ID.nl logo
Zo kunnen persoonsgegevens uit het GGD-datalek worden misbruikt
© Reshift Digital
Huis

Zo kunnen persoonsgegevens uit het GGD-datalek worden misbruikt

Diefstal van een grote hoeveelheid persoonsgegevens door cybercriminelen is een veel voorkomend verschijnsel. Wat doe je als jouw gegevens gestolen zijn? Persoonsgegevens zijn geld waard. Cybercriminelen handelen op het darkweb grootschalig in gestolen data. Onlangs bleek dat GGD-medewerkers naam en adresgegevens, e-mail adressen, BSN- en telefoonnummers verkochten. Een “uitermate serieus en schokkend incident” zegt de href="https://ggdghor.nl/actueel-bericht/ggd-en-haar-data-hoe-zit-het-echt-een-repliek/">GGD</a>.

#brandedcontent - Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Bitdefender

Datadiefstal

Ga je online shoppen, dan kies je zelf de webwinkel en bepaal je zelf welke gegevens je verstrekt. Soms heb je die keuze niet, zoals bij de belastingdienst, huisarts, apotheek of de Covid-19 teststraat. Noodgedwongen moet je maar vertrouwen dat men netjes met je data omgaat en goed beschermt tegen onbevoegden. Helaas gaat dat soms mis.

De gebruikelijke manier van datadiefstal door cybercriminelen is binnendringen in een computernetwerk en vervolgens een of meer databases openbreken. De datadiefstal bij de GGD was een stuk minder ingewikkeld, callcenter-medewerkers met toegang tot de data-schatkamer van de GGD deden het vuile werk. Dit betreft medische gegevens –die volgens de wet extra beschermd moeten worden– maar hier schoot de GGD te kort. Achteraf blijkt dat sommige medewerkers hun toegangsrechten misbruikten om vertrouwelijke gegevens te stelen en te koop aan te bieden.

Criminelen die beschikken over je naam, adres, geboortedatum en BSN kunnen dit gebruiken voor identiteitsfraude. Hieronder valt bijvoorbeeld het op jouw naam kopen of huren van een bedrijfspand voor het inrichten van een hennepkwekerij, aanvragen van een lening of een creditcard, huren van een auto, of het openen van een bankrekening. Men hoort daarbij naar je identiteitsbewijs te vragen, die door de vele echtheidskenmerken steeds moeilijker zijn te vervalsen. 

Beveilig je apparaten met BitdefenderBekijken

Het langdurige effect van een informatielek

Wanneer de politie een gestolen schilderij opspoort, dan worden de dieven strafrechtelijk vervolgd en gaat het schilderij terug naar de rechtmatige eigenaar. Bij diefstal van informatie is dat een heel ander verhaal. Gestolen informatie leidt een eigen leven, het wordt nooit duidelijk wie allemaal de informatie in handen heeft. Zijn jouw gegevens gestolen, dan blijft je dat langdurig achtervolgen.

Dit is een van de redenen voor de strenge Europese privacy regels. Organisaties die persoonsgegevens willen verwerken zijn wettelijk verplicht eerst na te gaan of de beveiliging voldoende op orde is. Zij hebben IT-specialisten in dienst en gebruiken de onafhankelijke toetsing van een IT-auditor om de laatste puntjes op de i te zetten. Thuis moet je zelf voor de beveiliging van je computer zorgen. 

Wat je zelf kunt doen

Gestolen persoonsgegevens worden steeds vaker benut om phishingmail geloofwaardiger te maken. De persoonlijke informatie in de tekst wekt de indruk dat het phishingmailtje een legitiem bericht is, zodat de ontvanger zonder lang nadenken op linkjes klikt. Afhankelijk van het doel van de cybercriminelen opent zo’n linkje een namaak inlogpagina, inlogpagina, gericht op diefstal van gebruikersnamen en wachtwoorden, of een pagina met malware gericht op inbraak op je computer.

Wanneer je ontdekt dat bij een organisatie gegevens gestolen zijn, waaronder mogelijk ook die van jou, wees dan extra op je hoede. Ga wantrouwig om met ontvangen berichten via e-mail, Whatsapp en SMS. Open nooit de website van de bank via een linkje in een e-mailbericht, maar gebruik de bookmarks in je browser of, nog beter, de app van de bank.

Heb je redenen om aan te nemen dat je inderdaad slachtoffer bent van identiteitsfraude, doe dan altijd aangifte bij de politie en meld de fraude bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude en -fouten (CMI) . Informeer ook zo snel mogelijk je bank.

©PXimport

Voorkom dat je zelf data lekt

Wees erg terughoudend met het uit handen geven van je paspoort of rijbewijs en laat nooit kopietjes daarvan maken. Verstuur ook nooit een kopie identiteitsbewijs per e-mail of via Whatsapp.

Zorg dat je de beveiliging van je computer goed op orde hebt. Kies een geavanceerd antivirus programma zoals Bitdefender Antivirus Plus . Dit houdt je computer veilig, ook wanneer je een webpagina met malware opent. Online bankzaken, inloggen met je DigiD en andere gevoelige zaken doe je het beste vanuit een beschermde omgeving zoals de Bitdefender Safepay browser. Dit verhoogt de veiligheid door isolatie van de browser van de rest van je systeem en routeert het internetverkeer automatisch via een VPN. Een VPN zorgt dat het afluisteren van het wifiverkeer geen risico meer vormt. Voor veilig gebruik van openbare wifinetwerken zoals op de camping of in de trein is een VPN onmisbaar.

Installeer een wachtwoordmanager

Ga voorzichtig om met je online identiteit. Installeer een wachtwoordmanager en gebruik voor elke website een ander wachtwoord. Laat de wachtwoordmanager nieuwe wachtwoorden genereren en verwerk nooit de naam van je partner, je kinderen of favoriete auto-merk in je wachtwoord, deze zijn via social media vaak eenvoudig te achterhalen. Verander je wachtwoorden enkele keren per jaar, bijvoorbeeld op de dagen dat de klok verzet wordt..

'Kies overal waar dat mogelijk is voor tweefactorauthenticatie, door bijvoorbeeld een extra inlogcode te ontvangen per SMS', daarmee verminder je het gevaar van gestolen wachtwoorden aanzienlijk. Maak je computer ransomware-proof met een backup van al je belangrijke gegevens. In geval van nood kun je dan eenvoudig een schone installatie doen en je backups terugzetten. Denk goed na welke bestanden voor jou onmisbaar zijn, zoals foto’s, video’s en belangrijke documenten. Test een paar keer per jaar dat je inderdaad je backup kunt terugzetten. Verder installeer je natuurlijk altijd netjes op tijd je updates.

Beveilig je apparaten met BitdefenderBekijken

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: vijf 65-inch televisies voor ieder budget
Huis

Waar voor je geld: vijf 65-inch televisies voor ieder budget

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

De optimale kijkafstand

De juiste kijkafstand voor je televisie is belangrijk voor optimaal kijkcomfort en beeldkwaliteit. Een algemene vuistregel is dat je afstand ongeveer 2–3 keer de schermdiagonaal moet zijn. Zit je te dicht, dan worden scherpe details lastig te zien; te ver weg en je mist details.

Voor een 65-inch tv geldt dat de optimale kijkafstand dan ongeveer vier meter is. Het is dus niet heel logisch om te kiezen voor een grote televisie als de afstand vanaf de bank tot de plek waar de televisie staat, minder dan vier meter is.

Je kunt in zo'n geval ook kiezen voor een 43-inch of 55-inch televisie.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

▼ Volgende artikel
In een half uur klaar: gourmetstel schoonmaken stap voor stap
© sara_winter - stock.adobe.com
Huis

In een half uur klaar: gourmetstel schoonmaken stap voor stap

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

In dit artikel

Je leest hoe je je gourmetstel stap voor stap schoonmaakt zonder de antiaanbaklaag te beschadigen. We leggen uit wanneer je het beste begint met schoonmaken, hoe je losse onderdelen en het elektrische deel veilig reinigt en welke fouten je beter niet kunt maken. Ook krijg je praktische tips om je tafel tijdens en na het gourmetten schoon te houden, zodat je na afloop snel klaar bent.

Lees ook: Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Watch on YouTube

Veelgemaakte fouten bij het schoonmaken van een gourmetstel

Aangekoekte resten wegkrabben met een mesje of staalwol lijkt misschien slim (want: snel), maar beschadigt de antiaanbaklaag blijvend. Ook bij het elektrische deel gaat het vaak mis. Het verwarmingselement onderdompelen in water is onveilig en kan het gourmetstel onbruikbaar maken. Alles direct in de vaatwasser zetten is ook geen goed idee. Vaatwasprogramma's duren vaak lang en werken op hoge temperaturen. Antiaanbaklagen en dunne metalen onderdelen kunnen daardoor sneller slijten of kromtrekken. Twijfel je, dan is met de hand afwassen altijd de veiligste keuze.

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!