Hoeveel beeldschermen gebruik jij inmiddels? Vooral de afgelopen jaren is het gebruik van twee of meer monitoren flink in populariteit toegenomen. Windows heeft de nodige opties om nog meer plezier te hebben aan zo’n multimonitor-opstelling. Wij bekijken ze.

We beginnen bij de basis: het afstellen van de verschillende beeldschermen, zodat je alle schermen optimaal kunt gebruiken. Je gebruikt hiervoor het instellingenvenster van Windows (Windows-toets+I). Kies Systeem / Beeldscherm. Voor een optimale werking laat je Windows weten hoe de beeldschermen fysiek ten opzichte van elkaar zijn gepositioneerd. Stem je deze positie goed af, dan kunnen vensters bijvoorbeeld over twee schermen worden gespreid en schuift de muisaanwijzer naadloos van het ene naar het andere scherm.

Kies een beeldscherm en versleep het naar de juiste positie ten opzichte van het andere scherm. Zijn de schermen correct uitgelijnd? Klik op Toepassen. Om te achterhalen welk scherm je aanpast, klik je op Identificeren. Het unieke cijfer maakt duidelijk met welk scherm je te maken hebt. Via Detecteren laat je Windows opnieuw zoeken naar aanwezige beeldschermen. Die functie werkt alleen correct als de schermen zijn ingeschakeld.

Schaal gelijktrekken

Maak je gebruik van beeldschermen met verschillende resoluties? In de praktijk hoeft dat geen probleem te zijn, maar soms liggen de resoluties ver uit elkaar. Zo kunnen schermelementen op het ene scherm groter zijn dan op het andere. Om de weergaven beter op elkaar af te stemmen, pas je de schaal aan.

In de sectie Schaal en lay-out (Windows 10) en Schaal en indeling (Windows 11) kies je de gewenste schaal bij De grootte van tekst, apps en andere items wijzigen. Verander de schaal eerst op het scherm met de hoogste beeldschermresolutie. Als de schaal 100% is, kies je voor een hogere schaal, bijvoorbeeld 150%.

Lees ook: Dit kun je doen als je monitor het beeld niet goed weergeeft

Extra’s Windows 11

Maak je gebruik van Windows 11? Deze jongste Windows-telg kent een aantal slimme vernieuwingen dat het gebruik van twee schermen nog interessanter maakt. In het instellingenvenster kies je voor Systeem / Beeldscherm. Klap vervolgens de sectie Meerdere beeldschermen uit. De eerste optie – Vensterlocaties onthouden op basis van de verbinding met een monitor – zorgt ervoor dat je vensters nooit meer kwijtraken.

Gebruik je een tweede beeldscherm en heb je hierop meerdere vensters geopend? Zodra je het scherm loskoppelt (bijvoorbeeld omdat je je laptop meeneemt), onthoudt Windows welke vensters op het scherm werden getoond. Sluit je het scherm later weer aan, dan worden deze vensters direct hersteld.

Verder vind je de optie Vensters minimaliseren als de verbinding met een beeldscherm wordt verbroken. Die optie zorgt ervoor dat de vensters op een extern scherm razendsnel naar de taakbalk op het overgebleven scherm worden geminimaliseerd, zodra je het scherm loskoppelt. Hiermee voorkom je dat de vensters kwijtraken.

Modi

Bij het gebruik van meerdere beeldschermen kun je kiezen tussen verschillende weergavemodi. Je vindt de opties bij Meerdere beeldschermen. Met de optie Deze beeldschermen dupliceren wordt de inhoud op alle beeldschermen gelijk. Om de werkruimte juist te vergroten, kies je Deze beeldschermen uitbreiden. Hiermee kun je de vensters over de verschillende schermen uitspreiden.

Om tijdelijk één scherm te gebruiken, kun je kiezen voor Alleen weergeven op 1 of Alleen weergeven op 2. Windows hanteert altijd één hoofdbeeldscherm. Het hoofdbeeldscherm is het primaire scherm, waarop onder meer het startmenu wordt getoond. Je kunt zelf het gewenste scherm hiervoor aanwijzen. Selecteer het scherm en kies voor Dit beeldscherm instellen als hoofdbeeldscherm.

Het is overigens altijd mogelijk om op een later moment tussen de verschillende modi te schakelen. We maken hiervoor gebruik van het Actiecentrum. Klik op het Actiecentrum-pictogram helemaal rechts in het systeemvak van de taakbalk en kies de tegel Projecteren (of druk eerst nog op Uitvouwen om alle tegels te zien). Vervolgens kies je tussen Alleen pc-scherm, Dupliceren, Uitbreiden en Alleen tweede scherm. Maak je liever gebruik van het toetsenbord? Druk op Windows-toets+P en herhaal dit totdat de gewenste modus is geselecteerd.

Verticale monitor

Wist je dat je ook de oriëntatie van de beeldschermen kunt aanpassen? Zo kun je een beeldscherm horizontaal (liggend) gebruiken, terwijl je een ander beeldscherm verticaal (staand) gebruikt. Die laatste stand blijkt in de praktijk bijzonder handig als je werkt met lange pagina’s (bijvoorbeeld websites) of grote stukken tekst: je hoeft immers minder te scrollen. Ook voor programmeurs (werkend met vele regels code) kan zo’n verticale stand uitkomt bieden.

Ga naar de sectie Schaal en lay-out (Windows 10) of Schaal en indeling (Windows 11) en kies bij Schermstand voor Liggend. Bovendien heb je de mogelijkheid om de informatie op het scherm te spiegelen: kies dan voor Liggend (gespiegeld) of voor Staand (gespiegeld).

Eenheid

Als je gebruikmaakt van meerdere merken beeldschermen of verschillende typen schermen, is het helaas niet vanzelfsprekend dat elk scherm dezelfde uitstraling heeft. Zaken zoals witbalans en kleurtemperatuur kunnen tussen de schermen onderling verschillen en dat zie je meteen als je de schermen naast elkaar hebt geplaatst. Om de schermen meer een eenheid te laten vormen, kun je hulp van buitenaf inschakelen.

We wijzen je op het gratis programma ScreenBright. Dat eenmaal geopend, kies je voor White background. Vervolgens pas je de kleurtemperatuur en witbalans aan met behulp van de verticale en horizontale schuifjes. Deze stappen voer je op elk beeldscherm uit, zodat de uitstraling één geheel vormt. Eén kanttekening: ScreenBright wordt niet door elk beeldscherm ondersteund. Wanneer dat het geval is, krijg je hiervan een melding.

Tonen taakbalk

Bepaal op welk beeldscherm de Windows-taakbalk moet worden getoond. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Eigenschappen (Windows 10) of Taakbalkinstellingen (Windows 11). Standaard wordt de taakbalk op alle schermen getoond. Bij Taakbalk weergeven op alle beeldschermen zet je de schuif op Uit. Verplaats de taakbalk naar het gewenste scherm: eerst zorg je ervoor dat de taakbalk niet is vergrendeld: klik erop met de rechtermuisknop en controleer of Taakbalk vergrendelen is uitgeschakeld. Versleep de taakbalk naar het gewenste scherm.

In Windows 11 haal je het vinkje weg bij Mijn taakbalk weergeven op alle beeldschermen in de sectie Gedrag van taakbalk. In Windows 11 kun je ook aangeven op welke taakbalk de geopende apps moeten worden getoond. Kies de gewenste locatie bij de optie Bij gebruik van meerdere beeldschermen mijn taakbalk-apps weergeven op. Wil je bijvoorbeeld dat de apps op alle taakbalken worden getoond, ongeacht het scherm waarop ze actief zijn? Kies dan voor Alle taakbalken.

Taakbalk aanpassen

Maak meteen van de gelegenheid gebruik om het uiterlijk van de taakbalk te optimaliseren. Klik erop met rechts en kies Eigenschappen (Windows 10) of Taakbalkinstellingen (Windows 11). Om de balk compacter te maken, kies je voor Kleine taakbalkknoppen gebruiken. Ook bepaal je of gelijksoortige vensters mogen worden gegroepeerd (Taakbalkknoppen combineren).

Verder kun je bij de optie Taakbalkknoppen weergeven op aangeven op welke taakbalk de knoppen moeten worden getoond. Die optie is van belang als je op elk beeldscherm een taakbalkknop toont en er dus sprake is van een hoofdtaakbalk en een subtaakbalk. Tot slot bepaal je hoe de knoppen op de andere taakbalken moeten worden getoond. Kies de optie Altijd, labels verbergen of de opties Wanneer taakbalk vol is of Nooit.

Achtergrond

Je kunt elk beeldscherm dezelfde achtergrond geven, maar je kunt ook kiezen voor een extra brede achtergrond. Die kun je vervolgens over de verschillende beeldschermen spreiden, zodat deze één geheel vormt. Een goede website hiervoor is www.dualmonitorbackgrounds.com. De makers hebben een flinke hoeveelheid achtergronden verzameld, die je over twee of meer beeldschermen kunt plaatsen. Klik op een achtergrond voor de details. Zo zie je onder meer welke resolutie de achtergrond heeft.

Vaak kun je de achtergronden in verschillende delen binnenhalen. Stel de achtergrond in. Gebruik je Windows 10? Open het instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies Persoonlijke instellingen / Achtergrond. In het menu Achtergrond kies je Afbeelding. Klik op Bladeren en kies de gewenste achtergrond. Bij de optie Kies de gewenste weergave kies je vervolgens voor Over meerdere beeldschermen.

Gebruik je Windows 11? Kies in het instellingenvenster voor Persoonlijke instellingen. Bij Achtergrond aan uw persoonlijke voorkeur aanpassen en kies je Afbeelding. Klik op Door foto’s bladeren (in de sectie Een foto kiezen) en wijs de afbeelding aan. Tot slot kies je voor Over meerdere schermen bij de optie Afbeelding aanpassen zodat deze op uw bureaublad past.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.