 inch. De Full HD-resolutie in combinatie met een mat IPS-paneel zorgt voor comfortabele kijkhoeken, ook bij langere werksessies. Binnenin draait een Intel Core i3-1315U, een moderne chip met zes rekenkernen die zorgt voor een vlotte ChromeOS-ervaring. Samen met 8 GB LPDDR5X-werkgeheugen en 128 GB snelle ssd-opslag is dit systeem klaar voor een werkdag vol tabbladen, Google Docs en videobellen. Qua connectiviteit zit je goed met onder meer twee usb-c-poorten, een HDMI-poort, een usb-a-aansluiting en een microSD-slot. Dankzij wifi 6E profiteer je van hoge draadloze snelheden. De webcam filmt in Full HD en ondersteunt AI-functies zoals achtergrondvervaging, wat de Plus-status van dit model onderstreept.

Acer Chromebook Plus 515 (CB515-2HT)

Dit is de krachtiger en veelzijdiger broer van de CB515‑2H‑32UH hierboven. Beide modellen hebben een groot 15,6-inch Full HD-scherm, 8 GB snel LPDDR5X-geheugen en draaien op de nieuwste versie van ChromeOS. Het verschil zit 'm vooral in de prestaties en gebruiksmogelijkheden. De 2HT‑5789 is uitgerust met een snellere Intel Core i5‑processor, dubbele opslagcapaciteit (256 GB SSD) en een handig touchscreen, wat hem uitermate geschikt maakt voor multitasking, fotobewerking en gebruik van Android-apps. Zoek je een Chromebook met meer rekenkracht en flexibiliteit, dan biedt de 2HT‑5789 net dat beetje extra, zonder in te leveren op draagbaarheid of accuduur.

ASUS Chromebook Flip (CX1500FKA-E80049)

Deze 15,6-inch Chromebook valt op door zijn flexibele ontwerp. Dankzij het 360-gradenscharnier gebruik je het apparaat ook als grote tablet. Het Full HD-scherm is voorzien van aanraakbediening en het toetsenbord is verlicht, wat typerend is voor deze wat luxere instapper. Binnenin zit een energiezuinige Intel Celeron N4500, die in combinatie met 8 GB werkgeheugen prima presteert bij dagelijks gebruik zoals browsen, video's kijken en documenten bewerken. Met 64 GB opslagruimte is er net genoeg plek voor offline bestanden; de rest doe je natuurlijk in de cloud. Wifi 6 zorgt voor een stabiele verbinding, en het geheel weegt net geen 2 kilo. Verwacht geen snelheidsduivel, maar wel een soepele, veelzijdige werklaptop.

HP Chromebook 15a-nb0804nd

Deze HP combineert een modern ontwerp met een degelijke binnenkant. De Core i3-N305-processor is een relatief nieuwe chip met acht zuinige kernen, geschikt voor multitasking zonder oververhit te raken. Je krijgt 8 GB snel werkgeheugen en 128 GB UFS-opslag, dat net wat vlotter werkt dan standaard eMMC. Het IPS-scherm is uiteraard 15,6 inch groot, is gezegend met een Full HD-resolutie en biedt een nette kleurweergave. De behuizing bevat gerecyclede kunststoffen en voelt degelijk aan, met een prettige toetsaanslag. Dankzij wifi 6 en bluetooth 5.3 zit het ook qua verbinding wel goed. Aansluitingen? 2x usb-c, 1x usb-a, een 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting en een kaartlezer. Dit is een Chromebook die geschikt is voor serieuze school- of kantoortaken, zonder dat je te veel betaalt.

Lenovo Flex 3 Chrome (15IJL7)

Deze Lenovo is ideaal voor wie zoekt naar een groot scherm en maximale flexibiliteit. Je kunt hem namelijk helemaal omklappen tot een 15,6-inch tablet, met volledig aanraakscherm en 360-gradenscharnier. De Pentium Silver N6000-processor en 8 GB RAM zorgen voor degelijke prestaties bij standaardgebruik, zoals surfen, tekstverwerken of series streamen. De opslagruimte bedraagt 128 GB, en dat is ruim voldoende voor basisbestanden. Lenovo voorziet deze Chromebook van een HDMI-poort, meerdere usb-aansluitingen, een microSD-poort en een koptelefoonaansluiting. Handig is de fysieke afsluiter voor de webcam. De batterij gaat bij lichte taken tot wel 16 uur mee, wat opvallend veel is in deze klasse.

De OnePlus Pad 3 is een enorme tablet met laptopaspiraties. OnePlus verkoopt dan ook een aparte toetsenbordhoes, zodat je de tablet productiever kunt gebruiken. Voor wie is de OnePlus Pad 3 de moeite waard? Je leest het in deze review.

Tablet of laptop?

Met zijn 13,2inch-scherm is de OnePlus Pad even groot als de grootste iPad én heel wat compactere laptops. Het apparaat weegt 675 gram en is net geen 6 millimeter dik. Door het grote scherm is de tablet nauwelijks met één hand te gebruiken. Het lcd-scherm oogt wat minder fraai dan een oledscherm, maar is op alle aspecten wel erg goed. Zo oogt het beeld flink scherp dankzij de resolutie van 3392 x 2400 pixels.

OnePlus verkoopt voor 169 euro een speciale toetsenbordhoes die je aan de tablet kunt klikken. De toetsen tikken erg prettig en het trackpad werkt ook aardig. Zo productief als op een laptop zijn we niet, maar in het vliegtuig en de trein kunnen we zeker goed aan de slag.

©Rens Blom

Dat je toch een tablet voor je neus hebt, merk je bijvoorbeeld aan de beperkte selectie van poorten. De OnePlus Pad 3 heeft één usb-c-poort, en daarmee houdt het op. Je kunt wel een geschikte usb-c-hub aansluiten om meer aansluitingen te creëren, bijvoorbeeld voor een bedrade muis of HDMI-kabel richting je televisie.

©Rens Blom

Uitstekende specificaties

De specificaties van de tablet zijn ruimschoots in orde, wat je gezien de prijs ook mag verwachten. De tablet is razendsnel dankzij de Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor, die ook in veel dure smartphones zit. OnePlus verkoopt de Pad 3 in twee configuraties: de ene heeft 12 GB werkgeheugen met 256 GB opslag en in de andere variant zit 16/512 GB. De completere versie kost 100 euro meer, een meerprijs die we gerechtvaardigd vinden, al kunnen we ons voorstellen dat veel mensen (meer dan) genoeg hebben aan de instapversie.

De tablet heeft camera's op de voor- en achterkant. Die zijn kwalitatief niet bijzonder. Een iets betere selfiecamera was op zijn plaats geweest – vooral voor videogesprekken. Ook missen we een vingerafdrukscanner op de tablet.

©Rens Blom

OnePlus stopt een lekker grote accu in de tablet. Dankzij die stevige batterij lukt het ons om de Pad 3, inclusief toetsenbordhoes, langer dan een hele kantoordag te gebruiken voor werkgerelateerde apps, aangevuld met wat sociale media en het kijken van een YouTube-video. Een score waar wij blij van worden. Opladen gaat via de eerder genoemde usb-c-poort. In de doos zit, vanwege EU-wetgeving om consumentenelektronica duurzamer te maken, geen oplaadadapter. Je dient er zelf een te regelen. Kies dan een 100W-OnePlus-adapter voor snelladen of neem genoegen met langzamer opladen met een niet-OnePlus-adapter.

Software-ervaring

De Android 15-software op de tablet is door OnePlus geoptimaliseerd voor het enorme scherm. Zo kun je gebruiksvriendelijk twee apps naast elkaar gebruiken en is het ook mogelijk om een app als zwevend venster boven andere apps te blijven bekijken.

©Rens Blom

Interessant is dat OnePlus zijn OxygenOS-softwareschil heeft uitgebreid met ondersteuning voor macOS – van Apple inderdaad. Je kunt eenvoudig bestanden overdragen en je MacBook vanaf de tablet bedienen, zo is het idee. In de praktijk blijkt de deel-software van OnePlus om wel heel veel machtigingen te vragen, zien we soms Chinese tekst in beeld en werken de deel-functies uiteindelijk matig. We worden er dus (nog) niet zo vrolijk van.

©Rens Blom

©Rens Blom

Grote kans dat de Pad 3 in de nabije toekomst comfortabeler als laptopvervanger zal werken. In Android 16 komt namelijk een volwaardige desktopmodus, speciaal bedoeld voor tablets. Deze software-update komt later dit jaar, ook via OnePlus. Het is in elk geval goed om te zien dat het merk nu al serieus werk heeft gemaakt van software om de Pad 3 productief te gebruiken.

De Pad 3 krijgt drie Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Een prima updatebeleid, als je het ons vraagt.

Alternatieven

Hoewel onze ervaringen met de OnePlus Pad 3 op veel vlakken positief zijn, heeft deze tablet ook de nodige concurrentie. Samsung biedt met zijn Tab S10-serie ook grote tablets inclusief toetsenbordhoezen aan. Voor Apple geldt hetzelfde: de iPad is met zijn iPadOS-software weliswaar anders in gebruik dan een Android-tablet, maar is in combinatie met een toetsenbordhoes even productief als de OnePlus Pad 3.

Ook het overwegen waard is een laptop met Chrome OS of Windows. Zeker een model met een touchscreen kan een goed alternatief zijn voor de OnePlus Pad 3 als je écht productief wil zijn op het apparaat. Een dergelijke laptop hoeft bovendien niet meer te kosten dan de Pad 3 (tablet + toetsenbordhoes). Wil je echt een tablet en hecht je meer waarde aan entertainment, dan is de Pad 3 jouw apparaat. Ook zonder toetsenbordhoes.

Conclusie: OnePlus Pad 3 kopen?

De OnePlus Pad 3 is een grote en premium tablet die ons goed bevalt, zeker in combinatie met de apart verkrijgbare toetsenbordhoes. Het loont wel om een vergelijking met de concurrentie te maken, met name door de stevige adviesprijs en sommige technische keuzes.