Vroeger nam je een koffer vol boeken mee op vakantie. Tegenwoordig hoeft slepen niet meer om een vakantie lang te lezen. Een e-reader die zo’n 200 gram weegt is genoeg om duizenden boeken mee te nemen en weken op één acculading te lezen. Wat moet je weten over e-readers?

Top 10 beste e-readers

Tips voor je e-reader

Veelgestelde vragen

©PXimport

Top 10 e-readers (augustus 2022)

1. Amazon Kindle Oasis 3

Boeken lezen in stijl10Score100

Het topmodel in Amazons assortiment e-readers is de Kindle Oasis 3. De metalen bouw is uitstekend, hij is waterdicht en de fysieke knoppen maken het lezen aangenamer. Het met veel leds verlichte 300 ppi e-ink-scherm is heel goed, in onze ervaring net iets beter dan andere high-end alternatieven. Uiteraard heeft het scherm verlichting. Fraai is dat die verlichting verschillende kleurtemperaturen ondersteunt. De oasis valt behalve door zijn grotere scherm ook op door de fysiek bladerknoppen. Hierdoor kun je met één hand lezen, want je kunt met je duim bladeren terwijl je de Oasis vasthoudt. 

Lees ook onze Amazon Kindle Oasis 3 review.

2. Kobo Libra 2

Ongehoord goede e-reader8Score80

De Kobo Libra 2 is een recent model dat eigenlijk aan alle eisen voldoet die je van een e-reader verwacht. Hij is compact en past dus gemakkelijk in je tas, en door het lage gewicht van 215 gram houd je hem comfortabel vast. Dat komt overigens ook door het doordachte ontwerp met fysieke knoppen onder de duim, waarmee je vlot door je e-boeken bladert. Het scherm is zowel rustig voor de ogen dankzij e-inkt-technologie, als goed leesbaar door achtergrondverlichting. De batterijduur is lang en dankzij de moderne usb-c-aansluiting is 'ie rap weer volgeladen.

Lees ook onze Kobo Libra 2 review.

3. Amazon Kindle

Eindelijk een lichtje8Score80

Amazon noemt zijn goedkoopste e-reader simpelweg Kindle. In 2019 is Amazons goedkoopste e-reader erg interessant geworden, want er is eindelijk schermverlichting toegevoegd. Uiteraard gaat het wel om verlichting in één kleur, maar met vierentwintig helderheidsniveaus is het wel heel bruikbare verlichting. Het grootste verschil met de duurdere Kindle Paperwhite is het minder scherpe scherm. Voor normale boeken maakt dat echter niet heel veel uit, terwijl de Kindle een stuk goedkoper is. Wel moet je boeken kopen bij Amazon, met beveiligde ePubs kun je op een Kindle niets beginnen.

Lees ook onze Amazon Kindle review.

4. Amazon Kindle PaperWhite

Vlotte e-reader8Score80

Amazons Paperwhite is alweer toe aan de vierde generatie. Die vierde iteratie is wat ons betreft dé standaard-Kindle. Het apparaat is licht, heeft een scherp verlicht scherm en is waterdicht. Zeker dat laatste is een welkome toevoeging ten opzichte van de vorige variant, zeker omdat het scherm nu uit een vlakke plaat bestaat. Wat we missen ten opzichte van Kobo is instelbare kleurtemperatuur, maar daar staat een vlottere interface en uitstekend ecosysteem tegenover. Wel moet je boeken kopen bij Amazon, met beveiligde ePubs kun je op een Kindle niets beginnen. 

Lees ook onze Amazon Kindle PaperWhite review.

5. Kobo Clara HD

Waterdicht met kleurtemperatuur8Score80

+ Dekking, capaciteit en prestaties
+ Gebruiksvriendelijk
+ Zigbee en bluetooth
- Niet waterdicht

De Kobo Clara HD is een e-reader met een 6inch-scherm. Helaas is de Clara HD niet waterdicht. Lees je vaak aan het strand of op het water, dan is het toch een fijne gedachte dat de gadget hier goed tegen kan. De Kobo Clara HD biedt eigenlijk alles wat je van een e-reader verwacht, op een waterdichte behuizing na. En dat tegenover een relatief zacht prijsje. Het wordt zo langzamerhand wel eens tijd voor een vlotter OS, maar los daarvan is er eigenlijk weinig op het apparaat aan te merken. Het compacte design is de voornaamste reden om uitgerekend deze e-reader te kiezen. Duizenden boeken, letterlijk in je broekzak. Dat spreekt boekdelen. Wil je meer weten?

Lees ook onze Kobo Clara HD review.

6. Pocketbook Touch Lux 5

Handzaam én een zomers kleurtje8Score80

De PocketBook Touch Lux 5 is een van de kleinste e-readers die je kunt kopen. Omdat je het tekstformaat op e-readers kunt aanpassen, blijven de letters ook op dit kleinere formaat goed leesbaar. Met als voordeel dat 'ie - ook vanwege zijn lage gewicht van circa 150 gram - zo in je bagage past. Alle gangbare e-book-bestandsformaten worden ondersteund en wij zijn erg fan van de bordeauxrode behuizing; net even wat frisser dan het zwarte en witte waar de meeste e-readers voor gaan. Neemt niet weg dat er ook 'gewoon' een zwarte versie van te koop is. 

7. Kobo Sage

Ook luisteren en schrijven7Score70

De Kobo Sage is een bijzonder e-reader in deze lijst vanwege de stylus-ondersteuning. Daarmee kun je aantekeningen maken op het scherm en zo is de e-reader dus ook als schrijfblok in te zetten. Hoewel de ervaring leert dat schrijven op een tablet wat vlotter werkt dan op een e-inkt-scherm zoals dat van de Kobo. Een ander wapenfeit van de Sage is dat deze ook luisterboeken kan afspelen. Wel alleen die van Kobo's eigen aanbod, en je hebt een bluetooth-headset nodig om iets te kunnen horen. In feite is de Sage een opgevoerde versie van de Libra 2. Of je het geld voor de extra's over hebt, kun je het beste zelf inschatten. 

Lees ook onze Kobo Sage review.

8. Pocketbook InkPad X

Lezen in bad6Score60

Zie de PocketBook InkPad X als het (veel) duurdere broertje van de Touch Lux 5. Die meerprijs zit hem in verschillende zaken. Zo is het scherm haast dubbel zo groot (10,3 inch) en de resolutie is ook veel scherper. En een groot verschil is dat deze e-reader ook audio kan afspelen, onder andere in MP3-formaat. Luisteren kan via bluetooth of via een bedrade koptelefoon. Voor dat doeleinde zit een 3,5mm naar usb-c-adapter in de verpakking. De prijs zal voor velen een dealbreaker zijn; de kosten zijn veel hoger dan voor vergelijkbare e-readers. Daarom valt de score wat lager uit. Maar los daarvan is dit een luxe e-reader die veel te bieden heeft.

©PXimport

Tips voor je e-reader

Een e-reader is een apparaat dat ontworpen is om e-books op te lezen en hier door een speciaal E ink-scherm bijzonder geschikt voor is. Een e-reader is een compact apparaat, weegt relatief weinig en heeft ruimte voor honderden tot duizenden boeken.

Ondanks dat een moderne e-reader voorzien is van een aanraakscherm, kan een e-reader niet veel meer dan het weergeven van e-books of andere tekstdocumenten. Er zijn waterbestendige e-readers die zonder problemen een flinke plons water overleven. Perfect om een boek op te lezen aan de rand van het zwembad.

Rustig scherm

©PXimport

E-books zijn kleine bestanden en kun je ook moeiteloos openen op je smartphone of tablet. Hoewel een tablet als de iPad een prachtig scherm met scherpe letters heeft, zul je toch merken dat je ogen bij het lezen sneller moe of droog worden dan wanneer je een boek leest.

Bij een e-reader is de leeservaring hetzelfde als bij een normaal boek en krijg je veel minder snel last van je ogen. Het geheim van een e-reader zit hem in het E ink-scherm, een schermtechnologie die lijkt op papier en een goed contrast heeft. Een E ink-scherm geeft zelf geen licht en net als bij normaal papier is E ink-beter leesbaar als er meer licht op valt. Hierdoor is een E ink-scherm ook buiten in fel zonlicht perfect leesbaar. En omdat een E ink-scherm geen licht geeft, is het scherm veel minder vermoeiend voor je ogen als het scherm van een tablet.

Energiezuinig

©PXimport

Een E ink-scherm is niet alleen heel rustig, het is ook erg energiezuinig. Dat komt doordat het scherm alleen elektriciteit verbruikt als er een nieuw beeld gevormd wordt. E Ink bestaat uit cellen met vloeistof waarin zwarte en witte pigmentdeeltjes verwerkt zijn. Door een spanning op een cel te zetten kan bepaald worden of de zwarte of witte deeltjes getoond worden. Is het beeld eenmaal gevormd, dan wordt er geen energie meer gebruikt om het beeld weer te geven. Hoewel het scherm vrijwel geen energie gebruikt, bevat de e-reader natuurlijk wel een processor en aanraakscherm. Toch spreken we in accuduren van weken in plaats van uren.

Verlichting

©PXimport

Hoewel het niet verlichte scherm van een e-reader een voordeel is, hebben de schermen van veel e-readers tegenwoordig toch verlichting. Het gaat hierbij niet om achtergrondverlichting, maar om verlichting die het scherm vanaf de zijkant belicht dankzij een speciale laag.

Dit is minder vermoeiend voor je ogen dan een scherm met achtergrondverlichting, vergelijk het met een leeslamp. Het voordeel van ingebouwde verlichting is dat je niet afhankelijk bent van een externe lichtbron en dat is vooral onderweg een groot pluspunt. Maar ook als jij nog even wil lezen, terwijl je partner wilt slapen komt een ingebouwd lampje van pas. De nieuwste ontwikkeling is verlichting waarvan je de kleurtemperatuur kunt instellen. ’s Avonds kun je dan met geler licht lezen zodat de verlichting minder invloed op je slaapritme heeft.

Eigen lay-out

©PXimport

Een e-reader heeft veel voordelen ten opzichte van een normaal boek. Zo kun je de zelf de lay-out van de tekst veranderen. Waar je bij een normaal boek vast zit aan de door de uitgever gekozen typografie, is dat bij een e-book niet het geval. Je kunt op een e-reader zelf de lettergrootte, marge en regelafstand veranderen. Ook kun je Je kunt zelf het lettertype kiezen en bij een e-reader van Kobo zelfs lettertypes vanaf je computer naar de e-reader kopiëren. Ook handig: een e-reader onthoudt per boek waar je gebleven bent. Het is dus geen probleem om meerdere boeken tegelijkertijd te lezen.

E-books kopen

©PXimport

Uiteraard wil je na je aankoop je e-reader zo snel mogelijk vullen met je favoriete boeken. E-books kun je op steeds meer plekken kopen. Je kunt ze doorgaans bij de leverancier van de e-reader zelf kopen, zo hebben zowel Kobo als Amazon een uitgebreid aanbod aan e-books. Daarnaast kun je ook terecht bij bekende winkels die papieren boeken verkopen zoals Bol.com of Bruna. Let er op dat de meeste winkels e-books verkopen in het ePub-formaat. Op een Kindle kun je dat zonder het om te zetten niet lezen. Wordt er kopieerbeveiliging in de vorm van een watermerk gebruikt, dan kun je het boek eenvoudig omzetten met het programma Calibre. Wanneer er drm gebruikt wordt in de vorm van Adobe Digital Editions is dat omzetten niet toegestaan.

Extra handig is dat je e-books meestal ook direct vanaf je e-reader kunt kopen in een ingebouwde boekwinkel. Het boek wordt na de aanschaf direct gedownload naar je e-reader. Je hebt hiervoor uiteraard wel een internetverbinding via wifi nodig. Amazon verkoopt ook Kindles met ingebouwde 4G waarmee je overal ter wereld gratis toegang hebt tot de ingebouwde boekwinkel.

©PXimport

Veelgestelde vragen

Kun je e-books delen?

Je kunt gekochte e-books niet zomaar met iedereen delen, vaak wordt er drm (digital rights managment) gebruikt als kopieerbeveiliging waarmee je boeken op een beperkt aantal readers kunt gebruiken. Zo kun je boeken delen met bijvoorbeeld je gezin. Voor e-books in het ePub-formaat is er echter een trend naar boeken zonder kopieerbeveiliging. Je kunt je gekochte boeken dan op iedere e-reader gebruiken. Wat dan ook handig is, is dat je een gekochte ePub zonder kopieerbeveiliging eenvoudig kunt omzetten naar mobi met het programma Calibre. Zo kun je ePubs zonder drm die je koopt toch lezen op een Amazon Kindle en heb je dus meer keuze. Amazon biedt dan weer geen boeken zonder kopieerbeveiliging aan. Er is echter wel een maar, want winkels voegen in plaats van kopieerbeveiliging wel onzichtbare watermerken toe waarmee het boek naar jou als koper is te herleiden en die je dus kunt beschouwen als een vorm van drm. Verspreid dergelijke boeken dus niet verder als je eigen gezin.

Zijn er gratis e-books?

Het auteursrecht op boeken verloop zeventig jaar nadat de auteur overleden is. Veel klassiekers uit het verleden zijn dan ook volkomen legaal gratis te downloaden. Een bekende website waar je terecht kunt voor gratis klassiekers is Project Gutenberg. Een Nederlandstalige website is de digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren. Soms bieden de boekwinkels waar je e-books kunt kopen ook een selectie gratis e-books aan. Waar je ook naar kunt kijken is de normale bibliotheek. Ben je lid van de bibliotheek, dan heb je meestal ook toegang tot een collectie e-books die je kunt lenen. Dit kan wel alleen op e-readers die ePub ondersteunen zoals een Kobo.

Zijn e-books goedkoper?

Hoewel je wellicht denkt dat e-book veel goedkoper moeten zijn dan gedrukte boeken, is dat niet zo. Het drukken en verspreiden van fysieke boeken vormt een kleiner gedeelte van de totale kosten als je wellicht zou denken. Nieuwe e-books zijn daardoor meestal net zo duur als hun fysieke tegenhangers. Op oudere e-books kun je vaak wel goede aanbiedingen vinden. Daarnaast hebben zowel Amazon als Kobo een abonnement waarin je onbeperkt boeken kunt lezen. Voor veellezers interessant, al krijg je met een dergelijk abonnement geen toegang tot het hele aanbod e-books. Het gaat om een selectie uit het totale aanbod.

Hoeveel boeken passen op een e-reader?

Het grote voordeel van een e-reader is dat je in een licht apparaat (minder dan 200 gram) honderden tot duizenden boeken kunt meenemen. Ee e-book neemt gemiddeld zo’n 2 megabyte ruimte in beslag. Als je je bedenkt dat zelfs de goedkoopste e-reader al 4 gigabyte geheugen heeft, dat is genoeg om zo’n tweeduizend boeken op te slaan. En de duurdere e-readers hebben zelfs 8 gigabyte geheugen. Er zijn e-readers met nog meer geheugen, maar dat is meer bedoeld om (Japanse) comics te lezen.

Heeft een e-reader nadelen?

Hoewel een e-reader het beste apparaat is om boeken op te lezen, is het grootste nadeel dat het daar ook direct bij blijft. Alle e-readers die je momenteel kunt kopen hebben een scherm met een beperkt aantal grijstinten waardoor ze enkel geschikt zijn om normale boeken op te lezen. Afbeeldingen komen door het gebrek aan kleur veel minder goed tot hun recht. Vergelijk dat met een tablet waarop je dankzij een kleurenscherm naar films kunt kijken, kunt browsen en apps kunt gebruiken. Een e-reader heeft kortom alleen nut als je echt boeken wilt lezen.

Waarom flitst het beeld van een e-reader?

Sommige mensen vinden een e-reader vervelend omdat het scherm flitst wanneer er naar een nieuwe pagina wordt gebladerd. Bij oudere e-readers wordt het beeld inderdaad bij iedere pagina opnieuw opgebouwd en zie je het hele scherm even flitsen. De huidige generatie e-readers verversen niet na iedere pagina het hele beeld, maar bijvoorbeeld om het hoofdstuk. Dat zorgt ervoor dat de volgende bladzijde sneller in beeld staat en wat minder energie gebruikt, maar kan wel voor lichte ‘spookbeelden’ zorgen. Heb je juist een hekel aan spookbeelden, dan kun je doorgaans instellen dat het beeld vaker helemaal ververst wordt.

Hoe krijg je de beste accuduur?

Een e-reader is gemaakt om zo lang mogelijk op te lezen. Heel veel kun je niet doen om de accuduur te rekken. Uiteraard gebruikt ingebouwde verlichting relatief veel energie, zet de verlichting dus zo laag mogelijk als je verwacht je e-reader langere tijd niet bij te kunnen laden. Iets anders dat je kunt doen is het uitschakelen van wifi. Wanneer je een aantal boeken op je e-reader hebt gezet, heb je de wifi-functionaliteit niet nodig. Zet deze dus uit om energie te besparen.

Hoe bedien je een e-reader?

In een boek blader je van pagina naar pagina, een e-reader heeft natuurlijk geen fysieke pagina’s. Een moderne e-reader heeft daarom een aanraakscherm waarbij de bovenkant van de e-reader uit een vlakke plaat bestaat. Iets oudere of goedkopere modellen hebben nog een aanraak scherm waar een apart hogere rand omheen zit. Bladeren doe je door met een vinger (doorgaans je duim) het scherm aan te raken. Het scherm is verdeeld in zones om bijvoorbeeld ook terug te bladeren of het menu te openen. Je kunt deze zones meestal zelf instellen. Oudere e-readers hadden geen aanraakscherm en waren voorzien van knoppen. Die knoppen verdwenen aanvankelijk met de opkomst van aanraakschermen, maar tegenwoordig weer terug op de duurste modellen. Deze hebben knoppen in de schermrand als een handige aanvulling op een aanraakscherm.

Kun je e-books ook op andere apparaten lezen?

E-books die je koop kunt je met geschikte apps ook op andere apparaten lezen zoals je smartphone of tablet. Zowel Amazon als Kobo hebben eigen apps voor smartphones en tablets om e-books te lezen. In combinatie met gekochte boeken uit de eigen boekwinkels kan het lezen tussen e-reader en app gesynchroniseerd worden. Zo kun je op je smartphone verder lezen zonder dat je je e-reader bij hoeft te hebben. Uiteraard moet hiervoor de wifi op je e-reader wel aan staan.

Kun nog meer dan lezen op een e-reader?

Op sommige modellen kun je een hoofdtelefoon aansluiten om muziek of audioboeken af te spelen, maar echt handig werkt dat niet. Je smartphone is geschikter voor het afspelen van audio. Daarnaast is vrijwel iedere e-reader voorzien van een internetbrowser die doorgaans wordt aangeduid als beta-functionaliteit. Heel goed werkt zo’n browser dan ook niet, het is meer een extraatje omdat een e-reader vanwege de ingebouwde boekwinkel een internetverbinding heeft.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbare laptop met een groot scherm? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Lenovo V17 G4 IRU (83A2000WMH)

Deze snelle laptop van Lenovo is de afgelopen tijd erg in prijs gezakt. Ondanks het nogal grote 17,3inch-scherm is het gewicht slechts 2,02 kilo. Gunstig voor wie graag een grote laptop meeneemt. Op het ontspiegelde Full-HD-scherm open je twee apps naast elkaar en stream je in vol ornaat Netflix- of Videoland-titels. Op een vaste werkplek kun je eventueel een externe pc-monitor of televisie aansluiten. Gebruik hiervoor de HDMI-poort of usb-c-aansluiting (DisplayPort-protocol). Verder is het morsbestendige toetsenbord een pluspunt.

De V17 G4 IRU is voor zakelijk en particulier gebruik geschikt. Windows 11 Pro is namelijk op een ssd van 512 GB voorgeïnstalleerd. Vergeleken met de thuisvariant heeft de Pro-versie meer beveiligingsfuncties. Je gebruikt de ingebouwde webcam bijvoorbeeld voor privégesprekken en videovergaderingen. Handig is dat je deze camera met een schuifje kunt blokkeren. Zo voorkom je gluurpraktijken. Op rekenvlak staat een rappe Intel Core i7-processor van de 13e generatie aan het roer. Die heeft tien rekenkernen waarvan de twee snelste Performance-cores een topsnelheid halen van 5 GHz. Samen met 16 GB werkgeheugen zorgt dat voor een vlot systeem.

Acer Aspire 3 A317-54-36HD

Deze uitvoering van de Acer Aspire 3 is een grote laptop met een scherp prijskaartje. Het 17,3inch-scherm van 1980 × 1080 pixels leent zich onder meer goed voor videostreaming en het spelen van eenvoudige games. De Intel Core i3-1215U-processor is een stabiele middenklasser. Op deze chipset bevinden zich vier Efficient-cores (3,3 GHz) en twee Performance-cores (4,4 GHz). Voor alledaagse taken is dat ruimschoots voldoende. Dankzij een riant werkgeheugen van 16 GB gebruik je probleemloos meerdere apps en browsertabbladen tegelijkertijd.

Op het touchpad en volwaardige qwerty-toetsenbord met numeriek blok kun je comfortabel werken. Uiteraard sluit je op een van de drie usb-poorten net zo makkelijk een reguliere muis aan. Voor een bekabelde netwerkverbinding heeft de zijkant een ethernetpoort, al kun je deze laptop natuurlijk ook met wifi verbinden. In de behuizing zit een ssd van 512 GB. Windows 11 Home is al voorgeïnstalleerd, waardoor je meteen met deze laptop aan de slag kunt. Neem de Aspire 3 gerust ergens mee naartoe, want met een gewicht van 2,23 kilo is hij niet al te zwaar.

HP ENVY 17-da0020nd

De HP ENVY 17-da0020nd draait op een recente Intel Core Ultra 5-processor. Deze snelle chipset heeft vier Performance-, acht Efficient- en twee Lower Power Efficient-cores. In totaal zijn dat dus veertien rekenkernen! Tijdens eenvoudige pc-taken worden voornamelijk de energiezuinige Lower Power Efficient-kernen ingezet. Je profiteert op die manier van een lange accuduur. De maximale kloksnelheid van de rapste cpu-kernen bedraagt 4,5 GHz. Er is ook een geheugenmodule van 16 GB ingebouwd, waardoor je op deze laptop soepel kunt multitasken. Daarnaast bevindt zich in de metalen behuizing van 2,5 kilo een ssd van 512 GB.

Het ruime 17,3inch-scherm telt 1920 × 1080 pixels. Nuttig voor wie bijvoorbeeld een foto, video of animatie wil bewerken. Uiteraard kun je ook filmpjes streamen en simpele videospelletjes spelen. Wil je meer schermruimte, dan staan er heel wat video-uitgangen paraat. Een eventuele externe monitor kun je aansluiten via HDMI, thunderbolt óf usb-c (DisplayPort). Als je de laptop vaak 's avonds gebruikt, komt de toetsenbordverlichting goed van pas. Deze HP-laptop bevat een voorgeïnstalleerde versie van Windows 11 Home.

Lees ook: Op zoek naar een nieuwe laptop? Dit is waar je op moet letten!

ASUS Vivobook 15 (X1504ZA-NJ1199W)

Met deze telg uit de populaire ASUS Vivobook 15-serie vind je een goede middenweg tussen mobiliteit en comfort. Het 15,6 inch-scherm is behoorlijk ruim, terwijl je het apparaat moeiteloos in een rug- of schoudertas meeneemt. Bovendien valt het gewicht van 1,7 kilo mee. Het Full-HD-scherm heeft een matte coating, zodat je geen last hebt van vervelende schitteringen. Een ander voordeel is dat je met behulp van vier usb-poorten volop randapparaten kunt aansluiten, zoals een externe schijf, muis en usb-stick. Voor het verbinden van een pc-monitor is er ook nog een HDMI-uitgang.

De aanwezige Intel Core i5-1235U-processor is snel genoeg om processen van alledaagse toepassingen te verwerken. Denk bijvoorbeeld aan browsen, video's streamen en foto's bewerken. De genoemde chipset telt tien rekenkernen. Voor standaardtaken voldoen de acht Efficient-cores van 3,3 GHz prima. Mocht er extra processorkracht nodig zijn, dan springen de twee Performance-cores van 4,4 GHz bij. Dankzij 16 GB werkgeheugen zal de RAM-capaciteit niet zo gauw 'vollopen'. Zelfs wanneer je verschillende apps tegelijk gebruikt, blijft deze laptop snel. Windows 11 Home is op een ssd van 512 GB geïnstalleerd. Tot slot is de stijlvolle donkerblauwe behuizing het vermelden waard.

ASUS Vivobook S 16 OLED (S5606MA-MX108W)

Als je hoge eisen aan een laptop stelt, is deze versie van de ASUS Vivobook S 16 OLED een goede keuze. Allereerst is het haarscherpe 16inch-oledscherm van 3200 × 2000 pixels een lust voor het oog. Hiermee kun je op detailniveau foto's, video's en 3D-modellen bewerken. Vanwege de hoge vernieuwingsfrequentie van 120 hertz zie je bij animaties en filmpjes geen haperingen. Zodra je de laptop aanzet, start Windows Home 11 vanaf een 1TB-ssd op. Kortom, je kunt redelijk wat data lokaal bewaren. Voor de veiligheid log je eventueel bij Windows in met een gezichtsscan.

Deze laptop beschikt over nogal veel werkgeheugen (32 GB) en rekenkracht. De zes snelste kernen van de Intel Core Ultra 9 185H-processor zijn afgeregeld op een klokfrequentie van 5,1 GHz. Daarnaast heeft de chipset ook nog acht Efficient-cores (3,8 GHz) en twee Low Power Efficient-cores (2,5 GHz). Alle aanwezige rekenpower maakt deze laptop zeer geschikt voor veeleisende (bewerkings)software. Overige pluspunten zijn de drie video-uitgangen (1× HDMI/2× thunderbolt), toetsenbordverlichting, wifi 6E-adapter, microSD-kaartlezer en 1080p-webcam. Tot slot is het gewicht het vermelden waard: dat bedraagt slechts 1,5 kilo.

Een radiator is een toestel waar lucht, water en metaal samenkomen. De combinatie van deze drie elementen is de oorzaak van roest. Corrosie verpest de look van een stijlvolle verwarming en kan op lange termijn ook problemen veroorzaken. Je wil immers niet dat de radiator uiteindelijk gaat lekken, want dan is vervangen de enige oplossing.

Radiatoren zijn van staal of gietijzer en dat roest nu eenmaal. Roest aan de buitenkant komt regelmatig voor als je in de badkamer doucht of baadt terwijl de verwarming uit staat. De stoom van het warme bad of douche condenseert op dit verwarmingstoestel. Een andere oorzaak die vaak voorkomt, is de gewoonte om natte handdoeken op de radiator te laten drogen. Roest kan de structuur van de radiator verzwakken en vermindert het vermogen om efficiënt warmte over te dragen. In het ergste geval kan de radiator gaan lekken, wat leidt tot dure reparaties. Het goede nieuws is dat je roest op de radiator gemakkelijk zelf kunt verwijderen en het oppervlak van de radiator herstellen. 

Roest aan de binnenkant

Ook de binnenkant van de radiator kan bedekt zijn met een roestlaag, maar zolang er niet regelmatig lucht in het verwarmingscircuit komt, zal deze vorm van roest niet zo'n vaart lopen. Je kunt trouwens aan het verwarmingswater een roestremmer toevoegen zoals Fernox Protector, dat het roesten minimaliseert. Een enkele dosis van dit product behandelt een grotere woning met een verwarmingssysteem van 130 liter, tot 16 radiatoren. Het product wordt via een drukkoker met behulp van een adapter in de ontluchtsopening van de radiator of via de vulleiding gespoten en beschermt tegen corrosie, kalkaanslag en pH-veranderingen. 

© https://fernox.com

Roest verwijderen

Het is volkomen veilig om de roest van je mooie (meestal witte) radiator te verwijderen, zolang je het maar voorzichtig doet. Het maakt niet uit of het gaat om een witte kolomradiator, een designradiator of een gietijzeren model. De methode blijft dezelfde. Er bestaan zelfs een aantal huismiddeltjes die je kunt proberen om die roest te verwijderen. Met deze tips bespaar je de kosten van gespecialiseerde artikelen. 

Witte azijn

Neem een fles witte (natuur)azijn en giet of spons dit product over de roestige radiator. Wacht tot de azijn volledig is ingetrokken. Op hardnekkige plaatsen kun je dit herhalen. Zodra de roest begint op te lossen veeg je dit weg met een doek. Zie je nog steeds oxidatie, dan doe je meer witte azijn op de doek en wrijf je het opnieuw over de radiator. 

©Robert - stock=adobe.com

Azijn en aluminiumfolie

Een andere toptip die zeker het proberen waard is, is de combinatie van azijn en aluminiumfolie. Knip repen aluminiumfolie en doop die in azijn. Leg deze repen op het radiatorroest. Wrijf de aluminiumfolie voorzichtig over de gecorrodeerde radiator en laat de repen daar zitten. Als je een groot oppervlak moet bedekken, dan gebruik je meerdere stroken.

Laat de stroken lang genoeg zitten zodat de folie het ijzeroxide (de roest dus) kan oplossen. Je zult merken dat er bruine druppels op de radiator verschijnen. Dat is roest die vloeibaar is geworden. Vang deze druppels op met een doek. Trek na tijd een strook de aluminiumfolie los om te zien of de meeste roest op de radiator is opgelost. Ben je tevreden, dan haal je de stroken weg en veeg je de rest van de roest weg met een doek. Merk je dat een deel van de roest hardnekkig blijft hangen, pak dan een nieuw stuk aluminiumfolie. Kneed hem tot een bal, doop hem in azijn en wrijf de roest in een cirkelvormige beweging weg. Daarna veeg je de overtollige roest weg met een doek en zeepsop.  

Natriumcarbonaat 

Maak een dik papje door natriumcarbonaat (dat is baking soda) te mengen met water. Smeer de pasta op de roest en wacht tot het is uitgehard en droog is. Neem dan een doek of een oude tandenborstel en verwijder het mengsel. Tegelijkertijd haal je de roest weg. 

Schuurpapier

De bovenste manieren zijn milde reinigingsmethoden. Schuurpapier of een staalborstel is het laatste redmiddel. Wees voorzichtig om te voorkomen dat je de goede radiatorverf zou beschadigen. Gebruik fijn schuurpapier met een korrelgrootte van 120 tot 220 voor dikke roest. Ben je bang dat het de afwerking van de radiator zou bekrassen dan kun je fijn schuurpapier gebruiken, bijvoorbeeld korrelgrootte 240 of 600. Verwijder de roest door een lichte druk op het schuurpapier uit te oefenen terwijl je cirkelvormige bewegingen maakt. Vaak zie je ook roest bij een koppeling. De mogelijke oorzaak is dat de koppeling niet goed is uitgevoerd, waardoor een erg klein lek is ontstaan en vandaar het vieze uitzicht. 

Voorbereiding om te schilderen

Wanneer de roest grondig en volledig is verwijderd, dan kun je de radiator opnieuw verven. Als er nog roestplekken op de radiator zouden achterblijven, dan zullen die ook zichtbaar blijven met een laagje verf erop. Bovendien gaat het roestproces onder de verf dan gewoon verder. Om te verven zorg je dat de radiator uit staat en niet langer warm is, anders gaat de verf sterk geuren. Daarna ontvet je de volledige radiator. Er bestaan speciale ontvettingsmiddelen voor, maar het lukt ook gewoon met water en een scheut ammoniak.

Behandel de plaatsen waar je de roest hebt weggehaald daarna met een anti-roest primer. Op die manier voorkom je dat het probleem terugkeert. Kleine kuiltjes en krassen kun je eventueel opvullen met metaalplamuur. Schuur dan de radiator nog een keer af met een heel fijn schuurpapier zodat het oppervlak zo egaal mogelijk is. Dan maak je de radiator voor de laatste keer schoon. Dat kan met water, maar wasbenzine werkt grondiger. Dek de wand en de vloer af voordat je aan de slag gaat om verfvlekken te vermijden. Zorg dat de ruimte waarin je werkt zo goed als mogelijk stofvrij is. 

©Peter de Kievith - stock.adobe.com

Niemand zegt dat de radiator altijd wit moet zijn.  

Kwast of spuitbus

Je kunt verven met een kwast of met de spuitbus. Schilderen met een airless spray-toestel laat je beter over aan de vakman. Zorg dus dat je grondverf en daarna speciale radiatorlak gebruikt. Gebruik in ieder geval radiatorverf. Gewone verf en vooral wit, zal vergelen als je de radiator verhit. Begin met lange verticale banen en verdeel dan de verf horizontaal. Verf ten slotte nog eenmaal in verticale banen. Laat de grondverf goed drogen en wacht een dag voor het aflakken. Lucht de kamer goed waar de radiator hangt. Hitte en een te hoge luchtvochtigheid kunnen de oorzaak zijn van een sterke verflucht.

Heb je een radiator met twee panelen? Dan gebruik radiatorlak in een spuitbus. Gemiddeld heb je één spuitbus per vierkante meter nodig. Belangrijk is dat je de spuitbus minstens drie minuten schudt en dat je bij het spuiten minstens 25 centimeter afstand houdt van de radiator. Houd de spuitbus steeds op dezelfde afstand zodat er geen kleurverschillen ontstaan. Ben je klaar, dan houd je de spuitbuis ondersteboven om de laatste resten uit de spuitkop te krijgen.