Soms is het handig om een serie foto's in één keer te converteren van het ene formaat naar het andere, te verkleinen of eenzelfde bewerking herhaaldelijk uit te voeren. Dat kan volautomatisch met IrfanView! Wie kent inmiddels niet het zeer veelzijdige en voor niet-commercieel gebruik gratis IrfanView voor het snel bekijken van foto's en afbeeldingen?

Soms is het handig om een serie foto's in één keer te converteren van het ene formaat naar het andere, te verkleinen of eenzelfde bewerking herhaaldelijk uit te voeren. Dat kan volautomatisch met IrfanView! Wie kent inmiddels niet het zeer veelzijdige en voor niet-commercieel gebruik gratis IrfanView voor het snel bekijken van foto's en afbeeldingen? Maar IrfanView is veel meer dan 'slechts' een viewer voor zo ongeveer elk voorkomend multimediaal bestandsformaat; het is ook een soort van Zwitsers zakmes voor fotografen. Er zijn eenvoudige beeldbewerkingen mee uit te voeren, maar ook - heel belangrijk - is het mogelijk om op een hele serie bestanden volautomatisch bewerkingen uit te voeren: batchbewerking wordt dit ook wel genoemd.

Stap 1

©CIDimport

IrfanView is gratis te downloaden vanaf www.irfanview.com. Pak meteen ook even de Nederlandse taalmodule mee en installeer de plugins. Voor we echt gaan beginnen is het handig om eerst even ergens op een harde schijf een map aan te maken en daarin wat foto's te plaatsen om mee te experimenteren. Maak in die map vervolgens een submap aan met de naam Bewerkt, daar komen straks de door IrfanView behandelde foto's in te staan. Om IrfanView te starten dubbelklikt u simpelweg op een van de foto's in de testmap.

Stap 2

©CIDimport

We willen eerst even de sinpelste - maar o zo nuttige - vorm van serieel 'bewerken' laten zien: conversie. Het aardige van IrfanView is dat het ongelooflijk veel beeld (en andere) bestandsformaten kent, waaronder zelfs raw-formaten van diverse spiegelreflexcamera's. Handig, want zo kunt u foto's in de hoogste kwaliteit schieten met uw digitale camera, en daarna achteraf met IrfanView de zaak omzetten naar iets gangbaarders als bijvoorbeeld het bekende .tiff-formaat. Tif omdat er dan géén compressie met verlies plaatsvindt en alle details van de oorspronkelijke foto bewaard blijven. In onze voorbeeldmap staan foto's in het . NEF-formaat, een raw-derivaat van camerafabrikant Nikon. Zoals u ziet, zijn de foto's probleemloos te bekijken met IrfanView. Om alle bestanden in de map te converteren klikt u allereerst in het menu Bestand op Groepsconversie/ Hernoemen.

Stap 3

©CIDimport

Omdat we IrfanView hebben gestart middels een dubbelklik op een van de foto's in de testmap is dit ook meteen de werkmap van deze sessie. Wilt u álle foto's converteren, selecteer dan eerst het gewenste bestandstype van de originele foto's (1). In ons voorbeeld is dat dus de optie waarin onder andere het formaat NEF in voorkomt. U kunt nu enkele foto's selecteren in het overzichtje bovenaan, door daarbij de Ctrl-toets ingedrukt te houden kunt u door blijven klikken. Klaar? Dan klikt u op de knop Toevoegen. Wilt u alle foto's in de map converteren - zoals in dit voorbeeld - klik dan op de knop Alles toevoegen (2). Dan is het tijd om het gewenste uitvoerformaat te selecteren, kies daarvoor voor de optie TIF - Tagged Image Format. Om snel de doelmap te selecteren, klikt u op de knop Gebruik huidige map (3) en daarna op Bladeren (4). Selecteer dan de map Bewerkt (5) en klik op OK. Uiteraard kunt u met de knop Bladeren ook geheel handmatig naar een doelmap bladeren, maar dit werkt wel zo snel.

Stap 4

©CIDimport

Om de conversie te starten, klikt u nu alleen nog even op de knop Start. Het converteren kan afhankelijk van de gebruikte bestandsformaten, de resolutie en de snelheid van uw pc even duren. Uiteraard kunt u op deze manier van zo ongeveer elk bestandsformaat naar elk ander bestandsformaat converteren. Bedenk daarbij dat het weinig zinvol is om van een bestandsformaat als .jpg naar .tif te converteren, want de beeldkwaliteit verbetert hierdoor niet (jpg is immers niet bepaald verliesvrij qua compressiemethode), maar andersom (van .tif naar .jpg) kan wel, bijvoorbeeld om schijfruimte te besparen en/ of een foto te mailen.

Stap 5

©CIDimport

In het geval u naar .jpg converteert, loont het om even op de knop Opties naast het gekozen uitvoerformaat te klikken. Met de schuifregelaar in het geopende dialoogvenster kunt u de kwaliteit en bestandsgrootte instellen. Meer naar rechts betekent een betere beeldkwaliteit, maar ook een groter bestand. Meer naar links werkt deze redenering andersom. Goed om in het achterhoofd te houden als u iets wilt mailen.

Stap 6

©CIDimport

U kunt eventueel de map met de in de vorige stappen geconverteerde bestanden leegmaken, puur om het overzicht te behouden. Want er kan nog meer met IrfanView. Stel dat we onze .NEFbestanden naar .jpg willen converteren en deze tegelijkertijd willen verkleinen. Dat kan allemaal, het is zelfs mogelijk er in één run meteen een of ander filter op los te laten. Klik weer in het menu Bestand op Groepsconversie/ Hernoemen. Voeg weer alle (of een aantal) foto's toe en kies het gewenste uitvoerformaat. We gaan deze keer voor .jpg. Schakel vervolgens de optie Gebruik geavanceerde opties in (1) en klik op de knop Geavanceerd (2).

Stap 7

©CIDimport

Stel dat u een multimegapixelfoto naar iets mailbaars wilt converteren qua afmetingen, bijvoorbeeld naar 640 x 480 pixels. Dan schakelt u allereerst de optie WIJZIG GROOTTE (1) in om daarna de gewenste breedte of hoogte in te vullen. Omdat het misschien om een mix van zowel staande als liggende foto's gaat, schakelen we de optie Langste zijde in en vullen we de gewenste waarde (640) in het veld daarachter (2) in. Op die manier worden staande en liggende foto's allemaal even groot. Omdat foto's uit met name spiegelreflexcamera's niet de standaard 3:4 beeldverhouding hebben, schakelt u ook het vakje voor de optie Behoud aspectratio (proportioneel) (3) in, daardoor wordt bij de gewenste langste zijde van 640 pixels automatisch de waarde voor de kortste zijde berekend. Die zal dan niet altijd precies 480 zijn, maar uw foto wordt niet opgerekt of samengedrukt. Verder is het zaak om de optie Gebruik Resample functie (4) aan te zetten voor de beste verkleinkwaliteit. Desondanks treedt er bij verkleining altijd een beetje wazigheid op, schakel daarom de optie Verscherpen (5) in. Een waarde van circa 20 doet het wat ons betreft goed in de meeste omstandigheden. Verder kunt u natuurlijk naar hartenlust gebruik maken van allerlei andere aanwezige filters en opties. Weet u bijvoorbeeld dat er wat kleurverhoudingsproblemen zijn in veel van de te converteren foto's, schakel dan de optie Automatische kleuraanpassing (6) eens in. Met al deze opties beschikt u eigenlijk over uw eigen digitale ontwikkelcentrale!

Stap 8

©CIDimport

De verkleinde foto's zijn uiteraard in een handomdraai te mailen, de bestandsgrootte van onze testfoto's ligt tussen de 51 Kb en 165 Kb. Dat is héél wat gunstiger dan de oorspronkelijke foto's die tussen de circa 10 en 12 MB per stuk innemen. Bedenk tot slot dat áls u gaat converteren naar een ander bestandsformaat (al dan niet verkleind) het beslist zaak is om de originele .rawfotobestanden te bewaren. Hierin zit namelijk cameraspecifieke informatie verwerkt zodat u later met speciale .raw-bewerkingssoftware dingen kunt doen die op geen enkele manier met een .tif-bestand mogelijk zijn. Staat tegenover dat de meeste camera's inmiddels zulke goede foto's afleveren dat nabewerking op .rawniveau bijna niet nodig is. Maar mocht u ooit eens een creatieve bui krijgen...

Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 17, jaargang 2009

Tijdens het werk word je waarschijnlijk regelmatig gestoord door binnenkomende e-mails, meldingen, berichtjes, systeemupdates en pop-ups. Het zijn meestal nuttige en leuke elementen, maar ze halen je wel uit je concentratie. In Windows 11 zit een nieuwe functie om deze afleidingen tijdelijk te dempen.

Focus instellen

Deze Focusmodus is een productiviteitstool die te vinden is in de Klok-app. Je kunt hem activeren vanuit de Windows Instellingen. Druk op Windows-toets+I en ga naar Systeem, waar je Focus vindt. Hier kun je de duur van een ongestoorde werksessie invoeren. Standaard is dit op 30 minuten ingesteld. Daaronder staan vier opties. Geef de timer weer in de Klok-app om zichtbaar te maken hoelang de sessie bezig is. Vink ook de optie aan om badges te verbergen in de taakbalk-apps. Daardoor kom je niet verleiding om aan die apps aandacht te schenken. Ook het knipperen in de taakbalk-apps verberg je om dezelfde reden. Schakel Niet storen in, dan worden al deze meldingen tijdens de sessie gedempt.

De meeste gebruikers vinken de vier opties aan.

In de klok

Het is ook mogelijk om Focus te activeren vanuit het systeemmeldingscentrum. Klik in de taakbalk op de datum- of tijdaanduiding. Hiermee open je de agenda en het meldingsgebied. Onderaan waar de knop Focus staat, kun je de duur aanpassen. Zodra je op de knop klikt, verschijnt de focustimer op het scherm. Terwijl een sessie actief is, zie je de klok en de resterende tijd en nog enkele andere relevante gegevens, zoals wanneer de volgende pauze is gepland. Zie je niet graag de tijdsduur die langzaam aftelt, dan verberg je die door op de drie puntje te klikken. Daarna kun je de optie Resterende tijd weergeven uitschakelen. Als je in de instellingen de optie Niet storen hebt ingeschakeld, blokkeert deze functie alle meldingen.

Nog acht minuten geconcentreerd werken en dan volgt een pauze van vijf minuten.

Ontspannen werken

Wanneer je Focus maximaliseert, zie je rechts de voortgangsgrafiek die toont hoelang je gisteren en vandaag de tool hebt gebruikt. Je kunt ook een Spotify-afspeellijst selecteren om je sessies te begeleiden met ontspannende muziek. Onderaan krijg je de taken te zien die in de app Microsoft To Do op je wachten.

Wanneer je Focus maximaliseert, krijg je nog meer informatie te zien.

Een gazon is meer dan een stukje groen. Het kan een speelplek zijn voor kinderen of juist vooral de blikvanger zijn in een strak aangelegde tuin. Soms ligt het vol in de zon, soms grotendeels in de schaduw. Voor elke situatie is er een passend graszaadmengsel. Wat past het best bij jouw tuin?

Lees ook: Groener gras? Maaien en onderhouden doe je zo

Wat voor graszaad je nodig hebt, hangt helemaal af van het soort grasveld dat je wilt. Voor een veldje waarop je kinderen lekker kunnen ravotten en een balletje trappen heb je ander gras nodig dan voor een gazon dat vooral bedoeld is voor de sier. Hieronder lees je per toepassing welke grassoorten het meest geschikt zijn.

Speelveld: stevig en snel herstellend

Een gazon waarop gespeeld, gelopen of gevoetbald wordt, moet vooral sterk zijn. Het gras moet tegen een stootje kunnen én zich snel herstellen. Daarvoor heb je een mengsel nodig met veel Engels raaigras (Lolium perenne). Dit gras kiemt snel en vormt stevige sprieten. Het is goed bestand tegen intensief gebruik en groeit snel terug als het beschadigd raakt. Vaak wordt het aangevuld met veldbeemdgras (Poa pratensis), dat ondergronds uitlopers vormt en zo kale plekken opvult. Samen zorgen deze soorten voor een duurzaam speelgazon dat veel belasting aankan.

Siergazon: fijn, traag groeiend en egaal

Voor een siergazon gelden weer andere zaken. Het moet vooral fijn van structuur zijn, gelijkmatig groeien en een egaal, verzorgd beeld geven. Voor dit type gazon zijn roodzwenkgras (Festuca rubra) en struisgras (Agrostis capillaris) geschikt. Deze grassoorten groeien langzaam en blijven laag, waardoor je minder vaak hoeft te maaien. Ze vormen een dichte mat van fijne sprietjes die er netjes uitziet, vooral bij regelmatig onderhoud. Een siergazon vergt wel iets meer zorg, want het is minder sterk en herstelt trager bij schade.

Schaduwgazon: licht nodig, maar minder zon

In tuinen met veel schaduw, bijvoorbeeld door bomen, heeft gras het moeilijk. De meeste grassoorten groeien slecht zonder zon, wat ruimte geeft aan mos. Een schaduwgazon moet daarom vooral weinig licht nodig hebben en toch stevig genoeg zijn om een dichte mat te vormen. Mengsels voor schaduw bevatten vaak fijne vormen van roodzwenkgras en soms bosgras (Festuca heterophylla), een soort die beter groeit bij weinig licht. Een kleine hoeveelheid Engels raaigras zorgt voor stevigheid, maar alleen als er dagelijks toch wat zonlicht aanwezig is. Let op: ook schaduwgazon heeft minimaal 2 tot 4 uur daglicht nodig om goed te blijven groeien.

Droge (zand)grond: diep wortelend en hittebestendig

Op lichte zandgrond of op plekken waar je weinig sproeit, heb je gras nodig dat tegen droogte kan. Dit soort gras moet diep kunnen wortelen en niet te snel verdrogen. Mengsels voor droge omstandigheden bevatten vaak een aangepaste selectie van veldbeemdgras en speciaal geselecteerde varianten van Engels raaigras die minder water nodig hebben. Soms wordt er ook hard zwenkgras aan toegevoegd, dat goed bestand is tegen droogte en hitte. Deze soorten wortelen dieper dan gemiddeld, waardoor ze vocht uit lagere lagen kunnen opnemen. Zo blijft je gazon ook bij warme zomers langer groen.

©Elena Elisseeva | Elenathewise

Wanneer en hoe zaai je gras?

De ideale periode om gras te zaaien is in het voorjaar (maart tot mei) of het najaar (september tot half oktober). Dan is de bodem warm genoeg en valt er meestal voldoende regen. Ook tussentijds bijzaaien is mogelijk – bijvoorbeeld als je last hebt van kale plekken of na het verwijderen van mos – zolang de bodemtemperatuur boven de 10 °C ligt en de grond vochtig blijft.

Begin altijd met een goede voorbereiding. Maai het bestaande gras kort, en verwijder mos en dood materiaal door het gazon te verticuteren. Dat kan met een verticuteerhark of een verticuteermachine.

Bij het herstellen van kale plekken hark je de grond los, zodat het zaad goed contact maakt met de aarde. Zaai vervolgens het juiste graszaadmengsel voor jouw situatie. Druk het zaad licht aan, bijvoorbeeld met een plank of de achterkant van een hark. Belangrijk: houd de bodem vochtig tot het gras begint te kiemen. Dat duurt gemiddeld 7 tot 14 dagen, afhankelijk van de soort en temperatuur. Wil je extra bescherming bieden? Strooi dan een dun laagje potgrond of compost over het zaad. Dat helpt tegen uitdroging en beschermt tegen vogels.

Wacht met maaien tot het gras minstens 8 cm hoog is, en gebruik dan een hoge maaihoogte bij de eerste maaibeurt. Zo geef je jonge sprietjes de kans om zich goed te wortelen.

Lees ook: Gras vol mos? Dit wil je weten over het verticuteren van je gazon

Tabel: deze grassoorten heb je nodig