Met de Kobo Sage laat de e-readerfabrikant zien dat een e-reader veelzijdiger is dan je zou denken. Niet alleen is het apparaat geschikt om e-books van te lezen, ook kun je audioboeken lezen en notities maken. Maar wel met een figuurlijke kanttekening.

Kobo is druk bezig om de e-readermarkt nieuw leven in te blazen. Dat mag ook wel, want de gebruikersgroep blijft vrij klein omdat veel mensen toch geneigd lijken te kiezen voor een tablet, die een stuk veelzijdiger is… Maar niet over een comfortabel scherm beschikt om ontspannen van af te lezen. Een paar maanden voor de introductie van de Kobo Sage verscheen de Kobo Elipsa op de markt, een e-reader met een groot scherm waarbij je met een stylus aantekeningen aanbrengt aan je leesmateriaal of zelf aan de slag kunt met krabbels en notities die je maakt in een aantekeningsveld.

Helaas blijkt de stylus niet echt een gouden combinatie met een e-readerscherm. Zo’n scherm heeft een langzame responsesnelheid, waardoor het erg onnatuurlijk aanvoelt. Ook ben je beperkt door het ontbreken van kleur en slechts de mogelijkheid van het maken van krabbels en markeringen. Ook bij deze Kobo Sage kun je een stylus kopen. Maar de vernieuwing die de e-reader bijvoorbeeld de vergaderzaal of klaslokaal in trekt is dit helaas niet.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Luisterboeken

Met de Kobo Sage vernieuwt Kobo op nóg een manier: audioboeken. Een slimme zet, want ook audioboeken zijn in opmars. Al eerder presenteerde Storytel een e-reader die luisterboeken afspeelt. Ook zijn er meerdere diensten luisterboekdiensten beschikbaar, zoals Storytel, de online bibliotheek en Kobo zelf. Ook lijkt het een kwestie van tijd voordat Audible officieel in Nederland van start gaat.

Kortom, dat Kobo ook het afspelen van audioboeken ondersteunt met de Kobo Sage (en de eveneens nieuwe Kobo Libra 2) is enorm toe te juichen. De implementatie hiervan laat helaas te wensen over. Het is logisch dat de Kobo Sage de eigen luisterboeken van Kobo ondersteunt. Ook kun je de boeken downloaden, zodat je op vakantie niet afhankelijk bent van een internetverbinding om je boeken te beluisteren. Een gemis is echter dat je geen luisterboeken van andere diensten af kunt spelen of eigen luisterboeken op het apparaat te zetten, zoals dat wel kan met gewone boeken waarvan je epub, mobi, pdf en andere bestanden gewoon op het apparaat kopieert.

De beperkte afspeelmogelijkheden valt vanuit het perspectief van Kobo nog te verklaren. Maar waar het onbegrijpelijk wordt is het feit dat je alleen je luisterboeken kunt beluisteren met een bluetooth-apparaat: er is geen audio-aansluiting. Ik kan m’n hoofd erover breken. Hoe moet het overleg in de boardroom van Kobo er aan toe zijn gegaan voordat dit bizarre besluit is genomen? Hoe dan ook, wanneer je een audioboek afspeelt, wat je wellicht graag langere tijd doet, kun je zo lang luisteren als je bluetooth-koptelefoon, speaker of oortjes meegaan. Terwijl het apparaat gemakkelijk zowel bluetooth als bekabeld had kunnen ondersteunen en op zijn accu heel wat afspeeluren meer beschikbaar heeft. Zelfs met behoud van zijn waterdichte ip-rating is dat mogelijk. Er zijn immers waterdichte apparaten, zoals Xperia-smartphones, die over een audiopoort en ip-rating beschikking.

Kortom, voor luisterboeken biedt de Kobo Sage vooralsnog geen meerwaarde ten opzichte van bijvoorbeeld de luisterboek-app op je telefoon.

Leesboeken

Oké, de nieuwe functies rammelen een beetje, maar op het gebied van boeken lezen ben je bij deze e-reader wel heel goed af. Maar echt. Allereerst de bouw. De Kobo Sage is dus waterbestendig, wat een mooi pluspunt is. Ook houdt deze comfortabel vast aan de randen rondom het scherm. Er zit een kromming in de rand waaraan je de reader vasthoudt, wat vooral prettig is als je het apparaat een kwartslag draait en de rand aan de onderkant vasthoudt. De knoppen om de pagina’s om te slaan lijnen dan ook perfect uit.

Het e-inkscherm leest ook uitstekend af. Het scherm heeft een diameter van 8 inch (ca. 20 centimeter) en is dankzij de hoge resolutie scherp zat om goed vanaf te kunnen lezen. Van een e-inkscherm komt geen licht, wat het comfortabel houdt voor de ogen. Dankzij een ingebouwd lampje, dat op het scherm schijnt, kun je alsnog in het donker lezen alsof je een gewoon boek met een nachtlampje lees. In praktijk is een minimale verlichting al voldoende om in het donker prettig te kunnen lezen.

Uiteraard kun je e-books van de Kobo-dienst lezen op de Kobo Sage, de grote kracht is echter dat de reader zich ook uitstekend leent voor andere e-books. Hoewel het niet mogelijk is om aan te melden voor andere leesdiensten zoals de digitale bibliotheek, kun je wel je reader koppelen aan je pc om zo eigen e-bookbestanden over te zetten. Waaronder PDF’s. Dankzij 32GB aan opslag heb je genoeg om een hele bibliotheek op je e-reader te laden en kun je ook aardig wat luisterboeken van Kobo zelf kwijt (deze zijn doorgaans een paar honderd MB, een e-book neemt slechts enkele MB’s in beslag).

Je kunt gerust weken door zonder de accu op te hoeven laden. Natuurlijk is dat afhankelijk van je gebruik. Een luisterboek kost relatief veel accu vanwege het afspelen en de actieve verbinding. Ook het nachtlampje doet iets af van de accuduur. Wil je zo onafgebroken mogelijk kunnen lezen, zet dan de slaapstand uit en de wifi-verbinding. Omdat het scherm alleen ververst wanneer je de pagina omslaat, is de accuduur gek genoeg ook afhankelijk van hoe snel je leest.

©PXimport

Alternatieven voor de Kobo Sage

Als e-reader is de Kobo Sage zeer indrukwekkend. Het scherm leest heerlijk weg dankzij het formaat, nachtlampje, bovendien zijn het lichte gewicht en accuduur ook sterke pluspunten voor het leescomfort. De prijs van 289 euro is wel wat fors. Voor honderd euro minder heb je de Kobo Libra 2 in huis, die vrijwel gelijkwaardig is op stylus-ondersteuning na. Die stylus weet echter zijn meerwaarde nog niet te bewijzen.

Ben je op zoek naar een apparaat dat je audioboeken afspeelt, dan is het wellicht beter om even de kat uit de boom te kijken of vooralsnog je smartphone of tablet te blijven gebruiken. De Kobo Sage en Kobo Libra 2 laten wel zien meer geschikt te zijn voor luisterboeken dan de Stoytel Reader. Hoewel alle drie de genoemde readers beperkt zijn tot eigen audioboekdiensten, beschikken de Kobo e-readers over genoeg opslaggeheugen, waar de Storytel Reader in tekortschiet. De Storytel Reader biedt echter wel gewoon de mogelijkheid je koptelefoon bedraad aan te sluiten.

Als het aankomt op het lezen zelf, blijft Kobo een waardige concurrent voor Amazon’s Kindle. De Kindle mag misschien een iets luxere uitstraling hebben. Kobo reader’s zijn net even veelzijdiger, bijvoorbeeld door de ondersteuning van meerdere bestandsformaten en nu ook audioboeken.

Conclusie: Kobo Sage kopen?

Kobo schiet met de Kobo Sage nog tekort op de vlakken waarop het probeert te vernieuwen: luisterboeken en stylus-ondersteuning. Als e-reader zelf is de Kobo Sage zeer comfortabel in gebruik, dankzij het goede scherm met nachtlampje en handzame ontwerp. De prijs is wel wat hoog, mocht je dat een probleem vinden, dan biedt Kobo zelf met de Kobo Libra 2 een kleiner en betaalbaarder alternatief.

De Samsung Galaxy S25-lijn is de eerste smartphonereeks die beschikt over versie 7 van One UI, de Samsung-softwareschil die je aantreft op de Android-apparaten van het bedrijf. In dit artikel lees je wat je allemaal verwachten kunt van One UI 7.

Lees ook: Review Samsung Galaxy S25 Ultra – Slimme AI of slimme marketing?

De rek is inmiddels wel uit de smartphoneontwikkeling. Fabrikanten kunnen nauwelijks nog innovatieve onderdelen toevoegen, omdat de slimme telefoon inmiddels zo goed als alles kan. Vooral op hardwaregebied valt er weinig nieuws meer te verwachten. Natuurlijk zullen we nog verbeteringen zien in camera's, processors en accu's, maar in grote lijnen is de smartphone uitontwikkeld. Daardoor zijn ze tegenwoordig net zo spannend als wasmachines: ze doen wat ze moeten doen.

Dat betekent echter niet dat er geen nieuwe functies worden ontwikkeld. Die zitten vooral in software. De Google Pixel 9-reeks zette die trend medio 2024 in met een verrassend snelle opvolger van de Pixel 8-serie. OnePlus, Asus en Samsung volgen die lijn en leggen de nadruk op software. One UI 7 is daar het beste voorbeeld van. Zonder die softwareschil had Samsung net zo goed een jaar aan smartphonelanceringen kunnen overslaan.

Systeemaanpassingen

Maar wat maakt One UI 7 dan zo bijzonder? We hebben de afgelopen weken de drie verschillende Samsung Galaxy S25-toestellen getest en zijn tot de onderstaande observaties gekomen. Zo is het onder meer mogelijk om een verticale applade in te stellen. Daarmee bedoelen we dat je al je apps in de applade kunt bekijken door omhoog en omlaag te vegen (in plaats van naar links en rechts). Dat regel je door de lade te openen, onderin op de drie puntjes te tikken en dan Sorteren > Alfabetische volgorde te selecteren.

Daarnaast valt op dat de animaties in One UI 7 veel soepeler zijn dan voorheen. Ze ogen en voelen gestroomlijnd, wat het hele systeem een verfijnde en samenhangende uitstraling geeft. In eerste instantie merk je dit misschien niet direct, maar na een paar uur gebruik valt de soepelheid steeds meer op. Ook de vernieuwde systeemiconen dragen bij aan de prettige bediening op de S25-modellen. One UI 7 voelt daardoor even modern als afgewerkt aan – en dat is een groot compliment.

©Wesley Akkerman

Hier zie je de menu-opties staan voor het opnieuw rangschrikken van de applade.

Now Bar en Now Brief

Ook biedt One UI 7 ruimte aan twee nieuwe onderdelen, de Now Bar en Now Brief. Hoewel ze enkele overeenkomsten hebben, gebruik je ze allebei op andere momenten. De Now Bar is een soort zwevend eiland (waar hebben we dat eerder gehoord) onderaan het vergrendelde scherm van je Galaxy, waar je basale interface-elementen in aantreft – denk aan een opnameknop voor een geluidsopname of bijvoorbeeld wegwijzers van Google Maps. Zo kun je snel iets regelen zonder je smartphone te hoeven ontgrendelen..

Now Brief daarentegen is veel uitgebreider. Dit is een apart onderdeel binnen One UI 7 waar veel AI-opties moeten samenkomen. Now Brief biedt op drie momenten van de dag een overzicht aan van onder meer het weer, het verkeer, je agenda-afspraken en bijvoorbeeld een Spotify-afspeellijst. Het moet je helpen de dag voor te bereiden, door te komen en erop terug te kijken. Zie dit als een soort persoonlijke dag-overzicht dus. Daarmee kan de Samsung Galaxy S25 Ultra, en later ook andere Galaxy's, dienen als een persoonlijke assistent.

©Wesley Akkerman

Dit is het thuisscherm van de Galaxy S25. Rechts van het weerbericht zie je twee widgets staan: de bovenste is een snelkoppeling naar Now Brief.

Aanpasbaar snelmenu

Een ander onderdeel dat het vermelden waard is, is het snelmenu. Daarmee doelen we op het menu dat je van boven naar beneden trek. Daarin staan allerlei opties, bijvoorbeeld voor wifi, bluetooth en andere kernonderdelen. Daar kon je al langer allerlei dingen in wijzigen, zoals bijvoorbeeld de knoppenindeling. Maar in ONe UI 7 ziet het er wel anders uit. Als je de Samsung Galaxy S25 Ultra opstart, dan heeft Samsung dit snelmenu voor je in twee delen opgedeeld. In het kader van overzicht – maar dat beteken ook dat je moet weten aan welke kant je de boel naar beneden moet trekken. Links geeft meldingen, terwijl je vanaf rechts de instellingen bekijkt.

Vind je deze tweedeling niet prettig? Je kunt gelukkig ook alles weer heel makkelijk in één overzicht bij elkaar zetten (zonder dat je daar bijvoorbeeld een aparte app als Good Lock voor hoeft te downloaden). Wanneer je dit doet, dan krijg je met een enkele swipe toegang tot zowel de notificaties als de opties. Je stelt dit met een paar simpele stappen in. Trek je snelmenu vanaf rechts naar beneden en tik op het potloodicoon aan de rechterkant. Tik nu op Vensterinstellingen (links) en tik op het volgende scherm op Samen. Tik nu op Gereed om de keuze te bevestigen. Vanaf dat moment heb je (weer) één snelmenu.

©Wesley Akkerman

Dit is het aangepaste snelmenu, dat notificaties en instellingen samenvoegt.

Overige AI-mogelijkheden

Tot slot kijken we naar de overige AI-mogelijkheden van de Samsung Galaxy S25-serie. Zo is het onder meer mogelijk Google Gemini te gebruiken. Dat doe je door de powerknop kort in te drukken: de assistent komt dan vanzelf vanaf beneden omhoog. Op moderne Galaxy's biedt Gemini ondersteuning aan voor verschillende Samsung- en Google-apps, waardoor het mogelijk is die apps aan te spreken en dingen uit te laten voeren met een stemcommando. Soms kun je zodoende twee of drie apps in één keer iets voor je laten doen, met één commando.

Op moment van schrijven lijken de mogelijkheden al redelijk uitgebreid te zijn, maar eerlijk is eerlijk: schijn bedriegt. Momenteel werken alleen de genoemde apps met deze AI-functie. Datzelfde geldt overigens voor Now Brief, als we daar nog even kort op terugkomen. Alleen de echt grote namen binnen de Google Play Store zullen direct werken met dit soort diensten. In de toekomst wordt dat aanbod uitgebreid. Nederlandse apps, zoals die van de NS bijvoorbeeld, werken hier nog niet mee. Daardoor is de waarde van dit soort AI-opties nu nog twijfelachtig.

©Wesley Akkerman

Als je op de powerknop drukt, komt Google Gemini naar boven. Zo ziet dat eruit.

Na een week vol sneeuwpret, frisse berglucht en indrukwekkende pistes is je skikleding niet meer zo fris. Eenmaal thuis gekomen blijft de tas met vuile was liggen voor de wasmachine. Want hoe was je eigenlijk skikleding? Als je je kleding niet goed wast en opbergt, is de kans groot dat je volgend jaar niet zo warm en droog blijft tijdens de afdaling. Onze tips helpen je om je skikleding te wassen, drogen en veilig op te bergen voor volgend jaar.

Lees ook: Dit wil je weten over de wasprogramma's van je wasmachine

Was snel na je weekje wintersport

Het op de juiste wijze je skikleding wassen is belangrijk: daardoor blijft de kwaliteit van de kleding goed. Ook blijft de kleding warm en waterdicht. Veel skikleding is gemaakt van kunststoffen, zoals polyamide en polyester. Deze stoffen zijn waterafstotend, sterk en licht. De kleding is van tevoren extra behandeld om ze waterdicht te maken, waardoor sneeuw of regen niet door de kleding komt. Was je de kleding verkeerd? Dan kan de beschermende functie verloren gaan. Je zweet en vuiligheid tasten de kleding namelijk aan. Laat je skikleding na wintersport dus niet te lang voor de wasmachine liggen.

©Lyudmila

Wasmiddel en voorbereiding

Gebruik weinig wasmiddel om je skikleding te wassen. En koop een speciaal wasmiddel voor sport- en outdoorkleding om zeker te weten dat het goed is of gebruik een fijnwasmiddel. Giet er geen wasverzachter bij, want dat is niet goed voor de kleding. Laat de kleding ook niet stomen en gebruik geen bleekmiddelen.

Bereid de kleding altijd eerst voor op de wasbeurt. Leeg alle zakken, sluit alle ritsen, knopen en klittenband om schade aan de stoffen te voorkomen. Zitten er vlekken op de kleding? Behandel deze eerst. Zorg dat de kleding binnenstebuiten de wasmachine in gaat. Ook belangrijk: doe de trommel niet te vol. Er moet voldoende ruimte zijn wil de kleding schoon worden.

Wassen met de wasmachine

Nu de kleding op de juiste wijze in de wasmachine zit, is het tijd om het juiste programma aan te zetten. Kies een programma met lage temperaturen, maximaal 30 °C. Hogere temperaturen kunnen ervoor zorgen dat de waterdichte coating beschadigd raakt. Zit er een speciaal programma op je wasmachine voor outdoor kleding? Kies dan dit programma. Het programma heeft een laag toerental bij het centrifugeren. Doe naast je skikleding geen andere kleding in de wasmachine.

©Oriol Roca

Waterdicht maken van de skikleding

Heb je voor deze wintersportvakantie net nieuwe kleding gekocht? Dan is de kans groot dat deze gewoon waterdicht is gebleven na de wasbeurt. Als je kleding wat ouder is, kan het zijn dat deze niet meer zo waterdicht is als voorheen. Misschien heb je tijdens het skiën of snowboarden wel gemerkt dat er wat vocht doorheen kwam. Was dan de kleding nog een keer, maar nu met een impregneermiddel. Of spuit de kleding in met een speciale waterdicht-spray.

Drogen en opbergen

Als er op het waslabel staat dat de skikleding in de droger mag, dan kun je de kleding zo laten drogen. Anders hang je de kleding op, of leg je die ergens plat neer. Dit doe je in een ruimte waar er genoeg ventilatie is. Hang de kleding niet op in de zon. Drogen op een verwarming kun je beter ook niet doen.

Het wasetiket geeft ook aan of je de kleding mag strijken, mocht je de behoefte hebben om je skibroek te strijken. Je mag de kleding dan op een lage temperatuur strijken. Omdat je de skikleding een lange tijd waarschijnlijk niet meer gebruikt, is het verstandig om de kleding goed op te bergen. Hang de kleding op aan een haakje in de kast of vouw de kleding losjes op, zodat het op een plank kan liggen. Daardoor haal je je kleding volgend jaar weer fris uit de kast, direct klaar om van de pistes te zoeven.