Nu moderne smartphones hogeresolutiefoto’s en zelfs 4K-video’s opnemen, neemt de hoeveelheid data die we moeten opslaan ook toe. Ouderwetse externe harde schijven zijn weliswaar spotgoedkoop geworden, maar zijn ook kwetsbaar en traag. De oplossing? Een externe solid state drive (ssd). Sneller, compacter, stiller, duurzamer. Wij namen dertien populaire modellen onder de loep.

De voordelen van een externe ssd vergeleken met een externe hdd zijn dezelfde als die van een interne ssd. In de eerste plaats zijn ze vooral veel en veel sneller. Het overzetten van data gaat meestal zo’n 5 tot 25 keer sneller, of zelfs een meervoud daarvan als je vooral veel kleine bestanden overzet. Daarnaast zijn ze veel lichter en kunnen ze allemaal tegen vallen of trillingen, wat ze een geschikter medium maakt om mee te nemen en als extra back-up in te zetten dan mechanische schrijven. Een externe ssd is ook prima te gebruiken om de opslagruimte van je laptop uit te breiden en direct ervanaf te werken, bijvoorbeeld voor foto- of videobewerking.

Verdeeld in drie klassen

De ssd’s in deze test verdelen we in drie categorieën. De eerste en laagste categorie bestaat uit usb-ssd’s gebaseerd op een sata-ssd. Sata beperkt de snelheid van de drives tot zo’n 550 MB per seconde, zo’n 5 keer sneller dan een gemiddelde externe harde schijf. De stap hierboven zijn usb-ssd’s met een nvme-ssd. Hier is de snelheid van de usb-poort de beperking. De snelste usb-poorten (usb 3.2 Gen 2) laten deze ssd’s data met zo’n 1000 MByte/s overzetten. Maar let op: niet alle pc’s hebben zo’n razendsnelle poort. Controleer of jouw pc een usb 3.2 Gen 2-poort (of usb 3.1 Gen 2) heeft, ook wel te herkennen aan een SuperSpeed+ of 10Gbit/s-aanduiding, anders voldoen de goedkopere sata-opties. Beide categorieën usb-ssd’s werken in principe met alle Windows-pc’s en Macs, maar ook andere apparaten zoals telefoons of consoles.

De allersnelste (en duurste) externe ssd’s zijn voorzien van Thunderbolt 3. Deze lijken gewoon een usb-c-aansluiting te hebben, maar als je pc of Mac geen Thunderbolt-chip heeft, werken ze simpelweg niet. Veel Macs en high-end Windows-laptops hebben dit wel, maar de chips zitten slechts in een beperkt aantal desktop-moederborden.

Twee soorten snelheid

Samsung T5

De T5 van Samsung gaat al even mee, maar is nog altijd een uitstekende allround externe ssd en vormt de benchmark waar andere ssd’s zich aan mogen meten. Hij is lekker compact, licht, ziet er aantrekkelijk uit en zet als usb-schijf in de lagere sata-klasse prima snelheden neer rond de 550 MByte/s. Zoek je een betaalbare ssd om actief vanaf te werken, dan is dit één van de snelste opties. Alleen de Seagate is iets sneller, maar momenteel ook een stuk duurder. Samsung zal de prijzen wel scherp moeten houden, want de SanDisk is momenteel iets goedkoper, waterdicht en nauwelijks trager. Een goede optie dus, met genoeg gezonde concurrentie.

©PXimport

Samsung T5

Prijs
€ 79,- (250 GB), € 94,- (500 GB), € 169,- (1 TB), € 333,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.samsung.nl8Score80

WD My Passport SSD (V2)

WD is een grote naam in opslagland, maar hun externe ssd komt niet lekker uit de verf. Verschillende modellen tonen hogere overdrachtssnelheden en zijn flink sneller om actief vanaf te werken, terwijl ze ook nog eens goedkoper zijn. Fysiek is hij wel aantrekkelijk, en met 40 gram is het ook een lichte optie, maar hij moet wel in een heel scherpe aanbieding zijn om hem in overweging te nemen. Een opvallend resultaat, want juist de SanDisk Extreme Portable SSD doet het wel erg goed en SanDisk was al volledig eigendom van WD voordat WD de My Passport SSD (v2) uitbracht.

©PXimport

WD My Passport SSD (V2)

Prijs
€ 79,- (256 GB), € 99,- (512 GB), € 168,- (1 TB), € 349,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.westerndigital.com8Score80

HyperX Savage Exo

De HyperX Savage Exo is fysiek wat opvallender met zijn slanke, erg langwerpige design. Het gaminglabel van Kingston legt de focus van dit product logischerwijs volledig op gamers die de opslag van hun PS4 of Xbox willen uitbreiden. We moeten opmerken dat alle door ons geteste modellen in deze test in elk geval op de PlayStation (bij afwezigheid van een Xbox) prima werken en dat focus op games dus weinig verdere gevolgen heeft. Hoewel de prestaties redelijk zijn, zeker om actief vanaf te werken doet hij goed mee, blijven de prestaties wat achter zodra je grote datasets gaat overzetten. Bij gebrek aan echt unieke voordelen kan het een prima externe ssd zijn in een aanbieding, maar met momenteel hogere prijzen dan de Samsung- en SanDisk-opties kan hij de strijd niet aangaan.

©PXimport

HyperX Savage Exo

Prijs
€ 124,- (480 GB), € 214,- (960 GB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.hyperxgaming.com6Score60

SanDisk Extreme Portable SSD

De SanDisk Extreme Portable SSD is, zoals de naam doet vermoeden, echt extreem draagbaar. De ssd is met 39 gram de lichtste geteste ssd. De rubberen afwerking doet hem wat goedkoop ogen, maar geeft SanDisk wel één heel groot voordeel: hij is waterdicht. Nu zul je niet snel gaan zwemmen met een ssd, maar een apparaat dat op tafel ligt en tegen morsen kan, heeft een groot voordeel. De prestaties behoren ook tot de betere van de usb-sata-ssd’s. Hij legt het net af tegen de Samsung T5 om actief vanaf te werken, maar zet wel goede transfersnelheden neer en is één van de goedkoopste opties, zowel in 500GB- als 1TB-uitvoering. Dat maakt hem erg interessant als je veel snelheid voor een scherpe prijs zoekt.

©PXimport

SanDisk Extreme Portable SSD

Prijs
€ 79,- (250 GB), € 89,- (500 GB), € 149,- (1 TB), € 329,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.SanDisk.com8Score80

Minix Neo Storage

De Minix Neo Storage is de vreemde eend in de bijt. Het is namelijk een externe ssd en usb-dock in één. Zo krijg je naast 240 of 480 GB opslag ook een hdmi-poort, twee usb-poorten en nog een usb-c-poort bedoeld om het aangesloten apparaat op te laden. Hoewel hij op Windows-pc’s en Macs werkt, is de hdmi alleen bruikbaar op Macs. Hoewel de Minix interessant is als je toch al een dock nodig had, is hij puur als ssd niet bijster onderscheide3nd. Vooral om actief vanaf te werken zijn de prestaties teleurstellend. Een dock dus voor Mac-gebruikers die toevallig ook nog wat externe opslag nodig hadden. Een ander nadeeltje voor sommigen: je kunt hem alleen bij Amazon of via AliExpress bestellen en niet direct in Nederland.

©PXimport

Minix Neo Storage

Prijs
€ 99,- (240 GB), € 149,- (480 GB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.minix.com.hk/nl/6Score60

LaCie Portable SSD

De LaCie Portable SSD is iets zwaarder dan de meeste andere geteste exemplaren, maar compact genoeg en fysiek wel lekker degelijk dankzij het gebruik van wat meer staal. Prestatie-technisch is het een vlotte usb-drive voor dataoverdracht, maar blijft hij iets achter op livegebruik om vanaf te werken. De 500GB-versie is scherp geprijsd, de 1TB-uitvoering is momenteel wat prijzig. Als extraatje geeft LaCie een bijzondere garantie. Gaat de ssd binnen jaar kapot, dan krijg je niet alleen een nieuwe, maar bieden ze ook dataherstel. Een prijzige service, maar aangezien succes daarbij niet gegarandeerd is, zul je net als bij de andere ssd’s alsnog zelf voor back-ups moeten zorgen. Uiteindelijk is het een goede, ietwat onopvallende keuze, die met de juiste prijs zeker het overwegen waard is.

©PXimport

LaCie Portable SSD

Prijs
€ 89,- (500 GB), € 189,- (1 TB), € 349,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.lacie.com7Score70

Seagate BarraCuda Fast SSD

Je ziet het niet verkeerd, de Seagate heeft exact hetzelfde ontwerp als de LaCie. Logisch, want LaCie is al een tijdje van Seagate. De jongere Seagate-uitvoering biedt echter heel andere resultaten, met zowel uitstekende overdrachtssnelheden als de beste prestaties om live vanaf te werken in de usb-sata-klasse. Ons enige bezwaar momenteel is de prijs, want zowel de 500GB- als 1TB-versies zijn nu significant duurder dan de nauwelijks tragere, en lichtere Samsung T5 en SanDisk Extreme Portable SSD. Lukt het Seagate om de prijzen met die twee te laten concurreren, dan is dit dé usb-sata-prestatietopper om te overwegen. Aangezien deze drive pas vlak voor publicatie is uitgebracht, is de kans op een prijsdaling richting de zomer in elk geval niet ondenkbaar.

©PXimport

Seagate BarraCuda Fast SSD

Prijs
€ 109,- (500 GB), € 219,- (1 TB), € 349,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.seagate.com8Score80

Transcend ESD350C

We stappen over naar externe ssd’s van de tweede categorie: die met intern een snellere nvme-ssd. Deze Transcend laat de potentie daarvan goed zien, met grofweg twee keer hogere snelheden dan de modellen hiervoor. Ook om live vanaf te werken liggen de prestaties hoger. De prestaties blijven vooral hierbij wel iets achter bij de Crucial X8 en de SanDisk Extreme Pro. En dat is voor de relatief dure 960GB-versie van de Transcend een stevig stukje concurrentie. De 480GB-versie is echter aanzienlijk goedkoper, en zelfs nauwelijks duurder dan op sata gebaseerde alternatieven. Met zijn scherpe prijzen is de 480 GB Transcend dan ook zeker het overwegen waard als je pc zo’n snellere usb-poort heeft.

©PXimport

Transcend ESD350C

Prijs
€ 89,-(240 GB), € 109,- (480 GB), € 199,- (960 GB)
Klasse
Usb-nvme
Websitewww.transcend-info.com8Score80

SanDisk Extreme Pro Portable SSD

De Pro-versie van SanDisk is eigenlijk vergelijkbaar met het eerder besproken model, maar dan met een dosis steroïden. Het design lijkt vergelijkbaar, maar hij is een stukje groter en iets zwaarder geworden. Gelukkig zonder het unieke voordeel van de waterdichtheid te verliezen en dat vinden we toch best wat waard. Ook de prestaties hebben een stevige boost gekregen. Ook op dat vlak zet SanDisk één van de beste prestaties binnen zijn klasse neer. Snelle transfers, uitstekende prestaties om live vanaf te werken, en ook nog eens aangevuld met een extra lange garantie van vijf jaar. Van die vier nvme-varianten is hij echter wel de duurste.

©PXimport

SanDisk Extreme Pro Portable SSD

Prijs
€ 154,- (500 GB), € 233,- (1 TB), € 549,- (2 TB)
Klasse
Usb-nvme
Websitewww.sandisk.com9Score90

Crucial X8

De Crucial X8 zit een beetje tussen de Transcend en de SanDisk in. Hij is iets sneller dan de Transcend en wat goedkoper dan de SanDisk. Om vanaf te werken doet hij niet onder voor de SanDisk, maar de Crucial is dan weer niet waterdicht. Crucial zet daar wel een fysiek wat aantrekkelijker metalen ontwerp tegenover. De prestaties zijn op geen enkel vlak iets anders dan erg goed. Inhoudelijk laat de X8 dus weinig te wensen over, en is het zoals vaker vooral de vraag of de prijs goed is. Op het moment van schrijven is de 500GB-variant 40 euro duurder dan de Transcend, en dat is het echt niet waard. De 1TB-variant is juist weer de goedkoopste snelle usb-ssd van dit moment en dan is de Crucial X8 juist weer de aantrekkelijkste keuze om te overwegen.

©PXimport

Crucial X8

Prijs
€ 149,- (500 GB), € 199,- (1 TB)
Klasse
Usb-nvme
Websitewww.crucial.com9Score90

Samsung T7 Touch

Met de T7 Touch zet Samsung in op een snelle externe ssd met een opvallende unieke eigenschap: een vingerafdruklezer. Hoewel de meeste externe ssd’s weliswaar encryptie ondersteunen, is het vaak wel wat gedoe met zelf software installeren of Bitlocker erop zetten. Met de T7 Touch stel je eenmaal wat vingerafdrukken in, en vervolgens hoef je op andere systemen alleen maar je vinger te scannen om bij je bestanden te kunnen. Puur als externe ssd blijft deze Samsung helaas wel wat achter op de drie eerder besproken snellere externe usb-ssd’s. Om actief vanaf te werken is Samsungs oudere T5 zelfs nog wat sneller dan deze duurdere T7 Touch. En een chic voorkomen vinden we dan toch minder zwaar wegen dan pure prestaties. Zoek je echter een manier om encryptie echt makkelijk te maken, dan is een kleine concessie wat snelheid betreft het echter wel waard.

©PXimport

Samsung T7 Touch

Prijs
€ 148,- (500 GB), € 219,- (1 TB), € 419,- (2 TB)
Klasse
Usb-nvme
Websitewww.samsung.nl8Score80

Samsung X5

Zocht je écht snelle externe opslag, dan was deze Samsung X5 lange tijd de enige optie. Het voordeel van deze Thunderbolt 3-drives is dat ze direct via de pci-express verbonden zijn en zo hogere snelheden en een lagere latency hebben. Voor bijvoorbeeld live videobewerken is de winst in prestaties absoluut de moeite waard. Topsnelheden kennen echter ook een prijs. Niet alleen in euro’s, maar ook in gewicht en warmteproductie als je heel snel grote hoeveelheden data overzet. Afhankelijk van de omstandigheden kun je bij overdrachten tussen de 300 en 600 gigabyte zogeheten thermal throttling zien, waarbij de prestaties zelfs tot onder het niveau van usb-sata-ssd’s zakken (circa 185 MByte/s). Vooral om vanaf te werken dus, of als je regelmatig datasets van tientallen tot een paar honderd gigabyte overzet.

©PXimport

Samsung X5

Prijs
€ 204,- (500 GB) € 399,- (1 TB) € 649,- (2 TB)
Klasse
Thunderbolt 3
Websitewww.samsung.nl9Score90

Sabrent XTRM

Op de valreep stuurde Sabrent de gloednieuwe XTRM Thunderbolt 3-ssd in. Dat Sabrent goed naar de wat oudere X5 heeft gekeken, is duidelijk, want de XTRM is op elk front nog net wat sneller. En daarbij is hij ook nog iets compacter en lichter. Sabrent zet dus feitelijk de echte topprestatie in deze test neer. Maar let op: ook deze ssd lijkt na een transfer van circa 400 gigabyte terug te vallen door de beveiliging tegen warmte, zij het minder extreem dan de Samsung X5. Op dat moment is hij echter wel te heet om aan te raken. De beschikbaarheid is het echte issue, want op het moment van schrijven is deze gloednieuwe Sabrent nog niet in de EU te koop en zijn er nog geen prijzen in euro’s bekend. Naar verwachting van de fabrikant kun je hem als je dit leest kopen via Amazon, maar helemaal zeker weten we dit niet. Gezien de verkrijgbaarheid geven we deze best presterende ssd nu geen keurmerk.

Sabrent XTRM

Prijs
$ 250,- (500 GB), $ 400,- (1 TB), $ 650, (2 TB) (prijzen in euro’s nog onbekend)
Klasse
Thunderbolt 3
Websitewww.sabrent.com10Score100

Conclusie

Een bekend gezegde is dat er weinig echt slechte producten zijn, maar vooral slechte prijzen. En zeker bij externe ssd’s, die vooral door hun aansluiting en interne interface worden beperkt, zit daar een kern van waarheid in. Een enkeling valt echt buiten de boot dankzij wat mindere prestatie, maar de ssd’s ontlopen elkaar binnen hun klasse weinig. Het is dus vooral zaak om goed na te denken over wat belangrijk is voor jouw gebruik. Geef je vooral om een ssd om vanaf te werken, kijk dan goed naar de ATTO 4K-benchmarkresultaten en de score in PC Mark 8. Zet je vooral veel data over, kijk dan naar de overdrachtstijden in de verschillende benchmarks. Dat gezegd hebbende, zien we een aantal positieve uitschieters. Zoek je vooral een betaalbare drive, dan zijn de Samsung T5 en SanDisk Extreme Portable SSD goede opties, waarbij de nipt lichtere en waterdichte SanDisk onze redactietip weet te pakken. Zoek je een nvme-variant om alles uit een snelle usb Gen 2-aansluiting te halen, dan tonen de SanDisk Extreme Pro Portable en de Crucial X8 zich daar de snelste. We geven de award wederom aan SanDisk vanwege de waterdichtheid en de encryptie. Let op: beide moeten niet veel duurder zijn dan de Transcend of de Samsung T7 Touch die hen op de hielen zitten. Die laatste krijgt van ons een redactietip, want een vingerafdrukscanner als beveiliging werkt een stuk soepeler dan de softwareoplossing die anderen gebruiken.

Zoek je ultieme prestaties voor je pc of Mac met Thunderbolt 3? De Sabrent XTRM zet de indrukwekkendste prestaties neer van allemaal, met de Samsung X5 als een respectabele tweede. Het is alleen nog even de vraag of Sabrent op prijs en beschikbaarheid ook gaat concurreren met marktleider Samsung.

©PXimport

Kleine ssd’s zijn het zelden waard

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.