In de voorgaande maanden hebben we u in diverse expertworkshops de weg gewezen om achtereenvolgens Ubuntu Server te installeren, er een WordPress-blog op te zetten, er een mailserver op te draaien en een VPN-netwerk te gebruiken. Het wordt tijd om de serie af te sluiten en dat doen we met deze workshop. Hierin leggen we uit hoe u uw printer op uw Ubuntu-server kunt delen met andere Windows- en Linux-computers op uw lokale netwerk. Hetzelfde doen we daarna met bestanden. Ook tonen we u hoe u uw media streamt naar UPnP-compatibele apparaten zoals een PlayStation 3. Tot slot zorgen we ervoor dat uw Ubuntu-server periodiek een back-up maakt van al uw Windows-computers.

Meer informatie over het installeren van een Ubuntu server vind u in de volgende artikelen:

- Uw eigen Linux-server

- Uw eigen mailserver

- Veilig surfen met uw eigen VPN

Installeer CUPS

Installeer CUPS (Common UNIX Printing System) op uw Ubuntu-server met sudo apt-get install cups. Dit pakket zorgt voor de printserver die u nodig hebt en installeert ook een boel drivers voor allerlei modellen printers. Nu moeten we natuurlijk onze printer nog configureren, maar gelukkig heeft CUPS voor het printerbeheer een handige webinterface. Standaard is die echter niet bereikbaar, daarvoor moet u eerst nog in het bestand /etc/cups/cupsd.conf de regel Listen IPADDRESS:631 toevoegen, waarbij u uiteraard het IP-adres van uw Ubuntu-server invult (bijvoorbeeld Listen 192.168.0.149:631). In de secties <​Location />, <​Location /admin> en <​Location /admin/conf> voegt u bovendien Allow @LOCAL toe.

©PXimport

Voeg printer toe

Herstart daarna de CUPS-server met sudo /etc/init.d/cups restart en voeg uw gebruiker toe aan de lijst met printerbeheerders met het commando sudo usermod -aG lpadmin gebruikersnaam. Vanaf nu kunt u van overal op uw lokale netwerk met uw browser inloggen op https://IPADRES:631/admin om de printers te beheren die op uw Ubuntu-server aangesloten zijn. Als er om een gebruikersnaam en wachtwoord gevraagd wordt, vul dan degene in die u ook voor uw Ubuntu-server gebruikt. Schakel uw printer in, klik op Add Printer en volg de instructies. Nadien verschijnt uw printer in het tabblad Printers, waar u ook een testpagina kunt afdrukken.

1. Samba

Als u bestanden of printers op uw Ubuntu-server wilt delen met alle Windows-computers in uw netwerk, dan installeert u de Samba-server door middel van het commando sudo apt-get install samba. Daarna moet u nog wel het een en ander configureren, en dat gebeurt in het bestand /etc/samba/smb.conf. Dit bestand is overigens vrij lang, maar bestaat voor het grootste deel uit commentaarregels (beginnend met #) die uitleg geven over alle opties. Wilt u meer uitleg, dan kunt u de man-pagina van het configuratiebestand lezen met het commando man smb.conf.

©PXimport

2. Werkgroep

Allereerst moet u de werkgroep van het Windows-netwerk instellen. Dit gebeurt in de sectie [global] met de regel workgroup = WORKGROUP. U verandert hier WORKGROUP (achter =) door de werkgroep van uw netwerk. Die vindt u zo: ga in Windows naar Start, rechtsklik op Computer en kies Eigenschappen, waarna u onderin de werkgroep te zien krijgt. Plaats verder in het configuratiebestand van Samba, onder ####### Authentication ####### nog security = user, wat ervoor zorgt dat de Windows-computers enkel bij de bestanden of printers kunnen na inlog op de server.

©PXimport

3. Printer

Ubuntu heeft standaard in /etc/samba/smb.conf al een sectie [printers] staan die alle lokaal geïnstalleerde printers deelt. Door de optie browsable = yes in te stellen, kunt u op uw Windows-computers door printermap bladeren. Als u wilt dat iedereen in uw netwerk zonder authenticatie kan printen verandert u guest ok = no naar guest ok = yes. Sla het bestand op en test met het commando testparm of u geen syntax-fouten in het configuratiebestand hebt. Is alles in orde, herstart dan Samba met sudo restart smbd && sudo restart nmbd. Alle printers in CUPS worden nu automatisch gedeeld.

©PXimport

Bestandendelen

Bestanden met Samba delen gaat hetzelfde als een printer delen, maar de configuratie van de gedeelde map, die in ons geval muziekbestanden bevat, komt in een sectie [music] in plaats van een sectie [printers]. Standaard deelt Ubuntu nog niets, dus die sectie moet u zelf nog toevoegen. Een voorbeeld is te zien in de schermafbeelding. U vult daarin allereerst een korte beschrijving in en het pad van de map. Als u browsable op yes instelt, kunnen Windows-computers de directory automatisch vinden met Windows Explorer. Met guest ok = yes krijgt iedereen op uw netwerk toegang tot de map zonder een wachtwoord te moeten geven. In dit voorbeeld hebben we de map read-only gemaakt; vul hier no in als gebruikers bestanden in de map mogen aanpassen.

©PXimport

4. Meer directory's

Na aanpassing van de configuratie kunt u deze testen met het commando testparm. Vergeet niet de directory aan te maken. Dat kan voor ons voorbeeld als volgt: sudo mkdir -p /srv/samba/music. Geef de directory daarna ook de juiste gebruikersrechten: sudo chown nobody:nogroup /srv/samba/music. En vul de directory nu met de bestanden die u wilt delen. Herstart daarna Samba met sudo restart smbd && sudo restart nmbd. Voor elke map die u wilt delen, voegt u een nieuwe sectie toe met een andere naam tussen de haken, bijvoorbeeld [documenten].

©PXimport

5. Wachtwoord

Tot nu toe kon iedereen op uw netwerk bij uw gedeelde printers of mappen, zonder wachtwoord. Om de toegang te beperken tot gebruikers die op uw Ubuntu-server gedefinieerd zijn, plaatst u in de sectie van uw printer of map in /etc/samba/smb.conf de regel guest ok = no in plaats van guest ok = yes. Definieer nu een Samba-wachtwoord voor uw gebruiker met sudo smbpasswd -a gebruikersnaam en herstart de Samba-server. Nu moet u eerst deze gebruikersnaam en het bijbehorende wachtwoord ingeven op uw Windows-computer voor u toegang krijgt.

©PXimport

6. Centrale server

Vanaf nu kunt u uw server gebruiken als centrale plaats om uw printers en bestanden te delen met alle computers in uw lokale netwerk. Dat werkt niet alleen voor Windows-computers, maar ook voor Linux-computers. Hebt u bijvoorbeeld een laptop met Ubuntu, dan krijgt u hierin toegang tot de gedeelde bestanden in het menu Locaties / Netwerk. Hierin zou uw server met zijn gedeelde mappen automatisch moeten verschijnen. De gedeelde printer vindt u als u op Systeem / Beheer / Afdrukken klikt, Nieuwe printer kiest en Windows Printer via Samba selecteert.

©PXimport

7. Streaming media

Uiteraard kunt u de muziekbestanden die u nu gedeeld hebt afspelen in Windows, maar het is beter om uw muziek via UPnP (Universal Plug and Play) aan te bieden. Zo kunnen apparaten zoals een PlayStation 3 en software zoals Windows Media Player, uw muziek automatisch vinden. Daarom installeren we op onze Ubuntu-server met sudo apt-get install mediatomb het programma MediaTomb. Dit is een UPnP-mediaserver met een gebruiksvriendelijke webinterface, waarmee u muziek via UPnP op uw thuisnetwerk streamt.

©PXimport

8. Configureer MediaTomb

De configuratie van MediaTomb gebeurt in /etc/mediatomb/config.xml. Standaard staat dit goed, maar voor sommige apparaten moet u wat aanpassen. Dat staat in aangegeven met commentaarregels tussen <​!-- en -->. Wilt u uw media streamen naar een PS3, dan moet u bijvoorbeeld in de regel <​protocolInfo extend="no"/>, no vervangen yes en voor DivX-ondersteuning de <​!-- en --> weghalen rond <​map from="avi" to="video/divx"/>. Zo zijn er nog andere instellingen voor apparaten. Zet ook accounts enabled op yes en geef een gebruikersnaam en wachtwoord op (standaard beide mediatomb).

©PXimport

9. Webinterface

Na aanpassing van het configuratiebestand herstart u MediaTomb met sudo /etc/init.d/mediatomb restart. Het programma biedt nu een webinterface aan om te beheren welke media u wilt streamen. Ga in uw browser naar http://IPADRES:49152, log in en selecteer linksboven Filesystem. Navigeer dan in de linkerzijbalk naar de map met mediabestanden die u wilt toevoegen. De inhoud van de map verschijnt. U kunt bovenaan, rechts naast de naam van de map, op het plusteken klikken om de map toe te voegen. Bij Scan Mode kiest u of, en hoe vaak MediaTomb de map scant op nieuwe bestanden.

©PXimport

Media

Onder Database krijgt u ook submappen voor Audio, Photos en Video. Klikt u bijvoorbeeld op Audio, dan krijgt u de muziek te zien, onderverdeeld op verschillende manieren, zoals op album, artiest, genre, jaar, enzovoort. Bij elk nummer kunt u de titel, de beschrijving en het mimetype aanpassen. Ook de mappen kunt u aanpassen of verwijderen. Bovendien is er bij elke map ook een knopje remove all om alle nummers in deze map te verwijderen. Kortom, met de webinterface van MediaTomb beheert u heel eenvoudig het streamen van uw muziek.

©PXimport

Directory's beheren

Klikt u in de webinterface linksboven op Database, dan krijgt u te zien welke mediabestanden u allemaal aan MediaTomb toegevoegd hebt. Onder PC Directory ziet u de toegevoegde mappen, die u een lijst van de bestanden erin tonen. Bij elk bestand kunt u een beschrijving toevoegen of het mimetype aanpassen als MediaTomb dit verkeerd heeft gezet. Dit doet u door op het edit-icoontje naast een bestand te klikken. De map zelf kunt u met de twee icoontjes ernaast verwijderen respectievelijk de scaninstellingen ervan aanpassen.

10. Back-up uw pc's

We gaan nu nog een functie toevoegen aan onze Ubuntu-server: een back-upsysteem voor Windows-computers. Zo hebben we altijd een reservekopie op de server. We installeren hiervoor op onze Ubuntu-server het programma BackupPC met sudo apt-get install backuppc. Het installatieprogramma vraagt u om Apache2 automatisch te configureren en laat daarna weten dat u BackupPC kunt beheren via de webinterface op http://IPADRES/backuppc en dat hiervoor een gebruiker backuppc met een wachtwoord aangemaakt is. Onthoud dit wachtwoord!

©PXimport

11. Configuratiebestanden

We kunnen BackupPC ook via de configuratiebestanden instellen. De configuratiebestanden /etc/backuppc/config.pl en /etc/backuppc/hosts zijn uitgebreid gedocumenteerd met commentaarregels. In de eerste stelt u in hoe vaak en wanneer BackupPC kopieën maakt van uw computers, of dat volledige of incrementele back-ups zijn, hoeveel logbestanden er worden bijgehouden, etc. In het tweede bestand definieert u de te back-uppen computers. Om de server toegang tot de computers te geven, moet u op de pc, de schijf of mappen die u wilt back-uppen delen als een Windows-share.

©PXimport

12. Controleer shares

Geef in uw Ubuntu-server de opdracht smbtree -b, druk op Enter bij de vraag om een wachtwoord. Nu krijgt u in een boomstructuur alle bekende werkgroepen, computers en shares te zien. Voer daarna nmblookup WINDOWS uit (waarbij u WINDOWS door de naam van uw computer vervangt). Krijgt u een IP-adres te zien, controleer dan met nmblookup -A IPADRES of u WINDOWS in de uitvoer krijgt. Lukt dit, voeg dan in /etc/backuppc/hosts een regel toe met WINDOWS 0 gebruikersnaam, met als gebruikersnaam die van uw Ubuntu-server. Zet ook een hekje (#) voor de regel localhost 0 backuppc.

©PXimport

13. Deel map

Op uw Windows-computers moet u de data delen die u wilt back-uppen. Daarna maken we op de Ubuntu-server een configuratiebestand aan voor die computer. Voor de computer WINDOWS is dat bijvoorbeeld /etc/backuppc/WINDOWS.pl. Hierin plaatst u de volgende regels: $Conf{XferMethod} = 'smb'; om een back-up via Samba aan te duiden, $Conf{SmbShareName} = 'C'; om de sharenaam aan te duiden waarvan we een back-up willen, en $Conf{SmbShareUserName} = 'gebruikersnaam'; en $Conf{SmbSharePasswd} = 'wachtwoord'; voor de inlogtoegang tot de C-share.

©PXimport

14. Webinterface

Herstart nu BackupPC met sudo /etc/init.d/backuppc restart. Log nu in uw browser in op de webinterface van BackupPC en voer de gebruikersnaam backuppc en het wachtwoord in dat u tijdens installatie (in stap 13) te zien kreeg. Op de statuspagina krijgt u te zien welke back-ups er op dit moment draaien en welke back-ups mislukt zijn. Klikt u links op Host Summary, dan krijgt u een overzicht van de back-ups op al uw computers. Klikt u dan op een computer, dan krijgt u informatie te zien over de back-ups die gedaan zijn, eventuele fouten, compressie, enzovoort.

©PXimport

In de webinterface kunt u ook de configuratie van BackupPC (/etc/backuppc/config.pl) en van de verschillende computers aanpassen, voor als u niet graag zelf in configuratiebestanden duikt. U kunt ook de logbestanden bekijken: als er iets niet lukt, vindt u hierin vaak de sleutel tot wat er misloopt. En tot slot vindt u hier ook een rechtstreekse link naar documentatie. BackupPC is immers een erg krachtig en flexibel programma, en hierin leest u wat de mogelijkheden zijn.

©PXimport

15. Als het misloopt

Met deze workshop beëindigen we onze reeks van expertworkshops over Ubuntu, en dus volgen nog enkele tips. Allereerst: als u zaken uitprobeert en het loopt mis, geen paniek. Bestudeer goed wat er exact misloopt en probeer uit te vinden waarom. Krijgt u bijvoorbeeld foutmeldingen te zien, zoek dan in een zoekmachine naar deze foutmelding in combinatie met ubuntu 10.04 en/of de naam van het programma dat de foutmelding geeft. Vaak heeft iemand anders al eens hetzelfde probleem gehad en op een forum geplaatst, waarna de oplossing wel gevonden is.

©PXimport

16. Logbestanden

Vindt u het probleem zo niet, dan zult u zelf op onderzoek uit moeten gaan, onder andere in de logbestanden van Ubuntu in de directory /var/log/. Logbestanden voor Samba vindt u bijvoorbeeld in de directory /var/log/samba/, logbestanden voor de webserver Apache in /var/log/apache2/, logbestanden voor CUPS in /var/log/cups/, enzovoort. Een tip: als u enkel het einde van een logbestand wilt zien, gebruik dan het commando tail (staart): met tail /var/log/syslog krijgt u de laatste meldingen in de logs te zien, en met tail -f /var/log/syslog wordt dit zelfs realtime aangepast met nieuwe meldingen.

©PXimport

17. Meer lezen

Als u verder met Linux aan de slag wilt, raden we u aan om u goed in te lezen. Bekijk bijvoorbeeld de Ubuntu Server Guide. Er is ook een wiki. Meestal komt u hier wel op terecht als u in een zoekmachine zoekt naar een zoekterm in combinatie met Ubuntu. Tot slot bestaan er ook heel wat goede (Nederlandstalige) boeken over Ubuntu. Vaak gaan die wel over de desktopversie, maar er zijn ook boeken toegespitst op de servervariant. Kortom, hopelijk heeft deze serie Ubuntu-expertworkshops u geprikkeld om ermee verder te gaan. Veel succes!

©PXimport

Wat hebben organisaties als KRO-NCRV, NS, Bits of Freedom en Oxfam Novib met elkaar gemeen? Dat ze niet langer actief zijn op het socialmediaplatform X. Waarom willen ze dat niet meer? Wat speelt er bij X? Welke alternatieven zijn er?

Sinds juli 2023 voegden veel media maandenlang ‘Twitter’ toe achter elke vermelding van X. Velen moesten namelijk nog wennen aan de nieuwe naam. Elon Musk, die Twitter in oktober 2022 voor 44 miljard dollar kocht, vond dat X beter paste bij zijn visie om het microblogging-platform om te vormen tot een allesomvattend digitaal ecosysteem, vergelijkbaar met WeChat in China. Musk lijkt trouwens een opvallende affiniteit te hebben met de letter X, wat ook zichtbaar is in projecten als SpaceX, Tesla Model X en xAI. Veel gebruikers waren niet gerust op deze overname, en niet geheel onterecht, want Musk heeft inmiddels ingrijpende veranderingen doorgevoerd.

X: aanpassingen

Kort na de overname herstelde Musk eerder geschorste accounts, waaronder die van controversiële figuren als Donald Trump, Andrew Tate en Kanye West. Het platform stopte bovendien met het handhaven van het beleid tegen desinformatie rond Covid-19. En waar vroeger een gratis verificatiesysteem was, waarbij Twitter invloedrijke personen en organisaties een blauw vinkje gaf, is dat nu puur commercieel: wie betaalt, krijgt een vinkje. Het staat niet langer voor authenticiteit, maar toont enkel aan dat een gebruiker betaalt voor X Premium en zo extra functionaliteit en zichtbaarheid krijgt.

Daarnaast introduceerde X de For You-feed, een sectie met aanbevelingen op basis van gebruikersvoorkeuren en -gedrag, maar ook beïnvloed door strategische beleidsbeslissingen. Dit gebeurt via een AI-gestuurd algoritme, waarvan slechts delen openbaar zijn gemaakt, wat vragen oproept over transparantie en mogelijke bias.

Het moderatiebeleid veranderde eveneens. Tweets die de richtlijnen schenden, worden niet meer verwijderd, maar zijn enkel minder zichtbaar (‘Freedom of Speech, Not Reach’). Daarnaast is er een verschuiving naar gemeenschapsgestuurde moderatie (‘Community Notes’), waardoor factchecking minder centraal en vaak trager verloopt.

De algoritmen van X roepen bij velen vragen op over de transparantie en mogelijke bias.

Fediverse

Musk zelf noemt deze aanpassingen democratischer, maar voor veel gebruikers hebben deze aanpassingen geleid tot een meer toxische inhoud. Daarbij worden specifieke groepen kritisch bekeken en beoordeeld, onder wie liberalen en de LGBTQ+-gemeenschap.

De cijfers lopen uiteen, maar de meeste bronnen zijn het er wel over eens dat heel wat gebruikers en organisaties het platform hebben verlaten sinds de overname door Musk.

Twee jaar geleden leek er maar één echt alternatief te zijn: Fediverse, dat gebruikers meer controle gaf over hun data en de moderatie.

Fediverse is een samentrekking van ‘federated’ en ‘universe’ en kun je zien als een netwerk van onderling verbonden platformen en servers, die onafhankelijk worden beheerd door organisaties of individuen. Bij traditionele socialmediaplatforms ben je afhankelijk van één centrale organisatie. Daardoor kun je met bijvoorbeeld een Instagram-account niet zomaar gebruikers van X bereiken. De gemeenschappelijke protocollen binnen het Fediverse, zoals het populaire ActivityPub, maken onderlinge communicatie juist wel mogelijk. Je kunt dus een account aanmaken op een server en vervolgens communiceren en gegevens uitwisselen met gebruikers op andere platformen. Binnen het Fediverse beweeg je dus vrijelijk tussen verschillende servers en platformen.

Het Fediverse-netwerk bevat talrijke platformen, waarvan de meeste door het ActivityPub-protocol zijn verbonden (afbeelding: Per Axbom, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons).

Mastodon

Mastodon was – en is nog steeds – het populairste Fediverse-platform, maar dat bleek helaas niet geschikt voor het grote publiek. Veel (mainstream) gebruikers vonden het namelijk verwarrend dat ze zelf een server moesten kiezen bij registratie. Ook de interface en gebruikerservaring waren minder gestroomlijnd dan bij Twitter/X. Door de decentrale structuur werkten sommige servers ook traag of werden ze slecht beheerd.

Daarnaast bood Mastodon slechts beperkte ondersteuning voor video en live-updates en ontbraken universeel doorzoekbare inhoud en trending topics, waardoor populaire discussies moeilijker te volgen waren. Bekende personen waren er ook nauwelijks actief, en veel gebruikers hadden moeite om hun sociale netwerk opnieuw op te bouwen. Eind 2023 bereikte Mastodon een piek in regelmatige bezoekers, maar de groei vlakte al snel af.

De interface van Mastodon, met vertrouwde ingrediënten als tijdlijn, meldingen en favorieten.

Threads

Mastodon behoudt weliswaar een niche bij privacybewuste en opensource-enthousiastelingen, maar bleek dus te ingewikkeld en gefragmenteerd voor de doorsneegebruiker. Vanaf eind 2023 zochten velen daarom hun toevlucht tot traditionelere sociale netwerken als LinkedIn, Instagram en vooral Threads.

Dit laatste platform werd medio 2023 door Meta (Mark Zuckerberg) gelanceerd als reactie op de groeiende kritiek op Twitter/X. Het is direct gekoppeld aan Instagram, waardoor gebruikers hun bestaande account kunnen gebruiken.

De interactiemogelijkheden binnen Threads lijken sterk op die van X, met opties als liken, citeren, posten en reageren. Ook doet het veel denken aan het oude Twitter: je volgt zelf mensen of vertrouwt op het algoritme. Volgens veel gebruikers is dit algoritme vooral ontworpen om politieke discussies en nieuwsverwijzingen te mijden. Al kun je zelf wel bepaalde mensen volgen. Het platform toont daarnaast vaak berichten die reacties willen uitlokken (‘engagement bait’). Op dit platform vind je veel beroemdheden en influencers, en de meeste content is vrij luchtig.

Threads werkt trouwens ook aan ondersteuning voor het ActivityPub-Fediverse, wat de dienst compatibel maakt met onder meer Mastodon.

Ook bij Threads kun je zelf bepalen wie je wilt volgen.

Bluesky

Hoewel Threads momenteel veel meer maandelijkse gebruikers heeft (circa 275 miljoen), trekt ook het microblogging-platform Bluesky tegenwoordig een groeiend aantal voormalige X-gebruikers aan (circa 30 miljoen). Ter vergelijking: X zou nu nog zo’n 500 miljoen maandelijkse gebruikers tellen, terwijl Mastodon er ongeveer 15 miljoen heeft.

Bluesky wordt gerund door Bluesky Social. Het werd begin 2023 officieel gelanceerd, maar ontstond al in 2021, opgericht door Jack Dorsey, medeoprichter van Twitter.

Net als Mastodon is Bluesky een gedistribueerd netwerk, maar het is wel gebruiksvriendelijker, mede dankzij het modernere, open protocol AT (Authenticated Transfer). Het platform streeft naar transparantie en wil ook gebruikers zelf hun eigen algoritme laten maken en verfijnen.

Er zijn nog geen advertenties en de tijdlijn toont berichten in chronologische volgorde, zonder verborgen algoritme. In principe kun je ook zelf een server kiezen, al is dat in de praktijk nagenoeg altijd hostingprovider bsky.social. Gevorderde gebruikers kunnen zelfs een eigen server hosten (PDS, personal data server).

Bluesky wordt momenteel vooral bevolkt door Amerikaanse gebruikers, en het valt nog af te wachten in welke mate ook het aantal actieve Nederlandse en Vlaamse gebruikers zal toenemen. In het vervolg van dit artikel maken we grondiger kennis met Bluesky, waarbij we vooral focussen op hoe je volgaccounts en berichtgeving meer naar eigen hand kunt zetten, met onder meer migratie, startpakketten, lijsten, feeds en ook extra diensten.

Meer dan Threads verwelkomt Bluesky ook politieke discussies.

Account

Je kunt Bluesky gebruiken via je browser of de app, beschikbaar in de officiële appstores van Android en Apple. Na installatie kies je de interface-taal (waaronder Nederlands) en registreer je je met een e-mailadres, wachtwoord, geboortedatum en ‘gebruikershandle’. Vervolgens upload je een profielafbeelding of kies je een avatar, en na het aanduiden van je interesse(s) kun je direct aan de slag. Je moet nog wel even een verificatiecode invullen die je via e-mail krijgt.

Bluesky: na een snelle registratie ben je er klaar voor.

Ontdekken en volgen

Wanneer je de startpagina opent, zie je twee secties: Discover en Following. In Discover verschijnen direct berichten, gebaseerd op de interesses die je bij registratie hebt opgegeven. Je ziet hier ook trending topics en populaire posts binnen de gemeenschap. Je kunt deze feed personaliseren via aangepaste feeds, door er zelf een te creëren of een passend algoritme te kiezen.

In de sectie Following zie je berichten van accounts die je volgt. Aanvankelijk is deze leeg, behalve het Bluesky-account. Om iemand te volgen, houd je de muis boven de post header (met accountnaam, tijdstip en berichttitel) en klik je op +Volgen. Dit verandert in Volgend; klik hierop als je het account niet langer wilt volgen. Berichten van gevolgde accounts verschijnen vervolgens in de sectie Following.

Het vergt slechtsr een muisklik om iemand te (ont)volgen.

Zoeken en migreren

Er zijn verschillende manieren om snel extra accounts aan je volglijst toe te voegen. Open de rubriek Zoeken (tik in de mobiele app op het pictogram met drie streepjes) en vul in de zoekbalk een onderwerp in, zoals Artificial intelligence. Selecteer een geschikt account en klik op +Volgen.

Wil je accounts van Twitter/X ook op Bluesky volgen, dan gaat dit het snelst met de browserextensie Sky Follower Bridge, beschikbaar in de officiële Chrome- en Firefox-webstores. Na installatie start je de extensie en meld je je aan met je Bluesky-handle of e-mailadres en een app-wachtwoord.

Om zo’n wachtwoord (met beperkte machtigingen) te maken, ga je in Bluesky naar Instellingen, kies je Privacy en beveiliging, selecteer je App-wachtwoorden en klik je op +App-wachtwoord toevoegen. Geef het een naam, bijvoorbeeld SkyFollowerBridge, bevestig met Volgende, kopieer of noteer het wachtwoord en klik pas daarna op Gereed.

Na aanmelding open je je lijst met gevolgde accounts op X via www.x.com/<je_accountnaam>/following. Klik op de extensieknop en kies Find Bluesky Users. De extensie zoekt naar actieve Bluesky-accounts in je lijst. Klik op View Detected Users en daarna op Follow on Bluesky om de gewenste accounts te volgen.

Sky Follower Bridge automatiseert het migratieproces van gevolgde accounts van X naar Bluesky.

Startpakketten

Een andere handige manier om je volglijst uit te breiden is met startpakketten. Als je een interessant account vindt, klik je erop om de profielpagina te openen en ga je naar het onderdeel Startpakketten. Met wat geluk heeft deze persoon al pakketten aangemaakt: dit zijn verzamelingen accounts rond een specifiek onderwerp. Open zo’n pakket, bekijk de tabbladen Personen en Berichten en volg gewenste accounts via de knop +Volgen.

Je kunt ook zelf startpakketten maken. Ga naar Profiel en open het tabblad Startpakketten. Klik op Aanmaken, geef je pakket een naam en voeg een beschrijving toe. Druk op Volgende en voeg minstens acht accounts toe die relevante berichten posten. Klik weer op Volgende om eventueel feeds toe te voegen of kies voor Overslaan. Daarna kun je anderen uitnodigen via een QR-code of door de link te kopiëren.

Je kunt ook je eigen startpakketten creëren en deze met anderen delen.

Lijsten en feeds

Je kunt zelf ook een reeks gebruikers opsommen en deze lijsten eventueel delen. Open hiervoor de rubriek Lijsten en klik op +Nieuw. Vul een naam en omschrijving in en bevestig met Opslaan. Voeg gebruikers toe en bekijk hun berichten vanuit de lijst. Klik op Vastzetten op startpagina om de lijst als aparte feed naast Discover en Following te tonen.

Je beheert feeds rechtstreeks via de rubriek Feeds. Onder Ontdek nieuwe feeds kun je voorgestelde feeds toevoegen of zelf zoeken via de zoekbalk. Klik op een feed bij Mijn feeds om de berichten te bekijken.

Gebruik het tandwielpictogram bij Feeds om feeds via het pinicoon op je startpagina vast te zetten of hieruit weg te halen. Niet-vastgezette feeds kun je hier ook verwijderen.

Je kunt eigen feeds creëren, bijvoorbeeld met een no-code tool als Skyfeed.app. Meld je aan met je Bluesky-account en een app-wachtwoord (zie ook de paragraaf ‘Zoeken en migreren’). Klik op Create your first feed en voeg in de Visual Editor (of JSON Editor) de gewenste blokken toe, zoals Input, Remove, RegEx, Sort by en Limit. Bevestig met Publish Feed.

Kopieer de feed-ID achteraan de gegenereerde link en deel deze met anderen. Zij hoeven alleen de rubriek Feeds in Bluesky te openen en het ID in de zoekbalk Search feeds te plakken om je feed toe te voegen.

Met een app als Skyfeed kun je ook eigen feeds creëren en deze met anderen delen.

Vandaag zijn het vooral Odido-abonnees die te kampen hebben met storing, maar ook als je klant bent bij bijvoorbeeld KPN, VodafoneZiggo, Ben, Simpel of Delta komt het voor: je kunt niet bellen en/of internetten. Als zo'n storing wat langer duurt, kun je recht hebben op compensatie. In dit artikel lees je wanneer je waar recht op hebt en hoe je die compensatie kunt aanvragen.

Een landelijke storing bij je internet, tv of telefoon is niet alleen vervelend, maar kan ook financiële gevolgen hebben. Gelukkig is in Nederland wettelijk vastgelegd dat je in sommige gevallen recht hebt op een vergoeding. Maar hoe werkt dat precies? Wanneer heb je recht op compensatie, hoe hoog is die vergoeding en waar kun je terecht bij jouw provider?

Volgens de Telecommunicatiewet heb je als consument of kleinzakelijke gebruiker recht op compensatie als er sprake is van een volledige netwerkstoring die twaalf uur of langer duurt. Dat betekent dat alle onderdelen van je abonnement uitvallen: dus bijvoorbeeld zowel internet als televisie en telefonie. Regionale storingen vallen ook onder deze regeling, zolang je binnen het getroffen gebied woont of werkt. Sommige providers hanteren uit zichzelf een iets soepelere norm en keren al bij acht uur storing een vergoeding uit, maar dat is niet verplicht. De wettelijke grens ligt op twaalf uur.

De hoogte van de vergoeding is gekoppeld aan de maandelijkse kosten van je abonnement. Bij een storing van twaalf tot vierentwintig uur ontvang je één dertigste van je maandbedrag. Duurt de storing langer, dan loopt het bedrag op met telkens nog een dertigste per extra dag. Voor prepaid-gebruikers geldt een vergoeding van vijftig cent per dag. De vergoeding wordt meestal verrekend op je volgende factuur. Je hoeft er als klant wel iets voor te doen: in de meeste gevallen moet je zelf een aanvraag indienen via de website of app van je provider.

Verzamel bewijs

Heb je last gehad van een storing, controleer dan altijd eerst hoe lang die precies heeft geduurd. De meeste providers publiceren actuele storingsmeldingen op hun website. Noteer de begindatum en -tijd en maak eventueel een screenshot als bewijs. Zodra de storing voorbij is, kun je je aanvraag indienen. Meestal kan dat nog tot enkele maanden na de storing, maar wacht niet te lang. Het aanvragen van compensatie gaat soms via een speciale pagina, in andere gevallen moet je daarvoor contact opnemen met de klantenservice. Hieronder staan handige links naar de grootste providers om je verder te helpen.

©Website Odido

Bron: Odido

Compensatie aanvragen doe je zo:

Bij KPN kun je een compensatieverzoek indienen via je persoonlijke KPN-pagina, waar je moet inloggen met je KPN ID.
👉 Meer lezen/aanvragen compensatie KPN

Vodafone-klanten kunnen hun aanvraag doen via de Vodafone-app of de klantenservice.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Vodafone

Ziggo heeft een aparte compensatiepagina, waar je een storing kunt melden en direct je vergoeding kunt aanvragen. Die staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ziggo

Ook bij Odido geldt de wettelijke grens van twaalf uur. Op de veelgestelde vragen-pagina lees je hoe je een claim kunt indienen. Odido zegt zelf een formulier online te zetten wanneer een storing langer dan twaalf uur geduurd heeft.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Odido

Ben, dat gebruikmaakt van het netwerk van Odido, heeft dezelfde regeling. Informatie over compensatie vind je op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ben

Simpel, dat ook gebruikmaakt van het Odido-netwerk, verwijst je naar je persoonlijke accountomgeving voor het melden van een storing. De klantenservicepagina staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Simpel

Bij Delta kun je compensatie aanvragen via MijnDELTA of per brief. Uitleg staat op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Delta

Dus: meer dan twaalf uur storing? Compensatie!

Samengevat: bij een volledige uitval van je netwerk van twaalf uur of meer heb je recht op een vergoeding van minimaal één dertigste van je maandbedrag. Bij sommige providers kun je al eerder compensatie krijgen, maar dat is geen wettelijke verplichting. De meeste providers maken het aanvragen makkelijk via hun eigen omgeving of app. Heb je geen toegang tot je account, dan kun je altijd contact opnemen met de klantenservice. De verwerking duurt meestal een paar weken. Laat je niet afschepen als je recht hebt op compensatie. De regeling is wettelijk vastgelegd!