Vroeger nam je een koffer vol boeken mee op vakantie. Tegenwoordig hoeft slepen niet meer om een vakantie lang te lezen. Een e-reader die zo’n 200 gram weegt is genoeg om duizenden boeken mee te nemen en weken op één acculading te lezen. Wat moet je weten over e-readers?

Top 10 beste e-readers

Tips voor je e-reader

Veelgestelde vragen

©PXimport

Top 10 e-readers (augustus 2022)

1. Amazon Kindle Oasis 3

Boeken lezen in stijl10Score100

Het topmodel in Amazons assortiment e-readers is de Kindle Oasis 3. De metalen bouw is uitstekend, hij is waterdicht en de fysieke knoppen maken het lezen aangenamer. Het met veel leds verlichte 300 ppi e-ink-scherm is heel goed, in onze ervaring net iets beter dan andere high-end alternatieven. Uiteraard heeft het scherm verlichting. Fraai is dat die verlichting verschillende kleurtemperaturen ondersteunt. De oasis valt behalve door zijn grotere scherm ook op door de fysiek bladerknoppen. Hierdoor kun je met één hand lezen, want je kunt met je duim bladeren terwijl je de Oasis vasthoudt. 

Lees ook onze Amazon Kindle Oasis 3 review.

2. Kobo Libra 2

Ongehoord goede e-reader8Score80

De Kobo Libra 2 is een recent model dat eigenlijk aan alle eisen voldoet die je van een e-reader verwacht. Hij is compact en past dus gemakkelijk in je tas, en door het lage gewicht van 215 gram houd je hem comfortabel vast. Dat komt overigens ook door het doordachte ontwerp met fysieke knoppen onder de duim, waarmee je vlot door je e-boeken bladert. Het scherm is zowel rustig voor de ogen dankzij e-inkt-technologie, als goed leesbaar door achtergrondverlichting. De batterijduur is lang en dankzij de moderne usb-c-aansluiting is 'ie rap weer volgeladen.

Lees ook onze Kobo Libra 2 review.

3. Amazon Kindle

Eindelijk een lichtje8Score80

Amazon noemt zijn goedkoopste e-reader simpelweg Kindle. In 2019 is Amazons goedkoopste e-reader erg interessant geworden, want er is eindelijk schermverlichting toegevoegd. Uiteraard gaat het wel om verlichting in één kleur, maar met vierentwintig helderheidsniveaus is het wel heel bruikbare verlichting. Het grootste verschil met de duurdere Kindle Paperwhite is het minder scherpe scherm. Voor normale boeken maakt dat echter niet heel veel uit, terwijl de Kindle een stuk goedkoper is. Wel moet je boeken kopen bij Amazon, met beveiligde ePubs kun je op een Kindle niets beginnen.

Lees ook onze Amazon Kindle review.

4. Amazon Kindle PaperWhite

Vlotte e-reader8Score80

Amazons Paperwhite is alweer toe aan de vierde generatie. Die vierde iteratie is wat ons betreft dé standaard-Kindle. Het apparaat is licht, heeft een scherp verlicht scherm en is waterdicht. Zeker dat laatste is een welkome toevoeging ten opzichte van de vorige variant, zeker omdat het scherm nu uit een vlakke plaat bestaat. Wat we missen ten opzichte van Kobo is instelbare kleurtemperatuur, maar daar staat een vlottere interface en uitstekend ecosysteem tegenover. Wel moet je boeken kopen bij Amazon, met beveiligde ePubs kun je op een Kindle niets beginnen. 

Lees ook onze Amazon Kindle PaperWhite review.

5. Kobo Clara HD

Waterdicht met kleurtemperatuur8Score80

+ Dekking, capaciteit en prestaties
+ Gebruiksvriendelijk
+ Zigbee en bluetooth
- Niet waterdicht

De Kobo Clara HD is een e-reader met een 6inch-scherm. Helaas is de Clara HD niet waterdicht. Lees je vaak aan het strand of op het water, dan is het toch een fijne gedachte dat de gadget hier goed tegen kan. De Kobo Clara HD biedt eigenlijk alles wat je van een e-reader verwacht, op een waterdichte behuizing na. En dat tegenover een relatief zacht prijsje. Het wordt zo langzamerhand wel eens tijd voor een vlotter OS, maar los daarvan is er eigenlijk weinig op het apparaat aan te merken. Het compacte design is de voornaamste reden om uitgerekend deze e-reader te kiezen. Duizenden boeken, letterlijk in je broekzak. Dat spreekt boekdelen. Wil je meer weten?

Lees ook onze Kobo Clara HD review.

6. Pocketbook Touch Lux 5

Handzaam én een zomers kleurtje8Score80

De PocketBook Touch Lux 5 is een van de kleinste e-readers die je kunt kopen. Omdat je het tekstformaat op e-readers kunt aanpassen, blijven de letters ook op dit kleinere formaat goed leesbaar. Met als voordeel dat 'ie - ook vanwege zijn lage gewicht van circa 150 gram - zo in je bagage past. Alle gangbare e-book-bestandsformaten worden ondersteund en wij zijn erg fan van de bordeauxrode behuizing; net even wat frisser dan het zwarte en witte waar de meeste e-readers voor gaan. Neemt niet weg dat er ook 'gewoon' een zwarte versie van te koop is. 

7. Kobo Sage

Ook luisteren en schrijven7Score70

De Kobo Sage is een bijzonder e-reader in deze lijst vanwege de stylus-ondersteuning. Daarmee kun je aantekeningen maken op het scherm en zo is de e-reader dus ook als schrijfblok in te zetten. Hoewel de ervaring leert dat schrijven op een tablet wat vlotter werkt dan op een e-inkt-scherm zoals dat van de Kobo. Een ander wapenfeit van de Sage is dat deze ook luisterboeken kan afspelen. Wel alleen die van Kobo's eigen aanbod, en je hebt een bluetooth-headset nodig om iets te kunnen horen. In feite is de Sage een opgevoerde versie van de Libra 2. Of je het geld voor de extra's over hebt, kun je het beste zelf inschatten. 

Lees ook onze Kobo Sage review.

8. Pocketbook InkPad X

Lezen in bad6Score60

Zie de PocketBook InkPad X als het (veel) duurdere broertje van de Touch Lux 5. Die meerprijs zit hem in verschillende zaken. Zo is het scherm haast dubbel zo groot (10,3 inch) en de resolutie is ook veel scherper. En een groot verschil is dat deze e-reader ook audio kan afspelen, onder andere in MP3-formaat. Luisteren kan via bluetooth of via een bedrade koptelefoon. Voor dat doeleinde zit een 3,5mm naar usb-c-adapter in de verpakking. De prijs zal voor velen een dealbreaker zijn; de kosten zijn veel hoger dan voor vergelijkbare e-readers. Daarom valt de score wat lager uit. Maar los daarvan is dit een luxe e-reader die veel te bieden heeft.

©PXimport

Tips voor je e-reader

Een e-reader is een apparaat dat ontworpen is om e-books op te lezen en hier door een speciaal E ink-scherm bijzonder geschikt voor is. Een e-reader is een compact apparaat, weegt relatief weinig en heeft ruimte voor honderden tot duizenden boeken.

Ondanks dat een moderne e-reader voorzien is van een aanraakscherm, kan een e-reader niet veel meer dan het weergeven van e-books of andere tekstdocumenten. Er zijn waterbestendige e-readers die zonder problemen een flinke plons water overleven. Perfect om een boek op te lezen aan de rand van het zwembad.

Rustig scherm

©PXimport

E-books zijn kleine bestanden en kun je ook moeiteloos openen op je smartphone of tablet. Hoewel een tablet als de iPad een prachtig scherm met scherpe letters heeft, zul je toch merken dat je ogen bij het lezen sneller moe of droog worden dan wanneer je een boek leest.

Bij een e-reader is de leeservaring hetzelfde als bij een normaal boek en krijg je veel minder snel last van je ogen. Het geheim van een e-reader zit hem in het E ink-scherm, een schermtechnologie die lijkt op papier en een goed contrast heeft. Een E ink-scherm geeft zelf geen licht en net als bij normaal papier is E ink-beter leesbaar als er meer licht op valt. Hierdoor is een E ink-scherm ook buiten in fel zonlicht perfect leesbaar. En omdat een E ink-scherm geen licht geeft, is het scherm veel minder vermoeiend voor je ogen als het scherm van een tablet.

Energiezuinig

©PXimport

Een E ink-scherm is niet alleen heel rustig, het is ook erg energiezuinig. Dat komt doordat het scherm alleen elektriciteit verbruikt als er een nieuw beeld gevormd wordt. E Ink bestaat uit cellen met vloeistof waarin zwarte en witte pigmentdeeltjes verwerkt zijn. Door een spanning op een cel te zetten kan bepaald worden of de zwarte of witte deeltjes getoond worden. Is het beeld eenmaal gevormd, dan wordt er geen energie meer gebruikt om het beeld weer te geven. Hoewel het scherm vrijwel geen energie gebruikt, bevat de e-reader natuurlijk wel een processor en aanraakscherm. Toch spreken we in accuduren van weken in plaats van uren.

Verlichting

©PXimport

Hoewel het niet verlichte scherm van een e-reader een voordeel is, hebben de schermen van veel e-readers tegenwoordig toch verlichting. Het gaat hierbij niet om achtergrondverlichting, maar om verlichting die het scherm vanaf de zijkant belicht dankzij een speciale laag.

Dit is minder vermoeiend voor je ogen dan een scherm met achtergrondverlichting, vergelijk het met een leeslamp. Het voordeel van ingebouwde verlichting is dat je niet afhankelijk bent van een externe lichtbron en dat is vooral onderweg een groot pluspunt. Maar ook als jij nog even wil lezen, terwijl je partner wilt slapen komt een ingebouwd lampje van pas. De nieuwste ontwikkeling is verlichting waarvan je de kleurtemperatuur kunt instellen. ’s Avonds kun je dan met geler licht lezen zodat de verlichting minder invloed op je slaapritme heeft.

Eigen lay-out

©PXimport

Een e-reader heeft veel voordelen ten opzichte van een normaal boek. Zo kun je de zelf de lay-out van de tekst veranderen. Waar je bij een normaal boek vast zit aan de door de uitgever gekozen typografie, is dat bij een e-book niet het geval. Je kunt op een e-reader zelf de lettergrootte, marge en regelafstand veranderen. Ook kun je Je kunt zelf het lettertype kiezen en bij een e-reader van Kobo zelfs lettertypes vanaf je computer naar de e-reader kopiëren. Ook handig: een e-reader onthoudt per boek waar je gebleven bent. Het is dus geen probleem om meerdere boeken tegelijkertijd te lezen.

E-books kopen

©PXimport

Uiteraard wil je na je aankoop je e-reader zo snel mogelijk vullen met je favoriete boeken. E-books kun je op steeds meer plekken kopen. Je kunt ze doorgaans bij de leverancier van de e-reader zelf kopen, zo hebben zowel Kobo als Amazon een uitgebreid aanbod aan e-books. Daarnaast kun je ook terecht bij bekende winkels die papieren boeken verkopen zoals Bol.com of Bruna. Let er op dat de meeste winkels e-books verkopen in het ePub-formaat. Op een Kindle kun je dat zonder het om te zetten niet lezen. Wordt er kopieerbeveiliging in de vorm van een watermerk gebruikt, dan kun je het boek eenvoudig omzetten met het programma Calibre. Wanneer er drm gebruikt wordt in de vorm van Adobe Digital Editions is dat omzetten niet toegestaan.

Extra handig is dat je e-books meestal ook direct vanaf je e-reader kunt kopen in een ingebouwde boekwinkel. Het boek wordt na de aanschaf direct gedownload naar je e-reader. Je hebt hiervoor uiteraard wel een internetverbinding via wifi nodig. Amazon verkoopt ook Kindles met ingebouwde 4G waarmee je overal ter wereld gratis toegang hebt tot de ingebouwde boekwinkel.

©PXimport

Veelgestelde vragen

Kun je e-books delen?

Je kunt gekochte e-books niet zomaar met iedereen delen, vaak wordt er drm (digital rights managment) gebruikt als kopieerbeveiliging waarmee je boeken op een beperkt aantal readers kunt gebruiken. Zo kun je boeken delen met bijvoorbeeld je gezin. Voor e-books in het ePub-formaat is er echter een trend naar boeken zonder kopieerbeveiliging. Je kunt je gekochte boeken dan op iedere e-reader gebruiken. Wat dan ook handig is, is dat je een gekochte ePub zonder kopieerbeveiliging eenvoudig kunt omzetten naar mobi met het programma Calibre. Zo kun je ePubs zonder drm die je koopt toch lezen op een Amazon Kindle en heb je dus meer keuze. Amazon biedt dan weer geen boeken zonder kopieerbeveiliging aan. Er is echter wel een maar, want winkels voegen in plaats van kopieerbeveiliging wel onzichtbare watermerken toe waarmee het boek naar jou als koper is te herleiden en die je dus kunt beschouwen als een vorm van drm. Verspreid dergelijke boeken dus niet verder als je eigen gezin.

Zijn er gratis e-books?

Het auteursrecht op boeken verloop zeventig jaar nadat de auteur overleden is. Veel klassiekers uit het verleden zijn dan ook volkomen legaal gratis te downloaden. Een bekende website waar je terecht kunt voor gratis klassiekers is Project Gutenberg. Een Nederlandstalige website is de digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren. Soms bieden de boekwinkels waar je e-books kunt kopen ook een selectie gratis e-books aan. Waar je ook naar kunt kijken is de normale bibliotheek. Ben je lid van de bibliotheek, dan heb je meestal ook toegang tot een collectie e-books die je kunt lenen. Dit kan wel alleen op e-readers die ePub ondersteunen zoals een Kobo.

Zijn e-books goedkoper?

Hoewel je wellicht denkt dat e-book veel goedkoper moeten zijn dan gedrukte boeken, is dat niet zo. Het drukken en verspreiden van fysieke boeken vormt een kleiner gedeelte van de totale kosten als je wellicht zou denken. Nieuwe e-books zijn daardoor meestal net zo duur als hun fysieke tegenhangers. Op oudere e-books kun je vaak wel goede aanbiedingen vinden. Daarnaast hebben zowel Amazon als Kobo een abonnement waarin je onbeperkt boeken kunt lezen. Voor veellezers interessant, al krijg je met een dergelijk abonnement geen toegang tot het hele aanbod e-books. Het gaat om een selectie uit het totale aanbod.

Hoeveel boeken passen op een e-reader?

Het grote voordeel van een e-reader is dat je in een licht apparaat (minder dan 200 gram) honderden tot duizenden boeken kunt meenemen. Ee e-book neemt gemiddeld zo’n 2 megabyte ruimte in beslag. Als je je bedenkt dat zelfs de goedkoopste e-reader al 4 gigabyte geheugen heeft, dat is genoeg om zo’n tweeduizend boeken op te slaan. En de duurdere e-readers hebben zelfs 8 gigabyte geheugen. Er zijn e-readers met nog meer geheugen, maar dat is meer bedoeld om (Japanse) comics te lezen.

Heeft een e-reader nadelen?

Hoewel een e-reader het beste apparaat is om boeken op te lezen, is het grootste nadeel dat het daar ook direct bij blijft. Alle e-readers die je momenteel kunt kopen hebben een scherm met een beperkt aantal grijstinten waardoor ze enkel geschikt zijn om normale boeken op te lezen. Afbeeldingen komen door het gebrek aan kleur veel minder goed tot hun recht. Vergelijk dat met een tablet waarop je dankzij een kleurenscherm naar films kunt kijken, kunt browsen en apps kunt gebruiken. Een e-reader heeft kortom alleen nut als je echt boeken wilt lezen.

Waarom flitst het beeld van een e-reader?

Sommige mensen vinden een e-reader vervelend omdat het scherm flitst wanneer er naar een nieuwe pagina wordt gebladerd. Bij oudere e-readers wordt het beeld inderdaad bij iedere pagina opnieuw opgebouwd en zie je het hele scherm even flitsen. De huidige generatie e-readers verversen niet na iedere pagina het hele beeld, maar bijvoorbeeld om het hoofdstuk. Dat zorgt ervoor dat de volgende bladzijde sneller in beeld staat en wat minder energie gebruikt, maar kan wel voor lichte ‘spookbeelden’ zorgen. Heb je juist een hekel aan spookbeelden, dan kun je doorgaans instellen dat het beeld vaker helemaal ververst wordt.

Hoe krijg je de beste accuduur?

Een e-reader is gemaakt om zo lang mogelijk op te lezen. Heel veel kun je niet doen om de accuduur te rekken. Uiteraard gebruikt ingebouwde verlichting relatief veel energie, zet de verlichting dus zo laag mogelijk als je verwacht je e-reader langere tijd niet bij te kunnen laden. Iets anders dat je kunt doen is het uitschakelen van wifi. Wanneer je een aantal boeken op je e-reader hebt gezet, heb je de wifi-functionaliteit niet nodig. Zet deze dus uit om energie te besparen.

Hoe bedien je een e-reader?

In een boek blader je van pagina naar pagina, een e-reader heeft natuurlijk geen fysieke pagina’s. Een moderne e-reader heeft daarom een aanraakscherm waarbij de bovenkant van de e-reader uit een vlakke plaat bestaat. Iets oudere of goedkopere modellen hebben nog een aanraak scherm waar een apart hogere rand omheen zit. Bladeren doe je door met een vinger (doorgaans je duim) het scherm aan te raken. Het scherm is verdeeld in zones om bijvoorbeeld ook terug te bladeren of het menu te openen. Je kunt deze zones meestal zelf instellen. Oudere e-readers hadden geen aanraakscherm en waren voorzien van knoppen. Die knoppen verdwenen aanvankelijk met de opkomst van aanraakschermen, maar tegenwoordig weer terug op de duurste modellen. Deze hebben knoppen in de schermrand als een handige aanvulling op een aanraakscherm.

Kun je e-books ook op andere apparaten lezen?

E-books die je koop kunt je met geschikte apps ook op andere apparaten lezen zoals je smartphone of tablet. Zowel Amazon als Kobo hebben eigen apps voor smartphones en tablets om e-books te lezen. In combinatie met gekochte boeken uit de eigen boekwinkels kan het lezen tussen e-reader en app gesynchroniseerd worden. Zo kun je op je smartphone verder lezen zonder dat je je e-reader bij hoeft te hebben. Uiteraard moet hiervoor de wifi op je e-reader wel aan staan.

Kun nog meer dan lezen op een e-reader?

Op sommige modellen kun je een hoofdtelefoon aansluiten om muziek of audioboeken af te spelen, maar echt handig werkt dat niet. Je smartphone is geschikter voor het afspelen van audio. Daarnaast is vrijwel iedere e-reader voorzien van een internetbrowser die doorgaans wordt aangeduid als beta-functionaliteit. Heel goed werkt zo’n browser dan ook niet, het is meer een extraatje omdat een e-reader vanwege de ingebouwde boekwinkel een internetverbinding heeft.

QNED, het antwoord van LG op quantum dots, wordt toegepast in deze miniled lcd-tv. Dit type televisie is inmiddels erg populair geworden, ook in het subtop- en middensegment van het tv-aanbod. Heeft deze LG 65QNED91T6A genoeg in huis om de concurrentie de baas te blijven?

Deze LG-televisie past perfect in het rijtje van moderne, prima afgewerkte televisies die we dit jaar al vaker voorbij zagen komen. Het toestel is vrij slank dankzij het profiel van slechts 45mm, heeft een mooie metaalkleurige rand rondom en een vlakke rug. Aan de zijdes is de rug zoals bij de meeste toestellen wat afgeschuind. De centrale voet biedt geen verschillende draaiposities, maar het scherm staat desondanks toch 7cm hoog boven het tv-meubel, zodat een soundbar goed onder het scherm past. Het enige echt opvallende kenmerk? Het toestel is relatief zwaar, namelijk 35kg inclusief voet.

De tv beschikt over vier HDMI-poorten die allemaal de maximale HDMI 2.1-bandbreedte van 48Gbps bieden. Dat is nog steeds vrij zeldzaam, maar is wel goed nieuws voor gamers met meerdere high-end gaming-bronnen. Er is ondersteuning voor ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync) en op één poort kun je ARC/eARC gebruiken. De input-lag is iets hoger dan bij de oled-modellen, maar blijft zeer goed, 17,0ms (4K60) en 7,6ms (2K120). Wie de tv wil uitbreiden met draadloze luidsprekers, kan gebruik maken van het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association). Je bent wel beperkt tot 2.1-configuraties, een WiSA surround-opstelling is dan helaas niet mogelijk.

Niet alle minileds zijn gelijk

Het gebruik van minileds voor de achtergrondverlichting is iets waar fabrikanten graag mee uitpakken, maar het resultaat per merk en model kan sterk uiteenlopen. Minileds verdelen de achtergrondverlichting in meer segmenten dan wanneer er gewone leds worden toegepast. Het aantal zones kan sterk verschillen, van 100 tot meer dan 1.000. Dat heeft uiteraard impact op de prestaties wat betreft contrast en helderheid.

Deze LG heeft een achtergrondverlichting met 16x10 (160) zones, en dat is vandaag de dag toch redelijk weinig. Concurrenten zitten in dit segment al op 1.500 zones. Het eigen contrast van het VA-paneel is goed, 4.800:1, maar met dat beperkt aantal zones stijgt dat nauwelijks naar 5.000:1, en dat is vooral ook omdat LG erg voorzichtig is met de dimming. Op eenvoudigere testen kan dit wel naar 35.000:1 stijgen. Naar een reden hoeven we niet ver te zoeken, agressief dimmen met zo weinig zones maakt de zonegrenzen zichtbaar, ook omdat ze soms wat traag reageren. Dat stoort erg en hierdoor is een vage halo rond heldere voorwerpen op een donkere achtergrond dan ook onvermijdelijk.

©LG Electronics

Ook op het vlak van helderheid doet de LG op veel vlakken onder voor de concurrentie. Op een 10% venster meten we in de goed gekalibreerde HDR Filmmaker mode 1.099 nits, en op het volledig wit beeld haalt hij nog 644 nits. Dat was twee jaar geleden weliswaar nog acceptabel, maar nu concurrenten vlot over de 2.000 nits gaan, is dat toch wat te beperkt. Het kleurbereik scoort wel uitstekend, daar meten we 95% P3.

Toch heeft LG nog een sterke troef in handen, namelijk de uitstekende kalibratie af fabriek. De Filmmaker mode is zowel in SDR als HDR bijzonder goed gekalibreerd. Dat betekent dat je kunt rekenen op veel schaduwnuances, een neutrale grijsschaal en mooie, natuurlijke kleurweergave. Met HDR10-beeld kan LG’s dynamische tone mapping prachtige resultaten opleveren en daarmee maakt de tv het beste van zijn kleurbereik en helderheid. Witnuances en intense kleuren worden uitstekend bewaard. Alleen heel donkere HDR10-scènes lijden wat onder het beperkte aantal zones, die beelden worden iets té donker. De QNED91 ondersteunt ook Dolby Vision, maar geen Dolby Vision IQ zoals bij de oled-modellen.

Uitstekende beeldverwerking

Naast een uitstekende kalibratie toont deze LG ook sterke prestaties voor beeldverwerking. Dat dankt de tv aan zijn Alpha 8-processor die verbeterd werd met eigenschappen en functies die vorig jaar nog exclusief voor de Alpha 9-processor waren. We kunnen zelfs zeggen dat de LG geen echte zwakke plekken meer heeft. Deinterlacen van 1080i-beelden zoals die van live tv, doet hij prima zodat je zelden nog een gekartelde rand ziet. Upscaling en ruisonderdrukking maken van oudere content mooie 4K-beelden, al kun je van oudere videocontent zoals dvd’s geen wonderen verwachten. Via een superresolutie-bewerking kan de tv wat fijn extra detail toevoegen, dat werkt goed voor HD-materiaal, maar kan bij dvd’s bijvoorbeeld wel voor een wat overbewerkt resultaat zorgen. De ruisonderdrukking kan ook kleurstroken in zachte gradiënten wegnemen.

©LG Electronics

Een lcd-paneel heeft minder bewegingsscherpte dan een oled-paneel, en dus maskeert het fijn detail in snelle actiescènes. Bewegende voorwerpen hebben soms een wazige rand of tonen een beperkt sleepspoor. LG biedt met Motion Pro verschillende opties om dat te elimineren, maar introduceren op hun beurt juist weer andere problemen, dus deze functie kun je beter uit laten staan. Heb je een hekel aan schokken in het beeld wanneer de camera snel beweegt, activeer dan de Trumotion-functie. Zeker voor sport is dat prettig, maar voor film blijft het vaak een kwestie van smaak.

Degelijke audio

De QNED91 is uitgerust met een 2.2-systeem van 40 watt, en ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X. Onze filmfragmenten klonken prima met een aangename warme klank en een vleugje ruimtelijkheid. Die echte surround sound-ervaring kan je uit dit soort systeem niet halen, zelfs niet met ondersteuning voor de modernste audioformaten. Dat AI niet altijd de juiste resultaten geeft, werd hier bevestigd. De tv heeft een AI-Pro mode voor geluid, maar die klonk erg slecht, zeker voor muziek. In de muziek audiomode konden we het resultaat wél waarderingen, als loop je daar wel tegen beperkingen aan wanneer je voor hardere muziekgenres zoals metal kiest. Met het volume op ongeveer driekwart hoor je de woofer trillen in het chassis en gaat de bas uit de bocht. Al bij al een degelijk resultaat, in lijn met deze categorie. 

WebOS 24, helaas met reclame

De smart tv-omgeving van LG, WebOS, heeft veel goede punten. Zo vind je nagenoeg alle streaming-apps op dit platform, zowel internationaal als lokaal. Daarnaast heeft LG op de 2024-versie van webOS naast Airplay 2 ook Google Cast geïmplementeerd zodat je vanaf je smartphone, Android of iOS, moeiteloos content naar de tv kunt streamen. Apps en andere functies zijn gegroepeerd in zogeheten Quick Cards, zodat je gemakkelijk bepaalde functies kunt terugvinden.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Er zijn Quick Cards voor Thuis-hub, Sport, Thuiskantoor, Games, Muziek, Toegankelijkheid en sinds kort ook voor Leren en Groeien. De lay-out van WebOS zelf is vrij eenvoudig en ook redelijk compact zodat je niet nodeloos hoeft te scrollen om iets te vinden. De Magic Remote van LG waarmee je een cursor bestuurt door naar het scherm te wijzen blijft ook een belangrijke factor in het gebruiksgemak. Aangezien smart tv-platformen nog steeds evolueren is het ook erg fijn om te weten dat LG nu vijf jaar lang de nieuwste versie van WebOS op je tv belooft te plaatsen. In dit overzichtsartikel vind je alle info over webOS.

Toch heeft LG wat ons betreft een foute beslissing genomen. De fabrikant toont namelijk nu reclame op het Home-scherm, en die reclame is in tegenstelling tot bij andere fabrikanten niet beperkt tot content, maar kan bijvoorbeeld ook een sportwinkel of automerk tonen. Dat is echt wel het laatste wat we willen. Zelfs de screensaver kan reclame tonen (al zagen daar gelukkig alleen LG’s eigen LG Channel-dienst). Je kunt de reclame uitschakelen via de instellingen, iets dat we dan ook van harte aanraden.

Conclusie

De 65QNED91T6A kan zijn miniled-beloftes niet echt waarmaken. Het aantal zones in de achtergrondverlichting is vrij laag, waardoor er maar een beperkte verbetering van het contrast is. Ook op het gebied van piekhelderheid scoort hij niet overdreven goed. Als we naar concurrenten in deze categorie kijken, zoals Hisense of TCL, dan bieden die meer zones, beter contrast en meer piekhelderheid. LG slaat de plank verder ook mis door reclame op het Home-scherm toe te laten, dat zetten we onverbiddelijk uit.

Ondanks die beperking levert de tv nog voldoende contrast en piekhelderheid, en gecombineerd met een ruim kleurbereik en zeer goede beeldverwerking levert dat alsnog erg mooie beelden. De tv is op zijn best in verlichtte woonkamer. Hij ondersteunt Dolby Vision, maar geen HDR10+. LG vangt dat uitstekend op door zijn eigen dynamische tone mapping. Dat illustreert dat goede beeldverwerking net zo belangrijk als puur contrast of piekhelderheid. WebOS is een prima smart tv-systeem met ruim aanbod apps en functies en nu ook met de garantie voor vijf jaar nieuwe versies voor het OS. De prijs is wat ons betreft echter nog iets te hoog.

Je bent aan het videobellen, maar de achtergrond ziet er slordig uit. Of misschien wil je tussendoor een kort filmpje tonen, het beeld optimaliseren of opfleuren met enkele effecten. Software die je als virtuele webcam gebruikt, maakt dit en nog veel meer mogelijk.

Er zijn al langer applicaties beschikbaar waarmee je filters, effecten en virtuele achtergronden aan je videogesprek toevoegt. De populaire mobiele app Snapchat was een van de eerste. Met uitgebreide filters en lenzen kun je in realtime beelden aanpassen. Je geeft jezelf bijvoorbeeld kattenoren of verandert de omgeving. Snapchat gebruikt Augmented Reality (AR) om digitale elementen over echte beelden te plaatsen.

Inmiddels heeft ook Artificiële Intelligentie (AI) zijn intrede gedaan om effecten nauwkeurig op bewegende gebruikers toe te passen. Videoconferentietools zoals Teams en Zoom, gebruiken AI. Denk aan machinelearning-technologieën en convolutionele neurale netwerken. Daarmee is de gebruiker van zijn achtergrond te scheiden en kan er een virtuele achtergrond worden getoond. Een green screen is niet meer nodig.

In het gratis Microsoft Teams start je bijvoorbeeld een videogesprek via Nu vergaderen / Vergadering starten. Als je op Meer en Achtergrondeffecten klikt, kun je uit tientallen achtergronden kiezen of je achtergrond vervagen. Via Nieuwe toevoegen importeer je een specifieke achtergrond, bijvoorbeeld ontworpen door een AI-beeldgenerator.

Mogelijkheden

Virtuele webcams kun je gebruiken om speciale effecten, filters en grafische overlays aan je live-video toe te voegen, of om de achtergrond te vervagen of te vervangen. Als de gebruikte software dit toelaat, kun je ook afbeeldingen of andere video’s als webcam-uitvoer gebruiken. Zo kun je bijvoorbeeld je computerscherm delen. Tijdens je live-gesprek of -stream wissel je dan tussen video’s, afbeeldingen en zelfs verschillende camera’s, zoals een HDMI-camera die je gebruikelijke videoconferentietool mogelijk niet als (web)camera herkent.

Dit alles maakt dat virtuele webcam-software niet alleen leuk is voor persoonlijk gebruik, maar ook efficiëntere videoconferenties in een zakelijke context, of professionelere videostreams naar platforms als YouTube Live en Twitch mogelijk maakt. Je kunt zelfs de camera van je smartphone als webcam gebruiken. Dat is handig als je een optimaal beeld wilt hebben of als je computer niet over een webcam beschikt.

Applicaties

Er zijn verschillende programma’s voor virtuele webcams. In dit artikel focussen we ons op software die onder Windows draait en ook beschikbaar is als mobiele app. Op die manier kun je je smartphone of tablet als webcam gebruiken. Populaire applicaties zijn onder meer FineCam en ManyCam, die we beide kort voorstellen. Daarnaast besteden we aandacht aan een gratis opensource-alternatief: OBS Studio. Met deze tool combineer je meerdere videobronnen en creëer je scènes en overgangen. Dit maakt het bij uitstek geschikt voor live-streaming en schermopnames. OBS Studio ondersteunt bovendien een virtuele webcamfunctie, waardoor je OBS-uitvoer in videoconferentie-apps kunt gebruiken.

FineCam: set-up

Download FineCam. Met een druk op Install zet je de software op je pc. De gratis versie heeft een watermerk in de video. Wil je deze weg hebben? Dan heb je de betaalde Pro-versie nodig. Deze kost eenmalig zo’n 60 euro en ondersteunt ook resoluties van 1080p en hoger.

Na het opstarten kun je via het pijlknopje linksboven je aangesloten webcam selecteren. Een andere optie is om een mobiel Apple- of Android-apparaat te kiezen. Je moet dan wel de mobiele app van FineCam op dit apparaat draaien. Als het apparaat met hetzelfde netwerk is verbonden, druk je op de mobiele app op Connect en bevestig je met Agree in de desktop-app om een verbinding te maken. Het camerabeeld verschijnt dan direct in het applicatievenster.

FineCam: configuratie

FineCam kun je op verschillende manieren aansturen. We beperken ons tot de opties die ook in de gratis versie beschikbaar zijn. Zo kun je bijvoorbeeld het camerabeeld verplaatsen over de achtergrond, maar niet schalen. Bovenaan vind je knoppen om in- en uit te zoomen, het beeld te keren of te roteren en de vorm in te stellen, zoals Rectangle of Circle. Met Adjustment onderaan optimaliseer je de licht- en kleurinstellingen met schuifregelaars, zoals Brightness, Contrast, Saturation en White Balance.

Je kunt ook op Filter klikken om een van de ruim dertig vooraf ingestelde beeldweergaves te selecteren. Is je eigen fysieke achtergrond niet geschikt voor videobellen? Kies dan via Background uit twintig virtuele achtergronden. Of ontwerp je eigen achtergrond door bij AI Generated Background een prompt voor de AI-beeldgenerator in te voeren.

Kies je via Theme een lay-out waarbij je eigen webcambeeld niet het volledige scherm bedekt, dan kun je met Content tegelijkertijd andere inhoud tonen. Denk aan een webpagina, applicatievenster, video (ook via een YouTube-url), iPhone-beeld, PowerPoint-presentatie, tekst of eigen foto. In je videoconferentietool selecteer je FineShare FineCam om de virtuele camera te gebruiken. Mogelijk moet je nog bevestigen met de blauwe knop Virtual Camera rechtsonder in FineCam.

ManyCam: set-up

FineCam bevat ook de knop Multi-scenes waarmee je meerdere virtuele opzetten klaarzet en snel schakelt. Helaas is deze functie alleen beschikbaar in de Pro-versie. Een goed alternatief is dan ManyCam voor Windows en macOS. De betaalde versies zijn er vanaf ongeveer 45 euro per jaar. Je hebt dan geen watermerk en meer effecten, hogere resoluties (full HD tot 4K) en meerdere simultane videobronnen.

We beperken ons hier tot de gratis versie mét watermerk. Start de tool en klik op de plusknop in het hoofdvenster. In het uitklapvenster bij Camera’s selecteer je de gewenste (web)cam. In het rechtervenster kun je allerlei beeldinstellingen aanpassen, zoals Zoomen, Corner Radius, Ondoorzichtigheid en diverse opties bij Color Adjustment.

ManyCam: configuratie

In de gratis versie van ManyCam kun je maximaal twee presets klaarzetten, elk met verschillende beelden en instellingen. Klik op de plusknop in het tweede vakje onderaan het camerabeeld. Je kunt nu een andere camera selecteren of kiezen uit diverse opties, zoals Afbeeldingen en video’s, PowerPoint, PDF, YouTube URL en Desktop. Bij meerdere beeldschermen kun je zelf aangeven welk scherm je live wilt tonen. Andere opties zijn hier onder meer Gebied onder cursors (handig voor het volgen van je muisbewegingen) en App-venster. Net als bij FineCam kun je hier ook een mobiel apparaat gebruiken, waarmee je smartphone of tablet als webcam werkt.

Een preset verwijder je eenvoudig via het prullenbakicoon. Met het knopje met de drie puntjes stel je een visueel overgangseffect in bij het schakelen tussen presets. Er zijn nog vele andere effecten beschikbaar via de toverstaf bovenaan. Kies uit verschillende rubrieken, zoals GIFS (druk op het plusknopje om eigen afbeeldingen te gebruiken), Animals, Emojis en Face Accessories. Via Asset Store download je extra items.

OBS Studio: set-up

Zowel FineCam als ManyCam zijn gebruiksvriendelijke programma’s, maar helaas zijn de mogelijkheden in de gratis versies beperkt en wordt je video ontsierd door een watermerk. Een volledig gratis alternatief is OBS Studio. Download de tool (beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en installeer deze. Bij de opstart merk je al snel dat er veel functies zijn. We beperken ons hier tot enkele leuke opties voor het gebruik van een virtuele camera.

Allereerst controleer je de videoresolutie. Klik rechtsonder op Instellingen en open de rubriek Video. Stel de Basisresolutie bij voorkeur in op die van je monitor (bijvoorbeeld 1920x1080 en 16:9). De Uitvoerresolutie stel je normaal gesproken op dezelfde waarden in, tenzij je videoconferentietool andere waarden voorstelt. Bevestig met OK.

Linksonder in het hoofdvenster merk je dat OBS Studio al één scène heeft aangemaakt. Rechtsklik op deze scène en noem deze bijvoorbeeld Virtuele webcam. Nu moet je natuurlijk nog de gewenste bronnen aan je virtuele webcambeeld toevoegen.

OBS Studio: bronnen

Standaard heeft OBS Studio al één bron toegevoegd: Vensteropname. Je mag deze selecteren en met het prullenbakicoon verwijderen. Druk vervolgens op de plusknop en kies Video opname-apparaat om je fysieke webcam toe te voegen. Kies Nieuwe maken en geef deze als naam bijvoorbeeld Mijn webcam. Bevestig met OK en kies de juiste webcam bij Apparaat. Resolutie/FPS Type staat standaard op die van het apparaat, maar je kunt hier ook Aangepast kiezen. Klik op Video Instellen om allerlei beeldinstellingen te optimaliseren.

Na je bevestiging met OK verschijnt het webcambeeld op je canvas en kun je dit met de muis verplaatsen, roteren en schalen. Dit is vooral interessant als je nog andere content (bronnen) wilt toevoegen. Klik op (De)activeren om de video in één keer zichtbaar of onzichtbaar te maken.

Voor extra content klik je op het plusknopje bij Bronnen en voeg je onderdelen toe zoals Afbeelding, Beeldschermopname, Browser, Diashow, Vensteropname (van een nader te bepalen app) of Mediabron (om bijvoorbeeld een eigen videobestand te tonen). Elk van de toegevoegde bronnen kun je vervolgens positioneren en schalen op je canvas.

Wil je snel kunnen afwisselen tussen een beeld waarin je zelf prominent op de voorgrond staat met een applicatievenster verkleind op de achtergrond, en andersom? Maak dan twee scènes aan. Klik met rechts op je eerste scène, kies Dupliceren en noem deze bijvoorbeeld Applicatie (webcam). Vervolgens schaal je de objecten (bronnen) van de andere scène naar wens. Klik ook met rechts op zo’n object, want er zijn nog veel meer opties. Zo kun je bijvoorbeeld via Volgorde / Naar boven verplaatsen een object in één keer naar de voorgrond halen.

OBS Studio: camera

Vanuit ditzelfde contextmenu kun je nog veel andere bewerkingen uitvoeren. Bij Transformeren bijvoorbeeld vind je opties om het geselecteerde beeld te spiegelen of te draaien, en bij Filters kun je via de plusknop allerlei beeldeffecten toepassen.

Hoe krijg je de klaargemaakte scènes uit OBS Studio in je videoconferentie-app? Dit is wellicht eenvoudiger dan je denkt. Druk rechtsonder in OBS Studio op Start virtuele camera en selecteer in de videoconferentie-app OBS Virtual Camera (bij Skype bijvoorbeeld via Instellingen / Audio en Video, in het uitklapmenu bij Camera). De scène die op dat moment binnen OBS Studio actief is, komt nu in beeld. Een scène-wissel is niet moeilijker dan in OBS Studio de gewenste scène te selecteren.

Onder het camerabeeld bij Scène-overgangen kun je bovendien een transitie-effect instellen dat bij een scène-wissel ook binnen je videoconferentie-app te zien zal zijn. Je kunt op elk moment op Stop virtuele camera drukken om de videostream vanuit OBS Studio te onderbreken.