20 tips voor rechtenvrije audio
Als je weleens een filmpje monteert en uploadt, weet je hoe lastig het is om goede muziek voor je project te vinden. Veel muziek mag niet zomaar gebruikt worden omdat je de auteursrechten van de componist daarmee schendt of omdat je er geen licentie voor hebt. Er zijn gelukkig genoeg sites waar je goedkope rechtenvrije muziek kunt vinden. We geven je 20 tips voor rechtenvrije audio.
Royalty-free
Rechtenvrije muziek is eigenlijk een ongelukkige term, het is beter om het over royalty-free te hebben. Dit betekent dat je muziek mag gebruiken zonder dat je per view moet betalen: de royalties. Je koopt via een website een licentie voor een bepaalde tijd, een bepaald territorium of een bepaald gebruik. Op muziek rust ook nog auteursrecht, dit kun je niet afkopen met een licentie. Instanties als Buma Stemra incasseren geld voor auteurs die bij hun zijn aangesloten. Of jij dit moet betalen, hangt af van waar jouw video voor wordt gebruikt. Maak je een video voor de lokale tv of radio, dan doet de zender dit al voor je, aangezien zij deals hebben met Performance Rights Organisations (P.R.O.) zoals Buma Stemra.
01 Audiojungle
Eén van de bekendste sites waar je royaltyvrije muziek vindt, is Audiojungle. De website is onderdeel van Envato Market en heeft duizenden muziekstukken online. De prijzen vallen heel erg mee, de meeste songs kosten zo’n tien tot twintig dollar. De kwaliteit is oké, maar verwacht niet heel veel originaliteit. Je kunt ook Music Packs downloaden, deze zijn iets duurder maar bevatten meerdere bestanden. Naast muziek vind je ook geluidseffecten en audio-logo’s op de website. Bij elk bestand zie je hoelang het duurt en wat het tempo is. Verreweg de meeste muziek is rechtenvrij, maar je vindt er ook muziek van auteurs die bij een auteursrechtenorganisatie zijn aangesloten.
©PXimport
02 Premiumbeat
Premiumbeat is een website van Shutterstock en levert je kwalitatief hoogstaande muziektracks. Het grote voordeel van Premiumbeat is dat elke song meerdere lengte-variaties bevat en vaak ook verschillende loops meelevert. De prijs is iets hoger, voor 49 dollar download je een muziektrack als je die voor het web wilt gebruiken. Met een Premium-licentie van 199 dollar kun je de muziek zelfs voor tv- en radiocommercials gebruiken. Je kunt op genre, stemming of instrument zoeken en afspeellijsten aanmaken voor later gebruik. Doordat de kwaliteit hoog is, vind je veel minder muziek dan bij de concurrentie. De auteurs zijn vrijwel allemaal bij een auteursrechtenorganisatie aangesloten.
03 Artlist
Artlist is een interessante optie als je (semi)professioneel bezig bent met video en af en toe muziek voor je project nodig bent. Voor 199 dollar per jaar heb je toegang tot de complete bibliotheek van Artlist. De website staat vol met professionele muziek van geselecteerde artiesten, op dit moment vind je zo’n 4000 songs op de site. Alle muziek is compleet royaltyvrij als je het voor een video gebruikt.
©PXimport
04 Dig CC Mixter
Een goede gratis optie! Op Dig CC Mixter kunnen componisten hun auteursrechtenvrije muziek uploaden en gratis ter beschikking stellen. In ruil hiervoor moet jij als afnemer de muziekauteur noemen in de credits. De auteur kan zelf bepalen voor welk soort project de muziek gebruikt mag worden. Doordat iedereen inhoud aan de database kan toevoegen, moet je soms wel even goed zoeken naar echte pareltjes. Het grote voordeel is dat je gratis toegang hebt tot honderden instrumentale muziektracks.
05 Pond5
Pond5 is een website met niet alleen muziek. Je vindt er ook filmfragmenten, foto’s en effecten. Daarmee is het erg geschikt voor je videoprojecten. De muziek is van goede kwaliteit en kost per licentie tussen de tien en honderd euro, afhankelijk van de song. Je ziet meteen of de artiest bij een P.R.O. is aangesloten of niet, zodat je weet of je nog een eventuele rekening van Buma Stemra kunt verwachten. De website is erg overzichtelijk en heeft duizenden tracks in de database.
©PXimport
06 Soundstripe
Voor een bedrag van 15 dollar per maand (of 135 dollar per jaar) heb je onbeperkt toegang tot verschillende professionele muziekstukken voor je video of website. Elke vrijdag wordt de database geüpdatet met nieuwe muziek. Je krijgt een licentie om de muziek te gebruiken in je project, maar het copyright blijft bij de componist en deze kan aangesloten zijn bij een P.R.O. Het grote voordeel is wel dat je voor het lage maandbedrag toegang hebt tot duizenden goede muziektracks. Soundstripe geeft tips hoe je een eventuele YouTube-copyrightclaim moet oplossen.
07 Musicbed
Musicbed is een dienst die op de meer professionele gebruiker is gericht. De site bevat voornamelijk alternatieve of indie-muziek. Je vindt er muziek van hoge kwaliteit die je voor elk soort project kunt gebruiken. Selecteer bijvoorbeeld dat je de muziek voor een bruiloftsvideo wilt gebruiken en je ziet meteen hoeveel de licentie kost. Licenties variëren per muziektrack en het gebruiksdoel, de goedkoopste optie is 49 dollar. Musicbed werkt actief samen met de artiesten, dus je kunt via de website speciale wensen aangeven.
©PXimport
08 Musopen
Een andere benadering levert Musopen: het biedt licenties voor opnames aan waarvan het auteursrecht al is verstreken. Je hoeft dus geen copyrightclaims te verwachten. Je hebt met een gratis account vijf downloads per dag tot je beschikking. Je kunt met dit gratis account alleen standaard gecomprimeerde audio downloaden. Voor hoge kwaliteit lossless audio betaal je 55 dollar per jaar. Met dit account kun je duizenden klassieke muziekstukken downloaden en gebruiken voor je video’s en andere projecten. Naast audiobestanden kun je ook bladmuziek downloaden via Musopen.
09 Bensound
Bensound is de website van componist Benjamin Tissot. Hij biedt zijn muziek gratis aan voor gebruik in video’s of op websites in ruil voor het vermelden van de naam Bensound. Je vindt er honderden instrumentale muziektracks in goede kwaliteit. Kun je de naam niet vermelden, bijvoorbeeld als je een video voor een klant maakt, dan schaf je voor een eenmalig bedrag een licentie voor de track aan. Je krijgt dan bovendien een hoge-kwaliteit wave-bestand in plaats van mp3.
©PXimport
10 Soundcloud
Strikt gezien is Soundcloud natuurlijk geen website met royaltyvrije audio, maar je vindt er veel muziek van artiesten waarvan je muziek kunt downloaden. In sommige gevallen gaat het hier om artiesten die nog geen platendeal hebben en hun muziek via Soundcloud willen promoten. Als je een goede artiest hebt gevonden, neem je via het interne berichtensysteem contact op met de artiest of band. Veel beginnende artiesten zullen tegen vermelding van naam geen probleem hebben met het gebruik van hun muziek in een niet-commercieel project. Er zijn Soundcloud-kanalen waar je copyright-vrije muziek vindt zoals hier of probeer eens op tags als royalty-free-music te zoeken.
11 Freesound
Op de website van Freesound kunnen sound-designers zelf hun opnames uploaden en gratis ter beschikking stellen. Je moet je even aanmelden voor een account en daarna heb je een database van meer dan 360 duizend bestanden voor je neus. De maker kan zelf een licentie vaststellen, het merendeel heeft de licentie Creative Commons 0. Dit betekent dat het beschikbaar is voor het publieke domein. Je vindt op Freesound vooral geluidseffecten, maar hier en daar zie je ook een verdwaalde song of beat. Er is geen kwaliteitscontrole, dus je moet soms even struinen voordat je het perfecte geluid hebt gevonden.
©PXimport
12 Sound Ideas
Sound Ideas is een bekende producent van geluidseffecten en de pakketten worden al jaren in Hollywood-films gebruikt. Jij kunt deze effecten ook voor jouw project gebruiken. Sound Ideas heeft veel van zijn geluidseffecten op de site www.stockmusic.com gezet. Hier kun je voor een paar dollar een geluidseffect kopen dat je dan voor elk commercieel project mag gebruiken. Uiteraard kun je alle effecten afspelen voordat je ze moet afrekenen. Je vindt op de site ook muziek en productie-elementen. In deze laatste categorie vind je gebundelde geluidseffecten voor een gereduceerde prijs. Deze ontvang je overigens op cd, een beetje achterhaald.
13 Adobe Audition
Audition is een betaald softwarepakket van Adobe en gek genoeg kun je de meegeleverde geluidseffecten gratis downloaden. Je vindt er naast tienduizend geluidseffecten ook duizenden muziekloops. De bestanden zijn gegroepeerd per thema en in het zip-bestand liggen honderden wave-bestanden van hoge kwaliteit voor je klaar. Officieel mag je de loops alleen gebruiken voor je project als je een geldige licentie van Audition hebt. Of Adobe hier actief achteraan gaat, is niet bekend.
©PXimport
14 Loopmasters
Dit is één van de bekendste websites voor muziekproducers. Je vindt hier collecties van loops die je voor je muziektracks kunt gebruiken. Als je video’s, vlogs of podcasts maakt en muziek nodig hebt, kan de site echter ook handig zijn. De meeste collecties bevatten één bepaalde stijl en je kunt zo makkelijk onder een vlog of video een paar leuke loops achterelkaar plakken. Loopmasters is duidelijk gericht op dancemuziek en elektronische muziek. In de tips op de volgende pagina lees je hoe je audio-loops bewerkt en combineert.
15 Audioblocks
De website van Audioblocks is vergelijkbaar met die van Audiojungle en ook hier vind je naast muziekbestanden ook geluidseffecten. Het grote verschil is dat je bij Audioblocks een vast bedrag per maand betaalt. Voor 149 dollar per jaar (of 79 dollar per maand) kun je muziek en geluidseffecten downloaden voor elk commercieel project. De effecten zijn vaak wel van mindere kwaliteit dan bij bijvoorbeeld Sound Ideas, maar als je af en toe wat leuke effecten nodig hebt, kan de site erg handig zijn.
©PXimport
16 Audacity
Het makkelijkste gratis programma om audio mee te knippen en bewerken, is Audacity. Het programma is voor alle systemen verkrijgbaar. Je kunt een audiobestand gewoon naar het venster van Audacity slepen. Als je een ongecomprimeerd bestand opent, bijvoorbeeld een wav-bestand, dan vraagt Audacity of je een kopie wilt maken. Dat is aan te raden. Je ziet links wat de sample-frequentie van het bestand is. In de meeste gevallen is dit 48000 Hz, in sommige gevallen 44100 Hz. Als je in een video-editor werkt, heeft het programma vaak 48000Hz-bestanden nodig. Je kunt een bestand converteren in de export-opties van Audacity.
17 Audio knippen
Om een stuk uit een audiobestand te knippen, selecteer je het, zodat de selectie wit wordt. Kies voor Bewerken / Knippen en de selectie wordt uit het bestand geknipt. Wil je dat het bestand intact blijft, maar dat je selectie wordt vervangen door stilte, dan kies je de optie Bewerken / Speciaal verwijderen / Audio dempen. Een selectie kun je natuurlijk ook dupliceren of ergens anders in het bestand plakken door de cursor te verplaatsen.
©PXimport
18 Zelf audio opnemen
Je kunt natuurlijk ook zelf geluidseffecten opnemen en gebruiken onder je video’s. Als je buiten opnames wilt maken, heb je een portable opnameapparaat nodig, zoals een Zoom H1. Zorg dat je zo min mogelijk omgevingsgeluid zoals wind opneemt en bewerk je geluidseffect eventueel naderhand met een audio-editor zoals Audacity. Voor binnenopnames heb je een goede usb-microfoon nodig.
19 Kraakjes verwijderen
Heb je een audiobestand waar kraakjes inzitten? Gelukkig kun je dit in veel gevallen met Audacity verwijderen. Selecteer een gedeelte van je bestand of het gehele bestand en ga naar Effecten / Klik-verwijdering. Je hebt twee schuiven tot je beschikking, je moet een beetje experimenteren met de beste instellingen. Klik op Voorbeeld om te horen of het werkt. Als je tevreden bent, klik je op OK.
©PXimport
20 Loops combineren
Muziekloops hebben een bepaald tempo, vaak staat dit in de bestandsnaam of kun je het afleiden van de naam van het mapje waar de muziekloop inzit. Als je meerdere loops met elkaar wilt combineren zodat ze tegelijkertijd klinken, is het essentieel om hetzelfde tempo te nemen. In je video-editor maak je een tweede audiospoor aan en zet je de tweede loop exact onder de eerste loop. Alleen op deze manier lopen de twee loops gelijk. Als je er een paar milliseconden naast zit, klinkt het onmuzikaal. In de meeste video-editors kun je per bestand de precieze tijdcode checken, je ziet dan meteen of de loopjes op hetzelfde moment starten.
