Mesh-wifi is niet meer weg te denken. We testen zestien verschillende wifi-mesh-systemen van acht verschillende fabrikanten (alweer zes producten meer dan een jaar geleden). Het strijdtoneel is een modern betonnen gebouw uit de 21e eeuw, bestaande uit drie verdiepingen en 1200 keiharde vierkante meters. Geen sinecure om dat van wifi te voorzien en zo konden we het kaf van het koren eenvoudig scheiden.

Gigantisch veel lijkt de markt voor wifi-mesh-systemen op het eerste gezicht niet te zijn veranderd, we zien voornamelijk dezelfde fabrikanten hun productcatalogi uitbreiden. Netgear, TP-Link, Linksys en ASUS voegen onder dezelfde serienamen als vorig jaar extra modellen toe, met primair iets andere antenne-opstellingen.

D-Link is een grote naam in netwerkland, maar was vorig jaar afwezig: hun Covr-systemen waren tijdens onze vorige test nog niet klaar. Zij doen dit jaar wel mee met zowel een dualband- als triband-oplossing, net als zo’n beetje elke concurrent.

Zowel AVM (vooral bekend van de Fritz!Box) als ASUS bewandelen ook een ander pad, namelijk het toevoegen van mesh-functionaliteit aan hun bestaande routers. Daarmee zit elke grote netwerkfabrikant feitelijk op één of andere manier in op het mesh-wifi-concept waarbij je meerdere draadloze accesspoints in je huis hebt en bekabeling overbodig is.

Ondanks de grote overlap in producten tussen onze vorige test en deze, is het opnieuw testen van die producten wel degelijk cruciaal, want via firmware-updates hebben de meeste fabrikanten significante veranderingen in hun systemen aangebracht. Primair op gebied van mogelijkheden of het installatiegemak, maar in sommige gevallen zijn zelfs de prestaties noemenswaardig verbeterd. Mocht je vorig jaar een specifiek model van je wenslijstje hebben geschrapt vanwege een ontbrekende eigenschap, zoals bedrade backhaul of accesspoint-modus, dan loont het de tabel opnieuw door te nemen.

AC-klasse

We splitsen de systemen in twee categorieën: dualband- en triband-oplossingen. De laatste kenmerkt zich door een extra ingebouwd draadloos netwerk specifiek voor het versturen van data tussen de satellieten (of accesspoints). Dualband-oplossingen, te herkennen aan de AC1200-, AC1300- of AC1750-classificering, dienen vooral om het bereik van je netwerk te vergroten, maar hebben een beperkte capaciteit. Meerdere intensieve gebruikers op de verschillende toegangspunten is vragen om problemen. Daarmee zijn ze primair geschikt als betaalbare oplossingen voor huishoudens met weinig (gelijktijdige) gebruikers.

Wil je bijvoorbeeld met z’n vieren gelijktijdig op de verschillende punten werken, kijk dan naar minimaal een AC2200-systeem. De extra capaciteit tussen de verschillende punten voorkomt dat een actieve downloader in de huiskamer een Netflix-stream in 4K op zolder platlegt.

Testprocedure

Voor deze test gaan we er wederom van uit dat mensen die geïnteresseerd zijn in wifi-mesh-systemen als belangrijkste doel hebben om op elke plek in huis een goed genoeg bereik te hebben. Sets die dat niet bieden, straffen we in de individuele bespreking af.

De daadwerkelijke resultaten zijn natuurlijk ook belangrijk en maken het verschil tussen een uitstekende en een goede set. Wel letten we vooral op de prestaties op de satellieten. Rond het eerste bedraad aangesloten punt presteert elke set minimaal goed. Vooral de resultaten met één hop zijn belangrijk, want onze ervaring leert dat je bij voorkeur niet meer dan één hop maakt tussen je aangesloten telefoon of laptop en de hoofdrouter.

Onze opstelling is een exacte kopie van vorig jaar. We testen met de router op de benedenverdieping, een tweede accesspoint op de verdieping daarboven en het derde punt op de bovenste verdieping. Let op dat de meeste systemen in verschillende hoeveelheden geleverd worden. Systemen met twee accesspoints worden waar mogelijk ook getest met een optionele derde unit, systemen met drie worden ook getest in een opstelling met twee punten. De zolder-1-hop-test simuleert dus de prestaties op de bovenste verdieping zonder dat daar ook een accesspoint wordt geplaatst. Zo kunnen we duidelijk het prestatieverschil zien tussen twee en drie accesspoints.

Hoewel onze resultaten na uitvoerig testen en hertesten tot stand zijn gekomen, blijft het slechts een enkel pand. Draadloze prestaties blijven sterk situatieafhankelijk en het is dus goed mogelijk dat de prestaties hier anders zijn dan een andere test, een onvermijdelijk kwaad. Zelfs onze voorzichtig gewogen test kan geen garanties bieden dat een product ook in jouw omgeving goed gaat werken. Alleen een fysieke netwerkkabel staat garant voor zekerheid.

©PXimport

Positionering

De losstaande mesh-apparaten staan vrij op een kastje. Als je goede wifi-prestaties wilt, moet je deze satellieten juist niet wegmoffelen. Ze presteren in de regel het best wanneer je ze een klein stukje van de muur plaatst, vrij van mogelijke stoorzenders (andere draadloze apparatuur bijvoorbeeld). Stopcontactmodellen worden uiteraard als zodanig gebruikt.

De positionering van de producten is belangrijk, waarbij elk product profiteert van een net iets andere positie. Omdat het redelijkerwijs te verwachten is dat je als gebruiker een gunstige positie wilt zoeken, hebben wij dat ook gedaan. Elk staand model is op meerdere posities en oriëntaties getest, wel binnen het oppervlak van de door ons gebruikte kast (ca. 150 cm breed) waarbij de beste positie mocht tellen. Stopcontactmodellen kregen twee stopcontacten als mogelijkheid aangeboden waarbij we de resultaten van de beste plek gebruikten. Het is onvermijdelijk dat je als gebruiker in jouw specifieke ervaring even zult moeten experimenteren op welke plekken het systeem het best functioneert.

Verder is er duidelijk correlatie tussen prestaties en afmetingen. Zo zijn de snelle Netgear Orbi RBK50’s echt enorme torens (23 cm) die in het zicht staan, terwijl de (langzamere) dualband-alternatieven de afmetingen duidelijk beperkter houden.

Wil je mesh-wifi combineren met een donker interieur, dan lijk je vooralsnog pech te hebben, elke fabrikant brengt vooralsnog uitsluitend witte modellen op de markt.

Alternatieve backhaul

Accesspoint-modus

TP-Link Deco M5 en M9 Plus

Vorig jaar ging de TP-Link Deco M5 er met het keurmerk Redactie-tip vandoor. We gaven dit systeem complimenten voor een gebruiksvriendelijke installatie, goede dekking, goede prestaties, maar merkten wel op dat het als AC1300-systeem niet extreem veel capaciteit had voor meerdere gelijktijdige gebruikers. Daar stond echter een haarscherpe prijs tegenover. Inmiddels staat de prijs op 219 euro voor een set van drie, wat het alsnog de goedkoopste maakt in deze vergelijking. Daarmee behoudt TP-Link dit jaar het keurmerk Redactie-tip.

Wilde je meer capaciteit, dan kwam je vorig jaar toch echt bij een concurrent uit. Met de onlangs gelanceerde TP-Link Deco M9 Plus, een triband-oplossing, probeert TP-Link ook de intensievere gebruiker naar zich toe te trekken. En met succes, want dit is gemiddeld het snelste AC2200-mesh-systeem. Enkel de AC3000-oplossingen zijn sneller. TP-Link heeft er ook voor gekozen een Zigbee-mesh-netwerk toe te voegen aan het product. Dat is leuk voor de liefhebber, terwijl het voor beginners juist makkelijker maakt om te beginnen met producten voor een ‘slim huis’. Maar we vragen ons ook af of de resulterende meerprijs voor het grotere publiek niet te hoog is. Aangezien de goedkopere Orbi RBK23 qua prestaties maar een fractie langzamer is dan de M9 Plus, is het cruciaal dat TP-Link de prijs van de Deco M9 Plus scherp houdt.

Voor zowel de Deco M5 als de Deco M9 Plus geldt dat de installatie kinderlijk eenvoudig en vlot is, en de applicatie soepel werkt. De software is gelijk, met uitzondering van de Zigbee-functie die enkel in de M9 Plus aanwezig is. Beide systemen hebben een accesspoint-modus, een bedrade backhaul, uitgebreide beveiligingsopties (antivirus, firewall), gastnetwerk en ook iets meer geavanceerde als portforwarding ontbreken ook niet. De instellingen gaan via een app; een webinterface ontbreekt, al zullen hooguit echte prosumers die missen. De doorsnee consument zal de uitgebreide opties voor ouders en de extra beveiligingslaag met onder meer de antivirus en firewall zeker waarderen.

©PXimport

TP-Link Deco M5

Prijs
€ 229,- (voor 3 nodes)
Website
www.tp-link.com9Score90

TP-Link Deco M9 Plus

Prijs
€ 369,- (voor 3 nodes)
Website
www.tp-link.com9Score90

TP-Link Deco P7

Google Wifi

Toen Google Wifi eindelijk naar Nederland kwam, had het product al concurrenten die het gras een beetje onder de voeten van Google wegmaaiden, zeker gezien de redelijk forse prijsstelling en de op een aantal punten gesloten software. Op zich hebben we geen bezwaar tegen een gesloten product als daarmee gebruikersfouten voorkomen worden, echter is geen van de hier geteste systemen lastig in gebruik, zelfs niet voor een leek.

Aangezien de Google Wifi in tegenstelling tot de concurrentie nauwelijks in prijs is gedaald, staat dit product prijstechnisch nog meer onder druk, zeker omdat er inhoudelijk weinig veranderd is. Er is niet zozeer iets mis met de Google Wifi, het werkt allemaal prima, maar tenzij je een echte Google-fan bent, kunnen we simpelweg geen argumenten bedenken om circa 80 euro meer te betalen dan bijvoorbeeld voor de TP-Link Deco M5 of de D-Link Covr-1203. En als je een ruimer budget zou hebben, kies dan een gelijk geprijsd, maar snellere AC2200-oplossing.

©PXimport

Google Wifi

Prijs
€ 349,- (voor 3 nodes)
Website
https://store.google.com/6Score60

Linksys Velop tri-band

Linksys heeft niet stil gezeten: er zijn weinig systemen zo veel verbeterd als de Velop tri-band. Vorig jaar presteerde dat systeem redelijk, maar het liet ook duidelijk punten liggen. De tergend trage installatieprocedure is inmiddels goed te doen. Het is nog niet zo vlot als de meest vlot installerende concurrenten, maar wel minimaal net zo soepel. Functioneel gezien is het nu ook een praktisch complete prosumer-router geworden en in de test van dit jaar waren de prestaties nog wat beter dan vorig jaar. Ons kritiekpunt vorig jaar was dat de satellieten wat gevoelig zijn in de positionering. Maar dat is niet langer het geval, waardoor we de Velop nu een in de praktijk goed bruikbaar systeem vinden, dat qua prestaties prima met de concurrentie mee kan.

De bedrade backhaul die de Velop tri-band heeft is fijn, maar het is inmiddels geen echt onderscheidende factor meer. De ingebouwde Zigbee-functie is nog altijd onbenut, terwijl TP-Link met zijn Deco M9 Plus met een werkende functie dus een primeur heeft.

De prijs van de Velop tri-band is wel gezakt, maar dat geldt ook voor de concurrentie. Het gat van honderd euro met de Orbi RBK23 (op moment van schrijven) is toch lastig te verantwoorden. De Velop tri-band scoort dit jaar hoger doordat het totaalplaatje sterk verbeterd is, maar voor één van onze keurmerken schiet het product net tekort. Dan moet Linksys op prijs meer gaan concurreren met de andere AC2200-producten.

©PXimport

Linksys Velop tri-band

Prijs
€ 385,- (voor 3 nodes)
Website
www.linksys.com/nl8Score80

Linksys Velop dual-band

Nieuw in het Velop assortiment is de compactere Velop dual-band, maar daar gaan we niet al te veel woorden aan vuil maken. Als router doet hij het prima, maar de mesh-prestatie valt tegen. We moesten de set diverse keren anders neerzetten om een stabiele verbinding op te zetten, deze kit is bovengemiddeld gevoelig voor de positionering. Eenmaal goed afgesteld kon hij zich nog steeds niet meten met het bereik en de prestaties van onder meer de D-Link Covr-1203 of TP-Link M5 (sets die respectievelijk hetzelfde en iets minder kosten). Hopelijk maakt dit product in de toekomst dezelfde verbetering door als de Velop tri-band.

Linksys Velop dual-band

Prijs
€ 239,- (voor 3 nodes)
Website
www.linksys.com/nl5Score50

©PXimport

Ubiquiti AmpliFi HD

De AmpliFi-kit van het merk Ubiquiti maakte vorig jaar grote indruk met zijn tot in de puntjes verzorgde verpakking, productpresentatie en app-ervaring. En dat is nog steeds zo. De router met display en touchscreen maakt indruk, de installatie is een peulenschil, en Ubiquiti weet een grote hoeveelheid nuttige informatie over te brengen zonder dat het ten koste gaat van het gebruiksgemak voor de leek (zo zien we het graag!). Het is een prachtig systeem om mee te werken.

Maar toch Ubiquiti heeft het lastig in de bredere vergelijking. Hoewel de routerprestaties (en functies) uitstekend zijn, blijft het een set zonder aparte backhaul (noch draadloos, noch bedraad) en dat zie je terug in de capaciteit en de prestaties. Daarbij geven de vaste positie van de satellieten in het stopcontact niet de flexibiliteit om eruit te halen wat er potentieel in zit. De ervaring klopt weliswaar en de prestaties zijn iets hoger dan vorig jaar, maar de prijs van dit AC1750-product is vergelijkbaar met producten uit de AC2200-klasse. Daarmee ligt een topscore buiten bereik.

©PXimport

Ubiquiti AmpliFi HD

Prijs
€ 329,- (voor 3 nodes)
Website
www.amplifi.com7Score70

EnGenius EnMesh

EnGenius heeft een goede stap gemaakt en na de nodige firmware-updates zien we inmiddels toch een werkbaar mesh-systeem, iets wat vooral bestaande eigenaren positief in de oren zal klinken. Ook de installatieprocedure is prima nu in orde. Voor potentiele nieuwe kopers is de prijsdaling fijn, want de EnMesh-set concurreert nu aan de onderzijde van de markt.

Helaas lukt het de EnMesh-kit (drie satellieten) wederom niet om ons echt te overtuigen. Waarom zouden voor dit model kiezen en niet voor bijvoorbeeld de TP-Link Deco M5 of D-Link Covr-1203. Het EnMesh-product is oké, maar we zien simpelweg beter voor hetzelfde geld. EnGenius heeft wel een uniek aspect met netwerkopslag via de usb-poort, al vragen we ons af of die meerwaarde voldoende is. Optioneel biedt het merk ook losse accesspoints met ingebouwde camera; een leuk concept, maar prijstechnisch niet interessant genoeg vergeleken met een losse camera. Een ander aanvullend product is de EnMesh WiFi Dot: het lijkt de kleinste satelliet op de markt, ter grootte van een klein nachtlampje. Ook al vragen we of zo’n klein accesspoint goede prestatie kan neerzetten (we moeten hem nog testen), vinden we het uiterlijk wel heel leuk.

©PXimport

EnGenius EnMesh

Prijs
€ 219,- (voor 3 nodes)
Website
www.engeniustech.com6Score60

Netgear Orbi RBK50 en Orbi Pro SRK60

De Netgear Orbi RBK50 was de testkampioen van vorig jaar. Inmiddels is de RBK50 het oudste product in deze test, maar Netgear toont aan dat ervaring loont, want ook dit jaar verdient de RBK50 het keurmerk Best Getest. Dat de prestaties zo goed zijn, komt wellicht deels omdat de RBK50 en de Orbi Pro nog altijd de enige AC3000-systemen in de test zijn. Het bereik is goed en de prestaties zijn top. En omdat de satellieten erg groot zijn, is het positieve gevolg dat ze niet zo gevoelig zijn wat betreft de positie in huis.

Doordat de RBK50 en SRK60 AC3000-systemen zijn, met bijbehorende extra antennes, hebben ze per node gerekend de hoogste prijzen in de test. Verpakt als set van twee kost de RBK50 ongeveer evenveel als een AC2200-set met drie satellieten. Maar wie simpelweg het snelste product wil, kiest de RBK50. We vragen ons af waarom niet meer concurrenten inzetten op AC3000-systemen. Voor klanten die niet op een paar tientjes hoeven te kijken, is de prestatiewinst overduidelijk.

Als zakelijke gebruiker kun je de Orbi Pro SRK60 nog overwegen. Qua prestaties is het grofweg hetzelfde als de RBK50, maar dan met extra ssid voor intern gebruik en optionele muur- en plafondinstallatie … tegen een meerprijs welteverstaan.

©PXimport

Netgear Orbi RBK50

Prijs
€ 359,- (voor 2 nodes)
Website
www.netgear.nl10Score100

Netgear Orbi Pro SRK60

Prijs
€ 435,- (voor 2 nodes)
Website
www.netgear.nl9Score90

Netgear Orbi RBK23, RBK30 en RBK40

Ook in de AC2200-klasse doet Netgear mee en niet onverdienstelijk. Vorig jaar waren er de sets RBK30 en RBK40, die dezelfde hoofdunit deelden, maar waarbij de RBK30 stopcontact-satellieten had. Dit jaar voegt Netgear de nieuwe RBK23 toe. Deze set bestaat uit drie losse torentjes, maar dan één maatje kleiner, met als enig gevolg dat de satellieten nu twee in plaats van vier lan-poorten hebben. Onder type RBK20 is deze set ook met een router en één satelliet verkrijgbaar.

Voor alle Orbi-sets geldt dat de installatie van een leien dakje gaat en dat de systemen gewoon goed werken. Inmiddels heeft Orbi ook een accesspoint-modus en is het ook écht een mesh-systeem: in het begin communiceerde elke satelliet enkel direct met de hoofdrouter, nu ook met elkaar. De prestaties van de RBK23, RBK30 en RBK40 ontlopen elkaar weinig, toch gaat onze voorkeur uit naar de RBK23: hij presteert het beste en een set met drie satellieten is ongeveer even duur als de andere per twee. In de AC2200-klasse is de TP-Link Deco M9 Plus overigens sneller dan alle Orbi’s, maar de M9 kost wel zeventig euro meer.

©PXimport

Netgear Orbi RBK23

Prijs
€ 299,- (voor 3 nodes)
Website
www.netgear.nl9Score90

Netgear Orbi RBK30/RBK40

Prijs
RBK30: € 249,- (voor 2 nodes)
RBK40: € 299,- (voor 2 nodes)
Website
www.netgear.nl8Score80

D-Link Covr-1203 en Covr-2202

Nieuw in onze test zijn de D-Link Covr-1203 (AC1200/1300) en Covr-2202 (AC2200), respectievelijk een dualband- en triband-oplossing. De 1203 onderscheidt zich met een compact formaat en rosé-gouden details (daar houd je van of niet). De 2202 is een aantrekkelijk alternatief voor de Velop- en Orbi-torentjes.

D-Link heeft de soepelste installatie in deze test. Een paar korte stappen zoals het opzetten van je eigen wifi-netwerk is bij alle producten nodig, maar waar je bij praktisch elke set na de eerste installatie de satellieten zelf moet koppelen, doen de D-Link Covr’s dat automatisch. Wij zijn aangenaam verrast door dat installatiegemak en de daarna gemeten snelheid. Beide Covr-sets werken goed, ze hebben een uitstekende dekking en stabiele verbindingen. Toch zijn ze net niet de snelste in hun respectievelijke AC-klasse. De TP-Link Deco M5 is wat sneller dan Covr-1203 (voor nagenoeg dezelfde prijs) en het kleine verschil in installatiegemak weegt daar vermoedelijk niet tegen op.

In een meerpersoons huishouden gaat onze voorkeur sowieso uit naar AC2200-modellen vanwege de grotere capaciteit. En de D-Link Covr-2202 kan in die klasse qua prestaties zeker meekomen. De prijs van de Covr-2202 is echter te hoog: voor een set van twee betaal je momenteel meer dan de Orbi RBK23 (drie stuks) en bijna evenveel als voor de RBK50 (AC3000). Dat is gewoon niet te verdedigen. Als het D-Link lukt deze verder mooi uitgewerkte Covr-2202 in prijs te verlagen, dan concurreren ze met de AC2200-modellen van TP-Link en Netgear en hebben gebruikers echt wat te kiezen.

©PXimport

D-Link Covr-1203

Prijs
€ 229,- (voor 3 nodes)
Website
http://www.d-link.com/8Score80

D-Link Covr-2202

Prijs
€ 325,- (voor 2 nodes)
Website
http://www.d-link.com/8Score80

Twee of toch drie?

ASUS Lyra

In de AC200-klasse deed ASUS vorig jaar mee met de ASUS Lyra. Deze set presteerde redelijk presteerde, maar wist zich niet wist te onderscheiden van de concurrentie. Ook de installatie verliep wat rommelig. Een jaar later is de installatie duidelijk verbeterd en als je dit systeem vandaag de dag nieuw koopt, dan loopt de installatie direct uit de doos wel soepel. Het voordeel van ASUS is nog altijd dat het systeem een prosumer-webinterface biedt, met functies die zeldzaam zijn bij de mesh-systemen (zoals een vpn).

Qua prestatie is er niet heel veel veranderd: we zien een bescheiden toename ten opzichte van vorig jaar en op zich hebben we overal dekking, maar andere AC2200-modellen laten zien dat het echt veel sneller kan. Neem de Orbi RBK23 bijvoorbeeld, die is nog een stuk goedkoper en levert gemiddeld genomen flink betere prestaties. Waarom zou iemand dan specifiek voor deze set kiezen?

©PXimport

ASUS Lyra

Prijs
€ 349,- (voor 3 nodes)
Website
www.asus.nl6Score60

ASUS Lyra Trio

Nieuw is de ASUS Lyra Trio, een set van mesh-units die eruit zien als kleine schattige strijkijzertjes. Ze zien er erg goed uit en we waarderen het dat ASUS een andere richting kiest door drie streams in elke satelliet mogelijk te maken. Mocht je bijvoorbeeld met je recente MacBook Pro (die voorzien zijn van 3x3 5 GHz) op de hoofdrouter werken, dan zullen de maximale snelheden aanmerkelijk hoger liggen.

De installatie verloopt soepel. Maar bij het testen lopen we tegen het ontbreken van een aparte draadloze backhaul aan. De Lyra Trio mag dan wel drie streams per satelliet hebben, maar als hij die moet delen tussen de client en de router, dan winnen we daar netto niet mee. Met een 2,4GHz-client zien we goede resultaten aangezien de backhaul dan 3x3 5GHz kan benutten (deze gegevens staan overigens niet in de tabel), maar met een snellere 5GHz-client zien we resultaten die zich hooguit kunnen meten met de AC1200-klasse. Net als bij de Ubiquiti AmpliFi HD vinden we een AC1750-product van meer dan driehonderd euro lastig te verantwoorden, zelfs met de goede routerfuncties in het achterhoofd.

©PXimport

ASUS Lyra Trio

Prijs
€ 314,- (voor 3 nodes)
Website
www.asus.nl7Score70

Conclusie

We hebben dit jaar zes systemen méér getest en daarmee staat het totaal op zestien systemen. Een positief punt voor de consument is dat de paar afraders van vorig jaar inmiddels voldoende zijn verbeterd om dit jaar minimaal een voldoende te halen. Daarbij zien we ook dat de meeste merken werk van hun mesh-systemen hebben gemaakt. Het gros van de modellen hebben updates gehad en hebben daardoor nu betere eigenschappen.

De maken van de juiste keuze is er niet makkelijker op geworden. De Netgear Orbi RBK50 (AC3000) blijft het krachtigste, maar als je voor drie stuks gaat, dan is hij samen met zijn Pro-broertje ook met afstand de duurste. Maar voor het keurmerk Best Getest speelt geld geen rol en dus is de RBK50 wederom de terechte winnaar.

Maar voor de meeste gebruikers is de AC2200-klasse het interessantst. De extra capaciteit boven de AC1200- tot AC1750-klasse is onmisbaar in een druk huishouden. De TP-Link Deco M9 Plus doet het gemiddeld genomen het beste, maar is zo kort na zijn introductie nog prijzig en beperkt verkrijgbaar. Daarentegen is de Netgear Orbi RBK23 scherp geprijsd en doet deze niet veel onder voor de Deco M9 Plus. Beide verdienen het keurmerk Redactie-tip en we bevelen ze van harte aan. Jouw exacte budget of behoefte aan Zigbee-ondersteuning kunnen meespelen in de uiteindelijke keuze.

Eervolle vermeldingen in de AC2200-klasse zijn er voor zowel de D-Link Covr-2202 en Linksys Velop tri-band, maar die moeten echt zakken in prijs.

Ben je alleen of woon je samen, zoek je extra dekking, maar niet per se extra capaciteit voor veeleisende gelijktijdige gebruikers én dat alles voor een leuke prijs, zoek dan een product uit de AC1200-klasse. Daar vallen de TP-Link Deco M5 en de D-Link Covr-1203 het meest positief op. De laatste met de eenvoudigste installatie van allemaal en het charmante uiterlijk. Toch is het de TP-Link Deco M5 net als vorig jaar het keurmerk Redactie-tip verdient, met de scherpste prijs en gemiddeld genomen de beste prestaties in die klasse.

Hieronder vind je alle testresultaten op een rij:

©PXimport

Natuurlijk is het belangrijk hoe een keuken eruitziet, maar het draait vooral om hoe je hem gebruikt. Een goede keuken sluit aan op jouw manier van koken en leven, met een logische indeling en keuzes die het dagelijks gebruik makkelijker maken. In dit artikel laten we zien hoe je stap voor stap tot een ontwerp komt dat echt bij je past – van de eerste schetsen tot het kiezen van werkbladen, apparatuur en grepen.

Begin bij de ruimte en je gewoontes

Voordat je nadenkt over frontjes en kleuren voor je nieuwe keuken, kijk je naar de ruimte die je hebt. Is het een dichte keuken of is hij open en loopt hij naadloos door in je woonkamer? Hoeveel wandlengte is beschikbaar? Waar zitten de ramen, deuren en aansluitpunten? Het helpt om de plattegrond van je keuken op schaal te tekenen. Nog beter: gebruik een digitale tool waarmee je je ontwerp meteen in 3D ziet (zie kader verderop).

Daarna kijk je naar je eigen kookgedrag. Sta je vaak uitgebreid te koken of wil je vooral snel en makkelijk eten kunnen maken? Heb je veel spullen die opgeborgen moeten worden of houd je het graag minimalistisch? De antwoorden op die vragen bepalen welke indeling het best werkt: een rechte wandopstelling, een hoek, een U-vorm of juist een kookeiland.

Let bij het indelen op de zogeheten werkdriehoek. Daarmee bedoelen we de afstand tussen kookplaat, spoelbak en koelkast. Die drie punten vormen samen het hart van je keuken. Hoe dichter deze drie bij elkaar liggen, hoe makkelijker en sneller je werkt. Je hoeft minder heen en weer te lopen en hebt alles onder handbereik.

De ideale werkhoogte

De ideale hoogte van een aanrecht hangt af van je lichaamslengte. Werk je te laag, dan moet je steeds voorover buigen. Werk je te hoog, dan gaan je schouders omhoog. Beide zijn vermoeiend. Daarom loont het om bij het samenstellen van je keuken stil te staan bij de juiste werkhoogte. Een handig uitgangspunt: als je rechtop staat met je armen gebogen in een hoek van 90 graden, dan ligt het werkblad ongeveer 10 tot 15 cm onder je ellebogen. Hieronder zie je een indicatie op basis van je lengte.

Let op: dit zijn richtlijnen. De beste hoogte bepaal je uiteindelijk door zelf even te testen wat prettig voelt – bijvoorbeeld op een instelbaar werkblad of in een showroom met verschillende hoogtes.

Hoeveel opbergruimte heb je nodig?

Gebruik je vaak pannen of bakvormen, dan heb je meer aan een paar brede lades dan aan een kast met planken. Je ziet in één oogopslag wat waar ligt, en je hoeft niet op je knieën om achter in het kastje iets te zoeken. Dat werkt net wat makkelijker – zeker als je dagelijks kookt. Zorg ook dat je je spullen straks logisch kunt verdelen. Het is handig om keukengerei bij de kookplaat op te bergen, schoonmaakspullen onder de spoelbak, en om je voorraad in een hoge kast of ladeblok te bewaren.

Nog iets om bij je ontwerp rekening mee te houden: laat voldoende ruimte over om kastdeuren te openen zonder dat ze elkaar raken. Ook is het prettig om rond het fornuis en de spoelbak minstens 90 centimeter loopruimte te hebben.

©Phurichai

Materialen en stijl: meer dan alleen smaak

Frontjes bepalen in grote mate de uitstraling van je keuken, maar het materiaal zegt ook iets over onderhoud en levensduur. Een gelakte keuken ziet er strak uit, maar is gevoeliger voor krassen en vingerafdrukken. Hout voelt warm aan, maar vraagt meer onderhoud. Kunststof of melamine is onderhoudsvriendelijk en budgetvriendelijk, maar minder duurzaam op de lange termijn.

Voor het werkblad is het goed om verder te kijken dan alleen uiterlijk. Composiet is sterk en makkelijk schoon te houden. Keramiek kan tegen hitte, maar is gevoelig voor harde klappen. Marmer en graniet hebben een unieke uitstraling, maar vereisen regelmatig onderhoud. Houd bij je keuze rekening met hoe je de keuken gebruikt en hoeveel tijd je aan schoonmaak en onderhoud wilt besteden.

Ook de grepen spelen een rol. Een greeploze keuken oogt strak, maar kan onpraktisch zijn als je snel iets wilt pakken. Met zichtbare grepen maak je het jezelf makkelijker – en kies je meteen een detail dat stijl en karakter toevoegt.

©Анастасия Купавц

Apparaten kiezen die bij je passen

Een keuken zonder apparatuur bestaat niet, maar de vraag is welke apparaten je nodig hebt – en hoe je ze slim plaatst. Veel mensen kiezen tegenwoordig voor een inductiekookplaat. Die werkt snel, is energiezuinig en makkelijk schoon te maken. Let wel op de aansluiting: sommige modellen werken op een gewoon stopcontact, maar krachtigere platen hebben een aparte 3-fasengroep nodig in de meterkast.

Belangrijker dan het type is de vraag hoeveel kookzones je nodig hebt. Kook je vaak met meerdere pannen tegelijk? Dan is een brede plaat met vijf of zelfs zes zones handig. Sta je meestal alleen eenpansgerechten te maken, dan volstaat een compactere uitvoering.

Bedenk of je een losse oven wilt, een combi-oven of een stoomoven. Denk na over het formaat en de plaatsing van je koelkast: vrijstaand of inbouw, met vriesvak of zonder. En vergeet de afzuiging niet. In een open keuken werkt een plafondunit of geïntegreerde afzuiging in het kookplaatblad vaak beter dan een klassieke afzuigkap aan de muur.

Bij de plaatsing geldt: apparaten die je vaak gebruikt, moeten makkelijk bereikbaar zijn. Een oven op ooghoogte voorkomt bukken. De vaatwasser naast de spoelbak scheelt heen en weer lopen. Kies je voor een Quooker of een losse kokendwaterkraan? Denk dan ook aan de benodigde ruimte voor het reservoir.

Van ontwerp naar uitvoering

Ben je tevreden met je ontwerp? Neem dan de tijd om alles nog één keer kritisch door te lopen. Kloppen de looproutes? Heb je voldoende werkruimte tussen kookplaat en spoelbak? Zit de oven op een prettige hoogte? Zijn alle opbergruimtes logisch ingedeeld? Kijk ook naar de plaats van je aansluitpunten: water, stroom en afzuiging moeten aansluiten op wat je hebt gepland.

Heb je je keuken in een 3D-tool ontworpen? Dan kun je die visualisatie gebruiken om een afspraak te maken met een adviseur of keukenwinkel. Samen kijk je dan of je ontwerp technisch haalbaar is en welke materialen en apparaten beschikbaar zijn. Pas als alles klopt – van de maatvoering tot de afwerking – is het tijd om je keuken echt te gaan bestellen.

Met een adviesprijs van 849 euro is de Nothing Phone (3) het duurste toestel dat dit jonge merk tot op heden heeft uitgebracht. Zelf presenteert Nothing dit model als een heus vlaggenschip, maar uit onze ervaring blijkt dat deze smartphone dat niveau niet helemaal haalt.

De Nothing Phone (3) voelt met zijn aluminium frame en matte afwerking degelijk aan, maar de glanzende transparante achterkant is wel besmettelijk voor vingerafdrukken. De telefoon heeft vier knoppen, inclusief de Essential Key van de Phone (3a) voor screenshots en spraaknotities. Qua ontwerp haal je de meest unieke smartphone van dit moment in huis. Nothing zet hoog in op esthetiek en verheft de doorgaans saaie achterkant tot een waar kunstwerk. Net als bij andere Nothing-toestellen is die tevens functioneel; zo is er onder meer een rode stip die oplicht zodra je gaat filmen.

De meest controversiële verandering is het verdwijnen van de kenmerkende Glyph-strips. Die zijn voor de gelegenheid vervangen door de Glyph Matrix, een klein monochroom schermpje rechtsboven op de achterzijde van het toestel. Dat matrixdisplay biedt meer functionaliteit dan de ledstrips op de voorgangers, zoals notificaties en spelletjes, maar mist de unieke uitstraling van de Glyphs op zijn voorganger. Vooralsnog zien we alleen potentie in dat extra schermpje. Ontwikkelaars moeten nog aan de bak met nuttige functies en games, want tot op heden is de functionaliteit dusdanig beperkt dat je het onderdeel alleen voor meldingen kunt gebruiken.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

De Essential Key zit onder de powerknop.

Op zich een prima scherm

Het scherm is redelijk op vlaggenschip-niveau. Het toestel heeft een oleddisplay van 6,67 inch met een hoge resolutie en een verversingssnelheid van 120 Hz. De (piek)helderheid is hoog genoeg voor gebruik in de zon, terwijl de kleurweergave zowel nauwkeurig als levendig is. Verder is er support voor HDR10+- en Ultra HDR-content. Helaas mist het scherm LTPO-technologie. Dat betekent dat de verversingssnelheid niet lager dan 30 Hz zakt bij statische content. In de praktijk kan dat de batterijduur negatief beïnvloeden.

De Nothing Phone 3 is de eerste telefoon die de Snapdragon 8s Gen 4-processor gebruikt. De chipset presteert vergelijkbaar met de Snapdragon 8 Gen 3, met lichte grafische verbeteringen en een hogere topsnelheid. Hoewel het toestel in dagelijks gebruik vlot aanvoelt en visueel intensieve games prima aankan, blijft de 8s Gen 4 in rauwe prestaties achter bij de nieuwste échte vlaggenschip-processors, zoals de Snapdragon 8 Elite. Potentiële kopers betwisten daarom of de Phone (3) 'flagship material' is of niet – maar bij normaal gebruik merk je geen vertragingen.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Voorbeeld van een Glyph Matrix-functie: het batterijniveau.

©Wesley Akkerman

Voorbeeld van een Glyph Matrix-functie: de tijd.

Warmteontwikkeling

Wat ook opvalt, is de warmteontwikkeling tijdens het gebruik. Het toestel kan namelijk flink opwarmen tijdens het uitvoeren van zwaardere taken, zoals bij het gamen. Dan kun je de telefoon bijna niet meer comfortabel vasthouden. Helaas een typisch Qualcomm-euvel dat we vaker tegenkomen. Verder is het zo dat de smartphone met een totaal vermogen van 5150 mAh qua accu ook wat achterloopt op zijn rivalen. Bij intensief gebruik moet je de telefoon soms eerder opladen dan je zou hopen. Bij normaal gebruik kom je er echter de dag wel mee door.

De Nothing Phone (3) draait op Nothing OS 3.5, gebaseerd op Android 15, en biedt een vloeiende, strakke interface met fijne, aanpasbare elementen en opvallende widgets. Net zoals op de Nothing Phone (3a) kom je ook hier de Essential Space tegen, een aparte sectie die screenshots opslaat en AI gebruikt om belangrijke informatie te extraheren en te organiseren, inclusief transcripties van spraakmemo's. Dat laatste gaat verrassend goed, met hier en daar een enkele typefout. Zo'n memo maak je snel aan door bijvoorbeeld de Essential Key ingedrukt te houden.

0,6x

1x

2x

Minder functies, maar wel uniek

Hoewel Nothing OS minder functies heeft dan sommige andere Android-skins, is het vrij van bloatware (erg belangrijk!) en legt het systeem de nadruk op een minimalistische, monochrome esthetiek. Dat maakt de software-omgeving daadwerkelijk anders dan je elders aantreft. Nothing belooft daarnaast vijf Android-upgrades en zeven jaar lang beveiligingspatches. Dat is een uitstekende score, meer dan gemiddeld, maar Nothing staat helaas niet bekend om de snelle uitrol van nieuwe softwareversies. Houd dus wat rekening met vertragingen op dat gebied.

Dat bewijst bijvoorbeeld de uitrol van Android 16. Die versie is reeds beschikbaar, maar de Nothing Phone 3 wordt geleverd met Android 15. Nu is het tegelijkertijd zo dat versie 16 echt nog maar net uit is, maar toch voelt dit aan als een gemiste kans. De upgrade moet echter voor het einde van het jaar verschijnen, dus daar kun je naar uitkijken. Verder heeft de nieuwe AI-zoekbalk nog een eigenaardigheid. Je kunt daarmee van alles opzoeken (apps, contacten, functies en meer), maar de Essential Space wordt daarin niet meegenomen.

3x

6x

6x

3x

Beste camera's tot nu toe, maar…

Verspreid over de achterkant tref je een veelzijdig camerasysteem aan. Dat bestaat uit drie sensoren van 50 megapixel: een hoofdcamera, een ultragroothoek- en een periscooplens. Daarmee zoom je tot 3x optisch in. Ook is er nog een selfiecamera van 50 megapixel. Alle camera's ondersteunen video-opnamen in 4K-kwaliteit bij 60 fps. Overdag leveren ze gedetailleerde foto's met levendige, accurate kleuren en een breed dynamisch bereik, hoewel er soms lichte oververzadiging optreedt en de sluitertijd wat beter kan.

De telelens presteert goed tot en met 6x inzoomen met behoud van helderheid en kleuren. Die lens is ook geschikt voor macro-opnames tot 10 centimeter. Over het algemeen vinden we dit de beste lenzen die Nothing tot nu toe aanbiedt, maar ook op dit vlak presteren concurrerende modellen beter. Vooral de Pixels en Galaxy's leveren betere kwaliteit bij weinig licht en snelle bewegingen. Nothings beeldverwerking zorgt gelukkig voor consistente kleuren over alle lenzen en voor goede diepte, maar de camera's kunnen dus nog verbetering gebruiken.

2x

1x

0,6x

Nothing Phone (3) kopen?

De Nothing Phone (3) streeft duidelijk naar onderscheid met zijn unieke ontwerp en het nieuwe Glyph Matrix-systeem, maar op cruciale punten blijft hij achter bij concurrenten in zijn prijsklasse. Hoewel de Snapdragon 8s Gen 4-processor echt wel vlot is voor dagelijks gebruik, blijft-ie op papier achter bij de concurrentie. Niet dat je al die snelheid per se nodig hebt (eerlijk is eerlijk: veel mobiele cpu's zijn echt overkill), maar die dingen gaan wel tellen als je een hogere prijs betaalt. Het helpt ook niet dat het toestel echt heet wordt onder hoge druk.

Ondanks een capabel camerasysteem presteert de Phone (3) onder uitdagende omstandigheden niet zo goed als je zou willen of verwachten. De batterijduur is adequaat, maar niet uitzonderlijk, en de usb-c-poort blijft steken op de oudere 2.0-standaard. Hoewel Nothing OS 3.5 een strakke en unieke software-ervaring biedt met langdurige updates, compenseren de software-extra's en het innovatieve Glyph-systeem de hardwarematige tekortkomingen niet voldoende om de Nothing Phone (3) een toptoestel te noemen, zeker niet gezien zijn prijskaartje van 850 euro.