Liegen over garantieregels. Online en offline maken winkels zich hier regelmatig schuldig aan. Onlangs bleek nog uit veel elektronicawinkels garantierechten ten onrechte inperken.

Liegen over garantieregels. Online en offline maken winkels zich hier regelmatig schuldig aan. Onlangs bleek nog uit veel elektronicawinkels garantierechten ten onrechte inperken. Van verzendkosten. E-shoppers vragen zich intussen af waar ze recht op hebben. Hoe zit het als u iets via internet in het buitenland koopt? En waar moet u naartoe als uw spullen stuk gaan? En moet u nu echt alles in originele verpakking met aankoopbon terugsturen? Hoog tijd voor licht in de duisternis: we zetten we tien hardnekkige misverstanden voor u op een rij.

©CIDimport

1 Online shoppen is goedkoper, zeur dus niet over garantie

Onzin. Online en offline gelden precies dezelfde garantieregels. De manier van bestellen en de prijs maken niets uit. Volgens de wet hebt u namelijk recht op een goed product. Dit betekent dat het bij normaal gebruik moet voldoen aan wat u er redelijkerwijs van mag verwachten. Is dat niet het geval, dan hebt u recht op reparatie, of vervanging. Vergeet verder niet dat u na een online aanschaf altijd recht hebt op een wettelijke bedenktijd van zeven werkdagen na ontvangst van het product. In die tijd mag u iets zonder verplichtingen terugsturen.

2 Garantie heb je in soorten en maten, net wat je koopt

Nee, we kennen twee soorten garantie: wettelijke garantie én (extra) garantie die een winkelier of fabrikant verstrekt. In het eerste half jaar na uw (online) aanschaf hebt u wettelijk recht op garantie als iets kapot gaat. Of dat komt door verkeerd gebruik, moet uw webshop maar aantonen. Daarna hebt u recht op garantie zolang u mag verwachten dat het product mee zou moeten gaan. De ‘bewijslast' is wel omgedraaid: u moet verborgen gebreken aantonen. Een webwinkel of fabrikant mag altijd extra garantie bovenop de wettelijke garantie verstrekken. Maar de voorwaarden mogen nooit ongunstiger zijn dan die van de wettelijke garantie.

3 Je hebt altijd recht op garantie

Ook niet juist. U hebt weliswaar recht op een goed product. Maar als u het door uw onvoorzichtigheid of gewoon door slijtage kapot gaat, hebt u geen recht op (wettelijke) garantie.

4 Een webshop mag reparatiekosten berekenen

Meestal niet. Als iets buiten uw schuld kapot gaat en dat gebeurt binnen de wettelijke of afgesproken garantietermijn, moet de webwinkel uw product (gratis) repareren of vervangen.
Maar ook na verloop van de (extra) garantieperiode kunt u vaak nog om garantie vragen, vooral bij duurzame consumptiegoederen.

U hebt namelijk recht op een goed product. Wat dat precies is, ligt niet haarscherp vast en dus ontstaat er helaas nog vaak discussie over. Het hangt onder meer af van het soort product, de aanschafprijs, het merk of wat de fabrikant over de levensduur belooft. Maar stel dat u twee jaar garantie krijgt op een laptop en hij gaat na 2,5 jaar stuk. Dan kunt u vaak toch garantie claimen, omdat u van een laptop een langere levensduur mag verwachten.

Soms moet u wel een deel van de kosten betalen voor een eventueel vervangende, nieuwe laptop. Omdat u hem lang prima hebt kunnen gebruiken en hij door reparatie langer meegaat.

5 Garantie komt van de fabrikant, daar moet je garantie claimen

Nee, garantie claimt u in eerste instantie bij uw webshop. U mag niet zomaar doorgestuurd worden naar een andere leverancier of naar de fabrikant. Wel is het zo dat fabrikanten de garantie soms op zich nemen, maar vraag altijd eerst de verkoper om een oplossing. Bewaar uw aankoopbon, het bewijs van uw koopovereenkomst. Ook een bankafschrift mag als aankoopbewijs dienen!

6 Als u in het buitenland koopt, hebt u geen recht op garantie

Dat is niet zo. In de Europese lidstaten geldt in ieder geval een wettelijke garantie van twee jaar. Maar verder kunnen garantieregels verschillen (zie kader). Garantie in het buitenland kan dus wel degelijk problemen opleveren, los van barrières als taal en afstand. De Europese Commissie werkt daarom aan nieuwe consumentenrechten om regels gelijk te trekken. Doel is dat iedereen die over de grens winkelt precies weet waar hij aan toe is. Ons advies: waar u ook koopt, controleer vooraf de garantievoorwaarden! Geen zin? Lees ze toch.

7 Terugsturen kan alleen in originele verpakking

Klopt niet. Als u iets wilt terugsturen, mag de verkoper u vragen het product onbeschadigd en in originele verpakking te retourneren. Hij mag niet eisen dat de verpakking ongeopend en helemaal onbeschadigd blijft. Hij moet bovendien zorgen voor een verpakking die zich eenvoudig laat openen en hersluiten. Vergeet bij het terugsturen niet om een bewijs van terugzending te vragen!

8 Verzendkosten zijn voor de koper

Online kopen betekent dat u met verzendkosten zit u als iets ter reparatie wilt terugsturen. De koper wordt vaak gevraagd die kosten te voldoen. Als u gebruikmaakt van uw bedenkrecht (zie boven) was dat lange tijd terecht, tot een recente uitspraak van het Europese Hof. Nu hoeft u niet langer verzendkosten te betalen. Bij een ondeugdelijk artikel zijn de verzendkosten binnen de garantieperiode dus voor de verkoper. Is een product lang weg ter reparatie, dan hoort men u een vergelijkbaar artikel uit te lenen.

9 Als u online koopt, kunt u de garantie beter uitbreiden

Waarom? Volgens de wet hebt u namelijk ook zonder uitgebreide garantie recht op een goed product. Waarom zou u zich extra beschermen tegen iets waar u al recht op hebt? Interessant wordt het pas als u veel ruimere garantierechten krijgt.

10 Krijgt u geen garantie, geef het dan maar op

Onjuist. Haak niet bij voorbaat af bij problemen. Achterhaal waar u recht op hebt (vraag 1 t/m 9). Is een webwinkel lid van Thuiswinkel.org, dien daar een klacht in. Deze branchevereniging kan een winkel tot actie manen. Als een webwinkel is aangesloten bij de Geschillencommissie, kunt u daar uw geschil voorleggen en een advies krijgen. Met vragen en klachten over garantie kunt u verder terecht bij ConsuWijzer, het informatieloket van de overheid voor consumenten.

Via ConsuWijzer kan door toezichthoudende instanties (zie kader Consumentenautoriteit) actie worden ondernomen tegen webwinkels die de regels aan hun laars lappen. Als u elders in Europa problemen hebt, kunt u een beroep doen op het europees Consumenten Centrum. Hier en over de grens kunt u verder altijd naar de rechter stappen. Juridisch advies kunt u inwinnen bij het Juridisch Loket. Weet wel dat een juridisch geschil veel tijd en geld kan kosten.

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 12, jaargang 2010.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.