Vroeger nam je een koffer vol boeken mee op vakantie. Tegenwoordig hoeft slepen niet meer om een vakantie lang te lezen. Een e-reader die zo’n 200 gram weegt is genoeg om duizenden boeken mee te nemen en weken op één acculading te lezen. Wat moet je weten over e-readers?

Top 10 beste e-readers

Tips voor je e-reader

Veelgestelde vragen

©PXimport

Top 10 e-readers (augustus 2022)

1. Amazon Kindle Oasis 3

Boeken lezen in stijl10Score100

Het topmodel in Amazons assortiment e-readers is de Kindle Oasis 3. De metalen bouw is uitstekend, hij is waterdicht en de fysieke knoppen maken het lezen aangenamer. Het met veel leds verlichte 300 ppi e-ink-scherm is heel goed, in onze ervaring net iets beter dan andere high-end alternatieven. Uiteraard heeft het scherm verlichting. Fraai is dat die verlichting verschillende kleurtemperaturen ondersteunt. De oasis valt behalve door zijn grotere scherm ook op door de fysiek bladerknoppen. Hierdoor kun je met één hand lezen, want je kunt met je duim bladeren terwijl je de Oasis vasthoudt. 

Lees ook onze Amazon Kindle Oasis 3 review.

2. Kobo Libra 2

Ongehoord goede e-reader8Score80

De Kobo Libra 2 is een recent model dat eigenlijk aan alle eisen voldoet die je van een e-reader verwacht. Hij is compact en past dus gemakkelijk in je tas, en door het lage gewicht van 215 gram houd je hem comfortabel vast. Dat komt overigens ook door het doordachte ontwerp met fysieke knoppen onder de duim, waarmee je vlot door je e-boeken bladert. Het scherm is zowel rustig voor de ogen dankzij e-inkt-technologie, als goed leesbaar door achtergrondverlichting. De batterijduur is lang en dankzij de moderne usb-c-aansluiting is 'ie rap weer volgeladen.

Lees ook onze Kobo Libra 2 review.

3. Amazon Kindle

Eindelijk een lichtje8Score80

Amazon noemt zijn goedkoopste e-reader simpelweg Kindle. In 2019 is Amazons goedkoopste e-reader erg interessant geworden, want er is eindelijk schermverlichting toegevoegd. Uiteraard gaat het wel om verlichting in één kleur, maar met vierentwintig helderheidsniveaus is het wel heel bruikbare verlichting. Het grootste verschil met de duurdere Kindle Paperwhite is het minder scherpe scherm. Voor normale boeken maakt dat echter niet heel veel uit, terwijl de Kindle een stuk goedkoper is. Wel moet je boeken kopen bij Amazon, met beveiligde ePubs kun je op een Kindle niets beginnen.

Lees ook onze Amazon Kindle review.

4. Amazon Kindle PaperWhite

Vlotte e-reader8Score80

Amazons Paperwhite is alweer toe aan de vierde generatie. Die vierde iteratie is wat ons betreft dé standaard-Kindle. Het apparaat is licht, heeft een scherp verlicht scherm en is waterdicht. Zeker dat laatste is een welkome toevoeging ten opzichte van de vorige variant, zeker omdat het scherm nu uit een vlakke plaat bestaat. Wat we missen ten opzichte van Kobo is instelbare kleurtemperatuur, maar daar staat een vlottere interface en uitstekend ecosysteem tegenover. Wel moet je boeken kopen bij Amazon, met beveiligde ePubs kun je op een Kindle niets beginnen. 

Lees ook onze Amazon Kindle PaperWhite review.

5. Kobo Clara HD

Waterdicht met kleurtemperatuur8Score80

+ Dekking, capaciteit en prestaties
+ Gebruiksvriendelijk
+ Zigbee en bluetooth
- Niet waterdicht

De Kobo Clara HD is een e-reader met een 6inch-scherm. Helaas is de Clara HD niet waterdicht. Lees je vaak aan het strand of op het water, dan is het toch een fijne gedachte dat de gadget hier goed tegen kan. De Kobo Clara HD biedt eigenlijk alles wat je van een e-reader verwacht, op een waterdichte behuizing na. En dat tegenover een relatief zacht prijsje. Het wordt zo langzamerhand wel eens tijd voor een vlotter OS, maar los daarvan is er eigenlijk weinig op het apparaat aan te merken. Het compacte design is de voornaamste reden om uitgerekend deze e-reader te kiezen. Duizenden boeken, letterlijk in je broekzak. Dat spreekt boekdelen. Wil je meer weten?

Lees ook onze Kobo Clara HD review.

6. Pocketbook Touch Lux 5

Handzaam én een zomers kleurtje8Score80

De PocketBook Touch Lux 5 is een van de kleinste e-readers die je kunt kopen. Omdat je het tekstformaat op e-readers kunt aanpassen, blijven de letters ook op dit kleinere formaat goed leesbaar. Met als voordeel dat 'ie - ook vanwege zijn lage gewicht van circa 150 gram - zo in je bagage past. Alle gangbare e-book-bestandsformaten worden ondersteund en wij zijn erg fan van de bordeauxrode behuizing; net even wat frisser dan het zwarte en witte waar de meeste e-readers voor gaan. Neemt niet weg dat er ook 'gewoon' een zwarte versie van te koop is. 

7. Kobo Sage

Ook luisteren en schrijven7Score70

De Kobo Sage is een bijzonder e-reader in deze lijst vanwege de stylus-ondersteuning. Daarmee kun je aantekeningen maken op het scherm en zo is de e-reader dus ook als schrijfblok in te zetten. Hoewel de ervaring leert dat schrijven op een tablet wat vlotter werkt dan op een e-inkt-scherm zoals dat van de Kobo. Een ander wapenfeit van de Sage is dat deze ook luisterboeken kan afspelen. Wel alleen die van Kobo's eigen aanbod, en je hebt een bluetooth-headset nodig om iets te kunnen horen. In feite is de Sage een opgevoerde versie van de Libra 2. Of je het geld voor de extra's over hebt, kun je het beste zelf inschatten. 

Lees ook onze Kobo Sage review.

8. Pocketbook InkPad X

Lezen in bad6Score60

Zie de PocketBook InkPad X als het (veel) duurdere broertje van de Touch Lux 5. Die meerprijs zit hem in verschillende zaken. Zo is het scherm haast dubbel zo groot (10,3 inch) en de resolutie is ook veel scherper. En een groot verschil is dat deze e-reader ook audio kan afspelen, onder andere in MP3-formaat. Luisteren kan via bluetooth of via een bedrade koptelefoon. Voor dat doeleinde zit een 3,5mm naar usb-c-adapter in de verpakking. De prijs zal voor velen een dealbreaker zijn; de kosten zijn veel hoger dan voor vergelijkbare e-readers. Daarom valt de score wat lager uit. Maar los daarvan is dit een luxe e-reader die veel te bieden heeft.

©PXimport

Tips voor je e-reader

Een e-reader is een apparaat dat ontworpen is om e-books op te lezen en hier door een speciaal E ink-scherm bijzonder geschikt voor is. Een e-reader is een compact apparaat, weegt relatief weinig en heeft ruimte voor honderden tot duizenden boeken.

Ondanks dat een moderne e-reader voorzien is van een aanraakscherm, kan een e-reader niet veel meer dan het weergeven van e-books of andere tekstdocumenten. Er zijn waterbestendige e-readers die zonder problemen een flinke plons water overleven. Perfect om een boek op te lezen aan de rand van het zwembad.

Rustig scherm

©PXimport

E-books zijn kleine bestanden en kun je ook moeiteloos openen op je smartphone of tablet. Hoewel een tablet als de iPad een prachtig scherm met scherpe letters heeft, zul je toch merken dat je ogen bij het lezen sneller moe of droog worden dan wanneer je een boek leest.

Bij een e-reader is de leeservaring hetzelfde als bij een normaal boek en krijg je veel minder snel last van je ogen. Het geheim van een e-reader zit hem in het E ink-scherm, een schermtechnologie die lijkt op papier en een goed contrast heeft. Een E ink-scherm geeft zelf geen licht en net als bij normaal papier is E ink-beter leesbaar als er meer licht op valt. Hierdoor is een E ink-scherm ook buiten in fel zonlicht perfect leesbaar. En omdat een E ink-scherm geen licht geeft, is het scherm veel minder vermoeiend voor je ogen als het scherm van een tablet.

Energiezuinig

©PXimport

Een E ink-scherm is niet alleen heel rustig, het is ook erg energiezuinig. Dat komt doordat het scherm alleen elektriciteit verbruikt als er een nieuw beeld gevormd wordt. E Ink bestaat uit cellen met vloeistof waarin zwarte en witte pigmentdeeltjes verwerkt zijn. Door een spanning op een cel te zetten kan bepaald worden of de zwarte of witte deeltjes getoond worden. Is het beeld eenmaal gevormd, dan wordt er geen energie meer gebruikt om het beeld weer te geven. Hoewel het scherm vrijwel geen energie gebruikt, bevat de e-reader natuurlijk wel een processor en aanraakscherm. Toch spreken we in accuduren van weken in plaats van uren.

Verlichting

©PXimport

Hoewel het niet verlichte scherm van een e-reader een voordeel is, hebben de schermen van veel e-readers tegenwoordig toch verlichting. Het gaat hierbij niet om achtergrondverlichting, maar om verlichting die het scherm vanaf de zijkant belicht dankzij een speciale laag.

Dit is minder vermoeiend voor je ogen dan een scherm met achtergrondverlichting, vergelijk het met een leeslamp. Het voordeel van ingebouwde verlichting is dat je niet afhankelijk bent van een externe lichtbron en dat is vooral onderweg een groot pluspunt. Maar ook als jij nog even wil lezen, terwijl je partner wilt slapen komt een ingebouwd lampje van pas. De nieuwste ontwikkeling is verlichting waarvan je de kleurtemperatuur kunt instellen. ’s Avonds kun je dan met geler licht lezen zodat de verlichting minder invloed op je slaapritme heeft.

Eigen lay-out

©PXimport

Een e-reader heeft veel voordelen ten opzichte van een normaal boek. Zo kun je de zelf de lay-out van de tekst veranderen. Waar je bij een normaal boek vast zit aan de door de uitgever gekozen typografie, is dat bij een e-book niet het geval. Je kunt op een e-reader zelf de lettergrootte, marge en regelafstand veranderen. Ook kun je Je kunt zelf het lettertype kiezen en bij een e-reader van Kobo zelfs lettertypes vanaf je computer naar de e-reader kopiëren. Ook handig: een e-reader onthoudt per boek waar je gebleven bent. Het is dus geen probleem om meerdere boeken tegelijkertijd te lezen.

E-books kopen

©PXimport

Uiteraard wil je na je aankoop je e-reader zo snel mogelijk vullen met je favoriete boeken. E-books kun je op steeds meer plekken kopen. Je kunt ze doorgaans bij de leverancier van de e-reader zelf kopen, zo hebben zowel Kobo als Amazon een uitgebreid aanbod aan e-books. Daarnaast kun je ook terecht bij bekende winkels die papieren boeken verkopen zoals Bol.com of Bruna. Let er op dat de meeste winkels e-books verkopen in het ePub-formaat. Op een Kindle kun je dat zonder het om te zetten niet lezen. Wordt er kopieerbeveiliging in de vorm van een watermerk gebruikt, dan kun je het boek eenvoudig omzetten met het programma Calibre. Wanneer er drm gebruikt wordt in de vorm van Adobe Digital Editions is dat omzetten niet toegestaan.

Extra handig is dat je e-books meestal ook direct vanaf je e-reader kunt kopen in een ingebouwde boekwinkel. Het boek wordt na de aanschaf direct gedownload naar je e-reader. Je hebt hiervoor uiteraard wel een internetverbinding via wifi nodig. Amazon verkoopt ook Kindles met ingebouwde 4G waarmee je overal ter wereld gratis toegang hebt tot de ingebouwde boekwinkel.

©PXimport

Veelgestelde vragen

Kun je e-books delen?

Je kunt gekochte e-books niet zomaar met iedereen delen, vaak wordt er drm (digital rights managment) gebruikt als kopieerbeveiliging waarmee je boeken op een beperkt aantal readers kunt gebruiken. Zo kun je boeken delen met bijvoorbeeld je gezin. Voor e-books in het ePub-formaat is er echter een trend naar boeken zonder kopieerbeveiliging. Je kunt je gekochte boeken dan op iedere e-reader gebruiken. Wat dan ook handig is, is dat je een gekochte ePub zonder kopieerbeveiliging eenvoudig kunt omzetten naar mobi met het programma Calibre. Zo kun je ePubs zonder drm die je koopt toch lezen op een Amazon Kindle en heb je dus meer keuze. Amazon biedt dan weer geen boeken zonder kopieerbeveiliging aan. Er is echter wel een maar, want winkels voegen in plaats van kopieerbeveiliging wel onzichtbare watermerken toe waarmee het boek naar jou als koper is te herleiden en die je dus kunt beschouwen als een vorm van drm. Verspreid dergelijke boeken dus niet verder als je eigen gezin.

Zijn er gratis e-books?

Het auteursrecht op boeken verloop zeventig jaar nadat de auteur overleden is. Veel klassiekers uit het verleden zijn dan ook volkomen legaal gratis te downloaden. Een bekende website waar je terecht kunt voor gratis klassiekers is Project Gutenberg. Een Nederlandstalige website is de digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren. Soms bieden de boekwinkels waar je e-books kunt kopen ook een selectie gratis e-books aan. Waar je ook naar kunt kijken is de normale bibliotheek. Ben je lid van de bibliotheek, dan heb je meestal ook toegang tot een collectie e-books die je kunt lenen. Dit kan wel alleen op e-readers die ePub ondersteunen zoals een Kobo.

Zijn e-books goedkoper?

Hoewel je wellicht denkt dat e-book veel goedkoper moeten zijn dan gedrukte boeken, is dat niet zo. Het drukken en verspreiden van fysieke boeken vormt een kleiner gedeelte van de totale kosten als je wellicht zou denken. Nieuwe e-books zijn daardoor meestal net zo duur als hun fysieke tegenhangers. Op oudere e-books kun je vaak wel goede aanbiedingen vinden. Daarnaast hebben zowel Amazon als Kobo een abonnement waarin je onbeperkt boeken kunt lezen. Voor veellezers interessant, al krijg je met een dergelijk abonnement geen toegang tot het hele aanbod e-books. Het gaat om een selectie uit het totale aanbod.

Hoeveel boeken passen op een e-reader?

Het grote voordeel van een e-reader is dat je in een licht apparaat (minder dan 200 gram) honderden tot duizenden boeken kunt meenemen. Ee e-book neemt gemiddeld zo’n 2 megabyte ruimte in beslag. Als je je bedenkt dat zelfs de goedkoopste e-reader al 4 gigabyte geheugen heeft, dat is genoeg om zo’n tweeduizend boeken op te slaan. En de duurdere e-readers hebben zelfs 8 gigabyte geheugen. Er zijn e-readers met nog meer geheugen, maar dat is meer bedoeld om (Japanse) comics te lezen.

Heeft een e-reader nadelen?

Hoewel een e-reader het beste apparaat is om boeken op te lezen, is het grootste nadeel dat het daar ook direct bij blijft. Alle e-readers die je momenteel kunt kopen hebben een scherm met een beperkt aantal grijstinten waardoor ze enkel geschikt zijn om normale boeken op te lezen. Afbeeldingen komen door het gebrek aan kleur veel minder goed tot hun recht. Vergelijk dat met een tablet waarop je dankzij een kleurenscherm naar films kunt kijken, kunt browsen en apps kunt gebruiken. Een e-reader heeft kortom alleen nut als je echt boeken wilt lezen.

Waarom flitst het beeld van een e-reader?

Sommige mensen vinden een e-reader vervelend omdat het scherm flitst wanneer er naar een nieuwe pagina wordt gebladerd. Bij oudere e-readers wordt het beeld inderdaad bij iedere pagina opnieuw opgebouwd en zie je het hele scherm even flitsen. De huidige generatie e-readers verversen niet na iedere pagina het hele beeld, maar bijvoorbeeld om het hoofdstuk. Dat zorgt ervoor dat de volgende bladzijde sneller in beeld staat en wat minder energie gebruikt, maar kan wel voor lichte ‘spookbeelden’ zorgen. Heb je juist een hekel aan spookbeelden, dan kun je doorgaans instellen dat het beeld vaker helemaal ververst wordt.

Hoe krijg je de beste accuduur?

Een e-reader is gemaakt om zo lang mogelijk op te lezen. Heel veel kun je niet doen om de accuduur te rekken. Uiteraard gebruikt ingebouwde verlichting relatief veel energie, zet de verlichting dus zo laag mogelijk als je verwacht je e-reader langere tijd niet bij te kunnen laden. Iets anders dat je kunt doen is het uitschakelen van wifi. Wanneer je een aantal boeken op je e-reader hebt gezet, heb je de wifi-functionaliteit niet nodig. Zet deze dus uit om energie te besparen.

Hoe bedien je een e-reader?

In een boek blader je van pagina naar pagina, een e-reader heeft natuurlijk geen fysieke pagina’s. Een moderne e-reader heeft daarom een aanraakscherm waarbij de bovenkant van de e-reader uit een vlakke plaat bestaat. Iets oudere of goedkopere modellen hebben nog een aanraak scherm waar een apart hogere rand omheen zit. Bladeren doe je door met een vinger (doorgaans je duim) het scherm aan te raken. Het scherm is verdeeld in zones om bijvoorbeeld ook terug te bladeren of het menu te openen. Je kunt deze zones meestal zelf instellen. Oudere e-readers hadden geen aanraakscherm en waren voorzien van knoppen. Die knoppen verdwenen aanvankelijk met de opkomst van aanraakschermen, maar tegenwoordig weer terug op de duurste modellen. Deze hebben knoppen in de schermrand als een handige aanvulling op een aanraakscherm.

Kun je e-books ook op andere apparaten lezen?

E-books die je koop kunt je met geschikte apps ook op andere apparaten lezen zoals je smartphone of tablet. Zowel Amazon als Kobo hebben eigen apps voor smartphones en tablets om e-books te lezen. In combinatie met gekochte boeken uit de eigen boekwinkels kan het lezen tussen e-reader en app gesynchroniseerd worden. Zo kun je op je smartphone verder lezen zonder dat je je e-reader bij hoeft te hebben. Uiteraard moet hiervoor de wifi op je e-reader wel aan staan.

Kun nog meer dan lezen op een e-reader?

Op sommige modellen kun je een hoofdtelefoon aansluiten om muziek of audioboeken af te spelen, maar echt handig werkt dat niet. Je smartphone is geschikter voor het afspelen van audio. Daarnaast is vrijwel iedere e-reader voorzien van een internetbrowser die doorgaans wordt aangeduid als beta-functionaliteit. Heel goed werkt zo’n browser dan ook niet, het is meer een extraatje omdat een e-reader vanwege de ingebouwde boekwinkel een internetverbinding heeft.

De Dyson OnTrac is een koptelefoon die alles heeft: moderne looks, een lange batterijduur, goed geluid en veel slimme functies. Dat alles was ruim voldoende reden om de koptelefoon eens door het Review.nl Testpanel te laten proberen, en te vragen wat zij ervan vinden. De resultaten van die testperiode vind je in dit artikel.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Dyson

Eerst kort iets over de koptelefoon zelf. Dat de Dyson OnTrac een premium koptelefoon is, merk je al meteen als je 'm uit de doos haalt. De oorkussens zijn extra zacht en het gewicht is door de unieke plaatsing van de accu perfect verdeeld, zodat hij altijd goed op je hoofd zit. Bovendien kun je kiezen tussen verschillende kleuren oorkussens en buitenkappen, dus je kunt je eigen kleurencombinatie maken.

Qua geluid kan de OnTrac zich meten met de besten. De ingebouwde speaker is in de ideale hoek naar je oren gericht, zodat het geluid altijd perfect binnenkomt. Hoge noten of lage bastonen, de OnTrac draait er zijn hand niet voor om. Het audiobereik is breder dan bij veel andere koptelefoons, namelijk 6Hz tot 21 kHz, en bovendien kun je de audio-instellingen in de app aanpassen naar je eigen smaak.

Noise cancelling

Uiteraard biedt de OnTrac ook noise cancelling tot 40dB, en daar heeft Dyson erg zijn best op gedaan. De oorkussens zijn voorzien van acht microfoons die het geluid van buiten opvangen en het tegengeluid terug je oren insturen, zodat je er vrijwel niets meer van hoort. In de stad, in het OV, je kunt overal rustig genieten van je muziek of podcast. Andersom werkt het ook: de Awareness-modus versterkt geluiden van buitenaf juist.

Je druk maken of je nog wel genoeg batterijduur over hebt voor een hele dag is ook niet nodig. De koptelefoon gaat tot wel 55 uur mee op een enkele lading, zelfs als je noise cancelling hebt ingeschakeld. Bovendien laadt de accu binnen tien minuten genoeg op om weer ruim twee uur verder te kunnen. Zo weet je zeker dat je de hele dag door kunt.

Tot zover de specificaties. Wat vindt het Review.nl Testpanel van de Dyson OnTrac?

©Dyson

Looks

Het uitpakken van de Dyson OnTrac was voor het testpanel meteen al een feestje. "Op het moment dat je de koptelefoon uit de verpakking haalt, zie je meteen de kwaliteit van de gebruikte materialen", zegt een van de testers. Een ander is het daarmee eens: "Goede afwerking, mooie kleuren, kwalitatief materiaal en een luxe design."

Dat de kleuren zelf aan te passen zijn, viel ook goed bij het testpanel. "Wat ik echt leuk vind," verwoordt een van de leden het, "is dat je de koptelefoon kunt customizen naar je eigen smaak met verschillende kleuren oorkussens. Ook de buitenzijde van de oorschelpen kun je vervangen."

Comfort en gebruik

Een koptelefoon die je de hele dag gebruikt, moet natuurlijk comfortabel zitten, en ook daar gooit de OnTrac hoge ogen. "Het design is comfortabel", zegt een van de testers. "Dat is perfect voor langdurig gebruik zonder ongemak."

Voor een koptelefoon is de Dyson aan de zware kant, maar door de goede pasvorm vonden de testers geen enkel probleem: "Je voelt meteen dat de OnTrac relatief zwaar is, maar bij het testen bleek ik daar totaal geen last van te hebben. De koptelefoon zit prettig en de oorkussens zijn lekker zacht."

Een enkele tester had wat moeite met het goed bedienen van de knoppen op de oorschelpen, al was dat vooral een persoonlijke kwestie.

©Dyson

Geluid en noise cancelling

Natuurlijk draait het uiteindelijk allemaal om het geluid, en we kunnen wel stellen dat het testpanel op dat gebied lyrisch is. "Het geluid is uitstekend", meldt een tester in de review. "Het basgeluid en het geluid van muziekinstrumenten zijn helder en overheersen niet. Het is heel fijn om naar muziek te luisteren." Een andere tester is het daarmee eens: "Het geluid is helder en gebalanceerd, met zowel diepe bassen als heldere hoge tonen."

Ook de ingebouwde noise cancelling wordt erg gewaardeerd. Een van de testers verwoordt het simpel: "Wat de noise cancelling betreft: die is uitzonderlijk goed. Hij blokkeert effectief storende geluiden." En een andere tester: "De noise cancelling is heel goed. Je wordt volledig afgesloten van geluid in je omgeving, zodat je niet afgeleid wordt en beter naar je eigen muziek kunt luisteren."

Accu en connectiviteit

De Dyson heeft op papier een zeer goede accuduur, en in de praktijk kwam dat er ook zeker uit. "De batterij gaat verrassend lang mee, zelfs bij intensief gebruik", vertelt een van de testers, en een ander beaamt dat: "De accuduur van 55 uur is zeer goed, dus hij hoeft niet veel aan de lader te hangen."

Het verbinden met bluetooth ging in de meeste gevallen ook goed: "Bij gebruik hoef je alleen de koptelefoon aan te zetten", vertelt een tester uit eigen ervaring. "Dan kun je bij het openen van je muziek-app of streamingservice al meteen luisteren."

Wel had het testpanel liever multipoint-mogelijkheden gezien, om de koptelefoon aan meerdere apparaten tegelijkertijd te koppelen. Maar, zoals een tester het verwoordt: "Door het gebruik van bluetooth 5.0 is er een stabiele verbinding. Bij mij is er nooit een hapering geweest."

Conclusie

De Dyson OnTrac is een high-end koptelefoon, dus het testpanel begon met hoge verwachtingen aan de testperiode. Die verwachtingen werden duidelijk waargemaakt. Dat begint al bij het uiterlijk, met een premium uitstraling en de mogelijkheid om verschillende kleuren kussens en oorschelpen te kiezen.

Over het geluid is het testpanel lyrisch: dat is helder en gebalanceerd, en de instellingen in de app vielen ook in de smaak. Ook de noise cancelling werd veel genoemd als groot pluspunt. Ondanks zijn formaat vindt het testpanel de OnTrac lekker zitten.

Al met al dus een geslaagde test voor de Dyson OnTrac, met een welverdiende 8,3 als gemiddeld eindcijfer als resultaat van het Review.nl Testpanel. Zoals een van de testers de review afsluit: "Deze koptelefoon is een uitstekende keuze voor mensen die kwaliteit en comfort zoeken in hun audioproducten."

Google Spreadsheets maakt het supergemakkelijk om met verschillende gebruikers samen te werken in dezelfde spreadsheet. Maar hoe meer mensen samen aan de slag gaan, hoe groter het risico dat de gegevens niet op dezelfde manier worden ingegeven. Daar komen de keuzemenu's goed van pas.

Een keuzemenu of drop-downmenu biedt veel voordelen. Bovenal verbetert dit type lijst de efficiëntie. Het bespaart een hoop tijd, want de gebruiker hoeft de data niet handmatig in te typen. Ook ontstaan er zo veel minder fouten. Bovendien beperk je hiermee de opties die een gebruiker in de cellen kan invoeren, waardoor de gegevens uniform worden. Daarnaast is een keuzemenu gebruiksvriendelijk. Het enige wat de gebruiker hoeft te doen, is een keuze maken uit de gegeven mogelijkheden. En tot slot voorkom je twijfel over welke informatie precies in de geselecteerde cel ingevuld moet worden.

Handmatig invullen

Er zijn twee manieren om een keuzemenu samen te stellen. Ofwel je vult de opties handmatig in, ofwel je selecteert een bestaande lijst in hetzelfde rekenblad. Selecteer eerst de cel of cellen waarin het keuzemenu moet komen en ga daarna naar het tabblad Gegevens waar je Gegevensvalidatie kiest. Je kunt in een cel ook @dropdownmenu typen en Nieuw dropdownmenu selecteren of je klikt met de rechtermuisknop op de geselecteerde cel en kiest voor de opdracht Dropdownmenu.

Aan de rechterkant opent het paneel Regels voor gegevensvalidatie. Kies bij Criteria voor de optie Dropdownmenu. Typ nu de gewenste opties in de vakken met de titels Optie 1 en Optie 2. Om nog meer items toe te voegen, klik je op Nog een item toevoegen of je gebruikt simpelweg de Enter-toets. Staan alle keuze-items in de lijst dan klik je rechts onderaan op de knop Klaar. Gebruikers kunnen nu op de cel klikken waarna de verschillende mogelijkheden verschijnen.

Een celbereik als keuzemenu

Als het gaat om een lang keuzemenu, kun je beter beginnen met een lijst die al in de spreadsheet staat. Selecteer de cel of cellen waar het keuzemenu moet komen. Daarna ga je naar het tabblad Gegevens waar je Gegevensvalidatie activeert. Kies in het vak Criteria de optie Dropdownmenu (van een bereik). Klik op het rasterpictogram in het lege vak om het gegevensbereik te selecteren. Sleep vervolgens over de cellen die je toe wilt voegen aan het keuzemenu. Het celbereik wordt nu automatisch in het dialoogvenster ingevoerd. Klik op OK om het celbereik te bevestigen en daarna gebruik je weer de knop Klaar om de wijzigingen op te slaan. Je zult zien dat de waarden aan het menu zijn toegevoegd.

Keuzemenu toepassen op meerdere cellen

Je kunt zo’n keuzemenu op één cel toepassen of meteen op een reeks geselecteerde cellen. Heb je het drop-downmenu in één cel geplaatst en wil je dezelfde keuzemogelijkheden overbrengen naar de cellen daaronder of daarnaast, dan kun je dat op twee manieren doen. De eerste wijze is door met Ctrl+C de cel te kopiëren waarin het keuzemenu al werkt, waarna je de cellen selecteert waar hetzelfde menu beschikbaar moet worden. Vervolgens druk je op Ctrl+V om de inhoud in de selectie te plakken.

De tweede wijze is door de cel met het beschikbare keuzemenu te selecteren. Die wordt met blauw omrand en rechtsonder zit een vette stip. Grijp die stip met de muisaanwijzer en sleep over de cellen die dezelfde inhoud moeten krijgen. 

Keuzemenu bewerken of verwijderen

Wil je een bestaand keuzemenu bewerken, klik dan in de cel op het menu en klik onderaan op het pictogram van een potlood. Het rechterpaneel komt weer tevoorschijn. Je kunt nu wijzigingen aanbrengen in het vak Toepassen op bereik. Klik je op het rasterpictogram, dan zie je in de pop-up ook de optie Nog een bereik toevoegen om de keuzemogelijkheden uit te breiden.

Wil je het keuzemenu verwijderen, kies dan onderaan in het zijpaneel voor de knop Regel verwijderen. Tevreden? Klik weer op Klaar. 

Volgorde items aanpassen

Als je op het potloodje hebt geklikt, zie je in het rechterpaneel ook alle opties waaruit het keuzemenu bestaat. Links naast iedere optie vind je zes puntjes. Hiermee kun je een item vastpakken en naar boven of beneden verplaatsen. Rechts naast iedere optie zie je een vuilnisbakje. Dat gebruik je om een item te verwijderen.

Om de keuzemogelijkheden nog beter van elkaar te onderscheiden, kun je er een kleurtje aan toevoegen. Google Spreadsheets biedt in eerste instantie zestien kleuren aan. Meer kleuren kun je toevoegen door op Aanpassen te klikken.

Als je een keuzemenu hebt gemaakt op basis van een bestaande lijst, zoals we in de paragraaf ‘Een celbereik als keuzemenu’ hebben uitgelegd, dan kun je de volgorde van de items niet aanpassen.

Op basis van gegevens op een ander blad

Soms is het handig om alle gegevens die je gebruikt voor je keuzemenu op te slaan op een ander werkblad in dezelfde spreadsheet. Op blad 1 creëer je de daadwerkelijke keuzemenu’s en op blad 2 leg je alle gegevens vast waarmee je die keuzemenu’s wilt creëren.

Hiervoor gebruik je de optie Dropdownmenu (van een bereik). Klik weer op het rasterpictogram om het gegevensbereik te selecteren. Maar voordat je nu het celbereik aanduidt, selecteer je onderaan eerst de spreadsheet Blad2. Nu kun je de lijst op het tweede blad selecteren en toevoegen aan de regel.

Kleurentriggers

Keuzemenu’s en conditionele opmaak gaan goed samen. Hoe handig is het als je uit een keuzemenu een optie kiest met daarin een bepaald woord, waardoor die cel automatisch geel wordt? Of wanneer het getal uit het keuzemenu kleiner is dan vijftig, dat de cel met rood wordt gemarkeerd?

Eerst maak je het keuzemenu aan. Daarna kies je op de werkbalk bovenaan de spreadsheet voor Opmaak / Conditionele opmaak. In het rechterpaneel opent nu het venster Conditionele opmaakregels met twee tabbladen: Eén kleur en Kleurenschaal. In dit voorbeeld kiezen we voor Eén kleur. Kik op het lange uitklapmenu met de opmaakregels. Wij kiezen voor Groter dan of gelijk aan en geven daaronder, in het vak Waarde of formule, de waarde 50 op. Daarna selecteer je een bepaalde opmaakstijl en -kleur. Via Nog een regel toevoegen kun je een tweede opmaakregel toevoegen, bijvoorbeeld Kleiner dan met de waarde 50. Zo zorg je ervoor dat de cel automatisch rood wordt als de via het keuzemenu gekozen waarde kleiner is dan 50. Is de waarde gelijk aan of groter dan 50, dan wordt de cel groen.

Natuurlijk ben je niet beperkt tot regels voor groter dan, gelijk aan of zelfs numerieke waarden. Je kunt de achtergrondkleur ook activeren op basis van tekst of een datum in de cel.

Er is een enorme keuze aan opmaakregels voor de conditionele opmaak.

Kleurenschaal

Met het tweede tabblad in het paneel Conditionele opmaakregels gebruik je een Kleurenschaal. Hiermee kun je een reeks achtergrondkleuren toewijzen aan de items in het keuzemenu. Je kunt het bijvoorbeeld zo instellen dat als de gebruiker 100 selecteert in het keuzemenu dat de cel groen wordt. Voor 60 wordt de cel geel, voor 40 oranje en voor 10 knalrood. Voor alle andere tussenliggende getallen verschijnt een tussenliggende kleur. Zo zie je in één oogopslag welke items uit het keuzemenu belangrijk zijn.