Met de Kobo Sage laat de e-readerfabrikant zien dat een e-reader veelzijdiger is dan je zou denken. Niet alleen is het apparaat geschikt om e-books van te lezen, ook kun je audioboeken lezen en notities maken. Maar wel met een figuurlijke kanttekening.

Kobo is druk bezig om de e-readermarkt nieuw leven in te blazen. Dat mag ook wel, want de gebruikersgroep blijft vrij klein omdat veel mensen toch geneigd lijken te kiezen voor een tablet, die een stuk veelzijdiger is… Maar niet over een comfortabel scherm beschikt om ontspannen van af te lezen. Een paar maanden voor de introductie van de Kobo Sage verscheen de Kobo Elipsa op de markt, een e-reader met een groot scherm waarbij je met een stylus aantekeningen aanbrengt aan je leesmateriaal of zelf aan de slag kunt met krabbels en notities die je maakt in een aantekeningsveld.

Helaas blijkt de stylus niet echt een gouden combinatie met een e-readerscherm. Zo’n scherm heeft een langzame responsesnelheid, waardoor het erg onnatuurlijk aanvoelt. Ook ben je beperkt door het ontbreken van kleur en slechts de mogelijkheid van het maken van krabbels en markeringen. Ook bij deze Kobo Sage kun je een stylus kopen. Maar de vernieuwing die de e-reader bijvoorbeeld de vergaderzaal of klaslokaal in trekt is dit helaas niet.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Luisterboeken

Met de Kobo Sage vernieuwt Kobo op nóg een manier: audioboeken. Een slimme zet, want ook audioboeken zijn in opmars. Al eerder presenteerde Storytel een e-reader die luisterboeken afspeelt. Ook zijn er meerdere diensten luisterboekdiensten beschikbaar, zoals Storytel, de online bibliotheek en Kobo zelf. Ook lijkt het een kwestie van tijd voordat Audible officieel in Nederland van start gaat.

Kortom, dat Kobo ook het afspelen van audioboeken ondersteunt met de Kobo Sage (en de eveneens nieuwe Kobo Libra 2) is enorm toe te juichen. De implementatie hiervan laat helaas te wensen over. Het is logisch dat de Kobo Sage de eigen luisterboeken van Kobo ondersteunt. Ook kun je de boeken downloaden, zodat je op vakantie niet afhankelijk bent van een internetverbinding om je boeken te beluisteren. Een gemis is echter dat je geen luisterboeken van andere diensten af kunt spelen of eigen luisterboeken op het apparaat te zetten, zoals dat wel kan met gewone boeken waarvan je epub, mobi, pdf en andere bestanden gewoon op het apparaat kopieert.

De beperkte afspeelmogelijkheden valt vanuit het perspectief van Kobo nog te verklaren. Maar waar het onbegrijpelijk wordt is het feit dat je alleen je luisterboeken kunt beluisteren met een bluetooth-apparaat: er is geen audio-aansluiting. Ik kan m’n hoofd erover breken. Hoe moet het overleg in de boardroom van Kobo er aan toe zijn gegaan voordat dit bizarre besluit is genomen? Hoe dan ook, wanneer je een audioboek afspeelt, wat je wellicht graag langere tijd doet, kun je zo lang luisteren als je bluetooth-koptelefoon, speaker of oortjes meegaan. Terwijl het apparaat gemakkelijk zowel bluetooth als bekabeld had kunnen ondersteunen en op zijn accu heel wat afspeeluren meer beschikbaar heeft. Zelfs met behoud van zijn waterdichte ip-rating is dat mogelijk. Er zijn immers waterdichte apparaten, zoals Xperia-smartphones, die over een audiopoort en ip-rating beschikking.

Kortom, voor luisterboeken biedt de Kobo Sage vooralsnog geen meerwaarde ten opzichte van bijvoorbeeld de luisterboek-app op je telefoon.

Leesboeken

Oké, de nieuwe functies rammelen een beetje, maar op het gebied van boeken lezen ben je bij deze e-reader wel heel goed af. Maar echt. Allereerst de bouw. De Kobo Sage is dus waterbestendig, wat een mooi pluspunt is. Ook houdt deze comfortabel vast aan de randen rondom het scherm. Er zit een kromming in de rand waaraan je de reader vasthoudt, wat vooral prettig is als je het apparaat een kwartslag draait en de rand aan de onderkant vasthoudt. De knoppen om de pagina’s om te slaan lijnen dan ook perfect uit.

Het e-inkscherm leest ook uitstekend af. Het scherm heeft een diameter van 8 inch (ca. 20 centimeter) en is dankzij de hoge resolutie scherp zat om goed vanaf te kunnen lezen. Van een e-inkscherm komt geen licht, wat het comfortabel houdt voor de ogen. Dankzij een ingebouwd lampje, dat op het scherm schijnt, kun je alsnog in het donker lezen alsof je een gewoon boek met een nachtlampje lees. In praktijk is een minimale verlichting al voldoende om in het donker prettig te kunnen lezen.

Uiteraard kun je e-books van de Kobo-dienst lezen op de Kobo Sage, de grote kracht is echter dat de reader zich ook uitstekend leent voor andere e-books. Hoewel het niet mogelijk is om aan te melden voor andere leesdiensten zoals de digitale bibliotheek, kun je wel je reader koppelen aan je pc om zo eigen e-bookbestanden over te zetten. Waaronder PDF’s. Dankzij 32GB aan opslag heb je genoeg om een hele bibliotheek op je e-reader te laden en kun je ook aardig wat luisterboeken van Kobo zelf kwijt (deze zijn doorgaans een paar honderd MB, een e-book neemt slechts enkele MB’s in beslag).

Je kunt gerust weken door zonder de accu op te hoeven laden. Natuurlijk is dat afhankelijk van je gebruik. Een luisterboek kost relatief veel accu vanwege het afspelen en de actieve verbinding. Ook het nachtlampje doet iets af van de accuduur. Wil je zo onafgebroken mogelijk kunnen lezen, zet dan de slaapstand uit en de wifi-verbinding. Omdat het scherm alleen ververst wanneer je de pagina omslaat, is de accuduur gek genoeg ook afhankelijk van hoe snel je leest.

©PXimport

Alternatieven voor de Kobo Sage

Als e-reader is de Kobo Sage zeer indrukwekkend. Het scherm leest heerlijk weg dankzij het formaat, nachtlampje, bovendien zijn het lichte gewicht en accuduur ook sterke pluspunten voor het leescomfort. De prijs van 289 euro is wel wat fors. Voor honderd euro minder heb je de Kobo Libra 2 in huis, die vrijwel gelijkwaardig is op stylus-ondersteuning na. Die stylus weet echter zijn meerwaarde nog niet te bewijzen.

Ben je op zoek naar een apparaat dat je audioboeken afspeelt, dan is het wellicht beter om even de kat uit de boom te kijken of vooralsnog je smartphone of tablet te blijven gebruiken. De Kobo Sage en Kobo Libra 2 laten wel zien meer geschikt te zijn voor luisterboeken dan de Stoytel Reader. Hoewel alle drie de genoemde readers beperkt zijn tot eigen audioboekdiensten, beschikken de Kobo e-readers over genoeg opslaggeheugen, waar de Storytel Reader in tekortschiet. De Storytel Reader biedt echter wel gewoon de mogelijkheid je koptelefoon bedraad aan te sluiten.

Als het aankomt op het lezen zelf, blijft Kobo een waardige concurrent voor Amazon’s Kindle. De Kindle mag misschien een iets luxere uitstraling hebben. Kobo reader’s zijn net even veelzijdiger, bijvoorbeeld door de ondersteuning van meerdere bestandsformaten en nu ook audioboeken.

Conclusie: Kobo Sage kopen?

Kobo schiet met de Kobo Sage nog tekort op de vlakken waarop het probeert te vernieuwen: luisterboeken en stylus-ondersteuning. Als e-reader zelf is de Kobo Sage zeer comfortabel in gebruik, dankzij het goede scherm met nachtlampje en handzame ontwerp. De prijs is wel wat hoog, mocht je dat een probleem vinden, dan biedt Kobo zelf met de Kobo Libra 2 een kleiner en betaalbaarder alternatief.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.