Als je vanachter een (spel)computer regelmatig met anderen kletst, is een goede headset geen overbodige luxe. Ideaal voor online vergaderingen, privégesprekken en multiplayergames. Lees in dit artikel op welke aspecten je bij de aanschaf van een geschikte headset kunt letten.

Tip 1 Wat is een headset?

Een headset is in feite niets meer dan een hoofdtelefoon met microfoon. Je kunt via dit communicatieapparaat op afstand met anderen praten. Je verbindt een headset met een pc, console, tablet of smartphone, waarna je een gesprek kunt starten. Daar is overigens wel een geschikte app of programma voor nodig, zoals Skype, Zoom, WhatsApp of FaceTime. Na het starten van het audiogesprek praat je in de microfoon van de headset, zodat een of meerdere gesprekspartners je horen.

Misschien heb je onverhoopt al een headset in bezit. Tegenwoordig heeft vrijwel iedere bluetooth-koptelefoon of setje in-ears namelijk een geïntegreerde microfoon. Nuttig, want je kunt zo tijdens het luisteren van muziek direct een inkomende oproep beantwoorden. De gesprekskwaliteit van bluetooth-koptelefoons met een geïntegreerde microfoon is acceptabel. Gebruik dergelijke apparaten gerust wanneer je af en toe eens handsfree wilt bellen.

In dit artikel richten we ons op traditionele headsets met een zichtbare (uitschuifbare) microfoon. Doordat de microfoon zich vlak bij de mond bevindt, ben je luid en duidelijk te horen. Speel je bijvoorbeeld regelmatig een multiplayergame of skype je vaak met mensen uit het buitenland? Een headset met een zichtbare microfoon is dan de beste keuze.

De microfoon van een traditionele headset is duidelijk zichtbaar.

Tip 2 Soorten headsets

Headsets zijn grofweg op te delen in twee groepen. Bepaal vooraf het voornaamste doel van het communicatieapparaat, namelijk het spelen van videospelletjes of het onderhouden van contacten.

Tijdens het gamen is een goed geluid belangrijk. Je kunt dan bijvoorbeeld horen vanuit welke richting er gevaar dreigt. Daarnaast klets je met teamgenoten en tegenstanders. Koop wel een headset die voor jouw console is ontwikkeld. In dat geval pronkt de naam van Nintendo Switch, Xbox en/of PlayStation op de productdoos. Vanwege de goede geluidskwaliteit kun je veel gaming-headsets ook als reguliere koptelefoon gebruiken. Nuttig wanneer je graag naar muziek luistert.

Bekijk ook deze test van 12 gameheadsets

Een zogeheten office-headset focust zich op een goede verstaanbaarheid. Hierdoor kun je soepel met familie, vrienden en zakelijke contacten communiceren. Ten opzichte van een gaming-headset zijn de oorschelpen doorgaans kleiner. Hierdoor ben je tijdens het bellen ook bereikbaar voor personen in jouw omgeving, zoals gezinsleden en collega’s. Een office-headset is over het algemeen minder geschikt voor het luisteren naar muziek.

Een gaming-headset is veelal speels vormgegeven, zoals dit exemplaar van JBL.

Tip 3 Draadloze headset

Je verbindt een headset uiteraard met een (spel)computer of mobiel apparaat. Dat kan op verschillende manieren, want je kunt een bekabelde of draadloze headset kopen. Laatstgenoemde optie is in de regel duurder, maar geeft je tegelijkertijd meer bewegingsvrijheid. Haal tijdens het bellen gerust even een kopje koffie, terwijl je de headset blijft dragen. Een draadloos exemplaar is meestal iets zwaarder, omdat er een accu is ingebouwd. Die dien je regelmatig op te laden.

Je hebt keuze tussen verschillende verbindingsmethoden. Tegenwoordig ondersteunen veel snoerloze headsets bluetooth. Nagenoeg alle laptops, tablets en smartphones ondersteunen deze techniek ook. Heb je een computer en is die al wat ouder? Wellicht dat er dan geen bluetooth-ontvanger is geïntegreerd. Je kunt dan voor weinig geld een losse bluetooth-adapter aanschaffen. Veel fabrikanten leveren trouwens een kleine usb-ontvanger mee bij hun headsets om een bluetooth- of radioverbinding tot stand te brengen. Tot slot is er bij sommige draadloze headsets een basisstation inbegrepen, om bijvoorbeeld de accu op te laden.

Gebruik een bijgesloten usb-ontvanger om de headset draadloos met een computer of console te verbinden.

Tip 4 Bekabelde headset

Vergeleken met een draadloze headset heeft een bekabeld exemplaar diverse voordelen. Er is geen accu geïntegreerd, waardoor je profiteert van een lichte behuizing. Zeker bij lange online-vergadersessies is dat wel zo prettig. Daarnaast is een bekabelde aansluiting ongevoeliger voor storingen. Met name tijdens belangrijke (zakelijke) gesprekken kun je altijd op een stabiele verbinding vertrouwen. Deze sets zijn daarnaast gemiddeld gezien goedkoper.

Bedenk vooraf goed hoe je een bekabelde headset wilt aansluiten. De meeste modellen verbind je via een 3,5mm-jackplug met een computer of mobiel toestel. Deze aansluiting is op bijna elke pc, laptop, console, tablet en smartphone te vinden, al zijn er ook uitzonderingen. Als alternatief bestaan er headsets die je via een reguliere usb-poort of usb-c-aansluiting kunt koppelen.

Bij deze bekabelde headset van Jabra zit een snoertje met een usb-a-stekker.

Tip 5 Microfoon

De microfoon is logischerwijs een essentieel onderdeel van de headset. Check dan ook zorgvuldig de eigenschappen van dit onderdeel. Veruit de meeste producten hebben een beweegbaar ‘boompje’. Begin je een gesprek, dan draai je de microfoon naar je mond. Op die manier kan de headset jouw stem goed registreren. Zodra je het boompje weer inklapt, staat dit onderdeel bij de meeste modellen uit. Verder hebben veel producten een knopje voor het aan- en uitzetten van de microfoon.

Naast een beweegbare microfoonarm bestaan er ook headsets met een uitschuifbare of afneembare microfoon. Die sets kun je ook als normale hoofdtelefoon gebruiken. Handig voor als je onderweg naar een album, podcast of audioboek wilt luisteren.

De betere headsets hebben een microfoon met ruisonderdrukking. Deze functie komt van pas wanneer je regelmatig in een luidruchtige omgeving belt, zoals een drukke kantoortuin of rumoerige woonkamer. Een speciale chip in de headset filtert het omgevingsgeluid weg, waardoor je duidelijk te verstaan blijft (zie ook tip 6).

De HyperX Cloud III Wireless heeft een afneembare microfoon.

Tip 6 Ruisonderdrukking

Gebruik je een headset geregeld in een lawaaiige omgeving? Overweeg dan een exemplaar met ruisonderdrukking. Als de oorkussens van een headset volledig over de oren vallen, kun je jezelf goed afsluiten. Dat helpt om je beter op een gesprek, presentatie of vergadering te concentreren. Er is hierbij sprake van passieve ruisonderdrukking.

Headsets met actieve ruisonderdrukking gaan nog een stapje verder. Deze apparaten registreren het omgevingsgeluid via gevoelige meetmicrofoons, waarna een chip een antigeluid berekent. De tegengestelde geluidsgolven onderdrukken een groot deel van het omgevingslawaai. Je hoort hierdoor alleen de stemmen en geluiden die uit de audiodrivers van de headset komen. Deze techniek zorgt overigens wel voor een zwaardere accubelasting. Bekende merken als Jabra, SteelSeries, Corsair, Sony en JBL ontwikkelen headsets met actieve ruisonderdrukking. Deze producten hebben veelal een stevig prijskaartje.

Activeer met deze headset van Corsair actieve ruisonderdrukking en demp storende achtergrondgeluiden. (Foto: Corsair)

Tip 7 Geluidskwaliteit

Misschien gebruik je een headset ook weleens voor om muziek, films, series, tv-programma’s en games te beluisteren. Kies in dat geval een exemplaar met een goed geluid. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, want vaak is er geen gelegenheid om een headset voor de aankoop even uit te proberen. Met een product van een gerenommeerd audiomerk zit je doorgaans wel goed. Denk hierbij onder andere aan Sennheiser, JBL en Sony.

Je kunt ook nog op de grootte van de audiodrivers letten. Deze minispeakers bevinden zich in beide oorschelpen en zijn verantwoordelijk voor het geluid. Hoe groter de audiodrivers, hoe beter het geluid vaak is. Met name de lage tonen zijn dan meestal nadrukkelijker te horen.

Bij de betere headsets wijzig je zelf het geluid via een app op de smartphone of programma op de pc. Door middel van een virtuele equalizer pas je het hoge geluid, de middentonen en de basweergave naar eigen wens aan. Op die manier kun je bijvoorbeeld de stemmen in een film of serie versterken.

Relatief grote audiodrivers van 40 of 50 millimeter leveren vaak een goed geluid.

Tip 8 Bediening

Even het geluid harder zetten, de microfoon dempen of actieve ruisonderdrukking inschakelen. Je bedient diverse functies rechtstreeks op de headset. Zo kun je met behulp van toetsen of een draaiwieltje vrijwel altijd het volume aanpassen. Zeker wanneer je regelmatig even van de computer wegloopt, is het fijn dat je het volumeniveau op elke plek kunt bijstellen. Verder vind je op vrijwel elke draadloze headset een aan-uitknop en een bluetooth-knop.

Duurdere headsets hebben mogelijk nog meer bedieningsfuncties. Zo kun je bijvoorbeeld tussen meerdere bluetooth-bronapparaten switchen en actieve ruisonderdrukking aanzetten. In de meeste gevallen zitten er op de rand van beide oorschelpen diverse knopjes. Daarnaast kun je bepaalde headsets via een aanraakpaneel aan de buitenzijde van de oorschelp bedienen door erover te vegen.

Wanneer iemand (te) hard praat, zet je via het wieltje op de oorschelp het geluid zachten.

Tip 9 Draagcomfort

Zeker voor urenlange gesprekken is het draagcomfort van de beoogde headset een belangrijk aspect. De meeste modellen hebben zachte oorkussens van traagschuim. Dit materiaal past zich aan, aan de vorm van je oren, schedel en kaaklijn. In combinatie met een aangename klemkracht ervaar je geen hinderlijke drukpunten. Let ook op het materiaal van de hoofdband, want bij de betere headsets is de binnenzijde zacht. Controleer verder of je de lengte van de haarband kunt stellen op de grootte van je hoofd.

De oorkussens van een headset plaats je op (on-ear) óf over (over-ear) de oren. Beide opties hebben hun voors en tegens. Met een on-ear-headset ben je beter bereikbaar voor mensen in de omgeving. Je hoort nog goed wat er om je heen gebeurt. Wil je jezelf daarvoor liever afsluiten, dan ligt een over-ear-headset voor de hand. Houd er rekening mee dat je oren vanwege het gesloten ontwerp tijdens warme dagen wellicht wat warm aanvoelen.

De Logitech G435 is een betaalbare draadloze headset met dikke oorkussens van traagschuim.

Tip 10 Accuduur

Bij een draadloze headset zit veelal een usb-c-kabel. Daarmee laad je de geïntegreerde accu op. Dat kan door dit snoertje in een pc of laptop te prikken. Je kunt hiervoor ook een geschikte netadapter gebruiken. De meeste fabrikanten leveren die niet meer standaard mee.

De maximale accuduur van draadloze headsets wisselt nogal, bijvoorbeeld twintig, veertig of zelfs zestig uur. Neem de batterijduur die fabrikanten vermelden met een korreltje zout, want in de praktijk blijkt die veelal onhaalbaar. Het geeft je wel een grove indicatie van wat je kunt verwachten. Een ruime accucapaciteit maakt de behuizing trouwens zwaarder. Zo wegen diverse luxe gaming-headsets meer dan 450 gram. In een enkel geval is er een tweede oplaadbare batterij bijgesloten, zodat je ze kunt verwisselen.

De futuristisch ogende Pulse Elite van Sony heeft een opgegeven accuduur van dertig uur. 

Kooptips

Wil je een nieuwe headset kopen? We zetten drie interessante producten uit verschillende prijsklassen op een rij.

Trust Ayda

Zoek je een betaalbare pc-headset om af en toe met familieleden en/of vrienden te communiceren? De goedkoopste uitvoering van de Trust Ayda sluit je via een 3,5mm-jackplug op een computer aan. Tegen een bescheiden meerprijs kun je ook een exemplaar met een usb-stekker kopen. Het maakt niet uit of de pc op of onder het bureau is gestationeerd, want de kabel is met 1,8 meter lang genoeg. Ondanks de geringe aanschafprijs zijn er twee audiodrivers met een diameter van veertig millimeter in de on-ear-schelpen verwerkt. Je kunt via bedieningstoetsen het volume reguleren en de microfoon dempen. Tot slot is het lage gewicht van slechts 134 gram een pluspunt.

Logitech Zone Vibe 100

Deze breed verkrijgbare headset van Logitech is in de kleurstellingen lichtgrijs, zwart en roze te koop. De ruime schelpen herbergen 40mm-audiodrivers en vallen volledig over de oren. Hoewel de behuizing fors oogt, valt het gewicht van 185 gram mee. Zodra de Zone Vibe 100 via bluetooth met een bronapparaat is verbonden, bedraagt de gesprekstijd maximaal achttien uur. Is de accu leeg? Na vijf minuten opladen kun je weer een uur kletsen. Met behulp van knopjes aan de achterzijde van de oorschelp neem je inkomende oproepen aan, wijzig je het volume en pauzeer je muziek. Dankzij de beweegbare microfoonboom met ruisonderdrukking ben je voor gesprekspartners luid en duidelijk te verstaan. Gebruik de app Logi Tune op een Windows-pc, Mac of mobiel toestel om diverse geluidsopties naar je hand te zetten.

Steelseries Arctis Nova Pro Wireless

Steelseries richt zich met deze hoogwaardige headset op gamers, al kun je hem ook voor andere doeleinden inzetten. Zo schuif je de microfoon eventueel in en gebruik je de Arctis Nova Pro Wireless als volwaardige bluetooth-koptelefoon. Dankzij ondersteuning voor actieve ruisonderdrukking ervaar je geen hinder van omgevingsgeluiden. De behuizing telt hiervoor maar liefst vier meetmicrofoons. De fabrikant levert de zogenoemde GameDac mee. Dit is een apart kastje waarmee je de headset via een 2,4GHz-radioverbinding draadloos met een computer kunt verbinden. Verder pas je op de GameDac diverse geluidsopties aan. Als alternatief kun je de audioweergave ook in een programma op de computer wijzigen. Door de ruimtelijke audioweergave kunnen gamers tegenstanders en teamgenoten beter lokaliseren. Volgens de fabrikant zijn de twee bijgesloten oplaadbare batterijen goed voor een totale speelduur van zo’n 44 uur. Naast de pc-uitvoering ontwikkelt Steelseries ook aparte versies voor de PlayStation en Xbox.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Waar je een paar jaar geleden nog de hoofdprijs betaalde voor een goede 65 inch smart-tv, zijn deze tv's nu al een stuk betaalbaarder. Wij vonden vijf exemplaren die voor minder dan 600 euro te koop zijn.

Een 65 inch 4K smart-tv is natuurlijk de ultieme televisie voor het kijken van series en films in de hoogste kwaliteit. Voordeel is verder ook dat je niet al te dicht op je scherm hoeft te zitten: voor een 65 inch televisie geldt een afstand vanaf zo'n drie tot drieënhalve meter. En dankzij de smart-functionaliteit heb je toegang tot tal van streamingdiensten. Wij bekeken de mooiste modellen die je voor minder dan 600 euro kunt kopen.

LG 65UR73006LA

Voor wie houdt van heldere beelden en natuurlijke kleuren is de LG 65UR73006LA.AEUQ een prima keuze. Het 4K-paneel met ondersteuning voor HDR10 en HLG laat films en series mooi uitkomen. Wat direct opvalt is het brede kijkhoekpaneel, zodat je vanuit elke hoek goed beeld hebt. Drie HDMI 2.1-poorten zijn aanwezig, handig voor bijvoorbeeld een spelcomputer of soundbar. Het geluid is degelijk, met 20 watt RMS, al kan een extra speaker geen kwaad. De televisie zelf is niet overdreven dik, ongeveer 57 mm, en draait op WebOS dat vlot en makkelijk werkt.

Besturingssysteem: WebOS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

TCL 65C655 Pro

Deze TCL 65C655 Pro is een goede keus als je graag series kijkt of een filmavond houdt. Dankzij de QLED-techniek komen de kleuren mooi tot leven en ook HDR10+ en Dolby Vision helpen mee voor extra diepte. Google TV zorgt ervoor dat je toegang hebt tot de meeste (streaming-)apps van Netflix tot YouTube. Het geluid springt eruit: met 50 watt RMS en een ingebouwde subwoofer krijg je een stevig geluid. De tv zelf is daardoor wel een tikje dikker, zo’n 80 mm. Er zijn drie HDMI-poorten voor het aansluiten van extra apparaten.

Besturingssysteem: Google TV
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 50W

Hisense 65A7NQ

Ben je iemand die vooral van gemak houdt? De Hisense 65A7NQ biedt precies dat. De tv is simpel in gebruik, draait op het VIDAA-besturingssysteem en start razendsnel op. Met zijn 4K-beeld en ondersteuning voor Dolby Vision zie je mooie kleuren en scherpe beelden. Er zijn drie HDMI-poorten, voldoende voor al je apparaten. De tv heeft een redelijk slank ontwerp, ongeveer 80 mm dik. Het geluid van 20 watt RMS is prima voor dagelijks gebruik, al klinkt het met een soundbar net even beter.

Besturingssysteem: VIDAA U
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Samsung QE65Q80DAT

Wat deze Samsung QE65Q80DAT meteen bijzonder maakt, is het strakke ontwerp en de Direct Full Array-achtergrondverlichting. Daardoor zijn de zwarttinten diep en het contrast sterk. De tv is heel geschikt voor wie sportwedstrijden of actiefilms kijkt. Hij heeft vier HDMI 2.1-poorten en een krachtig geluid van 40 watt RMS, wat zorgt voor een volle klank bij films. Het scherm is vrij dun, met 54 mm, en draait op het vertrouwde Tizen-besturingssysteem dat soepel werkt.

Besturingssysteem: Tizen
Aantal HDMI-poorten: 4
Audio-output (RMS): 40W

Philips 65PUS7609/12

Bij de Philips 65PUS7609/12 draait het om eenvoud en betaalbaarheid. De beeldkwaliteit is prima voor dagelijks gebruik, met 4K-resolutie en ondersteuning voor Dolby Atmos voor beter geluid. De tv werkt met Titan OS, dat simpel is en vlot laadt. Er zijn drie HDMI 2.1-poorten, genoeg om bijvoorbeeld een spelcomputer of extra box aan te sluiten. De tv is iets dikker dan sommige andere modellen, ongeveer 92 mm, en levert 20 watt RMS geluid. Philips is voor deze serie afgestapt van Google TV en levert de modellen nu met Titan OS.

Besturingssysteem: Titan OS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Ga je op vakantie met je camper of met de caravan? Dan wil je vooral ontspannen rijden, zonder zorgen over te lage viaducten, smalle haarspeldbochten of weggetjes waar je amper kunt keren. Toch gebruiken veel mensen nog steeds een standaard autonavigatie, terwijl die niet is afgestemd op de afmetingen en het rijgedrag van een groter of zwaarder voertuig. In dit artikel lees je wat campernavigatie anders doet – en waarom dat handig is.

Lees ook: Een airco in je caravan of camper? Dit zijn de mogelijkheden!

Een gewone navigatie – los toestel of via smartphone – is gebouwd voor personenauto's. Je voert een bestemming in, kiest eventueel tussen snelste of kortste route, en krijgt aanwijzingen gebaseerd op normale verkeersregels en gangbare voertuigafmetingen. Voor dagelijks gebruik werkt dat prima. Maar zodra je met een grote camper of een caravan op pad gaat, kom je al snel beperkingen tegen. Denk aan tunnels met een beperkte doorrijhoogte, wegen met maximale asdruk of gewichtslimiet, scherpe bochten in bergachtig gebied of dorpskernen waar je amper kunt keren of parkeren. Een standaard navigatie houdt daar geen rekening mee. Dat kan onderweg voor behoorlijk wat stress zorgen, of in het slechtste geval zelfs voor schade.

Wat doet campernavigatie anders?

Een speciaal campernavigatiesysteem is ontworpen met campers en auto's met aanhanger in gedachten. Je voert vooraf de lengte, breedte, hoogte en het gewicht van je combinatie in. Op basis daarvan worden alleen routes getoond die ook echt geschikt zijn voor jouw voertuig. En dat maakt een wereld van verschil.

Zo vermijd je automatisch bruggen waar je niet onderdoor kunt, te smalle weggetjes in dorpjes of natuurgebieden, steile hellingen waar je niet comfortabel kunt rijden of keren en wegen waar een caravan officieel niet is toegestaan. Veel campernavigaties bieden ook aanvullende functies. Denk aan filters voor campings, servicepunten of camperplaatsen, kaarten die je offline kunt gebruiken in gebieden zonder bereik, weergave van hellingspercentages en scherpe bochten onderweg en waarschuwingen voor zijwind, milieuzones of tolwegen. Sommige systemen kun je zelfs koppelen aan een achteruitrijcamera, wat handig is bij parkeren of keren op krappe plekken.

Wat je bij campernavigatie ook vaak ziet: een groter scherm dan bij standaard modellen. Dat is geen luxe, maar een bewuste keuze. De zitpositie in een camper is meestal hoger en wat verder van het dashboard af. Een scherm van 7 inch of groter zorgt dan voor beter overzicht en leesbaarheid, zonder dat je moet turen of knijpen met je ogen. Zeker als je tijdens het rijden snel de kaart of de aanwijzingen wilt checken, is dat een voordeel.

©GARMIN International ©2022

Voorbeelden uit de praktijk

Stel: je rijdt met een camper door de Ardennen. De kortste route volgens je telefoon gaat dwars door een dorpje met een smal bruggetje en steile oprit. Een standaard navigatie stuurt je daar zonder waarschuwing heen. Een campernavigatie herkent de beperkingen en kiest een alternatieve route via een doorgaande weg, ook al is die iets langer. Of je rijdt in Zuid-Frankrijk met een caravan achter je auto. Je komt bij een tunnel waar voertuigen hoger dan 2,60 meter niet doorheen mogen. Een gewone navigatie weet dat niet – een campernavigatie voorkomt dit soort problemen.

Is het altijd nodig?

Als je met een compacte buscamper reist die nauwelijks groter is dan een gewone auto, heb je in de praktijk minder snel last van beperkingen. Maar zodra je camper langer of hoger is, of je met een flinke caravan rijdt, wordt specifieke navigatie al snel een stuk comfortabeler – en veiliger. Ook voor langere reizen of tochten buiten West-Europa is het verschil merkbaar. Niet elk land signaleert hoogte- of gewichtsbeperkingen even duidelijk. Dan is het prettig als je navigatie dat voor je bijhoudt.

Campernavigatie kopen? Hier moet je op letten

Niet elk navigatiesysteem voor campers biedt dezelfde functies. Let daarom goed op de specificaties voordat je iets aanschaft. Controleer of je de voertuigafmetingen (lengte, breedte, hoogte, gewicht) kunt invoeren. Alleen dan kan het systeem echt rekening houden met obstakels op de route. Kijk ook naar het kaartmateriaal: is het actueel en dekt het voldoende landen? Zeker als je buiten West-Europa reist, is dat belangrijk. Sommige modellen bieden gratis kaartupdates, anderen niet. Let daarnaast op of er specifieke camper-POI's in het systeem zitten, zoals camperplaatsen, servicestations of campings. Ook de gebruikersinterface speelt een rol: is het systeem vlot te bedienen, ook als je onderweg bent? En niet onbelangrijk: hoe groot is het scherm? Bij voorkeur is dat minstens 7 inch. Een groter scherm is niet alleen prettiger tijdens het rijden, maar maakt het ook makkelijker om in een oogopslag hellingen, bochten en alternatieven te overzien. Ten slotte: als je al een achteruitrijcamera hebt, controleer dan of deze te koppelen is aan het systeem. Dat maakt het manoeuvreren op een krappe camping een stuk makkelijker.

Fijne vakantie!

Een campernavigatie lijkt op het eerste gezicht misschien een extra uitgave, maar het levert je onderweg vooral rust en gemak op. Geen stress over bruggen, geen gedoe bij keren, en geen verrassingen bij tunnels of bergwegen. Zeker als je vaker met je camper of caravan op pad gaat, is het een investering die je reis een stuk comfortabeler en ontspannen maakt.