Tegenwoordig is een opslagcapaciteit van 16 gigabyte voor een geheugenstick heel normaal, zodat u genoeg ruimte hebt om tal van documenten, muziekbestanden en foto's onderweg mee te nemen. Een usb-stick kan echter ook worden gebruikt om ervoor te zorgen dat u altijd een aantal handige programma's bij u hebt. We zetten de handigste freeware op een rij: gratis software die u voortaan gewoon in uw broekzak bij u draagt!

1. Prijzige opslag?

Usb-sticks met een opslagcapaciteit kleiner dan 2 GB komt u bijna niet meer tegen. Een exemplaar met 4 GB kost, afhankelijk van het merk, tussen de 10 en 20 euro en er zijn ook nog tal van betaalbare alternatieven met 8 of 16 GB. Als u 32 GB of meer ruimte wilt, wordt het duurder en bent u al snel meer dan 50 euro kwijt. De prijzen lopen vervolgens snel op. Zo betaalt u voor de SuperTalent 256 GB usb3.0-stick van SuperTalent meer dan 600 euro. Voor de software die we in dit artikel bespreken, hebt u zo'n enorme opslagkolos echter niet nodig. Met een stick van 2 of 4 GB komt u een heel eind.

©PXimport

Usb-sticks met een capaciteit van minder dan 2 GB zijn steeds lastiger te vinden.

2. Stickbeveiliging

Een geavanceerde usb-stick is al beveiligd als u hem koopt, u hoeft er dus geen apart beveiligingsprogramma voor te downloaden. Vaak moet u een wachtwoord invoeren en in sommige gevallen kunt u de stick alleen gebruiken als hij uw vingerafdruk herkent. Als dergelijke functies op uw stick ontbreken, kunt u hem ook zelf beveiligen, bijvoorbeeld met het programma TrueCrypt. Na de installatie kunt u meteen aan de slag met TrueCrypt. Het programma biedt veel verschillende functies, en vanuit de installatie-wizard wordt u gevraagd of u de handleiding van het programma door wilt lezen. Voor de volgende stappen hebt u de handleiding niet nodig, maar als u meer met TrueCrypt wilt doen, is het handig om hem wel even door te nemen. Start TrueCrypt vervolgens en klik op Create Volume. Kies in de wizard voor Create a non system-partition drive en daarna voor Next. In de volgende stap kunt u de bullet laten staan bij Standard TrueCrypt volume, waarna u op Next klikt. Kies in de volgende stap bij Select Drive de stationsletter van uw usb-stick. In de volgende stap kunt u de bullet opnieuw laten staan. De volgende drie stappen kunt u snel doorlopen: u klikt drie keer op Next en vult vervolgens een wachtwoord in. Kies een wachtwoord dat voor anderen lastig is te achterhalen en voor u eenvoudig te onthouden. Klik opnieuw op Next om verder te gaan. In de volgende stap kunt u op Format klikken. Verzeker u er vooraf van dat de stick leeg is of alleen materiaal bevat dat weg mag. Hij wordt nu geformatteerd, waardoor u alle gegevens die erop staan, kwijtraakt. Als dit proces is voltooid, is de stick klaar voor gebruik.

©PXimport

Met TrueCrypt is uw usb-stick goed beveiligd.

3. PortableApps

U kunt in één keer een aantal programma's op uw usb-stick zetten, via het programma PortableApps. Dit programma bevat een aantal tools waarmee u vanaf uw stick kunt werken. Surf naar PortableApps.com om het programma te downloaden en installeer het vervolgens. Tijdens het doorlopen van de installatiewizard vraagt het programma op welke locatie u PortableApps wilt opslaan. Selecteer hier uw usb-stick. Binnen enkele minuten staat de software op uw stick. Klik nu op de Start-knop, ga naar Computer en dubbelklik op het icoon van uw usb-stick. Hier ziet u het bestand Start staan, waarmee u PortableApps opent. De eerste keer dat u dit doet, ziet u een leeg venster, maar uw usb-stick is wel al ingedeeld in verschillende mappen. In deze mappen kunt u uw foto's en overige bestanden overzichtelijk opslaan.

©PXimport

De makers van PortableApps hebben goed naar Windows gekeken en een vergelijkbaar menu gemaakt. Daardoor is het programma erg vriendelijk in gebruik.

4. PortableApps installeren

Om optimaal gebruik te maken van Portable Apps hebt u een aantal programma's nodig die in de tool zelf zijn opgenomen. Klik op Beheren en kies Meer programma's downloaden. In het volgende venster kunt u een aantal programma's downloaden. In dit voorbeeld kiezen we voor Irfanview en Gimp. Door een vinkje voor de programma's te plaatsen, selecteert u ze. Klik op Install om de installatieprocedure te laten starten. Afhankelijk van de grootte van de programma's kan het even duren voordat de installatie is afgerond. In de lijst staan eigenlijk alle programma's die handig zijn voor gebruik op uw usb-stick. Zodra de software is geïnstalleerd, verschijnen de programma's in het menu van Portable Apps. Via Beheren en Op updates controleren kunt u nagaan of er updates beschikbaar zijn voor de software in PortableApps. U kunt een programma ook weer verwijderen, door het te selecteren, er met rechts op te klikken en te kiezen voor Deïnstalleren. In het menu vindt u ook het onderdeel Opties, waarmee u aanpassingen in de menustructuur doorvoert en PortableApps een persoonlijk tintje kunt geven door de achtergrondkleur te veranderen.

©PXimport

In dit venster vindt u alle handige programma's die in PortableApps zijn opgenomen.

5. Firefox Portable

Tegenwoordig hebt u bijna altijd en overal toegang tot internet, maar als u op een andere computer werkt is het wel zo handig om uw eigen favorieten (bookmarks) te kunnen openen. Firefox Portable is speciaal ontwikkeld voor gebruik op usb-sticks. U installeert de browser eenvoudig vanuit Portable Apps. Klik op Beheren / Meer programma's downloaden. Zoek in het volgende venster naar Firefox en klik op Volgende. In het volgende venster start u de installatiewizard. Na een paar minuten ziet u dat Firefox in het venster van PortableApps is verschenen. Het opstarten van de browser verloopt wat trager dan u misschien gewend bent. Surft u liever met een andere browser? Ook van Google Chrome en Opera zijn versies voor gebruik vanaf eenb usb-stick beschikbaar, en ook deze browsers kunt u vanuit PortableApps installeren op uw stick.

©PXimport

Firefox Portable is een bijzonder handig hulpmiddel dat ervoor zorgt dat u altijd uw favorieten bij de hand hebt. Bovendien voorkomt het dat u uw browsergeschiedenis op verschillende pc's achterlaat.

Meer in PortableApps

In PortableApps is een aardig aantal programma's ondergebracht dat u kunt downloaden om vanaf een usb-stick te gebruiken. Wij hebben een top 10 samengesteld van freeware die u vanuit de tool kunt installeren.

10. XnView Portable

Handig programma om foto's mee te bekijken.

09. VLC Portable

Mediaplayer die talloze bestandsformaten af kan spelen.

08. -zip

Zip-tool om bestanden te comprimeren.

07. Teamviewer Portable

Handig om uw eigen pc op afstand te kunnen besturen.

06. Skype Portable

Portable versie van het bel- en chatprogramma Skype.

05. Stickies Portable

Geen Post-its bij de hand? Stickies Portable biedt de digitale versie.

04. MP3Gain

Pocketversie van het populaire programma waarmee het volume van mp3's an worden 'rechtgetrokken'.

03. uTorrent Portable

Gebruikt u Bittorrent? Met deze versie kunt u er altijd en overal mee aan de slag.

02. Revo Uninstaller Portable

Met deze handige sofware kunt u programma's verwijderen van uw computer.

01. OpenOffice.org Portable

Geen Office bij de hand? Tegenhanger OpenOffice biedt uitkomst!

6. Undelete360

Hoewel PortableApps enorm uitgebreid is, zult u er niet alle programma's in vinden die u op uw usb-stick zou willen zetten. U bent daarom deels op andere softwarebronnen aangewezen en zult u ook losse software moeten downloaden, zoals bijvoorbeeld Undelete360. Onverhoopt kan het ook u overkomen dat uw pc crasht of uw geheugenkaartje ineens niet meer werkt. Met Undelete360 kunt u verloren bestanden terughalen. Als u het programma binnenhaalt, moet u niet vergeten om uw usb-stick aan te geven als downloadlocatie, anders komt het downloadbestand niet direct op de juiste plek terecht. Vanaf uw stick start u het programma direct op door op het exe-bestand te klikken, waarna u Search kiest om de schijf te selecteren waarop u naar verloren gewaande bestanden wilt zoeken. Als er bestanden zijn gevonden, klikt u op Recover om ze weer terug te halen. Als u bestanden kwijt bent, is het aan te raden om zo min mogelijk gebruik te maken van de schijf waarop uw 'verloren' bestanden staan. Daarmee voorkomt u dat u de bestanden overschrijft met andere data. Overigens geeft het inschakelen van Undelete360 geen enkele garantie; het is nooit helemaal zeker dat u al uw bestanden weer terug zult vinden, maar het is de moeite van het proberen waard!

©PXimport

Bestanden kwijt? Schakel Undelete360 vanaf een usb-stick in om ze terug te vinden op uw pc.

7. DP Shredder

Soms wilt u dat bepaalde bestanden 'echt' weg zijn en op geen enkele manier meer mogen worden teruggevonden op uw systeem. DP Shredder verwijdert documenten definitief van uw computer. Door extra data over het verwijderde bestand heen te schrijven, zorgt de software ervoor dat een bestand niet meer kan worden teuggevonden. Surf naar PDF Creator, bewaar het zip-bestand op uw usb-stick en pak het hier uit. Dubbelklik op het bestand om het programma te starten, selecteer vervolgens een bestand en klik op Start. Controleer voordat u DP Shredder opstart wel even heel goed of u het juiste bestand gaat verwijderen, want bij een vergissing is er geen herstelmogelijkheid.

©PXimport

DP Shredder laat niets aan het toeval over. Weg is weg!

8. Windows 7

Als u Windows 7 wilt installeren, kunt u er ook voor kiezen om dat vanaf een usb-stick te doen. U hebt hiervoor een stick nodig met een opslagcapaciteit van minimaal 4 GB. Zorg dat de stick is aangesloten op uw computer, voordat u de installatieprocedure start. Via Softonic downloadt u de Windows 7 USB DVD Download Tool, een programma waarmee u de installatiebestanden van Windows 7 op een stick zet. Bij de installatie van de Download Tool doorloopt u een korte wizard. Selecteer in het startmenu het programma, waarbij u wordt gevraagd om het iso-bestand van Windows 7. Dit bestand hebt u als u Windows 7 online bij Microsoft hebt aangeschaft of als u een back-up van Windows hebt gemaakt in de vorm van een iso-bestand. Mocht dat niet het geval zijn, dan moet u alsnog zo'n bestand maken. Als u het programma hebt geopend, selecteert u in de eerste stap het iso-bestand. Klik daarna op Volgende en selecteer USB. Klik weer op Volgende en selecteer vervolgens uw usb-stick. Klik daarna op Kopiëren starten om het bestand op uw stick te plaatsen. Vanaf nu kunt u Windows installeren vanaf de gebruikte usb-stick, zodat u de officiële dvd niet meer nodig hebt.

©PXimport

Windows 7 kan vanaf een usb-stick worden geïnstalleerd. U hebt daar wel een stick voor nodig met een opslagcapaciteit van minimaal 4 GB.

9. Pdf-viewer

Een Pdf-lezer mag niet ontbreken op uw usb-stick. Er zijn maar weinig pc's waarop Acrobat Reader ontbreekt, maar als u er wel mee krijgt te maken en dus geen pdf's kunt lezen, biedt PDF X-Change Viewer uitkomst. Kopieer het bestand naar uw usb-stick en open het exe-bestand om het programma te starten. Het handige van PDF X-Change Viewer is dat u in meerdere tabbladen verschillende pdf-bestanden tegelijk kunt bekijken.

©PXimport

PDF-XChange Viewer is een kleine en eenvoudige tool die uitkomst biedt als u op een pc moet werken waar Acrobat Reader op ontbreekt.

10. CC Cleaner

Sommige programma's komen altijd van pas en zorgen ervoor dat de prestaties van de computer waar u op werkt flink worden verbeterd. CC Cleaner is daar een schoolvoorbeeld van. Met dit programma ruimt u uw systeem op en zorgt u voor een behoorlijke snelheidsverbetering. Ga naar Piriform om het installatiebestand te downloaden en selecteer uw usb-stick als downloadlocatie. Middels een korte wizard installeert u vervolgens het programma. Via de items Cleaner en Register stroomlijnt u het systeem waar u op werkt, zodat het weer snel en soepel functioneert.

©PXimport

CC Cleaner is een programma dat niet mag ontbreken op uw usb-stick. Binnen enkele minuten is uw computer weer schoon en werkt hij een stuk sneller.

Geen usb of dvd

Steeds meer notebooks worden geleverd zonder dvd-speler. Dat zorgt ervoor dat de schootcomputer lichter in gewicht is, maar het is niet altijd even handig. Helemaal lastig wordt het als u vervolgens ook geen usb-stick bij de hand hebt. Gelukkig zijn er steeds meer programma's die alleen online, dus via internet werken. Zo hoeft u niets te installeren of te downloaden, u hebt alleen nog een verbinding met het wereldwijde web nodig. Enkele bekende toepassingen zijn Google's Picasa om online foto's te bewerken en te delen en Google Docs, waarmee u Office-taken uit kunt voeren.

Je smartphone is tegenwoordig veel meer dan een telefoon; het is de kluis van je digitale leven. Bankzaken, privéfoto's, e-mails en locatiegegevens: het staat er allemaal op. Het goed beveiligen van die toegang is dus geen overbodige luxe. Maar kies je voor het ouderwetse wachtwoord, je vingerafdruk of toch je gezicht? Wij leggen de voor- en nadelen van elke methode naast elkaar.

De klassieker: pincode of wachtwoord

Elke telefoon vraagt erom bij het opstarten: een code. Dit is de basisbeveiliging. Zonder code kun je vaak geen gezichtsherkenning of vingerafdruk instellen. Maar is het ook de beste methode voor dagelijks gebruik?

©ID.nl

Pincode of wachtwoord: de voordelen

• Veiligheid in eigen hand

Het sterke aan een code is dat het in je hoofd zit. Maar een code als 1234 of 0000 is zo gekraakt. Maar kies je voor een langere cijferreeks? Dan is het voor iemand die je smartphone in handen krijgt digitaal gezien nagenoeg onmogelijk om de code te kraken. Voeg je ook letters toe, (zie kader), dan is dit digitaal gezien de moeilijkste methode om te kraken.

• Juridisch sterker

Een interessant weetje: in veel rechtsgebieden val je met een toegangscode onder het zwijgrecht. De politie mag je vaak niet dwingen je code af te staan. Je vinger op een scanner leggen kan in sommige situaties wel als dwangmiddel worden ingezet.

Pincode of wachtwoord: de nadelen

• Afkijken

Iemand die in de trein over je schouder meekijkt, heeft je pincode zo gezien. Ook vette vingers op het scherm kunnen je patroon verraden.

• Gemak

Tachtig keer per dag een lange code intikken gaat vervelen. Mensen kiezen daardoor vaak voor een te simpele code, en dat maakt het juist onveilig.

©ID.nl

2. Lekker snel (maar niet altijd even veilig): vingerafdrukscanner

De vingerafdrukscanner is mateloos populair vanwege het enorme gebruiksgemak: in één soepele beweging pak je je telefoon en ben je vrijwel direct binnen. Toch is het belangrijk om te weten dat de ene scanner de andere niet is en dat dit systeem zowel sterke als zwakke punten heeft.

Vingerafdrukscanner: de voordelen

• Snelheid

Het is vaak de snelste manier om je telefoon te openen, zeker als de scanner in de aan-knop verwerkt zit.

• Betrouwbaarheid (bij de juiste techniek)

Heb je een toestel met een fysieke scanner (achterop/zijkant) of een moderne ultrasone scanner (zoals in de Samsung S-serie)? Dan is de beveiliging uitstekend. Ultrasone scanners maken een 3D-map van je vinger en zijn zeer moeilijk te foppen.

Vingerafdrukscanner: de nadelen

• Natte vingers en pleisters

Heb je natte handen? Dan weigeren veel scanners dienst. Ook met een pleister om je vinger herkent de telefoon je niet. Tip: zorg daarom dat je vingerafdrukken van allebei je handen opslaat.

• Ongewenste toegang

Een klein (maar reëel) risico is dat iemand toegang krijgt terwijl je slaapt of bewusteloos bent, door voorzichtig je vinger op de scanner te leggen.

• Onveilige optische scanners

Veel budget-telefoons hebben een 'optische scanner' onder het scherm. Deze maakt een 2D-foto van je vinger. Dit is minder veilig en makkelijker te foppen dan de ultrasone varianten.

©ID.nl

Gezichtsherkenning: gemak of schijnveiligheid?

Telefoon ontgrendelen door ernaar te kijken voelt als magie. Maar pas op: hier zit de grootste valkuil voor consumenten.

Gezichtsherkenning: de voordelen

• Ultiem gemak

Je hoeft niets aan te raken. Kijken is openen. Ideaal als je bijvoorbeeld handschoenen draagt in de winter.

• Extreem veilig (alleen bij 3D)

Heb je een iPhone (FaceID) of een dure Android met 3D-sensoren? Dan worden er duizenden onzichtbare puntjes op je gezicht geprojecteerd om diepte te meten. Dit is amper te misleiden.

Gezichtsherkenning: de nadelen

• Schijnveiligheid (bij 2D)

Veel goedkopere Android-telefoons gebruiken simpelweg de selfiecamera (2D-herkenning). Dit is niet veilig. Soms is een foto van jou (van Facebook of Instagram) al genoeg om in te breken. Gebruik dit type gezichtsherkenning zeker nooit voor je bank-app.

• Toegang tijdens slaap

Als je niet oplet, kan iemand je telefoon voor je gezicht houden terwijl je slaapt om hem te ontgrendelen. Tip: Zet in de instellingen altijd de optie "Aandacht vereist" of "Ogen open" aan. Dan werkt het alleen als je echt naar het scherm kijkt.

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het best?

Wat de slimste keuze is, hangt volledig af van je toestel. Heb je een iPhone of een high-end Android-telefoon met 3D-scan? Dan kun je gerust gebruikmaken van gezichtsherkenning; dat is niet alleen snel en makkelijk, maar ook veilig. Bezit je echter een middenklasse- of budgettoestel, kies dan liever voor de vingerafdrukscanner. De gezichtsherkenning op deze modellen is namelijk vaak onveilig.

Vergeet ook de basis niet: zorg altijd voor een sterke toegangscode (liefst alfanumeriek of langer dan vier cijfers) als back-up. Start je telefoon bovendien af en toe opnieuw op. Hierdoor wordt de biometrische beveiliging tijdelijk uitgeschakeld, waardoor je telefoon op zijn veiligst is.

📱Ook interessant: Help! Ik ben het wachtwoord van mijn Apple ID vergeten

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké. 

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.