Vroeg of laat kom je op zijn minst wel een keer problemen tegen in Windows. Een registersleutel die verkeerd staat, een proces dat niet wil stoppen, malware die maar mee blijft opstarten of je hebt even wat systeeminformatie nodig. De Sysinternals-tools bieden uitkomst.

In dit artikel gaan we enkele handige programma's bespreken van de Sysinternals-suite van Microsoft (zie ook www.sysinternals.com). Deze suite bevat tools die net even verder gaan dan de ingebouwde tools in Windows, waarmee het mogelijk wordt om veelvoorkomende problemen in Windows het hoofd te bieden, om malware te voorkomen en om inzicht te krijgen in je systeem. Lees ook: Windows 10 terugzetten naar oude Windows-versie.

01 Aan de slag met Sysinternals

Alle programma's in de suite van Sysinternals zijn portable, dat wil zeggen dat je ze dus niet hoeft te installeren. De tools in de suite die wij zullen gaan bespreken zijn Process Explorer, een veel krachtigere versie van Taakbeheer, Process Monitor dat de pc in de gaten kan houden, Autoruns, dat opstartitems kan beheren en BgInfo om systeeminformatie op het bureaublad weer te geven.

De makers van Sysinternals willen de software zo eenvoudig mogelijk beschikbaar maken: daarom kun je via deze url de volledige collectie aan tooltjes in één keer downloaden als zipje van slechts 14,5 MB. Natuurlijk kun je ook de losse tools downloaden, als je dat liever wilt.

Sysinternals heeft ook nog een alternatieve distributiemethode: een netwerkschijf die voor iedereen beschikbaar is met daarop alle Sysinternals-tools. Je opent deze netwerkschijf met een aantal commando's via de Opdrachtprompt. Open de Opdrachtprompt door met de rechtermuisknop op het startmenu te klikken (in Windows 8 en 10) en te kiezen voor Opdrachtprompt (administrator). Voer het volgende commando in: net start webclient en druk op Enter, gevolgd door robocopy.exe \\live.sysinternals.com\tools C:\sysinternals. De bestanden worden nu gekopieerd en automatisch in betreffende map geplaatst. Typ ten slotte net stop webclient gevolgd door Enter om de verbinding weer te verbreken. Als je nu naar de map C:\sysinternals gaat, zie je daar alle Sysinternals-tools.

©PXimport

01 Alle tools in de Sysinternals-suite worden binnengehaald en in de map C:\sysinternals geplaatst.

02 Process Explorer openen

We beginnen met Process Explorer, een geavanceerder soort Taakbeheer dan die in Windows. Je opent Process Explorer door in de map C:\sysinternals het bestand procexp.exe te openen. Doe dat wel even met administratorrechten, door er met de rechtermuisknop op te klikken en te kiezen voor Als administrator uitvoeren. Klik na het openen op Agree om akkoord te gaan met de licentievoorwaarden.

Op het hoofdscherm zie je direct al behoorlijk wat informatie. Links staan alle processen in een 'boomweergave'. In deze weergave is het eenvoudig in te zien welke processen bij elkaar horen. Van elk proces zijn de volgende gegevens zichtbaar: CPU, Private Bytes, Working Set, PID, Description en Company Name. De kolom CPU duidt de hoeveelheid processorkracht aan die een proces verbruikt. Private Bytes geeft de hoeveelheid werkgeheugen aan die toegekend is aan een proces, en Working Set de hoeveelheid geheugen dat daadwerkelijk verbruikt wordt. De kolom PID tot slot toont de zogenoemde process identifier, een uniek nummer om een specifiek proces mee te identificeren. Het is mogelijk om Taakbeheer te vervangen met Process Explorer. Hiervoor klik je op Options / Replace Task Manager. Mocht je het originele Windows Taakbeheer weer terug willen hebben, dan selecteer je simpelweg dezelfde optie.

©PXimport

03 Op het Image-tabblad van een proces vind je veel extra informatie, zoals wanneer het gestart is, de mogelijkheid om het te verifiëren en de locatie waar gedefinieerd is om automatisch te starten (bij Autostart Location).

03 Process Explorer-interface

Als je met de rechtermuisknop op een proces klikt, verschijnt een aantal opties. Met Window kun je indien van toepassing het venster dat bij het proces hoort naar voren brengen, door op Bring to Front te klikken. Met Restart kun je een proces opnieuw starten, en met Search Online wordt de browser geopend met een zoekopdracht naar de naam van het proces. Met de optie Check VirusTotal wordt het proces geüpload naar de VirusTotal-service. Als je deze optie kiest (en op Yes klikt om akkoord te gaan met de voorwaarden van die dienst), dan zie je na een tijdje in de kolom VirusTotal bijvoorbeeld 0/54. In dat geval hebben nul van de 54 virusscanners die de webdienst VirusTotal gebruikt malware in het proces aangetroffen.

Kies je voor optie Properties in het rechtermuisknopmenu dan verschijnt veel andere informatie van een proces, verdeeld over tien tabbladen. We noemen een paar voorbeelden: op het tabblad Image zie je onder meer wanneer een proces gestart is (achter het kopje Started). Op het tabblad Performance Graph zie je wat voor systeembronnen recentelijk verbruikt zijn en op het tabblad Threads zie je het aantal threads dat het proces heeft.

Een andere handigheid is om het proces te vinden bij een bepaald open venster. Hiervoor klik je op de reddingsboei naast de verrekijker (laatste pictogram in de rij). Houd de knop ingedrukt, waarna Process Explorer verdwijnt en beweeg de muis naar het venster waarvan je het achterliggende proces wilt weten. Laat de muis los en het proces wordt automatisch in Process Explorer geselecteerd.

Wat is een 'handle'?

Regelmatig zie je in Windows Taakbeheer en ook in Process Explorer de term 'handle' voorbijkomen. Windows gebruikt een uniek getal om daarmee unieke objecten in het geheugen mee aan te duiden, zoals een venster, een bestand dat open is of een proces, dat is de handle. Zo'n handle dient als referentie naar het object. Zo kun je bijvoorbeeld zien welke bestanden een proces in gebruik heeft. In Process Explorer kun je de handles van een proces zien door op Ctrl+H te drukken en desgewenst specifieke handles sluiten.

Overigens zijn DLL's (de zogenoemde dynamic link libraries) gedeelde code die bepaalde functionaliteiten leveren. Deze DLL's zijn aparte bestanden, zodat ze eenvoudig door meerdere programma's gebruikt kunnen worden. Deze zie je met Ctrl+D.

04 Process Monitor

Process Monitor is, in tegenstelling tot Process Explorer, meer een passieve tool om te zien wat er allemaal aan de gang is binnen je systeem. Je opent het door in de map C:\sysinternals te kiezen voor het bestand Procmon.exe. Voer ook dit programma uit als administrator voor alle mogelijkheden en klik na het openen op Agree om akkoord te gaan met de licentievoorwaarden.

Er komen continu nieuwe gebeurtenissen binnen die Process Monitor vastlegt, dus de lijst wordt alsmaar langer. Standaard zie je de volgende kolommen in Process Monitor: Time, Process Name, PID, Operation, Path, Result en Detail. Time is de tijd waarop het event plaatsvond; Process Name is het verantwoordelijke proces; Operation is wat voor actie er plaatsvond, Path is het bestandspad waarop het event betrekking had. De kolom Result geeft aan of een actie is gelukt, en kan onder andere de aanduiding SUCCESS, NAME NOT FOUND of ACCESS DENIED bevatten. In Detail staat verder gedetailleerdere informatie. Wat handig is bij een event, is om er met de rechtermuisknop op te klikken en te kiezen voor Jump To. Het Path wordt dan geopend, dat kan registersleutel zijn of een map of bestand.

©PXimport

04 Hier zie je een heleboel events bij Process Monitor binnenkomen, dat gebeurt al als je maar een paar programma's open hebt staan.

05 Dieper in Process Monitor

Het aantal problemen dat je kunt oplossen met Process Monitor is zeer groot, al bestaat daar niet zo maar een eenvoudig stappenplan voor. Wat kan helpen als je een probleem hebt, is om Process Monitor open te houden en zodra het probleem optreedt het loggen stop te zetten, door op File en Capture Events te klikken. Vervolgens kun je filteren door met de rechtermuisknop op de procesnaam of Operation te klikken en te kiezen voor Include om alleen events van dat proces weer te geven of met die operation. Klik op Exclude om events van dat proces weg te halen.

Voorbeeld: je wilt weten waar een bepaalde registersleutel is voor een Windows-instelling. Dan filter je op Explorer.EXE door die te 'includen', vervolgens voer je de Windows-instelling uit door deze aan te passen en op te slaan en daarna stop je het vastleggen van events door op File / Capture Events te klikken. Nu filter je bijvoorbeeld op RegSet Value, omdat een Windows-instelling altijd een registerinstelling wijzigt. Na even zoeken zie je daar de betreffende wijziging. Dit kun je ook bijvoorbeeld doen met een foutmelding: filter op het proces dat de foutmelding veroorzaakt en kijk wat er gebeurt net voor de foutmelding. Dat kan hints bieden over wat er misgaat.

©PXimport

05 In dit geval hebben we een filter ingesteld voor Explorer.EXE met RegSet-events.

06 Autoruns

Autoruns is een zeer krachtige tool bedoeld voor elke Windows-poweruser. Met Autoruns kun je inzien wat er allemaal mee opstart met de computer. Dat is meer dan alleen de processen die je ziet in de Taakbeheer van Windows 8.1 en Windows 10. Je opent Autoruns door het bestand autoruns.exe te openen in de map C:\sysinternals. Voer ook dit programma uit als administrator om optimaal van alle functies gebruik te kunnen maken en ga daarna akkoord met de voorwaarden. Je ziet hier een aantal kleuren per opstartitem. Standaard analyseert Autoruns alle opstartitems of deze ondertekend zijn. Vaak zijn ondertekende processen veiliger.

Roze houdt in dat er geen handtekening is gevonden. Geel houdt in dat er een opstartitem bestaat, maar dat het bestand of de taak niet langer bestaat. Net als bij Process Explorer en Process Monitor kun je met de rechtermuisknop op een item klikken en kiezen voor Jump to om direct naar het item te springen om rond te kijken. Om een opstartitem uit te schakelen, vink je het uit. Om het permanent te verwijderen, klik je er met de rechtermuisknop op en klik je op Delete.

07 Malware herkennen met Autoruns

Bovenin Autoruns kun je overigens filteren per item, bijvoorbeeld op loginitems (Logon), geplande taken (Scheduled Tasks). Op het tabblad Internet Explorer zie je alle IE-invoegtoepassingen. Met een vinkje schakel je het een en ander uit. Het beste vink je alles uit, voor een optimale browserervaring. Eventuele malware herken je aan een mogelijke combinatie van dingen: dat de invoegtoepassing niet digitaal ondertekend is, er geen Publisher is, dat de invoegtoepassing zich vaak bevindt bij het Logon-tabblad. Verder bevindt malware bevindt zich vaak in C:\Windows of C:\Windows\System32 en heeft het een naam die nergens op slaat met een willekeurig pictogram. Zie je zo'n proces, scan het dan even met VirusTotal (op dezelfde manier als bij Process Explorer) en schakel het uit. Een andere handigheid is om wijzigingen bij te houden van opstartitems.

Je kunt de huidige scan opslaan in Autoruns door op File en dan Save te klikken. Als je dan op een later tijdstip opnieuw Autoruns opent, kun je de wijzigingen sindsdien eenvoudig zien door op File en Compare te klikken. Kies in het venster dat nu verschijnt voor het bestand dat je toen op hebt geslagen. Vervolgens zie je gewijzigde configuraties in Autoruns in het groen weergegeven. Zo wordt het makkelijker om de malware te herkennen: je hoeft alleen de wijzigingen door te nemen.

©PXimport

07 In dit geval is het enige verdachte proces stack.exe: het is niet ondertekend (roze kleur), heeft geen Publisher, het staat op het Logon-tabblad. Echter, het staat wel in de Program Files-map, dus alles lijkt toch veilig.

08 Andere Windows-installatie analyseren met Autoruns

Autoruns heeft een heel handige functie waarmee je een harde schijf kunt analyseren van een andere computer. Stel je zit met een pc die niet meer op wil starten of die helemaal vol zit met malware, dan heeft Autoruns de mogelijkheid om deze harde schijf te analyseren en de opstartitems in te zien en aan te passen. Hiervoor is het nodig de harde schijf aan met je computer te verbinden, bijvoorbeeld met een usb-dockingstation met SATA-aansluiting erin. Heb je dat eenmaal gedaan, dan klik je in Autoruns op File en daarna op Analyze Offline System. Vul nu het pad in naar de Windows-map op de harde schijf bij System Root en ook het pad User Profile met het pad naar een gebruikersprofiel dat aanwezig is op de computer. Heb je dat eenmaal gedaan, klik dan op OK om Autoruns de Windows-installatie te laten analyseren. Je kunt nu rustig alle opstartitems bekijken, de verdachte processen er tussen uit vissen en deze uitschakelen.

©PXimport

08 Om een offline systeem te analyseren, vul je even de locatie van de Windows-map in en het User Profile.

09 Systeeminfo op je bureaublad met BgInfo

Om de belangrijkste systeembronnen in de gaten te houden, kan BgInfo van pas komen. Daarmee wordt belangrijke systeeminformatie op de bureaubladachtergrond weergegeven. Let op, als je beeldscherm een hoog aantal dpi heeft, is het nodig even met de rechtermuisknop op Bginfo.exe te klikken en te kiezen voor Eigenschappen. Ga naar het tabblad Compatibiliteit en kies voor Beeldscherm aanpassen uitschakelen bij hoge DPI-instellingen. Klik op OK om het venster te sluiten en de wijzigingen actief te maken. Je opent BgInfo door op het bestand Bginfo.exe te klikken in je Sysinternals-map.

Als je nu op Apply klikt in BGInfo verschijnt direct veel pc-informatie op de achtergrond, zoals de hoeveelheid vrije ruimte, de opstarttijd, de cpu, het geïnstalleerd geheugen, het IP-adres en meer. Je kunt het geheel configureren door in het grote tekstvak te typen en de tekst aan te passen. Variabelen zijn aangegeven met de haakjes: . Je kunt informatie weghalen door het gewoon in het tekstvak weg te halen. Als je weer iets wilt toevoegen, selecteer je die bij Fields en klik je op Add. Bij Position kun je instellen waar BgInfo wordt weergeven en bij Background kun je kiezen wat er moet gebeuren met je bureaubladachtergrond. Standaard wordt die gewoon behouden en wordt de systeeminformatie er transparant overheen gelegd. Je kunt op Use these settings klikken om deze aan te passen.

©PXimport

09 Rechts kun je extra informatie toevoegen en in het blauwe vak kun je gewoon typen en schuiven met alle informatie.

10 Overige tools

Er bevinden zich nog een heleboel andere tools in Sysinternals. Als je bezig bent een probleem te analyseren, kunnen deze tools in Sysinternals je eveneens helpen, bovenop de eerdere. Een handige tool is bijvoorbeeld TCPView, dat je kunt starten met Tcpview.exe. Je ziet vervolgens een lijst met actieve internetverbindingen, met de procesnaam, het protocol (TCP of UDP), het lokale adres, de poort, het externe adres en de externe poort en de staat. Door met de rechtermuisknop op een verbinding te klikken, kun je deze bijvoorbeeld stoppen door voor Close Connection te kiezen. Je kunt ook een 'Whois' doen om informatie over de domeinnaam, indien beschikbaar, te verkrijgen. Rode verbindingen zijn overigens net verwijderd, groene verbinding zijn nieuw.

Om snel informatie te verkrijgen over de pc, is Coreinfo handig. Je opent Coreinfo door met de rechtermuisknop in de map C:\sysinternals te klikken met shift ingedrukt. Kies dan voor Opdrachtpromptvenster hier openen. Typ vervolgens Coreinfo.exe en druk op Enter. Je ziet nu bijvoorbeeld of er een hypervisor is of de processor 64 bit is en je ziet de overige instructies die je cpu ondersteunt.

©PXimport

Coreinfo geeft veel informatie weer over de processor van het systeem, zoals welke functies die allemaal heeft.

Een nieuwe pc uitpakken en installeren is altijd opwindend. In begin voelt het overweldigend aan en word je verrast door alle mogelijkheden. Toch is het belangrijk dat je de nieuwe aanschaf meteen zo efficiënt mogelijk instelt.

Tip 1 Volledig opladen

Bij een laptop is het verstandig het toestel eerst een tijd aan te sluiten op een stroombron. Het is belangrijk dat de batterij in het begin helemaal opgeladen is voordat je de pc inschakelt. Door dit te doen, zorg je ervoor dat de computer de totale capaciteit van de batterij herkent en kalibreert. Je wordt voor je geduld beloond met optimale batterijprestaties en een maximale levensduur. Daarna kun je rekenen op het batterijbeheerprogramma waarover de meeste laptops beschikken, die helpen het maximale uit de batterij te halen.

©cineberg - stock.adobe.com

Laat je nieuwe laptop eerst volledig opladen.

Tip 2 Account instellen

De volgende stap is het aansluiten van de essentiële componenten, zoals het toetsenbord, de muis en het beeldscherm, en zet je de computer aan. Bij een Windows-computer zal het besturingssysteem vragen om gegevens in te stellen, zoals de taal, de tijdzone en de klokinstellingen. Bovendien moedigt Microsoft gebruikers aan om een Microsoft-account te gebruiken of aan te maken. Heb je er al een, bijvoorbeeld van Hotmail of Outlook, dan is een nieuwe aanmaken niet nodig.

Zo’n Microsoft-account maakt het gemakkelijker om instellingen en achtergronden via de cloud te synchroniseren op al je Windows-machines. En het koppelt je pc aan de cloud. Wil je liever een lokaal account gebruiken, dan is het instellen iets lastiger. Een oplossing is om de internetverbinding te verbreken tijdens de installatie. Dan kun je een lokaal account aanmaken en eventueel ook voor andere gebruikers, al is dat later ook mogelijk.

Meld je aan op de pc met een Microsoft-account.

Tip 3 Bloatware

Op iedere nieuwe pc staan vooraf geïnstalleerde programma’s die opslagruimte innemen en tegelijk het startmenu rommelig maken. Of erger nog, sommige van deze apps worden bij het opstarten uitgevoerd, waardoor de opstarttijd van de pc toeneemt en ze geheugen en verwerkingskracht verbruiken. Deze zogeheten bloatware wordt meestal gebundeld door de fabrikant of door het besturingssysteem. Je kunt de lijst met geïnstalleerde apps bekijken en alles wat je niet zint verwijderen. Kijk wel uit daarmee, apps van de hardware-makers zijn nodig voor een goede werking van de pc, net als software van Intel, AMD, Dell, Nvidia, Microsoft, HP of Lenovo. Ongewenste apps zijn te verwijderen door in het Startmenu met rechts erop te klikken en te kiezen voor Verwijderen. Bevestig je keuze en de app wordt verwijderd uit Windows.

Met de rechtermuisknop kun je apps die je niet gebruikt verwijderen.

Tip 4 Andere bloatware

Niet alle bloatware staat in het Startmenu. Veel andere applicaties zitten verborgen in de directory van de computer. Deze verwijder je met het ingebouwde hulpprogramma. Ga in Windows 11 naar Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Dit is de beste manier om alle apps op je computer te vinden en te verwijderen. Hier staat een lijst met alle applicaties die op de computer zijn geïnstalleerd. Je kunt de grootte van elke app naast de naam bekijken. De lijst is alfabetisch geordend. Je kunt ook zoeken naar specifieke apps en de lijst sorteren of filteren om het zoekwerk iets makkelijker te maken.

Klik dan op het menu met de drie puntjes en kies Verwijderen. Afhankelijk van de machtigingen van je account moet je dit bevestigen met een klik op Ja. Het hulpprogramma zal de uninstaller van het betreffende programma uitvoeren. Wanneer die er niet is, zal de generieke Windows Uninstallation Wizard dit klusje klaren.

Klik op de drie puntjes om de opdracht Verwijderen in beeld te krijgen.

Tip 5 PowerShell

Tot nu toe hebben we manieren bekeken om apps van derden te verwijderen. Toch zijn er ook nog applicaties en games die werden gebundeld met Windows zelf. Dit type apps kun je niet rechtstreeks verwijderen via het Startmenu of via het Configuratiescherm. Om dergelijke software te verwijderen moet je beroep doen op PowerShell, een hulpprogramma dat werkt met opdrachtregels en scripts. Eigenlijk is het een moderne versie van de oude opdrachtprompt. Zoek Windows PowerShell via het Startmenu en klik met rechts op de naam om te kiezen voor Als administrator uitvoeren.

Er wordt een PowerShell-venster geopend. Om de apps te verwijderen, heb je de volledige pakketnamen nodig. Die vind je door de volgende opdracht te typen:

Druk dan op Enter. Er volgt een lijst van alle actieve pakketten op je computer. Die lijst lijkt verwarrend, maar als je goed kijkt, verraden de titels toch de namen van de apps, bijvoorbeeld MineCraftEducation Edition of Simple Solitaire.

Kopieer de namen van de apps die je wilt verwijderen en plak ze in een tekstbestand. Daarna moet je een nieuw commando typen of plakken, namelijk:

Hierbij vervang je PackageName door de naam van het betreffende pakket. Deze opdracht verwijdert de app van de computer en voorkomt dat deze later automatisch opnieuw wordt geïnstalleerd. DISM is de afkorting van Deployment Imaging Service and Management. Dit onderdeel is verantwoordelijk voor het downloaden en updaten van de kernprogramma’s en applicaties. Door deze uit de lijst te verwijderen, wordt de app niet langer door Windows bijgewerkt.

Hardnekkige toepassingen kun je in PowerShell eerst identificeren en daarna verwijderen.

Tip 6 Privacy

Vanaf dag één verzamelt Microsoft allerlei gegevens over jou, en die informatie wordt dan gebruikt om advertenties en aanbevelingen te personaliseren. Wie hier niet van houdt, kan je dit uitschakelen in de Instellingen. Bij de Persoonlijke instellingen zoek je het kopje Apparaatgebruik waar je alle schuifregelaars op Uit zet. Je kunt een uitzondering maken voor de optie Gezin.

Selecteer dan Vergrendelingsscherm en haal het vinkje weg bij Leuke weetjes, tips en trucs en meer op het vergrendelingsscherm weergeven. Dit vinkje zie je alleen als je bij Uw vergrendelingsscherm personaliseren de opties Afbeelding of Diavoorstelling hebt geselecteerd.

Daarna ga je naar Instellingen / Systeem / Meldingen. Scrol helemaal naar beneden en klik op Extra instellingen. Schakel vervolgens de opties uit: De welkomstervaring van Windows weergeven na updates en wanneer u bent aangemeld om te laten zien wat er nieuw is en wat voorgesteld wordt en Tips en suggesties krijgen bij het gebruik van Windows.

Verder kunnen ook apps gepersonaliseerde advertenties sturen. Tijdens de installatie van Windows 11 is het mogelijk om daar geen toestemming voor te geven. Heb je dit over het hoofd gezien, dan kun je die toestemming alsnog intrekken. Ga naar Instellingen / Privacy en beveiliging en selecteer het kopje Algemeen. Hier schakel je twee opties uit: Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken en Suggesties voor inhoud in de app Instellingen weergeven.

Vind de tips en suggesties te opdringerig, dan kun je ze uitzetten.

Wil je zeker weten dat je alle advertentiemogelijkheden uitgeschakeld hebt, lees dan dit artikel: Jij bent de baas! Maak korte metten met Windows-promoties

Tip 7 Updates downloaden

Wie denkt dat zijn nieuwe pc meteen voorzien is van de meest actuele systeemversie, heeft het bij het verkeerde eind. Waarschijnlijk wachten er al updates op je gloednieuwe pc. Controleer dit via Instellingen / Windows update / Naar updates zoeken. Is er een update gevonden, klik dan op de knop Downloaden en installeren. Neem je tijd voor deze updates, want het kan veel tijd kosten om grote updates te downloaden en te installeren. Wanneer de eerste update is afgerond, herstart je Windows en herhaal je dit proces, tot alle updates geïnstalleerd zijn.

Ben je nog niet klaar om je machine bij te werken, dan klik je bij Updates onderbreken op de knop Een week pauzeren. Hierdoor verandert de knop Controleren op updates in Update hervatten. Je kunt op die manier de updates tot vijf weken uitstellen.

Neem je tijd om update na update uit te voeren.

Tip 8 Ransomware

Bij ransomware wordt je pc vergrendeld door anderen en willen de criminelen erachter losgeld om deze bestanden vrij te geven. Windows heeft een ingebouwde bescherming tegen ransomware, maar die is niet standaard geactiveerd.

Om de ransomware-beveiliging te activeren ga je via de Instellingen naar Privacy en beveiliging / Windows-beveiliging en dan klik je bovenaan op de knop Windows-beveiliging openen. Vervolgens open je de sectie Virus en bedreigingsbeveiliging. In het volgende venster vind je de link naar Bescherming tegen ransomware.

Om je bestanden te beschermen, klik je op de knop Bescherming tegen ransomware beheren. Activeer hier Controlled folder access of Gecontroleerde maptoegang. Hierdoor wordt de toegang beperkt voor apps tot de standaardmappen.

Natuurlijk wil je zelf niet voortdurend geblokkeerd worden als je een document in een beschermde map wilt openen. Klik daarom op de optie Een app toestaan via Controlled Folder Access. Daarna selecteer je via de knop Een toegestane app toevoegen de toepassingen die bestanden mogen aanpassen zonder dat het alarm afgaat. Hiervoor navigeer je naar de apps op de harde schijf of je selecteert de app die door deze beveiligingsfunctie al eens werd geblokkeerd.

Standaard beschermt Gecontroleerde maptoegang de mappen Documenten, Afbeeldingen, Video’s en Bureaublad. Je kunt deze mappen niet uit de beschermlijst verwijderen, maar je kunt wel extra locaties toevoegen die beschermd moeten worden. Deze bescherming is goed, maar niet 100 procent waterdicht.

Daarom moet je ook goede back-ups hebben. Windows maakt die automatisch als je bent aangemeld bij OneDrive. Om na te gaan of die back-ups zijn ingeschakeld, klik je bij Gegevensherstel bij ransomware op Bestanden weergeven om te zien welke bestanden je kunt herstellen.

De Gecontroleerde maptoegang beschermt je tegen ransomware.

Tip 9 Snelle installaties

Waarschijnlijk heb je op de oude computer allerlei gratis tools geïnstalleerd die je dagelijks gebruikt. Het is niet handig al die tools opnieuw handmatig te downloaden vanaf de site van de ontwikkelaar. Er zijn oplossingen om dit download- en installatieproces te vereenvoudigen en te versnellen. De eenvoudigste tool blijft Ninite. Surf naar www.ninite.com en plaats vinkje bij de apps die je wilt binnenhalen en installeren. Even later staat het gecombineerde installer.exe-bestand klaar om te downloaden. Dubbelklik op dit bestand om de eerder geselecteerde toepassingen in één keer te installeren.

Selecteer alle programma’s die je in één keer wilt downloaden en installeren.

Tip 10 Handmatig migreren

Natuurlijk wil je de gegevensbestanden van de oude computer overzetten naar je nieuwe pc. Het meest eenvoudig verloopt dat via een usb-stick of een externe usb-schijf die je aan je oude pc koppelt en waarop je via de Verkenner de bestanden naar het usb-medium kopieert. Om alle items in een map te selecteren gebruik je de toetscombinatie Ctrl+A. Wil je alleen bepaalde items kopiëren, dan klik je eerst op het eerste item, je houdt de Ctrl-toets ingedrukt terwijl je op een ander item klikt. Wanneer alles is geselecteerd, kopieer je dit naar het opslagmedium. Daarna sluit je dit medium aan op je nieuwe computer en kopieer je de gewenste gegevens naar de juiste mappen.

Gebruik de Ctrl-toets om verschillende mappen te selecteren en kopieer ze in één keer.

Tip 11 De cloud

In plaats van een fysiek opslagmedium te gebruiken kun je ook een cloudopslagruimte als tussenstation gebruiken. Google Drive geeft je bijvoorbeeld gratis 15 GB aan opslagruimte. Ga met de webbrowser naar https://drive.google.com en log in met je Google-account. Linksboven klik je op +Nieuw en daar selecteer je Bestanden uploaden of Map uploaden. Vervolgens verschijnt er een venster waarin je alle bestanden en/of mappen selecteert die je in de cloud wilt plaatsen. Klik voor bestanden op Openen of in het geval van mappen op Uploaden. Daarna vind je deze gegevens in Mijn Drive in het linkerdeelvenster van Google Drive. Op de nieuwe computer ga je naar je Google Drive en selecteer je de gewenste items met de ingedrukte Ctrl-toets. Klik op het pijltje Downloaden. De bestanden verschijnen in een Verkenner-venster. Klik op Alles uitpakken en geef met Bladeren een geschikte locatie op.

Upload de bestanden en mappen eerst naar Google Drive.

Tip 12 Migratie-tool

Vind je de genoemde twee methoden te omslachtig, dan is er ook software om bestanden te migreren: Todo PCTrans. De Pro-versie kost 49,95 euro en dan zijn er geen beperkingen. Er is ook een gratis versie. Installeer de software op beide machines en zorg dat ze op hetzelfde netwerk zijn ingelogd, of verbind de twee pc’s met een kabeltje. Dat kan doorgaans met een usb-c-kabel of ethernetkabel.

Start Todo PCTrans op de oude pc en kies Gegevensoverdracht. In het venster zie je duidelijk Oude pc en daarnaast zie je de Nieuwe pc. Ook op de nieuwe pc open je hetzelfde programma en selecteer je aan de rechterkant Dit is een nieuwe pc. Onder beide afbeeldingen lees je zelfs de ip-adressen. Als beide machines elkaar hebben gevonden, klik je op Direct overmaken. Je moet akkoord gaan met de verbinding om verder te gaan. Zodra er verbinding is, scant de software de gegevens op de oude pc.

Links staat de oude pc, rechts de nieuwe.

Na het scannen selecteer je de inhoud die je wilt overzetten. ToDo PCTrans heeft enige tijd nodig om alle applicaties, data en accounts van de oude pc te laden. De knop Analyseren wordt aanklikbaar wanneer de analyse klaar is.

Vink de selectievakjes aan van de applicaties die je wilt overzetten. In het tweede tabblad selecteer je de hoofdmappen die je wenst over te dragen: de bestanden, de muziek, de afbeeldingen enzovoort. Helaas is de gratis versie beperkt tot het overzetten van slechts vijf applicaties en 2 GB aan gegevens. Het derde tabblad gebruik je om de accounts over te dragen. Hier krijg je een overzicht van de Windows-accounts op de pc, zowel de lokale accounts als de Microsoft-accounts.

Zet een vinkje bij de accounts die je wilt overdragen naar de nieuwe pc. Voor elk account zie je in het rechterdeel vier onderdelen: Gebruikersinstellingen, Gebruikersdata, Personalisatie en Instellingen. Via de pijlknop kun je deze onderdelen uitvouwen en de items selecteren die je wilt overdragen. Klik daarna op de blauwe knop Overzetten.

Vink de mappen aan die je wilt overzetten.

Tip 13 Antivirus

Het ingebouwde antivirusprogramma Microsoft Defender is de afgelopen jaren behoorlijk verbeterd. En toch blijven we voorstander om te investeren in een antivirusprogramma van derden voor een betere bescherming, omdat zo’n tool meer doet dan een schild vormen tegen malware. Zelfs als je geen geld aan deze bescherming wilt spenderen dan zijn er betrouwbare gratis antivirusprogramma’s beschikbaar. Bijvoorbeeld Avast Free Antivirus. De gratis versie blokkeert virussen en andere malware, spoort zwakke wifi-beveiliging op en voegt een extra beschermingslaag toe tegen ransomware. Wanneer je een antivirusprogramma van derden installeert, zal Windows Defender zichzelf automatisch uitschakelen. Meerdere antivirusprogramma’s op dezelfde Windows-pc draaien, is om problemen vragen. Windows Defender wordt pas weer actief als er geen andere antivirusprogramma draaien.

Avast Free Antivirus heeft geen virussen aangetroffen.

Tip 14 Back-upoplossing

Een gloednieuwe pc gaat weleens kapot, een laptop kan gestolen worden, maar de belangrijkste oorzaak van dataverlies is de gebruiker zelf. Iedereen heeft wel eens per ongeluk gegevens verwijderd of overschreven. Kies dus van meet af aan voor een back-upoplossing. Er zijn betaalde en gratis programma’s voor back-ups, zoals Acronis True Image of Paragon Backup and Recovery. En er is natuurlijk Windows Back-up, een ingebouwde optie zonder kosten die je vindt via het Startmenu. Met deze laatste is het mogelijk om een reservekopie te maken van je bestanden, instellingen, apps en gegevens met Microsoft Cloud-opslag.

Windows heeft zijn eigen back-upoplossing.

In hoeverre kun je een simpele dweil eigenlijk nog verbeteren? Die vraag stelden we onszelf hardop – tot we opeens de Philips OneUp in handen kregen: een elektronische dweil die verrassend goed weet mee te draaien in een wereld vol dweilende robots en nat-droogstofzuigers. Wat vinden wij van deze opvallende nieuwkomer?

Dankzij robots en andere slimme apparaten wordt het steeds makkelijker om het huishouden uit handen te geven of de vervelende taken te láten uitvoeren. De Dreame H15 Pro en anders wel de X50 Ultra zijn daar goede voorbeelden van. Maar Philips laat met de OneUp zien dat regelmatig dweilen helemaal geen vervelende taak hoeft te zijn. Dit is namelijk een elektrische dweil die je in staat stelt de taak sneller uit te voeren. Hij is er in twee uitvoeringen, namelijk eentje van 109 en eentje van 159 euro. Het enige verschil is de accu: die gaat respectievelijk 50 of 70 minuten mee.

Het systeem bestaat uit verschillende onderdelen die je allemaal aan de steel bevestigt. Om te beginnen zijn dat een schoonwaterreservoir (van 280 ml) en een vuilwaterbak (van 180 ml), die je aan de onderkant van het midden aantreft. In de bak met schoon water klik je daarnaast een speciaal ontwikkelde module met daarin het schoonmaakmiddel. Dat is een door Philips ontwikkeld middel, dat naar verluidt drie maanden moet meegaan. De kantelbare kop kan 360 graden draaien en is voorzien van afneembare dweilpads, die ook los te koop zijn (voor 23 euro).

©Wesley Akkerman

Evenredig nat en schoon

Bij dit soort apparaten is het gewicht en flexibiliteit in de bediening erg belangrijk. De Philips OneUp weegt 1,75 kilo en is dus niet bepaald zwaar, zeker niet in vergelijking met draadloze steelstofzuigers. Wij hebben er in elk geval moeiteloos mee door het huis gelopen. En dankzij die draaibare kop kom je heel makkelijk in verschillende hoeken, onder tafels en stoelen en langs poten en ander meubilair. De knoppen voor de bediening zitten daarnaast helemaal boven op de dikke steel, waardoor die eveneens goed bereikbaar zijn.

In de basis lijkt er dus goed nagedacht te zijn over de werking en praktische inzetbaarheid van de Philips OneUp. Maar hoe maakt-ie schoon? Dankzij een gemotoriseerde aandrijving kan het systeem de dweilpad continu voorzien van een schone stroom water met zeep. Ondertussen zuigt de dweil het vieze water op, waardoor de grond niet lang nat blijft en het droogproces drastisch verkort. Je moet de dweilpad van tevoren nog wel eerst natmaken, dus de eerste vloeraanraking kan wat te vochtig zijn. Maar daarna wordt de harde vloer evenredig nat en schoon.

©Wesley Akkerman

Voordelen ten opzichte van gewoon dweilen

Het gebruik van de Philips OneUp brengt een aantal duidelijke voordelen met zich mee. Vergelijk je het met traditioneel dweilen, dan vallen er meteen een paar dingen op. Je hoeft geen grote emmer water klaar te zetten, laat staan ermee door het huis te slepen. Je verbruikt minder water en schoonmaakmiddel, en je voorkomt dat je halverwege met een vieze dweil over de vloer gaat. Ook het schoon- en droogmaken van de dweilkop is een stuk eenvoudiger – daar heeft Philips slim over nagedacht.

De dweilpad is afneembaar en kun je simpelweg te drogen leggen, bijvoorbeeld in de zon. Is die er even niet, dan duurt het ongeveer twee à drie dagen voordat hij helemaal droog is. Je kunt de pad bovendien in de wasmachine gooien om hem weer fris en schoon te krijgen. Omdat het drogen soms wat tijd kost, is een extra dweilpad geen overbodige luxe – maar die moet je wel los aanschaffen. Het apparaat wordt geleverd met één pad, maar verder zit alles wat je nodig hebt gewoon in de doos. De basis is dus goed op orde.

©Wesley Akkerman

Meegeleverd schoonmaakmiddel

Philips raadt natuurlijk aan om het speciaal voor dit systeem ontwikkelde schoonmaakmiddel te gebruiken. Twee flesjes kosten 20 euro en zijn volgens de fabrikant goed voor evenveel sessies als drie flessen gewone vloerreiniger. Per schoonmaakbeurt druk je één keer op de knop om het schoonwaterreservoir van de juiste hoeveelheid zeep te voorzien, zodat je altijd de optimale verhouding hebt. Toch vragen we ons af of je echt aan die Philips-flesjes vastzit. In de praktijk werkt het systeem ook prima met je eigen schoonmaakmiddel.

Wat wel opvalt aan het meegeleverde reinigingsmiddel, is dat het nauwelijks geur afgeeft. Het ruikt niet vies, maar er zit ook geen fris of aangenaam geurtje aan. Wel zorgt het voor een streeploos resultaat, en dat is natuurlijk waar het uiteindelijk om draait. Heb je echter zelf een goede vloerreiniger die speciaal geschikt is voor jouw type vloer, dan kun je die ook prima gebruiken. Het enige wat je dan even moet uitzoeken, is de juiste verhouding met het schoonwaterreservoir van 280 ml. De elektrische dweil presteert er in elk geval niet minder door als je de (best prijzige) Philips-flesjes links laat liggen.

©Wesley Akkerman

Philips OneUp kopen?

Ook goed om te weten: met de variant die 50 minuten meegaat, kun je ongeveer 50 vierkante meter dweilen. De versie met een accuduur van 70 minuten komt tot 70 vierkante meter. Daarmee is de OneUp een ideaal product voor kleinere huishoudens, zoals een appartement of flat. In ons testhuishouden hield de OneUp het zelfs vol om op een volle accu 56 vierkante meter schoon te maken – ruim boven de beloofde prestatie. Natuurlijk moet je er rekening mee houden dat accu's na verloop van tijd wat capaciteit verliezen, maar daar was in dit geval nog geen sprake van.

De Philips OneUp is wat ons betreft een ideaal apparaat voor wie geen interesse of budget heeft voor een robotstofzuiger of een geavanceerde nat-droogstofzuiger. De vloer wordt mooi schoon, zonder strepen, en het dweilen en drogen kost nauwelijks tijd. Even snel door het huis is daardoor geen gedoe meer. Nadelen zijn er ook: het bijbehorende schoonmaakmiddel is aan de prijzige kant en mist een frisse geur, en de dweilpad droogt traag op als de zon niet meewerkt. Maar verder staat er niets in de weg om dit apparaat warm aan te bevelen.