In Nederland hebben we steeds meer hogesnelheidslijnen rijden, van de Thalys en de ICE tot de Eurostar. Maar zo snel als de Japanse shinkansen (zweeftrein) hebben we hier nog niet. De magneettrein loopt hier vertraging op. Dit is waarom.

In Beijing rijdt een magneetzweeftrein op een kippenstukje van ruim 8 kilometer met 105 kilometer per uur, waarmee dagelijks 2.800 reizigers worden geholpen. Het is de zesde zweeftrein in de wereld. De eerste vijf zijn te vinden in Zuid-Korea, Japan en elders in China. Die in Shanghai gaat tot wel 430 kilometer per uur, wat veel sneller is dan de hogesnelheidstreinen die we kennen in Europa en maximaal 320 kilometer per uur rijden. Maar niet in landen buiten Azië.

Er wordt wel veel getest, bijvoorbeeld in Europa. Denk aan de Hyperloop, waar bij ons in Nederland door de TU Delft hard aan wordt gewerkt. In Duitsland startte men al in 1971 met het testen van de Maglev (magnetic levitation), zoals de magnetische manier van treinen heet. Het idee is dat er een geleidebaan is waarom trein een soort grijper omheen vouwt die via elektromagneten aantrekkingskracht uitoefenen op de rails. De trein zweeft als het ware boven de rails, maar dit is slechts 10 tot 20 millimeter. Het kan op twee manieren, want of de elektromagneten zitten in de trein, of in de baan.

Passieve rails

Het verschil tussen de twee is dat als de baan elektromagneten heeft, het voertuig licht kan zijn en deze makkelijker kan zweven. Echter is er veel rails nodig en is het goedkoper om juist een zogeheten passieve rails te hebben, zodat je alleen hoeft te investeren in wat duurdere treinen die zijn voorzien van elektromagneten. De treinen gebruiken minder energie dan de treinen die we nu in Nederland kennen.

Op zich zijn er dus veel voordelen, maar het nadeel is dat er nu eenmaal al rails ligt. Er is al een systeem in werking en het is moeilijk om daaraan wijzigingen door te voeren. Het is dan uiteindelijk een kostbare lijn om neer te leggen en reizigers moeten daarna bereid zijn om meer geld neer te tellen voor een ticket dat ze weliswaar meer tijd moet besparen dan bij een reis met een bestaande trein.

In Nederland hadden we er bijna één tussen Amsterdam en Groningen. Maar omdat de kosten zo hoog zijn en de trein de hoofdsteden van de tussenliggende provincies zou overslaan, is er gekozen voor een meer gangbare methode in de vorm van de gewone intercity. Onze economie vraagt echter steeds meer om snelheid, bijvoorbeeld in goederenvervoer, waardoor het niet ondenkbaar is dat er ooit een magneettrein speciaal daarvoor komt.

De Stichting Freedom of Mobility is echter bezig met het ontwikkelen van wel tien Maglev-trajecten in Nederland, waarbij het gaat om het vervoeren van mensen. Denk bijvoorbeeld aan een lijn tussen verschillende luchthavens en tussen verschillende hoofdsteden. Daarvoor is echter hulp nodig van het bedrijfsleven, want de overheid lijkt nog niet echt warm te lopen voor deze nieuwe technologieën.

Ongeteste tech

In Amerika zijn de treinen om die reden ook niet te vinden. Er is onvoldoende financiering, omdat de overheid vaak onvoldoende kennis heeft over de technologie of deze te nieuw en onbewezen vindt. Dit speelde vooral begin deze eeuw. Maar aangezien Japan in 2010 supergeleiding toevoegde aan die Maglevtechniek, is er nieuwe hoop dat ook Amerika straks een eigen magneetzweeftrein heeft. Die supergeleiding zorgt ervoor dat de magneetzweeftrein op gigantisch hoge snelheden kan zweven. In 2015 tikte een Japanse magneettrein 603 kilometer per uur aan. Dat is sneller dan de snelste TGV ooit reed (dat was 574,80 km/u).

Er zijn een heleboel voordelen te ontdekken aan magneetzweeftreinen, maar tegelijkertijd is er één grote aanwezige die de boel verstiert. Namelijk geld. Dat is ook te merken in de regio van München, waar tussen het centraal station en de luchthaven Franz-Josef Strauss een baan moest komen. Hierdoor zou de reistijd van drie kwartier naar tien minuten gaan. Een enorme vooruitgang. Maar de kosten liepen op tot 3,4 miljard euro waarna de stekker uit het project werd getrokken.

Ondertussen gaat Japan door. Het land wil een maglev introduceren die standaard 550 kilometer per uur rijdt. Deze wordt wel pas verwacht in 2027. De EU heeft niet zulke langetermijnplannen voor een Europese hogesnelheidsrails, laat staan voor magneetzweeftreinen. Opmerkelijk, want elke minuut die mensen sneller op hun bestemming kunnen zijn staat voor zo’n 369 miljoen euro. Bovendien kan het een duurzamer alternatief zijn voor vliegen binnen de EU.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.