Gratis WiFi in hotels, cafés, op luchthavens en zelfs onderweg. Tegenwoordig hoef je ook op vakantie nergens meer zonder internet te zitten. Maar het gebruik van openbare WiFi-netwerken brengt de nodige risico’s met zich mee. Zo maakt het gebruik van publiek toegankelijke netwerken je een makkelijk doelwit voor hackers. Gelukkig kun je jouw laptop, tablet en smartphone eenvoudig beschermen tegen online dreigingen, zodat je overal vandaan veilig gebruik kunt maken van het internet.

Waar moet je voor oppassen bij gebruik van internet in het buitenland? 

Wanneer je inlogt op een website of in een app worden je inloggegevens vanaf je digitale apparaat via het internet naar een server verzonden. Doe je dit via een draadloze verbinding, zoals een openbaar WiFi-netwerk, dan zendt jouw laptop, tablet of smartphone een signaal naar de router van dat netwerk. Hackers kunnen steeds makkelijker zonder al te veel technische kennis en met de juiste software toegang verkrijgen tot zo’n netwerk om jouw internetgedrag te volgen en toegang te krijgen tot je gegevens en accounts. 

Hackers kunnen onder andere:

- Volgen of je gebruik maakt van bijvoorbeeld internetbankieren en gegevens bemachtigen waarmee ze geld naar zichzelf kunnen overmaken;

- Inloggegevens van je accounts achterhalen waarmee ze aankopen kunnen doen of jouw contacten kunnen benaderen om hen op te lichten;

- Je bestanden versleutelen met ransomware om vervolgens geld van jou te eisen voor toegang tot je eigen bestanden;

- Je gegevens verzamelen met gebruik van spyware en deze informatie door te verkopen aan anderen. 

Hoe weet je of je veilig online kunt surfen?  

Een van de belangrijkste voorwaarden om veilig te surfen is dus zorgen dat je geen gebruik maakt van onveilige WiFi-netwerken. Maar hoe weet je nou of een netwerk veilig is? Om dat te checken zijn er een aantal belangrijke kenmerken:

- Moet er worden ingelogd of niet?

Een veilig netwerk kun je alleen gebruiken met een (sterk) wachtwoord. Hoe minder beveiliging, hoe meer mensen het netwerk eenvoudig kunnen gebruiken om toegang te verkrijgen tot andermans digitale apparaten die met datzelfde netwerk verbonden zijn. Via zo’n openbaar WiFi-netwerk worden je gegevens namelijk niet versleuteld, waardoor je data en wachtwoorden eenvoudig te onderscheppen zijn.

- Is het wachtwoord voor het netwerk veilig en uniek?

In hotels kun je vaak inloggen met je kamernummer en in cafés wordt een wachtwoord vaak ergens groot en openbaar gedeeld. Handig voor jou, maar ook voor hackers. Zij krijgen namelijk net zo eenvoudig toegang tot dat netwerk als jij en kunnen zo het netwerk gebruiken om in jouw digitale apparaten binnen te dringen.

- Klopt de naam van het netwerk?

Let altijd op de manier waarop de naam van een netwerk wordt geschreven. Een hacker kan namelijk eenvoudig een netwerk opzetten dat lijkt op het daadwerkelijke netwerk op een locatie. Vaak ontbreekt er dan bijvoorbeeld een spatie in de naam of is er een leesteken toegevoegd. Een verschil waar je snel overheen leest en voor je het weet log je in op het WiFi-netwerk van de hacker in plaats van de locatie waar je bent.

©PXimport

Wat kun je doen om veilig gebruik te maken van internet in het buitenland?

Naast het kennen van de risico’s en het herkennen van onveilige openbare netwerken, zijn er verschillende dingen die je kunt doen om nóg veiliger te internetten in het buitenland. Zo kun je gebruik maken van je eigen mobiele data, een VPN of een Password Manager.

1. Mobiele data
Reis je binnen de Europese Unie? Dan kun je sinds juni 2017 overal zonder extra kosten gebruik maken van je eigen mobiele abonnement. Surfen op je smartphone kan dus zoals altijd via je reguliere abonnement. Wil je internetten op je laptop of tablet? Maak dan van je smartphone eenvoudig een beveiligd WiFi-netwerk, ook wel een hotspot genoemd, en verbind je andere apparaten daarmee. Zo surf je overal binnen de Europese Unie altijd veilig via het mobiele abonnement dat je ook in Nederland gebruikt.

2. VPN
Heb je niet de optie om je mobiele abonnement te gebruiken, omdat je bijvoorbeeld een beperkt abonnement hebt of omdat je reist buiten de Europese Unie? Dan kom je al snel uit bij openbare gratis netwerken. Gelukkig kun je ook daar veilig gebruik van maken door middel van een VPN (Virtual Private Network). Installeer eenvoudig software zoals bijvoorbeeld Bitdefender Premium VPN op je digitale apparaat en zorg er zo voor dat jouw internetverkeer alsnog wordt versleuteld en beveiligd.

3. Password Manager
Een WiFi-netwerk is niet de enige manier waarop hackers toegang verkrijgen tot andermans data. Dit gebeurt ook vaak door het kraken van (te simpele) wachtwoorden van gebruikers. Het is niet voor niks dat je tegenwoordig bij het aanmaken van een wachtwoord steeds lastigere eisen krijgt. Minimaal tien karakters en gebruik van leestekens, hoofdletters, kleine letters, getallen… Hoe moeilijker je wachtwoorden, hoe kleiner de kans dat ze gekraakt worden door hackers. Maak daarom voor elk account een uniek én moeilijk te kraken wachtwoord aan. Een Password Manager helpt je daarbij. Met bijvoorbeeld Bitdefender Password Manager bewaar en gebruik je al je online wachtwoorden veilig vanaf elk apparaat. 

©PXimport

Meer tips voor veilig internet in het buitenland

Wil je er echt álles aan doen om veilig te internetten in het buitenland? Dan zijn er naast de eerdergenoemde tips nog extra beveiligingen te bedenken. Denk er bij het surfen vanuit het buitenland onder andere aan:

1. Dat je alleen beveiligde websites bezoekt, te herkennen aan https in plaats van http in de adresbalk;

2. Dat je de functie om automatisch te verbinden met openbare netwerken uitzet op al je digitale apparaten;

3. Dat je digitale apparaten zijn voorzien van goede antivirussoftware, zoals Bitdefender Antivirus Plus;

4. Dat je laptop en/of computer voorzien zijn van een firewall om je internetverkeer te filteren nog vóór het je netwerk of pc binnenkomt;

5. Dat je na gebruik altijd uitlogt uit je accounts om te voorkomen dat een hacker bij toegang tot je apparaat automatisch ook in je accounts kan;

6. Dat apps en software altijd up-to-date zijn door aangeboden updates direct te installeren. 

#brandedcontent - Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Bitdefender

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.