Na de update uit september kunnen PlayStation 5 eigenaren eindelijk een ssd in hun spelcomputer installeren. Niet iedere ssd werkt via het ingebouwde m.2-slot, de ssd moet een razendsnel PCIe 4.0-exemplaar zijn. Wil je weten wat de beste ssd is, lees dan even verder. We hebben de belangrijkste ssd’s voor de PlayStation 5 voor je getest.

Naast de razendsnelle ingebouwde ssd is de PlayStation 5 ook voorzien van een M.2-slot dat ondersteuning biedt aan PCIe 4.0 x4 nvme-ssd’s. Je vindt het M.2-slot onder een klepje dat tevoorschijn komt nadat je de zijpanelen van de Playstation verwijdert. Bij de introductie van de PlayStation 5 was het M.2-slot nog niet actief, maar daar is na een software-update verandering in gekomen waardoor je de opslag van de PlayStation 5 kunt uitbreiden. Hoe je een ssd stap voor stap kunt inbouwen lees je hier.

Hoe hebben we getest

Voor elke ssd hebben we dezelfde test uitgevoerd onder dezelfde omstandigheden. De drives zonder koellichaam hebben allemaal identieke koelelementen gekregen. Na het plaatsen van de drives hebben we de standaard snelheidstest van de PS5 uitgevoerd. Vervolgens hebben we een selectie games met een totale grootte van 363,6 GB verplaatst naar de ssd. Tijdens dit proces hebben we de tijd en de temperatuur bijgehouden. Helaas bleek deze temperatuurmeting niet volledig betrouwbaar, gezien er enorme verschillen zaten in de transfertijd. Als een drive langer bezig is, loopt de temperatuur immers ook hoger op. Daarom hebben we nog een andere test uitgevoerd en de temperatuur na een vijftien minuten durende gameplaysessie gemeten. Ook hebben we de opstarttijd van verschillende games geregistreerd en het moment dat een game daadwerkelijk speelbaar is. Met al deze gegevens samen hebben we een eindconclusie getrokken. Let er wel op dat de conclusies die we in dit artikel trekken enkel voor de PlayStation 5 gelden, gebruik in de pc laten we in dit artikel buiten beschouwing.

Minimale eisen voor een ssd

Niet zomaar elke m.2-ssd past in de PlayStation 5. Er zijn een aantal punten waarop je moet letten. Zo dient de ssd PCIe 4.0 x4 te ondersteunen en minimaal 500 GB groot te zijn. De maximaal ondersteunde grootte is 4 TB. De leessnelheid dient minimaal 5500 MB per seconde te zijn. Trager werkt wel, maar officieel worden deze dus niet ondersteund. De PS5 ondersteunt wel standaardlengtes van 30, 42, 60, 80 en 110 millimeter. Ook is een koelelement voor de ssd een vereiste. Niet alle ssd’s zijn voorzien van een heatsink, gelukkig kun je deze voor een klein prijsje online vinden. De ssd inclusief koelelement mag niet groter zijn dan 110 x 25 x 11.25 millimeter. 

Gigabyte AORUS NVMe Gen4 SSD

Gigabyte AORUS NVMe Gen4 SSD

8Score80

Volgens de snelheidstest van de PlayStation 5 is dit de traagste ssd van allemaal. Dat komt ook overeen met de specificaties die Gigabyte ons geeft. De ssd haalt tot 5,600 MB/s leessnelheid via het PS5 M.2 uitbreidingsslot en een schrijfsnelheid tot 4400 MB/s. We waren stomverbaasd toen uit de test bleek dat de AORUS NVMe Gen4 SSD als eerste klaar was met het verplaatsen van de games. Dit was niet het enige waarin deze ssd uitblonk. De drive zelf zit verpakt in een prachtig koperen koellichaam dat solide en zwaar aanvoelt. De verwachting was dan ook dat deze ssd de temperatuurtest met vlag en wimpel zou doorstaan. Na de transfer komt de temperatuur niet boven 36,5 graden. Gezien het feit dat de drive zo snel klaar was, kon dit ook invloed op de temperatuur hebben gehad. Maar ook na de gamesessie van vijftien minuten komt de temperatuur niet boven de 43,5 graden. Dat is ruimschoots lager dan de rest van de geteste drives. Een koele jongen dus!  

©PXimport

Western Digital WD_BLACK SN850 

Western Digital WD_BLACK SN850

9Score90

Bij Western Digital heb je de keuze tussen een WD_BLACK SN850 met of zonder koellichaam. We hebben beide drives kunnen testen in de PlayStation 5 en zijn erg tevreden over de resultaten. Zoals verwacht blijft het model met vooraf gemonteerd koellichaam iets koeler dan het model waarop we een universeel koelelement hebben aangebracht. Het koellichaam dat de fabrikant meelevert zorgt vrijwel altijd voor een betere warmtegeleiding. Tijdens de transfertest komen de drives op de tweede en derde plaats na de AORUS NVMe Gen4 SSD. Kijken we naar de laadtijden van games dan blijken de drives zelfs de twee snelste te zijn, op de hielen gevolgd door de AORUS Gen4 7000s SSD. De prijs van de drives fluctueert net als andere hardware enorm. Op de website van Western Digital wordt de drive met koellichaam verkocht voor 219,99 euro. Het model zonder koellichaam staat op diezelfde website voor 201,99 euro. De straatprijzen in andere winkels liggen lager. Zo vonden we de WD_BLACK SN850 zonder koellichaam op het moment van schrijven al vanaf 153,90 euro op Amazon. Prijzen veranderen snel, dus het loont om deze via een prijsvergelijkingswebsite in de gaten te houden.  

©PXimport

Samsung 980 Pro 

Samsung 980 Pro

7Score70

De Samsung 980 Pro is voor velen heer en meester waar het gaat om de prestaties en betrouwbaarheid op de pc. Op de PlayStation 5 scoort de Samsung-ssd gemiddeld. Vooral tijdens de transfertest liet de drive het afweten en deed er bijna acht minuten over om de games weg te schrijven. Bij de andere tests kwam de Samsung 980 Pro prima uit de bus. De temperatuur van de ssd die we hebben voorzien van een universeel koellichaam bleef ongeveer gelijk aan de WD_BLACK SN850 met universeel koellichaam. Ook de opstarttijden voor games zijn prima. Overigens zitten de opstarttijden van alle drives binnen één seconden van elkaar. In de praktijk zul je tijdens het gamen geen verschil merken tussen een Samsung, Western Digital, AORUS of Seagate ssd. De prijs voor een 1TB-variant ligt op het moment van schrijven rond de 165 euro en dat is prima. 

©PXimport

Gigabyte AORUS Gen4 7000s SSD 

Gigabyte AORUS Gen4 7000s SSD

9Score90

Na de ervaringen die we hadden met het kleinere broertje van de AORUS Gen4 7000s SSD, waren de verwachtingen van de AORUS Gen4 7000s SSD hoog. De ssd doet het absoluut niet slecht in de test. De transfersnelheid is prima en zit dicht achter de WD_BLACK SN850. Het koellichaam van de AORUS Gen4 7000s SSD is helaas niet gemaakt van koper, maar juist ontworpen om het gewicht te verminderen. Het ontwerp van de koelribben is niet alleen stijlvol, het geleid de warmte ook prima. De temperatuur blijft daarom iets lager dan de WD_BLACK SN850 met koellichaam. De prijs ligt ook iets lager dan de WD_BLACK SN850 met koellichaam. De AORUS Gen4 7000s SSD vonden voor prijzen rond de 200 euro. 

©PXimport

Seagate FireCuda 530

Seagate FireCuda 530

6Score60

Seagate is geen onbekende als het om opslag gaat. Ook op de consolemarkt hebben ze al heel wat ervaring opgedaan. Zo leverde Seagate al externe schijven voor de PlayStation 4, Xbox One en bieden ze als enige een Storage Expansion Card voor de Xbox Series X/S. We hadden dan ook hoge verwachtingen van de Seagate FireCuda 530 die adverteert ‘met zijn grensverleggende snelheden tot 7300 MB/s’. Helaas valt Seagate door de mand als we de drive in de praktijk testen. Tijdens de transfertest deed de FireCuda 530 er meer dan 9 minuten over. Ook de temperatuur liep vrij hoog op. We hebben zelfs een andere thermische koel pad aangebracht om uit te sluiten dat het probleem mogelijk daaraan lag. Helaas mocht dat niet baten en kwam de gemeten temperatuur op 58 graden uit. Er is inmiddels ook een FireCuda 530 verkrijgbaar met koellichaam, deze hebben we helaas niet kunnen testen. De voordeligste prijs die we konden vinden is op het moment van schrijven 214,90 euro.

©PXimport

De testresultaten

Als we de drives vergelijken met het huidige formule 1-kampioenschap, dan zitten de Western Digital WD_BLACK SN850 en AORUS Gen4 7000s SSD elkaar net zo op de hielen als Lewis Hamilton en Max Verstappen dat zitten. We kunnen dan ook moeilijk een winnaar kiezen omdat beide drives als kampioenen presteren in de PlayStation 5. Zowel de WD_BLACK SN850 als de AORUS Gen4 7000s SSD hebben een bovengemiddelde snelheid en de temperatuur blijft onder gemiddeld.

Wie koeling echt belangrijk vindt kan de AORUS NVMe Gen4 SSD overwegen. Deze drive is letterlijk een massief blok koper waar ergens een ssd tussen verstopt zit. Had hetzelfde koelblok op de AORUS Gen4 7000s SSD gezeten dan was onze keuze voor een winnaar een stuk gemakkelijker geweest.

De Seagate FireCuda 530 en Samsung 980 Pro scoren iets minder goed in deze test. Tijdens de transfertest deden beide drives er een stuk langer over om alles te kopiëren. Hoewel de temperatuur van de Samsung nog binnen de marges bleef werd de Seagate FireCuda vrij heet. De Seagate FireCuda 530 stelt echt teleur en is wat ons betreft niet de beste keuze voor je PlayStation 5. 

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.