Is jouw boekenkast ook al digitaal? Het lijkt superhandig: duizenden boeken op een Kindle, Kobo of andere e-reader. Muziek altijd bij de hand via Spotify, en geen serie meer missen met Netflix, Videoland of HBO. Altijd en overal. Of nou ja, overal: soms verdwijnen er ineens tv-series of muzieknummers. Maar ook met ‘gekochte’ boeken kan dat gebeuren. Tussen aanhalingstekens inderdaad, want het werkt met digitale bibliotheken juridisch net even anders.

Gekocht is gekocht, is een van de oudste rechtsregels uit ons wetboek. Al sinds de Romeinen (of eigenlijk de Assyriërs) geldt dat wie iets koopt, daar eigenaar van wordt. Diegene mag daarmee doen wat hij wil. Heeft de oude eigenaar spijt van de verkoop, dan is dat jammer, maar helaas. Slechts in heel uitzonderlijke gevallen is een koop terug te draaien door de verkoper.

In de online wereld ligt dit net even anders. Dat komt omdat wat daar allemaal gebeurt, juridisch geen ‘koop’ is, maar een vorm van dienstverlening. Dat e-book dat Amazon op jouw Kindle zet, of die serie die je downloadt om ‘permanent’ bekeken te worden? Juridisch gezien zijn het bioscoopkaartjes, tijdelijke bewijzen dat je ergens bij mag. Maar het zijn geen gekochte boeken of afleveringen op dvd.

Algemene voorwaarden

Betaal je dan voor niets? Nee, dat ook weer niet. Natuurlijk kan de klant bij een dienstverlener ook verlangen dat er wordt geleverd wat er is toegezegd. Maar juridisch gezien is er geen verkoop of permanente beschikbaarheid toegezegd. Gedurende het abonnement mag je het gekozene bekijken of lezen, maar dat is het. Eigenaar word je niet. En belangrijker nog: wat dat bekijken of lezen inhoudt, mag de leverancier zelf bepalen. 

Dat staat in de algemene voorwaarden, en komt meestal neer op ‘zolang je betaalt, tenzij wij een goede reden menen te hebben’. Dat kan bijvoorbeeld zijn omdat de dienst niet meer commercieel interessant is, of er een zakelijk conflict heerst over auteursrechten tussen de leverancier en de uitgever achter de boeken. Mocht men daar een beroep op doen, dan wordt het boek op afstand gewist. En je hebt dan verder nergens recht op.

Zeldzaam fenomeen

Of, nou ja … Dat laatste neem ik terug. Want in onze wet staat (dankzij Europa) sinds enkele jaren een specifieke regeling voor ‘digitale inhoud die niet op een materiële drager is geleverd, maar die wel is geïndividualiseerd en waarover feitelijke macht kan worden uitgeoefend’. Dat is juridisch voor ‘een e-book’ en wat erbij staat, impliceert dat de regels over koop ook gelden voor transacties waarbij je dergelijke ‘digitale inhoud’ tot je beschikking krijgt (anders dan bij zuiver streamen). 

Het probleem is alleen dat het belang om hierover een rechtszaak te voeren, natuurlijk veel te klein is. Zelfs wanneer je enkele tientjes zou hebben betaald voor dat boek, dan nog zal geen advocaat of rechtsbijstandsverzekeraar dit de moeite van een procedure waard vinden. 

Er zou dus een belangenorganisatie moeten opstaan die dit namens honderdduizenden Nederlanders gaat aanvechten, of een toezichthouder zoals de Autoriteit Consument en Markt moet ingrijpen met een stevige boete. Maar daarvoor is dit fenomeen weer net te zeldzaam. 

Juridisch gezien is de conclusie dus: wil je goedkoop wat lezen, koop dan het e-book. Wil je iets permanent in eigendom hebben, ga dan naar de boekwinkel.

Tekst: Arnoud Engelfriet

WhatsApp werkt aan een nieuwe functie waarmee je je telefoonnummer kunt verbergen en in plaats daarvan een gebruikersnaam kiest. In dit artikel lees je wat er verandert, waarom dat handig is, en waarom het ook risico’s met zich meebrengt.

Ook interessant: Bezorgd over je privacy? Zo zet je Meta AI uit in je WhatsApp-chats

WhatsApp is achter de schermen bezig met een opvallende update waarmee je eindelijk kunt chatten zonder je telefoonnummer prijs te geven. In plaats daarvan krijg je de mogelijkheid om een unieke gebruikersnaam aan te maken. Handig? Zeker. Maar het verandert ook iets fundamenteels aan hoe WhatsApp werkt, en dat roept vragen op.

Een gebruikersnaam in plaats van je 06-nummer

Tot nu toe was je telefoonnummer altijd de sleutel tot contact via WhatsApp. Dat maakte het persoonlijk, maar ook kwetsbaar. Nu lijkt WhatsApp dat idee los te laten. Binnenkort kun je, net als op Telegram of Instagram, een unieke gebruikersnaam kiezen, zodat mensen je kunnen vinden en aanspreken zonder meteen je telefoonnummer te kennen.

De functie is nog niet officieel beschikbaar, maar duikt inmiddels wel op in testversies van de app. De kans is groot dat de introductie niet lang meer op zich laat wachten.

©Andrea

Zo werkt het straks

Je kiest een gebruikersnaam die aan een aantal simpele regels voldoet: kleine letters, cijfers, punten of underscores zijn toegestaan, maar je naam mag niet beginnen met 'www' en er moet minstens één letter in zitten. Zodra je naam is goedgekeurd, krijg je een confetti-animatie als feestelijk bewijs. Wil je later nog van naam veranderen? Geen probleem, maar je contacten krijgen daar dan wel automatisch een melding van in de chat.

Wat nog onduidelijk is: kun je straks ook je nummer verbergen voor bestaande contacten? Vooralsnog lijkt de functie vooral bedoeld voor nieuwe connecties.

Komt dit eraan?

Ja, en snel ook. WhatsApp zou zelfs werken aan een tool waarmee je kunt checken of je gewenste gebruikersnaam nog vrij is. Dat systeem zou eerst beschikbaar komen op WhatsApp Web.

Voor wie zijn privacy serieus neemt (of gewoon liever níet zijn of haar nummer deelt in een groepsapp of met een onbekende) is dit een grote stap vooruit. Tegelijkertijd roept het wel nieuwe vragen op.

De digitale muziekdienst Spotify heeft enkele grappige manieren om je te inspireren bij je muziekkeuze. Wat dacht je van een portie gedachtenlezen, een oldschool muziekgame of een tijdcapsule?

Stap 1: Song Psychic

Er zijn veel manieren om nieuwe nummers op Spotify te ontdekken. Een verborgen tweak is Song Psychic waar je een levensvraag kunt stellen en de muziekdienst antwoordt uiteindelijk met een track. Eerst selecteer je een thema voor je levensvraag. Je hebt de keuze uit negen thema’s, zoals School, Familie en vrienden, Liefde, Carrière, De grootste mysteries in het leven, Mijn toekomst, … Daarna kies je een prangende vraag, zoals 'Ga ik ooit een ufo zien?' Song Psychic denkt dan diep na over deze vraag en komt vervolgens met het verlossende antwoord in de vorm van een liedje. Het leven kan zo eenvoudig zijn.

De vraag van ons en het antwoord van Ariana Grande.

Stap 2: Eet deze playlist

Er is een tijd geweest dat je op je gsm slechts één spelletje kon spelen: Snake. Je moest daarbij de slang zo lang mogelijk laten worden door voorwerpen te vangen. Spotify komt met een eigen versie van dit spel dat is aangepast aan je muziekvoorkeur, maar het werkt alleen op een iOS-toestel. Eerst selecteer je een eigen playlist en dan tik je op de drie puntjes. Vervolgens kun je in het menu de opdracht Eet deze playlist selecteren. Daarbij moet je het pijltje sturen met je vinger op het scherm om de nummers van je playlist te vangen zonder je eigen staart te raken en zonder tegen de rand van het scherm te botsen. Dat wordt natuurlijk alsmaar moeilijker, afhankelijk van het aantal nummers dat je hebt verzameld.

Stap 3: Playlist in a Bottle

Playlist in a Bottle is een muzikale tijdcapsule die je vastlegt om pas volgend jaar te openen. Het is de bedoeling om te zien hoe je muzieksmaak ondertussen is geëvolueerd. Ofwel bezoek je een link ofwel scan je de QR-code op dezelfde pagina om je playlist te claimen. Wanneer je het voorgaande jaar geen Playlist in a Bottle hebt samengesteld, dan krijg je een troostnijlpaard en de kans om een playlist samen te stellen voor het jaar daarna. Het is een goede manier om nummers te horen die je een beetje vergeten bent.

Het is ook mogelijk om andermans Playlist in a Bottle te beluisteren.