In elk seizoen wil je dat de temperatuur in je woning aangenaam is. Dat kan met een airco, maar er is ook een toekomstbestendigere oplossing. Zo zijn er lage-temperatuur radiatoren die samen met een warmtepomp in de winter én in de zomer op een duurzame manier zorgen voor een comfortabel binnenklimaat. In dit artikel leggen we uit hoe dat zit.

Partnerartikel - in samenwerking met Jaga

Wat heb je nodig?

Er zijn verschillende manieren om je woning te koelen. Een veel toegepaste manier is het gebruik van airconditioning. Een airco koelt actief de ruimte, waardoor het systeem 60 tot 80 procent meer energie verbruikt dan andere systemen. Het koudemiddel in airco’s zorgt ervoor dat het apparaat de lucht kan koelen. Meestal wordt hiervoor fluorkoolwaterstoffen gebruikt. Dit zijn sterke broeikasgassen met een grote klimaatimpact, vaak 2000 keer zoveel als CO2. Airco’s zorgen dus voor een hoge energierekening en zijn slecht voor het milieu. Een duurzaam alternatief is één klimaatsysteem om te koelen én te verwarmen. Hiervoor heb je twee dingen nodig.

Ten eerste moet je beschikken over een duurzame warmteopwekker zoals een hybride warmtepomp, All-electric warmtepomp of aangesloten zijn op een warmtenet. Vervolgens is er uiteraard een afgiftesysteem nodig dat je woning kan verwarmen of koelen. Afgiftesystemen die goed functioneren met een warmtepomp zijn vloerverwarming of een lage-temperatuur (LT) radiator.

Verschillende systemen

Er zijn grote verschillen tussen deze twee systemen. Traditionele vloerverwarming is bijvoorbeeld lastiger te plaatsen in bestaande woningen en hierdoor niet in iedere woning mogelijk. Daarnaast reageert traditionele vloerwarming niet snel op temperatuurschommelingen. Hierdoor duurt het langer om de juiste temperatuur te bereiken.

De andere mogelijkheid is een LT-radiator.  Zulke radiatoren kunnen met een lage watertemperatuur de ruimte efficiënter verwarmen, verdelen de warme lucht gelijkmatiger zodat er minder warmteverlies optreedt en zijn vele malen sneller dan de traditionele radiatoren en vloerverwarming die nu vaak in woningen geïnstalleerd zijn. Bovendien zijn ze eenvoudig te installeren, doordat ze de huidige radiatoren vervangen en aan te sluiten zijn om het bestaande leidingsysteem. Sommige van deze radiatoren hebben een speciaal systeem met geïntegreerde ventilatoren en kunnen daarmee in combinatie met een duurzame warmteopwekker, zoals een warmtepomp, frisse lucht laten circuleren in huis. Zo kun je in de winter verwarmen én in de zomer koelen op een energiezuinige manier.

Welke radiator is geschikt?

Jaga is de grootste aanbieder van LT-radiatoren die speciaal gemaakt zijn om zowel mee te verwarmen als te koelen. In combinatie met een warmtepomp kun je met de radiatoren van Jaga dus meteen beginnen met koelen. De populairste LT-radiator is de Strada Hybrid. Deze is geschikt voor gebruik met een hybride of een All-electric warmtepomp. Hiermee kun je, naast energiezuinig verwarmen, ook niet-condenserend koelen (ook wel light cooling genoemd).

Light cooling houdt in dat de ruimte vooral wordt verfrist en het kan de kamertemperatuur een aantal graden laten dalen. Deze manier van koelen is veel gelijkmatiger en comfortabeler, maar ook veel zuiniger dan een losse airco. Er is immers geen elektrische energie nodig voor de compressor. Deze oplossing koelt met een watertemperatuur van 16 graden bovendien drie keer zoveel als vloerverwarming.

Ook als je nog geen duurzame warmteopwekker hebt, is het mogelijk om de Strada Hybrid te gebruiken. Je kunt er dan weliswaar nog niet mee koelen (al kan het met enkel de luchtbeweging van de geïntegreerde ventilatoren in de buurt van de radiator al minder warm aanvoelen), maar wel gewoon verwarmen. De Strada Hybrid laat HR-ketels ook op hun laagste watertemperatuur en op hun hoogste rendement werken. De radiator bereikt door het lichte formaat daarnaast sneller de gewenste temperatuur dan andere radiatoren.

Ook blijft deze radiator niet onnodig doorverwarmen wanneer de optimale binnentemperatuur is bereikt. Dat betekent dat er bij het verwarmen al direct op de energierekening bespaard wordt. Wanneer je later dan toch omschakelt naar een installatie met een warmtepomp, hoef je bovendien niks meer aan de radiatoren, de warmtedistributie of de leidingen te wijzigen om ook te kunnen koelen.

Heb je al een andere Jaga-radiator?

Als je al een andere LT-radiator hebt van Jaga die geen ingebouwde koelfunctie heeft, is het niet nodig om een geheel nieuwe radiator aan te schaffen als je ook wilt koelen. Jaga biedt namelijk een los Dynamic Boost Hybrid-systeem aan. Dit is relatief eenvoudig (zónder hulp van een installateur) in de bestaande Jaga-radiator te monteren en zorgt er, in combinatie met een warmtepompinstallatie, voor dat er ook light cooling mogelijk is. Overigens zorgt dit systeem ook voor een extra snel reactievermogen, zodat het de temperatuur in hoog tempo kan laten dalen én stijgen. Dat biedt dus ook voordelen in de winter.

Hoe werkt het?

Je vraagt je nu misschien af hoe je ervoor kunt zorgen dat de radiator in combinatie met een duurzame warmteopwekker op de juiste momenten verwarmt en koelt. Gelukkig kan de Jaga Strada Hybrid dat volledig automatisch verzorgen. Deze slimme radiator heeft een auto-change-over-functie, wat inhoudt dat de radiator automatisch wisselt tussen verwarmen en koelen op basis van zijn nauwkeurige temperatuursensoren voor de ruimte- en watertemperatuur. Op de radiator wordt door middel van ledlampjes aangegeven welke werkingsstand geactiveerd is. Daarnaast is het mogelijk om de standen handmatig te activeren.

Het apparaat kent drie ventilatorsnelheden voor het bereiken van de juiste temperatuur: de fluisterstille stand (max. 26 dB(A)), comfortstand (max. 30 dB(A)) en de maximumstand voor de snelste opwarming en verfrissing. Voor grotere ruimtes raden wij aan om een hogere stand te kiezen.

Comfortabel, duurzaam én goed voor de portemonnee!

Kortom, samen met een duurzame warmteopwekker heb je met een Jaga Strada Hybrid op eenvoudige wijze het hele jaar door een comfortabel binnenklimaat. Je hoeft de LT-radiator alleen te laten installeren en eenmalig in te stellen, dan hoef je er vrijwel niet meer naar om te kijken. Daarbij is deze radiator zeer milieuvriendelijk, omdat er door het geringe formaat minder grondstoffen nodig zijn om deze te produceren. Ook gaat de Strada Hybrid langer mee dan normale radiatoren en kan het apparaat volledig gerecycled worden. Omdat de radiator water van lage temperatuur gebruikt, wordt er tevens veel minder energie verbruikt. Je bespaart dus direct geld door je oude afgiftesysteem te vervangen door een Jaga LT-radiator en dat zonder in te hoeven leveren op comfort.

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!