De harde schijf is een fragiel onderdeel van uw computer, waarop het besturingssysteem én al uw persoonlijke bestanden staan. Soms zijn we net iets te haastig met het verwijderen van bestanden, of is na besmetting van een virus het leed niet meer te overzien. Gelukkig betekent het feit dat een bestand niet meer zichtbaar is, niet direct dat het bestand ook echt verloren is.

Een heel eenvoudige manier om de werking van een harde schijf uit te leggen, is deze te vergelijken met een boek. Er zijn een hoop pagina's (bestanden) en er is een inhoudsopgave. De computer kijkt alleen naar de inhoudsopgave, waar informatie over de locatie van de pagina's staat. Als u een pagina (bestand) weggooit, verwijdert u simpelweg alleen de verwijzing in de inhouds­opgave. Zolang er geen nieuwe inhoud op uw verwijderde pagina in de plaats wordt gezet, zal de pagina dus gewoon blijven bestaan. In deze cursus laten wij u een aantal programma's zien, waarmee u mogelijk uw verloren bestanden terug kunt halen.

Belangrijk

Bij dataverlies is het essentieel dat er geen nieuwe gegevens over de 'verloren' bestanden worden geschreven. Bij een crash van uw besturingssysteem, harde schijf, geheugenkaart of het overenthousiast wissen van uw bestanden, moet u dus nooit overschrijven. Gebruik zo min mogelijk bestanden, en begin zeker niet meteen met een nieuwe installatie van een besturingssysteem of de installatie van herstelsoftware. Herstelsoftware is vaak beschikbaar als portabele versie zodat u vanaf een usb-stick of een opstartbare cd kunt starten.

Zo snel mogelijk de juiste diagnose stellen is ook essentieel. Ga nooit zelf aan een schijf met een mechanisch defect rommelen, maar schakel dan een dataherstelbedrijf in. Hoe meer u een kapotte schijf laat werken, hoe groter de kans wordt dat uw data onherstelbaar verloren gaan. Hebt u de gegevens van een nagenoeg kapotte harde schijf weten te redden, gebruik de schijf dan nooit meer opnieuw. Laat deze vernietigen of deponeer hem bij het chemisch afval.

©PXimport

Dataverlies is erg vervelend, maar ga niet direct van het ergste uit. In de meeste gevallen kunt u uw verloren bestanden nog terughalen.

De juiste diagnose

Stel bij problemen de juiste diagnose. Zo kunt u overenthousiast wat bestanden in de prullenmand in hebben gegooid, maar kan het ook dat uw harde schijf een mechanisch probleem heeft. Schroef nooit zomaar een schijf open, het wordt (op internet) wel veel gesuggereerd, maar in vrijwel alle gevallen gaat uw data onherstelbaar verloren. Is uw harde schijf echt kapot door waterschade, blikseminslag of maakt deze vreemde klik- of piepgeluiden, koppel deze dan meteen los en laat hem door een gespecialiseerd bedrijf controleren. Twee bedrijven die hierin zijn gespecialiseerd zijn, zijn Kroll Ontrack en Seagates DataRecovery-service. De kosten die hiervoor gerekend worden verschillen per medium, omvang van het medium en per probleem. Op de site van Kroll Ontrack kunt u online een analyse aanvragen.

Deel 1: Verschillende programma's

1. Recuva

Recuva is een zeer gemakkelijk programma om een herstelpoging mee te beginnen. Door middel van een wizard wordt u door de stappen begeleid. De wizard biedt u de keuze: afbeeldingen, documenten, video's, archieven, e-mails en muziek terughalen of alle verwijderde bestanden doorzoeken. Onderschat Recuva niet door zijn eenvoud, met het programma kunt u een goed resultaat boeken. Naast een eenvoudige snelle scan kan Recuva ook een uitvoerige scan (Deep Scan) uitvoeren. Dit duurt langer, maar geeft ook meer en betere resultaten. Bestanden die u enige tijd geleden hebt verwijderd, kunnen via deze methode soms nog teruggehaald worden. Recuva is er ook in een portabele versie, zodat u geen gegevens op de computer hoeft te overschrijven.

©PXimport

Recuva is gratis, maar een prima eerste redmiddel bij dataverlies.

2. EasyRecovery DataRecovery

EasyRecovery DataRecovery is een programma dat aangeboden wordt door het dataherstelbedrijf Kroll Ontrack. Het programma heeft een gemakkelijke interface. Er is keuze uit drie herstelmogelijkheden: een standaard-herstel, herstellen van verwijderde bestanden en herstellen van een geformatteerde harde schijf. Naast be­standen herstellen kan EasyRecovery DataRecovery ook beschadigde zip-bestanden repareren. U kunt het herstellen pauzeren en later weer hervatten. De mogelijkheid om een opstartbare cd (of diskette, lekker ouderwets) te maken, is er ook. EasyRecovery is niet gratis, wel kunt u de software eerst gratis proberen en kijken of uw data te herstellen is met deze tool. De proefversie kan één bestand gratis terughalen.

©PXimport

EasyRecvovery DataRecovery heeft een duidelijke interface en is gemakkelijk in gebruik.

3. Active@ UNDELETE

Active@ UNDELETE haalt een breed scala aan verwijderde bestanden met gemak terug. Het pro­gramma is uitgebreid en biedt vele mogelijkheden zoals het herstellen van verwijderde bestanden en mappen, terughalen van verwijderde partities, maken van een schijf­kopie, automatische data-analyse en herstel van bestanden op een beschadigde RAID-opstelling. De interface ziet er complex uit, maar het heeft ergens wat weg van Windows Verkenner. Er zijn twee werkbalken en een aantal tabbladen. Onder het tabblad My Computer staat aan de linkerkant een lijst met de aangesloten opslagapparaten en aan de rechterkant staan de resultaten van een scan of de informatie van het apparaat zelf (zoals bestandssysteem, firmwareversie en serienummers). Scannen kan op twee manieren. Met een Quick Scan kunt u de hele schijf scannen, bestanden worden dan in hun oorspronkelijke mappen getoond. Met een Low Level Scan kan naar een specifiek bestandsformaat gezocht worden. Met een voorvertoning (Preview) kan een bestand bekeken worden voordat u besluit het te herstellen. UNDELETE is er in een aantal varianten: demo, standaard, professional en enterprise.

©PXimport

Active@ UNDELETE ziet er op het eerste gezicht wat ingewikkeld uit door de vele mogelijkheden.

4. Active@ File Recovery

Active@ File Recovery heeft een eenvoudigere interface dan UNDELETE. Bovenin vindt u een werkbalk met knoppen, daaronder is het venster in tweeën gedeeld. Aan de linkerkant vindt u een overzicht van de aangesloten opslagapparaten in een boomstructuur en rechts een overzicht van de bestanden. De software biedt uitgebreide herstelmogelijkheden. Zo kunnen verwijderde bestanden teruggehaald worden, is het mogelijk een defect geraakte RAID-opstellingen uit te lezen en kan het programma verwijderde of beschadigde partities uitlezen en de bestanden terughalen. Active@ File Recovery is er in een aantal varianten: een standaardversie met alleen het programma Active@ File Recovery, een professional-versie met ook het programma Active@ Partition Recovery (voor het repareren van partities) en een Enterprise-versie met de mogelijkheid om een opstartbare cd of usb-stick te maken.

©PXimport

Active@ File Recovery heeft een gebruiksvriendelijke interface en is gemakkelijk in gebruik.

Dvd's herstellen

Afhankelijk van de gebruikte grondstoffen gaat een cd of dvd in optimale omstandigheden tussen de twintig en vijftig jaar mee. Het komt helaas vaak voor dat een cd na een aantal jaar al niet meer te lezen is. Dit kan verschillende oorzaken hebben, waarvan de bekendste vocht en zon zijn. Is uw cd of dvd niet meer te lezen, dan zijn niet direct al uw bestanden verloren. U kunt u nog proberen met speciale programma's de schijf te redden of de bestanden eraf te halen die nog wel te lezen zijn. Twee programma's die deze klus kunnen klaren zijn: CDRoller en IsoBuster.

©PXimport

Als een cd, dvd of blu-ray niet meer te lezen is hoeft dat niet het einde van uw bestanden te betekenen.

Deel 2: Herstellen met Recuva

1. Recuva via de Wizard

Bent u bestanden kwijt die stonden op de schijf waar ook het besturingssysteem op staat? Download dan op een andere computer de portabele versie van Recuva, zet het programma op een usb-stick, en start het programma op de gewenste computer. Zodra u het programma start, krijgt u een wizard te zien. Klik op Volgende en kies het bestandstype dat u wilt terug halen. Ga naar Volgende en geef de bestandslocatie op. Klik op Volgende en kies of u een snelle of uitvoerige scan wilt uit­voeren. Let wel op: het uitvoerig scannen van een grote schijf kan al snel enkele uren in beslag nemen. Klik op Start als u de scan wilt beginnen.

©PXimport

Via de wizard is het herstellen van bestanden een koud kunstje.

2. Bestanden terugzetten

Na het scannen toont Recuva de resultaten. Als niet de gewenste bestanden zijn gevonden en u een snelle scan hebt uitgevoerd, dan kunt u het nogmaals met een uitvoerige scan proberen. Selecteer de bestanden die u wilt terugzetten en klik op de knop Terughalen. Geef de locatie waar u het bestand wilt opslaan. Zorg dat u hier nooit kiest voor het apparaat waarvan u bestanden wilt herstellen. U hebt dan namelijk meer kans dat het bestand alsnog beschadigt. Klik op OK en wacht tot de bestanden zijn gekopieerd, zodra de opdracht is voltooid krijgt u een melding met het aantal teruggehaalde bestanden. Klik op OK en ga naar de locatie die u hebt aangeven voor de bestanden.

©PXimport

Sla uw bestanden nooit op het beschadigde medium op.

3. Geavanceerde modus

Naast het gebruik van de wizard kunt u er ook voor kiezen om geavanceerde modus te gebruiken. Deze methode biedt meer mogelijkheden, maar is een stukje ingewikkelder. Start Recuva en schakel het selectievakje voor Deze Wizard niet weergeven bij het opstarten in, klik op Annuleren en start Recuva opnieuw. U komt nu in de geavanceerde modus terecht. Hier kunt u een schijf selecteren en eventueel in het tekstvak een bestandsformaat selecteren. Klik op Scan om de scan te starten. De toestand van een bestand wordt door middel van kleurtjes aangegeven: groen is uitstekend, geel is matig en rood is niet meer te herstellen. Wanneer u een bestand selecteert, krijgt u in het rechtervenster meer informatie, verspreid over verschillende tabbladen. Voor een uitvoerige scan klikt u op Opties, open het tabblad Acties en selecteer het selectievakje voor Uitvoerige scan (meer scantijd nodig). Het terughalen van bestanden gaat op dezelfde manier als bij stap 02.

©PXimport

Met de geavanceerde modus hebt u iets meer opties dan via de wizard.

Deel 3: Herstellen met Active@ File Recovery

1. Scan naar verwijderde bestanden

We laten ook zien hoe u bestanden herstelt met Active@ File Recovery. Het verschil tussen de betaalde en demoversie van deze software, is dat u bij de demoversie geen bestanden groter dan 64 KB kunt herstellen. De stappen die we hier beschrijven werken voor beide versies. Start de software en selecteer in het linkervak de schijf, cd of multimediakaart die u wilt herstellen en klap uit zodat u de stationsletter te zien krijgt. Klik vervolgens met de rechtermuisknop op de stationsletter en kies Quick scan. Afhankelijk van de omvang kan het enige tijd duren voordat een scan klaar is. Zodra deze klaar is, komt rechts in het venster een lijst met resultaten. In de map Lost & Found staan de bestanden die verwijderd zijn en nog op de schijf terug gevonden zijn. Selecteer de map op het bestand dat u wilt terughalen en klik in de werkbalk op de knop Recover. Kies een locatie waar u het bestand wilt opslaan (nooit op dezelfde locatie) en klik op Recover.

©PXimport

Met een normale scan worden al veel verwijderde bestanden terug gevonden.

2. SuperScan

Als een gewone scan geen soelaas biedt of de partitie is beschadigd waardoor er geen stationsletter meer zichtbaar is, probeer dan een SuperScan. Dit kost een stuk meer tijd, maar er wordt uitgebreider gezocht naar verloren bestanden en er wordt gecontroleerd op beschadigde partities. Selecteer de gewenste schijf en druk op de knop SuperScan. Controleer of de juiste schijf nog is geselecteerd, kies het bestandssysteem en geef eventueel aan tussen welke sectoren gezocht moet worden. Klik op de knop Start om de scan te beginnen. Na het scannen komt er in het linkervenster een extra 'apparaat' bij met SuperScan en de naam van schijf in de titel. In de map Files Recognized by Signatures kan in een lijst met bekende bestandsformaten worden gezocht: doc-, mov-, jpg-, xls- en zip-bestanden. Klik op een partitie om te zien wat er is gevonden. Zijn er teveel resultaten, klik dan op Search in de werkbalk om naar een bestand of map te zoeken. Zoeken kan op bestandsnaam, datum of formaat. Een bestand terughalen kan door het te selecteren en op de knop Recover te klikken.

©PXimport

Heeft uw schijf geen stationletter of krijgt u de melding dat de schijf geformatteerd moet worden, dan is een SuperScan wellicht uw redding.

3. Image maken

Maakt de schijf vreemde geluiden, maar is deze nog wel te lezen, dan kunt u proberen nog snel een image (kopie) met Active@ File Recovery maken. Dit image kan gebruikt worden om de data terug te halen, zodat de schijf zo min mogelijk wordt belast. Om een image van de schijf te maken, is een back-upschijf met een grotere capaciteit nodig. Selecteer de schijf met problemen en klik op de knop Create. Kies de locatie waar de kopie moet komen te staan en klik op Opslaan. Afhankelijk van de omvang kan het enige tijd duren voordat het image gemaakt is. Sluit na het kopiëren de computer af en koppel de defecte schijf zo snel mogelijk af. Om het image te lezen, klikt u in Active@ File Recovery op de knop Open en selecteert u de schijfkopie. In het linkerveld komt een extra station met Image RAW in de titel. Deze kunt u benaderen als een extra schijf, waardoor u er een Scan of SuperScan op kunt uitvoeren zoals in de vorige stappen is beschreven.

©PXimport

Is uw schijf bijna overleden, maak dan snel een image en gebruik deze om uw data terug te halen.

Externe schijf

Hebt u een externe usb-schijf, controleer dan eerst de usb-kabel, en of de externe schijf wel voldoende stroom krijgt. U kunt overwegen de harde schijf uit de externe behuizing te halen en in de computer aan te sluiten. In sommige gevallen is de behuizing defect en niet de schijf. Hoort u piepjes en tikjes uit de schijf komen, dan ligt het probleem waarschijnlijk aan de schijf.

©PXimport

Bij een externe schijf kan het probleem ook bij de behuizing liggen.

Spiegel twee schijven

Gebruikt u Windows 7 Professional, Ultimate of Enterprise en hebt u geen zin om telkens al uw data te kopiëren naar een externe harde schijf? Dan kunt u overwegen een softwarematige RAID1 (mirror) in te stellen. Dit kan gerealiseerd worden door een harde schijf met een gelijke omvang als uw huidige harde schijf in de computer te plaatsen en deze in Windows te configureren als een gespiegeld volume. Op deze manier wordt er een exacte kopie van de ene schijf op de andere geplaatst en wordt dit continu bijgehouden. Als een van de harde schijven stuk gaat, dan kunt u (na een herstel met de Windows-dvd) gewoon verder werken en de defecte schijf vervangen. Daarentegen biedt het wel minder veiligheid dan een externe back-up. Bij bijvoorbeeld waterschade of blikseminslag zijn vaak beide schijven defect en dient alsnog een dataherstelbedrijf ingeschakeld te worden om uw bestanden terug te halen.

©PXimport

Door twee harde schijven in een gespiegeld volume te gebruiken, bent u altijd verzekerd van een exacte kopie van uw bestanden.

©PXimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.