Het klimaat is ‘hot’, in meer dan één betekenis, en dus doen veel bedrijven er alles aan om duurzamere producten te ontwikkelen. Zo ook Intel, met de nieuwe ATX12VO-standaard. Die moet er volgens de producent namelijk vooral voor zorgen dat het energieverbruik van laptops omlaag gaat.

Wat is ATX12VO?

ATX12VO staat voor Advanced Technology eXtended 12 Volts Only en wordt sinds 2019 door Intel ontwikkeld als een efficiënter en zuiniger alternatief voor de ATX-standaard voor moederborden en voedingen, die meer dan een 25 jaar geleden het levenslicht zag.

De richtlijnen voor energieverbruik worden steeds strenger. Dat is zo in Japan, in Europa maar ook in de VS. Daar zijn de energievereisten voor allerlei apparaten, waaronder ook desktop-pc’s, in juli 2021 stevig opgeschroefd.

Ook Intel heeft begrepen dat er minder energieverbruik nodig is en is al sinds 2019 bezig met de ontwikkeling van een nieuwe versie van de ATX-standaard: ATX12VO. De fabrikant denkt hiermee een einde te kunnen maken aan een potentieel kluwen van merkgebonden oplossingen en hoopt met hun onlangs geïntroduceerde twaalfde generatie Alder Lake-cpu’s een boost te kunnen geven aan deze standaard. Wat houdt die nu precies in?

Standaardisering

Het belangrijkste verschil met de ATX12V-voedingen zoals die nu nog altijd volop worden gebruikt, is dat de voeding het moederbord alleen nog maar van 12 volt voorziet. De nieuwe voeding bevat namelijk maar één transformator die de netspanning omzet naar 12 volt, en heeft dus geen 5- en 3,3volt-rails meer. Wil een fabrikant deze spanningen alsnog aanbieden, dan moet die de nodige omvormers hiervoor zelf op het moederbord plaatsen. Dat blijkt inderdaad efficiënter, aangezien deze omvormers heel nauwkeurig afgestemd kunnen worden op de behoeftes waarin de moederbordfabrikant wil voorzien. Omvormers op het moederbord zijn trouwens geen nieuwigheid: je vindt ze bijvoorbeeld ook al op ATX-moederborden voor het RAM-geheugen (tot 1,5 volt).

Connectoren

Deze ingreep zet zich uiteraard door in het fysieke ontwerp. Zo werd de typische 24pins-connector van een klassieke ATX-voeding vervangen door een hoofdconnector met 10 pinnen, waarbij de contacten nog steeds zo zijn gemaakt dat je de stekker niet per ongeluk verkeerdom kunt aansluiten. Drie van de vijf aderparen van deze connector – één meer dan bij ATX v2.x – leveren elk tot 8 ampère, wat dus in totaal zo’n 288 watt aan vermogen opbrengt (3 × 8 ampère × 12 volt). Deze connector bevat tevens een 12VSB-lijn (stand-by) die stroom kan blijven geven als de pc is uitgeschakeld, zodat functies als Wake-on-LAN of bepaalde stand-bymodi mogelijk blijven.

Naast deze 10pins-connector tref je bij een ATX12VO-voeding ook een 6pins-connector aan die tot 288 watt kan leveren, de zogeheten EBC (Extra Board Connector). Die kan van pas komen bij moederborden die over meerdere zogeheten PEG-slots (PCI Express Graphics) beschikken.

Zoals gezegd moeten omvormers op het moederbord instaan voor het leveren van andere spanningen, zoals 5 volt. De connectoren van zo’n omvormer bevatten vier of zes pinnen, wat voldoende moet zijn voor bijvoorbeeld twee of vier SATA-schijven. De traditionele Molex-connectoren kun je dus alleen op de voeding zelf aansluiten voor 12volt-randapparatuur, zoals ventilatoren of een waterpomp.

Helaas zijn er op het moment van schrijven nog nauwelijks ATXV12O-moederborden te verkrijgen sinds het eerste consumentenmoederbord zo’n half jaar geleden werd uitgebracht (ASRock Z490 Phantom Gaming 4SR).

©PXimport

Voor- en nadelen

Uit enkele gepubliceerde praktijktests blijkt het nieuwe concept vooral bij lage belasting (idle) energiebesparend te werken. Dat heeft onder meer te maken met het elimineren van de minder efficiënte conversies voor de 5- en 3,3volt-rails. Helaas blijkt de energiebesparing een heel stuk minder bij een volledige belasting en dat zet sommigen toch aan het twijfelen.

De nieuwe standaard breekt bovendien met de jarenlange traditie van erg geleidelijke aanpassingen aan de ATX-specificatie. ATX12VO vereist namelijk niet alleen een nieuw type voedingseenheid, maar ook een aangepast, complexer en (dus) duurder moederbord. Veel (OEM-)systeembouwers blijven er dan ook van overtuigd dat ze een vergelijkbare energiebesparing kunnen krijgen met meer traditionele maar wel zeer efficiënte ATX v2.x-voedingseenheden, zoals Titanium-gecertificeerde 80 Plus-voedingen. Of wat te denken van alternatieven als de Seasonic Connect-voeding (zo’n 150 euro voor een 750watt-model). Ook deze oplossing haalt de 3,3V- en 5V-rails weg van de voedingseenheid en verplaatst het naar een smalle, externe module naast het moederbord, wat niet alleen voor overzichtelijkere kabeltoestanden zorgt, maar tegelijkertijd ook de energie-efficiëntie verhoogt.

Inmiddels zijn er ook al ATX v2.x naar ATX12V0-adapters uitgebracht (bijvoorbeeld de ATX12VO Adapter Cable van Corsair voor zo’n 20 euro) die toelaten een traditionele ATX v2.x-voedingseenheid op een ATX12VO-moederbord te gebruiken. Zo’n adapter past passief de 12V-rails aan de 10pins-connector aan en boost de 5V-VSB-rail naar 12 V. Handig, maar helaas zorgt deze oplossing juist voor een minder efficiënt energieverbruik, wat dus haaks staat op de bedoelingen van de ATX12VO-standaard.

©PXimport

Toekomst

Op zich is de ATX12VO-standaard geen slechte zaak, omdat het uiteindelijk wel voor een lager energieverbruik en voor minder versnippering door allerlei merkgebonden oplossingen zorgt. Toch is het zeer de vraag of moederbord- en systeembouwers deze standaard gewillig en op korte termijn zullen overnemen. Blijkbaar heeft er zich zelfs al een informeel front van fabrikanten van voedingseenheden en moederborden tegen deze standaard gevormd. Want ook wie onlangs een dure voedingseenheid voor zijn (game-)pc heeft gekocht (niet zelden met garanties tot tien jaar), wil die ongetwijfeld kunnen hergebruiken wanneer hij over pakweg vier jaar een nieuw moederbord bestelt.

Het risico dat de (overigens niet-verplichte) ATX12VO-standaard hetzelfde lot ondergaat als de BTX-standaard uit 2004, die in overtollig werd vanwege goedkopere alternatieven, lijkt ons niet helemaal uitgesloten. Hoe dan ook, zelfs als ATX12VO een blijvertje wordt, zal die de huidige ATX-standaard waarschijnlijk nog een geruime tijd naast zich moeten dulden.

De ontwikkeling van ATX

1995

ATX-standaard komt uit (ter vervanging van de oude IBM AT), met een 20pins-hoofdkabel

2000

ATX12V 1.0 (neerwaarts compatibele superset van de originele ATX-specificatie, met 4pins-12volt-kabel en 6pins-aux-kabel)

2003

ATX v 2.2 (vier extra voedingspinnen voor meer vermogen)

ATX12V 1.3 (extra SATA-stroomkabel; 5V-rail optioneel)

ATX12V 2.0 (24pins-hoofdkabel)

2019

Ontwikkeling van de ATX12VO-specificatie door Intel

2020

ATX12V 2.53 (extra aanbevelingen voor energie-efficiëntie)

Wie slim shopt, doet het nu. Tijdens Black Friday biedt Dyson forse kortingen op zijn populairste producten – van draadloze stofzuigers tot haarstylingtools met intelligente luchtstroom. Een unieke kans om echte Dyson-kwaliteit in huis te halen, met kortingen die oplopen tot honderden euro’s.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Dyson

Black Friday is hét moment om slimme investeringen te doen. Niet alleen in apparaten die je huishouden lichter maken, maar ook in tools die je dagelijkse routine nét dat beetje beter laten verlopen. Dyson bewijst opnieuw dat technologie en design perfect hand in hand kunnen gaan. Van baanbrekende stofzuigers tot innovatieve haarstylingtools: deze vier toppers zijn tijdelijk extra scherp geprijsd.

Onverslaanbare zuigkracht: de Dyson Gen5detect Absolute

Wie eenmaal met een Dyson heeft gestofzuigd, weet dat het moeilijk is om terug te gaan. De Gen5detect Absolute is het vlaggenschip onder de draadloze stofzuigers, uitgerust met de krachtigste motor die Dyson ooit bouwde. Dankzij de Hyperdymium-motor, die met 135.000 toeren per minuut draait, levert hij tot 250 Air Watts aan zuigkracht – goed voor zelfs het hardnekkigste vuil. De laser-technologie in de Fluffy Optic-vloerzuigmond maakt microscopisch stof zichtbaar dat je normaal over het hoofd ziet, terwijl het HEPA-filter 99,99 procent van de deeltjes tot 0,1 micron opvangt.

©Dyson

Met een looptijd tot zeventig minuten en een verrassend lichte behuizing is dit de ultieme draadloze alleskunner voor elk type vloer. Tijdens Black Friday daalt de prijs van 929 naar 629 euro, een buitenkans voor wie altijd al het beste van het beste wilde.

Check de deal hier!

Slimmer schoonmaken met de Dyson V15 Detect Absolute

Mag het iets compacter, maar niet minder slim? Dan is de V15 Detect Absolute het model dat precies de juiste balans biedt tussen kracht en gebruiksgemak. Ook hier laat de laser-technologie precies zien waar stof zich verstopt, terwijl de zuigkracht van 240 Air Watts en de Digital Motorbar-borstel moeiteloos haren en vuil verwijderen.

©Dyson

Met een accuduur tot een uur en automatische zuigkrachtregeling is dit de perfecte keuze voor gezinnen, huisdiereigenaren of wie gewoon houdt van een vlekkeloos huis. De Black Friday-korting van 799 naar 499 euro maakt het bovendien een bijzonder aantrekkelijke deal!

Check de deal hier!

Van schoon huis naar perfect haar: Dyson Airwrap ID Multi-styler

Dyson-technologie stopt niet bij de drempel van je woonkamer. De Airwrap ID Multi-styler tilt haarstyling naar een nieuw niveau, zonder extreme hitte. Met de Coanda-luchtstroomtechnologie stylet, droogt en vormt hij je haar met lucht in plaats van hitte, waardoor het haar glad en glanzend blijft zonder schade. Dankzij slimme sensoren en de MyDyson-app wordt de warmte en luchtstroom automatisch aangepast aan jouw haartype, of je nu steil, golvend of krullend haar hebt.

©Dyson

De nieuwe Ceramic Pink-editie is bovendien een lust voor het oog: elegant, modern en typisch Dyson. Nu tijdelijk geen 549 maar 399 euro, en voor dat geld haal je een serieus salonwaardige tool in huis!

Check de deal hier!

Professioneel resultaat met de Dyson Airstrait

Wie liever een stijltang gebruikt, ontdekt in de Dyson Airstrait een geheel nieuwe manier van stylen. Geen hete platen, maar een krachtige luchtstroom die het haar droogt én glad maakt in één beweging. De intelligente warmteregeling controleert de temperatuur dertig keer per seconde om je haar te beschermen tegen oververhitting, terwijl de Hyperdymium-motor met 106.000 toeren per minuut zorgt voor directe resultaten.

©Dyson

Het resultaat: glanzend, soepel haar zonder pluizen, met behoud van volume en veerkracht. In het elegante blauw-koperen ontwerp is het ook nog eens een beauty op je kaptafel. Nu voor 349 in plaats van 499 euro!

Check de deal hier!

Profiteer nú van dikke Dyson-deals!

Of je nu je huis wilt upgraden of je kapsel wilt perfectioneren, Black Friday is hét moment om in actie te komen. Dyson combineert innovatie, duurzaamheid en design als geen ander merk, en de huidige kortingen maken het extra verleidelijk om die stap te zetten.

WhatsApp krijgt in Europa een nieuwe mogelijkheid om berichten te delen met andere chatdiensten. BirdyChat en Haiket sluiten als eerste aan. De uitbreiding volgt uit de Digital Markets Act, die voorschrijft dat grote chatdiensten berichten en media moeten kunnen uitwisselen met partijen die hiervoor kiezen.

Na een testperiode rolt Meta de koppeling de komende maanden verder uit. Wie zich aanmeldt, kan vanuit WhatsApp direct communiceren met gebruikers van BirdyChat en Haiket. Met BirdyChat wissel je tekst en foto's uit. Haiket werkt anders: dit is een voice-first app, waardoor de koppeling zich beperkt tot gesproken berichten. Groepsgesprekken komen later, zodra dit door alle partijen ondersteund wordt. De koppeling is optioneel en werkt alleen in Europa. Je schakelt de koppeling zelf in of uit via de instellingen van WhatsApp.

Meta benadrukt dat de aanpak aansluit op de technische eisen van de DMA. Een belangrijk punt is dat derde partijen dezelfde vorm van end-to-end-encryptie moeten gebruiken als WhatsApp. De basis blijft het WhatsApp-protocol, al kunnen gesprekken met andere diensten op enkele punten afwijken van de vertrouwde WhatsApp-chats. Daarom krijgen gebruikers bij het inschakelen eerst een korte toelichting.

Binnenkort verschijnt er een melding in het instellingenmenu. Daar lees je hoe je de koppeling activeert en welke diensten op dat moment zijn aangesloten. De uitrol verloopt in fases en breidt stap voor stap uit naarmate nieuwe partijen zich aansluiten.

©BirdyChat

Beschikbaarheid

De koppeling met BirdyChat en Haiket wordt de komende maanden beschikbaar op Android en iOS binnen de Europese regio. De functie werkt pas nadat je je handmatig hebt aangemeld. Nieuwe diensten kunnen in een later stadium volgen, mits ze voldoen aan de technische eisen voor beveiliging en koppeling.